raport roczny annual report

Transkrypt

1 2009 raport roczny annual report

2

3 2009 raport roczny annual report

4 List Prezesa Zarządu Letter of the President of the Management Board Władze Banku Bank s Bodies 6 8 Akcjonariat Shareholding Structure 10 Dane makroekonomiczne Macroeconomic Data INVEST-BANK na rynku usług bankowych Invest-Bank In The Banking Services Market Informatyka i telekomunikacja IT and Telecommunication 27 Czynniki wpływające na wynik Banku Factors Affecting the Bank s Result Polityka kadrowa HR Policy 28 29

5 Opinia biegłego rewidenta Opinion of the Statutory Auditor Skrócone sprawozdanie finansowe Condensed financial statements Odpowiedzialność w biznesie (CSR) Corporate Social Responsibiliy 41 Współpraca z Fundacją Polsat Cooperation with Polsat Fund Oddziały Banku Bank s Offices spis treści content

6 List Prezesa Zarządu Letter of the President of the Management Board Szanowni Państwo, z przyjemnością przekazuję do rąk Czytelników Raport Roczny za rok Niniejsze opracowanie stanowi wszechstronny opis działalności INVEST-BANKU oraz zawiera zestawienie wyników finansowych osiągniętych na koniec 2009 r. Wstęp do lektury stanowi zwięźle przedstawiona analiza danych makroekonomicznych w perspektywie wzrostu gospodarczego, inflacji, stóp procentowych, kursu walutowego, a przede wszystkim sytuacji sektora bankowego. W roku 2009 w obszarze bankowości detalicznej INVEST-BANK koncentrował się na działaniach mających na celu zmniejszenie ryzyka kredytowego. By to osiągnąć zmodyfikowaliśmy szereg regulacji, co doprowadziło do zaostrzenia zasady weryfikacji kredytowej Klientów i zapewnienia dobrej jakości portfela nowo uruchamianych kredytów. W warunkach wzmożonej konkurencji realizowaliśmy przedsięwzięcia mające na celu pozyskanie depozytów, przy jednoczesnym racjonalnym dostosowywaniu oprocentowania lokat terminowych do warunków rynkowych i sytuacji Banku. Celem ułatwienia dostępu do usług Banku uruchomiliśmy Oddział Telefoniczny. Dzięki tej innowacji większość usług wykonywanych w tradycyjnym oddziale Banku stała się dostępna również przez telefon. W obszarze bankowości korporacyjnej skupiliśmy naszą aktywność na utrzymaniu Klientów, zarówno depozytowych jak i kredytowych, oraz zwiększeniu bezpieczeństwa ekspozycji kredytowych będących w portfelu Banku. W ramach bankowości transakcyjnej nadal zajmowaliśmy się rozwojem usług związanych z obsługą płatności masowych (SIPP, MPW, PZ). Działalność marketingowa, wspierająca procesy sprzedażowe koncentrowała się na reklamie i promocji produktów detalicznych z wiodącymi produktami lokacyjno-oszczędnościowymi, tj. lokatami terminowymi oraz kontami oszczędnościowymi. Rozpoczęliśmy również prace nad przebudową serwisu internetowego oraz wzmocnieniem postrzegania Banku jako instytucji polskiej i bezpiecznej. W roku 2009 Bank rozwijał aktywnie współpracę z siecią zewnętrznych sprzedawców kredytów ratalnych i agentów kredytu gotówkowego. W ostatnim kwartale 2009 r. uruchomiliśmy prace zmierzające do zaoferowania naszych usług abonentom Cyfrowego Polsatu, a tym samym sprzedaż produktów bankowych bezpośrednio w sieci Autoryzowanych Punktów Sprzedaży (APS) Cyfrowego Polsatu. Istotnym elementem strategii rozwoju INVEST-BANKU jest stałe inwestowanie w rozwój kapitału ludzkiego. Jesteśmy jedną z niewielu instytucji, która otrzymała po raz drugi rok z rzędu dofinansowanie ze środków europejskich na realizację programu szkoleniowego dla Pracowników. Ważny moment, na który należy zwrócić uwagę, to wdrożenie w 2009 r. Zintegrowanego Systemu Zarządzania zgodnego z normami zarządzania: jakością ISO 9001:2008, środowiskiem ISO 14001:2004 oraz bezpieczeństwem i higieną pracy PN-N-18001:2004. Nieprzerwanie wspieramy działania prospołeczne. W grudniu 2009 Fundacja POLSAT wręczyła naszej Instytucji Certyfikat Wdzięczności i Przyjaźni za wieloletnią współpracę i olbrzymią pomoc na rzecz swoich podopiecznych. Podsumowując dokonania Banku w 2009 r., chciałabym złożyć podziękowania naszym Akcjonariuszem za zaufanie oraz tym, którzy przyczyniają się do naszego sukcesu: Zarządowi, Kadrze Managerskiej, Członkom Rady Nadzorczej oraz wszystkim Pracownikom. Sukces ten nie byłby możliwy bez zaufania Klientów, które motywuje nas do jeszcze bardziej wytężonej pracy. Zapewniam, że w dalszym ciągu oferta naszego Banku będzie spełniała najwyższe standardy jakości i rzetelności. Jestem przekonana, że przyjęty kierunek rozwoju przyniesie w kolejnych latach jeszcze większe źródło satysfakcji dla Akcjonariuszy, Zarządu, Pracowników Banku, a przede wszystkim obecnych i przyszłych Klientów Banku. Grażyna Niewolik Prezes Zarządu INVEST-BANK S.A. 6 RAPORT ROCZNY 2009 ANNUAL RAPORT 2009

7 Dear Sirs, I am very pleased to provide you with this Annual Report for This report contains the complex description of the business activity of INVEST-BANK and include the specification of the financial results achieved to the end of The introduction is the briefly presented analysis of macroeconomic data in view of economic growth, inflation, interest rates, currency exchange rates and above all the condition of the banking sector. In 2009 in the field of retail banking INVEST-BANK focused on the activities aimed at reduction of the credit risk. For this purpose we modified the several regulations that led to intensification of credit verification of the Clients and ensuring the good quality of newly-initiated credits portfolio. During the strong competition, we conducted many undertakings aimed at obtaining the deposits with reasonable adjustment of fixed-term deposits to the market and Bank condition at the same time. In order to facilitate the access to the Bank s services we started-up the Call Center. Owing to this innovation most of services is available by phone. In the field of corporate banking we focused our activity on keeping the Clients both in deposits and credits and on increasing the safety of credit exposition in the Bank s portfolio. Under the transaction banking we still dealt with the development of services related to the mass payments service (SIPP, MPW, PZ). Marketing activity, supporting the sale processes was focused on the advertisement and promotion of retail products with leading deposit and savings products i.e. fixed-term deposits and savings account. We started the works on modernization of the internet services and strengthening the opinion on the Bank as the Polish and safe institution. In 2009 the Bank developed the cooperation with the network of external sellers of installment credits and agents of cash credits. In the last quarter of 2009 the we took the actions aimed at offering our services to the subscribers of Cyfrowy Polsat and thus the sale of banking products directly in the network of Authorized Sales Point (APS) of Cyfrowy Polsat. The important element of INVEST-BANK S.A. development strategy is continuous investing in the development of HR resources. We are one of few institutions which has been granted the funds from the European funds to implement the training program for its staff for the second time. The important moment which should be noted is the implementation of Integrated Management System compliant with the management standards: quality ISO 9001:2008, environment ISO and occupational health and safety PN-N-18001: 2004 in We continuously support the pro-social actions. In December 2009 the POLSAT Fund granted us Certificate of Appreciation for many years of cooperation and great help for children. Summarizing the Bank s activity in 2009 we would like to thank to our Shareholders for their trust and contribution to our success: Management Board, Managing Staff, Supervising Staff and all Employees. This success could not be achieved without the trust of our Clients, which motivates us to more intensified work. I would like to ensure that the offer of this Bank will meet the highest standards of quality and reliability. I believe that the accepted development direction will bring more source of satisfaction for the Shareholders, Management Board and Employee and above all for all present and possible Clients. Grażyna Niewolik President of the Management Board of INVEST-BANK S.A. RAPORT ROCZNY 2009 ANNUAL RAPORT

8 Władze Banku Bank s Bodies Rada Nadzorcza Supervisory Board W 2009 roku Rada Nadzorcza rozpoczęła działalność w składzie: In 2009 the Supervisory Board started its operation in the following composition: Zygmunt Solorz Żak Przewodniczący Rady Nadzorczej Chairman of the Supervisory Board Heronim Ruta Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej Deputy Chairman of the Supervisory Board Mirosław Błaszczyk Członek Rady Nadzorczej Member of the Supervisory Board Eugenia Fojcik-Mastalska Członek Rady Nadzorczej Member of the Supervisory Board Genowefa Woźniak Członek Rady Nadzorczej Member of the Supervisory Board W 2009 roku Akcjonariusze nie dokonali żadnych zmian w składzie Rady Nadzorczej. W dniu 31. grudnia 2009 r. roku jej skład przedstawiał się bez zmian, jak wyżej. In 2009 the Shareholders did not make any changes in the composition of the Supervisory Board and as for 31st December 2009 its composition was unchanged. 8 RAPORT ROCZNY 2009 ANNUAL RAPORT 2009

9 Zarząd Management Board W dniu 1 stycznia 2009 r. Zarząd Banku rozpoczął działalność w składzie: On 1st January 2009 the Management Board started its operation in the following composition: Grażyna Niewolik Prezes Zarządu President of the Management Board Lucjan K. Klim Członek Zarządu Member of the Management Board Janusz Janicki Członek Zarządu Member of the Management Board Jacek Sieniawski Członek Zarządu Member of the Management Board Marek Janicki Członek Zarządu Member of the Management Board W 2009 roku nie dokonano żadnych zmian w składzie Zarządu. W dniu 31. grudnia 2009 r. jego skład przedstawiał się bez zmian, jak wyżej. In 2009 the shareholders did not make any changes in the composition of the Management Board. On 31st December 2009 its composition was unchanged. RAPORT ROCZNY 2009 ANNUAL RAPORT

10 Akcjonariat Shareholding Structure Kapitał zakładowy Banku na dzień 31. grudnia 2009 r. wynosił ,60 złotych i dzielił się na akcji imiennych o wartości nominalnej 84,87 złotych każda. Struktura akcjonariatu zarejestrowanego na dzień r. przedstawiała się następująco: The share capital of the Bank as for 31 st December 2009 amounted to 261,881, PLN and was divided into 3,085,680 registered shares of the nominal value PLN each. The registered shareholding structure as for is as follows: Nazwa Name Ilość akcji w szt. Number of shares in pc Udział % w kapitale akcyjnym Interest % in share capital Udział % w głosach na WZA Interest % in votes at GMS Akcjonariusze powyżej 5% głosów na WZA, w tym: Shareholders holding over 5% votes at GMS including: ,964 68,963 Zygmunt Solorz-Żak ,597 7,758 POLARIS FINANCE BV ,373 40,469 PAI MEDIA S.A ,327 10,781 REXON OVERSEAS Ltd ,666 9,956 Pozostali Akcjonariusze, w tym: Other Shareholders, including: ,036 9,794 Ster Sp. z o.o ,247 4,926 INVEST-BANK S.A.* ,722 0* 3 inne osoby prawne i fizyczne 3 other legal and natural persons ,068 4,868 Ogółem Total ,00 78,757 * Akcje INVEST-BANK S.A. - bez prawa głosu na WZA (art KSH); (akcje przejęte w drodze postępowania egzekucyjnego od Rzemieślniczego Domu Towarowego Sp. z o.o. oraz akcje nabyte w ramach zakupu przedsiębiorstwa bankowego Bank Staropolski SA). * INVEST BANK S.A. shares - Without voting right at GMS (the Art. 364 Commercial Companies Code) (shares taken up under the execution proceeding from Rzemieślniczy Dom Towarowy Sp. z o.o. and shares acquired under the acquisition of Bank Staropolski SA) 10 RAPORT ROCZNY 2009 ANNUAL RAPORT 2009

11 Dane makroekonomiczne Macroeconomic Data Wzrost gospodarczy i inflacja W 2009 r. tempo wzrostu PKB obniżyło się do 1,8% r/r wobec 5,1% w 2008 r., do czego w znacznym stopniu przyczynił się światowy kryzys finansowy i gospodarczy. Tempo wzrostu gospodarczego było na najniższym poziomie od 2002 r. Głównym czynnikiem wzrostu PKB w 2009 r. był wysoki wkład eksportu netto do wzrostu PKB (2,9 p.p. wobec -0,6 p.p. w 2008 r.), związany z silniejszym spadkiem dynamiki importu (-13,6% r/r wobec 8,0%) niż eksportu (-7,9% wobec 7,1%). Nastąpiło wyraźne ograniczenie dynamiki nakładów brutto na środki trwałe, która spadła w ujęciu realnym o 0,8% r/r wobec wzrostu o 9,6% przed rokiem. Obniżeniu uległy również dynamiki spożycia indywidualnego (2,3% wobec 5,7%) i publicznego (1,9% wobec 7,4%). Spowolnienie gospodarcze przyczyniło się również do poprawy salda na rachunku obrotów bieżących, które wzrosło w 2009 r. do -5,0 mld z -18,3 mld w 2008 r. Równocześnie po raz pierwszy od ponad dekady deficyt na rachunku obrotów został w pełni pokryty nadwyżką na rachunku obrotów kapitałowych. W 2009 r. odnotowano recesję w przemyśle, gdzie wartość dodana brutto obniżyła się o -1,0% r/r wobec wzrostu o 6,8% w 2008 r. Odnotowano również znaczący spadek dynamiki wartości dodanej w usługach rynkowych, która wyniosła 2,5% r/r wobec 5,9% w 2008 r. W budownictwie dynamika wartości dodanej zwiększyła się z 4,6% r/r do 4,8%, do czego w znacznym stopniu przyczyniła się realizacja inwestycji infrastrukturalnych (w tym związanych z EURO 2012), finansowanych ze środków publicznych. Silnemu wyhamowaniu wzrostu PKB w 2009 r. towarzyszyło pogorszenie sytuacji na rynku pracy. Zgodnie z wynikami Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności, w 2009 r. dynamika liczby pracujących spadała na przestrzeni roku z 1,3% r/r w I kw. do -0,7% w IV kw. Podobnie kształtowała się dynamika zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw, która wykazywała w kolejnych miesiącach tendencję spadkową osiągając minimum na poziomie -2,4% r/r w październiku i dopiero pod koniec roku nieznacznie wzrosła do -1,8% w grudniu. Spadek zatrudnienia, któremu towarzyszył stopniowy wzrost stopy bezrobocia rejestrowanego do 11,9% na koniec grudnia Economic growth and inflation In 2009 the GDP growth was reduced by 1.8% y.o.y. in comparison to 5.1% in 2008 and it was affected by the world financial and economic crisis. The economic growth has been at the lowest level since The main factor affecting the GDP growth in 2009 was the high contribution of net export to GDP growth (2.9 p.p. towards 0.6 p.p. in 2009) which was related to the more decrease of import (-13.6% y.o.y. in comparison to 8.0%) than export dynamic (-7.9% in comparison to 7.1%). The clear limitation of gross expenditures for non-current assets dynamic occurred, which decreased in real by 0.8% y.o.y. in comparison to the increase by 9.6% in previous year. The individual consumption dynamic (2.3% in comp. to 5.7%) and public consumption dynamic (1.9% in comp. to 7.4%) also were reduced. The economic slowdown contributed to the improvement of current assets balance, which increased in 2009 to -5.0 bn from 18.3 bn in At the same, the deficit in the current assets has been covered in full by the surplus of the equity for the first time from decade. In 2009 the recession in industry was noted, where the gross added value reduced by -1.0% y.o.y. in comparison to the increase by 6.8% in The significant decrease of the added value dynamic in market services was also noted and it amounted to 2.5% y.o.y. in comparison to 5.9% in In construction the added value dynamic increased from 4.6% y.o.y. to 4.8% and it was affected by the implementation of infrastructural investments (related to EURO 2012) financed by public funds. The strong freeze of GDP growth in 2009 was accompanied by the worsening of labor market. Pursuant to the findings of the Population s Economic Activity Research in 2009 the dynamic of working people has been reducing during the year from 1.3% y.o.y. in Q1 to 0.7% in Q4. The similar situation was observed in the employment dynamic in the enterprises, which indicated the downward tendency in the subsequent months achieving the minimum at the level 2.4% y.o.y. in October and at the end of the year increased slightly to -1.8% in December. The employment decrease accompanied by the gradual increase of unemployment rate was registered to 11.9% RAPORT ROCZNY 2009 ANNUAL RAPORT

12 (wobec 9,5% rok wcześniej), a także zjawisko dzielenia się płacą (zmniejszanie wynagrodzeń w zamian za ograniczenie zwolnień) spowodowały obniżenie dynamiki wynagrodzeń w gospodarce narodowej, która wyniosła w IV kw 4,7% r/r (wobec 6,8% w IV kw r.). W 2009 r. inflacja CPI uległa nieznacznemu obniżeniu i wyniosła średniorocznie 3,5% r/r wobec 4,2% w 2008 r. W ujęciu rocznym inflacja nieznacznie wzrosła z 3,2% w grudniu 2008 r. do 3,5% w grudniu 2009 r. Główną przyczyną spadku średniorocznej inflacji był spadek cen paliw związany z obniżeniem cen surowców na rynkach światowych, a także obniżenie dynamiki cen żywności związane ze spadkiem cen na światowych rynkach surowców rolnych. Spadek inflacji był jednak ograniczany przez silną deprecjację kursu złotego w I kw r., która oddziaływała w kierunku wzrostu cen towarów importowanych, w tym usług turystycznych, sprzętu RTV i AGD oraz produktów rolnych. 10 Struktura wzrostu PKB GDP growth structure 8 at the end of December (in comparison to 9.5%) as well as the salary sharing (decrease of salaries instead of limitation of dismissals) caused the decrease of salaries dynamic in the domestic economy, which in Q4 amounted to 4.7% y.o.y. (in comp. to 6.8% in Q4 2008). In 2009 the CPI inflation reduced a little and amounted to 3.5% y.o.y. in comparison to 4.2% in Year to year the inflation slightly increased from 3.2% in December 2008 to 3.5% in December The main cause of the annual average inflation decrease was the decrease of fuel prices related to the reduction of prices for raw materials in world markets as well as reduction of food prices dynamic related to the decrease of prices for agricultural products in the world markets. The decrease of inflation was limited by the strong depreciation of polish zloty exchange rate in Q1 2009, which affected the increase of the imported product s prices including the tourist services, RTV and household equipment as well as agricultural products I 08 II III IV I 09 II III IV I 08 II III IV I 09 II III IV Spożycie indywidualne Individual consumption Eksport netto Net export Przyrost zapasów Increase of inventories Spożycie indywidualne Individual consumption Nakłady brutto na środki trwałe Gross expenditures for PP&E Eksport netto Net export Spożycie publiczne Public consumption Przyrost zapasów Increase of inventories PKB GDP Nakłady brutto na środki trwałe Gross expenditures for PP&E Spożycie publiczne Public consumption PKB GDP Źródło: Główny Urząd Statystyczny Central Statistical Office Dekompozycja indeksu CPI CPI Index decomposition Żywność i nap. bezalkoholowe Food and beverages I I 04 6,0 5,5 3,80 USDPLN (lewa oś) 5,0 12 RAPORT ROCZNY 2009 ANNUAL RAPORT ,00 6,0 4,5 3,60 5,5 4,0 VI 04 VI 04 I 05 I 05 VI 05 VI 05 I 06 I 06 VI 06 VI 06 I 07 I 07 VI 07 VI 07 I 08 I 08 VI 08 VI 08 stopa NBP I 09 I 09 VI 09 VI 09 4,00 3,80 Nośniki energii Energy Żywność i nap. bezalkoholowe Food and beverages Bazowa Basis Nośniki energii Energy CPI CPI Bazowa Basis CPI CPI Źródło: Główny Urząd Statystyczny Central Statistical Office USDPLN (lewa oś) EURPLN (prawa oś) 5,00 EURPLN (prawa oś) 4,80 5,00 4,60 4,80

13 Stopy procentowe i kurs walutowy W odpowiedzi na silne spowolnienie gospodarcze, znaczące pogorszenie prognoz wzrostu PKB oraz znaczący wzrost prawdopodobieństwa ukształtowania się inflacji poniżej celu inflacyjnego (2,5%) w horyzoncie oddziaływania polityki pieniężnej, Rada Polityki Pieniężnej kontynuowała rozpoczęty w 2008 r. cykl łagodzenia polityki monetarnej, obniżając w okresie od stycznia do czerwca stopy procentowe 4-krotnie z 5,00% dla stopy referencyjnej (6,50% dla stopy lombardowej) na koniec grudnia 2008 r. do 3,50% (5,00%) na koniec czerwca 2009 r. W II poł r. w związku z wyhamowaniem procesów recesyjnych u najważniejszych partnerów handlowych Polski, poprawą większości wskaźników koniunktury, utrzymywaniem się inflacji powyżej górnej granicy odchyleń od celu inflacyjnego (3,5%) oraz pogarszającą się sytuacją fiskalną w Polsce, Rada zdecydowała się na zakończenie cyklu obniżek stóp procentowych i w październiku zmieniła nieformalne nastawienie w polityce pieniężnej z łagodnego na neutralne. W 2009 r. wysoka aktywność kapitału spekulacyjnego, niepewność co do skali spowolnienia gospodarczego w Polsce i obawy dotyczące możliwości sfinansowania rosnących potrzeb pożyczkowych państwa przyczyniły się do utrzymania wysokiej zmienności kursu złotego i innych walut regionu, szczególnie w I poł. roku. Najsilniej wpływ spadku zaufania do krajów regionu na kurs złotego był odczuwalny w I kw r., kiedy to maksymalny spadek kursu złotego względem dolara i euro wyniósł odpowiednio 37% i 27%. Deprecjacja ta została jednak w całości skompensowana przez umocnienie złotego w kolejnych kwartałach. Finalnie kurs złotego zakończył ubiegły rok na niezmienionym względem grudnia 2008 r. poziomie. Percent rates and exchange rate As a response for strong economic slowdown, deterioration of GDP growth forecasts and the significant increase of probability of inflation forming below the inflation target (2.5%) in the field of monetary policy the Monetary Policy Council continued the monetary policy toning down cycle began in 2008, reducing the interest rates 4-times from January to June from 5.0% for reference rate (6.50% for Lombard rate) at the end of December 2008 to 3.50% and at the end of June In the second half of 2009 as a result of stop of the recession processes at the key commercial partners of Poland, the improvement of economy s ratios, maintaining the inflation above the upper limit of deviations from the inflation target (3.5%) and deteriorating fiscal situation in Poland, the Council decided to stop the interest rate reduction cycle and in October it changed the informal attitude from gentle into neutral. In 2009 the high activity of speculative capital, uncertainty regarding the economic slowdown scale in Poland and concerns on possibility to finance the increasing loan needs of the country/state contributed to keeping the high variability of exchange rate of polish zloty and other local currencies, especially in first half of the year. The influence on decrease in trust to the region s countries on the polish zloty exchange rate was observed in Q mostly, when the maximum decrease of the polish zloty exchange rate in comparison to Dollar and Euro amounted to 37% and 27%. This depreciation was compensated in full by strengthening the polish zloty in the next quarters and the polish zloty exchange rate was kept at the unchanged level at the end of the year in comparison to December RAPORT ROCZNY 2009 ANNUAL RAPORT

14 Żywność i nap. bezalkoholowe Food and beverages Nośniki energii Energy Bazowa Basis CPI CPI -1 I 04 VI 04 I 05 VI 05 I 06 VI 06 I 07 VI 07 I 08 VI 08 I 09 VI 09 Stopy procentowe NBP, FED i EBC Interest rates of NBP, FED and EBC USDPLN (lewa oś) EURPLN (prawa oś) 6,0 4,00 5,00 5,5 5,0 3,80 4,80 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 stopa EBC stopa FED stopa NBP 3,60 3,40 3,20 3,00 2,80 4,60 4,40 4,20 4,00 0,0 2,60 3, Sytuacja sektora bankowego % Bank sector condition Źródło: Reuters Source: Reuters 90 Wynik finansowy netto sektora bankowego w 2009 r % 70 wyniósł 8,7 mld zł wobec 13,7 mld zł w 2008 r. (spadek 50% 60 o 36,2%). Wynik działalności bankowej wzrósł o 2,5% 50 40% (z 4048,3 mld zł w 2008 r. do 49,5 mld zł), mimo spadku wyniku odsetkowego o 5,2% (z 30,1 mld zł do 28,5 mld 30% zł) % 20 Do zmniejszenia wyniku odsetkowego przyczyniła się 10% 10 silna konkurencja na rynku depozytów, oddziałująca 0 0% w kierunku wzrostu ich oprocentowania i zmniejszenia różnicy pomiędzy oprocentowaniem kredytów i depozytów. Pogorszenie wyniku odsetkowego było również spowodowane wzrostem należności zagrożonych. Główną przyczyną spadku wyniku finansowego netto sektora bankowego w 2009 r. było ponad dwukrotne zwięk % 30% 25 szenie ujemnego salda rezerw i aktualizacji (z 5,3 mld zł 25% w r. do 12,0 mld zł), związane z silnym spowolnieniem 15 wzrostu gospodarczego i pogorszeniem sytuacji 20% 15% finansowej Klientów. W największym stopniu do wzrostu salda odpisów przyczyniło się zwiększenie odpisów 10 10% 5 5% netto dotyczących kredytów dla Klientów detalicznych 0 0% (z 3,3 mld zł do 7,6 mld zł), w szczególności w segmencie kredytów konsumpcyjnych, w przypadku których odpisy netto wzrosły z 3,0 mld zł do 7,1 mld zł. W 2009 r. 80 nastąpił również ponad dwukrotny wzrost salda odpisów 70 na kredyty dla przedsiębiorstw. Na koniec 2009 r. należności zagrożone wyniosły 48,8 mld zł (7,6% należności ogółem) wobec 27,4 mld zł na koniec 2008 r. (4,5%) % 40% The net result of banking sector in 2009 amounted to 8.7 bn PLN in comparison to 13.7 bn in 2008 (decrease Przyrost w mld zł (lewa oś) Increase in bn PLN (left axis) by 36.2%). The result of bank activity increased by 2.5% (from 48.3 Dynamika bn PLN r/r (prawa in 2008 oś) to Y.o.y dynamic bn PLN) (right despite axis) of decrease of interest result by 5.2% (from 30.1 bn PLN to 28.5 bn PLN). The strong competition in the deposits market contributed to the decrease of interest result, affecting the increase of interest rate and reduction of the differences between the interest rate of credits and deposits. The deterioration of interest result was caused also by the increase of the debts of companies at risk. The main cause of the net financial result of banking sector in 2009 was the double increase of the negative balance of reserve and revaluation (from 5.3 bn PLN in 2008 to Przyrost 12.0 w mld bn zł PLN), (lewa oś) it was Increase related in bn PLN to (left the axis) strong economic slowdown and deterioration of the financial condition Dynamika of the r/r customers. (prawa oś) Y.o.y. The dynamic increase (right axis) of the net write-offs of consumers credits (from 3.3 bn PLN to 7.6 bn PLN), in particular in the consumption credit segment, where the net write-offs increased from 3.0 bn PLN to 7.1 bn PLN, contributed to the write-offs balance increase mostly. In 2009 the double increase of writeoffs balance for corporate credits occurred. At the end of 2009 the debts of companies at risk amounted to 48.8 bn PLN Bieżące (7.6% Current of total receivables) in comparison to 27.4 bn PLN at the end of (4.5%). Terminowe Fixed-term Ogółem Total RAPORT ROCZNY 2009 ANNUAL RAPORT

15 W 2009 r. nastąpiło znaczące spowolnienie akcji kredytowej w segmencie kredytów mieszkaniowych. Na koniec 2009 r. dynamika kredytów mieszkaniowych wyniosła 11,6% r/r wobec 64,8% w 2008 r. Do spadku akcji kredytowej w obszarze kredytów mieszkaniowych przyczyniło się silne zaostrzenie przez banki warunków udzielania tych kredytów w IV kw r., które było kontynuowane w pierwszych trzech kwartałach 2009 r. Popyt na kredyty mieszkaniowe ograniczały obawy gospodarstw domowych dotyczące ich perspektyw dochodowych. Ponadto, silny spadek rocznej dynamiki kredytów mieszkaniowych w 2009 r. wynikał w znacznym stopniu z efektu wysokiej bazy związanego z osłabieniem kursu złotego w 2008 r., które spowodowało zwiększenie złotowej wartości kredytów nominowanych w walutach obcych. W IV kwartale 2009 r. banki złagodziły warunki udzielania kredytów mieszkaniowych, a umacniające się ożywienie gospodarcze i spadek stóp procentowych przyczyniły się do zwiększenia popytu na te kredyty. Trudności z pozyskaniem przez banki walut obcych pozwalających zabezpieczyć ryzyko kursowe towarzyszące udzielaniu kredytów mieszkaniowych nominowanych w tych walutach skłoniły wiele banków do wycofania się z ich udzielania. W efekcie, w 2009 r. udział kredytów nominowanych w walutach obcych w ogóle kredytów mieszkaniowych obniżył się do 65,0% z 69,5% na koniec 2008 r. W 2009 r. odnotowano silne obniżenie dynamiki kredytów konsumpcyjnych (kredytów w rachunku bieżącym, związanych z funkcjonowaniem kart kredytowych, kredytów w systemie sprzedaży ratalnej i pozostałych). Na koniec 2009 r. tempo wzrostu tych kredytów wyniosło 13,2% wobec 33,2% w 2008 r. W kolejnych kwartałach 2009 r. banki zaostrzały kryteria udzielania tych kredytów w odpowiedzi na pogorszenie się perspektyw wzrostu gospodarczego (do III kw.) oraz wzrost udziału kredytów zagrożonych w portfelu kredytów konsumpcyjnych. W efekcie, mimo znacznego złagodzenia polityki monetarnej, w 2009 r. nie nastąpiła znacząca zmiana oprocentowania kredytów konsumpcyjnych. In 2009 the significant slowdown of credit action in the housing credit sector occurred. At the end of 2009 the dynamic of housing credits amounted to 11.6% y.o.y. in comparison to 64.8% in The tightening of credit granting requirements in Q affected the decrease of credit action in the field of housing credits, which was continued in the first three quarters of The demand for the housing credits limited the concerns of households on their income prospectus. Moreover, the strong decrease of housing credits annual dynamic in 2009 resulted mainly from the effect of high base related to the impairment of polish zloty exchange rate in 2008 that caused in the increase of the zlotys value of credits nominated in foreign currencies. In Q the banks alleviated the housing credit granting requirements and then the growing economic development and decrease of interest rates contributed to the increase of such credits demand. The difficulties to obtain the foreign currencies allowing to secure the exchange rate risk related to housing credits nominated in such currencies persuaded many banks to withdraw from granting them. As a result in 2009 the share of credits nominated in foreign currencies in total housing credits reduced from 69.5% at the end of 2008 to 65.0%. In 2009 the strong decrease of consumer credit dynamic (overdrafts, credit card- related credits, installment business system and others) was noted. At the end of 2009 the increase rate of these credits was 13.2% in comparison to 33.2% in In the next quarters of 2009 the banks intensified the credit granting criteria as a response to the deterioration of economic growth prospectus (to Q3) and increase of debts of companies at risk in the consumer credits portfolio. As a result, despite of significant alleviation of the monetary policy, there were no significant change in the consumer credits interest rate in RAPORT ROCZNY 2009 ANNUAL RAPORT

16 USDPLN (lewa oś) EURPLN (prawa oś) 6,0 4,00 USDPLN (lewa oś) 5,00 EURPLN (prawa oś) 5,5 6,0 5,0 5,5 4,5 5,0 4,0 4,5 3,5 4,0 3,0 3,5 2,5 3,0 2,0 2,5 1,5 2,0 1,0 1,5 0,5 1,0 0,0 0,5 0, stopa EBC stopa EBC stopa FED stopa FED Kredyty mieszkaniowe: przyrost r/r w mld zł i dymamika r/r Housing credits incrrease y.o.y. in bn PLN and y.o.y. dynamic stopa NBP stopa NBP ,00 3,80 3,80 3,60 3,60 3,40 3,40 3,20 3,20 3,00 3,00 2,80 2,80 2,60 2, ,00 4,80 4,80 4,60 4,60 4,40 4,40 4,20 4,20 4,00 4,00 3, , % Kredyty konsumpcyjne: przyrost r/r w mld zł i dynamika r/r Consumer credits: increase y.o.y. in bn PLN and y.o.y. dynamic % 80% 60% 70% 50% 60% 40% 50% 30% 40% 20% 30% 10% 20% 10% 0% 40% Przyrost w mld zł (lewa oś) Increase in bn PLN (left axis) Przyrost w mld zł (lewa oś) Increase in bn PLN (left axis) Dynamika r/r (prawa oś) Y.o.y. dynamic (right axis) Dynamika r/r (prawa oś) Y.o.y. dynamic (right axis) Źródło: Reuters Source: Reuters % 40% 30% 35% 25% 30% 20% 25% 15% 20% 10% 15% 5% 10% 0% 5% Przyrost w mld zł (lewa oś) Increase in bn PLN (left axis) Przyrost w mld zł (lewa oś) Increase in bn PLN (left axis) Dynamika r/r (prawa oś) Y.o.y. dynamic (right axis) Dynamika r/r (prawa oś) Y.o.y. dynamic (right axis) % W r. odnotowano znaczący spadek dynamiki depozytów bankowych gospodarstw domowych. Na koniec r. dynamika tych depozytów wyniosła 14,8% r/r wobec ,1% w 2008 r. Na początku 2009 r. czynnikiem sprzyjającym wzrostowi depozytów były utrzymujące się spadki na rynkach akcji, skłaniające gospodarstwa domowe do realokacji ich aktywów finansowych w kie runku 0 zmniejszenia zaangażowania w funduszach inwestycyjnych i przenoszenia uzyskanych środków na lo % katy bankowe. Dodatkowym bodźcem dla zwiększania 50% 60% depozytów była nasilająca się konkurencja na rynku 50% lokat 40% bankowych, spowodowana potrzebą pozyskania 30% 40% stabilnych źródeł finansowania akcji kredytowej w 30% warunkach ograniczonych możliwości dokapitalizowania banków przez ich właścicieli. Silna 20% konkurencja 10% 20% In 2009 the significant decrease of households bank deposit Bieżące dynamic Current was noted. At the end of 2009 the dynamic Bieżące of Current Terminowe Fixed-term these deposits amounted to 14.8% y.o.y. in Terminowe comparison Fixed-term to 26.1% in At the beginning of 2009 the downtrend in the share market was Ogółem Total Ogółem Total the factor favoring the deposit s increase, inclining the households to reallocate their financial assets in order to reduce the engagement in investment funds and to transfer the obtained resources to the bank s deposits. The growing competition in the bank s deposit market caused by the need to obtain the stable Ogółem financial Total sources for the credit action in the conditions Bieżące Ogółem Total of Current bank s limited additional payments to capital Bieżące made by their owners was the additional Terminowe Current Fixed-term impulse to increase the deposits. The strong com- Terminowe Fixed-term 10% 0% % RAPORT ROCZNY 2009 ANNUAL 2008 RAPORT Kredyty hipoteczne Mortgage credits

17 , ,60 3, % na rynku lokat oraz relatywnie wysokie stawki na rynku 0 0% pieniężnym ograniczały spadek oprocentowania depozytów bankowych, które utrzymywało się na poziomie stosunkowo wysokim, w porównaniu ze stopą referen % cyjną NBP. Wyraźna tendencja wzrostowa na rynkach 30 35% akcji, jaka zarysowała się od lutego 2009 r., przyczyniła 35 30% 40% się 25 do zmniejszenia popytu gospodarstw domowych na 30 25% 35% produkty 20 depozytowe. Dodatkowym czynnikiem ograniczającym 25 dynamikę depozytów w drugiej połowie 20% 30% 15 15% 25% 2009 r. było spowolnienie wzrostu płac, związane z pogorszeniem sytuacji na rynku 10 10% 20% pracy % Depozyty osób prywatnych: przyrost r/r w mld zł 5 5% Deposits from private persons: increase y.o.y. in bn PLN % 60% 80% 50% 70% 40% 60% 30% 50% 20% 40% 10% 30% 20% 10% 15% 0% Przyrost w mld zł (lewa oś) Increase in bn PLN (left axis) Przyrost Dynamika w r/r mld (prawa zł (lewa oś) oś) Y.o.y. Increase dynamic in bn (right PLN (left axis) axis) Dynamika r/r (prawa oś) Y.o.y. dynamic (right axis) petition in the deposits market and relatively high rates in the monetary market limited the decrease of interest rates for bank s deposits, which were kept at the relatively high level in comparison to NBP reference rate. The clear increasing trend in the share market, which has outlined from February 2009, contributed to decrease of households demand to Przyrost deposit w mld products. zł (lewa oś) The Increase slowdown in bn PLN (left of axis) pay-roll increase, related to the deterioration of the work labor condition Przyrost Dynamika w r/r mld was (prawa zł (lewa the oś) oś) Y.o.y. additional Increase dynamic in bn (right PLN factor (left axis) axis) limiting the deposit dynamics in the second half of Dynamika r/r (prawa oś) Y.o.y. dynamic (right axis) Bieżące Current Terminowe Fixed-term Bieżące Current Ogółem Total Terminowe Fixed-term Ogółem Total 0 60% Depozyty bieżące terminowe osób prywatnych: dynamika r/r Current 50% and fixed-term deposits from private persons: y.o.y. dynamic 60% 40% 50% 30% 40% 20% 30% 10% 20% 0% 10% Ogółem Total Bieżące Current Ogółem Total Terminowe Fixed-term Bieżące Current Terminowe Fixed-term 0% Źródło: Narodowy Kredyty Bank Polski hipoteczne Source: Mortgage Polish credits National Bank dr Jakub Borowski, Główny Ekonomista INVEST-BANK 2008 S.A. dr Jakub Borowski, Chief Economist of INVEST-BANK S.A. Kredyty samochodowe Car credits Kredyty Kredyty ratalne hipoteczne Installment Mortgage credits credits 2009 Karty Kredyty kredytowe samochodowe Credit Car crads credits Kredyty Kredyty gotówkowe ratalne Installment Cash credits credits 2009 Kredyty Karty kredytowe i debety w Credit koncie crads Overdrafts and debits in account Kredyty gotówkowe Cash credits 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Kredyty i debety w koncie Overdrafts and debits in account 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% RAPORT 70% ROCZNY 80% 2009 ANNUAL 90% 100% RAPORT

18 Invest-Bank na rynku usług bankowych Invest-Bank In The Banking Services Market Działalność na rynku bankowości detalicznej produkty kredytowe Rok 2009 to na rynku bankowości detalicznej okres pogarszającej się sytuacji ekonomicznej kredytobiorców, rosnącej w skali całego kraju wielkości kredytów zagrożonych i pogarszania się jakości portfela kredytowego oraz dynamicznie przyrastającej liczby osób zalegających ze spłatami zobowiązań. W tej sytuacji kluczowym było skoncentrowanie się na działaniach mających na celu zmniejszenie ryzyka kredytowego. By go osiągnąć zmodyfikowano w Banku szereg regulacji, co doprowadziło do zaostrzenia zasady weryfikacji kredytowej Klientów i zapewnienia dobrej jakości portfela nowo uruchamianych kredytów. W efekcie prowadzenia ostrożnej polityki kredytowej, saldo kredytów detalicznych nieco zmalało, w porównaniu z poprzednim rokiem i wyniosło na koniec grudnia 904,8 mln zł., a uruchomienia miały wartość 138,31 mln zł. Activity in the retail banking credit facilities The year 2009 in the retail banking market is the period when the economic situation of borrowers was getting worse, the number of credits at risk was increasing, the credit portfolio worsened and the number persons falling behind with payments increased dynamically. In this situation the key was to focus on the actions aimed at reducing of the credit risk. For this purpose the several regulations in the Bank were modified that led to intensification of credit verification of clients and ensuring the good quality of newly-initiated credits portfolio. As a result of careful credit policy the retail credits balance reduced slightly in comparison to the previous year and at the end of December amounted to M PLN and the initiations amounted to M PLN. The table below presents the level of retail credit balance with their structure within Poniższa tabela przedstawia poziom sald kredytów detalicznych wraz z ich strukturą w latach Wykonanie Performance Struktura salda Balance structure Wykonanie Performance Struktura salda Balance structure Razem Total 997,98 100,00% 904,75 100,00% Kredyty i debety w koncie Overdrafts and debits in account 122,29 12,25% 120,37 13,30% Kredyty gotówkowe Cash credits 155,95 15,63% 146,69 16,21% Karty kredytowe Credit cards 83,26 8,34% 79,95 8,84% Kredyty ratalne Installment credits 92,08 9,23% 61,94 6,85% Kredyty samochodowe Car credits 164,54 16,49% 131,82 14,57% Kredyty hipoteczne Mortgage credits 379,87 38,06% 363,98 40,23% 18 RAPORT ROCZNY 2009 ANNUAL RAPORT 2009

19 % 50% 40% 30% 20% Ogółem Total Bieżące Current Terminowe Fixed-term 10% 0% Salda kredytów detalicznych (w mln zł) Retail credits balance structure (in M PLN) 2008 Kredyty hipoteczne Mortgage credits Kredyty samochodowe Car credits 2009 Kredyty ratalne Installment credits Karty kredytowe Credit crads Kredyty gotówkowe Cash credits Kredyty i debety w koncie Overdrafts and debits in account 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Działalność na rynku bankowości detalicznej produkty depozytowe W 2009 roku, w warunkach wzmożonej ostrej konkurencji, INVEST-BANK prowadził liczne działania mające na celu pozyskanie depozytów, przy jednoczesnym racjonalnym dostosowywaniu oprocentowania lokat terminowych do warunków rynkowych i sytuacji Banku. W ich efekcie Bank umocnił swoją pozycję na rynku depozytowym i na dzień osiągnął wzrost salda depozytów detalicznych o 122,0 mln zł do 1 312,4 mln zł. Bank na bieżąco dostosowywał swoją ofertę do potrzeb Klientów i sytuacji rynkowej wprowadzając, między innymi, następujące modyfikacje: ofertę Banku wzbogacono o nowy produkt w formie pakietu Invest-Konto LIDER (ROR dla osób fizycznych) wraz z kartą płatniczą i przynajmniej jednym z kanałów SBE oraz limitem kredytowym na start, wprowadzono zasadniczą zmianę funkcjonowania Programu Oszczędnościowego GROSIK, dostosowując ten produkt do typowej na rynku funkcjonalności kont oszczędnościowych, do oferty dla osób fizycznych została wprowadzona nowa terminowa lokata oszczędnościowa pod nazwą marketingową Lokata (Nie) Codzienna. Warunkiem otwarcia tej lokaty jest posiadanie przez Klienta Invest-Konta z dostępem do rachunku przez SBE-Internet. Okres deponowania wynosi 4 miesiące, a odsetki na lokacie kapitalizowane są codziennie i nie jest Activity in the retail banking deposits In 2009, during the strong competition, INVEST-BANK conducted many actions aimed at obtain deposits with reasonable adjustment of fixed-term deposits to the market and Bank condition at the same time. And as a result the Bank strengthened its position in the deposit market and as for achieved the increase od retail deposit balance by M PLN to M PLN. The Bank adjusted its offer to the client s need and market condition introducing the following modifications on a current basis: The Bank s offer were extended with the new product in a form of package- Invest-Konto LIDER (current account for natural persons) with the pay card and at least one SBE channel and credit limit to start, The significant change in Saving Program GROSIK was made adjusting this product to the typical savings accounts functionalities. The new savings deposit for natural persons was implemented under the name (NOT) Daily Deposit. The requirement to open such deposit is to hold the Invest-Konto with the access by SBE-Internet. Depositing period is 4 months and the interests are capitalized on a daily basis and the client does not pay the investment profit tax (Belka s tax), that makes the interest rate more attractive. This deposit met the great interest of the clients and the balance of deposited amounts increases dynamically. RAPORT ROCZNY 2009 ANNUAL RAPORT

20 płacony przez Klienta tzw. podatek Belki, co znacznie uatrakcyjnia oprocentowanie. Lokata ta została przyjęta przez Klientów z dużym zainteresowaniem, a saldo zdeponowanych na niej środków dynamicznie przyrasta. In order to facilitate the access to the Bank for the client who, from any reasons, are not able to visit our branch offices in working hours the Call Office was established. Owing to this innovation most of services is available. Dla ułatwienia dostępu do usług Banku Klientom, którzy z różnych powodów nie mogą skorzystać z usług naszych oddziałów w godzinach ich otwarcia, uruchomiono Oddział Telefoniczny. Dzięki tej innowacji większość usług wykonywanych w tradycyjnym oddziale Banku jest dostępna również przez telefon Wykonanie Exercising Struktura salda Balance structure Wykonanie Exercising Struktura salda Balance structure Razem Total 1 190,40 100,00% 1 312,41 100,00% Rachunki bieżące Current accounts 275,08 23,11% 306,26 23,34% Lokaty terminowe Time deposits 915,32 76,89% 1006,15 76,66% Saldo depozytów (w mln zł) Deposits balance (in M PLN) Depozyty Klientów Detalicznych w mln zł Deposits of retail clients in M PLN , , , , , ,0 20 RAPORT ROCZNY 2009 ANNUAL RAPORT 2009