Po co nam CERN? Po co nam LHC? Piotr Traczyk
|
|
- Jarosław Piekarski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Po co nam CERN? Po co nam LHC? Piotr Traczyk Sympozjum IPJ
2 Plan 1)Wstęp Po co nam LHC? 2)Eksperymenty w CERNie w których bierzemy udział COMPASS LHCb ALICE CMS 3)Podsumowanie 2
3 Po co nam LHC? Po co kopać 27km tunel, 100 metrów pod ziemią? Układać w tunelu nadprzewodzace magnesy pracujące w temp. 1,7 K i wytwarzające pole 8,33 T? Zużywać na działanie akceleratora 120 MW prądu? Rozpędzać wiązki protonów do prędkości 0, c? Zderzać protony z energią w środku masy 14 TeV? 3
4 Fizyka cząstek dziś Model Standardowy: oddziaływania elektrosłabe + QCD (silne); bez grawitacji Problemy: Brakująca ostatnia cegiełka - cząstka Higgsa Co z grawitacją/unifikacją? Problem hierarchii Skąd się bierze ciemna materia? Silne przesłanki za Nową Fizyką przy energii około 1 TeV w zasięgu LHC! 4
5 Fizyka cząstek jutro? Czego będziemy szukać w LHC: Oczywiście cząstki Higgsa Ale nie tylko! Co innego możemy zobaczyć: Supersymetria Dodatkowe wymiary Little Higgs Inne... Coś nieoczekiwanego? 5
6 Po co nam CERN? LHC ma szansę być kolejnym ważnym krokiem na drodze do zrozumienia struktury materii CERN międzynarodowe laboratorium zapewnia infrastrukturę i buduje akcelerator Koszt samego LHC około 3 GCHF (czyli mniej więcej tyle ile Polska zapłaci za eskadrę F-16...) 6
7 Badania w CERNie - udział IPJ Zgodnie z priorytetami dla polskiej fizyki oddziaływań elementarnych Program LHC w CERNie - jeden ze strategicznych kierunków badawczych polskiej fizyki oddziaływań elementarnych Progam SPS również wymieniany jako ważny Program LHC CMS, LHCb Program ciężkojonowy LHC ALICE, (CMS) Program SPS (eksperymenty na stałej tarczy) - COMPASS 7
8 Eksperyment NA58 (COMPASS) LHC COMPASS SPS 8
9 COMPASS - uczestnicy z grupy warszawskiej Fizycy zatrudnieni w IPJ: Krzysztof Kurek, Ewa Rondio, Jan Nassalski, Andrzej Sandacz, Wojciech Wiślicki Doktoranci IPJ: Rafał Gazda, Oleg Grajek, Konrad Klimaszewski IFD UW: 3 osoby, w tym 2 doktorantów Inst. Radioelektr. PW: 5 osób, w tym 3 doktorantów Polskie, pozastatutowe środki finansowe: SPUB (JN) do ~końca 2006r SPUB (JN) uzupełniający środki z UE (detektor protonów odrzutu) Nowe wystąpienia: SPUB (JN) na lata Zagraniczne środki finansowe: 6-ty Program Ramowy UE: Hadron Physics; JRA5: GPD Generalised Parton Distributions na budowę prototypu detektora jąder odrzutu w COMPASSie; 3 lata 9
10 Eksperyment COMPASS ~ 250 fizyków 28 instytutów SM2 dipole RICH_1 SM1 dipole Spolaryzowana tarcza 6LiD μ Muon-filter2 ECAL1,HCAL1 ECAL2,HCAL2 wkład IPJ (SciFi) Muon-filter1 detektory śladowe: SciFi, Si, Micromegas, GEMs, MWPC, DC, straws kalorymetry:ecal1, HCAL1, ECAL2, HCAL2 identyfikacja cząstek: RICH-1,µ-wall1,µ-wall2 wiązka spolaryzowanych (~-76%) mionów o energii 160 GeV, bardzo wysoka świetlność ~ cm-2s-1 10
11 Prace grupy warszawskiej Sprzęt i infrastruktura: budowa, instalacja płaszczyzny z włókien scyntylacyjnych VO COMPASS na Gridzie, udostępnienie zasobów obliczeniowych Analiza danych i analiza fizyczna: ΔG/G: polaryzacja gluonów w nukleonach Polaryzacja kwarków o różnych zapachach Rola spinu w eksluzywnej produkcji ρ0 (1 doktorant) (1 doktorant) Spinowa funkcja struktury g1(x) dla małych x Alignment detektorów (3 doktorantów) (1 doktorant) (kolejno 3 doktorantów) 11
12 Budowa i implementacja stacji SciFi-Warsaw w eksperymencie COMPASS IPJ: Brzozowski, Gawor, Nawrot, Nassalski, Sandacz PW : Marzec, Zaremba, Ziembicki UW : Brona, Pawlukiewicz Działa, jest na wiązce od 2006 r. 12
13 Polaryzacja gluonów w nukleonie Porównanie bezpośrednich pomiarów z dopasowaniem QCD do funkcji struktury g1. Dane wskazują na małe wartości G/G w badanym zakresie x. 13
14 Podwójna asymetria spinowa w ekskluzywnej produkcji ρ0 wiodąca rola fizyków z zespołu IPJ: zaproponowanie tematu i pierwsza analiza A1ρ = σ 1/ 2 σ 3 / 2 σ 1/ 2 + σ 3 / 2 σ1/2 (σ3/2) przekrój czynny dla (anty)równoległego ustawienia spinów γ* i N tarczy γ * N ρ 0N γ * N ρ 0N Pierwsze pomiary dla małych x i Q2. Wynik COMPASSa na tarczy ze spolaryzowanym deuterem zgodny z 0 Dla małych x ( < 0.01 ) zgodne z mechanizmem dyfrakcyjnym. 14
15 Przyszly program COMPASS-a z udziałem grupy warszawskiej Pomiary uogólnionych rozkładów partonów - GPD Nowy, kompletny opis partonowej struktury nukleonu standardowe rozkłady partonów (wyznaczane w DIS) oraz formfaktory nukleonu (wyznaczane w rozpr. elastycznym) jako przypadki szczególne Dostęp do GPDs poprzez reakcje ekskluzywne μ N μ N γ, π, ρ, φ ~ ~ 4 funkcje GPD: H, H, E, E ( x, ξ, t ) Umożliwią m.in.: Tomografię nukleonów korelacje między rozkładami przestrzennymi i pędowymi partonów Dostęp do orbitalnego momentu pędu kwarków nieznany dotąd wkład do spinu nukleonu 15
16 Modyfikacje układu doświadczalnego dla programu GPD Detektor protonów odrzutu Poszerzenie akceptacji detekcji fotonów (EMCal: ) 2.5 metrowa tarcza LH2 (LD2) 16
17 Specjalny eksperyment do badania fizyki B przy LHC 619 naukowców Mont Blanc 47 instytutów 15 krajów Warszawa (IPJ) : Genewa Jezioro A.Chłopik, Z.Guzik, A.Nawrot, LHCb A.Średnicki, K.Syryczyński, M.Szczekowski Lotnisko CERN ATLAS CMS ALICE Finansowanie pozastatutowe: SPUB (M.Sz.), PBS (M.Sz.) 17
18 Eksperyment LHCb Specjalny eksperyment dla badania łamania parzystości CP i poszukiwania Nowej Fizyki w rzadkich rozpadach cząstek pięknych przy akceleratorze LHC w CERN częstość produkcji przypadków- z bb: 100 khz 1012 cząstek pięknych produkowanych w ciągu roku Akceptacja: mrad (w poziomie) mrad (w pionie) Identyfikacja cząstek: Detektory RICH Kalorymetry Detektor mionów Detektor promieniowania Czerenkowa (RICH2) Detektor mionów Krzemowy detektor wierzchołka Kalorymetr elektromagnetyczny i hadronowy Magnes dipolowy Śladowy Detektor Zewnętrzny (WARSZAWA) Detektor promieniowania Czerenkowa (RICH1) 18
19 Instalacja detektorów dobiega końca Detektor Mionów Magnes dipolowy Wiązka Kalorymetry RICH 2 RICH 1 Detektory śladowe: - Zewnętrzny (WARSZAWA) - Wewnętrzny 19
20 Detektor Zewnętrzny Budowa w Warszawie 130 modułów (1/3 całości) dryfowych komór słomkowych ( ok m słomek, ok lutowań ) Moduły zainstalowane w CERNie 20
21 RASNIK system precyzyjnego monitorowania odkształceń Detektora Zewnętrznego System zaprojektowany i wykonany w Warszawie, w trakcie instalacji w CERNie: - 50 linii pomiarowych - dokładność ~ 1 µm soczewki Kamery CCD Pierwsze wyniki z czterech linii RASNIKa pokazują odkształcenia ram detektora rzędu kilkudziesięciu mikronów 21
22 Moduł elektroniki Readout Supervisor Dyryguje systemem zbierania danych (DAQ) w eksperymencie LHCb, wszystkie potrzebne funkcje zebrane w jednym module: Synchronizacja czasowa detektorów Przekazywanie sygnałów zegara Obróbka i przekaz sygnałów trygera Generator autotrygera dla testów Kontroler trygera Interface do Systemu Kontroli Eksperymentu Credit Card PC Zaprojektowany i przetestowany w Warszawie we współpracy z CERN. Kilkanaście modułów RS pracuje w różnych detektorach eksperymentu LHCb 22
23 W LHC będą zderzane nie tylko protony... Zderzenia ciężkich jonów - w poszukiwaniu plazmy kwarkowo-gluonowej. Próba odtworzenia warunków tuż po Wielkim Wybuchu. 23
24 Eksperyment ALICE A.Deloff, T.Dobrowolski, I.Ilkiv, H.Liu *, K.Karpio, P.Kurashvili, H.Malinowski, M. Malek, T.Marszal, K.Redlich, T.Siemiarczuk, G. Stefanek, L.Tykarski, O.Utyuzh, G. Wilk ALICE 24
25 Kalorymetr elektromagnetyczny PHOS Zadania fizyczne kalorymetru PHOS: Pojedyncze fotony bezpośrednie informacja o warunkach początkowych PHOS (PHOton Spectrometer) bardzo precyzyjny kalorymetr elektromagnetyczny zbudowany w oparciu o kryształy PbWO. Pary fotonów bezpośrednich informacje o początkowym stadium zderzenia I inne... 25
26 Gotowy moduł PHOS Wkład grupy warszawskiej: ~1000 kryształów Elektronika Udział w montażu i testach Rachunki symulacyjne i modelowe Finansowanie pozastatutowe: Granty KBN, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej 26
27 Rozdzielczość detektora Testy na wiązce PS w CERNie π + 12C π0 + X 2γ + X σ(π0)=4.7 MeV σ(π0)=8.4 MeV 27
28 Eksperyment CMS LHCb ATLAS CMS ALICE Eksperyment ogólnego przeznaczenia, jeden z dwóch (drugi - ATLAS) 28
29 Warszawska Grupa CMS UW Karol Buńkowski, Wojciech Dominik, Krzysztof Doroba, Tomasz Fruboes, Artur Kalinowski, Jan Królikowski, Marcin Konecki, Maciej Ignacy Kudła, Wojciech Okliński, Paweł Zych IPJ Michał Bluj, Ryszard Gokieli, Łukasz Gościło, Maciej Górski, Piotr Traczyk, Grzegorz Wrochna, Piotr Zalewski PW Krzysztof Poźniak, Wojciech Zabołotny Pozastatutowe środki finansowe: SPUB MG, Granty UW Grant promotorski PT 29
30 Detektor CMS 30
31 System wyzwalania Częstotliwość zderzeń protonów w LHC to 40 Mhz Zapisać dane można z częstotliwością około 100 Hz Trzeba wybrać interesujące przypadki system wyzwalania µ Decyzja podejmowana co 25ns Elektronika trygera mionowego opartego o komory RPC projektowana i częściowo wykonana przez grupę warszawską µ 31
32 Promieniowanie kosmiczne w CMS Testy detektora przed opuszczeniem pod ziemię (lato 2006) Uruchomienie magnesu Rejestracja mionów kosmicznych w różnych poddetektorach ślad mionu 32
33 Przygotowanie do analiz fizycznych (na razie tylko symulacje) Wyznaczanie parzystości CP cząstki Higgsa Poprzez badanie rozkładów kątowych produktów rozpadu Poszukiwanie wyższych wymiarów Wzbudzone grawitony o masach rzędu TeV pojawiają się w teoriach z dodatkowymi wymiarami Sygnał Tło 33
34 Przygotowanie do analiz fizycznych (2) (na razie tylko symulacje) Sygnał Tło System mionowy jako detektor czasu przelotu foton celujący foton niecelujący Poszukiwanie supersymetrii egzotyczne sygnatury w modelach GMSB Długożyciowe ciężkie cząstki naładowane, widoczne w systemie mionowym jako spóźnione miony Fotony nie celujące do wierzchołka oddziaływania, pochodzące z rozpadu neutralnych cząstek długożyciowych. Identyfikacja niecelujących fotonów na podstawie kształtu depozytu w kalorymetrze 34
35 Podsumowanie Aktywny udział IPJ w bardzo szerokim programie badań prowadzonych w CERNie Ciągły rozwój eksperymentów już działających Perspektywy nowych odkryć po uruchomieniu LHC Podziękowania: H. Białkowska, A. Sandacz, T. Siemiarczuk, M. Szczekowski 35
Compact Muon Solenoid
Compact Muon Solenoid (po co i jak) Piotr Traczyk CERN Compact ATLAS CMS 2 Muon Detektor CMS był projektowany pod kątem optymalnej detekcji mionów Miony stanowią stosunkowo czysty sygnał Pojawiają się
Bardziej szczegółowoWyznaczanie efektywności mionowego układu wyzwalania w CMS metodą Tag & Probe
Wyznaczanie efektywności mionowego układu wyzwalania w CMS metodą Tag & Probe Uniwersytet Warszawski - Wydział Fizyki opiekun: dr Artur Kalinowski 1 Plan prezentacji Eksperyment CMS Układ wyzwalania Metoda
Bardziej szczegółowoLHC: program fizyczny
LHC: program fizyczny Piotr Traczyk CERN Detektory przy LHC Planowane są 4(+2) eksperymenty na LHC ATLAS ALICE CMS LHCb 2 Program fizyczny LHC Model Standardowy i Cząstka Higgsa Poza Model Standardowy:
Bardziej szczegółowoJak działają detektory. Julia Hoffman
Jak działają detektory Julia Hoffman wielki Hadronowy zderzacz Wiązka to pociąg ok. 2800 wagonów - paczek protonowych Każdy wagon wiezie ok.100 mln protonów Energia chemiczna: 80 kg TNT lub 16 kg czekolady
Bardziej szczegółowoLHC i po co nam On. Piotr Traczyk CERN
LHC i po co nam On Piotr Traczyk CERN LHC: po co nam On Piotr Traczyk CERN Detektory przy LHC Planowane są 4(+2) eksperymenty na LHC ATLAS ALICE CMS LHCb 5 Program fizyczny LHC 6 Program fizyczny LHC
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 8 1 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 2.12. 2009 Współczesne eksperymenty-wprowadzenie Detektory Akceleratory Zderzacze LHC Mapa drogowa Tevatron-
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 25.11.2011
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 8 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 25.11.2011 Współczesne eksperymenty Wprowadzenie Akceleratory Zderzacze Detektory LHC Mapa drogowa Współczesne
Bardziej szczegółowoPoszukiwania bozonu Higgsa w rozpadzie na dwa leptony τ w eksperymencie CMS
Poszukiwania bozonu Higgsa w rozpadzie na dwa leptony τ w eksperymencie CMS Artur Kalinowski Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski Warszawa, 7 grudnia 2012 DETEKTOR CMS DETEKTOR CMS Masa całkowita : 14
Bardziej szczegółowoJak działają detektory. Julia Hoffman# Southern Methodist University# Instytut Problemów Jądrowych
Jak działają detektory Julia Hoffman# Southern Methodist University# Instytut Problemów Jądrowych LHC# Wiązka to pociąg ok. 2800 paczek protonowych Każda paczka składa się. z ok. 100 mln protonów 160km/h
Bardziej szczegółowoCząstki i siły. Piotr Traczyk. IPJ Warszawa
Cząstki i siły tworzące nasz wszechświat Piotr Traczyk IPJ Warszawa Plan Wstęp Klasyfikacja cząstek elementarnych Model Standardowy 2 Wstęp 3 Jednostki, konwencje Prędkość światła c ~ 3 x 10 8 m/s Stała
Bardziej szczegółowoFizyka cząstek elementarnych warsztaty popularnonaukowe
Fizyka cząstek elementarnych warsztaty popularnonaukowe Spotkanie 3 Porównanie modeli rozpraszania do pomiarów na Wielkim Zderzaczu Hadronów LHC i przyszłość fizyki cząstek Rafał Staszewski Maciej Trzebiński
Bardziej szczegółowoJak działają detektory. Julia Hoffman
Jak działają detektory Julia Hoffman wielki Hadronowy zderzacz Wiązka to pociąg ok. 2800 wagonów - paczek protonowych Każdy wagon wiezie ok.100 mln protonów Energia chemiczna: 80 kg TNT lub 16 kg czekolady
Bardziej szczegółowoJak to działa: poszukiwanie bozonu Higgsa w eksperymencie CMS. Tomasz Früboes
Plan wystąpienia: 1.Wprowadzenie 2.Jak szukamy Higgsa na przykładzie kanału H ZZ 4l? 3.Poszukiwanie bozonu Higgsa w kanale ττ μτjet 4.Właściwości nowej cząstki Częste skróty: LHC Large Hadron Collider
Bardziej szczegółowoEksperyment CMS w oczekiwaniu na wiązki: plany poszukiwania Nowej Fizyki. Część 1
Eksperyment CMS w oczekiwaniu na wiązki: plany poszukiwania Nowej Fizyki Część 1 Piotr Traczyk Warszawa, Plan Akcelerator LHC Detektor CMS Nowa fizyka w CMS organizacja pracy Wybrane analizy - szczegóły
Bardziej szczegółowoPoszukiwany: bozon Higgsa
Poszukiwany: bozon Higgsa Higgs widoczny w świetle kolajdera liniowego Fizyka Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych: TESLA & ZEUS Poszukiwane: czastki sypersymetryczne (SUSY) Fizyka Czastek i Oddziaływań
Bardziej szczegółowoObserwacja Nowej Cząstki o Masie 125 GeV
Obserwacja Nowej Cząstki o Masie 125 GeV Eksperyment CMS, CERN 4 lipca 2012 Streszczenie Na wspólnym seminarium w CERN i na konferencji ICHEP 2012 [1] odbywającej się w Melbourne, naukowcy pracujący przy
Bardziej szczegółowoTheory Polish (Poland)
Q3-1 Wielki Zderzacz Hadronów (10 points) Przeczytaj Ogólne instrukcje znajdujące się w osobnej kopercie zanim zaczniesz rozwiązywać to zadanie. W tym zadaniu będą rozpatrywane zagadnienia fizyczne zachodzące
Bardziej szczegółowoWszechświat czastek elementarnych
Wszechświat czastek elementarnych Wykład 9: Współczesne eksperymenty prof. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Wszechświat czastek elementarnych Wykład
Bardziej szczegółowoCzego oczekujemy od LHC? Piotr Traczyk. IPJ Warszawa
Czego oczekujemy od LHC? Piotr Traczyk IPJ Warszawa Plan 1)Dwa słowa o LHC 2)Eksperymenty i program fizyczny 3)Kilka wybranych tematów - szczegółowo 2 LHC Large Hadron Collider UWAGA! Start jeszcze w tym
Bardziej szczegółowoC i e k a w e T2K i COMPASS
C i e k a w e T2K i COMPASS m gr i n ż. Ma r c i n Ziembick i d r i n ż. Mi ch a ł D z i ew i e ck i p r o j e k t y W y d z i a ł E l e k t r o n i k i i T e c h n i k I n f o r m a c y j n y c h P o
Bardziej szczegółowoEksperyment ALICE i plazma kwarkowo-gluonowa
Eksperyment ALICE i plazma kwarkowo-gluonowa CERN i LHC Jezioro Genewskie Lotnisko w Genewie tunel LHC (długość 27 km, ok.100m pod powierzchnią ziemi) CERN/Meyrin Gdzie to jest? ok. 100m Tu!!! LHC w schematycznym
Bardziej szczegółowoAkceleratory Cząstek
M. Trzebiński Akceleratory cząstek 1/30 Akceleratory Cząstek Maciej Trzebiński Instytut Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauki Praktyki studenckie na LHC IFJ PAN, 23 sierpnia 2016 Obserwacje w makroświecie
Bardziej szczegółowoMarek Kowalski
Jak zbudować eksperyment ALICE? (A Large Ion Collider Experiment) Jeszcze raz diagram fazowy Interesuje nas ten obszar Trzeba rozpędzić dwa ciężkie jądra (Pb) i zderzyć je ze sobą Zderzenie powinno być
Bardziej szczegółowoStruktura porotonu cd.
Struktura porotonu cd. Funkcje struktury Łamanie skalowania QCD Spinowa struktura protonu Ewa Rondio, 2 kwietnia 2007 wykład 7 informacja Termin egzaminu 21 czerwca, godz.9.00 Wiemy już jak wygląda nukleon???
Bardziej szczegółowoBozon Higgsa oraz SUSY
Bozon Higgsa oraz SUSY Bozon Higgsa Poszukiwania bozonu Higgsa w LEP i Tevatronie - otrzymane ograniczenia na masę H Plany poszukiwań w LHC Supersymetria (SUSY) Zagadkowe wyniki CDF Masy cząstek cząstki
Bardziej szczegółowo1. Wcześniejsze eksperymenty 2. Podstawowe pojęcia 3. Przypomnienie budowy detektora ATLAS 4. Rozpady bozonów W i Z 5. Tło 6. Detekcja sygnału 7.
Weronika Biela 1. Wcześniejsze eksperymenty 2. Podstawowe pojęcia 3. Przypomnienie budowy detektora ATLAS 4. Rozpady bozonów W i Z 5. Tło 6. Detekcja sygnału 7. Obliczenie przekroju czynnego 8. Porównanie
Bardziej szczegółowoPodróż do początków Wszechświata: czyli czym zajmujemy się w laboratorium CERN
Podróż do początków Wszechświata: czyli czym zajmujemy się w laboratorium CERN mgr inż. Małgorzata Janik - majanik@cern.ch mgr inż. Łukasz Graczykowski - lgraczyk@cern.ch Zakład Fizyki Jądrowej, Wydział
Bardziej szczegółowoWitamy w CERNie. Bolesław Pietrzyk LAPP Annecy (F) Wykład przygotowany przez polskich fizyków w CERNie.
Witamy w CERNie Bolesław Pietrzyk LAPP Annecy (F) Wykład przygotowany przez polskich fizyków w CERNie bolek.pietrzyk@cern.ch 4 lipca 2012 Joe Incandela (CMS) Fabiola Gianotti (ATLAS) Première rencontre
Bardziej szczegółowoCERN - pierwsze globalne laboratorium. Magdalena Kowalska CERN, PH-Dept.
CERN - pierwsze globalne laboratorium Magdalena Kowalska CERN, PH-Dept. Menu Co to jest właściwie CERN? Kilku CERN-owskich Noblistów Co badamy? Obecne przyspieszacze Przykłady eksperymentów: cząstki elementarne
Bardziej szczegółowoGrzegorz Wrochna Narodowe Centrum Badań Jądrowych Z czego składa się Wszechświat?
Narodowe Centrum Badań Jądrowych www.ncbj.gov.pl Z czego składa się Wszechświat? 1 Budowa materii ~ cała otaczająca nas materia składa się z atomów pierwiastek chemiczny = = zbiór jednakowych atomów Znamy
Bardziej szczegółowoWszechświat czastek elementarnych
Wszechświat czastek elementarnych Wykład 8: Współczesne eksperymenty prof. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Wszechświat czastek elementarnych Wykład
Bardziej szczegółowoWszystko, co kiedykolwiek chcieliście wiedzieć o CERNie i o fizyce cząstek
Wszystko, co kiedykolwiek chcieliście wiedzieć o CERNie i o fizyce cząstek i jeszcze kilka, których nie chcieliście wiedzieć, ale i tak się dowiecie mgr inż. Małgorzata Janik - majanik@cern.ch mgr inż.
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA POZNAŃSKA Wydział: BMiZ Kierunek: MiBM / KMiU Prowadzący: dr hab. Tomasz Stręk Przygotował: Adrian Norek Plan prezentacji 1. Wprowadzenie 2. Chłodzenie największego na świecie magnesu w CERN
Bardziej szczegółowoPolacy i Polska w technologiach detektorów w CERN-ie. L. Zwalinski CERN EP/DT December 16 th 2016
Polacy i Polska w technologiach detektorów w CERN-ie L. Zwalinski CERN EP/DT December 16 th 2016 1 Eksperymenty LHC technologie detektorów LHCb ATLAS CMS ALICE * Neutrino platform * CLIC Polskie zespoły
Bardziej szczegółowoLEPTON TAU : jako taki, oraz zastosowania. w niskich i wysokich energiach. Zbigniew Wąs
LEPTON TAU : jako taki, oraz zastosowania w niskich i wysokich energiach Zbigniew Wąs Podziękowania: A. Kaczmarska, E. Richter-Wąs (Atlas); A. Bożek (Belle); T. Przedziński, P. Golonka (IT); R. Decker,
Bardziej szczegółowoWitamy w CERN. 2014-02-24 Marek Kowalski
Witamy w CERN Co to jest CERN? CERN European Organization for Nuclear Research oryg. fr Conseil Europeén pour la Recherche Nucléaire Słowo nuclear (Jadrowy) czysto historyczne. W czasie, gdy zakładano
Bardziej szczegółowoI rocznica utworzenia Narodowego Centrum Badań Jądrowych
I rocznica utworzenia Narodowego Centrum Badań Jądrowych Grzegorz Wrochna dyrektor NCBJ www.ncbj.gov.pl 13.09.2012 G.Wrochna, NCBJ 1 ncbj@ncbj.gov.pl www.ncbj.gov.pl reaktor Maria Świerk 44 ha terenu 25
Bardziej szczegółowoth- Zakład Zastosowań Metod Obliczeniowych (ZZMO)
Zakład Zastosowań Metod Obliczeniowych (ZZMO) - prof. dr hab. Wiesław Płaczek - prof. dr hab. Elżbieta Richter-Wąs - prof. dr hab. Wojciech Słomiński - prof. dr hab. Jerzy Szwed (Kierownik Zakładu) - dr
Bardziej szczegółowoWszechświat czastek elementarnych
Wykład 2: prof. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Wykład 2: Detekcja Czastek 27 lutego 2008 p.1/36 Wprowadzenie Istota obserwacji w świecie czastek
Bardziej szczegółowoPlan. Motywacja fizyczna. Program badań. Akcelerator LHC. Detektor LHCb. Opis wybranych systemów
Eksperyment LHCb Plan Motywacja fizyczna Program badań Akcelerator LHC Detektor LHCb Opis wybranych systemów Łamanie symetrii CP Parzystość CP jednoczesne wykonanie operacji sprzężenia ładunkowego C i
Bardziej szczegółowoMetamorfozy neutrin. Katarzyna Grzelak. Sympozjum IFD Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD UW. K.Grzelak (UW ZCiOF) 1 / 23
Metamorfozy neutrin Katarzyna Grzelak Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD UW Sympozjum IFD 2008 6.12.2008 K.Grzelak (UW ZCiOF) 1 / 23 PLAN Wprowadzenie Oscylacje neutrin Eksperyment MINOS
Bardziej szczegółowoOddziaływania elektrosłabe
Oddziaływania elektrosłabe X ODDZIAŁYWANIA ELEKTROSŁABE Fizyka elektrosłaba na LEPie Liczba pokoleń. Bardzo precyzyjne pomiary. Obserwacja przypadków. Uniwersalność leptonów. Mieszanie kwarków. Macierz
Bardziej szczegółowoSkad się bierze masa Festiwal Nauki, Wydział Fizyki U.W. 25 września 2005 A.F.Żarnecki p.1/39
Skad się bierze masa Festiwal Nauki Wydział Fizyki U.W. 25 września 2005 dr hab. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Skad się bierze masa Festiwal Nauki,
Bardziej szczegółowoKorekcja energii dżetów w eksperymencie CMS
Maciej Misiura Wydział Fizyki UW opiekun: dr Artur Kalinowski Wstęp O czym seminarium? Zmierzyliśmy energię dżetu w CMS. Jak ona ma się do energii na poziomie hadronowym? Dlaczego taki temat? Zagadnienie
Bardziej szczegółowoFizyka cząstek elementarnych
Wykład III Metody doświadczalne fizyki cząstek elementarnych I Źródła cząstek elementarnych Elektrony, protony i neutrony tworzą otaczającą nas materię. Aby eksperymentować z elektronami wystarczy zjonizować
Bardziej szczegółowoZespół Zakładów Fizyki Jądrowej
gluons Zespół Zakładów Fizyki Jądrowej Zakład Fizyki Hadronów Zakład Doświadczalnej Fizyki Cząstek i jej Zastosowań Zakład Teorii Układów Jądrowych QCD Zakład Fizyki Hadronów Badanie struktury hadronów,
Bardziej szczegółowoPolska w CERN. Kurs dla polskich nauczycieli w CERN 21-25 maja 2007. Jan Paweł Nassalski Instytut Problemów Jądrowych im.
Polska w CERN Kurs dla polskich nauczycieli w CERN 21-25 maja 2007 Jan Paweł Nassalski Instytut Problemów Jądrowych im. Andrzeja Sołtana CERN, 21.V.2007 J. Nassalski 1 Droga Polski do CERN 1959 r. profesorowie
Bardziej szczegółowoNa tropach czastki Higgsa
Na tropach czastki Higgsa Wykład inauguracyjny 2004/2005 A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Na tropach czastki Higgsa Wykład inauguracyjny 2004/2005
Bardziej szczegółowoArtur Kalinowski WYBRANE ASPEKTY POSZUKIWA BOZONU HIGGSA Z MODELU STANDARDOWEGO W ZDERZENIACH PROTON PROTON W EKSPERYMENCIE CMS PRZY LHC
Artur Kalinowski WYBRANE ASPEKTY POSZUKIWA BOZONU HIGGSA Z MODELU STANDARDOWEGO W ZDERZENIACH PROTON PROTON W EKSPERYMENCIE CMS PRZY LHC WYBRANE ASPEKTY POSZUKIWA BOZONU HIGGSA Z MODELU STANDARDOWEGO W
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja przypadków w ND280
Klasyfikacja przypadków w ND280 Arkadiusz Trawiński Warszawa, 20 maja 2008 pod opieką: prof Danuta Kiełczewska prof Ewa Rondio 1 Abstrakt Celem analizy symulacji jest bliższe zapoznanie się z możliwymi
Bardziej szczegółowoRafał Staszewski. Praktyki studenckie Laboratorium Fizyki Cząstek Elementarnych 7 lipca 2017, IFJ PAN
Rafał Staszewski Instytut Fizyki Jądrowej imienia Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk Praktyki studenckie Laboratorium Fizyki Cząstek Elementarnych 7 lipca 2017, IFJ PAN 1 / 6 Uwagi ogólne
Bardziej szczegółowoPolska w CERN. Agnieszka Zalewska. Konferencja Kół Naukowych Studentów Fizyki, Cieszyn,
Polska w CERN Agnieszka Zalewska Konferencja Kół Naukowych Studentów Fizyki, Cieszyn, 20.05.2006 Materiały: Zmodyfikowany referat z sesji naukowej z okazji 50-lecia IPJ, 16.06.2005 Polska w Europejskiej
Bardziej szczegółowoCząstki elementarne wprowadzenie. Krzysztof Turzyński Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski
Cząstki elementarne wprowadzenie Krzysztof Turzyński Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski Historia badania struktury materii XVII w.: ruch gwiazd i planet, zasady dynamiki, teoria grawitacji, masa jako
Bardziej szczegółowoWSTĘP DO FIZYKI CZĄSTEK. Julia Hoffman (NCU)
WSTĘP DO FIZYKI CZĄSTEK Julia Hoffman (NCU) WSTĘP DO WSTĘPU W wykładzie zostały bardzo ogólnie przedstawione tylko niektóre zagadnienia z zakresu fizyki cząstek elementarnych. Sugestie, pytania, uwagi:
Bardziej szczegółowoKurs dla polskich nauczycieli w CERN 16-20 kwietnia 2007
Polska w CERN Kurs dla polskich nauczycieli w CERN 16-20 kwietnia 2007 Jan Paweł Nassalski Instytut Problemów Jądrowych im. Andrzeja Sołtana CERN, 16.IV.2007 J. Nassalski 1 Droga Polski do CERN 1959 r.
Bardziej szczegółowoJÜLICH ELECTRIC DIPOLE INVESTIGATIONS MEASUREMENT WITH STORAGE RING
JÜLICH ELECTRIC DIPOLE INVESTIGATIONS MEASUREMENT WITH STORAGE RING testowe pomiary i demonstracja iż proponowana metoda pracuje są wykonywane na działającym akceleratorze COSY pierwszy pomiar z precyzją
Bardziej szczegółowoEDUKACYJNE ZASOBY CERN
EDUKACYJNE ZASOBY CERN Prezentację przygotowały: Bożena Kania, Gimnazjum nr 9 w Lublinie Ewa Pilorz, Gimnazjum nr 15 w Lublinie Joanna Russa-Resztak, IX Liceum Ogólnokształcące w Lublinie po szkoleniu
Bardziej szczegółowo2008/2009. Seweryn Kowalski IVp IF pok.424
2008/2009 seweryn.kowalski@us.edu.pl Seweryn Kowalski IVp IF pok.424 Plan wykładu Wstęp, podstawowe jednostki fizyki jądrowej, Własności jądra atomowego, Metody wyznaczania własności jądra atomowego, Wyznaczanie
Bardziej szczegółowor. akad. 2008/2009 V. Precyzyjne testy Modelu Standardowego w LEP, TeVatronie i LHC
V. Precyzyjne testy Modelu Standardowego w LEP, TeVatronie i LHC 1 V.1 WYNIKI LEP 2 e + e - Z 0 Calkowity przekroj czynny 3 4 r. akad. 2008/2009 s Q N 3 4 s M s N Q I M 12 s ) M (s s s 2 f C 2 Z C f f
Bardziej szczegółowoCzego już dowiedzieliśmy się dzięki Wielkiemu Zderzaczowi Hadronów LHC
Czego już dowiedzieliśmy się dzięki Wielkiemu Zderzaczowi Hadronów LHC Jan Królikowski Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego i Współpraca Compact Muon Solenoid (CMS) przy LHC 1 20 krajów członkowskich
Bardziej szczegółowoBozon Higgsa prawda czy kolejny fakt prasowy?
Bozon Higgsa prawda czy kolejny fakt prasowy? Sławomir Stachniewicz, IF PK 1. Standardowy model cząstek elementarnych Model Standardowy to obecnie obowiązująca teoria cząstek elementarnych, które są składnikami
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład III Krzysztof Golec-Biernat Reakcje jądrowe Uniwersytet Rzeszowski, 8 listopada 2017 Wykład III Krzysztof Golec-Biernat Promieniowanie jonizujące 1 / 12 Energia wiązania
Bardziej szczegółowoFizyka do przodu w zderzeniach proton-proton
Fizyka do przodu w zderzeniach proton-proton Leszek Adamczyk (KOiDC WFiIS AGH) Seminarium WFiIS March 9, 2018 Fizyka do przodu w oddziaływaniach proton-proton Fizyka do przodu: procesy dla których obszar
Bardziej szczegółowoCERN: fizyka wysokich energii i edukacja szkolna. Krzysztof Fiałkowski Uniwersytet Jagielloński
CERN: fizyka wysokich energii i edukacja szkolna Krzysztof Fiałkowski Uniwersytet Jagielloński Czym jest CERN? CERN to skrót francuskiej nazwy Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire, czyli Europejska
Bardziej szczegółowoFizyka na LHC - Higgs
Fizyka na LHC - Higgs XI Program fizyczny LHC. Brakujący element. Pole Higgsa. Poszukiwanie Higgsa na LEP. Produkcja Higgsa na LHC. ATLAS. Wyniki doświadczalne Teraz na LHC 1 FIZYKA NA LHC Unifikacja oddziaływań
Bardziej szczegółowoBadanie Gigantycznego Rezonansu Dipolowego wzbudzanego w zderzeniach ciężkich jonów.
Badanie Gigantycznego Rezonansu Dipolowego wzbudzanego w zderzeniach ciężkich jonów. prof. dr hab. Marta Kicińska-Habior Wydział Fizyki UW Zakład Fizyki Jądra Atomowego e-mail: Marta.Kicinska-Habior@fuw.edu.pl
Bardziej szczegółowoEpiphany Wykład II: wprowadzenie
Epiphany 2008 LEP, 2: opady deszczu LHC This morning I visited the place where the street-cleaners dump the rubbish. My God, it was beautiful - Van Gogh 20 krajów europejskich należy do CERN Kraje
Bardziej szczegółowoGrzegorz Stefanek Instytut Problemów Jądrowych w Warszawie Akademia Świętokrzyska w Kielcach
Grzegorz Stefanek Instytut Problemów Jądrowych w Warszawie Akademia Świętokrzyska w Kielcach Grzegorz Stefanek, Instytut Problemów Jądrowych Akademia Świętokrzyska w Kielcach Konspekt Wstęp Cele fizyczne
Bardziej szczegółowoSpinowa Struktura Nukleonu
Spinowa Struktura Nukleonu Marcin Stolarski CERN nukleon i jego spin doświadczenie COMPASS 6-XI-007 M. Stolarski, xxx-xxx Strona 1 Jednostki i skale mikroświata jednostki energii i odleg lości Giga elektronowolt
Bardziej szczegółowoFizyka cząstek elementarnych i oddziaływań podstawowych
Fizyka cząstek elementarnych i oddziaływań podstawowych Wykład 1 Wstęp Jerzy Kraśkiewicz Krótka historia Odkrycie promieniotwórczości 1895 Roentgen odkrycie promieni X 1896 Becquerel promieniotwórczość
Bardziej szczegółowoVI. 6 Rozpraszanie głębokonieelastyczne i kwarki
r. akad. 005/ 006 VI. 6 Rozpraszanie głębokonieelastyczne i kwarki 1. Fale materii. Rozpraszanie cząstek wysokich energii mikroskopią na bardzo małych odległościach.. Akceleratory elektronów i protonów.
Bardziej szczegółowoFizyka do przodu Część 2: przegląd wyników z CMS
Fizyka do przodu Część 2: przegląd wyników z CMS Grzegorz Brona Seminarium Fizyki Wielkich Energii Warszawa, 23.03.2012 Do przodu czyli gdzie? Fizyka do przodu = Zjawiska obserwowane pod małym kątem θ
Bardziej szczegółowoSystem wyzwalania i filtracji w eksperymencie ATLAS na LHC
System wyzwalania i filtracji w eksperymencie ATLAS na LHC Tomasz Bołd, AGH Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Katedra Oddziaływań i Detekcji Cząstek 1 Plan Przedstawienie problemu Historia Podstawowe
Bardziej szczegółowoTitle. Tajemnice neutrin. Justyna Łagoda. obecny stan wiedzy o neutrinach eksperymenty neutrinowe dalszy kierunek badań
Title Tajemnice neutrin Justyna Łagoda obecny stan wiedzy o neutrinach eksperymenty neutrinowe dalszy kierunek badań Cząstki i oddziaływania 3 generacje cząstek 2/3-1/3 u d c s t b kwarki -1 0 e νe µ νµ
Bardziej szczegółowoWykład monograficzny 0 1
Fizyka zderzeń relatywistycznych ciężkich jonów Wykład 0: LHC okno na Mikroświat Wykład 1: AA: Motywacja, cele fizyczne, akceleratory, eksperymenty Wykład 2: Plazma kwarkowo-gluonowa Wykład 3: Geometria
Bardziej szczegółowoWszechświat czastek elementarnych
Wszechświat czastek elementarnych Wykład 6: prof. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Wszechświat czastek elementarnych Wykład 6: 27 marca 2013 p.1/43
Bardziej szczegółowoPerspektywy fizyki czastek elementarnych
Perspektywy fizyki czastek elementarnych Wykład XIII Nowe projekty akceleratorowe: CLIC ( VLHC ( Photon Collider zderzenia ) Elementy fizyki czastek elementarnych ) fabryki neutrin Astro-cz astki?!...
Bardziej szczegółowoJak znaleźć igłę w stogu siana
Jak znaleźć igłę w stogu siana Rola obliczeń komputerowych w eksperymentach fizyki wysokich energii Krzysztof Korcyl na bazie wykładu Piotra Golonki CERN EN/ICE-SCD Użytkowanie i kopiowanie dozwolone na
Bardziej szczegółowoSymulacja układu monitorowania położenia komór dryfowych w eksperymencie LHCb
Uniwersytet Warszawski Wydział Fizyki Zakład Cząstek i Oddziaływań Fundamentalnych Jakub Mendys Symulacja układu monitorowania położenia komór dryfowych w eksperymencie LHCb Praca licencjacka wykonana
Bardziej szczegółowoWszechświata. Piotr Traczyk. IPJ Warszawa
Ciemna Strona Wszechświata Piotr Traczyk IPJ Warszawa Plan 1)Ciemna strona Wszechświata 2)Z czego składa się ciemna materia 3)Poszukiwanie ciemnej materii 2 Ciemna Strona Wszechświata 3 Z czego składa
Bardziej szczegółowoReportaż ze szkolenia w CERN w Genewie, 11 17.04.2010 r.
Reportaż ze szkolenia w CERN w Genewie, 11 17.04.2010 r. Do CERN wyruszyliśmy z parkingu Instytutu Fizyki Uniwersytetu Śląskiego, który był organizatorem tego bardzo interesującego dla fizyków wyjazdu.
Bardziej szczegółowoJak znaleźć igłę w stogu siana
Jak znaleźć igłę w stogu siana Rola obliczeń komputerowych w eksperymentach fizyki wysokich energii Piotr Golonka CERN EN/ICE-SCD Plan Co jest igłą a co stogiem siana... między teorią a doświadczeniem
Bardziej szczegółowoOddziaływania podstawowe
Oddziaływania podstawowe grawitacyjne silne elektromagnetyczne słabe 1 Uwięzienie kwarków (quark confinement). Przykład działania mechanizmu uwięzienia: Próba oderwania kwarka d od neutronu (trzy kwarki
Bardziej szczegółowoPierwsze dwa lata LHC
Pierwsze dwa lata LHC Barbara Wosiek Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego, Polskiej Akademii Nauk Radzikowskiego 152, 31-342 Kraków barbara.wosiek@ifj.edu.pl 2011-10-21 B. Wosiek, Sem.
Bardziej szczegółowoRozszyfrowywanie struktury protonu
Rozszyfrowywanie struktury protonu Metody pomiaru struktury obiektów złożonych v Rozpraszanie elektronów na nukleonie czy na jego składnikach v Składniki punktowe wewnątrz nukleonu to kwarki v Definicja
Bardziej szczegółowoOddziaływanie promieniowania jonizującego z materią
Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią Plan Promieniowanie ( particle radiation ) Źródła (szybkich) elektronów Ciężkie cząstki naładowane Promieniowanie elektromagnetyczne (fotony) Neutrony
Bardziej szczegółowoCERN - pierwsze globalne laboratorium. Magdalena Kowalska CERN, PH-Dept.
CERN - pierwsze globalne laboratorium Magdalena Kowalska CERN, PH-Dept. Menu Co to jest właściwie CERN? Trochę historii Kilku CERN-owskich Noblistów Co badamy? Obecne przyspieszacze Przykłady eksperymentów:
Bardziej szczegółowoFizyka B pośrednie poszukiwanie Nowej Fizyki
Eksperyment LHCb - pierwsze lata zbierania danych i Nowa Fizyka Marek Szczekowski Instytut Problemów Jądrowych Warszawa 18 kwietnia 2008 1 Fizyka B w Modelu Standardowym Powiązana z sektorem zapachów i
Bardziej szczegółowoZakład Eksperymentu ATLAS (NZ14)
Zakład Eksperymentu ATLAS (NZ14) Kierownik Zakładu: dr hab. prof. IFJ PAN Adam Trzupek Zadanie statutowe: Temat 1, zadanie 6: Eksperyment ATLAS na akceleratorze LHC w CERN Badania oddziaływań proton-proton
Bardziej szczegółowoAtomowa budowa materii
Atomowa budowa materii Wszystkie obiekty materialne zbudowane są z tych samych elementów cząstek elementarnych Cząstki elementarne oddziałują tylko kilkoma sposobami oddziaływania wymieniając kwanty pól
Bardziej szczegółowoStruktura protonu. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład III
Struktura protonu Elementy fizyki czastek elementarnych Wykład III kinematyka rozpraszania doświadczenie Rutherforda rozpraszanie nieelastyczne partony i kwarki struktura protonu Kinematyka Rozpraszanie
Bardziej szczegółowoZakłady Naukowe Oddziału Fizyki i Astrofizyki Cząstek w Instytucie Fizyki Jądrowej
Zakłady Naukowe Oddziału Fizyki i Astrofizyki Cząstek w Instytucie Fizyki Jądrowej Oddziaływań Leptonów (NZ11) Struktury Hadronów (NZ12) Liniowego zderzacza (NZ13) Eksperymentu ATLAS (NZ14) Promieniowania
Bardziej szczegółowoPolscy nauczyciele fizyki w CERN. Polska w CERN. Jan Paweł Nassalski Instytut Problemów Jądrowych im. A. Sołtana. J.P.Nassalski NTP@CERN, 21.XI.
Polscy nauczyciele fizyki w CERN 21 listopada 2008 Polska w CERN Jan Paweł Nassalski Instytut Problemów Jądrowych im. A. Sołtana J.P.Nassalski NTP@CERN, 21.XI.2008 1 Widok z satelity na okolice CERN i
Bardziej szczegółowoZ czego i jak zbudowany jest Wszechświat? Jak powstał? Jak się zmienia?
Z czego i jak zbudowany jest Wszechświat? Jak powstał? Jak się zmienia? Cząstki elementarne Kosmologia Wielkość i kształt Świata Ptolemeusz (~100 n.e. - ~165 n.e.) Mikołaj Kopernik (1473 1543) geocentryzm
Bardziej szczegółowoFizyka 3. Konsultacje: p. 329, Mechatronika
Fizyka 3 Konsultacje: p. 329, Mechatronika marzan@mech.pw.edu.pl Zaliczenie: 2 sprawdziany (10 pkt każdy) lub egzamin (2 części po 10 punktów) 10.1 12 3.0 12.1 14 3.5 14.1 16 4.0 16.1 18 4.5 18.1 20 5.0
Bardziej szczegółowoLHC klucz do Mikroświata
LHC klucz do Mikroświata Barbara Wosiek Dzień Otwarty, IFJ PAN 26.09.2008 1 LHC Large Hadron Collider Wielki Zderzacz Hadronów Gigantyczny akcelerator cząstek w Europejskim Ośrodku Fizyki Cząstek CERN
Bardziej szczegółowoWszechświat czastek elementarnych
Wszechświat czastek elementarnych Wykład 7: Współczesne eksperymenty prof. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Wszechświat czastek elementarnych Wykład
Bardziej szczegółowoBardzo rzadki rozpad został zaobserwowany przez CMS
Bardzo rzadki rozpad został zaobserwowany przez CMS Zespół badawczy CMS, CERN 19 lipca 2013 roku CMS zaobserwował ważny rzadki rozpad przewidziany przez Model Standardowy fizyki cząstek. Obserwacja rozpadu
Bardziej szczegółowokwarki są uwięzione w hadronie
kwarki są uwięzione w hadronie gluony są uwięzione w hadronie QED - potencjał - QCD VQED α = r 1 potencjał coulombowski r nośniki (małe odległości) brak uwięzienia Precyzyjne przewidywania poziomów energetycznych
Bardziej szczegółowoWykład XIII: Rozszerzenia SM, J. Gluza
Skala X, skala Plancka Dla MS biegnące stałe sprzężenia przecinają się w okolicy 10^15 GeV, Grawitacja dołącza się przy około 10^19 GeV, gdy oddizaływanie grawitacyjne jest porównywalne z masą spoczynkową
Bardziej szczegółowo