Opracowanie publikacji: zespół pracowników Opolskiego Ośrodka Badań Regionalnych; Wydziału Badań Ankietowych; Wydziału Rejestrów.

Transkrypt

1 OPOLE 2010

2 Opracowanie publikacji: zespół pracowników Opolskiego Ośrodka Badań Regionalnych; Wydziału Badań Ankietowych; Wydziału Rejestrów Pod kierownictwem Przewodniczącego Komitetu Redakcyjnego EWY SZKIC CZECH Grafika i skład komputerowy: pracownicy Opolskiego Ośrodka Badań Regionalnych Prosimy o podanie źródła przy publikowaniu danych US ISSN Druk: Urząd Statystyczny we Wrocławiu Wydział Poligrafii w Legnicy Nakład 100 egz.

3 Statystycy opolscy dedykują to opracowanie swojemu województwu pozostając z nadzieją, że w ten sposób służą jego dalszemu rozwojowi. The Opolean statisticians dedicate this elaboration to their voivodship with the hope that this way they serve its further development.

4 PRZEDMOWA Szanowni Państwo Do rąk Państwa kieruję drugie wydanie publikacji Portrety powiatów województwa opolskiego, opracowanej przez Urząd Statystyczny w Opolu. Publikacja dostarcza danych statystycznych w podziale terytorialnym według podregionów i powiatów oraz zróżnicowanie powiatów Opolszczyzny na tle całego województwa, co umożliwia porównanie i analizę zjawisk społeczno-gospodarczych zachodzących w czasie. Tematyka i zakres prezentowanych informacji nawiązują do pierwszej edycji wydawnictwa i obejmują m.in. szczegółowe dane za 2009 rok, w retrospekcji lat 2006 i Zasadnicza tematyka publikacji dotyczy stanu i ochrony środowiska, demografii, rynku pracy i wynagrodzeń, infrastruktury komunalnej i mieszkaniowej, edukacji, ochrony zdrowia, kultury, turystyki, finansów publicznych, finansów przedsiębiorstw, podmiotów gospodarki narodowej. W celu zobrazowania przestrzennego zróżnicowania zjawisk wybrane dane ujęto w formie graficznej na wykresach i mapach. Publikacja dostępna jest również na stronie internetowej Urzędu: Niniejsze opracowanie polecam wszystkim użytkownikom informacji statystycznej i wyrażam przekonanie, że stanowić będzie istotne źródło wiedzy o powiatach województwa opolskiego. Będę wdzięczna za wszelkie uwagi, spostrzeżenia oraz sugestie pozwalające na opracowanie następnego wydania, jeszcze bardziej użytecznego dla praktyków i środowisk naukowych. D y r e k t o r Urzędu Statystycznego w Opolu dr Ewa Szkic-Czech

5 PREFACE Ladies and Gentlemen Hereby, I address to you the second edition of the publication "Portraits of powiats of the Opolskie Voivodship prepared by the Statistical Office in Opole. This publication provides statistical data in a territorial division by subregions and powiats as well as presents diversification of powiats on the background of the whole voivodship, what allows comparison and analysis of socio-economic phenomena occurring in dependence of time passage. Focus and scope of the presented information refer to the first edition of the study and include detailed data for the year 2009 in retrospect the years 2006 and The main theme of the publication is about the environmental protection, demography, labour market and wages and salaries, municipal infrastructure and dwellings, education, health care, culture, tourism, public finance, finances of enterprises, entities of the national economy. In order to illustrate the spatial variation of phenomena selected data is entered in graphical form on charts and maps. The publication is also available for the users of the Internet on the Office s website ( I would recommend this study to all users of statistical information and it is my belief that it will be an important source of knowledge about the powiats of the Opolskie Voivodship. I will be grateful for any comments, observations and suggestions enabling the elaboration of the next issue, even more useful for practitioners and academics. D i r e c t o r of the Statistical Office in Opole Ewa Szkic-Czech Ph.D.

6 ZNAKI UMOWNE Kreska ( ) zjawisko nie wystąpiło. Zero (0) zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,5; (0,0) zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,05. Kropka (.) zupełny brak informacji albo brak informacji wiarygodnych. Znak (x) wypełnienie pozycji jest niemożliwe lub niecelowe. Znak (D) nazwy zostały skrócone w stosunku do obowiązującej klasyfikacji. Znak (#) dane nie mogą być publikowane ze względu na konieczność zachowania tajemnicy statystycznej w rozumieniu ustawy o statystyce publicznej. W tym oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy ogólnej. WAŻNIEJSZE SKRÓTY tys. = tysiąc mln = milion zł = złoty szt = sztuka kg = kilogram t = tona ha = hektar km = kilometr 2 m = metr kwadratowy 2 km = kilometr kwadratowy 3 m = metr sześcienny 3 dam = dekametr sześcienny 3 hm = hektometr sześcienny r. = rok cd. = ciąg dalszy dok. = dokończenie lp. = liczba porządkowa tabl. = tablica poz. = pozycja Dz. U. = Dziennik Ustaw PKD = Polska Klasyfikacja Działalności

7 SPIS TREŚCI Tabl. Str. Przedmowa... x 5 Uwagi ogólne... x 15 Uwagi metodyczne... x 17 TABLICE PRZEGLĄDOWE Ważniejsze dane o powiatach w I półroczu (2006, 2009, 2010)... I 30 Wybrane dane o powiatach (2000, 2008, 2009)... II 32 SPIS TABLIC Powierzchnia i ochrona środowiska Stan geodezyjny i kierunki wykorzystania powierzchni Powierzchnia geodezyjna według kierunków wykorzystania Pobór wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności według źródeł poboru Zużycie wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności Gospodarowanie wodą w zakładach przemysłowych Nawadniane użytki rolne i grunty leśne oraz napełniane stawy rybne Ścieki przemysłowe Ścieki przemysłowe i komunalne wymagające oczyszczania Zakłady szczególnie uciążliwe dla czystości powietrza Emisja i redukcja zanieczyszczeń powietrza Bezpieczeństwo publiczne Przestępstwa stwierdzone w zakończonych postępowaniach przygotowawczych... 1(11) 48 Wskaźniki wykrywalności sprawców przestępstw stwierdzonych... 2(12) 49 Wypadki drogowe i kolizje... 3(13) 50 Zarejestrowana działalność Państwowej Straży Pożarnej... 4(14) 51 Ludność Powierzchnia i ludność... 1(15) 52 Ludność według biologicznych grup wieku... 2(16) 53 Ludność według edukacyjnych grup wieku... 3(17) 54 Ludność według ekonomicznych grup wieku... 4(18) 55 Ruch naturalny ludności... 5(19) 56 Małżeństwa cywilne i wyznaniowe... 6(20) 57 Małżeństwa, rozwody i separacje orzeczone prawomocnie... 7(21) 58 Rozwody orzeczone prawomocnie... 8(22) 59 Urodzenia żywe według płci... 9(23) 60 Urodzenia żywe... 10(24) 61 Płodność kobiet... 11(25) 62 Współczynniki reprodukcji ludności... 12(26) 63 Zgony według płci... 13(27) 64 Zgony według przyczyn i płci... 14(28) 65 Migracje wewnętrzne ludności na pobyt stały... 15(29) 67 Migracje zagraniczne ludności na pobyt stały... 16(30) 68 Migracje wewnętrzne ludności na pobyt czasowy ponad 3 miesiące według płci 17(31) 69 Osoby przybyłe z zagranicy zameldowane na pobyt czasowy ponad 3 miesiące według płci... 18(32) 70 Ludność czasowo nieobecna w związku z wyjazdem za granicę na pobyt czasowy ponad 3 miesiące według płci... 19(33) 71

8 8 Spis tablic Tabl. Str. Rynek pracy Pracujący według płci i sektorów własności... 1(34) 72 Pracujący według sektorów ekonomicznych w 2009 r.... 2(35) 73 Pracujący według wybranych sekcji w 2009 r.... 3(36) 74 Przeciętne zatrudnienie według sektorów własności... 4(37) 75 Podstawowe dane o bezrobotnych zarejestrowanych... 5(38) 76 Wybrane kategorie bezrobotnych zarejestrowanych, stopa bezrobocia oraz oferty pracy 6(39) 77 Bezrobotni nowo zarejestrowani... 7(40) 78 Bezrobotni wyrejestrowani... 8(41) 79 Bezrobotni zarejestrowani będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy... 9(42) 81 Bezrobotni zarejestrowani według wieku... 10(43) 82 Bezrobotni zarejestrowani według poziomu wykształcenia... 11(44) 83 Bezrobotni zarejestrowani według stażu pracy... 12(45) 84 Bezrobotni zarejestrowani według czasu pozostawania bez pracy... 13(46) 85 Zatrudnieni w warunkach zagrożenia... 14(47) 86 Zatrudnieni w warunkach zagrożenia na 1000 zatrudnionych badanej zbiorowości... 15(48) 88 Zatrudnieni w warunkach zagrożenia czynnikami szkodliwymi i niebezpiecznymi dla zdrowia... 16(49) 90 Wynagrodzenia Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto według sektorów własności... 1(50) 91 Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto według sektorów ekonomicznych... 2(51) 92 Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto według wybranych sekcji... 3(52) 93 Infrastruktura komunalna Wodociągi i kanalizacja... 1(53) 94 Sieć gazowa oraz odbiorcy i zużycie gazu z sieci w gospodarstwach domowych... 2(54) 95 Mieszkania Zasoby mieszkaniowe... 1(55) 96 Mieszkania, na których budowę wydano pozwolenia... 2(56) 97 Mieszkania, których budowę rozpoczęto... 3(57) 98 Mieszkania oddane do użytkowania... 4(58) 99 Edukacja i wychowanie Placówki wychowania przedszkolnego... 1(59) 100 Dzieci w placówkach wychowania przedszkolnego... 2(60) 101 Szkoły podstawowe dla dzieci i młodzieży... 3(61) 102 Uczniowie szkół podstawowych dla dzieci i młodzieży według klas i płci... 4(62) 103 Uczący się języków obcych w szkołach podstawowych dla dzieci i młodzieży... 5(63) 105 Gimnazja dla dzieci i młodzieży... 6(64) 106 Uczniowie gimnazjów dla dzieci i młodzieży według klas i płci... 7(65) 107 Uczący się języków obcych w gimnazjach dla dzieci i młodzieży... 8(66) 108 Zasadnicze szkoły zawodowe dla młodzieży... 9(67) 109 Uczniowie zasadniczych szkół zawodowych dla młodzieży według grup kierunków kształcenia... 10(68) 110 Absolwenci zasadniczych szkół zawodowych dla młodzieży według grup kierunków kształcenia... 11(69) 111 Uczący się języków obcych w zasadniczych szkołach zawodowych dla młodzieży... 12(70) 112 Licea ogólnokształcące dla młodzieży... 13(71) 113 Uczniowie liceów ogólnokształcących dla młodzieży według klas i płci... 14(72) 114 Uczący się języków obcych w liceach ogólnokształcących dla młodzieży... 15(73) 115 Licea profilowane dla młodzieży... 16(74) 116 Uczniowie liceów profilowanych dla młodzieży według profili kształcenia... 17(75) 117 Absolwenci liceów profilowanych dla młodzieży według profili kształcenia... 18(76) 118 Uczący się języków obcych w liceach profilowanych dla młodzieży... 19(77) 119 Technika dla młodzieży... 20(78) 120

9 Spis tablic 9 Uczniowie techników według grup kierunków kształcenia... 21(79) 121 Absolwenci techników według grup kierunków kształcenia... 22(80) 123 Uczący się języków obcych w technikach dla młodzieży... 23(81) 125 Szkoły policealne i pomaturalne... 24(82) 126 Uczniowie szkół policealnych i pomaturalnych według kierunków kształcenia... 25(83) 127 Absolwenci szkół policealnych i pomaturalnych według kierunków kształcenia... 26(84) 129 Szkoły dla dorosłych... 27(85) 131 Ochrona zdrowia Ambulatoryjna opieka zdrowotna... 1(86) 135 Porady udzielone przez lekarzy i lekarzy dentystów... 2(87) 136 Apteki ogólnodostępne i punkty apteczne... 3(88) 137 Żłobki i oddziały żłobkowe... 4(89) 138 Ratownictwo medyczne i pomoc doraźna... 5(90) 139 Opieka społeczna Całodobowe placówki opiekuńczo-wychowawcze dla dzieci i młodzieży... 1(91) 140 Placówki opiekuńczo-wychowawcze wsparcia dziennego dla dzieci i młodzieży... 2(92) 141 Rodziny zastępcze... 3(93) 142 Osoby prowadzące rodziny zastępcze... 4(94) 143 Dzieci w rodzinach zastępczych... 5(95) 144 Domy i zakłady pomocy społecznej... 6(96) 145 Kultura Biblioteki publiczne... 1(97) 146 Muzea... 2(98) 147 Kina stałe... 3(99) 148 Abonenci radiowi... 4(100) 149 Abonenci telewizyjni... 5(101) 150 Turystyka. Sport Turystyczne obiekty zbiorowego zakwaterowania... 1(102) 151 Turyści zagraniczni... 2(103) 152 Pokoje w obiektach hotelowych... 3(104) 153 Sekcje, członkowie oraz kadra szkoleniowa w klubach sportowych... 4(105) 154 Ćwiczący w klubach sportowych... 5(106) 155 Finanse przedsiębiorstw Przychody z całokształtu działalności... 1(107) 156 Koszty uzyskania przychodów z całokształtu działalności... 2(108) 157 Wyniki finansowe oraz wybrane relacje ekonomiczne w przedsiębiorstwach... 3(109) 158 Koszty w układzie rodzajowym... 4(110) 159 Aktywa obrotowe... 5(111) 160 Wybrane źródła finansowania majątku w podmiotach gospodarczych... 6(112) 161 Inwestycje Nakłady inwestycyjne w 2009 r. (ceny bieżące)... 1(113) 162 Finanse publiczne Dochody budżetów powiatów i miast na prawach powiatu według rodzajów... 1(114) 163 Dochody budżetów powiatów i miast na prawach powiatu według działów... 2(115) 165 Wydatki budżetów powiatów i miast na prawach powiatu według rodzajów... 3(116) 166 Wydatki budżetów powiatów i miast na prawach powiatu według działów... 4(117) 167 Podmioty gospodarki narodowej Podmioty gospodarki narodowej według sektorów własności i wybranych form organizacyjno-prawnych... 1(118) 169 Podmioty gospodarki narodowej według wybranych sekcji oraz liczby pracujących w 2009 r.... 2(119) 170 Spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego... 3(120) 172 Spółki handlowe według form prawnych... 4(121) 173 Podmioty gospodarki narodowej nowozarejestrowane według sekcji w 2009 r.... 5(122) 174 Podmioty gospodarki narodowej wyrejestrowane według sekcji w 2009 r... 6(123) 176 Tabl. Str.

10 10 Spis map i wykresów SPIS MAP I WYKRESÓW Str. Pobór wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności według źródeł poboru w 2009 r. po 176 Struktura zużycia wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności w 2009 r.... po 176 Ścieki przemysłowe odprowadzone bezpośrednio do wód lub do ziemi wymagające oczyszczania w 2009 r.... po 176 Ścieki przemysłowe i komunalne wymagające oczyszczania w 2009 r.... po 176 Wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw stwierdzonych w 2009 r.... po 176 Przestępstwa stwierdzone w zakończonych postępowaniach przygotowawczych w 2009 r.... po 176 Ludność na 1 km 2 w 2009 r.... po 176 Ludność według płci oraz współczynnik feminizacji w 2009 r.... po 176 Struktura ludności według ekonomicznych grup wieku w 2009 r.... po 176 Struktura ludności według edukacyjnych grup wieku w 2009 r.... po 176 Ruch naturalny ludności w 2009 r.... po 176 Małżeństwa i prawomocnie orzeczone rozwody w 2009 r.... po 176 Migracje wewnętrzne ludności na pobyt stały w 2009 r.... po 176 Migracje zagraniczne ludności na pobyt stały w 2009 r.... po 176 Pracujący według płci 2009 r.... po 176 Struktura pracujących według sektorów ekonomicznych w 2009 r.... po 176 Bezrobotni zarejestrowani według płci oraz stopa bezrobocia rejestrowanego w 2009 r.... po 176 Bezrobotni nowo zarejestrowani i wyrejestrowani według płci w 2009 r.... po 176 Wybrane kategorie bezrobotnych zarejestrowanych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy w 2009 r.... po 176 Oferty pracy w 2009 r.... po 176 Zatrudnieni w warunkach zagrożenia w 2009 r.... po 176 Zatrudnieni w warunkach zagrożenia według płci w 2009 r.... po 176 Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto według sektorów własności w 2009 r.... po 176 Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto w 2009 r.... po 176 Wyposażenie mieszkań w wodociąg i gaz z sieci w % ogółu mieszkań w 2009 r.... po 176 Zużycie wody w gospodarstwach domowych na 1 mieszkańca w 2009 r.... po 176 Przeciętna powierzchnia 1 mieszkania w 2009 r.... po 176 Mieszkania oddane do użytkowania na 1000 ludności... po 176 Dzieci w placówkach wychowania przedszkolnego na 1000 dzieci w wieku 3 6 lat w roku szkolnym 2009/10... po 176 Dzieci w przedszkolach na 1 przedszkole w roku szkolnym 2009/10... po 176 Współczynnik skolaryzacji netto w szkołach ponadgimnazjalnych dla młodzieży w roku szkolnym 2009/10... po 176 Uczniowie przypadający na 1 komputer w szkołach dla dzieci i młodzieży w roku szkolnym 2009/10... po 176 Zachorowania na ospę wietrzną na 1000 ludności w 2009 r..... po 176 Porady udzielone przez lekarzy i lekarzy dentystów w 2009 r.... po 176 Wychowankowie w całodobowych placówkach opiekuńczo-wychowawczych w 2009 r.... po 176 Placówki oraz wychowankowie w placówkach opiekuńczo-wychowawczych wsparcia dziennego w 2009 r.... po 176 Abonenci radiowi i telewizyjni na 1000 ludności w 2009 r.... po 176 Czytelnicy bibliotek publicznych w 2009 r.... po 176 Korzystający z noclegów oraz stopień wykorzystania miejsc noclegowych i pokoi w turystycznych obiektach zbiorowego zakwaterowania w 2009 r.... po 176 Udzielone noclegi w turystycznych obiektach zbiorowego zakwaterowania w 2009 r.... po 176 Wskaźnik poziomu kosztów... po 176 Podmioty gospodarcze według uzyskanych wyników finansowych netto w 2009 r.... po 176 Dochody budżetów powiatów i miast na prawach powiatów na 1 mieszkańca w 2009 r.... po 176 Nakłady inwestycyjne w 2009 r.... po 176

11 CONTENTS Table Preface... x 5 General notes... x 15 Methodological notes... x 17 REVIEW TABLES... Major data by powiats in the I st half (2006, 2009, 2010)... I 30 Selected data by powiats (2000, 2008, 2009)... II 32 Page LIST OF TABLES Area and environmental protection Geodesic status and directions in land use Geodetic area by directions of use Water withdrawal for needs of the national economy and population by sources of 38 drawing water... 3 Water consumption for needs of the national economy and population Water management in industrial plants Irrigated agricultural and forest land as well as filled fish ponds Industrial waste water Industrial and municipal waste water requiring treatment Plants generating substantial air pollution Emission and reduction of air pollutants Public safety Ascertained crimes in completed preparatory proceedings... 1(11) 48 The rates of detectability of delinquents of ascertained crimes... 2(12) 49 Road traffic accidents and collisions... 3(13) 50 Registered activity of the state fire department... 4(14) 51 Population Area and population... 1(15) 52 Population by biological age groups... 2(16) 53 Population by educational age groups... 3(17) 54 Population by economic age groups... 4(18) 55 Vital statistics... 5(19) 56 Civil and church or religious marriages... 6(20) 57 Marriages, divorces and separations... 7(21) 58 Divorces... 8(22) 59 Live births by sex... 9(23) 60 Live births... 10(24) 61 Female fertility... 11(25) 62 Reproduction rate of population... 12(26) 63 Deaths by sex... 13(27) 64 Deaths by causes and sex... 14(28) 65 Internal migration of population for permanent residence... 15(29) 67 International migration of population for permanent residence... 16(30) 68 Internal migration of population for temporary above 3 months by sex... 17(31) 69 Persons who arrived from abroad registered for temporary stay above 3 months by sex... 18(32) 70 Population temporarily absent above 3 months due to departure abroad by sex... 19(33) 71

12 12 Spis tablic Table Page Labour market Employed persons by sex and ownership sectors... 1(34) 72 Employed persons by economic sectors in (35) 73 Employed persons by selected sections in (36) 74 Average paid employment by ownership sectors... 4(37) 75 Basic data on registered unemployed persons... 5(38) 76 Selected categories of the registered unemployed persons, unemployment rate and 77 job offers... 6(39) Newly registered unemployed persons... 7(40) 78 Unemployed persons removed from unemployment rolls... 8(41) 79 Registered unemployed persons with a specific situation on the labour market... 9(42) 81 Registered unemployed persons by age... 10(43) 82 Registered unemployed persons by educational level... 11(44) 83 Registered unemployed persons by total work seniority... 12(45) 84 Registered unemployed persons by duration of unemployment... 13(46) 85 Persons working in hazardous conditions... 14(47) 86 Persons working in hazardous conditions per 1000 paid employees of total surveyed 15(48) 88 Persons working in hazardous conditions to agents harmful and dangerous to health... 16(49) 90 Wages and salaries Average monthly gross wages and salaries by ownership sectors... 1(50) 91 Average monthly gross wages and salaries by economic sectors... 2(51) 92 Average monthly gross wages and salaries by selected sections... 3(52) 93 Municipal infrastructure Water-line and sewerage systems... 1(53) 94 Gas-line system as well as consumers and consumption of gas from gas-line system in households... 2(54) 95 Dwellings Dwelling stocks... 1(55) 96 Dwellings for which construction permits were issued... 2(56) 97 Dwellings started... 3(57) 98 Dwellings completed... 4(58) 99 Education Pre-primary education establishments... 1(59) 100 Children attending pre-primary education establishments... 2(60) 101 Primary schools for children and youth... 3(61) 102 Pupils of primary schools for children and youth by grades and sex... 4(62) 103 Pupils studying foreign languages in primary schools for children and youth... 5(63) 105 Lower secondary schools for children and youth... 6(64) 106 Pupils of lower secondary schools for children and youth by grades and sex... 7(65) 107 Pupils studying foreign languages in lower secondary schools for children and youth 8(66) 108 Basic vocational schools for youth... 9(67) 109 Students of basic vocational schools for youth by fields of education... 10(68) 110 Graduates of basic vocational schools for youth by fields of education... 11(69) 111 Students studying foreign languages in basic vocational schools for youth... 12(70) 112 General secondary schools for youth... 13(71) 113 Students of general secondary schools for youth by grade and sex... 14(72) 114 Students studying foreign languages in general secondary schools for youth... 15(73) 115 Specialized secondary schools for youth... 16(74) 116 Students of specialized secondary schools for youth by educational profiles... 17(75) 117 Graduates of specialized secondary schools for youth by educational profiles... 18(76) 118 Students studying foreign languages in specialized secondary schools for youth... 19(77) 119 Technical secondary schools for youth... 20(78) 120

13 Spis tablic 13 Table Students of technical secondary schools by fields of education... 21(79) 121 Graduates of technical secondary schools by fields of education... 22(80) 123 Students studying foreign languages in technical secondary schools for youth... 23(81) 125 Vocational colleges and post-secondary schools... 24(82) 126 Students of vocational colleges and post-secondary schools by fields of education... 25(83) 127 Graduates of vocational college and post-secondary schools by fields of education... 26(84) 129 Schools for adults... 27(85) 131 Health Care Out-patient health care... 1(86) 135 Consultations provided by doctors and dentists... 2(87) 136 Public pharmacies and pharmaceutical outlets... 3(88) 137 Nurseries and nursery wards... 4(89) 138 Emergency medical services and first aid... 5(90) 139 Social welfare Round-the-clock care and education centres for children and young people... 1(91) 140 Day-support care and education centres for children and young people... 2(92) 141 Foster families... 3(93) 142 Persons engaged in foster families... 4(94) 143 Children in foster families... 5(95) 144 Social welfare homes and facilities... 6(96) 145 Culture Public libraries... 1(97) 146 Museums... 2(98) 147 Fixed cinemas... 3(99) 148 Radio subscribers... 4(100) 149 Television subscribers... 5(101) 150 Tourism. Sport Collective tourist accommodation establishments... 1(102) 151 Foreign tourists... 2(103) 152 Rooms in hotels and similar facilities... 3(104) 153 Sections, members and staff training in sports clubs.... 4(105) 154 Persons practising sports in sports clubs... 5(106) 155 Finances of enterprises Revenues from total activity... 1(107) 156 Costs of obtaining revenues from total activity... 2(108) 157 Financial results and selected economic relations in enerprises... 3(109) 158 Costs by kind in accounting system... 4(110) 159 Current assets... 5(111) 160 Selected sources of financing assets in the business entities... 6(112) 161 Investments Investment outlays in 2009 (current prices)... 1(113) 162 Public finance Revenue of powiats and cities with powiat status budgets by type... 1(114) 163 Revenue of powiats and cities with powiat status budgets by division... 2(115) 165 Powiats and cities with powiat status budgets expenditure by type... 3(116) 166 Powiats and cities with powiat status budgets expenditure by division... 4(117) 167 Entities of the national economy Entities of the national economy by ownership sectors and selected organizational and legal forms... 1(118) 169 Entities of the national economy by selected sections and number of employed persons in (119) 170 Commercial companies with foreign capital participation... 3(120) 171 Commercial companies by legal status... 4(121) 173 Newly registered entities national economy by sections in (122) 174 Deleted national economy entities by section in (122) 176 Page

14 14 Spis map i wykresów LIST OF MAPS AND CHARTS Page Water withdrawal for needs of the national economy and population by sources of drawing water in after 176 Structure of water consumption for needs of the national economy and population in after 776 Industrial waste water discharged directly into waters or into the ground requiring treatment in after 176 Untreated industrial and municipal waste water requiring treatment in after 176 Rate of detectability of delinquents in ascertained crimes in after 176 Ascertained crimes in completed preparatory proceedings in after 176 Population per 1 km 2 in after 176 Population by sex and the feminization ratio in after 176 Population structure by economic age groups in after 176 Population structure by educational age groups in after 176 Vital statistics in after 176 Marriages and divorces in after 176 Internal migration of population for permanent residence in after 176 International migration of population for permanent residence in after 176 Employed persons by sex in after 176 Structure of employed persons by economic sectors in after 176 Registered unemployed persons by sex and registered unemployment rate in after 176 Newly registered unemployed persons and unemployed persons removed from unemployment rolls by sex in after 176 Selected categories of registered unemployed persons with a specific situation on the labour market in after 176 Job offers in after 176 Persons working in hazardous conditions in after 176 Persons working in hazardous conditions by sex in after 176 Average monthly gross wages and salaries by ownership sectors in after 176 Average monthly gross wages and salaries in after 176 Dwellings fitted with water-line and gas from gas-line system in % of total dwellings in 2009 after 176 Consumption of water in households per capita in after 176 Average floor area per dwelling in after 176 Dwellings completed per 1000 population... after 176 Children attending pre-primary education establishments per 1000 children aged 3 6 years in 2009/2010 school year... after 176 Children attending nursery schools per 1 nursery school in 2009/2010 school year... after 176 Net enrolment rate in upper secondary schools for youth in 2009/2010 school year... after 176 Pupils and students per 1 computer in schools for children and youth in 2009/2010 school year... after 176 Incidence of varicella per 1000 population in after 176 Consultations provided by doctors and dentists in after 176 Residents in round-the-clock care and education centres in after 176 Day-support centres and residents in day-support centres in after 176 Radio and television subscribers per 1000 population in after 176 Borrowers of public libraries in after 176 Tourists accommodated and occupancy rate of beds and rooms in collective tourist accommodation establishments in after 176 Nights spent (overnight stay) in collective tourist accommodation establishments in after 176 Cost level indicator... after 176 Economic entities by net financial results achieved in after 176 Revenue of budgets of powiats and cities with powiat status per capita in Investment outlays per capita in after 176

15 UWAGI OGÓLNE 1. Dane prezentowane dla województwa, podregionów i powiatów odpowiadają poziomowi 2, 3, i 4 Nomenklatury Jednostek Terytorialnych dla Celów Statystycznych (NTS) opracowanej na podstawie Nomenclature of Territorial Units for Statistics (NUTS) obowiązującej w krajach Unii Europejskiej. NTS obowiązująca od 1 I 2008 r. wprowadzona została rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 XI 2007r. (Dz. U. Nr 214, poz. 1573), w miejsce obowiązującej do 31 XII 2007 r. na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 VII 2000 r. (Dz. U. Nr 58, poz. 685 z późn. zm.). Podregiony (poziom 3) grupują jednostki szczebla powiatowego. 2. Dane prezentuje się: 1) w układzie Polskiej Klasyfikacji Działalności 2007 (PKD 2007) opracowanej na podstawie Statystycznej Klasyfikacji Działalności Gospodarczych we Wspólnocie Europejskiej Statistical Classification of Economic Activities in the European Community NACE Rev. 2. PKD 2007 wprowadzona została z dniem 1 stycznia 2008 r. rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. (Dz. U. Nr 251, poz. 1885), w miejsce stosowanej dotychczas klasyfikacji PKD Zmiany klasyfikacji wynikają z potrzeby harmonizacji statystyk gospodarczych w ramach Unii Europejskiej i zgodności z obowiązującymi standardami na poziomie światowym oraz potrzeby uwzględnienia nowych rodzajów działalności, które pojawiły się w gospodarce w ciągu ostatnich lat. Wprowadzone zmiany w klasyfikacji PKD 2007 w stosunku do klasyfikacji PKD 2004 wynikają przede wszystkim ze zmian zakresowych polegających na wprowadzeniu nowych grupowań rodzajów działalności (uwzględnienie nowych, podział lub agregacja dotychczasowych), a także na przesunięciach rodzajów działalności pomiędzy poszczególnymi poziomami klasyfikacyjnymi. Spowodowało to, że w PKD 2007 wyróżnia się m. In. 21 sekcji i 88 działów, a w PKD sekcji i 62 działy. Należy również zwrócić uwagę, że w niektórych przypadkach, pomimo niezmienionych nazw poziomów klasyfikacyjnych wg PKD 2007 w stosunku do PKD 2004 dane mogą być nieporównywalne z poprzednio prezentowanymi (według PKD 2004) ze względu na ww. zmiany. W stosunku do obowiązującej PKD dokonano dodatkowego grupowania, ujmując pod pojęciem: przemysł sekcje: Górnictwo i wydobywanie, Przetwórstwo przemysłowe, Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych oraz Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją, sektor rolniczy sekcję Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo, sektor przemysłowy sekcie: Górnictwo i wydobywanie, Przetwórstwo przemysłowe oraz Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych, Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją, Budownictwo, sektor usług rynkowych sekcje: Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle, Transport i gospodarka magazynowa, Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi, Informacja i komunikacja, Działalność finansowa i ubezpieczeniowa, Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości, Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca, Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją, Pozostała działalność usługowa, Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; Gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby, Organizacje i zespoły eksterytorialne, sektor usług nierynkowych sekcje: Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, Edukacja oraz Opieka zdrowotna i pomoc społeczna. 2) według sektorów własności: sektor publiczny grupujący własność państwową (Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych), własność jednostek samorządu terytorialnego oraz własność mieszaną z przewagą kapitału (mienia) podmiotów sektora publicznego, sektor prywatny grupujący własność prywatną krajową (osób fizycznych i pozostałych jednostek prywatnych), własność zagraniczną (osób zagranicznych) oraz własność mieszaną z przewagą kapitału (mienia) podmiotów sektora prywatnego i brakiem przewagi sektorowej w kapitale (mieniu) podmiotu.

16 16 Uwagi ogólne Własność mieszana określana jest głównie dla spółek i wyznaczana na podstawie struktury kapitału (mienia) deklarowanego we wniosku rejestracyjnym spółki. 3. Dane opracowano zgodnie z każdorazowym stanem organizacyjnym gospodarki narodowej. 4. Przez podmioty gospodarki narodowej rozumie się jednostki prawne, tj. osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Urzędowym Podmiotów (REGON). 5. Pod pojęciem podmiotów gospodarczych rozumie się podmioty prowadzące działalność gospodarczą, tj. produkcyjną i usługową, na własny rachunek w celu osiągnięcia zysku. 6. Dane o wynikach finansowych przedsiębiorstw niefinansowych dotyczą podmiotów gospodarczych prowadzących księgi rachunkowe i zobowiązanych do sporządzania sprawozdania o przychodach, kosztach i wyniku finansowym F-01/I-01 (z wyjątkiem podmiotów, których podstawowym rodzajem działalności jest działalność zaklasyfikowana według PKD do sekcji Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo oraz Działalność finansowa i ubezpieczeniowa ), przy czym dane dotyczą podmiotów, w których liczba pracujących przekracza 49 osób. 7. Dane o nakładach inwestycyjnych dotyczą podmiotów gospodarczych, prowadzących księgi rachunkowe, niezależnie od rodzaju działalności, w których liczba pracujących przekracza 49 osób. 8. Ze względu na elektroniczną technikę przetwarzania danych, w niektórych przypadkach sumy z niższych poziomów klasyfikacji mogą się różnić z tytułu zaokrągleń od wielkości ogółem na wyższych poziomach klasyfikacji. 9. Dane w cenach bieżących odpowiadają uzyskanym dochodom, poniesionym wydatkom lub wartości wyrobów i usług itp. W tablicach, notach i wykresach, w których nie określono cen, dane liczbowe wyrażono w cenach bieżących. 10. Liczby względne (wskaźniki, odsetki) obliczono z reguły na podstawie danych bezwzględnych wyrażonych z większą dokładnością niż podano w tablicach. 11. Przy przeliczaniu na 1 mieszkańca (1000 ludności itp.) danych według stanu w końcu roku przyjęto liczbę ludności według stanu w dniu 31 XII, a przy przeliczaniu danych charakteryzujących wielkość zjawiska w ciągu roku według stanu w dniu 30 VI. 12. Dane jeśli nie zaznaczono inaczej nie obejmują jednostek budżetowych, prowadzących działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego. 13. Niektóre informacje za ostatni rok zostały podane na podstawie danych nieostatecznych i mogą ulec zmianie w następnych publikacjach Urzędu Statystycznego. 14. Informacje statystyczne pochodzące ze źródeł spoza Urzędu Statystycznego opatrzono odpowiednimi notami. 15. W publikacji zastosowano skróty nazw niektórych poziomów klasyfikacyjnych; zestawienie zastosowanych skrótów i pełnych nazw podaje się poniżej: POLSKA KLASYFIKACJA DZIAŁALNOŚCI (PKD) skrót pełna nazwa sekcje Handel; naprawa pojazdów samochodowych Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle Zakwaterowanie i gastronomia Obsługa rynku nieruchomości Administrowanie i działalność wspierająca Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca

17 UWAGI METODYCZNE Powierzchnia i ochrona środowiska 1. Dane o stanie i kierunkach wykorzystania powierzchni województwa opracowano na podstawie ewidencji gruntów (Dz. U. z 2001 r. Nr 38, poz. 454) sporządzonej przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii oraz Departament Geodezji, Kartografii i Gospodarki Nieruchomościami Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego. Dane te prezentowane są według powierzchni geodezyjnej. 2. Informacje o poborze wody dotyczą: a) w pozycji na cele produkcyjne (poza rolnictwem, łowiectwem, leśnictwem oraz rybactwem) wszystkich jednostek organizacyjnych wnoszących opłaty za pobór z ujęć własnych rocznie 5 dam 3 i więcej wody podziemnej albo 20 dam 3 i więcej wody powierzchniowej lub odprowadzających rocznie 20 dam 3 i więcej ścieków. Dane o poborze wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności nie obejmują wód pochodzących z odwadniania zakładów górniczych oraz obiektów budowlanych odprowadzonych do odbiornika bez wykorzystania; b) w pozycji nawodnienia w rolnictwie i leśnictwie oraz napełnianie i uzupełnianie stawów rybnych jednostek organizacyjnych rolnictwa, leśnictwa i rybactwa zużywających wodę na potrzeby nawadniania gruntów rolnych i leśnych o powierzchni od 20 ha oraz na potrzeby eksploatacji stawów rybnych o powierzchni od 10 ha; c) w pozycji eksploatacja sieci wodociągowej wszystkich jednostek nadzorujących pracę sieci wodociągowej (w tym również spółdzielni mieszkaniowych, spółek wodnych, zakładów usług wodnych, zakładów pracy itp.). 3. Ścieki przemysłowe to ścieki nie będące ściekami bytowymi albo wodami opadowymi lub roztopowymi, powstałe w związku z prowadzoną przez zakład działalnością handlową, przemysłową, składową, transportową lub usługową, a także będące ich mieszaniną ze ściekami innego podmiotu odprowadzone urządzeniami kanalizacyjnymi tego zakładu. Dane o ściekach przemysłowych dotyczą ścieków odprowadzonych z jednostek, które według Polskiej Klasyfikacji Działalności zostały ujęte w Przemyśle obejmującym sekcje Górnictwo i wydobywanie, Przetwórstwo przemysłowe, Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych, Dostawa wody; gospodarowanie ściekamii odpadami oraz działalność związana z rekultywacją jak również w pozostałych sekcjach, których udział w ilości odprowadzanych ścieków jest niewielki. Do tych samych jednostek odnoszą się dane o poborze wód. Jako ścieki przemysłowe wymagające oczyszczania przyjęto ścieki odprowadzone siecią kanałów lub rowów otwartych bezpośrednio do wód, do ziemi lub do sieci kanalizacyjnej z jednostek produkcyjnych (łącznie z zanieczyszczonymi wodami z odwadniania zakładów górniczych i zanieczyszczonymi wodami wykorzystanymi w przemyśle do celów chłodniczych). Wody chłodnicze są to ścieki o podwyższonej temperaturze powstałe w wyniku użycia wód do celów chłodzenia w procesach technologicznych. Dane o ściekach oczyszczanych dotyczą ścieków oczyszczanych mechanicznie, chemicznie, biologicznie oraz z podwyższonym usuwaniem biogenów i odprowadzonych do wód lub do ziemi. Przez ścieki oczyszczane mechanicznie rozumie się ścieki poddane procesowi usuwania jedynie zanieczyszczeń nierozpuszczalnych, tj. ciał stałych i tłuszczów ulegających osadzaniu lub flotacji, przy użyciu krat, sit, piaskowników, odtłuszczaczy współpracujących z osadnikami Imhoffa. Chemiczne oczyszczanie ścieków polega na wytrącaniu niektórych związków rozpuszczalnych względnie ich neutralizację metodami chemicznymi, takimi jak koagulacja, sorpcja na węglu aktywnym itp. Biologiczne oczyszczanie ścieków następuje w procesie mineralizacji przez drobnoustroje w środowisku wodnym w sposób naturalny (np. przez rolnicze wykorzystanie ścieków, zraszanie pól, stawy rybne) lub w urządzeniach sztucznych (złoża biologiczne, osad czynny) i polega na usuwaniu ze ścieków zanieczyszczeń organicznych oraz związków biogennych i refrakcyjnych. Podwyższone usuwanie biogenów w ściekach następuje w oczyszczalniach ścieków o wysoko efektywnych technologiach oczyszczania (głównie biologicznych, a także chemicznych) umożliwiających zwiększoną redukcję azotu i fosforu.

18 18 Uwagi metodyczne Kilkustopniowe oczyszczanie ścieków, np. oczyszczanie ścieków mechaniczne i biologiczne lub mechaniczno-chemiczno-biologiczne zakwalifikowano do wyższego stopnia oczyszczania (biologicznego lub chemicznego). 4. Ścieki komunalne to ścieki bytowe lub mieszanina ścieków bytowych ze ściekami przemysłowymi albo wodami opadowymi lub roztopowymi, odprowadzane urządzeniami służącymi do realizacji zadań własnych gminy w zakresie kanalizacji i oczyszczania ścieków komunalnych. Dane o ściekach komunalnych obejmują ścieki odprowadzone siecią kanalizacyjną przez jednostki będące w gestii przedsiębiorstw i zakładów wodociągowo-kanalizacyjnych, dla których organem założycielskim jest wojewoda (lub będących pod zarządem samorządów terytorialnych) oraz wszystkich jednostek nadzorujących pracę zbiorowego odprowadzania ścieków poprzez sieć kanalizacyjną (w tym również spółdzielni mieszkaniowych, spółek wodnych, zakładów usług wodnych, zakładów pracy itd.). Ścieki te przed odprowadzeniem do odbiornika powinny być w całości poddane procesom oczyszczania, stąd w statystyce zostały ujęte jako ścieki wymagające oczyszczania. Dane te nie obejmują wód opadowych i infiltracyjnych odprowadzanych siecią kanalizacyjną. 5. Wielkość emisji z poszczególnych źródeł i poszczególnych rodzajów zanieczyszczeń (określonych prawnie) może być ustalona albo na drodze pomiarów, albo na drodze obliczeń z bilansu surowcowopaliwowego w oparciu o wskaźniki emisji zanieczyszczeń dla charakterystycznych procesów technologicznych. Zbiorowość źródeł zanieczyszczeń objętą statystyczną charakterystyką w oparciu o coroczną sprawozdawczość GUS stanowią tzw. punktowe źródła emisji zanieczyszczeń, do których zaliczono: zakłady przemysłowe, zakłady energetyki zawodowej oraz pozostałe jednostki organizacyjne wnoszące opłaty za wprowadzanie substancji zanieczyszczających do powietrza. Wyniki tego badania nie charakteryzują globalnej emisji zanieczyszczeń powietrza, lecz dotyczą sektora energetyczno-przemysłowego decydującego o skali i strukturze emisji. Dla zbiorowości tej przyjęto określenie zakłady szczególnie uciążliwe dla czystości powietrza. Dane o emisji z zakładów szczególnie uciążliwych dla czystości powietrza dotyczą zanieczyszczeń wprowadzonych w sposób zorganizowany (tzn. z wszelkiego rodzaju urządzeń technologicznych i ogrzewczych za pośrednictwem emitorów-kominów, wyrzutni wentylacyjnych) lub w sposób niezorganizowany (z hałd, składowisk, w toku przeładunku substancji sypkich lub lotnych, z hal produkcyjnych itp.). Wielkość emisji zanieczyszczeń pyłowych dotyczy ilości zanieczyszczeń pyłowych odprowadzonych do atmosfery w ciągu roku i obejmuje poszczególne rodzaje tych zanieczyszczeń, tj.: pyły ze spalania paliw, cementowo-wapiennicze i materiałów ogniotrwałych, krzemowe, nawozów sztucznych, węglowo-grafitowe, sadzę i inne emitowane w danym zakładzie zanieczyszczenia pyłowe. Wielkość emisji zanieczyszczeń gazowych dotyczy ilości zanieczyszczeń gazowych odprowadzonych przez jednostkę sprawozdawczą do atmosfery w ciągu roku i obejmuje następujące rodzaje zanieczyszczeń: dwutlenek siarki, tlenki azotu (wyrażone w dwutlenku azotu NO 2 ), tlenek węgla, dwutlenek węgla, węglowodory i inne emitowane przez dany zakład zanieczyszczenia gazowe określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz. U. Nr 260, poz z późn. zm.). 6. Dane o ilości zatrzymanych i zneutralizowanych zanieczyszczeń pyłowych oraz gazowych (według rodzajów) obrazują rozmiary zanieczyszczeń zredukowanych w urządzeniach do ochrony powietrza, zainstalowanych w zakładach uznanych za szczególnie uciążliwe dla atmosfery. Skuteczność działania urządzeń oczyszczających, określana jako stopień redukcji zanieczyszczeń, jest wielkością charakterystyczną dla urządzeń i wskazuje, jaki procent całkowitej ilości danego zanieczyszczenia wprowadzonego do urządzenia został przez to urządzenie zatrzymany. Wskaźnik ten wyraża się procentowym stosunkiem ilości zanieczyszczenia zatrzymanego do ilości zanieczyszczenia wytworzonego, tj.: zatrzymanego i wyemitowanego. Wartość tego wskaźnika może wahać się od 0 do 100%. Im bliższa jest 100%, tym większy jest potencjał ochronny danego źródła zanieczyszczeń. Ze względu na to, że wielkość emisji CO 2 charakteryzuje się dużymi bezwzględnymi wartościami, prezentowany wskaźnik dotyczący stopnia redukcji zanieczyszczeń gazowych został wyliczony i przedstawiony bez uwzględnienia wielkości emisji CO 2. Bezpieczeństwo publiczne 1. Przestępstwo stwierdzone jest to zdarzenie, co do którego w zakończonym postępowaniu przygotowawczym potwierdzono, że jest przestępstwem. Przestępstwo kwalifikowane zgodnie z Kodeksem Karnym z 1997 r. jest to zbrodnia lub występek ścigany z oskarżenia publicznego lub z oskarżenia prywatnego objęty

19 Uwagi metodyczne 19 oskarżeniem prokuratora, a nadto każdy występek skarbowy, którego charakter jako przestępstwa został potwierdzony w wyniku postępowania przygotowawczego. Informacje o przestępstwach stwierdzonych i wskaźnikach wykrywalności sprawców przestępstw opracowano na podstawie statystyki policyjnej, uzupełnianej informacjami o śledztwach własnych prowadzonych w prokuraturach i o postępowaniach wobec nieletnich w sądach rodzinnych. 2. Wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw jest to stosunek liczby przestępstw wykrytych w danym roku (łącznie z wykrytymi po podjęciu z umorzenia) do liczby przestępstw stwierdzonych w danym roku, powiększonej o liczbę przestępstw stwierdzonych w podjętych postępowaniach, a umorzonych w latach poprzednich z powodu niewykrycia sprawców. 3. Dane o wypadkach drogowych obejmują zdarzenia mające związek z ruchem pojazdów na drogach publicznych, w wyniku których nastąpiła śmierć lub uszkodzenie ciała osób. Za śmiertelną ofiarę wypadku drogowego uznano osobę zmarłą (w wyniku doznanych obrażeń) na miejscu wypadku lub w ciągu 30 dni. Za ranną ofiarę wypadku drogowego uznano osobę, która doznała obrażeń ciała i otrzymała pomoc lekarską. 4. Pożary są to niekontrolowane procesy palenia w miejscu do tego nieprzeznaczonym. Miejscowe zagrożenia są to inne niż pożar zdarzenia wynikające z rozwoju cywilizacyjnego i naturalnych praw przyrody, a stwarzające zagrożenie dla życia, środowiska lub mienia. Alarmy fałszywe są to wezwania do zdarzeń, które faktycznie nie miały miejsca lub zaistniały, lecz nie wymagały podjęcia działań ratowniczych. Ludność 1. Dane opracowano na podstawie bilansów stanu i struktury ludności faktycznie zamieszkałej na terenie powiatu. Bilanse ludności sporządzane są dla okresów międzyspisowych w oparciu o wyniki ostatniego spisu powszechnego przy uwzględnieniu: zmian w danym okresie spowodowanych ruchem naturalnym (urodzenia, zgony) i migracjami ludności (zameldowania i wymeldowania na pobyt stały z innych gmin i z zagranicy), a także przesunięciami adresowymi ludności z tytułu zmian administracyjnych; różnicy między liczbą osób zameldowanych na pobyt czasowy ponad 3 miesiące (stan w dniu 31 XII) na terenie powiatu a liczbą osób czasowo nieobecnych, która stanowi jednocześnie różnicę między liczbą osób zameldowanych na pobyt stały a liczbą osób faktycznie mieszkających na terenie powiatu; rejestrów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji o migracjach wewnętrznych i zagranicznych ludności na pobyt stały; sprawozdawczości urzędów stanu cywilnego o zarejestrowanych małżeństwach, urodzeniach i zgonach; sprawozdawczości sądu okręgowego o prawomocnie orzeczonych separacjach i rozwodach. 2. Przez ludność w wieku produkcyjnym rozumie się ludność w wieku zdolności do pracy. Dla mężczyzn przyjęto wiek lata, dla kobiet lat. Wśród ludności w wieku produkcyjnym wyróżnia się ludność w wieku mobilnym, tj. w wieku lata i niemobilnym, tj. mężczyźni lata, kobiety lat. Przez ludność w wieku nieprodukcyjnym rozumie się ludność w wieku przedprodukcyjnym, tj. do 17 lat oraz w wieku poprodukcyjnym, tj. mężczyźni 65 lat i więcej, kobiety 60 lat i więcej. 3. Dane o ruchu naturalnym ludności w podziale terytorialnym opracowano: małżeństwa według miejsca zameldowania męża przed ślubem, a jeśli mąż mieszkał na stałe za granicą według miejsca zameldowania żony w Polsce przed zawarciem związku małżeńskiego; separacje, rozwody według miejsca zamieszkania osoby wnoszącej powództwo (w przypadku gdy osoba wnosząca powództwo mieszka za granicą przyjmuje się miejsce zamieszkania współmałżonka); urodzenia według miejsca zameldowania na pobyt stały matki noworodka; zgony według miejsca zameldowania na pobyt stały osoby zmarłej. Dane o małżeństwach uwzględniają związki małżeńskie zawarte w formie przewidzianej prawem w urzędach stanu cywilnego. Na mocy ustawy z dnia 24 VII 1998 r. (Dz. U. Nr 177, poz. 757) w urzędach stanu cywilnego rejestrowane są także małżeństwa podlegające prawu wewnętrznemu Kościoła lub Związku Wyznaniowego zawarte w obecności duchownego. Małżeństwo zawarte w tej formie podlega prawu polskiemu i pociąga za sobą takie same skutki cywilnoprawne, jak małżeństwo zawarte przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego.

20 20 Uwagi metodyczne Małżeństwa wyznaniowe mogą być zawierane jedynie w dziesięciu Kościołach i Związku Wyznaniowym: Kościół Katolicki, Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, Kościół Ewangelicko-Augsburski, Kościół Ewangelicko-Reformowany, Kościół Ewangelicko-Metodystyczny, Kościół Chrześcijan Baptystów, Kościół Adwentystów Dnia Siódmego, Kościół Polskokatolicki, Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich, Kościół Starokatolicki Mariawitów, Kościół Zielonoświątkowy. 4. Przyrost naturalny ludności stanowi różnicę między liczbą urodzeń żywych i zgonów w danym okresie. Przez niemowlęta rozumie się dzieci w wieku poniżej 1 roku. Informacje o urodzeniach i zgonach (w tym zgonach niemowląt) prezentowane są według kryteriów definicji urodzenia i zgonu noworodka rekomendowanej przez Światową Organizację Zdrowia. 5. Płodność kobiet mierzy się współczynnikiem obliczonym jako iloraz liczby urodzeń żywych i liczby kobiet w wieku rozrodczym (15 49 lat). Oprócz ogólnych współczynników płodności podaje się również współczynniki grupowe (cząstkowe), obliczone jako ilorazy liczby urodzeń żywych z kobiet w danej grupie wieku i liczby kobiet w tej samej grupie wieku. Urodzenia z matek w wieku poniżej 15 lat zalicza się do grupy lat; urodzenia z matek w wieku 50 lat i więcej zalicza się do grupy lat. Współczynniki reprodukcji ludności: współczynnik dzietności oznacza liczbę dzieci, które urodziłaby przeciętnie kobieta w ciągu całego okresu rozrodczego (15 49 lat) przy założeniu, że w poszczególnych fazach tego okresu rodziłaby z intensywnością obserwowaną w badanym roku, tzn. przy przyjęciu cząstkowych współczynników płodności z tego okresu za niezmienne, współczynnik reprodukcji brutto przedstawia liczbę córek urodzonych przeciętnie przez kobietę przy założeniu, że kobieta w wieku rozrodczym będzie rodzić z częstością, jaką charakteryzują się wszystkie kobiety rodzące w roku, dla którego oblicza się współczynnik reprodukcji (niezmienne współczynniki płodności), współczynnik dynamiki demograficznej jest to stosunek liczby urodzeń żywych do liczby zgonów w danym okresie. 6. Dane o migracjach ludności opracowano na podstawie informacji o zameldowaniach na pobyt stały. Informacje te nie uwzględniają zmian adresu w obrębie tej samej gminy (miasta). Napływ ludności obejmuje zameldowania na pobyt stały, odpływ wymeldowania ze stałego miejsca zamieszkania. Dane o migracjach wewnętrznych ludności opracowano na podstawie informacji ewidencyjnych gmin o zameldowaniu na pobyt stały. Informacje te nie uwzględniają zmian adresu w obrębie tej samej gminy (miasta), z wyjątkiem gmin miejsko-wiejskich, dla których został zachowany podział na tereny miejskie i wiejskie. Dane o migracjach zagranicznych ludności na pobyt stały opracowano na podstawie informacji ewidencyjnych o zameldowaniu osób przyjeżdżających do Polski na pobyt stały (imigracja) oraz o wymeldowaniu osób wyjeżdżających z Polski za granicę na stałe (emigracja). 7. Współczynniki dotyczące ruchu naturalnego i migracji ludności obliczono jako iloraz liczby faktów określonego rodzaju i liczby ludności zameldowanej na pobyt stały (według stanu w dniu 30 VI). Rynek pracy 1. Dane o pracujących dotyczą osób wykonujących pracę przynoszącą im zarobek lub dochód. Do pracujących zalicza się: osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy (umowa o pracę, powołanie, mianowanie lub wybór) lub stosunku służbowego; pracodawców i pracujących na własny rachunek, a mianowicie: właścicieli i współwłaścicieli (łącznie z pomagającymi członkami ich rodzin; z wyłączeniem wspólników spółek, którzy nie pracują w spółce) podmiotów prowadzących działalność gospodarczą poza gospodarstwami indywidualnymi w rolnictwie, inne osoby pracujące na własny rachunek, np. osoby wykonujące wolne zawody; osoby wykonujące pracę nakładczą; agentów (łącznie z pomagającymi członkami ich rodzin oraz osobami zatrudnionymi przez agentów);