Katalog Innowacyjnych Rozwiązań dla bezpieczeństwa i obronności

Transkrypt

1 Katalog Innowacyjnych Rozwiązań dla bezpieczeństwa i obronności nr 2/2014 1

2 REWITA Domy Wczasowe WAM, kontynuując tradycje Wojskowych Domów Wypoczynkowych zapraszają Państwa do skorzystania z bogatej i ciekawej oferty turystycznej. Inspirację do spędzania z nami wyjątkowych chwil znajdą Państwo na stronie internetowej Dzięki dużemu zróżnicowaniu geograficznemu każdy z Gości REWITA znajdzie lokalizację odpowiadającą jego prefe- -rencjom. Długi i spokojny weekend, pełen atrakcji urlop, rodzinny wypoczynek, wczasy lecznicze, szalone wakacje... nic prostszego! Wystarczy skorzystać z systemu rezerwacji on-line.

3 Spis rozwiązań zawartych w katalogu Airbus Defence and Space, ITWL: Orlik MPT Str. 8 AMZ-KUTNO, PIM: Lekki opancerzony wóz rozpoznawczy Bóbr Str. 9 ARMPOL, Cenrex, StarSanDuo, MONREX, ME-PRO-TECH: Terenowy kontenerowy zestaw transportowy KTZ str. 10 ARMPOL: Zestaw kontenerowych warsztatów lotniczych str. 12 ATOS: Mobilny System Ochrony Fizycznej i Technicznej Specjalistycznych Uzbrojonych Formacji Ochronnych MZOFIT str. 14 Centrum Techniki Morskiej OBR: Radiostacja Lotnicza RKL-8200 str. 16 Bumar Elektronika, Politechnika Warszawska: Radar śledzący RSKu str. 17 Huta Stalowa Wola: Platforma Minowania Narzutowego Baobab str. 18 IE, Oddział CEREL, Politechnika Rzeszowska, AGH, Areo Kros: Napędy małej mocy do zasilania BSL z wykorzystaniem ogniw paliwowych str. 19 IL, ITWL, WZŁ nr 1: Bezzałogowy śmigłowiec do zadań specjalnych ILX-27 str. 20 ITWL, KenBIT: System wykrywania i śledzenia obiektów str. 21 ITWL: Zestaw imitatorów celów powietrznych ICP str. 22 LUBAWA : Przenośna osłona przeciwodłamkowa Str. 23 PCO, WAT: Strzelecki celownik termowizyjny STS Rubin str. 24 PCO: Zespół celowników dziennych CKD-1 Szafir str. 25 PCO: Zminiaturyzowane gogle lotnicze PNL-3M str. 26 PIAP: Robot do rozpoznania i działań pirotechnicznych IBIS str. 27 Szczęśniak Pojazdy Specjalne: Pojazd do prac saperskich ATENA II str. 28 WAT, WB Electronics: System Palba dla wyrzutni rakietowych WR-40 Langusta str. 29 WAT, PSO MASKPOL: Układ oczyszczania powietrza z substancji toksycznych str. 30 WAT, ZM Tarnów oraz PHO, sp. z o.o: Elektroniczne serce systemu PILICA str. 32 WAT, AMZ Kutno: System obrony aktywnej do ochrony obiektów mobilnych przed pociskami z głowicami kumulacyjnymi Str. 33 WB Electronics: Przyrząd rozpoznania skażeń PRS 1W str. 34 WIChiR, WB Electronics, Galwes: Przenośny sygnalizator skażeń PSS-1 str. 35 WITU, Bumar Amunicja: Amuni cja bojowa podkalibrowa 120 mm str. 36 WITU, ACM: Symulator TRYTON str. 37 WZŁ nr 1, Teldat, Siltec: Zintegrowany portal do analizy danych z pola walki (ZSI WTS) str.38 WZM Siemianowice, ACM, Trinity Interactive: System TASZNIK str. 39 WIŁ: Terminal ISDN RUMIANEK BRI str. 40 WIŁ: Zestaw serwisowy do radiostacji rodziny PR4G str. 41 WZŁ nr 2, WB Electronics, Kenbit: Mobilny Węzeł Teleinformatyczny str. 42 ZM Tarnów: Zdalnie sterowany moduł uzbrojenia dla wozów rozpoznania technicznego Rosomak str. 43 ZM Tarnów, WAT: Ręczny granatnik rewolwerowy RGP-40 str. 44 Katalog Innowacyjnych Rozwiązań dla bezpieczeństwa i obronności 1

4 Ryszard Choroszy Redaktor Naczelny Szanowny Czytelniku, Przekazujemy drugie wydanie Katalogu innowacyjnych rozwiązań dla bezpieczeństwa i obronności na 2014 r. w wersji elektronicznej i drukowanej. Znajduje się w nim ponad trzydzieści nowych pomysłów polskiej myśli konstruktorskiej i technologicznej, od demonstratora po etap certyfikacji i wdrożenia do produkcji, w tym również nagradzanych i wyróżnianych w 2013 r. Nowy katalog zawiera także projekty, które powstały w cywilnych instytutach i ośrodkach oraz firmach nie znajdujących się w wykazie przedsiębiorstw o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym. Z tego powodu rozszerzyliśmy formułę katalogu, wychodząc z założenia, że coraz częściej będą opisywane technologie podwójnego zastosowania. Takim przykładem jest grafen czy silniki małej mocy. Pozytywnym zjawiskiem jest, że za konkretnym projektem stoją konsorcja, w skład których wchodzą przedstawiciele nauki i przemysłu. To dobrze wróży na przyszłość. Niektóre z opisanych rozwiązań są w trakcie wdrożenia do produkcji, inne z kolei czekają na zamówienie resortów mundurowych lub mogą być hitem eksportowym, ale są i takie, którym grozi odłożenie na półkę. O skali problemu świadczy fakt, że dopiero pod koniec obecnej dekady co drugi projekt z zakresu bezpieczeństwa i obronności, dofinansowany przez NCBR, może być wdrożony. Na razie, efekty działań jednostek badawczo-rozwojowych są mizerne. Sukcesu rynkowego czy zamówień ze strony resortów mundurowych nie gwarantują nawet projekty wyróżnione prestiżowymi nagrodami. Z drugiej strony naukowcy i inżynierowie nie bardzo wiedzieli czego oczekują resorty mundurowe. Na początku 2013 r. zielone światło zapalił MON, publikując decyzję nr 4 z r. w sprawie priorytetowych kierunków badań w resorcie ON na lata Z kolei Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR) nie po raz pierwszy deklaruje możliwość przerwania realizacji projektu, jeżeli wyniki etapu nie są satysfakcjonujące. Czy tak będzie? To się okaże m.in. po rozstrzygniętych przez NCBiR konkursach (nr 3/2013 i 4/2013 ), które wytyczają kierunki działań inwestycyjnych z zakresu obronności i bezpieczeństwa do końca 2023 r., bo taki horyzont czasowy mają niektóre projekty. Na przykład, opracowanie przez konsorcjum, na czele którego stoi gliwickie OBRUM bezzałogowego pojazdu lądowego, zdolnego do realizacji wielu zadań, w tym rozpoznawczych, transportowych i inżynieryjnych. Nawet tak odległy horyzont czasowy jest za krótki dla nowo powstałego szefostwa Implementacji Technologii Obronnej (3ITO), które praktyczną działalność operacyjną rozpocznie dopiero od 2015 r. To nowa komórka, która ma uprościć w resorcie obrony narodowej system planowania, prowadzenia i nadzoru nad badaniami w obszarze rozwoju technologii i techniki obronnej, a także stworzyć nowoczesną platformę pozyskiwania nowatorskich rozwiązań w oparciu ośrodowisko cywilne, nie koniecznie związane z budżetowymi instytutami i ośrodkami badawczymi. Trzymamy kciuki za powodzenie nowej instytucji. Warto zaufać polskiej nauce, inwestować w badania i cierpliwie czekać na efekty. To nie są poglądy popularne w resorcie obrony narodowej. Oprócz inspiracji i determinacji, potrzebne są jeszcze pieniądze na badania i rozwój, a obecny rok zapowiada się na niewiele lepszy od poprzedniego. Zapraszam do lektury. Wydawca: Fundacja Promilitaria XXI Tel redakcja@promilitaria21.org Koncepcja publikacji i opracowanie: Ryszard Choroszy Redaktor techniczny: Aneta Choroszy Korekta: Sławomir Sikora Skład i grafika: GW Gabi Zdjęcie na okładce: Adam Roik ISSN: X Wersja elektroniczna dostępna na 2 Katalog Innowacyjnych Rozwiązań dla bezpieczeństwa i obronności

5 Katalog Innowacyjnych Rozwiązań dla bezpieczeństwa i obronności 3

6 Rozmowa z gen. dyw. pil. dr. Leszkiem Cwojdzińskim, byłym szefem Inspektoratu Implementacji Innowacyjnych Technologii Obronnych (I3TO) Czy w 2014 r. zostanie zorganizowany konkurs na poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań w zakresie technologii obronnych? Poszukiwanie przełomowych rozwiązań w obrębie technologii obronnych jest działaniem bardzo złożonym. Siłą rzeczy wymaga perspektywicznego spojrzenia na zdolności obronne oraz potrzeby sił zbrojnych. Stąd w Ministerstwie Obrony Narodowej nie tylko I3TO jest zaangażowane w ten proces. Rok 2014, to rok poważnych wyzwań dla I3TO, ale także dla całych sił zbrojnych. Należy pamiętać, że tworzenie tej ważnej dla SZ RP i przemysłu obronnego instytucji przebiega w czasie trwającej jeszcze reformy systemu kierowania i dowodzenia SZ RP, co oczywiście musi rzutować na tempo osiągania pełnej gotowości do realizacji zadań przez I3TO. Moją ambicją jako szefa Inspektoratu jest zakończenie procesu formowania struktur i zgrywania systemu do końca roku, tak aby w 2015 roku możliwe było rozpoczęcie procedowania pierwszych projektów, nie wykluczone że tych wyłonionych w trybie konkursowym. Inspiracją do zorganizowania Inspektoratu była Agencja Zaawansowanych Obronnych Projektów Badawczych Departamentu Obrony USA Stanów Zjednoczonych (DARPA), ale o takim budżecie, który zleca, projektuje, tworzy i finansuje badania nad najbardziej innowacyjnymi rozwiązaniami technologicznymi można tylko pomarzyć. Tak to prawda. Wzorujemy się między innymi na rozwiązaniach amerykańskiej armii, które przyczyniły się do powstania Internetu czy systemu nawigacji satelitarnej GPS, ale nie zapominajmy o tym jakim budżetem dysponuje MON, a także o możliwościach naszego przemysłu w sferze badań i rozwoju. Polska w porównaniu do krajów UE wypada niepokojąco blado. Według danych na 2010 rok wydatki związane z badaniami i rozwojem są szacowane na około 0,75 proc. naszego PKB, co plasuje nas bardzo nisko, a wyznaczony przez KE cel na rok 2020 to 1,7 proc. Liderem w tej kategorii jest Finlandia, która na cele badawcze wydaje prawie 4 proc. swojego PKB. Zaraz za nią znajdują się inne kraje skandynawskie, spośród których Dania jako jedyny kraj w UE już przekroczyła 3-proc. poziom wyznaczony dla niej przez KE na 2020 rok. Polska musi więc według Komisji Europejskiej zwiększyć wydatki na badania aż o 131 proc. w tym względzie znajdujemy się z kolei blisko europejskiego podium, na którym niepodzielnie rządzi ostatnia na liście wysokości wydatków na B+R Rumunia. Mottem które przyświeca pracy Inspektoratu są słowa naszego wielkiego rodaka, Jana Nowaka-Jeziorańskiego Powszechnie przyjętym kryterium bezpieczeństwa jest własny potencjał obronny połączony z układami sojuszniczymi, zapewniający skuteczne odstraszanie potencjalnego przeciwnika. Chcemy przełamywać rutynę, wymyślać i proponować zupełnie nowe rozwiązania dla bezpieczeństwa naszego kraju, jego granic i obywateli. Niestety potencjał wojskowych i cywilnych ośrodków badawczo- -naukowych jest rozproszony. Należy jednak pamiętać że przy ograniczonych środkach finansowych należy skupić wysiłki tylko na wybranych dziedzinach, co w konsekwencji pozwoli uzyskać przez Polskę przewagę technologiczną nad potencjalnymi konkurentami. Zamierzmy jako Inspektorat uprościć w resorcie obrony narodowej system planowania, prowadzenia i nadzoru nad badaniami w obszarze rozwoju technologii i techniki obronnej, a także stworzyć nowoczesną platformę pozyskiwania nowatorskich rozwiązań woparciu ośrodowisko cywilne nie koniecznie związane z budżetowymi instytutami i ośrodkami badawczymi. Dzisiaj mamy Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR), które wspiera wybrane projekty związane z obronnością Polski. Czy zakres działań Inspektoratu nie zdubluje prac NCBiR? Nie ma takiej obawy. W Departamencie Nauki i Szkolnictwa Wojskowego MON istnieje komórka, zajmująca się współpracą z Centrum. Zresztą mamy nieco inne priorytety. NCBiR jest nastawione na efekty w krótszym horyzoncie czasowym. Szuka bardziej konkretnych i niej rewolucyjnych rozwiązań. Oczekuje możliwie szybkich wdrożeń. My wybiegamy w odleglejszą przyszłość. Chcemy zająć się zdolnościami, które mogą być przydatne za lat, bo tylko wówczas można zaplanować program badań i środki na ich realizację. Zajmiemy się problemami, które niekoniecznie muszą się zakończyć wdrożeniem, ponieważ być może obecny poziom wiedzy i technologii okaże się niewystarczający. Korzyścią będzie już opatentowanie pomysłu, który znajdzie możliwość realizacji w dalszej przyszłości. Działania, które podejmie Inspektorat, przyniosą efekty najprędzej za 5 10 lat. Skoncentrujemy się na technologiach, których dzisiaj poszukuje świat oraz wolny rynek, które będzie można wykorzystywać przez kolejne 2 3 dekady, lub przez cały okres eksploatacji sprzętu. Istnieje wiele możliwości i technologii, które mogą zapewnić Polsce osiągnięcie zdolności obronnych przy znacznie większym udziale naszej myśli technicznej i efektywniejszym wykorzystaniu przemysłu obronnego. Inspektorat nie jest strukturą, która będzie zajmować się konkretnym produktem. Bardziej istotne są technologie, które w przyszłości mogą zostać wyko- 4 Katalog Innowacyjnych Rozwiązań dla bezpieczeństwa i obronności

7 rzystane w wielu różnorodnych systemach nie tylko w uzbrojeniu. Nie powiemy co ma być zrobione, ale powiemy jak powinno być zrobione, by było najlepsze i niepowtarzalne. Wkraczamy w sferę planowania długookresowego, które nie jest mocną stroną polityków, a także dowódców, którzy często wolą kupować sprzęt za granicą niż czekać wiele lat na zakończenie obarczonych ryzykiem prac badawczo wdrożeniowych. Jak to z sobą pogodzić? To może okazać się bardzo trudne, ale jest możliwe. Jak już wspominałem należy wydłużyć horyzont planowania na kilka dekad. Przykładowo w amerykańskiej armii okres planowania obejmuje czwartą dekadę naszego stulecia i nikogo to nie dziwi. Tego rodzaju projekty realizuje się z powodzeniem od wielu lat w innych krajach, podnosząc ich poziom bezpieczeństwa zarówno w sferze militarnej jak i ekonomicznej. Przykładem może być amerykański plan wdrażania systemu statków bezzałogowych pn. U.S. ARMY UNMANNED AIRCRAFT SYSTEMS ROADMAP Realizacja przedsięwzięć związanych z rozwojem technologii musi przybrać formę planu wieloletniego, z szeroką perspektywą. Wiodącą rolę w jej realizacji muszą odgrywać rodzime instytuty badawcze i krajowy przemysł zbrojeniowy. Inicjatorem i koordynatorem tego przedsięwzięcia powinno być Ministerstwo Obrony Narodowej. Niezwykle istotnymi korzyściami płynącymi z proponowanego rozwiązania będzie stworzenie bazy technologicznej oraz wyszkolenie wykwalifikowanych kadr, zdolnych do opracowania i wytworzenia technicznie wyrafinowanych wyrobów, utworzenie nowych miejsc pracy i rozwój gospodarczy kraju. Ponadto, o czym mało się mówi, prowadzenie własnych prac badawczych jest gwarancją niezależności i bezpieczeństwa naszego państwa. Polska powinna rozwijać własne zdolności intelektualne i technologiczno-produkcyjne oraz inwestować w prace badawczo-rozwojowe i naukowe nie tylko w dziedzinie obronności. Perspektywiczne myślenie oprzyszłości interesów narodowych musi w konsekwencji przynieść sukces nie tylko w obszarach związanych z obronnością naszego państwa, ale również w wymiarze gospodarczym. Jakie obszary badań uważa Pan Generał za priorytetowe? Inspektorat przeprowadził już kilka analiz, w pierwszej kolejności zajęliśmy się monitorowaniem rozwoju nowych technologii w kraju i na świecie, atakże wskazaniem priorytetowych kierunków prac badawczych i nadzorem nad rozwojem wybranych technologii, aż do ich implementacji. Wtej sprawie zamierzamy ściśle współpracować z instytucjami wojskowymi i cywilnymi ośrodkami naukowo-badawczymi, przedsiębiorstwami oraz uczestniczyć w pracach grup roboczych NATO, EDA, ESA, itp. W kręgu naszego zainteresowania jest m.in. inicjowanie rozwoju: systemów bezzałogowych - powietrznych, morskich i lądowych, energii kierowanej, nanotechnologii, nowoczesnego autonomicznego systemu pozycjonowania, przemysłowej produkcji grafenu i jego wykorzystania w elektronice, łączności satelitarnej i cyfrowej, alternatywnych źródeł energii i innych technologii znajdujących zastosowanie również na rynku cywilnym. Wszystkie one w połączeniu z rezultatami prac np. Narodowego Centrum Kryptologii tworzą możliwości pozyskania nowych obronnych zdolności odstraszania, które polski przemysł zbrojeniowy może dostarczyć naszym siłom zbrojnym. Ile osób znajdzie zatrudnienie w Inspektoracie? Z uwagi na fakt, że rozpoczynamy proces budowania relacji miedzy istniejącymi instytucjami, a nowo tworzonym Inspektoratem oraz nowo powstałymi strukturami kierowania i dowodzenia Sił Zbrojnych - obecne struktury mogą podlegać zmianom, w zależności od nowych zadań. Inspektorat zatrudni około 70 osób. Będą to dobrze przygotowani, wykształceni, wybrani z najlepszych, często młodzi ludzie - do prowadzenia tak odpowiedzialnej, a zarazem prestiżowej pracy jaką zakłada Inspektorat. Pierwszych efektów naszej pracy spodziewamy się za kilka lat. Chcemy zbudować solidne podstawy naszej działalności, a tego nie da się zrobić od zaraz. Pamiętajmy, że zanim zaczniemy biegać, musimy nauczyć się chodzić w tej nowej dla nas rzeczywistości. Zamierzamy zaprosić do współpracy specjalistów, w tym również młodych ludzi pasjonatów, hobbystów, którzy mogą wnieść ciekawe pomysły do dalszego wykorzystania zarówno do celów wojskowych jak i cywilnych. Niestety w bliskiej perspektywie resort obrony nie wydaje się być konkurencyjnym środowiskiem pracy i rozwoju dla młodych, zdolnych i ambitnych, a bez nich nie da się osiągnąć zakładanego postępu. Zatem zadaniem Inspektoratu będzie również zmiana naszego środowiska na bardziej atrakcyjne pod względem zawodowym i finansowym. Rozmowa odbyła się w dniu r. Rozmawiał: Ryszard Choroszy Inspektorat Implmentacji Innowacyjnych Technologii Obronnych - I3TO, ul. Nowowiejska 26, Warszawa, tel , fax , i3to@mon.gov.pl Katalog Innowacyjnych Rozwiązań dla bezpieczeństwa i obronności 5

8 Krzysztof Łaba, kierownik Działu Realizacji Projektów na Rzecz Bezpieczeństwa i Obronności Państwa Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Kto zamawia, ten odpowiada za wdrożenie Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR) na badania naukowe i prace rozwojowe związane z bezpieczeństwem i obronnością państwa będzie w 2014 r. dysponować kwotą ok. 336 mln zł tj. o ok. 36 mln zł więcej niż w poprzednim roku. Większość środków pójdzie dla beneficjentów konkursów nr 3/2013 i nr 4/2013, z którymi podpisano już umowy. Łącznie w grudniowym rozstrzygnięciu konkursu 4/2013 przyznano niemal 502 mln zł na realizację 34 wieloletnich projektów, w tym 14 dotyczących wojska. Pozostanie ok mln zł na nowe projekty, ale po uwzględnieniu że są to projekty wieloletnie, łączna alokacja wyniesie ok mln zł. Należy się liczyć z możliwością, iż - mimo ograniczonych środków - NCBR ogłosi w okresie przedwakacyjnym dwa konkursy. Pierwszy obejmowałby tematy projektów, których założenia zostały już uzgodnione z MON i MSW, i drugi tematy, dla których aktualnie trwają uzgodnienia treści założeń. Chcemy w tym roku doprecyzować kryteria oceny kosztów projektu i nadać im większą wagę w ogólnej ocenie merytorycznej składanych wniosków, gdyż z naszego doświadczenia wynika, że bywają one przeszacowane, a także uregulować sporne kwestie związane z prawami autorskimi. Obecnie Ministerstwo Obrony Narodowej jest ustawowo wskazane jako reprezentant Skarbu Państwa w sprawie własności intelektualnej projektów realizowanych ze środków budżetowych Centrum w zakresie bezpieczeństwa i obronności i to do niego należą wszelkie prawa własności intelektualnej.taki stan jest niezadowalający dla większości przedsiębiorców, którzy chcieliby mieć już w momencie podpisywania umowy na realizację projektu uregulowaną kwestię przyznania ewentualnych licencji umożliwiających im komercjalizację uzyskanych wyników. Chcemy doprecyzować i uzgodnić tą kwestie z MON i wprowadzić stosowne zapisy w umowach podpisywanych z wykonawcami projektów dla przedsiębiorców jest to bardzo ważny aspekt przy tworzeniu biznesplanów i planów rozwojowych. Celem strategicznym NCBiR jest, doprowadzenie do takiej sytuacji, by większość zakończonych projektów znalazła praktyczne zastosowanie w gospodarce lub systemie bezpieczeństwa państwa. Przyjęliśmy zasadę, moim zdaniem praktyczną i logiczną, że o tym powinny decydować w głównej mierze te instytucje, które zgłosiły zapotrzebowanie na realizację konkretnych projektów. Jeśli odbiorcą końcowym projektu jest resort obrony narodowej, to w jego interesie powinno leżeć jego szybkie wdrożenie. W regulacjach prawnych zagwarantowaliśmy przy ocenie merytorycznej poszczególnych etapów projektu i w całym procesie prac badawczo-rozwojowych i wdrożeniowych udział przedstawicieli użytkownika końcowego, i innych ekspertów. W projektach realizowanych na podstawie umów zawartych w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju przyjęliśmy zasadę, że nadzór sprawowany nad realizacją projektu jest faktyczny, a nie iluzoryczny. Projekty rozliczane są etap po etapie. Odbiór kluczowych etapów będzie realizowany bezpośrednio u wykonawcy projektu po zapoznaniu się z wynikami badań, dokumentacją i wytworzonym produktem. Przewidujemy możliwość przerwania realizacji projektu, jeżeli wyniki etapu nie są satysfakcjonujące i produkt nie spełnia zakładanych parametrów i nie rokuje osiągnięcia założonego celu projektu. Oczekujemy też istotnego i aktywnego zaangażowania w monitorowanie i nadzór nad realizacją projektu ze strony instytucji MON, MSW i innych użytkowników końcowych, poprzez uczestnictwo ich przedstawicieli w zespołach nadzorujących. Z drugiej strony spodziewamy się, iż już w trakcie realizacji projektu stosowne instytucje, które zainteresowane są wynikami projektu zaplanują i przygotują szybką ścieżkę jego wdrożenia. Mamy nadzieję, iż wprowadzona od 2011 roku istotna zmiana zasad finansowania, nadzorowania i rozliczania projektów, zaowocuje zdecydowaną poprawą wskaźnika wdrożeń wyników projektów. O pierwszych mierzalnych trendach i efektach wdrożeń będziemy mogli powiedzieć tak naprawdę dopiero w latach Kluczową rolę w zwiększeniu ilości wdrożeń wyników projektów oprócz samych wykonawców będą odgrywały bez wątpienia ww. instytucje (użytkownicy końcowi), które zgłaszają tematy projektów do realizacji w Centrum i wyznaczają ekspertów do ich nadzoru. Planujemy, że w 2020 roku wskaźnik wdrożeń projektów z obszaru bezpieczeństwa i obronności, finansowanych przez NCBR powinien osiągnąć wartość proc. Obecnie dla projektów realizowanych na,,starych zasadach (umowy podpisane przed 2011 rokiem) przywołany wskaźnik jest na niskim, nieakceptowalnym poziomie. 6 Katalog Innowacyjnych Rozwiązań dla bezpieczeństwa i obronności

9 Projekty współfinansowane przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju z zakresu bezpieczeństwa i obronności, których realizacja zakończy się w 2014 r. Szkoła Główna Służby Pożarniczej: Poprawa bezpieczeństwa pożarowego budynków i obiektów budowlanych na etapie ich projektowania i wykonania (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 3 mln 747 tys. zł ); Akademia Marynarki Wojennej:Opracowanie metod i technologii wspomagania ochrony perymetrycznej terenów granicznych i portów lotniczych w oparciu o zaawansowaną analizę sygnałów akustycznych i obrazów wizyjnych (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 4 mln 996 tys. zł); Akademia Górniczo-Hutnicza: Zaawansowane technologie informatyczne wspierające procesy przetwarzania danych w obszarze analizy kryminalnej (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 4 mln 807 tys. zł); Instytut Technologii Bezpieczeństwa MORATEX: Optymalizacja procedur, dyslokacji baz i doskonalenie rozwiązań technicznych sprzętu stosowanego przez polskie służby ratownicze w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom naturalnym ze szczególnym uwzględnieniem powodzi, w tym rękawy przeciwpowodziowe (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 4 mln 807 ty. zł); Szkoła Główna Służby Pożarniczej: Nowoczesne ochrony osobiste służb ratowniczych KSRG w oparciu o potrzeby użytkowników końcowych (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 10 mln zł); Politechnika Warszawska: Zaprojektowanie mobilnej platformy do wsparcia badań kryminalistycznych miejsc zdarzeń, w których może występować zagrożenie CBRN (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 4 mln 998 tys. zł); Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji: Opracowanie na potrzeby wymiaru sprawiedliwości ilościowych i jakościowych metod identyfikacji nowych substancji objętych kontrolą na mocy Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 2 mln 600 tys. zł); Uniwersytet w Białymstoku: Nowoczesne technologie w procesie karnym i ich wykorzystanie aspekty techniczne, kryminalistyczne, kryminologiczne i prawne (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 6 mln 152 tys. zł); Uniwersytet w Białymstoku: Opracowanie systemu wykrywania zagrożeń bezpieczeństwa osób niewidomych i słabo widzących ze szczególnym uwzględnieniem ruchu drogowego. Aspekty prawno-kryminologiczne i technologiczne (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 3 mln 400 tys. zł); Politechnika Poznańska:Zintegrowany system informacyjny wspomagający działania antyterrorystyczne CAT (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 3 mln 790 tys. zł); Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii: Mobilne laboratorium do poboru próbek środowiskowych iidentyfikacji zagrożeń biologicznych (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 16 mln 709 tys. zł); Instytut Technologii Bezpieczeństwa MORATEX : Nowoczesna, trudnopalna i ergonomiczna kamizelka balistyczna skrytego noszenia (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 4 mln 195 tys. zł); Wyższa Szkoła Menadżerska : Projektowanie badań empirycznych i analizy materiałów dotyczących specyfiki metod kryminalistyki w pracy służb specjalnych służb porządku publicznego (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 15 mln 820 tys. zł); Instytut Technologii Bezpieczeństwa MORA- TEX : Wypracowanie nowoczesnej, trudnopalnej kamizelki z kompozytów włóknistych i polietylenowych z zastosowaniem pełnych 3D płyt twardych z uwzględnieniem ochrony przed nowoczesnymi pociskami pola walki (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 4mln 823 tys. zł); Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji - Instytut Badawczy : Badanie prędkości pocisków o niskiej energii (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 4 mln 266 tys. zł); Przedsiębiorstwo Sprzętu Ochronnego MA- SKPOL: Zintegrowany modułowy hełm balistyczny dla Indywidualnych Systemów Walki TYTAN (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 2 mln 284 tys. zł); Katalog Innowacyjnych Rozwiązań dla bezpieczeństwa i obronności Wojskowa Akademia Techniczna: Opracowanie programu komputerowego do symulacyjnej oceny możliwości rakiet przeciwlotniczych na podstawie ich konstrukcji lub deklarowanych parametrów w różnych warunkach i scenariuszach ich użycia (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 1 mln 200 tys. zł); Wojskowa Akademia Techniczna: Opracowanie programu komputerowego do symulacyjnej oceny możliwości bojowych dywizjonów rakietowych OP wyposażonych w przeciwlotnicze zestawy rakietowe OP (ZROP) różnych typów na podstawie symulacji ich działań w różnych warunkach i scenariuszach ataku powietrznego (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 1 mln 200 tys. zł); Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych: System bezpieczeństwa lądowego na Centralnym Poligonie Sił Powietrznych w Ustce obejmujący wybrane - najważniejsze obiekty/miejsca na poligonie (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 14 mln 700 tys. zł); Wojskowy Instytut Chemii i Radiometrii: Przenośny sygnalizator skażeń chemicznych (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 5 mln 901 tys. zł); Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa: Opracowanie systemu informatycznego umożliwiającego digitalizację, wieczystą archiwizację, zarządzanie i bezpieczne udostępnianie w formie elektronicznej dokumentów i materiałów archiwalnych (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 9 mln 998 tys. zł); Akademia Obrony Narodowej : System Bezpieczeństwa Narodowego RP (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 3 mln 462 tys. zł); Akademia Obrony Narodowej: Zastosowanie mierników, jako narzędzi służących do oceny efektywności realizacji celów na rzecz bezpieczeństwa wewnętrznego oraz metodologia alokacji wydatków z zakresu bezpieczeństwa wewnętrznego w układzie budżetu zadaniowego (termin zakończenia projektu r., dotacja NCBiR w wysokości 2 mln 705 tys. zł). 7

10 Airbus Defence and Space, ITWL: Orlik MPT Po prawie trzech latach od rozpoczęcia pracy nad modernizacją samolotu turbośmigłowego PZL- 130 Orlik TC-I, w warszawskich zakładach Airbus Defence and Space (dawnych EADS PZL Warszawa-Okęcie) odbył się publiczny pokaz Orlika MPT (Multi Purpose Trainer). Przedstawiony na stołecznym Okęciu pierwszy egzemplarz zmodernizowanego Orlika, to demonstrator, który przejdzie pierwsze próby w locie jeszcze I półroczu 2014 r. Jest to nowa, wyposażona w szklany kokpit wersja dwumiejscowej maszyny, która jak twierdzi producent optymalnie spełnia wymagania współczesnych programów szkolenia pilotów, od szkolenia podstawowego do zaawansowanego. Nowy Orlik w przeciwieństwie do poprzednich modernizowanych na Okęciu Orlików do wariantu TC-II ma umożliwiać w większym stopniu zapoznanie się z cyfrową awioniką już na wstępnym etapie szkolenia. Zmniejszy to liczbę godzin szkolenia na droższych maszynach. Program Orlik MPT został zapoczątkowany w 2011, po podpisaniu umowy pomiędzy ówczesnymi zakładami EADS PZL Warszawa-Okęcie ( projekt i integracja) a Instytutem Technicznym Wojsk Lotniczych (integracja awioniki) o wartości prawie 40 mln zł. Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych zaprojektował i opracował dla najnowszej wersji Orlika zintegrowany system awioniczny. - Prace przeprowadzone w Zakładzie Awioniki ITWL uwzględniały opracowanie oprogramowania, jak i elementów infrastruktury systemu a także jego integrację i walidację na pokładzie statku powietrznego - poinformował Michał Wąsiewicz, rzecznik ITWL. Owocem tych prac było wyposażenie nowoczesnego statku powietrznego w spójny system pokładowy korzystający z tych samych źródeł danych i zarządzany poprzez pokładowy komputer misji. Prace przeprowadzone w ITWL, objęły także zaprojektowanie, opracowanie i certyfikację zmodernizowanego rejestratora katastroficzno-eksploatacyjnego, modernizację systemu deszyfracji i obiektywnej analizy zapisów OAZ oraz zaprojektowanie i wykonanie zmodernizowanego rejestratora katastroficzno-eksploatacyjnego z modułem rejestracji głosu. Podstawowe wymiary ORLIKA MPT: Rozpiętość skrzydeł - 10,00 m, Długość - 9,30 m, Wysokość - 3,53 m, Rozstaw kół - 3,10 m, Szerokość kadłuba - 0,90 m, Średnica śmigła - 2,438 m. Foto: Robert Czaplicki (ITWL) Z kolei efektem prac Zakładu Zdatności Do Lotu Statków Powietrznych ITWL było m.in. opracowanie i przygotowywanie do wdrożenia programu systemu eksploatacji według stanu technicznego SEWST. System eksploatacji zapewni użytkownikowi znaczące obniżenie kosztów eksploatacji tych maszyn Jak zapewnia producent, koszt jednej godziny lotu Orlika MPT jest znacznie niższy od kosztu godziny lotu innych samolotów podobnej kategorii. Uzyskano to dzięki niższym kosztom części zamiennych i napraw oraz mniejszemu zużyciu paliwa. Najnowsza wersja Orlika, oznaczona także jako Orlik TC-II GC (glass cockpit) została wyposażona w dwa wielofunkcyjne wskaźniki w kabinach ucznia-pilota i instruktora. Orlik MPT wyposażono także w wojskowe radiostacje NAV/COM. Oświetlenie kabiny załogi zostało przystosowane do lotów nocnych. Samolot otrzymał także automatyczny trymer steru kierunku, instalację odladzania śmigła i układ ABS. Opcjonalnie możliwe jest zabudowanie w kabinach trzeciego wskaźnika, instalacji przeciwoblodzeniowej skrzydeł i usterzenia, systemu stabilizacji lotu i układu identyfikacji swój-obcy (IFF). Niedawno Inspektorat Uzbrojenia (IU) rozpoczął analizę rynku dotyczącą możliwości modernizacji samolotu turbośmigłowego PZL-130 Orlik TC-I do wersji TC-II glass cockpit, który będzie miał podobne wyposażenie kabiny jak samoloty M-346 Master w wersji polskiej i myśliwce F-16C. Przedsięwzięcie ma objąć 12 samolotów używanych obecnie przez Siły Powietrzne. Osiągi: Prędkość maksymalna km/h, Prędkość przeciągnięcia km/h, Pułap m, Zasięg km, Komputerowa awionika, 4 wyświetlacze MFD, duży wyświetlacz przezierny, otwarta architektura i możliwość modernizacji oprogramowania, Dobra widoczność w kokpicie, Katapultowane fotele Martin-Baker MkPL11B, Silnik Pratt & Whitney PT6A-25C559 KW/750 SHP. 8 Katalog Innowacyjnych Rozwiązań dla bezpieczeństwa i obronności

11 AMZ-Kutno, Przemysłowy Instytut Motoryzacji: Lekki opancerzony wóz rozpoznawczy Bóbr Lekki opancerzony wóz rozpoznawczy Bóbr powstał w zakładach AMZ Kutno w ramach programu Innotech, współfinansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Pojazd jest jednym z kandydatów na następcę nadal wykorzystywanych w siłach zbrojnych przestarzałych wozów rozpoznawczych BRDM-2. Prototyp przeszedł próby fabryczne w sierpniu i po raz pierwszy został zaprezentowany na XXI Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego (MSPO) w Kielcach. Lekki opancerzony transporter rozpoznania Bóbr to relatywnie niewielki, pływający samochód opancerzony dedykowany do zadań rozpoznawczych, ale również jako nośnik różnego rodzaju wyposażenia i uzbrojenia. Kadłub Bobra ma konstrukcję samonośną, spawaną z blach stalowych. Opancerzenie w wersji podstawowej zapewnia ochronę balistyczną i przeciwminową na poziomie 2 według STANAG 4569, możliwe jest zwiększenie poziomu zabezpieczenia załogi. Układ pojazdu jest klasyczny, z miejscem kierowcy z przodu, przedziałem bojowym z tyłu i sinikiem w części centralnej, po prawej stronie kadłuba. Główny właz znajduje się w tylnej części. Dodatkowo przedział załogi i bojowy posiadają trzy odchylane klapy w stropie. Dopuszczalna masa całkowita pojazdu wynosi 12 ton, przy ładowności 2 ton. Napęd stanowi silnik dieslowski Cummins 6ISBe285 o mocy maksymalnej 210 kw (285 KM) przekazywanej na wszystkie 4 koła, a w wodzie na otunelowane pędniki. Skrzynia biegów automatyczna. Zapewnia to zasięg na drogach utwardzonych do 650 km oraz 300 km w terenie. «Bóbr» może osiągać maksymalną prędkość do 100 km/godz.. Długość całkowita to 6,89 metra, szerokość 2,5m a wysokość 2,25 m przy prześwicie podwozia 40 cm. Foto: Ryszard Choroszy Prototyp nie posiada jeszcze uzbrojenia i wyposażenia, może być jednak wyekwipowany - w zależności od specyfikacji klienta - w zdalnie sterowany moduł uzbrojenia i wybrane systemy rozpoznawcze. Jak już wcześniej wspomniano, Bóbr jest jednym z kandydatów na następcę przestarzałych pojazdów BRDM-2. Wojsko jest zainteresowane pozyskaniem lekkiego opancerzonego transportera rozpoznawczego (LOTR), który spełniałby wysokie wymagania m.in. w zakresie poziomów ochrony zgodnych z STANAG Katalog Innowacyjnych Rozwiązań dla bezpieczeństwa i obronności Chodzi o zapewnienie ochrony balistycznej na poziomie minimum 3, przeciwminowa - min. 2a, przeciwodłamkowa/ied - min. 4. Pojazd powstał w ramach programu Innotech, realizowanego od maja 2012 r. przez AMZ Kutno wspólnie z Przemysłowym Instytutem Motoryzacji i dofinansowanego w wysokości 3,4 mln zł przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Do końca I kw r. powinny zakończyć się badania testowe Bobra w Wojskowym Instytucie Techniki Pancernej i Samochodowej. Wykonany od podstaw pojazd w ramach konsorcjum AMZ Kutno (lidera), Wojskowy Instytut Chemii i Radiometrii, Wojskowy Instytut Łączności i Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia, które w grudniu 2013 r. uzyskało ok. 26 mln zł dofinansowania z NCBiR na doprowadzenie pojazdu do etapu prototypu i badań kwalifikacyjnych niezbędnych do rozpoczęcia produkcji w II połowie czerwca 2016 r. LOTR ma być wyposażony w taktyczny radar pola walki, głowicę optoelektroniczną i ma przesyłać uzyskane informacje w czasie rzeczywistym do współpracujących systemów dowodzenia. Uzbrojenie ma stanowić zdalne sterowane stanowisko z karabinem maszynowym, a załogę tworzyć będzie min. 4 żołnierzy. Parametry konstrukcyjne BOBRA: układ napędowy: stały 4x4, zawieszenie: niezależne wszystkich kół, maksymalna masa całkowita: 10 ton (docelowa 12 ton), prędkość maksymalna: 100 km/h, długość: 6,5 m, szerokość: 2,5 m, wysokość: 2,1 m. 9

12 W 2013 r. konsorcjum firm: ARMPOL (lider), Cenrex, StarSanDuo, MONREX oraz ME-PRO-TECH zaprezentowało podczas XXI MSPO w Kielcach Terenowy kontenerowy zestaw transportowy KZT.15-01, przeznaczony do transportu sprzętu kontenerowego samodzielnych jednostek wojskowych w pionach dowodzenia i logistyki. Podstawą zestawu transportowego KZT jest zmodyfikowany samochód terenowy STAR 266 MS z zabudowaną ramą podkontenerową RPK.15-01, dzięki czemu możliwy jest transport kontenerów specjalnych 15-stopowych, zbudowanych zgodnie z normami ISO. W skład zestawu wchodzą: rama podkontenerowa RPK zabudowana na samochodzie terenowym STAR 266 MS. Stanowi solidną konstrukcję nośną, wykonaną z profili, rur oraz elementów stalowych o podwyższonej wytrzymałości. Zapewnia prostą wymienialność przewidywanych do transportu kontenerów i nadwozi kontenerowych 15-stopowych, kontenerowa skrzynia transportowa KST Wykonana z profili i blach stalowych o podwyższonej wytrzymałości. Podłoga skrzyni jest pokryta sklejką konstrukcyjną wodoodporną o podwyższonej wytrzymałości. Ładunek zabezpieczony jest uchwytami mocującymi zamontowanymi w konstrukcji podłużnic podłogi. Skrzynia transportowa osłonięta jest plandeką z zamknięciami celnymi, zamocowaną na metalowym stelażu, przyczepa transportowa jednoosiowa PTJ Jest przeznaczona do uzupełnienia możliwości transportowych kontenerowego zestawu KZT Nadwozie przyczepy jest wykonane z laminatu z włókna szklanego, wzmacnianego elementami stalowymi. Podłoga pokryta jest sklejką konstrukcyjną wodoodporną o podwyższonej wytrzyma- ARMPOL, Cenrex, StarSanDuo, MONREX, ME-PRO-TECH: Terenowy kontenerowy zestaw transportowy łości, zabezpieczającą zabudowę wyposażenia specjalistycznego, kontenerowe nadwozie warsztatowe KNW Ściany nadwozia są zabudowane laminowanymi płytami warsztatowymi o dużej izolacyjności termicznej i akustycznej. Na ścianie tylnej znajdują się 4 moduły: klimatyzacji, filtrowentylacji, ogrzewania spalinowego oraz zbiornik paliwa. Z kolei wewnątrz nadwozia są zamocowane moduły: hydrauliki oraz zasilania elektrycznego. Na ścianie tylnej są zamontowane schodki, podpory śrubowe oraz żuraw z wyciągarką elektryczną lub ręczną (o udźwigu do 1000 kg). Nadwozie może być wykorzystane do obsługi m.in. pojazdów gąsienicowych, transporterów opancerzonych, samochodów, śmigłowców, sprzętu saperskiego, uzbrojenia artyleryjskiego i strzeleckiego oraz sprzętu elektrycznego, optycznego i noktowizyjnego, kontenerowe stanowisko dowodzenia pododdziałów/oddziałów MSD.PO-E1. Jest przeznaczone do zabezpieczenia pracy sztabowej w warunkach polowych lub po odpowiedniej adaptacji jako pomieszczenie socjalne, medyczne, itp. Obudowa nadwozia jest wewnątrz podzielona konstrukcyjne na dwa przedziały: techniczny i użytkowy, który jest rozsuwany i przystosowany do zabudowy specjalistycznego sprzętu dowodzenia i łączności. W wyposażeniu podstawowym przedział techniczny obejmuje: układ klimatyzacji, filtrowentylacji, zasilania elektrycznego, hydrauliki oraz wyposażenia informatyczne. Zestawy można dobierać w zależności od potrzeb pododdziałów (plutonów, kompanii i batalionów). Zaprezentowany po raz pierwszy w Kielcach zestaw powstał jako wynik kilkumiesięcznej współpracy konsorcjum firm: ARMPOL (lider), Cenrex, StarSanDuo, MONREX oraz ME-PRO-TECH. Parametry użytkowe zestawu transportowego KZT.15-01: masa własna wersji podstawowej zestawu: kg (7 700 kg samochód kg przyczepa), dopuszczalna masa całkowita zestawu: kg ( kg samochód kg przyczepa), dopuszczalna masa ładunku: kg (3 800 kg samochód kg przyczepa), wymiary zewnętrzne zestawu: (dł. x szer. x wys.) 11,400 x 2,500 x 3,450 m, dopuszczalna prędkość jazdy zestawu: do 100 km/godz., zakres temperatur użytkowania zestawu: od -30 st. C do + 55 st. C. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 10 Katalog Innowacyjnych Rozwiązań dla bezpieczeństwa i obronności

13 REKLAMA Elementy terenowego kontenerowego zestawu transportowego: Kontenerowe nadwozie warsztatowe KNW.15-01, Kontenerowa skrzynia transportowa KST.15-01, Przyczepa transportowa jednoosiowa PTJ.04-01, Przedsiębiorstwo Innowacyjno- -Wdrożeniowe ARMPOL Sp. z o.o. ul. Okuniewska 1 lok Sulejówek tel.: fax: info@armpol.com Rama podkontenerowa RPK zabudowana na samochodzie terenowym STAR 266 MS, Kontenerowe stanowisko dowodzenia pododdziałów/oddziałów MSD.PO-E1. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Katalog Innowacyjnych Rozwiązań dla bezpieczeństwa i obronności 11

14 ARMPOL: Zestaw kontenerowych warsztatów lotniczych Zestaw kontenerowych warsztatów lotniczych do obsługi samolotów i śmigłowców typu KWL. SX-02 powstał w Przedsiębiorstwie Innowacyjno-Wdrożeniowym ARMPOL, Sp. z o.o. Za innowacyjne rozwiązania, firma z Sulejówka została wyróżniona na XXI Międzynarodowym Salonie Przemysłu Obronnego w Kielcach nagrodą DE- FENDER. Firma z Sulejówka od wielu lat dostarcza umieszczone w kontenerach warsztaty obsługowo-remontowe na potrzeby Wojsk Lądowych. Tym razem zaprezentowana w Kielcach oferta przeznaczona była dla Sił Powietrznych. Był to zestaw kontenerowych warsztatów lotniczych, służący do szybkiego i sprawnego przygotowania stanowiska remontowego samolotów i śmigłowców w warunkach polowych. Zaletami nowego rozwiązania są: wysoka podatność przemieszczenia środkami transportu drogowego, kolejowego, morskiego i lotniczego, możliwość samo rozładunku i załadunku z wykorzystaniem zestawu automatycznie poziomowanych podpór hydraulicznych, krótki czas przygotowania do pracy, a także wysoka izolacja termiczna ścian i komfort pracy w różnych warunkach klimatycznych oraz w sytuacjach skażenia. Podstawę zestawu stanowi kontener 20-stopowy 1C wg ISO. Jego nośna konstrukcja ramowa została wykonana z profilowanych i płaskich elementów ze stali gatunkowej. Podłogę, ściany i sufit wyłożono płytami warstwowymi. Obudowa kontenera jest przedzielona konstrukcyjnie wewnątrz na dwa przedziały: techniczny i użytkowy. Przedział użytkowy jest zasadniczym pomieszczeniem kontenera warsztatowego o wymiarach 4,78 x 2,24 x 2,07 m i powierzchni 10,7 m kw. wyposażonym w niezbędne instalacje elektryczne, wentylacyjne i klimatyzacyjne oraz narzędzia warsztatowe. Zestaw typu KWL.SX- 02 składa się z następujących kontenerów: S1 - klucza remontu płatowca samolotów i śmigłowców, typ KRP- -01,w.02, S2 - klucza remontu silników samolotów i śmigłowców, typ KRS-01,w.02, Parametry użytkowe: masa własna kontenera kg, dopuszczalna masa całkowita kontenera (z wyposażeniem) kg, wymiary zewnętrzne kontenera (dł. x szer. x wys.) 6,058 x 2,438 x 2,438 m, całkowita powierzchnia użytkowa 10,7 m², czas przygotowania kontenera do pracy 15 min., zakres temperatur użytkowania kontenera od -30 do + 50 C. S3 - klucza remontu uzbrojenia samolotów i śmigłowców, typ KRU-01,w.02, S4 - klucza remontu osprzętu (urządzeń elektrycznych) samolotów i śmigłowców, typ KROE-01,w.02, S5 - klucza remontu osprzętu (przyrządów pokładowych) samolotów i śmigłowców, typ KROP-01,w.02, S6 - klucza remontu urządzeń radioelektronicznych samolotów i śmigłowców, typ KRUR-01,w.02. Aktualnie firma ARMPOL realizuje zamówienie dla Sił Powietrznych na dostawę kilku zestawów kontenerowych warsztatów lotniczych typu KWL.SX Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 12 Katalog Innowacyjnych Rozwiązań dla bezpieczeństwa i obronności

15

16 ATOS: Mobilny Zespół Ochrony Fizycznej i Technicznej Specjalistycznych Uzbrojonych Formacji Ochronnych ( MZOFiT SUFO) ATOS Sp. z o.o. prowadzi od kilku lat własne prace badawczo-rozwojowe służące wzmocnieniu bezpieczeństwa obiektów podlegających szczególnej ochronie. W 2010 r. firma z Łodzi zainicjowała kilka projektów, w tym MZOFiT SUFO, co w pełnym brzmieniu oznacza Mobilny Zespół Ochrony Fizycznej i Technicznej Specjalistycznych Uzbrojonych Formacji Ochronnych. Są to przede wszystkim systemy obrazowania i komunikacji z zastosowaniem zaawansowanych rozwiązań IT. Zgodnie z założeniami, celem projektu MZOFiT SUFO było: szybkie zastąpienie pojedynczego składnika osobowego lub technicznego ochrony; doraźne uzupełnienie systemu ochrony fizycznej, w tym wsparcie go rozwiązaniem technicznym; stworzenie kompletnego systemu bezpieczeństwa obiektu w zakresie ochrony fizycznej i technicznej w dowolnej lokalizacji w kraju bez względu na istniejącą infrastrukturę czy zurbanizowanie terenu. Powyższe cele udało się zrealizować. - Zarówno pojedynczy element, począwszy od kamery, radiotelefonu czy sensora, jak i cały zespół wyróżnia się mobilnością wyjaśnia Mieczysław Dziadkiewicz, jeden z konstruktorów systemu. Każdy ze składników MZOFiT SUFO spełnia wszelkie wymogi, tak jak jego odpowiedniki występujące na stałe na obiektach. Sercem systemu jest Mobilna Stacja Monitorowania. Działania systemu oparte są o pracę dowolnej liczby jednostek (MJOFiT tj. Mobilna Jednostka Ochrony Fizycznej i Technicznej SUFO), które w razie potrzeby łączone są dodatkowo w zespoły wspierane przez operatorów zewnętrznych stanowisk kierowania. Obecnie wdrażany jest wariant II systemu MZOFiT, który sprawdził się między innymi przy zabezpieczeniu: ekspozycji Grupy Polskiego Holdingu Obronnego na XXI MSPO w Kielcach, przeprowadzki jednego z zakładów produkcji specjalnej, konferencji w Pułtusku - z zastosowaniem w ochronie po raz pierwszy w Europie rzeczywistości rozszerzonej. Należy podkreślić, że sprzęt wykorzystywany w systemie MZOFiT został przetestowany w różnych warunkach terenowych i atmosferycznych w temperaturach od + 31 do -26 C. W ciągu ostatnich trzech lat firma zrealizowała prace badawczo-rozwojowe wycenione przez niezależnego biegłego na kwotę 3 mln złotych, sfinansowane ze środków własnych poinformowała Agnieszka Gogól Urbanek, Wiceprezes Zarządu ATOS, Sp. z o.o. Najbardziej spektakularny projekt to OCHRONIARZ XXI w. z użyciem rzeczywistości rozszerzonej, polegającej m.in. na możliwości jednoczesnego podglądu otoczenia oraz danych przesyłanych z różnych źródeł, wyświetlanych na szkłach specjalnych okularów. Efektem wykonanych prac było zgłoszenie kilku wynalazków w zakresie urządzeń wspomagających ochronę fizyczną i techniczną Katalog Innowacyjnych Rozwiązań dla bezpieczeństwa i obronności

17 REKLAMA Dane kontaktowe: ATOS Sp. z o.o. ul. Widzewska Łódź tel fax atos@atos.pl Mobilny Zespół Ochrony Fizycznej i Technicznej Specjalistycznych Uzbrojonych Formacji Ochronnych (MZOFiT SUFO) to przede wszystkim systemy obrazowania i komunikacji z zastosowaniem zaawansowanych rozwiązań IT. Serwery wideo stanowią integrator sygnałów i mimo, iż sam MZOFiT wyposażony jest w kamery cyfrowe, możliwy jest jednoczesny podgląd i rejestracja z kamer analogowych i wykorzystanie różnych systemów TV. W przypadku braku, awarii lub konieczności zdublowania stacji monitoringu obiektu zapis dokonywany jest na serwerze podstawowym i serwerze rezerwowym MJOFiT. Wówczas podgląd obrazu odbywa się na monitorze lub urządzeniu projekcyjnym operatora MJOFiT tj. okularach projekcyjnych lub okularach do rzeczywistości rozszerzonej. Kolejnym zadaniem serwerów jest integracja i kodowanie połączeń. MJO- FiT może wykorzystywać jednocześnie wiele rodzajów połączeń, począwszy od telefonii naziemnej, telefonii i transmisji danych GSM, telefonii satelitarnej, satelitarnego przesyłu danych, po integracje z tymi systemami łączności radiowej cyfrowej i analogowej, także pracujących w wielu częstotliwościach bez konieczności posiadania wielu urządzeń. Taki system pozwala nie tylko współpracować z urządzeniami napotkanymi na obiekcie (należącymi również do innych instytucji i podmiotów), ale również daje możliwość przekazania rozmowy, operowania urządzeniami i nadzoru w dowolnie odległym miejscu. Rozwiązanie umożliwia łączenie MJOFiT-ów w zespoły i wspieranie ich przez centra monitoringu. Pracownik ochrony z obiektu może połączyć się używając ręcznego radiotelefonu z operatorem centrum znajdującego się w odległości kilkaset lub kilku tysięcy kilometrów, by na przykład wezwać pomoc. Dodatkowo operator cały czas posiada podgląd z kamer w lokalizacji pracownika ochrony. Serwery w zależności od potrzeb mogą zostać ulokowane bezpośrednio w obiekcie lub pozostawać w mobilnej stacji monitorowania. Do stworzenia takiej stacji można wykorzystać zarówno niewielkich rozmiarów pojazd, a także przyczepę w zależności od potrzeb operatorów. Do dyspozycji jednostek oddano szereg kamer nasobnych, przenośnych, obrotowych pracujących również w noktowizji i termowizji, pozwalających łączyć je z istniejącym systemami monitoringu oraz z mobilnym monitoringiem MJOFiT. Czas pracy na własnych akumulatorach przy jednoczesnym zasilaniu systemów transmisji bezprzewodowej wynosi 7 dni. Zastosowano rozwiązania pozwalające na przesył obrazu w sieci własnej na odległość do 20 km w różnym środowisku i nieograniczone w sieci komercyjnej. Zastosowano rozbudowane mobilne systemy sygnalizacji włamania lub napadu, bariery na podczerwień, wykrywacze metalu, systemy oświetlenia z olśniewaniem włącznie. Załogę zespołu stanowią pracownicy posiadający wpis na listę kwalifikowanych pracowników ochrony. Przypisano im funkcje typowe dla pracowników ochrony na obiektach podlegających obowiązkowej ochronie. Umundurowanie, wyposażenie i uzbrojenie jest zgodne z przepisami regulującymi te zagadnienia. MZOFiT funkcjonuje w oparciu o zadeklarowanych ochotników, na co dzień stanowiących obsadę pracowników ochrony obiektów, a w dniach wolnych pełniących dyżury pod telefonem. Przechodzą oni dodatkowe szkolenia obejmujące zagadnienia funkcjonowania w zespole mobilnym, obsługę sprzętu, strzeleckie oraz topografie i specyfikę potencjalnych miejsc przewidzianych do zabezpieczenia. MZOFiT SUFO wspiera Komórka Rozpoznania i Analizy Zagrożeń. SPIS Katalog Innowacyjnych Rozwiązań dla bezpieczeństwa i obronności 15

18 Centrum Techniki Morskiej Ośrodek Badawczo-Rozwojowy: Radiostacja Lotnicza RKL-8200 Ośrodek Badawczo Rozwojowy Centrum Techniki Morskiej S.A. w Gdyni skonstruował nowe, całkowicie autorskie rozwiązanie w zakresie łączności lotniczej RKL-8200, czyli pierwszą polską radiostację lotniczą z hoppingiem. Badania nad urządzeniem zakończono w OBR CTM S.A w połowie lutego 2013 roku, a jego premiera miała miejsce w trakcie odbywających się 19 marca 2013 roku w Warszawie Dniach Przemysłu. Urządzenie należy do grupy radiostacji opartych na koncepcji jednolitej platformy łączności radiowej, do których należą radiostacja krótkofalowa RKS-8000 i nowoczesna radiostacja plecakowa RKP-8100, zapewniające łączność na szczeblu taktycznym. RKL-8200, podobnie jak RKS-8000 i RKP-8100 został w całości (hardware i software) opracowany przez inżynierów OBR CTM S.A., co gwarantuje niezwykłą elastyczność produktu oraz podatność na wprowadzanie zmian zoptymalizowanych pod konkretne wymagania zamawiającego. RKL-8200 posiada najlepsze cechy platformy RKP-8100, między innymi nowoczesną konstrukcję i łatwość dodawania nowych funkcji programowych. Moduł transmisyjny RKL opracowany został na bazie radiostacji plecakowej RKP-8100, która umożliwia łączność w zakresach częstotliwości od 1,5 do 512MHz. Zgodnie z konkretnymi wymaganiami zamawiającego, w radiostacji RKL-8200 zawężono pasmo do zakresu częstotliwości 30-88MHz i jednocześnie zaimplementowano zupełnie nowe rozwiązania, takie jak interfejs transmisji danych ARINC 429 czy hopping. Konstrukcja RKL-8200 jest otwarta i daje możliwość dalszej rozbudowy oraz modyfikacji o nowe funkcjonalności i to zarówno programowe, jak i sprzętowe. W ramach potrzeb istnieje na przykład możliwość wgrania nowego software, celem uzyskania dodatkowej modulacji. Nowością w stosunku do radiostacji RKP-8100, są właściwości RKL-8200, które stanowią między innymi odpowiedź na potrzeby zamawiającego. W prezentowanym wykonaniu urządzenie zostało w całości opracowane i dostosowane do specyficznych wymagań zamawiającego w ciągu zaledwie 8 miesięcy. RKL-8200 spełnia lotnicze wymagania konstrukcyjne, niezawodnościowe i środowiskowe Norm Obronnych dla grupy urządzeń S.2.1 oraz wymagania kompatybilności elektromagnetycznej Polskich Norm i Norm Obronnych dla pokładowych urządzeń lotniczych. Spełnienie wszystkich wymagań stawianych urządzeniu sprawdzono w certyfikowanych laboratoriach OBR CTM S.A. Aktualnie RKL-8200 charakteryzuje: realizacja funkcji skakania po częstotliwościach z podziałem czasowym, praca modułów w samoorganizującej się sieci radiowej, synchronizacja sieci nie wymaga zewnętrznych źródeł czasu, transmisja danych cyfrowych w paśmie MHz z mocą 20W, wbudowany preselektor, interfejs danych i sterowania ARINC 429, LAN, współpraca z komputerem misji, definiowalność programowa z możliwością łatwej implementacji nowych funkcji i waveformów; konfiguracja poprzez stronę WWW. 16 Katalog Innowacyjnych Rozwiązań dla bezpieczeństwa i obronności

19 Bumar Elektronika i Politechnika Warszawska: Radar śledzący RSKu W asortymencie radarów oferowanych przez BUMAR Elektronika SA nie było, jak dotąd, radaru śledzącego własnej konstrukcji. Skonstruowania urządzenia w nowoczesnym wykonaniu, które może znaleźć zapotrzebowanie w wielu armiach, podjęli się inżynierowie z Bumar Elektroniki oraz naukowcy z Politechniki Warszawskiej, którzy w ubiegłym roku zaprezentowali demonstrator radaru śledzącego nowej generacji. Nadano mu roboczy symbol RSKu. Radary śledzące są stosowane w systemach kierowania ogniem baterii artylerii lufowej, stanowiąc część ostatniego ogniwa systemu obrony przed środkami napadu powietrznego. Informacja o możliwym ataku powietrznym jest podawana do środków bojowych wielostopniowo poprzez istniejącą sieć radiolokacyjnego powiadamiania i tworzenia obrazu sytuacji powietrznej lub poprzez radary taktyczne powiązane z pododdziałami artyleryjsko-rakietowymi. Praca radaru śledzącego obejmuje kilka faz. Pierwsza faza polega na zgrubnym skierowaniu wąskiej wiązki radarowej we wskazany sektor przestrzenny, z którego oczekiwane jest zagrożenie. W tej fazie radar przeszukuje niewielką część przestrzeni w określony z góry sposób aż do momentu znalezienia celu. Po znalezieniu obiektu radar wchodzi w fazę przechwytu, a następnie śledzenia celu, kiedy wiązka podąża za ruchami celu. Te trzy kolejne fazy są typowe dla sekwencji wykrywania i pomiaru położenia celu w większości tradycyjnych radarów śledzących wykorzystywanych do kierowania ogniem. Jak już wspomniano, wśród radarów oferowanych przez BUMAR Elektronika SA nie było dotąd radaru śledzącego. Radary śledzące napotykają obecnie silną konkurencję ze strony radarów wielofunkcyjnych wykorzystywanych w nowych przeciwlotniczych systemach rakietowych, jednakże wiele armii na świecie nadal dysponuje bardzo dużymi zapasami przeciwlotniczej artylerii lufowej, kierowanej tradycyjnymi metodami optycznymi o niewielkiej skuteczności. Skuteczność tego rodzaju uzbrojenia można znakomicie zwiększyć przez automatyczne kierowanie ogniem z użyciem radaru śledzącego. W 2010 r. pozyskano środki z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju na opracowanie tradycyjnego, niedrogiego radaru śledzącego w nowoczesnym wykonaniu, który może znaleźć zapotrzebowanie w wielu armiach. Wynikiem pierwszego etapu prac zakończonego w roku 2013 jest demonstrator technologii radaru śledzącego, któremu nadano roboczy symbol RSKu. Radar zrealizowano w paśmie Ku (17,0 do 17,5 GHz), z anteną fazowaną o 64 wierszach i 48 kolumnach w technice łatowej na laminacie. Zastosowano w nim nowoczesny wysoko stabilny i niezawodny moduł nadajnika o mocy 100 W produkowany przez firmę Thales z przeznaczeniem głównie do radarów samolotowych. Jest to kompletny nadajnik z miniaturową lampą o fali bieżącej (LFB) na wyjściu i półprzewodnikowymi stopniami poprzedzającymi. Do pomiaru kątów wykorzystano metodę monoimpulsową zmodyfikowaną o dodatkowe nowatorskie rozwiązania zmniejszające efekt wielodrogowości przy śledzeniu celów na bardzo małych Katalog Innowacyjnych Rozwiązań dla bezpieczeństwa i obronności kątach elewacji. Aby to uzyskać, antena dzieli się na osiem segmentów dwa w kierunku poziomym i cztery w kierunku pionowym a każdy segment dostarcza sygnał echa do oddzielnego kanału odbiorczego i cyfrowego przetwarzania sygnału. Zaawansowane algorytmy przetwarzania tych oddzielnych sygnałów pozwalają jednoznacznie określić kąt elewacji celu śledzonego na bardzo małych kątach elewacji w znacznym stopniu niezależnie od obecności odbić od powierzchni ziemi lub morza. To innowacyjne rozwiązanie wyróżnia RSKu od jego bardziej tradycyjnych poprzedników. Zasięg wykrywania celu wynosi 20 km i 30 km, odpowiednio w trybie przeszukiwania i śledzenia. Dokładność określenia położenia celu wynosi 0,02 w azymucie, 0,015 w elewacji oraz 2 m w odległości. Parametry te pozwalają na radykalną poprawę dokładności kierowania ogniem artylerii lufowej po zastosowaniu znanych rozwiązań zdalnego sterowania i automatyzacji napędów armat. Praca została sfinansowana przez NCBiR w ramach projektu rozwojowego nr O R Wykonawcą było konsorcjum Bumaru Elektronika SA i Politechniki Warszawskiej (Instytut Systemów Elektronicznych i Instytut Radioelektroniki). Demonstrator radaru RSKu przeszedł cykl badań wstępnych potwierdzających poprawność przyjętych założeń. Na zdjęciu: kompletny radar na stanowisku testowym z napędem w dwóch osiach. 17

20 Huta Stalowa Wola: Platforma Minowania Narzutowego BAOBAB Platforma Minowania Narzutowego BAOBAB jest unowocześnioną, kołową wersją wprowadzonego w 2004 roku do sił zbrojnych Transportera Minowania Narzutowego KROTON. Za wprowadzenie wielu innowacyjnym rozwiązań, platformę wyróżniono prestiżową nagrodą DEFEN- DER podczas XXI MSPO w Kielcach. Platforma Minowania Narzutowego BAOBAB jest unowocześnioną, kołową wersją wprowadzonego w 2004 roku do sił zbrojnych Transportera Minowania Narzutowego KROTON (na podwoziu gąsienicowym). - W stosunku to TMN KROTON wprowadzono wiele ulepszeń - informuje Grzegorz Szydło, konstruktor wiodący w HSW S.A. Chodzi m.in. o możliwość załadunku/rozładunku całych miotaczy przy pomocy dźwigu HIAB, możliwość pracy automatycznej, w trakcie której komputer pokładowy utrzymuje parametry pola minowego nawet w trakcie zmian prędkości poruszania się pojazdu, wizualizacja pola minowego na mapie cyfrowej, Wyposażenie standardowe: podwozie samochodu ciężarowego z dwuosobową kabiną pancerną wyposażoną w ogrzewanie, klimatyzację i filtrowentylację, system centralnego pompowania kół, platforma nośna z czterema lub sześcioma (opcja) miotaczami, każdy miotacz umożliwia załadowanie 20 kaset z minami, (w sumie 400 lub 600 min), urządzenie dźwigowe służące do zdejmowania i załadunku miotaczy, komputer pokładowy służący do programowania parametrów pola minowego i wizualizacji danych na mapie cyfrowej, 81 mm wyrzutnie granatów dymnych, system łączności wewnętrznej FONET, zestawy słuchawkowe (z aktywną redukcją szumów) dla kierowcy i dowódcy, radiostacja UKF typ RRC9311AP, GPS oraz hodometr, trenażer (opcja). automatyczne generowanie raportu z możliwością jego bezpośredniego przesłania do szczebla dowodzenia. Platforma Minowania Narzutowego ma budowę modułową. Moduły z miotaczami montowane są na ramie kontenerowej. Istnieje możliwość zainstalowania 2 modułów (4 miotacze) lub 3 modułów (6 miotaczy). Każdy moduł składa się z 2 miotaczy (miotacz składa się z 20 luf, każda lufa mieści kasetę z 5 minami). Moduły miotacza można w bardzo szybki sposób zdemontować z podwozia bazowego i zamontować na innym podwoziu o średniej ładowności, wyposażonym w ramę kontenerową 20. Załadowanie miotaczy może odbywać się za pomocą umieszczonego na pojeździe dźwigu HIAB lub metodą tradycyjną. Załoga, przy pomocy dźwigu, jest w stanie załadować miotacze w czasie nie dłuższym niż 20 min. Podstawowym urządzeniem sterującym procesem minowania jest komputer pokładowy, który może funkcjonować w dwóch trybach pracy: automatycznej i manualnej. Tryb pracy automatycznej wymaga od dowódcy podania tylko kilku parametrów (obszar minowania na lewą i prawą stronę pojazdu, wymagana gęstość, przewidywana - średnia prędkość pojazdu), na podstawie których komputer wyznacza konieczne ustawienie miotaczy na platformie oraz podaje przewidywaną długość pola minowego (również biorąc pod uwagę ilość załadowanych w danym momencie min). W trakcie układania pola minowego, komputer automatycznie dostosowuje częstotliwość miotania tak, aby bez względu na zmianę prędkości poruszania się pojazdu, utrzymane zostały parametry pola minowego. Tryb pracy ręcznej umożliwia dowódcy ustawienie wszystkich parametrów miotania min samodzielnie (tak jak w TMN KROTON). Komputer pokładowy współpracuje z GPS oraz hodometrem w trakcie minowania, Foto: Ryszard Choroszy wszystkie nastawy są na bieżąco wyświetlane na terminalu wizualizacyjnym. Po zakończeniu układania pola minowego, komputer automatycznie generuje raport z podaniem wszystkich parametrów położonego pola minowego, w tym również koordynatów naroży tego pola. Ułożone pole minowe jest wyświetlane na mapie cyfrowej. Gotowy raport można w prosty sposób przenieść na pamięć przenośną typu pendrive lub przesłać drogą radiową do szczebla dowodzenia (standard ADatP-3). Na wyposażeniu pojazdu znajduje się system pokładowej łączności wewnętrznej FONET, wraz z radiostacją cyfrową UKF typ RRC9311AP. Platforma Minowania Narzutowego (PMN) BAOBAB na podwoziu kołowym JELCZ została poddana badaniom zakładowym oraz poligonowym, w trakcie których zostały sprawdzone wszystkie podstawowe parametry pojazdu ze szczególnym uwzględnieniem możliwości układania pól minowych w trybie pracy automatycznej i ręcznej. W 2011 roku, podczas MSPO w Kielcach, Pojazd Minowania Narzutowego Baobab wyróżniony został specjalną nagrodą Ministra Obrony Narodowej a w roku 2013 PMN otrzymał nagrodę DEFENDER. 18 Katalog Innowacyjnych Rozwiązań dla bezpieczeństwa i obronności