ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z UNIERUCHOMIENIEM JAK OPTYMALNIE LECZYĆ ODLEŻYNY?

Transkrypt

1 JAK OPTYMALNIE LECZYĆ ODLEŻYNY? Zakład Anatomii i Fizjologii Kierownik: dr nauk med. Jarosława Jaworska-Wieczorek opracowała: mgr pielęgniarstwa i fizjoterapeutka Małgorzata Szerszeń szerszenm@wsm.opole.pl

2 Udział fizjoterapeutów nie zwalnia pielęgniarki z odpowiedzialności za sprawność ruchową pacjenta Rozporządzenie MZiOS z 2007 r. rehabilitacja przyłóżkowa w celu zapobiegania powikłaniom wynikającym z unieruchomienia usprawnianie ruchowe chorego (siadanie, pionizacja, nauka chodzenia i samoobsługi Eliminacja ucisku wywieranego na skórę przez: - pościel - bieliznę osobistą - opatrunek gipsowy - szynę - przypadkowe przedmioty Aktywacja rodziny w opiece i pielęgnacji pacjenta 2

3 Hipokinezja - problem krajów wysoko rozwiniętych z powodu wzrostu: automatyzacji technicyzacji życia akinetycznego stylu życia Brak ruchu powoduje rozwój epidemii chorób cywilizacyjnych: otyłość cukrzycę nadciśnienie tętnicze choroby wieńcowej udarów Hipokinezja wpływ czynników: wiek czas trwania przyczyna uruchomienia choroby współistniejące 3

4 Coraz gorsza wydolność / obniżona tolerancja na wysiłek powoduje sprzężenie chorób : krążenia metabolicznych narządu ruchu Niewykorzystanie narządu ruchu zgodnie z jego zadaniami, powoduje: podatność na urazy osteoporozę obniżoną sprawność, pogorszenie jakości i radości życia podnosi koszty leczenia wyzwania współczesnej medycyny 4

5 Hipokinezja Konsekwencje nie wykorzystania mięśni : zmiany w obrazie biochemicznym mięśni powodując ich oksydacyjne uszkodzenia nasilenie peroksydacji lipidów wzrost agregacji płytek krwi zmniejszenie poziomu witaminy E przebudowa morfologiczna mięśni i skłonności do powstawania zakrzepów utrata masy i siły mięśniowej obniżenie sprawności - zaburzenia koordynacji ruchów pogorszenie jakości życia 5

6 Sposób aktywacji chorego: decyduje jego stan ogólny Dobór odpowiedniej pozycji i stopnia aktywności fizycznej wpływ czynników: stan przytomności stan ogólny wiek rodzaj operacji stopień sprawności ruchowej lub porażeń 6

7 Odleżyny: Problem unieruchomionych pacjentów w łóżku i na wózkach inwalidzkich, czynniki powodujące ich wystąpienie Dysfunkcje narządu ruchu Zaburzenia czucia Zaburzenia czynności zwieraczy Zaniedbania w pielęgnacji Zaniedbania w uruchamianiu Skutki odleżyn / problemy: socjalne, zdrowotne, psychiczne, ekonomiczne Ból, cierpienie fizyczne i psychiczne pacjenta Dodatkowe obciążenie i zagrożenie zdrowotne Wzrost kosztów pielęgnacji Wzrost kosztów rehabilitacji Wzrost kosztów leczenia 7

8 Odleżyny Właściwe ułożenie pacjenta prewencja: poduszki podkłady z: gąbki silikonu styropianu gryki wałki półwałki kliny właściwe łóżko materace przeciw odleżynowe 8

9 Odleżyny Właściwe ułożenie pacjenta prewencja: poduszki podkłady z: gąbki silikonu styropianu gryki wałki półwałki kliny właściwe łóżko materace przeciw odleżynowe 9

10 Hipokinezja z powodu upadków i urazów wpływ zdrowotnych i innych czynników : Wiek powyżej 75 lat Samotne zamieszkiwanie Zmiana miejsca zamieszkania Osłabieniem wzroku Zmianami zwyrodnieniowymi w aparacie ruchu Osłabieniem siły mięśniowej Zaburzeniami równowagi Niedokrwieniem-niedotlenieniem mózgu Atakami padaczki Zaburzeniami rytmu serca Dużymi wahaniami ciśnienia Stosowane leki 10

11 Skostnienia ektopowe efekt przemieszczenia pozostałości kości gąbczastej: do mięśni, ścięgien błony międzykostnej. Masywne skostnienia miednicy. 11

12 Unieruchomienie - hipokinezja 1 etap - Okres unieruchomienia i regeneracji uszkodzonych tkanek 2 etap - Powrót funkcji ruchowych 3 etap - Reedukcja lokomocji 4 etap - Uniezależnienie się od otoczenia 5 etap - Podtrzymanie uzyskanej sprawności 12

13 Rehabilitacja medyczna Fizjoterapia: 1. Kinezyterapia 2. Fizykoterapia 3. Masaż leczniczy Kinezyterapia - różne formy ćwiczeń ruchowych Bierne Czynno-bierne Samowspomagane Czynne w odciążeniu Czynne wolne Czynne oporowe Prowadzone 13

14 Badanie pacjenta do potrzeb Kinezyterapii 1. Wywiad 2. Oglądanie pacjenta 3. Badanie dotykiem 4. Ocena i klasyfikacja bólu 5. Pomiary linijne: długości, obwody 6. Badania zakresów ruchu w stawach 7. Ocena postawy ciała, testy funkcjonalne 8. Ocena siły mięśniowej 9. Ocena wydolności ogólnej 10.Ocena lokomocji 11.Badania czynnościowe 12.Badania odruchów neurologicznych 13.Inne rodzaje badań.. 14

15 Z UNIERUCHOMIENIEM 15

16 UGUL Uniwersalny Gabinet Usprawniania Leczniczego

17 Wysięgnik z uchwytem na stojaku -ćwiczenia w odciążeniu kk. górnych

18 UGUL ćwiczenia w odciążeniu kończyn dolnych

19 UNIERUCHOMIENIEM Rola i znaczenie masażu w profilaktyce p/odleżynowej: Pobudza krążenie w tkankach Zmniejsza napięcia mięśni Zapobiega otarciom naskórka Zapobiega powstawaniu odleżyn Powoduje uspokojenie pacjenta Poprawia komfort psychiczny i fizyczny pacjenta 19

20 Unieruchomienie - hipokinezja 1 etap - Okres unieruchomienia i regeneracji uszkodzonych tkanek 2 etap - Powrót funkcji ruchowych 3 etap - Reedukcja lokomocji 4 etap - Uniezależnienie się od otoczenia 5 etap - Podtrzymanie uzyskanej sprawności 20

21 Rola pielęgniarki w procesie rehabilitacji Wykonywanie czynności i procedur wynikających ze standardów pielęgnowania (proces pielęgnowania) oraz związanych z pełnionymi rolami i funkcjami zawodowymi (instrumentalna, ekspresyjna): Zapobieganie wtórnej niepełnosprawności (z powodu hipokinezji) odleżynom, zakrzepom, zatorom żylnym, ograniczeniom ruchów w stawach, powikłaniom płucnym, niewydolności ortostatycznej; Wykonywanie zabiegów usprawniających: ćwiczenia bierne, oddechowe, aktywizacja ruchowa w łóżku i poza nim, Pomoc w zakresie posługiwania się zaopatrzeniem ortopedycznym: wstępne przygotowanie pacjenta do zaprotezowania hartowanie i kształtowanie funkcjonalnego kikuta, pomoc w dopasowaniu, używaniu i zrozumieniu obsługi technicznej; 21

22 Rola pielęgniarki w procesie rehabilitacji (pielęgniarka środowiskowo-rodzinna) aktywny udział w zapobieganiu niepełnosprawności (badania przesiewowe); sprawdzenie, czy chory jest włączony w program rehabilitacji ustawicznej; mobilizowanie podopiecznych do kontynuowania zaleconego programu rehabilitacji w warunkach ambulatoryjnych lub domowych; inicjowanie działań adaptacyjnych; Sprawowanie opieki nad rodziną z dzieckiem niepełnosprawnym. 22

23 JAK OPTYMALNIE LECZYĆ ODLEŻYNY? ODPOWIEDZ: LEPIEJ ZAPOBIEGAĆ NIŻ LECZYĆ!!!!

24 Dziękuję za uwagę. Źródła 1. Kurpas D.: Rehabilitacja w pielęgniarstwie,continuo, Wrocław Steciwko A.: Pielęgnacyjne i kliniczne aspekty opieki nad chorymi Ściupider B.: Odleżyny rola pielęgniarki w profilaktyce i leczeniu, wyd. Conlinuo, Wrocław 2011r.] 3. Niechwiadowicz-Czapka T.:Wybrane zagadnienia z pielęgniarstwa geriatrycznego Continuo, Wrocław Cytowicz-Karpiłowska W,; Postępowanie usprawniające w geriatrii, ALMAMER WSE, Warszawa Kulik T.B.; Zdrowie publiczne wyd. Czelej Lublin Dison N.: Technika zabiegów pielęgniarskich PZWL, 1995r 7. Walaszek R.: Diagnostyka w Kinezyterapii i masażu wyd Biosport Kraków Zembaty A.: Kinezyterapia t.1 wyd. Kasper, Kraków Malinowska K.: Rehabilitacja medyczna, PZWL Warszawa 1998r. 10. zdrowie.gazeta.pl/zdrowie/1,107103, ,polak_nieaktywny_fizycznie czyli_wspolczesny_homer.html