Wzór przemysłowy a znak towarowy. dr Anna Tischner UJ

Transkrypt

1 Wzór przemysłowy a znak towarowy dr Anna Tischner UJ

2 Wzór przemysłowy a znak towarowy Zagadnienia ogólne

3 Definicje Znak towarowy (art. 120 ust. 1 p.w.p.) każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. (np. wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, melodia, inny sygnał dźwiękowy). Wzór przemysłowy (art. 102 p.w.p.) nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację

4 Funkcje znak towarowy wzór przemysłowy - funkcja oznaczenia pochodzenia - funkcja inwestycyjna - funkcja komunikacyjna - funkcja reklamowa - funkcja gwarancyjna - funkcja inwestycyjna (zachęta do inwestowania w wygląd produktów, stymulowanie innowacyjności i twórczości) - funkcja komunikacyjna (kanał komunikacyjny między wytwórcami a nabywcami)

5 Wyłączenia spod ochrony znaki towarowe art. 131 ust. 2 pkt 6 p.w.p. (por. art. 3 ust. 1 lit. e dyrektywy): nie udziela się praw ochronnych na oznaczenia, które stanowią formę bądź inną właściwość towaru lub opakowania, która jest uwarunkowana wyłącznie jego naturą, jest niezbędna do uzyskania efektu technicznego lub zwiększa znacznie wartość towaru wzory przemysłowe art. 107 ust. 1 pkt 1 p.w.p.: prawo z rejestracji nie obejmuje cech wytworu wynikających wyłącznie z jego funkcji technicznej

6 Kryteria ochrony znak towarowy wzór przemysłowy zdolność odróżniająca nowość i indywidualny charakter

7 Treść ochrony prawo ochronne na znak towarowy wyłączność używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze RP (lub UE w zależności o poziomu rejestracji), w szczególności: 1) umieszczania tego znaku na towarach objętych prawem ochronnym lub ich opakowaniach, oferowania i wprowadzania tych towarów do obrotu, ich importu lub eksportu oraz składowania w celu oferowania i wprowadzania do obrotu, a także oferowania lub świadczenia usług pod tym znakiem; 2) umieszczania znaku na dokumentach związanych z wprowadzaniem towarów do obrotu lub związanych ze świadczeniem usług; 3) posługiwania się nim w celu reklamy. prawo z rejestracji wzoru przemysłowego Przez uzyskanie prawa z rejestracji uprawniony nabywa prawo wyłącznego korzystania z wzoru przemysłowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Uprawniony może zakazać osobom trzecim wytwarzania, oferowania, wprowadzania do obrotu, importu, eksportu lub używania wytworu, w którym wzór jest zawarty bądź zastosowany, lub składowania takiego wytworu dla takich celów. ODMIENNOŚCI W PRAWIE UE

8 Zakres przedmiotowy ochrony znak towarowy - podwójna identyczność - użycie wprowadzające w błąd - wykorzystanie renomy wzór przemysłowy art. 105 ust. 4 p.w.p. Prawo z rejestracji wzoru przemysłowego obejmuje każdy wzór, który na zorientowanym użytkowniku nie wywołuje odmiennego ogólnego wrażenia. Art. 104 ust. 2 stosuje się dpowiednio. ust. 5. Prawo z rejestracji wzoru przemysłowego ogranicza się do wytworów tego rodzaju, dla których nastąpiło zgłoszenie. INACZEJ W PRAWIE UE (art. 36 ust. 6 rozporządzenia 6/2002)

9 Naruszenie Naruszenie prawa ochronnego na znak towarowy polega na bezprawnym używaniu w obrocie gospodarczym: 1) znaku identycznego do zarejestrowanego znaku towarowego w odniesieniu do identycznych towarów (tzw. podwójna identyczności); 2) znaku identycznego lub podobnego do zarejestrowanego znaku towarowego w odniesieniu do towarów identycznych lub podobnych, jeżeli zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, które obejmuje w szczególności ryzyko skojarzenia znaku ze znakiem towarowym zarejestrowanym (użycie wprowadzające w błąd); 3) znaku identycznego lub podobnego do renomowanego znaku towarowego, zarejestrowanego w odniesieniu do jakichkolwiek towarów, jeżeli takie używanie może przynieść używającemu nienależną korzyść lub być szkodliwe dla odróżniającego charakteru bądź renomy znaku wcześniejszego (naruszenie znaku renomowanego). Naruszenie prawa z rejestracji wzoru przemysłowego - naruszenie oceniane przez pryzmat regulacji treści i zakresu przedmiotowego prawa wyłącznego (art. 105 p.w.p.)

10 Warunki wstępne stwierdzenia naruszenia znaku towarowego (tzw. użycie w charakterze znaku towarowego) Cechy wspólne wszystkich naruszeń wyszczególnionych w pkt 1-3 art. 296 ust. 2 p.w.p.: - ustalenie czy określone działanie stanowi czynne użycie znaku, w obrocie gospodarczym, - użycie w odniesieniu do towarów lub usług, - czy naraża którąś z chronionych funkcji znaków towarowych, w szczególności podstawową funkcję wskazywania na komercyjne pochodzenie towarów UWAGA! NIE MA KONCEPCJI UŻYCIA W CHARAKTERZE WZORU PRZEMYSŁOWEGO

11 Ograniczenia treści praw wyłącznych znaki towarowe art. 156 ust. 1 pkt 3 p.w.p. prawo ochronne na znak towarowy nie daje uprawnionemu prawa zakazywania używania przez inne osoby w obrocie zarejestrowanego oznaczenia lub oznaczenia podobnego, jeżeli jest to konieczne dla wskazania przeznaczenia towaru, zwłaszcza gdy chodzi o oferowane części zamienne, akcesoria lub usługi i pod warunkiem, że odpowiada ono usprawiedliwionym potrzebom używającego i nabywców towarów i jednocześnie jest zgodne z uczciwymi praktykami w produkcji, handlu lub usługach wzory przemysłowe - art. 115 p.w.p. (brak analogicznej regulacji) - inna formuła wyczerpania

12 Przykład wyrok BGH z r. (I ZR 37/01) slogan reklamowy pozwanego So wie Mode Menschen macht, so verändern Räder Autos. Wir von R.A. (Beklagte) machen Mode fürs Auto.

13 Zagadnienia szczegółowe związane z kolizją prawa ochronnego na znak towarowy i prawa z rejestracji wzoru przemysłowego

14 Rejestracja wzoru przemysłowego, który narusza prawo ochronne na znak towarowy art. 25 ust. 1 lit. e rozporządzenia 6/2002 (por. art. 11 ust. 2 lit a) dyrektywy 98/71/WE) Wzór wspólnotowy może zostać uznany za nieważny, wtedy gdy: oznaczenie posiadające zdolność odróżniającą zostało użyte w późniejszym wzorze, a prawo wspólnotowe lub prawo Państwa Członkowskiego, któremu podlega to oznaczenie, upoważnia właściciel prawa do tego znaku do zakazywania takiego używania art. 117 ust. 2 p.w.p. Podstawą do unieważnienia prawa z rejestracji może być również stwierdzenie, że wykorzystywanie wzoru przemysłowego narusza prawa osobiste lub majątkowe osób trzecich.

15 Decyzja w sprawie R 1137/ z 23 września 2011 r. (oczekiwany wyrok Sądu w sprawie T-666/11 Budziewska przeciwko OHMI Puma AG Rudolf Dassler Sport (wyobrażenie pumy) wzór RCD No produkty: logo w kl. 32 znak towarowy towary: odzież i sprzęt sportowy

16 Sprawy T-513/09 i C-101/11 P i C-102/11 P (Baena) wzór wspólnotowy Klasa 99: ornamentacja koszulek, zdobienie czapek, zdobienie naklejek, zdobienie druków wcześniejszy graficzny znak towarowy wspólnotowy Klasa 25, 28, 32

17 Sprawa T-148/08 i T-608/11 (Beifa) Schwann-Stabilo - znak towarowy, zarejestrowany w Niemczech w dniu 14 grudnia 2000 r. pod numerem między innymi dla Beifa - zgłoszenie w OHIM wzorów wspólnotowych z pierwszeństwem na dzień 5 lutego 2005 r. RCD produkty przyrządy do pisania przyrządów do pisania

18 Sprawa T-55/12 (Su-Shan Chen) RCD (cleaning devices) CTM 3D (klasa 3 i 21 Porozumienia Nicejskiego)

19 Metodologia stwierdzenia podstaw do unieważnienia wzoru na gruncie art. 25 ust. 1 lit. e rozporządzenia 6/2002 oznaczenie wskazywane jako podstawa kolizji jest oznaczeniem odróżniającym (zarejestrowane i niezarejestrowane znaki towarowe, oznaczenia przedsiębiorców) obrona - żądanie przedstawienia dowodu rzeczywistego używania znaku towarowego użycie oznaczenia odróżniającego w późniejszym wzorze występujący z wnioskiem o unieważnienie musi wykazać, że jest uprawniony do zakazywania użycia oznaczenia w takim zakresie

20 Użycie oznaczenia odróżniającego w późniejszym wzorze wchłonięcie cech konstytuujących oznaczenie przez postać produktu, w rezultacie czego oznaczenie stanowi jeden z elementów wzoru wymagane stwierdzenie, że w odczuciu właściwego kręgu odbiorców oznaczenie odróżniające, na które powołano się w uzasadnieniu wniosku o unieważnienie, zostało użyte we wzorze wspólnotowym stanowiącym przedmiot tego wniosku (T-148/08, Beifa pkt 105) nie jest natomiast konieczne, by właściwy krąg odbiorców postrzegał kwestionowany wzór wspólnotowy jako oznaczenie odróżniające (T-148/08, Beifa pkt 107)

21 Znak identyczny użyty w późniejszym wzorze decyzja W.Uniew.w spr.icd 2947 z r. (Compagnie Gervais Danone SA v Zygmunt Piotrowski)

22 Znak podobny użyty w późniejszym wzorze (pkt wyroku w sprawie T-148/08 Beifa) nie jest konieczne całkowite i szczegółowe odtworzenie wcześniejszego oznaczenia odróżniającego w późniejszym wzorze wspólnotowym, wystarcza użycie oznaczenia podobnego nawet jeśli w spornym wzorze wspólnotowym niektóre elementy danego oznaczenia nie są obecne lub oznaczenie to zostało wzbogacone o inne elementy, wciąż może tu zachodzić używanie tego oznaczenia, zwłaszcza jeżeli pominięte lub dodane elementy mają znaczenie drugorzędne odbiorcy zachowują w pamięci jedynie niedoskonały obraz znaków towarowych zarejestrowanych w przypadku pominięcia niektórych, drugorzędnych elementów oznaczenia odróżniającego wykorzystanego w późniejszym wzorze wspólnotowym lub w przypadku dodania takich elementów do tego oznaczenia właściwy krąg odbiorców może nie zdać sobie sprawy z takich modyfikacji wprowadzonych do danego oznaczenia; może uznać, że w późniejszym wzorze wspólnotowym zostało użyte oznaczenie zachowane przezeń w pamięci

23 Identyczność lub podobieństwo towarów (usług) porównanie to nie jest oczywiste przy zestawieniu znaku z wzorem trudności w ustaleniu rodzaju towarów w przypadku wzorów wspólnotowych (art. 36 ust. 6 rozporządzenia 6/2002) wzór wspólnotowy niezarejestrowany decyduje rodzaj towarów, w odniesieniu do którego wzór został po raz pierwszy udostępniony publicznie w przypadku niektórych wspólnotowych wzorów zarejestrowanych rodzaj produktów wynika z graficznego przedstawienia wzoru

24 podobieństwo towarów-przykłady (decyzja Wydz.Uniew. Z r. ICD 5056) późniejszy wzór wcześniejszy znak towarowy (zarejestrowany dla obuwia)

25 podobieństwo towarów-przykłady (decyzja Wydz.Uniew. Z , ICD 6922) wzór wspólnotowy wcześniejszy znak krajowy (w klasach 32 i 33, w tym wino)

26 Symbole graficzne (logo) problem z ustaleniem rodzaju towarów (usług) - klasa 32/99 klasyfikacji lokarneńskiej lub inna klasa produktów - wszystkie produkty? - Sprawa T-513/09 Baena (uwzględniono produkty wskazane w zgłoszeniu wzoru- dekoracja na t- shirtach, czapkach, naklejkach, nie zaś klasę 32 nie zaś naturę wzoru - logo)

27 Problemy związane z symbolami graficznymi/logo wzór wspólnotowy (logo) znak towarowy (klasy: 7, 9, 11)

28 Rejestracja znaku towarowego, który narusza wcześniejsze prawo z rejestracji wzoru art. 53 ust. 2 rozporządzenia 207/2009 nieważność wspólnotowego znaku towarowego stwierdza się również na podstawie wniosku złożonego do Urzędu lub na podstawie powództwa wzajemnego w postępowaniu w sprawie naruszenia, w przypadku gdy używanie tego znaku towarowego może zostać zabronione z uwagi na inne, wcześniej nabyte prawo własności przemysłowej (w tym i prawo do wzoru przemysłowego) na mocy ustawodawstwa wspólnotowego lub prawa krajowego, które zapewniają taką ochronę

29 Rejestracja znaku towarowego, który narusza wcześniejsze prawo z rejestracji wzoru przemysłowego art. 131 ust. 1 p.w.p., zgodnie z którym nie udziela się prawa ochronnego na oznaczenie, którego używanie narusza prawa osobiste lub majątkowe osób trzecich (względna podstawa odmowy rejestracji i podstawa sprzeciwu wobec prawomocnej decyzji UP o udzieleniu prawa z rejestracji lub wniosku o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy)

30 Kolizja dwóch praw z rejestracji Sprawa C-488/10 (Celaya) w procesie o naruszenie Cegasa wzór wspólnotowy zarejestrowany pod nr RCD , składający się ze znaku drogowego słupka przeznaczonego do sygnalizacji drogowej. zgłoszony w OHIM w dniu 26 października 2005 r. Proyectos - 11 kwietnia 2008 r. PROIN złożyła w OHIM wniosek o rejestrację wzoru wspólnotowego, na który składał się znak drogowy słupek przeznaczony do sygnalizacji drogowej. RCD nr

31 C-488/10 (Celaya) Wykładni art. 19 ust ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002 z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów wspólnotowych należy dokonywać w ten sposób, że postępowaniu, którego przedmiotem jest naruszenie prawa wyłącznego wynikającego z zarejestrowanego wzoru wspólnotowego, uprawnienie do zakazania jego używania przez osoby trzecie rozciąga się na każdą osobę trzecią, która używa wzoru niewywołującego u poinformowanego użytkownika innego całościowego wrażenia, w tym również na osobę trzecią będącą właścicielem później zarejestrowanego wzoru wspólnotowego.

32 Podsumowanie konieczne powściągnięcie ekspansji znaków towarowych problem dyscypliny w ocenach Przykład wadliwej oceny: Pkt 22 i 23 wyroku w sprawie T-513/09 (Baena), w której sąd oparł swoje rozumowanie na zachowanym w pamięci przez poinformowanego użytkownika niedoskonałym wspomnieniu całościowego wrażenia wywieranego przez obie sylwetki