Bilans Kapitału Ludzkiego

Transkrypt

1 2013 Bilans Kapitału Ludzkiego Młodzi ale bezrobotni. Czy problemem są strategie edukacyjne, czy charakter rynku pracy? dr Magdalena Jelonek Kraków, 09 wrzesieo 2013

2 Młodzi ale bezrobotni. Czy problemem są strategie edukacyjne, czy charakter rynku pracy? prelegent: dr Magda Jelonek Eksperta BKL, UEK; paneliści: Agnieszka Gorczyca - Recruitment Advisor, Shell Business Service Centre Andrzej Martynuska Dyrektor, Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie Karolina Piotrowska - Wiceprezydent ds. Public Relations, AIESEC Polska Urszula Zarzycka - Learning and Development Manager, Shell Business Service Centre moderator: Monika Dawid-Sawicka PARP

3 Plan prezentacji Dwa zdania o przyjętych definicjach Preferencje kandydatów na studia / ocena wybranych uczelni i kierunków: Które kierunki są bardziej pożądane przez kandydatów na studia? W którym kierunku zmieniają się ich preferencje? Jak oceniane są Krakowskie uczelnie? Sytuacja zawodowa absolwentów szkół wyższych: Czy opłaca się studiowad? Czy opłaca się skooczyd studia licencjackie, inżynierskie, magisterskie? Czy opłaca się skooczyd kierunek ścisły/techniczny? Perspektywa na przyszłośd

4 Kim dla nas jest osoba młoda na rynku pracy Osoba młoda (do 30 r.ż. włącznie) Absolwent (osoby, które wchodziły na rynek pracy w ciągu ostatnich 6 lat i po ukooczeniu szkoły nie kontynuowały nauki w systemie formalnym) Dane: Łączone z 3 prób Porównane 3 próby

5 2013 Wybory kandydatów na studia Preferencje kandydatów a oferta uczelni

6 Liczba studiujących zmiana % - Polska ( ) zmiana % - Kraków zmiana % (2010 a 2012) - Polska zmiana % (2010 a 2012) - Kraków ochrona środowiska -49,7% -21,0% 2,5% 5,9% rolnicze, leśne i rybactwa -41,5% -32,9% -17,3% -17,3% społeczne -33,4% -0,3% -20,4% -8,2% pedagogiczne -30,3% -6,6% -19,6% -10,4% ekonomia i administracja -30,0% -23,4% -14,5% -14,2% informatyczne -29,8% 29,1% -0,9% 26,4% humanistyczne -25,4% -6,8% -15,1% -2,4% fizyczne -23,5% -11,3% -2,6% -6,3% usługi dla ludności -14,2% 48,5% -17,1% -17,0% inżynieryjno-techniczne -6,7% -11,9% 8,6% -2,5% prawne 0,8% 23,4% -5,6% -4,3% matematyczno-statystyczne 11,3% 31,7% 5,2% 9,4% usługi transportowe 26,3% -14,7% 4,5% 0,5% dziennikarstwo i informacja 26,7% 26,3% -9,4% -8,3% medyczne 39,0% 52,5% -3,9% 17,3% artystyczne 48,1% 68,7% 11,9% 24,2% architektura i budownictwo 49,7% 47,1% 9,9% 7,0% biologiczne 104,3% 87,8% -17,0% -6,8% produkcja i przetwórstwo 128,7% 70,9% 0,6% 16,3% ochrona i bezpieczeostwo bd bd 172,5% 71,7%

7 Najpopularniejsze kierunki studiów na studiach stacjonarnych pierwszego stopnia i jednolitych studiach magisterskich liczba kandydatów kierunek 2008/ / / /2012 Budownictwo Zarządzanie Informatyka Pedagogika Prawo Ekonomia Finanse i rachunkowośd Inżynieria środowiska Zarządzanie i inżynieria produkcji Mechanika i budowa maszyn Administracja Psychologia Gospodarka przestrzenna Automatyka i robotyka Turystyka i rekreacja Geodezja i kartografia Biotechnologia

8 Najpopularniejsze kierunki studiów na studiach stacjonarnych pierwszego stopnia i jednolitych studiach magisterskich liczba kandydatów kierunek 2008/ / / /2012 Filologia specjalnośd: filologia angielska Transport Ochrona środowiska Dziennikarstwo i komunikacja społeczna Matematyka Energetyka Socjologia Stosunki międzynarodowe Kulturoznawstwo Filologia polska Politologia Europeistyka

9 Odsetek studentów poszczególnych grup kierunków deklarujących, że nie zdecydowaliby się raz jeszcze studiowad na tym samym kierunku Badanie studentów edycja 2011, N=29870

10 Kierunek, który wybrałby respondent gdyby w chwili obecnej decydował o jego wyborze a kierunek, który studiuje w chwili obecnej Badanie studentów edycja 2011, N=2746

11 Czy badany zdecydowałby się raz jeszcze studiowad na tej samej uczelni

12 2013 A jak jest naprawdę? Sytuacja rynkowa absolwentów uczelni

13 Sytuacja zawodowa absolwentów szkół ponadgimnazjalnych oraz absolwentów szkół wyższych Profil wykształcenia Pracujący (BAEL) Bezrobotni (BAEL) Nieaktywni (BAEL) Robotnicze po ZSZ 68,30% 19,30% 12,40% Usługowe po ZSZ 52,30% 18,30% 29,30% Licencjat 63,80% 16,90% 19,30% Ogólne (liceum) 60,90% 16,20% 22,90% Techniczne (po technikum) 74,40% 14,00% 11,70% Inżynier 76,50% 12,30% 11,10% Magister 80,70% 10,30% 9% Magister inżynier 85,30% 10,10% 4,60% Sytuacja absolwentów szkół wyższych nie jest tragiczna! (Wskaźnik zatrudnienia wśród młodych (do 30 r.ż włącznie) absolwentów uczelni był w 2011 r. zbliżony do ogólnego odsetka pracujących osób z wyższym wykształceniem (76,3%)

14 Sytuacja zawodowa absolwentów uczelni w poszczególnych grupach roczników Kohorta absolwentów Pracujący (dane z 2011) Pracujący (dane z 2012) 2010 r. 72,4% 69,3% 2009 r. 76,4% 78,3% 2008 r. 80,9% 82,7% r. 84,6% 84% Każdy kolejny rok przebywania na rynku zwiększa szansę absolwenta na posiadanie zatrudnienia Moment wejścia na rynek pracy jest czynnikiem istotnie wpływającym na szansę znalezienia zatrudnienia w perspektywie 2 lat od ukooczenia szkoły wyższej Sytuacja świeżo upieczonych absolwentów (do roku od ukooczenia uczelni) pogorszyła się między 2011 a 2012 rokiem

15 Stopieo ukooczonych studiów wyższych a sytuacja zawodowa badanych Licencjat Inżynier Magister Magister inżynier (N=732) (N=81) (N=1421) (N=109) Pracujący 63,8% 76,5% 80,7% 85,3% Bezrobotni 16,9% 12,3% 10,3% 10,1% Nieaktywni 19,3% 11,1% 9,0% 4,6% Ukooczenie studiów II stopnia zwiększa szanse rynkowe absolwentów! Sytuacja zawodowa magistra inżyniera i zwykłego magistra jest podobna Relatywnie dobra sytuacja rynkowa młodych inżynierów, uzyskanie dyplomu studiów II stopnia nie zwiększa istotnie ich szansy na posiadanie pracy Dla absolwentów studiów nie inżynierskich I stopnia posiadanie dyplomu studiów magisterskich stanowi ważny atut rynkowy

16 Czy młodzi inżynierowie zarabiają zdecydowanie lepiej od osób bez tytułu inżyniera? Czynnikiem, który istotnie różnicuje zarówno aspiracje zarobkowe, jak i rzeczywiste wynagrodzenie nie jest fakt ukooczenia kierunku inżynierskiego lub nie inżynierskiego, ale płed badanego

17 Czy absolwenci szukający pracy posiadają nierealne wymagania płacowe? Aspiracje zarobkowe bezrobotnych absolwentów uczelni wydają się byd realistyczne najniższa pensja, za jaką byliby skłonni podjąd pracę jest niższa od przeciętnego rynkowego wynagrodzenia w danej grupie Trudno jest mówid o pełnym zadowoleniu z zarobków wśród absolwentów - pensja, którą badani poszukujący pracy uważają za w miarę satysfakcjonującą jest wyższa od wynagrodzenie, które jest im skłonny zaoferowad rynek

18 Sytuacja zawodowa absolwentów kierunków strategicznych i masowych Absolwenci do 30 r.ż Absolwenci z ostatnich 10 lat kierunek inny kierunek kierunek inny kierunek strategiczny strategiczny Bezrobotni 9,6% 12,5% 6,3% 8,1% Nieaktywni 8,7% 12,1% 5,2% 8,1% zawodowo Pracujący 81,6% 75,4% 88,5% 83,8% Dane połączone z 3 tur badania Absolwentów kierunków określonych jako strategiczne cechuje ogólnie lepsza sytuacja rynkowa

19 Sytuacja zawodowa absolwentów kierunków strategicznych i masowych różnice wewnątrz grupy Ogółem Absolwenci z KIERUNKI STRATEGICZNE ostatnich 10 lat % N % N Informatyka 7,5% (4,9%) 268 9,0% (6,6%) 166 Budownictwo 10,3% (4,8%) 165 5,6% (4,2%) 72 Matematyka 11,2% (1,9%) ,9% (3,1%) 64 Biotechnologia 12,1% (5,3%) ,0% (6%) 83 Ochrona środowiska 14,5% (8,1%) ,2% (8,9%) 79 Inżynieria środowiskowa 17,6% (8,1%) 74 20,9% (9,3%) 43 Kierunki, po ukooczeniu których większośd badanych nie ma problemów za znalezieniem pracy (np. matematyka, budownictwo czy fizyka) Kierunki w przypadku których obserwuje się podobny, a czasem nawet wyższy odsetek bezrobotnych, jak w grupie absolwentów kierunków nie należących do grupy strategicznej (np. inżynieria środowiskowa 9,3% bezrobotnych absolwentów z ostatnich 10 lat czy ochrona środowiska 8,9%)

20 2013 Spojrzenie w przyszłośd

21 PROFIL HUMANISTYCZNO - SPOŁECZNY PROFIL TECHNICZNY Bilans Kapitału Ludzkiego Podział na linii: studenci kierunków humanistyczno społecznych oraz technicznych - w nieco mniejszym stopniu zadowoleni z wyboru kierunku kształcenia - nieco niżej oceniają swoje szanse na znalezienie w przyszłości dobrej pracy - częściej studiują dwa kierunki (zazwyczaj podobne do siebie) - częściej są skłonni zmienid kierunek kształcenia po studiach I stopnia (zazwyczaj na podobny do studiowanego) - częściej pracują w trakcie studiów (wykonując prace niezgodne z profilem kształcenia) - nieco mniej skłonni do założenia własnego biznesu - posiadający niższe aspiracje zarobkowe - ogólnie niżej oceniają posiadane kompetencje - nieco częściej są skłonni uzupełniad posiadane kompetencje - w nieco większym stopniu zadowoleni z wyboru kierunku kształcenia - nieco wyżej oceniają swoje szanse na znalezienie w przyszłości dobrej pracy - rzadziej studiują dwa kierunki (niekoniecznie podobne do siebie) - rzadziej są skłonni zmienid kierunek kształcenia po studiach I stopnia - rzadziej pracują w trakcie studiów - nieco bardziej skłonni do założenia własnego biznesu - posiadający wyższe aspiracje zarobkowe - ogólnie wyżej oceniają posiadane kompetencje - nieco rzadziej są skłonni uzupełniad posiadane kompetencje Badanie studentów edycja 2011

22 KONSEKWENCJE 1. Spadek liczby chętnych do studiowania na kierunkach masowych (społecznych i humanistycznych) = obniżenie progów punktowych na tych kierunkach = niższy poziom kandydata na studia = gorsze przygotowanie studenta = niższa szansa na znalezienie zatrudnienia 2. Obniżenie się motywacji studiujących na kierunkach masowych = niższe osiągnięcia edukacyjne = niższa szansa na znalezienie zatrudnienia POTENCJALNE KONSEKWENCJE SCENARIUSZ 1 (wersja pesymistyczna): samospełniające się proroctwo absolwenci kierunków masowych rzeczywiście będą mied problemy z zatrudnieniem, mimo, że wkład szkoły wyższej w ich edukację będzie duży POTENCJALNE KONSEKWENCJE SCENARIUSZ 2 (wersja optymistyczna): samospełniające się proroctwo absolwenci kierunków masowych rzeczywiście będą mied problemy z zatrudnieniem, mimo, że wkład szkoły wyższej w ich edukację będzie duży

23 bkl.parp.gov.pl Dziękuję za uwagę dr Magdalena Jelonek