WYNIKI POREJESTROWE DOŚWIADCZALNICTWO ODMIANOWE I ROLNICZE

Transkrypt

1 WYNIKI. POREJESTROWE DOŚWIADCZALNICTWO ODMIANOWE I ROLNICZE

2 Przewodniczący Wojewódzkiego Zespołu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego Norbert Styrc Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Pawłowicach Toszek, (032) sdoo.pawlowice@coboru.pl OPRACOWANIE: Teresa Giel jęczmień jary Weronika Jaksik groch siewny, bobik, soja Jan Kopacz przebieg pogody w sezonie wegetacyjnym Piotr Lipok pszenica ozima Joanna Łebek pszenżyto ozime, żyto ozime, pszenżyto jare Przemysław Majchrowski ziemniak Tomasz Pompa rzepak ozimy, lista odmian zalecanych, badania odmian z CCA Teresa Sikora pszenica jara Magdalena Wójcik jęczmień ozimy, owies Redakcja merytoryczna: Teresa Ryszka. Redakcja całości: Norbert Styrc. Publikacja chroniona prawem autorskim. Przedruk dozwolony tylko po uzyskaniu zgody Przewodniczącego Wojewódzkiego Zespołu PDOiR. DRUK nr 01/2013 nakł egz.

3 Spis treści Wstęp... Przebieg pogody w sezonie wegetacyjnym... Metodyka prowadzenia doświadczeń... Lista odmian zalecanych... Pszenica ozima... Jęczmień ozimy... Pszenżyto ozime... Żyto ozime... Pszenica jara... Jęczmień jary... Owies... Pszenżyto jare... Rzepak ozimy... Ziemniak... Groch siewny... Bobik... Soja... Badania odmian CCA... Opisy odmian roślin rolniczych

4 WSTĘP Śląski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego przekazuje do wykorzystania czternaste opracowanie wyników doświadczeń PDOiR, obejmujące lata Uprawa właściwej odmiany ma istotne znaczenie dla efektów ekonomicznych w gospodarstwie rolnym. Zwiększony obecnie dopływ odmian krajowych i zagranicznych stwarza zapotrzebowanie na obiektywną informację o odmianach. Źródłem takich informacji są wyniki doświadczeń Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego.PDOiR zajmuje się badaniem wartości gospodarczej odmian ukierunkowanej na potrzeby praktyki rolniczej, mające na celu kształtowanie doboru gatunków i odmian roślin uprawnych do warunków glebowo klimatycznych województwa śląskiego. Utworzone na podstawie wyników doświadczń PDOiR Listy Odmian Zalecanych (LOZ) eliminują napływ do praktyki rolniczej odmian niesprawdzonych, nadmiernie rozreklamowanych o małej przydatności do uprawy na naszym terenie. W sezonie doświadczalnym 2011 / zrealizowano łącznie w województwie śląskim 62 doświadczenia, w których przetestowano 500 odmian. Doświadczenia finansowane były: 27 z środków budżetowych, pozostałe 35 z środków samorządu województwa i lokalnego, Śląskiej Izby Rolniczej, Polskiego Związku Producentów Kukurydzy, firm handlowo nasiennych, firm chemicznych i nawozowych. Doświadczenia dla poszczególnych gatunków zlokalizowano z wykorzystaniem istniejącej bazy doświadczalnej, na którą składają się stacje doświadczalne oceny odmian COBORU: SDOO w Pawłowicach, Zakład Doświadczalny w Kochcicach; jednostki hodowli roślin: Zakład Hodowli Roślin Oddział w Modzurowie Hodowla Danko, Zakład Hodowlano -Produkcyjny Nieznanice Małopolska Hodowla Roślin; Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Częstochowie Oddział Mikołów; Instytutu Ochrony Roślin w Sośnicowicach. Koordynację wszelkich działań związanych z PDOiR na terenie województwa śląskiego prowadzi Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Pawłowicach współpracująca ściśle z Wojewódzkim Zespołem Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego. Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie śląskim opracowane są przez specjalistów jednostek i instytucji realizujących doświadczenia. W systemie PDOiR większość decyzji dotyczących doświadczeń prowadzonych w naszym województwie podejmowanych jest przez Śląski Wojewódzki Zespół PDOiR, który ustala dobory i lokalizacje doświadczeń w taki sposób aby mieć informację o wartości gospodarczej odmian zalecanych do uprawy w województwie. Listy Odmian Zalecanych dla województwa ustalane są zgodnie z ustawą o nasiennictwie z dnia r. Decyzję w sprawie utworzenia LOZ dla woj.śląskiego podejmuje dyrektor Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Pawłowicach koordynującej PDOiR w województwie po zasięgnięciu opinii wyrażonej poprzez głosowanie członków śląskiego zespołu PDOiR. W 2013 roku utworzono LOZ dla gatunków: pszenica ozima, pszenica jara, jęczmień ozimy, jęczmień jary, pszenżyto ozime, pszenżyto jare, żyto ozime, owies, rzepak ozimy, ziemniak oraz groch siewny. Odmiany zamieszczone na Liście Odmian Zalecanych wykazały w ostatnich latach dużą przydatność do uprawy w warunkach naszego województwa. Informacja zawarta w opracowaniu dostarcza wiadomości o wartości gospodarczej odmian znajdujących się na rynku nasiennym oraz powinna ułatwić rolnikom dokonanie wyboru odmian najlepiej dostosowanych do lokalnych warunków gospodarowania. Liczba odmian umieszczonych na LOZ w 2013 roku wynosi dla poszczególnych gatunków od 2 do 15, ich charakterystyka zamieszczona jest w dalszej części opracowania. Informacje na temat LOZ można uzyskać w: SDOO w Pawłowicach, ZDOO w Kochcicach, Urzędzie Marszałkowskim w Katowicach Wydział Terenów Wiejskich, Śląskiej Izbie Rolniczej w Katowicach, Śląskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Częstochowie oraz w oddziałach w Mikołowie i Bielsku Białej..Doświadczenia prowadzone w systemie PDOIR w województwie śląskim służą jako baza dydaktyczna dla rolników, producentów rolnych, służb doradczych i firm działających na rzecz rolnictwa. W sezonie wegetacyjnym na polach doświadczalnych odbywają się liczne szkolenia i pokazy. Stwierdzić należy, że program PDOiR w naszym regionie cieszy się dużym zainteresowaniem, systematycznie się rozwija i obejmuje badaniami nowe gatunki roślin uprawnych przyczyniając się do rozwoju rolnictwa w województwie śląskim. W imieniu Śląskiego Wojewódzkiego Zespołu PDOiR wyrażam podziękowanie za wsparcie finansowe, merytoryczne oraz aktywny udział w rozwój PDOiR, dyrekcjom i specjalistom prowadzącym doświadczenia w: Zakładzie Hodowli Roślin Oddział w Modzurowie - Hodowla Danko, Małopolskiej Hodowli Roślin Zakładowi Hodowlano -Produkcyjnemu Nieznanice, Śląskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Częstochowie oddział w Mikołowie, Instytutucie Ochrony Roślin w Sośnicowicach. Dziękuję Zarządowi Województwa Śląskiego, Zarządowi Śląskiej Izby Rolniczej, Śląskiemu Ośrodkowi Doradztwa Rolniczego w Częstochowie, Urzędowi Miejskiemu w Toszku,

5 Polskiemu Związkowi Producentów Kukurydzy, firmie nasiennej Rapool, firmom handlowo nasiennym: Agrocentrum Sp. z o.o. Strzelce Opolskie, PPH Butor Łany Wielkie, PZR Chempest Racibórz, firmom, chemicznym: Syngenta, Bayer, Du Pont, BASF, firmom produkującym nawozy dolistne: Ekoplon. Realizacja i podejmowanie nowych zadań związanych z programem PDOiR nie byłaby możliwe bez dobrej współpracy wszystkich wymienionych instytucji i firm. Norbert Styrc Przewodniczący Śląskiego Zespołu PDOiR

6 Skład Zespołu Wojewódzkiego PDOiR w woj. śląskim na lata Powołanego w Urzędzie Marszałkowskim w Katowicach r. Lp. Nazwisko i imię Instytucja Stanowisko 1 Styrc Norbert COBORU SDOO w Pawłowicach; Stacja Koordynująca PDOiR Dyrektor 2 Barandys Romuald Śląska Izba Rolnicza Członek Zarządu Śląskiej Izby Rolniczej 3 Borychowski Andrzej Syngenta Seeds Sp. z o.o. Manager do spraw rejestracji i rozwoju produktów 4 Dawidowicz Andrzej Saaten Union Polska Sp. z o.o. Doradca Regionalny 5 Gardoń Stanisław Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Zastępca Dyrektora Oddział w Mikołowie 6 Giel Teresa Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Główny Specjalista Oddział w Mikołowie 7 Głazek Mariola Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu Kierownik Oddział Sośnicowice 8 Górska Agnieszka Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Ochrony Zastępca Wojewódzkiego Inspektora Roślin i Nasiennictwa w Katowicach 9 Hoffmann Marcin KWS Lochow Polska Przedstawiciel Handlowy 10 Jaksik Weronika COBORU SDOO w Pawłowicach Specjalista 11 Jarosz Adam KWS Polska Sp. z o.o. Doradca Regionalny 12 Jurkowski Maciej Małopolska Hodowla Roślin HBP Sp. z o. o Główny Hodowca Zakład Hodowlano-Produkcyjny Nieznanice 13 Kadzioch Gerard Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe Kierownik Działu Nasiennego BUTOR 14 Karpeta Robert Urząd Marszałkowski w Katowicach Zastępca Dyrektora Wydziału Terenów Wiejskich 15 Kojpasz Anna Zakład Hodowli Roślin Oddział Modzurów Hodowca 16 Kopacz Jan ZDOO w Kochcicach Kierownik Zakładu Doświadczalnego 17 Kluba Elżbieta Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Starszy Specjalista Częstochowie ds. produkcji rośl. 18 Lenart Mariusz Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR Doradca Regionalny 19 Lipiński Kazimierz Zakłady Tłuszczowe Bielmar Kierownik Wojewódzkiego Inspektoratu surowcowo-agrotechnicznego 20 Łebek Joanna ZDOO w Kochcicach Starszy Specjalista 21 Materla Aleksander Agrocentrum Strzelce Opolskie Prezes 22 Materny-Latos Urząd Marszałkowski w Katowicach Kierownik referatu restrukturyzacji obszarów Magdalena wiejskich i produkcji rolniczej 23 Mekwińska Alicja Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Ochrony Kierownik Działu Nasiennego Roślin i Nasiennictwa w Katowicach 24 Motłoch Jerzy Urząd Marszałkowski w Katowicach Dyrektor Wydziału Terenów Wiejskich 25 Niewęgłowski Adam Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia Rolnictwa Kierownik Działu Nasion Chempest S.A. 26 Podolak Zofia Małopolska Hodowla Roślin HBP Sp. z o. o Hodowca Zakład Hodowlano-Produkcyjny Nieznanice 27 Pompa Tomasz COBORU SDOO w Pawłowicach Specjalista 28 Radziszewska Danuta Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Oddział w Mikołowie 29 Ryszka Teresa COBORU SDOO w Węgrzcach Inspektor Centralnego Ośrodka 30 Szczepański Roman Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Ochrony Starszy Specjalista Roślin i Nasiennictwa w Katowicach 31 Sikora Teresa Zakład Hodowli Roślin Oddział Modzurów Główny Hodowca 32 Staroń Jan Zakład Nasienno Rolny Modzurów Dyrektor 33 Wieczorek Andrzej Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, Oddział Kierownik Działu Produkcji Roślinnej w Mikołowie 34 Wita Janusz Komisja Rolnictwa Sejmiku woj. śląskiego Rolnik 35 Jacek Witkowski Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju Członek 36 Roman Włodarz Śląska Izba Rolnicza Prezes 37 Zbigniew Całus Firma Nawozów Dolistnych Ekoplon Grabki Duże Koordynator Regionalny

7 PRZEBIEG POGODY W SEZONIE WEGETACYJNYM Omówienie przebiegu pogody oparto na obserwacjach meteorologicznych prowadzonych w SDOO Pawłowice i ZDOO Kochcice Zamieszczono : a/: Tab. 1 _ obserwacje dotyczące temperatur b/ Tab.2 zestawienie sum opadów. c/ opisowa charakterystyka pogody w poszczególnych miesiącach sezonu wegetacyjnego 2011/ Tab. 1. Temperatury miesiąc Temperatura o C Średnia dobowa miesiąca Średnia Maksymalna Daty wystąpienia Średnia minimalna Daty wystąpienia Pawłowice Kochcice. Pawłowice Kochcice Kochcice Pawłowice Kochcice Kochcice 2011rok wrzesień 15,4 15,0 22,4 21,2 31,2 (5) 10,3 9,1 2,5 (25) październik 8,7 8,3 14,1 13,2 24,5 (4) 5,5 4,4-3,0 (16) listopad 2,8 2,9 8,4 8,1 17,4 (5) -0,6-1,0-6,5 (22) grudzień 2,1 1,9 5,0 4,4 8,5 (4) -0,2-0,8-7,6 (21) rok styczeń -1,0-1,4 2,3 1,2 7,6 (12) -3,4-4,0-18,1 (31) luty -6,4-6,9-2,0-2,6 9,5 (29) -10,0-11,1-26,6 (3-4) marzec 5,0 4,3 10,9 9,3 21,2 (17) 1,1-0,3-9,8 (7) kwiecień 9,0 9,0 15,3 14,5 28,1 (29) 5,2 3,6-6,6 (9) maj 15,9 14,5 23,1 20,6 28,7 (1) 10,7 7,2-2,3 (18) czerwiec 17,8 17,2 23,6 22,2 32,5 (30) 13,0 11,4 5,7 (2-3) lipiec 20,7 19,7 28,3 25,9 33,2 (1) 15,3 13,1 5,9 (23) sierpień 20,0 18,6 26,6 24,9 34,6 (20) 16,6 12,1 3,7 (28) Tab. 2. Miesięczne i dekadowe sumy opadów w mm w sezonie wegetacyjnym 2011/ w SDOO Pawłowice i ZDOO Kochcice. miesiąc Sumy opadów w mm. I dekada II dekada III dekada Suma miesięczna Pawłowice Kochcice Pawłowice Kochcice Pawłowice Kochcice Pawłowice Kochcice 2011 rok wrzesień 9,4 9,3 4,2 1,1 2,2-15,8 10,4 październik 20,0 21,4 8,1 20,6 1,9 1,5 30,0 43,5 listopad ,1 0,2 0,1 0,2 grudzień 20,7 41,1 1,3 4,8 13,7 15,0 35,7 60,9 rok styczeń 30,5 33,5 19,0 23,4 16,5 19,9 66,0 76,8 luty 0,5-11,4 21,7 18,3 17,1 30,2 38,8 marzec 3,7 3,2 3,1 1,3 25,8 18,9 32,6 23,4 kwiecień 8,9 6,8 48,8 27,7 7,1 8,7 64,8 43,2 maj 21,9 22,0 4,0 5,4 9,3 14,0 35,2 41,4 czerwiec 22,9 24,6 41,5 38,3 6,3 10,9 70,7 73,8 lipiec 24,5 49,8 18,9 15,0 0,5 3,6 53,9 68,4 sierpień 28,8 44,2 5,0 4,1 15,6 12,9 49,4 61,2

8 Przebieg pogody w poszczególnych miesiącach okresu wegetacyjnego 2011/ Wrzesień 2011 suma opadów w Pawłowicach 15,8mm, w Kochcicach 10,4mm, były to opady niewielkie w porównaniu ze średnią za wielolecie wynoszącą dla Pawłowic 50mm średnio za lata oraz 57mm dla Kochcic średnio za lata Prawie cały opad tj 9,3mm przypadał na I dekadę miesiąca. Temperatury średnie dobowe wyższe o 3,2 0 C w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego sezonu wegetacyjnego. Temperatura maksymalna dochodząca do 31,4 0 C w Pawłowicach i 31,2 0 C w Kochcicach. Październik 2011 suma miesięcznych opadów w Pawłowicach to 30mm z czego 20mm przypada na I dekadę miesiąca,w Kochcicach 43,5mm z czego 21,4mm to opad w I dekadzie a 21,6mm w II dekadzie. Minimalne opady zanotowano w III dekadzie tak w Pawłowicach jak i Kochcicach. Pierwsza dekada miesiąca ciepła z temperaturą maksymalną 24,7 0 C w Pawłowicach oraz 24,5 0 C w Kochcicach. Chłodniejsza II i III dekada z temperaturą minusową -1,5 0 C w Pawłowicach -3,0 0 C w Kochcicach. Listopad 2011 miesięczne opady w Pawłowicach to 0,1mm oraz 0,2mm w Kochcicach ( ostatni tak niski opad notowano w IV roku) I dekada ciepła z temperaturą maksymalną 16,9 0 C w Pawłowicach i 17,5 0 C w Kochcicach notowana 1.XI. Ochłodzenie następuje od II dekady, pojawiaja się temperatury minusowe -5,4 0 C 12.XI w Pawłowicach i -6,5 0 C 22.XI w Kochcicach. Grudzień 2011 średnia dobowa temperatura w Pawłowicach to 2,1 0 C i 1,9 0 C w Kochcicach, z maksymalną temperaturą 5.XII notowaną w Pawłowicach 9,7 0 C i 4.XII w Kochcicach 8,5 0 C. Najniższa temperatura w Pawłowicach wystąpiła 23.XII -10,1 0 C, w Kochcicach -7,6 0 C zanotowano w dn XII.. Suma opadów w Pawłowicach 35,7 mm / 3 dni z opadami śniegu/ i 60,9 mm w Kochcicach/ 5 dni z opadami śniegu/ Styczeń miesięczna suma opadów w Pawłowicach wynosiła 66,0 mm, w Kochcicach 76,8 mm z czego połowa w obydwu punktach przypadła na I dekadę. W II dekadzie zanotowano małe opady śniegu. Średnie dobowe temperatury niższe niż w analogicznym okresie ubiegłego sezonu wegetacyjnego w Pawłowicach o -0,3 0 C a w Kochcicach o 0,7 0 C. Spadek temperatury nastąpił w II połowie miesiąca, Temperatura przy powierzchni gruntu w Pawłowicach spada do-24,2 0 C przy niewielkiej okrywie śnieżnej. Luty bardzo niskie temperatury minimalne w I dekadzie miesiąca -24,6 0 C w Pawłowicach / 3.II / oraz -26,6 0 C/ 3-4.II / w Kochcicach, wyraźne ocieplenie następuje od II dekady miesiąca. W Pawłowicach temperatura maksymalna dochodzi do +10,3 0 C w Kochcicach +9,5 0 C. Jedynie przy powierzchni gruntu nadal temperatury minusowe. Marzec charakteryzował się niewielkimi opadami w Pawłowicach 32,6 mm ( większość w III dekadzie 25,8 mm) w Kochcicach 23,4 mm ( w III dekadzie 18,9 mm). I dekada miesiąca chłodna z temperaturą średnią minimalną w Pawłowicach 2,0 0 C /najniższa notowana 7,1 0 C/ w Kochcicach -3,7 0 C (-9,8 0 C 07. III) Od II dekady ocieplenie z temperaturą średnią dobową w Pawłowicach 7,3 0 C w Kochcicach 7,2 0 C, maksymalną najwyższą notowaną w Pawłowicach 20,0 0 C i w Kochcicach 21,2 0 C 17.III Kwiecień suma opadów w Pawłowicach 64,8 mm z czego 48,8 mm przypada na II dekadę w Kochcicach 43,2 mm z tego 27,7mm spadło w II dekadzie. Temperatury średnie dobowe w Pawłowicach i w Kochcicach były równe i wynosiły 9,0 0 C,. Maj - suma opadów w Pawłowicach 35,2 mm z czego 21,9 mm spadło w I dekadzie, w Kochcicach 41,4 mm z tego 22,0 zanotowano w I dekadzie.opady dużo niższe niż w maju 2011 roku (które wynosiły Pawłowicach 57,4 mm i Kochcicach 65,4mm) Ciepła I i III dekada miesiąca, nieco chłodniejsza II dekada. Średnia temperatura maksymalna powyżej 23,0 0 C osiągając maksymalną 29,1 0 C -1.V w Pawłowicach,a w Kochcicach 28,7 0 C- 22.V. Temperatury średnie dobowe w II dekadzie maja nieco niższe. Czerwiec - miesiąc z dużą ilością opadów deszczu 70,7 mm w Pawłowicach i 73,8 mm w Kochcicach. Z czego 64,4 mm w Pawłowicach przypada na I i II dekadę miesiąca w Kochcicach 62,9 mm. Średnia temperatura miesiąca porównywalna z temperaturą czerwca Wynosiła ona 17,8 0 C w Pawłowicach i 17,2 0 C w Kochcicach. Bardzo ciepła II i III dekada miesiąca z temp maksymalną 33,0 0 C notowaną w Pawłowicach i 32,5 0 C w Kochcicach w dn.30.vi Lipiec z dużą ilością opadów deszczu 53,9 mm z czego w I i II dekadzie 53,4 mm w Pawłowicach. W I i II dekadzie Kochciach 64,8 mm a suma miesięczna 68,4 mm. Bardzo wysokie temperatury w I i II dekadzie

9 miesiąca, z temperaturą maksymalną w Pawłowicach 33,6 0 C notowaną w dn.1.vii i 28.VII a w Kochcicach 33,2 0 C w dn.1.vii i 32,5 0 C 28.VII. Sierpień - temperatury nadal wysokie, średnia dobowa 24,7 0 C w Pawłowicach i 19,7 0 C w Kochcicach. Temperatura maksymalna w Pawłowicach 36,1 0 C oraz 34,6 0 C w Kochcicach w dn. 20.VIII. Opady 49,4 mm w Pawłowicach porównywalne ze średnią za wielolecie z tj. 50 mm z czego na I i III dekadę przypada 34,4 mm. Większe opady w Kochcicach -61,2 mm z czego 44,2 mm przypada na I dekadę. METODYKA PROWADZENIA DOŚWIADCZEŃ Doświadczenia prowadzono zgodnie z metodyką COBORU, przyjętą dla porejestrowych doświadczeń odmianowych i rolniczych. Doświadczenia ze zbożami zakładano na dwóch poziomach agrotechnicznych (przeciętnym i intensywnym), na każdym poziomie w dwóch powtórzeniach. Różnice między poziomami obrazuje tabela. Zabiegi różnicujące poziomy agrotechniki Poziomy agrotechniki Lp. Rodzaj zabiegu przeciętny a 1 intensywny a 2 1. Nawożenie azotowe kg N/ha Zgodne z metodyką a Opryskiwanie fungicydem w fazie a) pierwszego kolanka b) kłoszenia Opryskiwanie regulatorem wzrostu Nawożenie dolistne preparatem wieloskładnikowym - + Wyjątek stanowi owies i rzepak ozimy, doświadczenia z tymi gatunkami prowadzono tylko na jednym poziomie agrotechniki w czterech powtórzeniach. Dobór odmian do doświadczeń w obrębie poszczególnych gatunków był ustalony przez Wojewódzki Zespół PDOiR. Odmiany wzorcowe były we wszystkich punktach doświadczalnych jednakowe wyznaczone przez COBORU. Plony wzorca wszystkich gatunków podano w dt/ha, natomiast dla odmian podano względny plon w % wzorca. Wzorzec stanowi średnia ze wszystkich badanych odmian w danym roku. Oceny stanu roślin dokonywane w okresie wegetacji (stan ogólny, przezimowanie, wyleganie, porażenie przez choroby) przedstawiono w skali 9-stopniowej, gdzie: 1 - oznacza maksymalne nasilenie czynnika szkodliwego lub stan najgorszy, 9 - niewystępowanie lub znikome nasilenie czynnika szkodliwego - stan najlepszy. Poziomy czynników agrotechnicznych, warunki prowadzenia doświadczeń, oceny i wyniki plonowania przedstawiono w tabelach. W opracowaniu zachowano stały układ tabel dla wszystkich gatunków zbóż: Tabela 1 - Odmiany badane. Tabela 2 - Warunki polowe doświadczeń. Tabela 3 - Wyniki ogólne doświadczeń. Tabela 4 - Plon ziarna odmian w punktach doświadczalnych w r. w % wzorca. Tabela 5 - Plon ziarna odmian w % wzorca. Lata Tabela 6 - Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na poziomie agrotechnicznym a 1. Tabela 7 - Ważniejsze właściwości rolniczo użytkowe. Tabela 8 - Wybrane wskaźniki wartości technologicznej ziarna (dotyczy pszenicy i jęczmienia). Poniżej przedstawiono lokalizację punktów doświadczalnych w województwie śląskim Lokalizacja punktów doświadczalnych w woj. śląskim rok Punkt doświadczalny Wysokość n.p.m. (m) Kompleksy glebowe Klasy bonitacyjne gleb Stacja Doświadczalna Oceny Odmian pszenny dobry, 250 w Pawłowicach żytni bardzo dobry III a, III b, IV a Zakład Doświadczalny Oceny Odmian pszenny dobry, 280 w Kochcicach żytni bardzo dobry III a, III b, IV a Zakład Hodowli Roślin oddział w Modzurowie 270 pszenny dobry II, III a

10 Zakład Hodowlano - Produkcyjny żytni bardzo dobry 260 w Nieznanicach IV a Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego żytni bardzo dobry, 247 w Częstochowie Oddział w Mikołowie żytni dobry IV a, IV b IOR oddział Sośnicowice 260 pszenny dobry III b, IV a LISTA ODMIAN ZALECANYCH (LOZ) do uprawy w województwie śląskim na rok 2013 LISTA ODMIAN ZALECANYCH w województwie śląskim została ustalona przez Wojewódzki Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego na podstawie wyników doświadczeń odmianowych. Badania realizowane w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego (PDOiR) są ukierunkowane bezpośrednio na potrzeby praktyki rolniczej. Decyzję o utworzeniu LOZ, włączeniu lub wycofaniu z nich odmiany podejmuje dyrektor Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Pawłowicach Stacji Koordynującej PDOiR w woj. śląskim, po wcześniejszym zasięgnięciu opinii członków Śląskiego Wojewódzkiego Zespołu PDOiR. Opinia wyrażona w drodze głosowania jest wiążąca dla dyrektora Stacji Koordynującej PDOiR. Tworzenie Listy Odmian Zalecanych dla województwa uzależnione jest od odpowiedniego zakresu badań PDOiR w danym gatunku. Wymagana jest odpowiednia liczba doświadczeń i czas badania odmiany, wynosi to; 2 lata w systemie rejestracyjnym WGO (badania wartości gospodarczej odmian (WGO) przed wpisaniem do Rejestru Odmian) oraz 2 lata w systemie PDOiR. W dniu r. Krajowy Zespół Koordynujący PDOiR wprowadził poprawkę w ustaleniach dotyczących LOZ. W przypadku, gdy odmiana uzyskała bardzo dobre wyniki 2-letnich badań WGO w procesie rejestracyjnym oraz potwierdziła je w trakcie jednorocznych doświadczeń PDOiR, możliwa jest jej wstępna rekomendacja już po trzech latach badań. Jednakże odmiana ta na LOZ powinna być oznaczona jako wstępnie rekomendowana. LOZ zawierają odmiany najbardziej przydatne do uprawy i przystosowane do warunków glebowo klimatycznych województwa śląskiego. Pierwsza lista LOZ dla województwa śląskiego została utworzona w roku 2004 dla pszenicy ozimej. Następna utworzona w 2005r. dotyczyła następujących gatunków: pszenicy jarej, pszenżyta ozimego, jęczmienia ozimego i jęczmienia jarego. W 2006 roku utworzono listy dla owsa, żyta i rzepaku ozimego. W roku 2007 utworzono listę dla ziemniaka, a w roku 2008 utworzono po raz pierwszy listę dla grochu siewnego. W roku 2011 po raz pierwszy utworzono listę dla pszenżyta jarego.

11 LISTA ODMIAN ZALECANYCH DO UPRAWY W WOJ. ŚLĄSKIM NA ROK 2013 PSZENICA OZIMA Lp. Odmiana Rok wpisania na Wartość technologiczna LOZ 1. Boomer 2009 A 2. Bamberka 2011 A 3. Natula 2011 A 4. Askalon A 5. Ostroga (ost.) 2011 A 6. Linus * 2013 A 7. Sailor * 2013 A 8. Skagen 2013 A 9. Arkadia * 2013 A 10. Muszelka 2010 B 11. Mulan 2011 B 12. Fidelius 2013 B 13. KWS Ozon B 14. Banderola B 15. KWS Dacanto* 2013 B JĘCZMIEŃ OZIMY Typ kłosa 1. Laverda 2011 wielorzędowy 2. Scarpia 2010 wielorzędowy 3. Souleyka wielorzędowy 4. Antonella * 2013 wielorzędowy 5. KWS Meridian * 2013 wielorzędowy 6. Metaxa 2013 dwurzędowy RZEPAK OZIMY 1. NK Octans F Visby F Adam F Abakus F Xenon F NK Technic F Tactic * Artoga F1 9. Poznaniak F1 10. Sherlock 11. DK Exquisite * F ES Kamillo * F SY Kolumb F1 PSZENICA JARA Lp. Odmiana Rok wpisania Wartość technologiczna na LOZ 1. Bombona 2007 E 2. Tybalt 2007 A 3. Ost. Smolicka 2013 A 4. Parabola 2008 A 5. Hewilla 2009 A 6. KWS Torridon * 2013 A 7. Arabella 2013 A JĘCZMIEŃ JARY Typ odmiany 1. Basic 2013 pastewny 2. Skald 2011 pastewny 3. Suweren pastewny 4. Atico pastewny 5. KWS Olof 2011 pastewny 6. Iron pastewny 7. Natasia pastewny 8. Ella * 2013 pastewny 9. Victoriana 2011 browarny ŻYTO OZIME 1. Dań. Diament Stanko Horyzo * Brasetto F Palazzo F1 6. Gonello F1 7. SU Drive * F PSZENŻYTO OZIME Typ odmiany 1. Algoso Tulus Fredro KWS Trisol * Maestozo * Baltiko 2009 krótkosłome 7. Borwo krótkosłome 8. Mikado * 2013 krótkosłome F1 odmiana mieszańcowa * - wstępna rekomendacja

12 Lp. Odmiana Rok wpisania na Typ odmiany LOZ OWIES Typ odmiany 1. Breton 2009 nizinna 2. Krezus 2008 nizinna 3. Zuch 2010 nizinna 4. Bingo 2011 nizinna 5. Scorpion 2011 nizinna 6. Haker nizinna 7. Arden nizinna 8. Maczo 2013 nizinna naga 9. Siwek nizinna naga 10. Celer 2013 górska PSZENŻYTO JARE 1. Dublet 2011 pastewna 2. Milkaro 2011 pastewna 3. Milewo 2011 pastewna 4. Nagano 2013 pastewna GROCH SIEWNY Barwa nasion 1. Tarchalska 2009 żółta 2. Lasso 2011 żółta 3. Batuta 2013 żółta 4. Cysterski 2011 żółta 5. Akord * 2013 żółta 6. Mecenas * 2013 żółta ZIEMNIAK Bardzo wczesne Lp. Odmiana Rok Barwa wpisania miąższu na LOZ 1. Denar 2007 jż 2. Lord 2007 jż 3. Miłek 2011 jż 4. Viviana jż ZIEMNIAK Wczesne 1. Owacja 2008 jż 2. Vineta 2007 ż 3. Bellarosa 2010 ż 4. Michalina 2011 jż ZIEMNIAK Średniowczesne 1. Bartek 2007 jż 2. Tajfun 2007 ż 3. Satina 2007 ż 4. Jutrzenka 2013 jż 5. Tetyda jż ZIEMNIAK Średniopóźne i późne 1. Jelly 2009 ż 2. Zagłoba 2013 ż * - wstępna rekomendacja

13 PSZENICA OZIMA Doświadczenia prowadzono w 3 punktach doświadczalnych (Pawłowice, Kochcice, Modzurów) przy zastosowaniu dwóch poziomów agrotechniki. W doświadczeniach badano 30 odmian. Lp. Odmiana Rok wpisania do Rejestru Odmian Wykaz badanych odmian. Rok zbioru Rok włączenia do LOZ Kod kraju producenta Hodowca (jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą lub dla odmian zagranicznych krajowy przedstawiciel) odmiany jakościowe (grupa A) 1. BOOMER UK RAGT Semences Polska sp. z o.o Łysomice ul. Sadowa 10 A 2. FIGURA 2007 PL DANKO " Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń Kościan 3. OSTROGA PL DANKO" Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń Kościan 4. ASKALON 2009 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o Wągrowiec ul. Straszewska 70 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR Strzelce ul. 5. BAMBERKA PL Główna20 Małopolska Hodowla Roślin HBP sp. z o.o Kraków ul. 6. NATULA PL Zbożowa 4 7. SKAGEN DE Saaten-Union Polska sp. z o.o Wągrowiec ul. Straszewska BOCKRIS 2010 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o Wągrowiec ul. Straszewska KEPLER 2010 FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne ul. Ks. Piotra Wawrzyniaka Komorniki 10. OPERETKA 2010 FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne ul. Ks. Piotra Wawrzyniaka Komorniki 11. ARKADIA * PL DANKO" Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń Kościan 12. LINUS * FR RAGT Semences Polska sp. z o.o Łysomice ul. Sadowa 10 A 13. OXAL 2011 FR RAGT Semences Polska sp. z o.o Łysomice ul. Sadowa 10 A 14, SAILOR * DE DANKO" Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń Kościan KWS Lochow Polska sp. z o.o Prusy 15, GALVANO CCA FR Kondratowice ul. Słowiańska 5 odmiany chlebowe (grupa B) 16. NATEJA 2007 PL Hodowla Roślin Szelejewo sp. z o. o Piaski Szelejewo Drugie MUSZELKA PL DANKO " Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń Kościan 18. MULAN DE Saaten-Union Polska sp. z o.o Wągrowiec ul. Straszewska BYSTRA 2009 FR RAGT Semences Polska sp. z o.o Łysomice ul. Sadowa 10 A 20. LOOK 2009 DE Dieckmann Seeds Polska sp. z o.o Świece ul. Mikołaja Reja KAMPANA 2009 PL DANKO " Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń Kościan Tabela 1 KWS Lochow Polska sp. z o.o Prusy 22. KWS OZON 2010 DE Kondratowice ul. Słowiańska BANDEROLA 2010 PL DANKO " Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń Kościan 24. FIDELIUS 2010 PL DANKO " Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń Kościan 25. KWS KWS Lochow Polska sp. z o.o Prusy * DE DACANTO Kondratowice ul. Słowiańska MEISTER 2011 FR RAGT Semences Polska sp. z o.o Łysomice ul. Sadowa 10 A odmiany pastewne (grupa C) Piast Hodowla Roślin Łagiewniki, Grupa Szelejewo sp. z o.o. 27. RAPSODIA 2003 UK Łagiewniki Kruszwica 28. HENRIK 2010 FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne ul. Ks. Piotra Wawrzyniaka Komorniki 29. ELIPSA 2011 BE Hodowla Roślin Strzelce sp z o.o. Grupa IHAR Strzelce Odmiana pszenicy twardej (t.durum) Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR Kobylin Smolice 30 KOMNATA 2009 PL 146 PL Polska, UK Wielka Brytania, FR Francja, DE Niemcy, BE- Belgia, CCA odmiana ze wspólnotowego katalogu roślin rolniczych,* - wstępna rekomendacja

14 Pszenica ozima. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru - Tabela 2 SDOO ZDOO HR DANKO Wyszczególnienie Pawłowice Kochcice Modzurów Powiat Gliwice Powiat Lubliniec Powiat Racibórz Kompleks rolniczej 2-pszenny przydatności gleby dobry 2-pszenny dobry 2-pszenny dobry Klasa bonitacyjna IIIb IIIb II ph gleby w KCl 5,82 6,1 - Przedplon Rzepak ozimy Rzepak ozimy Buraki Data siewu Obsada nasion Data zbioru Nawożenie mineralne N na poziomie a 1 (kg/ha) N na poziomie a 2 (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna Sarfun T 450 FS Baytan 094 FS Oxafun T 75 Herbicydy Boxer 800 EC Komplet 560 SC Galmet 20 SG Legato Plus 0,45l/ha Galoper 200 EC 600SC 20g + 0,4l/ha 3 + 0,75l/ha Insektycydy Tylko na poziomie a 2 : Fungicydy I zabieg II zabieg III zabieg Regulator wzrostu Decis 2,5 EC 0,15l/ha Tilt Turbo 575 EC 1l/ha Olympus 480 EC 1,8l/ha Artea 320 EC 0,5l/ha Moddus 250 EC 0,2l/ha Antywylegacz 675 SL 1l/ha Karate Zeon 050 0,1l/ha Duet Ultra 497 SC 0,6l/ha Reveller 280 SC 0,8l/ha Moddus 250 EC 0,4l/ha Danadim 400 EC 0,5l/ha Talius 200 EC Zamir 400 EW 0,2 + 1,0l/ha Tilt Turbo 575 EC 1,0l/ha Prosaro 250 EC 1,0l/ha Moddus 250 EC 0,3l/ha Moddus 250 EC 0,2l/ha *) - nie stosowano Lp. Pszenica ozima. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru - Wyszczególnienie SDOO Pawłowice ZDOO Kochcice HR DANKO Modzurów a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 1. Stan roślin przed zimą skala 9 st. 8,9 8,9 7,9 7,9 9,0 9,0 2. Stan roślin po zimie skala 9 st. 8,9 8,9 7,4 7,7 9,0 9,0 3. Martwe rośliny po zimie % Kłoszenie data Tabela 3

15 5. Dojrzałość woskowa data Wysokość roślin cm Wyleganie roślin w fazie skala 9 st. 8,4 8,6 8,7 8,2 9,0 9,0 dojrzałości mlecznej 8. Wyleganie roślin przed zbiorem 9. skala 9 st. 8,2 8,5 81, 7,7 9,0 9,0 Porażenie przez choroby: - mączniak prawdziwy skala 9 st. 7,9 8,9 6,9 7,5 8,0 8,9 - septorioza liści skala 9 st. 7,8 8,8 6,6 7,6 6,4 8,1 - rdza brunatna skala 9 st. 8,3 9,0 7,7 8,9 6,8 9,0 - choroby podst. źdźbła skala 9 st. 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 - brunatna plamistość skala 9 st. 8,0 8,9 9,0 9,0 9,0 9,0 liści DTR 10. Masa 1000 ziaren g 41,3 43,9 45,3 46,3 49,7 50,1 11. Wilgotność ziarna podczas zbioru % 9,9 9,7 12,1 12,0 12,3 12,5 12. Plon ziarna dt/ha 88,0 106,8 75,1 83,3 75,8 90,6 Lp. Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian. Pszenica ozima. Plon ziarna odmian w miejscowościach % wzorca. Rok zbioru - A1 A2 Odmiana Mrozoodporność Wartość technologiczna SDOO Pawłowice ZDOO Kochcice HR DANKO Modzurów Średnia SDOO Pawłowice ZDOO Kochcice HR DANKO Modzurów Średnia Tabela 4 Wzorzec dt z ha** 88,0 75,1 75,8 79,6 106,8 83,3 90,6 93,5 1. BOOMER 3 A FIGURA 4,5 A OSTROGA 5 A ASKALON 3 A BAMBERKA 3,5 A NATULA 4,5 A SKAGEN 4 A BOCKRIS 3 A KEPLER 2,5 A OPERETKA 2,5 A ARKADIA 5,5 A LINUS 3 A OXAL 3 A SAILOR 4,5 A GALVANO 2 A NATEJA 5 B MUSZELKA 3 B MULAN 3 B BYSTRA 2,5 B LOOK 3 B KAMPANA 2,5 B KWS OZON 3,5 B BANDEROLA 2,5 B FIDELIUS 4,5 B KWS DACANTO 2 B MEISTER 2,5 B RAPSODIA 2 C HENRIK 2,5 C ELIPSA 2,5 C KOMNATA 2,5 twarda ** - średnia z wszystkich badanych odmian

16 Wartość technologiczna: A - pszenica jakościowa, B - pszenica chlebowa, C - pszenica paszowa Lp. Odmiana Pszenica ozima. Plon ziarna odmian w % wzorca. Lata zbioru Plon ziarna w % wzorca a 1 a Średnia Średnia Wzorzec dt/ha ** 79,6 78,6 64,2 74,1 93,5 86,6 76,3 85,5 1. BOOMER FIGURA OSTROGA ASKALON BAMBERKA NATULA SKAGEN BOCKRIS * * 9. KEPLER * * 10. OPERETKA ARKADIA LINUS OXAL SAILOR GALVANO NATEJA MUSZELKA MULAN BYSTRA LOOK KAMPANA KWS OZON * * 23. BANDEROLA * * 24. FIDELIUS * * 25. KWS DACANTO MEISTER RAPSODIA HENRIK * * 29. ELIPSA , KOMNATA Liczba doświadczeń Tabela 5 *- średnia z dwóch lat badań ** - średnia z wszystkich badanych odmian Pszenica ozima. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na poziomie agrotechnicznym - a 1. Lata zbioru Średnie z doświadczeń dla punktów doświadczalnych. Mączniak Septorioza liści Rdza brunatna Średnia Średnia Odmiana Lp Skala 9 0 Wzorzec** 7,6 7,3 6,9 7,1 7,6 7,7 1. BOOMER 7,3 6,9 7,5 7,3 8,0 8,0 2. FIGURA 7,2 7,4 6,0 6,5 6,3 6,2 3. OSTROGA 7,7 6,0 7,8 7,8 8,2 8,6 4. ASKALON 8,0 7,2 7,3 7,7 8,3 8,4 5. BAMBERKA 8,2 7,5 6,7 6,8 6,8 7,2 6. NATULA 8,2 7,7 6,2 6,8 7,7 7,7 7. SKAGEN 8,7 7,9 7,3 7,3 5,5 6,8 8. BOCKRIS 7,5 7,3* 6,7 7,4* 7,2 7,5* 9. KEPLER 7,8 7,7* 7,5 7,9* 8,2 8,5* Średnia Tabela 6

17 Lp. 10. OPERETKA 7,8-7,3-8,5-11. ARKADIA 6,0-7,2-7,2-12. LINUS 8,0-7,0-7,7-13. OXAL 8,5-8,0-8,7-14. SAILOR 7,7-6,2-7,2-15. GALVANO 7,7-6,7-7,2-16. NATEJA 6,5 6,2 7,2 6,7 7,7 7,2 17. MUSZELKA 7,7 7,8 6,7 6,8 7,7 8,1 18. MULAN 6,7 6,7 7,3 7,1 7,8 7,8 19. BYSTRA 8,2 7,6 6,8 6,9 7,8 7,8 20. LOOK 7,3 6,7 6,7 7,1 7,3 7,5 21. KAMPANA 7,7 7,3 5,3 6,5 6,0 6,1 22. KWS OZON 7,5 7,8* 7,0 7,4* 8,0 8,2* 23. BANDEROLA 7,8 7,5* 7,3 7,5* 7,7 8,2* 24. FIDELIUS 8,3 8,2* 6,8 7,2* 8,0 8,2* 25. KWS 7,8-7,8-8,5 - DACANTO 26. MEISTER 7,2-7,3-7,8-27. RAPSODIA 8,0 7,5 7,0 7,2 8,2 8,6 28. HENRIK 7,0 7,2* 6,3 7,0* 7,0 7,8* 29. ELIPSA 7,2-7,0-8,7-30, KOMNATA 8,0 7,9 6,2 6,6 7,8 7,6 Liczba doświadczeń Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń gdzie dana choroba bądź zjawisko wystąpiło * - średnia z dwóch lat badań, ** - średnia z wszystkich badanych odmian/wzorzec/ Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo- użytkowe. Lata zbioru Wyleganie ( skala ) 9 0 Wysokość roślin W fazie dojrzałości przed zbiorem ( cm ) mlecznej Odmiana średnia średnia średnia Poziom agrotechniki a 1 Wzorzec** Masa 1000 ziaren ( g ) średnia ,5 8,9 8,2 8, ,4 43,6 1. BOOMER 9,0 9,0 8,8 8, ,4 40,1 2. FIGURA 8,5 8,8 7,8 7, ,5 42,1 3. OSTROGA 7,3 8,4 7,3 7, ,7 48,1 4. ASKALON 9,0 9,0 9,0 8, ,6 40,2 5. BAMBERKA 8,5 8,8 8,3 8, ,5 45,6 6. NATULA 8,8 8,9 8,8 8, ,5 43,4 7. SKAGEN 6,3 8,1 5,0 6, ,1 43,4 8. BOCKRIS 9,0 9,0* 8,5 8,6* 99 96* 50,2 48,7* 9. KEPLER 9,0 9,0* 9,0 8,8* 85 81* 45,2 45,4* 10. OPERETKA 8,5-7, ,5-11. ARKADIA 8,8-8, ,5-12. LINUS 9,0-9, ,3-13. OXAL 8,8-8, ,1-14. SAILOR 7,8-7, ,7-15. GALVANO 8,0-8, ,4-16. NATEJA 8,8 8,9 8,0 7, ,7 44,5 17. MUSZELKA 9,0 9,0 8,8 8, ,6 40,5 18. MULAN 9,0 9,0 8,8 8, ,7 42,0 19. BYSTRA 9,0 9,0 9,0 8, ,2 39,7 20. LOOK 8,8 8,9 8,3 8, ,2 43,9 21. KAMPANA 9,0 9,0 8,8 8, ,4 37,2 22. KWS OZON 9,0 9,0* 9,0 8,6* 81 78* 47,0 46,0* 23. BANDEROLA 8,5 8,8* 8,0 8,1* 82 81* 50,5 48,7* 24. FIDELIUS 8,8 8,9* 7,8 7,9* 91 89* 45,3 43,1* Tabela 7

18 25. KWS DACANTO 8,5-8, ,2-26. MEISTER 9,0-9, ,0-27. RAPSODIA 9,0 9,0 8,5 8, ,1 40,5 28. HENRIK 9,0 9,0* 8,5 8,0* 95 92* 44,6 44,1* 29. ELIPSA 7,8-7, ,3-30, KOMNATA 7,0 8,3 6,5 6, ,3 48,0 Liczba doświadczeń Poziom agrotechniki a Wzorzec** 2 8,4 8,7 8,1 8, ,8 45,1 1. BOOMER 9,0 9,0 8,8 8, ,6 42,2 2. FIGURA 6,5 8,2 6,3 7, ,5 44,1 3. OSTROGA 8,3 8,8 7,8 8, ,9 48,2 4. ASKALON 9,0 9,0 9,0 8, ,4 41,6 5. BAMBERKA 7,5 8,5 6,8 7, ,3 48,0 6. NATULA 8,0 8,7 7,8 8, ,8 45,6 7. SKAGEN 3,5 7,2 3,0 6, ,1 44,5 8. BOCKRIS 8,8 8,9* 8,8 8,9* 95 87* 48,4 47,6* 9. KEPLER 9,0 9,0* 9,0 8,9* 84 78* 48,4 46,9* 10. OPERETKA 7,5-7, ,5-11. ARKADIA 8,5-8, ,1-12. LINUS 9,0-9, ,6-13. OXAL 8,5-8, ,7-14. SAILOR 9,0-8, ,1-15. GALVANO 9,0-9, ,2-16. NATEJA 9,0 9,0 8,5 8, ,3 46,5 17. MUSZELKA 9,0 9,0 8,5 8, ,4 42,7 18. MULAN 9,0 9,0 8,8 8, ,2 43,2 19. BYSTRA 9,0 9,0 9,0 9, ,8 42,4 20. LOOK 8,8 8,9 8,3 8, ,0 45,5 21. KAMPANA 9,0 9,0 9,0 8, ,0 39,4 22. KWS OZON 9,0 9,0 8,5 8,7* 81 75* 48,4 46,8* 23. BANDEROLA 8,3 8,6* 7,8 8,2* 81 77* 49,2 47,6* 24. FIDELIUS 8,8 8,9* 8,3 8,6* 87 78* 46,7 43,7* 25. KWS DACANTO 9,0-9, ,6-26. MEISTER 9,0-9, ,4-27. RAPSODIA 9,0 9,0 8,8 8, ,9 41,9 28. HENRIK 8,5 8,8* 8,0 8,3* 91 83* 46,1 45,1* 29. ELIPSA 8,0-8, ,3-30, KOMNATA 7,3 8,4 6,8 7, ,0 53,3 Liczba doświadczeń * - średnia z dwóch lat badań ** - średnia z wszystkich badanych odmian

19 Pszenica ozima. Ocena wskaźników wartości technologicznej ziarna i mąki ( wykonano w HR DANKO Modzurów ). Rok zbioru Tabela 8 Gęstość kg/hl Białko % Odmiana Pawłowice Kochcice Modzurów średnia Pawłowice Kochcice Modzurów średnia a1 a2 a1 a2 a1 a2 a1 a2 a1 a2 a1 a2 a1 a2 a1 a2 BOOMER 77,1 79,3 78,3 80,3 78,2 80,3 77,8 80,0 11,8 13,3 11,8 13,0 9,9 11,7 11,2 12,7 FIGURA 78,5 80,3 80,3 79,9 77,5 79,4 78,8 79,9 12,0 14,1 14,1 13,3 9,8 12,4 12,0 13,3 OSTROGA 80,5 81,9 80,5 81,5 79,2 81,0 80,1 81,5 12,9 14,2 12,8 14,1 10,8 12,1 11,8 13,5 ASKALON 74,5 77,1 78,1 79,1 76,5 78,9 76,3 78,3 12,1 13,3 12,3 13,4 10,8 13,2 11,7 13,3 BAMBERKA 79,3 80,7 80,9 79,1 81,0 81,4 80,4 80,4 13,4 15,2 13,7 14,4 11,0 12,9 12,6 14,2 NATULA 78,9 80,7 80,7 81,3 79,7 80,8 79,8 80,9 13,2 14,4 13,3 14,0 11,7 14,0 12,5 14,1 SKAGEN 74,9 78,3 80,3 78,7 76,5 79,1 77,2 78,7 12,5 14,5 12,6 14,6 10,8 12,3 12,3 13,8 BOCKRIS 79,7 79,4 80,3 81,1 78,3 81,2 79,4 80,6 11,5 13,2 12,2 13,3 11,0 12,1 11,5 12,9 KEPLER 77,9 81,5 81,1 81,5 79,1 80,9 79,4 81,3 12,5 14,2 12,3 13,6 11,6 13,0 11,9 13,6 OPERETKA 77,9 79,3 75,9 80,5 78,4 79,8 77,4 79,9 12,4 13,8 12,7 13,6 11,0 12,9 12,2 13,4 ARKADIA 80,1 80,9 78,9 79,9 78,8 79,9 79,3 80,2 11,2 12,7 11,2 12,8 10,4 11,6 11,1 12,4 LINUS 74,7 77,9 76,3 77,9 75,3 77,0 75,4 77,6 12,4 14,0 11,5 13,8 10,6 11,8 11,4 13,2 OXAL 77,5 78,3 78,9 79,9 76,6 78,9 77,6 79,0 12,1 13,7 12,0 13,3 10,0 11,8 11,6 12,9 SAILOR 79,5 80,1 81,5 81,9 78,9 81,3 80,0 81,1 13,2 14,5 13,0 14,9 10,2 12,2 12,1 13,9 GALVANO 76,9 80,3 78,5 79,5 77,4 80,9 77,6 80,2 12,0 13,2 11,7 13,1 9,5 11,7 11,3 12,7 NATEJA 79,9 81,5 81,1 82,1 79,7 81,3 80,2 81,6 12,5 13,4 12,0 13,4 11,9 13,3 11,3 13,4 MUSZELKA 74,5 76,5 73,9 76,3 76,1 79,7 74,8 77,5 12,3 13,5 12,0 12,8 10,0 11,9 12,1 12,7 MULAN 78,7 79,9 79,1 80,3 77,7 80,3 78,5 80,2 12,3 13,8 12,8 13,7 9,0 12,2 11,7 13,2 BYSTRA 74,5 77,7 76,1 79,1 73,5 77,5 74,7 78,1 11,3 13,0 12,4 12,9 11,4 13,5 10,9 13,1 LOOK 78,1 81,7 80,1 81,9 80,3 78,3 79,5 80,6 12,1 13,2 12,1 13,6 11,0 12,3 11,9 13,0 KAMPANA 70,1 75,9 75,7 77,3 76,7 78,4 74,1 77,2 11,8 13,5 11,6 12,6 10,3 10,8 11,5 12,3 KWS OZON 76,5 79,7 79,5 80,3 78,5 81,7 78,1 80,6 12,0 13,9 12,5 13,2 10,5 12,4 11,6 13,2 BANDEROLA 80,5 78,3 77,5 78,7 76,9 79,2 78,3 78,7 11,8 12,6 11,8 12,9 10,8 12,0 11,4 12,5 FIDELIUS 90,3 80,3 80,3 81,1 76,9 79,2 82,5 80,2 11,6 13,0 11,3 12,9 10,4 11,8 11,2 12,6 KWS DACANTO 77,5 78,3 79,7 79,9 78,3 79,5 78,5 79,2 12,1 13,2 11,8 12,5 10,9 11,6 11,4 12,4 MEISTER 78,1 79,7 79,1 80,3 77,4 78,3 78,2 79,4 13,1 14,6 12,8 14,5 9,9 10,9 12,3 13,3 RAPSODIA 73,9 73,7 73,9 77,1 75,1 77,8 74,3 76,2 12,0 12,8 12,2 12,4 10,4 11,0 11,4 12,1 HENRIK 75,5 77,7 77,5 78,9 77,9 79,1 76,9 78,6 12,4 13,1 11,6 12,7 10,2 12,7 11,5 12,8 ELIPSA 73,9 77,1 75,3 76,3 74,6 76,5 74,6 76,6 11,7 13,1 11,5 12,7 9,8 10,9 11,1 12,2 KOMNATA 80,1 78,9 79,9 79,9 76,5 76,7 78,8 78,5 12,1 13,6 13,5 14,2 10,4 12,1 11,8 13,3 Średnia 77,6 79,1 78,6 79,7 77,6 79,5 77,9 79,4 11,8 13,6 12,3 13,4 10,5 12,1 11,5 13,1

20 Gluten % Liczba sedymentacji Odmiana Pawłowice Kochcice Modzurów średnia Pawłowice Kochcice Modzurów średnia a1 a2 a1 a2 a1 a2 a1 a2 a1 a2 a1 a2 a1 a2 a1 a2 BOOMER 27,3 31,7 27,5 30,7 21,9 26,5 25,6 29, FIGURA 27,2 32,7 32,3 30,3 21,0 28,3 26,8 30, OSTROGA 30,3 33,4 29,4 33,6 23,3 27,1 27,7 31, ASKALON 28,1 31,6 27,7 31,5 22,7 30,2 26,2 31, BAMBERKA 30,4 35,8 31,1 33,6 23,7 28,4 28,4 32, NATULA 30,5 33,7 30,6 32,6 26,2 32,2 29,1 32, SKAGEN 28,5 34,1 28,4 34,8 22,6 27,2 26,5 32, BOCKRIS 26,4 31,1 28,4 31,8 23,7 27,3 26,2 30, KEPLER 28,7 33,1 28,2 31,0 25,6 29,7 27,5 31, OPERETKA 28,8 32,7 29,5 32,0 23,9 29,5 27,4 31, ARKADIA 25,1 29,4 25,6 29,1 22,2 26,0 24,3 28, LINUS 29,3 33,9 26,7 33,0 22,4 26,5 26,1 31, OXAL 28,1 32,8 28,1 31,4 21,1 26,7 25,8 30, SAILOR 30,0 34,2 29,5 34,5 21,2 27,1 26,9 31, GALVANO 27,5 31,2 27,5 30,9 21,1 26,3 25,4 29, NATEJA 26,6 31,6 27,8 31,9 26,5 30,7 27,0 31, MUSZELKA 27,5 31,2 27,2 29,5 21,6 26,8 25,4 29, MULAN 27,5 32,4 29,3 31,8 19,7 26,6 25,5 30, BYSTRA 26,3 30,9 28,6 30,2 25,3 28,8 26,7 30, LOOK 27,0 30,9 27,5 32,0 22,9 27,7 25,8 30, KAMPANA 27,1 31,7 27,1 29,7 22,3 23,9 25,5 28, KWS OZON 26,8 32,0 28,1 30,6 21,3 27,8 25,4 30, BANDEROLA 26,7 29,0 27,5 30,0 23,3 26,8 25,8 28, FIDELIUS 26,7 30,3 26,1 29,8 23,0 27,0 25,3 29, KWS DACANTO 28,2 31,3 27,0 29,4 23,2 26,2 26,1 29, MEISTER 30,7 35,0 30,7 34,9 20,9 23,7 27,4 31, RAPSODIA 28,7 30,7 28,8 29,7 23,6 25,5 27,0 28, HENRIK 27,9 30,4 26,6 29,1 21,7 28,5 25,4 29, ELIPSA 28,0 31,9 27,8 30,2 22,8 26,0 26,2 29, KOMNATA 26,0 29,5 29,4 30,9 20,8 25,2 25,4 28, Średnia 27,9 32,0 28,3 31,4 22,7 27,3 26,3 30,

21 Liczba opadania Odmiana Pawłowice Kochcice Modzurów średnia a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 BOOMER FIGURA OSTROGA ASKALON BAMBERKA NATULA SKAGEN BOCKRIS KEPLER OPERETKA ARKADIA LINUS OXAL SAILOR GALVANO NATEJA MUSZELKA MULAN BYSTRA LOOK KAMPANA KWS OZON BANDEROLA FIDELIUS KWS DACANTO MEISTER RAPSODIA HENRIK ELIPSA KOMNATA Średnia WYNIKI PLONOWANIE Na poziomie a 1 w roku plon wzorca, średni dla miejscowości wyniósł 79,6 dt/ha. Był to plon wyższy od średniej za lata 2010, wynoszącej 74,1 dt/ha i od plonów w pozostałych latach cyklu trzyletniego ( w 2010 roku 64,2 dt/ha, w 2011 roku 78,6 dt/ha). Plony wzorca wahały się w miejscowościach od 75,1 dt/ha ( Kochcice ) do 88,0 dt/ha ( Pawłowice ). Plony względne odmian, średnie dla miejscowości, w r. mieściły się w przedziale od 70% ( Komnata pszenica durum) do 110% ( Oxal). Na niższym poziomie agrotechniki plon wzorca, średni dla miejscowości, przekroczyło 19 odmian, w tym KWS Dacanto 109%, Linus 108%, Sailor 107%, Kepler 106%, KWS Ozon, Meister, Fidelius, 105%. W granicach % kształtowały się plony względne odmian: Elipsa, Arkadia (104%), Banderola, Askalon, Muszelka, Mulan (103%), Operetka (badana pierwszy rok) Henrik, Boomer - 102%. Plony względne pozostałych odmian wahały się od 93% (Ostroga odmiana oścista, Galvano CCA, Look) do 101% (Natula, Rapsodia). Plony względne badanych odmian wykazywały znaczne wahania w miejscowościach. Powyżej wzorca we wszystkich punktach doświadczalnych kształtowały się plony odmian: KWS Dacanto (od 102% w Kochcicach do 113% w Pawłowicach), Oxal (od 109% w Pawłowicach do 111% w Modzurowie), Linus (od 106% w Pawłowicach do 110% w Modzurowie) Sailor( od 102% w Pawłowicach do 111% w Modzurowie), Mulan ( od 102% w Modzurowie do 104% w Pawłowicach), Banderola ( do 101% w Modzurowie do 104% w Pawłowicach). Z odmian pszenicy zwyczajnej plony poniżej wzorca, we wszystkich miejscowościach uzyskały odmiany; Bystra, (wyniki z 3 miejscowości od 91% w Kochcicach do 98% w Pawłowicach) Look (od 88% w Kochcicach do 99% w Modzurowie ), Skagen ( od 92 % w Pawłowicach do 99% W Modzurowie), Ostroga odmiana oścista (od 85% w Modzurowie do 97% w Kochcicach) Figura ( od 95% w Kochcicach do 98% w Pawłowicach). Jedyna w doświadczeniu odmiana pszenicy twardej Komnata plonowała w kolejnych latach wyraźnie niżej w porównaniu do odmian pszenicy zwyczajnej. Plony względne w miejscowościach wahały się od 58% w Modzurowie do 80% w Pawłowicach. Na poziomie a 2 w roku plon wzorca, średni dla miejscowości wynosił 93,6 dt/ha. Średni dla miejscowości za okres trzyletni plon wzorca wyniósł 85,5dt/ha. W roku plon wzorca, średni dla miejscowości był plonem najwyższym w okresie trzyletnim ( w 2010 roku 76,3 d/ha, 2011 roku 86,6 dt/ha). W roku plony wzorca wahały się w miejscowościach od 83,3 dt/ha ( Kochcice ) do 106,8 dt/ha ( Pawłowice ). Plony względne odmian, średnie

22 dla punktów doświadczalnych.wahały się w r. od 66% (Komnata poniżej wzorca we wszystkich punktach doświadczalnych) do 109% (Linus, Oxal- pierwszy rok badań dla obu odmian). Plon względny powyżej wzorca, średni dla miejscowości uzyskało ogółem 17 odmian. W grupie tej znalazły się: Linus, Oxal (109%), KWS Dacanto, Henrik, (107%), Rapsodia odmiana paszowa,kws Ozon, Muszelka (106%), Elipsa pierwszy rok badań, Fidelius (105%),Boomer, Askalon, Sailor, Banderola (103%), Kepler, Arkadia, Banderola (102%).Mulan (101%). W roku na poziomie a 2 plony względne powyżej wzorca, we wszystkich punktach doświadczalnych uzyskały odmiany: Oxal (od 107% w Kochcicach do 111% w Modzurowie), Linus (od 106% w Pawłowicach do 111% w Modzurowie), KWS Dacanto (od 105% w Kochcicach do 108% w Pawłowicach i Modzurowie ), KWS OZON (od 102% w Nieznanicach do 111% w Kochcicach). Muszelka (od 105 % w Kochcicach do 107% w Pawłowicach i Modzurowie) Elipsa ( od 101 % w Modzurowie do 107% w Pawłowicach) Rapsodia( do 104% w Pawłowicach do 107% w Modzurowie) Fidelius ( do 101% w Modzurowie do 108% w Kochcicach) Banderola ( do 102% w Kochcicach do 103 % w Pawłowicach i Modzurowie) Kampana ( do 101% w Pawłowicach do 104 % w Modzurowie) Boomem ( do 102% w Pawłowicach do 103% w Kochcicach i Modzurowie) Poniżej wzorca we wszystkich punktach doświadczalnych kształtowały się plony względne odmian: Komnata, Figura Ostroga, Bamberka, Natula,Skagen, Nateja. EFEKT ZASTOSOWANIA INTENSYWNEJ TEHNOLOGII W roku efekt zastosowania intensywnej technologii, wyrażony przyrostem plonu w dt/ha na wyższym poziomie agrotechniki, średni dla miejscowości, wynosił 13,9 dt/ha. Rozpiętość efektu w miejscowościach kształtowała się na poziomie od 8,2 dt/ha w Kochcicach do 18,8 dt/ha w Pawłowicach. W 2011 roku efekt średni dla miejscowości był niższy i wynosił 12,6 dt/ha. Efekty dla poszczególnych miejscowości w dwóch kolejnych latach podano poniżej, Przyrost plonu ziarna w dt/ha w miejscowościach w wyniku zastosowania intensywnej technologii Pawłowice Kochcice Modzurów rok 18,8 8,2 14, rok 6,1 12,6 19,0 PRZEZIMOWANIE Stan roślin przed zimą i po wznowieniu wegetacji oceniono jako dobry do bardzo dobrego we wszystkich punktach doświadczalnych. Ocena wzorca w skali 9-stopniowej przed zimą w Kochcicach wyniosła 7,9, w pozostałych punktach stan roślin oceniono na 8,9-9,0. Oceny po przezimowaniu zamykały się w przedziale 7,4 9,0 o. Po przezimowaniu nie zaobserwowano martwych roślin w żadnym z punktów doświadczalnych. WYLEGANIE Wyleganie oceniano w skali 9 o na poziomie a 1 i a 2 w dwóch terminach w fazie dojrzałości mlecznej i przed zbiorem.). Ocena w fazie dojrzałości mlecznej w roku wyleganie wystąpiło na obu poziomach agrotechniki w Pawłowicach i Kochcicach Na poziomie a 1 ocena wylegania dla wzorca, średnia dla miejscowości w roku wynosiła 8,5 o. Oceny dla odmian, średnie dla miejscowości wahały się w roku od 6,3 Skagen do 9,0 o (Boomer, Askalon,Bockris, Kepler,Linus, Muszelka, Mulan Bystra, Kampana,KWS Ozon, Meister,Rapsodia,Henrik). Oceny dla odmian, średnie za lata 2010 wahały się od 6,5 o (Komnata) do 9,0 o (Rapsodia,Kampana, Bystra, Mulan Muszelka,Boomer). Na poziomie a 2 ocena wylegania dla wzorca, średnia dla miejscowości w roku wynosiła 8,4 o. Oceny dla odmian, średnie dla miejscowości wahały się w roku od 3,5 Skagen do 9,0 o w przypadku 15 odmian. Oceny dla odmian, średnie za lata 2010 wahały się od 8,4 o (Komnata) do 9,0 o w przypadku 10 odmian. Ocena przed zbiorem - w roku wyleganie pszenicy wystąpiło w różnym nasileniu, zależnym od poziomu agrotechniki i rozkładu opadów w miejscowościach. W Kochcicach wyleganie wystąpiło w największym stopniu od 7,7 o na poziomie a 2 do 8,1 o na poziomie a 1 W pozostałych. miejscowościach na poziomie a 1 oceny wylegania wzorca wahały się od 8,2 o w Pawłowicach do 9,0 o w Modzurowie.. Na poziomie a 2 oceny dla wzorca wahały się od 8,5 o w Pawłowicach do 9,0 o w Modzurowie. Na poziomie a 1 ocena wylegania dla wzorca, średnia dla miejscowości w roku wynosiła 8,2 o Oceny dla odmian, średnie dla miejscowości wahały się w roku od 6,5 (Komnata) do 9,0 o (Askalon,Kepler,Linus,Bystra,KWS Ozon,Meister). Oceny dla odmian, średnie za lata 2010 wahały się od 6,8 o (Komnarta) do 8,9 o (Bystra). W roku oceny powyżej wzorca uzyskało 21 odmian. Na poziomie a 2 ocena wylegania dla wzorca, średnia dla miejscowości w roku wynosiła 8,1 o. Oceny dla odmian wahały się w roku od 3,0 o (Skagen) do 9,0 o (Askalon,Kepler,Linus,Bystra,KampanaKWS Dacanto,Meister), Na wyższym poziomie agrotechniki znikome nasilenie wylegania (oceny powyżej 8 o ) not owano