KONSPEKT ZAJĘĆ. Ogólny cel kształcenia: zapoznanie uczniów z głównymi zasadami planowania finansowego.

Transkrypt

1 KONSPEKT ZAJĘĆ Temat: Koszty i przychody. Próg rentowności Ogólny cel kształcenia: zapoznanie uczniów z głównymi zasadami planowania finansowego. Cele szczegółowe zajęć: 1) uzasadnić znaczenie planowania finansowego, 2) określić istotę wyniku finansowego i jego postacie, 3) wyjaśnić pojęcie kosztów stałych i podać ich przykłady, 4) objaśnić zależność między kosztem stałym przeciętnym a wielkością obrotu (produkcji), 5) wyjaśnić pojęcie kosztów zmiennych i podać ich przykłady, 6) rozróżnić koszty zmienne degresywne i progresywne, 7) wyjaśnić specyfikę kosztów zmiennych i wskazać możliwości ich zmiany, 8) obliczyć koszty całkowite, 9) określić istotę i determinanty przychodów ze sprzedaży, 10) wymienić pozostałe rodzaje przychodów, 11) uzasadnić wpływ elastyczności popytu na przychody ze sprzedaży i zysk, 12) wyjaśnić, co przedstawia próg rentowności i próg zysku, 13) obliczyć i zinterpretować ilościowy próg rentowności, 14) wskazać zależność między wielkością obrotu a marżą zysku, który jest składnikiem ceny jednostkowej. Czas trwania: 45 minut Metody realizacji zajęć: pogadanka wprowadzająca, wykład problemowy z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej, ćwiczenia przedmiotowe. Środki dydaktyczne: treści wykładu do tematu, prezentacja multimedialna Przychody i koszty w przedsiębiorstwie, karty pracy uczniów. Propozycja organizacji zajęć 1. (5 minut) Czynności organizacyjne.

2 2. (5 minut) Pogadanka nauczyciela z uczniami na temat znaczenia planowania finansowego w efekcie której zostanie wyjaśnione pojęcie wyniku finansowego i jego postacie (zysk lub strata). 3. (15 minut) Wykład problemowy nauczyciela z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej w efekcie którego zostaną wyjaśnione podstawowe kategorie kosztów i wskazane możliwości ich kształtowania. Następnie uczniowie wykonują zadanie 1 (patrz zał. 1 Karta pracy ucznia ). 4. (5 minut) Wykład problemowy nauczyciela w efekcie którego zostaną wyjaśnione podstawowe kategorie przychodów i ich determinanty. Następnie uczniowie wykonują zadanie 2 (patrz zał. 1 Karta pracy ucznia ). 5. (10 minut) Wykład problemowy nauczyciela w efekcie którego zostaną wyjaśnione pojęcia progu rentowności i progu zysku. Następnie uczniowie wykonują zadanie 3 (patrz zał. 1 Karta pracy ucznia ). 6. (5 minut) Objaśnienie pracy domowej (patrz zadanie 4 w zał. 1 Karta pracy ucznia ). 7. O co uczeń może zapytać? Jaka jest różnica między kosztami zmiennymi degresywnymi i progresywnymi? Jaki jest wpływ elastyczności popytu na przychody ze sprzedaży i zysk? Jaka jest zależność między wielkością obrotu a marżą zysku, który jest składnikiem ceny jednostkowej?

3 koszty (w tys. złotych) Zał. 1 Karta pracy ucznia Zadanie 1. Poniższa tabela przedstawiająca krótkookresowe koszty producenta papryki konserwowej Pychotka wymaga uzupełnienia. Polecenie 1. Ustal lub oblicz poszczególne kategorie kosztów. Ilość (wielkość produkcji) tys. szt. słoików Koszty stałe K S Koszty zmienne K Z Koszty całkowite K C w tys. złotych Polecenie 2. Przeczytaj ze zrozumieniem poniższy opis przedstawiający zależność poszczególnych kategorii kosztów od wielkości produkcji. Zależność poszczególnych rodzajów kosztów od wielkości produkcji można przedstawić graficznie (patrz rys. 1). Rys. 1. Zależność kosztów stałych, zmiennych i całkowitych od wielkości produkcji Krzywe kosztów stałych, zmiennych i całkowitych Koszty stałe Koszty zmienne Koszty całkowite ilość (w tys. sztuk)

4 Graficzną ilustracją kosztów stałych jest krzywa kosztów stałych, oznaczona na wykresie K S. Jest ona linią prostą równoległą do osi odciętych, gdyż koszty te nie zmieniają się pomimo wzrostu wielkości produkcji papryki konserwowej Pychotka. Graficzną ilustracją kosztów zmiennych jest krzywa kosztów zmiennych, oznaczona na wykresie K Z. Krzywa kosztów zmiennych jest rosnąca, gdyż koszt wyprodukowania każdego kolejnego słoika papryki konserwowej powoduje wzrost sumy kosztów zmiennych. Graficzną ilustracją kosztów całkowitych jest krzywa kosztów całkowitych, oznaczona na wykresie K C. Krzywa kosztów całkowitych jest również rosnąca, przesunięta do góry o wielkość kosztów stałych. Jej kształt warunkują koszty zmienne. Polecenie 3. Przeczytaj ze zrozumieniem poniższy opis przedstawiający sposób obliczania poszczególnych kategorii kosztów przeciętnych. Producent papryki konserwowej Pychotka wie, że nie może poprzestać na analizie kosztów stałych, zmiennych i całkowitych. Musi dokonać analizy kształtowania się kosztów przeciętnych (stałych, zmiennych i całkowitych). W jaki sposób producent oblicza wielkości tych kosztów? Koszty przeciętne (stałe, zmienne i całkowite) oblicza, dzieląc koszty stałe, zmienne i całkowite przez wielkość produkcji. Otrzymuje wówczas odpowiednio: koszt stały przeciętny, koszty zmienne przeciętne i koszty całkowite przeciętne. Koszty całkowite przeciętne nazywane są kosztami jednostkowymi. Producent powinien znać wielkość tych kosztów, aby zorientować się, ile kosztuje wyprodukowanie jednostki produktu i jaką cenę produktu może zaproponować nabywcom. Polecenie 4. Oblicz poszczególne kategorie kosztów wykorzystując dane obliczone w tabeli w poleceniu 1. Wielkość produkcji I Koszt stały przeciętny K SP Koszty zmienne przeciętne K ZP Koszty całkowite przeciętne K CP w tys. szt. słoików Pamiętaj! Wiedza producenta (sprzedawcy) o zależnościach poszczególnych rodzajów kosztów od wielkości produkcji (sprzedaży) w krótkim okresie pozwala mu odpowiedzieć na pytanie: ile wyprodukować i po jakiej cenie sprzedać, aby osiągnąć maksymalne korzyści finansowe (maksymalny zysk).

5 Zadanie 2. Wybierz poprawną odpowiedź. 1. Przychody ze sprzedaży dóbr zależą: a) jedynie od ceny po jakiej sprzedano produkt, b) jedynie od wielkości sprzedaży, c) zarówno od ceny, jak i wielkości sprzedaży, d) zarówno od ceny, wielkości sprzedaży, jak i wielkości kosztów. 2. Wynik finansowy przedsiębiorcy może być: a) jedynie dodatni, b) jedynie stratą, c) zarówno dodatni, jak i ujemny. Zadanie 3. Dokonaj poprawnych obliczeń. Przedsiębiorstwo zamierza uruchomić produkcję wyrobu, co będzie wymagało poniesienia kosztów stałych w wysokości zł, dzięki czemu będzie możliwość wytwarzania max. corocznie sztuk nowych wyrobów. Przewidywane koszty zmienne na jednostkę wyrobu wynoszą 7 zł, a cena sprzedaży 12 zł. Na jaki zysk może liczyć przedsiębiorstwo po przekroczeniu ilości produkcji i sprzedaży? Zadanie 4. Decyzje właściciela firmy Czyścioch na podstawie kalkulacji kosztów i przychodów Pan Krzysztof, Twój sąsiad, planuje prowadzić firmę Czyścioch, świadczącą usługi sprzątania sklepów, biur i instytucji. Musi więc dokonać kalkulacji kosztów i przychodów w pierwszym miesiącu działalności i na jej podstawie podjąć decyzję: u ilu klientów sprzątać i po jakiej cenie. Niestety, pan Krzysztof nie uczył się przedsiębiorczości i dlatego poprosił Ciebie o pomoc. Przeczytaj więc uważnie i ze zrozumieniem przedstawione poniżej informacje. I. Opis przedsięwzięcia pana Krzysztofa Forma prawnoorganizacyjna: firma jednoosobowego właściciela. Planowany termin rozpoczęcia działalności: 1 marca bieżącego roku. II. Wyniki badania rynku Pan Krzysztof przeprowadził w lutym bieżącego roku badania ankietowe wśród właścicieli sklepów oraz kierowników biur i instytucji. W ankiecie pytał o następujące kwestie :

6 ile zapłaciliby Państwo miesięcznie (tzn. średnio za 25 dni w miesiącu) za sprzątanie, o godziny, w których mogłoby odbywać się sprzątanie (przy założeniu, że trwa ono około godziny u każdego klienta). Wyniki badań rynku przedstawia poniższa tabela: Ilość chętnych Cena, jaką zapłaciliby miesięcznie Godziny sprzątania zł od do zł od do zł od do zł od do III. Oszacowane miesięczne koszty działalności Pan Krzysztof oszacował, że będzie ponosił miesięczne koszty stałe w wysokości zł (w tym : składka na jego ubezpieczenie społeczne 600 zł; czynsz za wynajem biura z telefonem 200 zł; koszty płatnej reklamy 200 zł ). Świadczenie usług sprzątania pociągnie za sobą także koszty zmienne, związane z: zatrudnieniem pracowników na umowę zlecenie (absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i studentów, którzy nie przekroczyli 26. roku życia ), wykorzystaniem środków czystości i innych urządzeń niezbędnych przy sprzątaniu: szczotek, wiader, ścierek, rękawic, drabin itp. Aby spełnić wymagania klientów dotyczące godzin sprzątania, pan Krzysztof musi zatrudnić: dwóch pracowników, jeśli chce świadczyć usługi u czterech klientów, pięciu pracowników, jeśli chce świadczyć usługi u dziesięciu klientów, ośmiu pracowników, jeśli chce świadczyć usługi u szesnastu klientów, dziesięciu pracowników, jeśli chce świadczyć usługi u dwudziestu klientów. Miesięczny koszt zatrudnienia jednego pracownika wyniesie 250 zł. Natomiast koszt środków czystości i innych środków wyniesie 50 zł miesięcznie na jednego klienta. POLECENIE: Pomóż panu Krzysztofowi: obliczyć całkowite koszty świadczenia usług sprzątania, obliczyć przychody całkowite, ustalić wynik finansowy, podjąć racjonalną decyzję co do ceny świadczonej usługi i ilości klientów. Pomoże Ci w tym poniższa tabela: Ilość klientów Proponowana cena usługi zł Przychody całkowite Koszty stałe Koszty zmienne Koszty całkowite Wynik finansowy zł

7 zł zł Jaką decyzję powinien podjąć pan Krzysztof co do ceny świadczonej usługi i ilości klientów? Odpowiedź uzasadnij. Jakie sposoby zmniejszania kosztów zaproponowałbyś właścicielowi firmy Czyścioch? Propozycję uzasadnij. Pytania dla uczniów chętnych: 1. Jaki jest koszt zmienny przypadający na jednego klienta firmy Czyścioch? 2. Z jakich przyczyn pan Krzysztof zatrudnił na umowę zlecenie absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i studentów, którzy nie przekroczyli 26. roku życia?