od 76 zł/m² od 280 zł/m² od 320 zł/m² od 280 zł/m² Nr 28 (1214), ISSN , nr indeksu VII 2015, cena 2,40 zł (VAT 5%)

Transkrypt

1 .ochenblatt.pl Nagrobki Płytki granitoe Schody Blaty Kominki Tarasy LARES: Diese Materialien Noy punkt: sind lediglich Oddział zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung Zakład Kamieniarski PPHU Sati Wrzoski, ul. Wrocłaska 24 tel. kom , Ekspozycja nagrobkó Krzanoice, Stara Droga 6 i 8 tel. kom. (+48) tel. (+48) tel. (+48) biuro@tanienagrobki.com.pl biuro@tanienagrobki.com.pl od 1499 zł od 76 zł/m² od 280 zł/m² od 320 zł/m² od 280 zł/m² od 76 zł/m² 7706 Nr 28 (1214), ISSN , nr indeksu VII 2015, cena 2,40 zł (VAT 5%) WOCHENBLATT.pl Zeitung der Deutschen in Polen Nanu? Der Lästige Regionalbeusst, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Stygmat ch unabhängig: deutsch Dietmar und untersagt. Brehmer beim Vorbeizug des Schlesische Autonomiemarsches Foto: Till Scholtz-Knobloch sie alle per Handschlag und eist ch Zusammen mit Henryk Kroll, Friedrich Schikora, Georg Brylka und Karl ihre Arbeit erledigt. Einige Tage später LARES: Diese Materialien alkoholisiert sind Einlass lediglich sucht. Wir zum haben Lesen Nossol bereitgestellt. bildete 1991 den Zentralrat Jegliche kam Vervielfältigung Georg Brylka zu mir ins Büro ist und strengstens jemanden, der nicht unabhängig ist und einen ab. Ich muss ch prüfen, er untersagt. Gründung des VdG quasi der Präsident Forderungen von uns akzeptiert, um der deutschen Minderheit Polens. Bei die heute ieder gestritten ird. Und Fortsetzung auf S. 4 Schallbruch jakikoliek 34, Haan, Deutschland Tel.: , info@alfred-johne.de, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung.alfred-johne.de alternatyy na prao od chadecji, która też już reprezentuje leicoy liberalizm. W którymś momencie sfrustroane społeczeństo może dać się ciągnąć głóny nurt, gdy się je ciągle stygmatyzuje za coś, co Polsce tym roku może zminoać pejzaż polityczny przypad- części użyane lakiernicto ku zycięsta partii PiS. LARES: Diese Materialien sind lediglich Stary zum Młyn Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung blacharsto DROGOWEJ W ogrodzie stępny jest duży taras. Budynek sąsiaduje z parkiem miejskim..autoczok.pl LARES: Diese Materialien sind lediglich zum 8186 Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens 7877 untersagt. Niniejszy Na federalnym zjeździe postałej 2013 roku Alternatyy dla Niemiec (patrz str. 3) pomna soich śląskich korzeni mieszkanka Lipska Frauke Petry pokonała alce o ładzę spółzałożyciela partii Bernda Lucke. Sój zlot partia rozpoczęła jako rzecznik tych, którzy są przecini upraianiu za szelką cenę groźnej polityki ratoania euro, co przyciągnęło też kręgi naroo-konseratyne, Niemczech tradycyjnie demonizoanych, które ostatecznie pięły sego osobie p. Petry. I łaśnie tę sytuację ręcz ykrakały leicoo-liberalne sojej iększości media niemieckie, boiem ich ostrzeżenia, że oto postaje partia na prao od CDU/ Der LARES: einstige Diese Chef Materialien der Deutschen sind lediglich in Polen, zum Lesen Dietmar bereitgestellt. Brehmer, Jegliche Vervielfältigung urde 2014 ieder in den Schoß des Dachverbandes aufgenommen. Doch so richtig glücklich scheint die Zentrale in Oppeln darüber nicht zu sein. Ein Psychogramm des Unverständnisses zischen beiden Teilen Oberschlesiens. Zusammenkommen ist der Anfang, zusammenarbeiten ist der Erfolg (Henry Ford) und Keine Religion ist höher als die Wahrheit, steht an der Tür zu seinem Dienstzimmer bei der Arbeitsgemeinschaft Versöhnung und Zukunft in der Kattoitzer Innenstadt. Das ist vielleicht überraschend für einen Mann, der einst zum engsten Mitarbeiterstab von Kardinal Stefan Wyszyński gehörte und seit der Nachendezeit mit einer umfassenden karitativen Arbeit so gar nicht frömmelnd über das Christentum spricht. Eigentlich bin ich mit ihm auf dem Weg zu einer ahlstrategischen Sitzung mit Jerzy Gorzelik von der Autonomiebeegung Werbung / Reklama Sie verfügen über Kenntnisse im Metallbau, in Schlosser- oder Montagearbeiten? Sie sind flexibel, teamfähig und selbständiges Arbeiten geohnt? Sie besitzen die Bereitschaft zu Montageeinsätzen deutschlandeit? Dann sind sie bei uns genau richtig! und Martin Lippa vom DFK in der Woiodschaft Schlesien. Doch er macht mit mir einen Schlenker vorbei am Haupteingang seines Verbandes. Punkt 16 Uhr. Mehrere Dutzend Obdachlose arten auf eine arme Mahlzeit. Er begrüßt konkrete Regeln, erklärt er. Das ist die Arbeit, die ihn täglich aufreibt. Christliches Zeugnis ablegen und dies zugleich als Verband mit über Mitgliedern der deutschen Volksgruppe. Ich frage: Sie aren vor Pokoje i restauracja Stary Młyn zaprasza Strzelce Opolskie, ul. Mickieicza 19 tel , recepcja@noclegstrzelce.eu Stary Młyn to pokoje z restauracją i salami bankietoymi, gdzie nooczesność miesza się z przeszłością. Oferujemy przyjazną i rodzinną atmosferę. Młyn posiada 19 pokoi, tym 3 apartamenty, plac zaba, pole gry minigolfa oraz saunę. der Senatsahl 1991 holten Sie Stimmen, ein Spitzenergebnis, das bis heute kein Oppelner Deutscher erreicht hat. Schmerzt es da nicht, dass sie letztes Jahr als Bittsteller um Aufnahme in den VdG bitten mussten? der Deutschen in Polen und ar ihr Generalsekretär. Brehmer sagt: Wissen Sie, ir hatten sehr gute Gespräche mit Außenminister Genscher. Ich ar jung, unabhängig und euphorisch. Die erste unabhängige Regierung Polens hatte Die Alfred Johne GmbH ist spezialisiert in dem Bereich Mühlen- und Anlagenbau. Wir suchen zum nächstmöglichen Eintritt Montageschlosser (m/) Bernard Czok CENTRUM POMOCY ährend der Gespräche erfahre ich dann auf einmal von Hartmut Koschyk, damals vom Bund der Vertriebenen, dass ich raus sei. Keine Wahl, kein offenes Wort mit den Zentralratskollegen. Ich denke, die Vertriebenen ollten damals bat mich, ihm den Stempel auszuhändigen. Das ar auch schon die gesamte Geschichte des Zentralrats. Damit hadere ich nicht, eher dass man dann an einer umgekehrten Legendenbildung vom Buhmann Brehmer gestrickt hat. arsztat mechanika pojaza ynajem samochodó Kępa k. Opola, ul. Wróblińska 17b tel./fax: kom (A4) CSU, dla ielu osób nerionych tego typu przestrogami były raczej reklamą. Pytanie brzmi ięc, czy ziści się strategia minujących kręgó politycznych, by po prostu pozbyć się konkurencji. Komentarze na stronie internetoej dziennika Tagesschau pokazują, że iele osób poczuło pismo nosem. Oto kilka ypoiedzi: Szykuje się kolejna rozgryka głónych medió i partii Niemczech, bo już od miesięcy nie można było przeczytać mediach opinii Luckego na temat trającej eurokatastrofy albo Niemcy od kilkudziesięciu lat cierpią z poodu nieylności głónych partii ( ) Aż tu nagle pojaiła się AfD ( ) Uażam, że jest ona już historią ( ) Głóne partie osiągnęły to, czego chciały. Możlie, że noa siła polityczna obierze kurs bardziej przystający głónego nurtu. Ktoś z uczestnikó forum pisze: Czy to znaczy, że Niemcy pójdą jeszcze dalej leo?. Istnieje realna groźba, że tak będzie, złaszcza że demonizuje się szelkie próby storzenia I S S N Edmund Pander

2 Niniejszy 2 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Meinungen Lesen bereitgestellt. opinie Jegliche Vervielfältigung Śląsku, ojczyzno moja! miniony czartek, po spotkaniu z Dietmarem Brehmerem (patrz str. 1) miałem przyjemność obejść noe Eiskalt ie die Arktis Vergangenen Donnerstag hatte ich nach meinem Besuch bei Dietmar Brehmer (siehe S. 1) noch das Vergnü- eiskalt ausgeschaltet. Zum sprachlichen Wandel infolge der deutschen Ostkolonisation heißt es: Eine negative Ausirkung ar die Veränderung der nationalen muzeum było sego rodzaju objaie- cześniej sam sformułoał. Ziedzanie Struktur, die in Niederschlesien eine Dominanz sind der deutschen lediglich über die zum polnische Lesen syfikacji bereitgestellt. konanych na gruncie Jegliche politycz- Vervielfältigung ist strengstens niem, gdyż uśiamiłem sobie skalę fal- LARES: Diese Materialien untersagt. gen, mit dem geschassten Direktor Leszek Jodliński das neue Schlesische Museum (siehe S. 9 und 10) abzugehen. Jodliński kumentierte bei seiner Visite mit einer Kamera unter anderem, ie eit sich Texte von einst selbst formulierten Passagen entfernt haben. Dieser Besuch ar eine Offenbarung, eil mir beusst urde, ie zahlreich politische Umdichtungen stattfanden oder auch mit elch des Museums, ob als Autor von Texten starego z noym. noch mit genannt erden olle, abgeunken hatte. baty na ten temat, ale zachoał nieco Lecz naet kogoś, kto nie śledził de- geringer Phantasie man sich Vorgaben letztlich gestellt hat. Wer diese Hintergründe nicht kennt, ird häufig erst einmal von dem Gesamtensemble des Areals mit der Symbiose aus Alt und Neu beeindruckt sein. Doch selbst er die Debatte nicht genau verfolgt, sich aber ein bisschen logischen Menschenverstand beahrt hat, zdroego rozsądku, tu i ódzie ogarnie zburzenie. Dla mnie, dla którego ojczystą moą jest język niemiecki, jest rzeczą ręcz niepojętą, z jaką niedbałością przetłumaczono część tekstó o charakterze naukoym. Moi redak- Arktis. Begrüßt ird der Besucher mit cyjni koledzy też często narzekają, Niemcó. Najpóźniej takich miejscach einem Eingang zur Grube, ch Jodliński że nikomu nie puszczam płazem użycia zostaje zdemaskoana jakikoliek pradzia misja, ollte hier mit einer Dampfmaschine na łamach Wochenblatt.pl określenia którą jest promoanie ideologii naroej Vervielfältigung kosztem naukoej obiektyności. ist strengstens Jo- LARES: Diese Materialien kumentieren, sind lediglich omit der Boom zum der Lesen Śląsk bereitgestellt. przypadkach, gdy eident- Jegliche untersagt. dem kommt hier und da die Galle hoch. Für mich als deutschen Muttersprachler ist es nahezu unfassbar, ie fahrig issenschaftliche Texte übersetzt urden. Meine Kollegen klagen zar auch häufig, dass ich niemandem ein Schlesien in Wochenblatttexten durchgehen lasse, enn es offenkundig nur um Oberschlesien geht, ch in einem issenschaftlichen Kontext entsteht ein heilloses Durcheinander, enn einmal mit Schlesien ganz Schlesien, ein anderes Mal nur Oberschlesien gemeint ist. Und an manchen Stellen ird sogar issenschaftliche Neutralität Bevölkerung zur Folge hatte. An solchen Stellen entlarvt sich spätestens der nationalideologische und keinesfalls mehr issenschaftliche Auftrag. Oft schüttelte Jodliński verärgert den Kopf und atmete erleichtert auf, dass er auf die Anfrage Aber auch ohne Details zu kennen fragt man sich ja, ieso es z.b. als Dauerausstellung eine Galerie der polnischen Kunst von gibt. Der Löenanteil dieser Zeit hat mit Oberschlesien soviel zu tun, ie Elefanten mit der Region irklich begann. Aber ganz ehrlich: Auch durch Hintergründe, die ich zuvor bei Dietmar Brehmer erfuhr, frage ich mich, ie ir es innerhalb der eigenen Strukturen mit der ganzen issenschaftlichen Bandbreite halten, aber echte Transparenz statt Hinterzimmerabsprachen. Zimna jak Arktyka W Muzeum Śląskie (patrz str. 9 i 10) raz z pozbaionym funkcji jego dyrektora Leszkiem Jodlińskim. Podczas izyty Jodliński kumentoał z pomocą aparatu fotograficznego między innymi to, na ile część tekstó odbiegała od tych, które nym oraz to, z jak nieielką zą fantazji reagoano na ydaane dyrektyy. Jeśli ktoś nie dysponuje tymi informacjami, to często będzie pod rażeniem eksponató zgromadzonych na poierzchni ystaoej, stanoiących symbiozę nie chodzi tylko o Górny Śląsk, jednak złaszcza kontekstach naukoych robi się straszny bałagan, gdy autor, użyając słoa Śląsk, raz ma na myśli cały Śląsk, a innym razem tylko Górny Śląsk. A niektórych miejscach łamie oder ob da nicht schon alles fertig in den się naet z zimnym yrachoaniem Ale nie jakikoliek trzeba naet znać szczegółó, Schubladen liegt. In Sachen Konzept für zasadę naukoej neutralności. Na temat by zadać sobie pytanie, dlaczego np. urządzono ein Institut der Minderheit brauchen ir LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen przemian bereitgestellt. językoych, jakie miały Jegliche miej- Vervielfältigung ystaę stałą pt. Galeria ist sztuki sce następstie niemieckiej kolonizacji terenó schodnich, można się iedzieć, że negatynym jej skutkiem była zmiana stosunkó naroościoych, która na Dolnym Śląsku proadziła zminoania ludności polskiej przez dliński często z irytacją potrząsał głoą, oddychając z kolei z ulgą, gdy zapytany przez ładze muzeum, czy życzy sobie, aby jego nazisko podaano gronie autoró poszczególnych tekstó, daał zrozumienia, że się nie zgadza. polskiej latach Lia część tego okresu ma boiem tyle spólnego Die Gedanken sind frei LARES: Urlaubserlebnis In diese Kolumne beschäftige ich mich das ganze Jahr mit ernsten Themen, die großen Einfluss auf das Leben der Gesellschaft oder direkt auf die deutsche Minderheit haben. Diesem Grundsatz treu müsste ich nun über einen Grexit, Przed paroma tygodniami miałem okazję rozmaiać ze śląskim księdzem, który poiedział mi, że gdy ciężkich latach poojennych został proboszczem gminie iejskiej, podróże przez parafie były dla duszpasterza ielkim yzaniem. Codzienne izyty duszpasterskie ymagały pokonyania ielu ostatnim czasie na polskiej sce- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen kilometró, bereitgestellt. a on nie miał samochodu Jegliche Vervielfältigung nie politycznej pojaiły ist się trzy das Treffen der Minister Halicki und de Maizière oder die Stärkung der internationalen Vertretung der europäischen deutschen Minderheiten durch eine Koordinationsstelle in Berlin schreiben. Angesichts der Sommerzeit und einer nicht anhalten ollenden Hitze, ist es mir lieber, mich und Sie mit einem leichten Thema zu konfrontieren. der Straße, die im geteilten Berlin das jednak się nie spełniło, bo zamiast tego ojeództem śląskim strony rząej Zentrum des Westens ar, haben sich ufunano mu porządnego garbusa. Rzeczypospolitej i pani premier Ey LARES: Diese Materialien Fußgänger sind nicht lediglich mit dicken Wagen zum von Lesen W ziązku bereitgestellt. z tym isetta nie przyjechała Jegliche Kopacz, Vervielfältigung która móiła ręcz o śląskim Vor zei Wochen habe ich Gelegenheit gehabt, mit einem schlesischen Priester zu sprechen, der mir sagte, dass, als er in den schierigen Jahren der Nachkriegszeit Pfarrer urde und seine Dorfgemeinde übernahm, feststellen musste, dass Reisen quer durch der Pfarrei für ihn eine große Herausforderung aren. Bei täglichen seelsorgerischen Besuchen ar es nötig einige Kilometer zurück- Satzes: Da erden sie ihre Scherter zu osób, z drziami z przodu samochodu! Przed doma tygodniami po raz spraie uznania Ślązakó za mniej- zostały zgłoszone jakikoliek jako obyatelskie Pflugscharen und ihre Spieße zu Sicheln LARES: Diese Materialien machen. sind (Jesaja, lediglich 2,4). zum Lesen pierszy bereitgestellt. o nim usłyszałem i od Jegliche razu go szość Vervielfältigung etniczną i proadzenie ist języka Urlopoe przeżycie tej rubryce przez cały rok zajmuję W się poażnymi tematami, które mają duży pły na życie społeczeństa lub bezpośrednio mniejszości niemieckiej. była centrum Zachodu podzielonym jest gospodarczym sercem Polski, czy Gdybym kontynuoał to także Berlinie, przechodnie nie fotografoali też może tym razem rzeczyiście jest tym ydaniu, musiałbym pisać o Gre- się z dużymi mercedesami czy BMW, to autentyczne zainteresoanie się losem zulegen. Er hatte kein Auto und auch keine Möglichkeit eines zu ererben. Das billigste Auto in Westdeutschland ar eine Isetta. Sein Traum eine Isetta zu besitzen, der gegenüber schlesischen Priestern in Deutschland schriftlich geäußert urde, hatte sich nicht erfüllt, ährend man ihm stattdessen sogar einen ordentlichen VW-Käfer spendete. Also kam damals keine Isetta nach Schlesien, sondern ein VW. Aber ie groß ar mein Entzücken, als ich vor ein paar Tagen am Kudamm mitten in Berlin eine dreirädrige BMW-Isetta sah. Blau, ie neu glänzend, ein Zeisitzer mit Einstieg von der Frontseite! Kaum zei Wochen zuvor hörte ich erstmals von solch einem Wagen und promt be- upale olę zajmoać siebie i Czytelnikó nieco łatiejszym tematem. Bernard Gaida problemami, na dalszym dystansie cze- a soje łócznie na sierpy (Iz 2,1-5). jednocześnie boryka się z potężnymi śniej czy później odbije się czkaką. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Z natury Vervielfältigung jestem optymistą, stąd głęboko Der Mensch ist kalt ie Eis gegenüber den Wahrheiten; er ist aber Feuer gegenüber den Lügen. kam ich einen zu sehen. Ich eiß nicht BMW-Isetta Foto: Bernard Gaida ob es stimmt, dass dieser Winzling aus übriggebliebenen Cockpits von Messerschmitt-Jagdflugzeugen hergestellt urde, aber enn man sie sieht, kann man dies für möglich halten. Am Rande Mercedes oder BMW ablichten lassen, sondern mit dem Kabinenroller aus den 50ern, der ein unbestrittener Beitrag zur damals beginnenden Massenmotorisierung ar. Vielleicht ar die Isetta ch die beste Umsetzung des xit, spotkaniu ministró Halickiego i de Maizière a lub o zmocnieniu międzynaroego przedstaicielsta europejskich mniejszości niemieckich poprzez biuro koordynacyjne Berlinie. Jednak panującej porze letniej i uciążliym ani naet możliości zakupu takoego. Najtańszym samochodem zachodnich Niemczech była tedy isetta. Jego marzenie, które zostało sformułoane pisemnie i ysłane śląskich księży Niemczech, aby takoą posiadać, tedy na Śląsk, przyjechał natomiast volksagen. Jak ielki był jednak mój zachyt, kiedy przed paroma dniami na Kurfürstendamm środku Berlina ujrzałem BMW isettę na trzech kołach. Niebieski, lśniący, jak noy, dla dóch zobaczyłem. Nie iem, czy pradą jest, że to maleństo zostało zrobione z kokpitó myślicó Messerschmitt, które pozostały po ojnie, ale gdy idzi się ten samochód, można odnieść rażenie, że jest to możlie. Na skraju drogi, która tylko z kabinoym trójkołocem z lat 50., który miał bezdyskusyjny kład rozpoczynającą się tedy masoą motoryzację. To było óczas najlepsze urzeczyistnienie tego biblijnego zdania: Wtedy se miecze przekują na lemiesze, Karl August Heinrich Julius Lafontaine ( ), niedersächsischer Erzähler und Fabeldichter Prosto z Sejmu Modny Śląsk Człoiek LARES: jest zimny Niniejszy jak lód obec prad, zaś obec kłamst jest ogniem. mieszkańcy Górnego Śląska są ręcz Karl August Heinrich Julius Lafontaine ( ), noelista i bajkopisarz z Dolnej Saksonii uczuleni. allergisch. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung Notoał Krzysztof ist Śierc Rys. Andrzej Sznejeis W elementy, które tyczą śroiska śląskiego. Pierszym jest to, że Ruch Autonomii Śląska rócił łask i dzięki temu jest obecnie koalicji rządzącej sejmiku ojeództa śląskiego. Drugim jest nasilenie się zainteresoania narodzie i programie dla Śląska, a także przedstaicieli Praa i Spraiedliości, z kandydatką tej partii na premiera RP Beatą Szydło na czele, która izytoała śląskie kopalnie. Trzecim elementem jest porót projektó usta, które śląskiego jako języka regionalnego. Nasuają się pytania, czy jest to tylko i element śiamej kampanii, ukierunkoany na śroisko Ślązakó i na region, gdzie żyje około pięciu milionó ludzi, a który nazyany Śląska i mieszkających tutaj ludzi? Oby spradził się ten drugi scenariusz, bo zamiatanie pod dyan spra tak silnego gospodarczo regionu, dysponującego olbrzymim potencjałem ekonomiczno- -gospodarczym i ludnościoym, który ierzę, że to, co obecnie obserujemy na polskiej scenie politycznej, nie jest tylko przedyborczymi szachami i próbą pozyskania przed yborami parlamentarnymi głosó Ślązakó. I oby tak było, bo na obiecanki bez pokrycia Juli 2015 z Górnym Śląskiem, co słonie z Arktyką. Ziedzających ita ejście kopalni, jednak Jodliński chciał tym miejscu ustaić maszynę paroą, aby ukumentoać, co napradę zapoczątkoało boom regionie. Ale móiąc szczerze, to m.in. za spraą informacji, których iedziałem się cześniej od Dietmara Brehmera, zadaję sobie pytanie, jaki jest stosunek działaczy MN całego spektrum iedzy naukoej, jaka nas tyczy czy cechuje ich obiektyność i otartość, czy też raczej mają już szystko zaszufladkoane. Bo przecież aby storzyć brą koncepcję instytutu MN, potrzeba nam będzie przejrzystości myślenia i działań, nie zaś zaierania układó gdzieś na zapleczach. Till Scholtz-Knobloch Poseł Ryszard Galla Oberschlesien en vogue Auf Polens politischer Bühne gibt es in letzter Zeit dreierlei Neues mit Bezug zu Oberschlesien. Zunächst einmal ist die Schlesische Autonomiebeegung nun ieder salonfähig und damit auch im Sejmik der Woiodschaft Schlesien für koalitionsürdig befunden orden. Des Weiteren bekundet die polnische Regierung und mit dieser auch Premierministerin Ea Kopacz derzeit mehr Interesse für die Region. Letztere sprach nun sogar von einem schlesischen Volk und einem Programm für Schlesien. Mehr Interesse gibt es auch seitens der Partei Recht und Gerechtigkeit mit der Premierbeerberin Beata Szydło, die jüngst oberschlesische Bergerke besucht hat. Und schließlich gibt es eine Rückbesinnung auf die als bürgerlich angemeldeten Gesetzesvorlagen zur Anerkennung der Oberschlesier als Ethnie und zur Etablierung des Schlesischen als Regionalsprache. All dies irft Fragen auf: Ob es sich hier einzig und allein um eine gezielte Kampagne handelt, die auf die Oberschlesier und ihre fünf Millionen Einohner starke Region das so genannte irtschaftliche Herzstück Polens ausgerichtet ist? Oder aber liegt diesmal vielleicht ch ein echtes Interesse an Oberschlesien und dessen Menschen vor? Hoffentlich stimmt das zeite Szenario, denn die Belange einer irtschaftlich so starken Region mit einem so gealtigen Wirtschafts- und Bevölkerungspotenzial, die parallel auch große Probleme zu beältigen hat, lediglich unter den Teppich kehren zu ollen, ird über kurz oder lang übel aufstoßen. Da ich von Natur optimistisch bin, vertraue ich fest darauf, dass die aktuelle politische Enticklung in Polen nicht bloß eine Schachpartie im Vorfeld der Wahlen und versuchter Stimmenfang in Oberschlesien ist. Das hoffe ich aufrichtig. Denn: Gegen Lippenbekenntnisse ist man in Oberschlesien geradezu Notiert von Krzysztof Śierc

3 Niniejszy LARES: Diese Materialien sind Politik lediglich und zum Gesellschaft Lesen bereitgestellt. Polityka Jegliche i społeczeństo Vervielfältigung Z Vaterlandu Neusalz an der Oder: Im Zentrum eines Konflikts Else Hönsch z miejscoości Heringsrf, położonej na pomorskiej yspie ystarczającej mierze całość zjaiska zgłoszonych e niosku ukumentuje Nr. 28/1214 Wochenblatt.pl gości u Sigmara Polke z nią USA, gdzie zmarła 1986 roku hamburski Speicherstadt zgodnie z oczekianiami zostanie pisany na Listę stanie Missouri. Natomiast Augusta Holtz była okresie od 12 października Śiatoego Dziedzicta UNESCO. LARES: Diese Materialien 1983 roku sind sojej lediglich śmierci najstarszym zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung Grób Sigmara Polke na cmentarzu Melaten Kolonii Do 5 lipca renomoanym Muzeum Ludig Kolonii można było obejrzeć retrospektyę dzieł Sigmara Polke. Już 25 czerca liczba ziedzających przekroczyła osób. Polke urodził się 13 lutego 1941 roku śląskiej Oleśnicy, Plac im. Edarda Snodena Dreźnie Z okazji 32. urodzin Dreźnie odbyła się uroczystość nadania jednemu z placó imienia amerykańskiego hi- stlebloera Edarda Snodena, który komary. 72 procent osób podało śinie, 54 procent myszy, a 51 procent ujaniając skalę globalnej inigilacji LARES: Diese Materialien stosoanej sind przez lediglich tajne służby zum USA, za- Lesen pająki. bereitgestellt. Natomiast przypadku Jegliche kre- Vervielfältigung a zmarł 10 czerca 2010 roku Kolonii. Wraz z Gerhardem Richterem należał grona założycieli tz. realizmu kapitalistycznego. AS pisał noy rozdział historii, a obecnie żyje na emigracji Rosji. Tym pierszym Niemczech aktem uhonoroania działalności Snodena Markart Faussner, spółłaściciel terenu placu, uczynił symboliczny gest na rzecz od- ażnego zaangażoania histlebloeró z całego śiata. kietoanych. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Odiedziny bereitgestellt. państie Tito Jegliche Vervielfältigung Miód z Bundestagu Bundestag ma 2000 noych zierząt moych, na dziedzińcu Domu Paula Löbe postaiono boiem ul pszczeli, którego łaścicielem jest niemiecki parlament. Na początek spróbujemy z nieielką populacją pszczół yjaśnia posłanka z ramienia partii Zielonych, Bärbel Höhn, która zainicjoała projekt raz z kolegą z SPD Martinem Burkertem, i daje: Jeśli szystko pójdzie brze, to przyszłym roku ziększymy liczebność kolonii i mam nadzieję, że będziemy mogli tedy zacząć oferoać łasnej roboty miód z Bun des ta gu. Dom Paula Löbe jest jednym z budynkó przyległych gmachu parlamentu, nazanym od imienia prezydenta Rzeszy, urodzonego Legnicy. Parlamentarny ul ma być także znakiem protestu obec zjaiska ymierania pszczół, które od lat dziesiątkuje pszczoły pasieczne na całym śiecie. Najstarsza Niemka z Pomorza Od chili śmierci 111-letniej Margarete Dannheimer z Neudettelsau Baarii, najstarszą Niemką jest obecnie land (AfD) ihren Vorsitzenden Bernd Lucke empfangen und später auch verabschiedet. Der Parteitag hatte eine Richtungsentscheidung zugunsten des nationalkonservativen Flügels um Frauke Petry gegenüber Bernd Lucke ergeben, der mit seiner Kritik am Euro-Rettungskurs stets als marktliberal verortet ird. Die Nationalkonservativen dementierten einen grundsätzlichen Richtungsandel, Werbung / Reklama Foto: Adrian Sobek Uznam. Warto przypomnieć, że najstarszą Niemką była tychczas Augusta Louisa Hoppe, która urodziła się 1871 roku Czarnkoie (Czarnikau), należącej Prus proincji poznańskiej. W 1873 roku rodzice yemigroali raz żyjącym człoiekiem ogóle. Kultura ikingó popraki Zbioroy niosek o pisanie zabytkó kultury ikingó na Listę Śiatoego Dziedzicta organizacji UNESCO nie został zaakceptoany przez rozpatrujące spraę gremium. Do grona nioskodacó należą m.in. Wschodu Monachium, Międzynaroego Instytutu Praa Naroo- um den großen Nachbarn im Osten Entscheidung der Stadtväter genügte, in Neusalz äußerte, Niemcy, gdzie znajduje się ośrodek handloy ikingó Hedebach (Haścioego i Regionalizmu (INTEREG) Polens zu erzürnen. Und das geht ch geschah dies in ithabu) oraz ały obronne Daneerk Szleziku-Holsztynie. W projekcie realizoanym pod przeodnictem Islandii nominację uzyskało siedem zabytkó archeologicznych ikingó, usytuoanych na terenie pięciu krajó. Kolejni nioskodacy to Noregia, podróży znajdzie się jednak ybrzeże land zu den Vorgängen in Neusalz äußerte, ch jakikoliek geschah dies in einem Ton, Dania i Łota natomiast nie ma śród danej Austrii leżące na styku dzisiejszych Włoch z miastem Triest. Dalsze der keine Diskussion zulässt. Das russi- nich nadbałtyckiej Polski. Międzynaro- a Rada Ochrony Zabytkó i Miejsc Historycznych (ICOMOS) yraziła ątpliości co tego, czy siedem obiektó denn die Eurokritik bleibe ein ichtiges Aufgabenfeld. Die Delegierten hatten sich mit 60 Prozent für Petry entschieden, ährend sich Bernd Lucke mit Mitstreitern nun überlegt aus der Partei auszutreten. Der Diese in Neusalz an der Oder scheint in Essen aus der AfD ausgetretene Olaf sich daraus nichts zu machen und sagt LARES: Diese Materialien Henkel sind kommentierte lediglich die vergiftete zum At- Lesen bereitgestellt. Jegliche klar, Vervielfältigung dass der Abbau des alten ist Denk- mosphäre auf dem Parteitag auf Facebook: Nicht ich habe die AfD verlassen, sie mich! Weder die von Beatrix von Storch in Essen vorgetragene Forderung nach Drohung mit dem Austritt aus der EU noch die Idee Gaulands, ein osadnicta ikingó oraz ich działalności dziedzinie handlu. Oceniono, że koncepcja jest zbyt ogólnikoa jak na tak ambitny projekt. Pobnie, drugą próbę musi podjąć katedra Naumburgu (Saksonia-Anhalt), natomiast Ankieta na temat zabijania zierząt Jakie zierzęta można zabijać? Zgodnie z ynikami reprezentatynej ankiety przeproadzonej przez chrześcijański miesięcznik Chrismon, 84 procent Niemcó uaża, że można morać tó zastrzeżeń nie ma tylko 21 procent osób, przypadku ilkó 18 procent, a przypadkó kotó 11 procent. Bezkompromisoe stanoisko, iż człoiek nie poinien zabijać jakichkoliek zierząt, reprezentoało 7 procent an- Fundacja Kulturalna Szabó Naddunajskich organizuje dniach r. podróż studyjną miejsc despotyzmu byłej Jugosłaii. Odbędzie się ona dzięki sparciu ze strony kieronicta Domu Niemieckiego oraz Toarzysta Niemiecko-Węgierskiego. Oprócz kilku rezydencji Josipa Broz Tito uczestnicy yjazdu odiedzą miejsca zbioroych egzekucji Bleiburgu koło Völkermarkt Karyntii (Austria). W centrum uagi uczestnikó informacje języku niemieckim można uzyskać pod adresem meinolf_arens@ yahoo.de. S-K Petry siegt im Richtungskampf Mit Pfeifkonzerten und Buh-Rufen haben Teilnehmer des Bundesparteitages der Alternative für Deutsch- Frauke Petry vor dem Scheidnitzer Keller in Breslau TTIP mit Russland statt mit den USA mehr zu haben. entstanden und das Projekt urde mit anderen eichen müssten. anzustreben, finden sich im Europapro- Till Scholtz-Knobloch den in Neusalz lebenden polnischen gramm der AfD. Ich bin für Pöbeleien, Intoleranz und Machenschaften nicht Foto: Till Scholtz-Knobloch Denkmalstreit entbrannt Das alte russische Denkmal ist Geschichte dessen Stelle soll ein Ehrenmal für polnische Soldaten entstehen. Keiner der Beohner von Neusalz Verständlich ar, hätte gedacht, dass ihre Stadt einmal Gegenstand eines internationalen dass sich Russland Konfliktes erden ürde. Doch eine vor allem bei der Gedenkpolitik sehr leicht. Russland ist nämlich sehr darauf bedacht, das Andenken an seine Helden zu beahren und lässt es somit nicht zu, dass solche Orte zerstört erden. Verständlich ar also, dass sich Russ- sche Außenministerium irft Polen vor, es halte sich nicht an bilaterale Verträge und habe damit einen neuen Denkmalkrieg vom Zaun gebrochen. Nach russischer Auffassung müsse Polen alle russischen Denkmäler und Friedhöfe Essen: Entscheidung in der AfD unter Schutz gestellt haben, ch ist das polnische Außenministerium anderer Meinung und ließ verlauten, das Land LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche kümmere Vervielfältigung sich um alle Soldatenfriedhö- fe, ch Denkmäler seien ausschließlich den Kommunen unterstellt. Damit hat sich das polnische Außenministerium aus jeder Verantortung gestohlen und ill die Schuld für die Situation auf die Selbstveraltung abschieben. mals Platz schaffen soll für ein neues, das eben nicht an die Waffenbrüderschaft der polnischen und sojetischen Armeen erinnert, sondern an die polnischen Helden des Zeiten Weltkrieges. Die Idee dazu sei schon vor Jahren Foto: Stadveraltung Neusalz (Noa Sól) Nicht erst seit gestern ist das Verhältnis von Polen und Russland angespannt. Doch neben dem Konflikt um die Ukraine kommt aktuell ein eiterer dazu: in Neusalz an der Oder (Noa Sól) haben die rtigen Stadtvertreter ein Denkmal für die russischen Soldaten abgebaut. An zu den Vorgängen einem Ton, der keine Diskussion zulässt. Widerstandskämpfern abgesprochen. Für den Stadtpräsidenten Tyszkieicz ist die Lage einfach und er freut sich bereits auf die Enthüllung des neuen Denkmals in einigen Wochen. Polen, vor allem aber die Selbstveraltung, zeigt also, dass man vor den lauten Drohungen Russlands nicht immer Angst bekommen muss, sondern in Ruhe seine Ideen eiter umsetzen kann. Schlimmer kann das Verhältnis der beiden Länder ja eh nicht mehr erden und der aktuelle Streit scheint in erster Linie politisch motiviert zu sein, um einen eiteren Beeis in Russland zu haben, Polen sei generell antirussisch eingestellt. Auf der anderen Seite sind es aber die Denkmäler, die etas über die Geschichte eines Landes verraten und zeigen, ie echselvoll manchmal das Schicksal sein kann. Der Abbau von Denkmälern, um Platz für andere zu machen, sieht dabei noch viel eniger gut aus und untermauert noch die Argumente Russlands vom russophobischen Polen. Polen äre aber ehrlich gesagt auch beleidigt, enn in einem anderen Land seine Ehrenmale Rulf Urban 8116 Krankenschestern für Pflege in Deutschland u. Mitarbeiter/innen Zuschlag für Oster- und Weihnachtsfeiertage 2 Tage Urlaub pro gearbeiteten Monat Diagnostyka Protetyka LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Rückfragen Vervielfältigung unter /938 ist 223 Profilaktyka Somatologia zachoacza i estetyczna Implantologia Higiena Biżuteria nazębna Zabiegi narkozie pełnym zakresie Veritas Pflegedienst Pflegedienst in Deutschland sucht Wir erarten: Deutsche Sprache Berufserfahrung Teamfähigkeit Wir bieten: Kostenlose Unterkunft und Verpflegung 8182Więcej informacji Miejsce na Toją reklamę pod numerem.tanczak.pl, Opole, ul. Orląt Loskich 51/1 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist telefonu 8191 WOCHENBLATT.pl

4 Niniejszy 4 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Aktuelles Lesen bereitgestellt. Aktualności Jegliche Vervielfältigung Der Lästige Fortsetzung von S. 1 Was ich aber heute nicht begreife: Ich komme nun als geöhnlicher Vertreter eines Mitgliedsverbandes zur VdG- Verbandsratssitzung, erhoffe mir etas Geld für Kulturprojekte, ährend in Oppeln alle Institutionen finanziell versorgt erden, und muss mir dann den erniedrigenden Satz von Norbert Rasch anhören, ohne dass ich überhaupt etas erläutern konnte:,herr Brehmer, ihre Suppenküche finanzieren ir aber nicht. Vermutlich kommt Brehmers mora- lisierendes Wesen nicht bei jedem an. Im ländlichen Oberschlesien findet er kaum Verständnis. Dabei ist ch Kattoitz das Zentrum der deutschen Kultur Oberschlesiens geesen. Wir haben stets anspruchsvolle Kulturprojekte durchgeführt, betont er. Beim Besuch des Radiosenders erfahre ich beiläufig, dass jede Sendung der deutschen Redaktion unterfinanziert ist. Dennoch Brehmer schaut mich an. Ja, ollen die zugleich als Verband zaakceptoał nasze postulaty, o które dziś znó toczy się spór. A potem, auf solche Unterlagen verzichten, vermutlich sind kennen lediglich sie das alles zum nicht. Ich Lesen bereitgestellt. Jegliche podczas Vervielfältigung rozmó nagle iaduję ist się strengstens mit über LARES: Diese Materialien untersagt. läuft die Sendung beständig, da die Redakteure für jede eigene Ausgabe auch noch einen dreistelligen Betrag selbst zahlen. Eigentlich ar dieser Satz auch gar nicht für das Wochenblatt bestimmt. Denn es gibt einen ganz aktuellen Anlass, der Brehmer irklich aufregt. Ich habe mich auf der VdG-Sitzung am Annaberg auch gemeldet, eil über hatte ja keine Gelegenheit etas näher zu erklären. Versöhnung und Zukunft stärker in den VdG einzubinden hieße aber, Reste eines intellektuellen deutschen Bürgertums zu integrieren, die im Ge- samtverband stets heimatlos aren. Die i ykona ich robotę. Kilka dni później przyszedł mnie biura Georg Mentalität teilt Oberschlesien bis heute proadzi rozległą działalność charytatyną, a o chrześcijaństie mói bez Brylka i poprosił mnie o przekazanie verstärkt durch zei Woiodschaften, ein Institut der deutschen Minderheit gesprochen urde. Als Versöhnung und Zukunft haben ir ein beeindruckendes Archiv. Suchende erden vom Kattoitzer Staatsarchiv sogar an uns veriesen, eil ir 21 Meter laufende Karteikarten aus den Straflagern für Deutsche in Polen veralten oder zahlreiche Memoiren zur Tragödie Anstatt cienia śiętoszkoatości. Właściie to jestem raz nim drodze na sesję przedyborczą z Jerzym Gorzelikiem z Ruchu Autonomii Śląska i Martinem Lippą z DFK oj. śląskiego, jednak on robi objazd, omijając głóne ej- Herangehenseisen kaum versöhnbar. ście siedziby sojej organizacji. Jest przedstaiciel jednej z organizacji Geonnen hat 1991 nicht nur Brylka punktualnie Grupa kilkudziesięciu bezmnych czeka na ciepły posidzenie rady VdG nadziei na trochę członkoskich, przychodząc na posie- und Kroll über Brehmer, nicht nur das ahrzunehmen, schmunzelte Rafał Bartek. Meine Wortmeldung sollte nicht ins Protokoll und noch heute arte ich auf einen Anruf von ihm. Ist denn in Oppeln schon alles beschlossen und das Gremium, das ein Institut vorbereiten soll, ein reines Alibi? Diesen Eindruck habe ich, enn meine Wortmeldung nicht mal interessiert. Aber außer mir hatte am Annaberg ohnehin nur noch Horst Ulbrich vom DFK Glatz Lust auf Diskussionen. Brehmer berichtet von dem Niederländer Erik van Calsteren, der nach der Wende von einer deutschsprachigen Radiosendung aus Kattoitz erfuhr und daraufhin mit dem Verband Kontakt suchte. Van Calsterens Ergebnisse zaś spółpraca (Henry Ford) oraz żaden z opolskich Niemcó. Czy Podczas izyty rozgłośni radioej Nie ma religii yższej od prady boli Pana to, że ubiegłym roku przyszło Panu bereitgestellt. charakterze petenta Jegliche prosić dy program Vervielfältigung redakcji niemieckiej ist jest strengstens iaduję się mimochodem, że każ- LARES: Diese Materialien czytamy sind na drziach lediglich jego zum gabinetu Lesen untersagt. gehören heute zum Archiv von Versöhnung und Zukunft. Die Eltern betrieben ein Kolonialarengeschäft in Gleiitz. Als 14-Jähriger kam Erik in die sogenannte HJ-Baracke des Lagers Zgoda genannt: Baracke des Todes. Eriks Glück ar, dass der berüchtigte Lagerkommandant Salomon Morel oft zu einer Wahrsagerin ging Eriks Tante. Er bekam einen Termin bei Morel, der ihm erklärte, er sei Deutscher eil er Essay: Zur Wahl von Winfried Halder zum Direktor der Stiftung Flucht, Vertreibung, Versöhnung Hört denn das nie auf? In der vergangenen Ausgabe hatte das Wochenblatt bereits vermeldet, dass Winfried Halder zum neuen Direktor der Stiftung Flucht, Vertreibung, Versöhnung (SFVV) geählt urde. Die Wahl ar nötig georden, da Halders Vorgänger Manfred Kittel im Dezember 2014 aus seinem Amt geekelt orden ar. Anlass, sich ihm zu entledigen ar, dass sich der Wissenschaftliche Beraterkreis über die Übernahme einer in Griechenland konzipierten Ausstellung zur echselseitigen Vertreibung von Griechen und der medial gesetzten politischen definiert, in der Zeit nach der Wahl den die Deutschpolin jakikoliek Bota am Willy- Korrektheit erstickende deutsche Öffentlichkeit. sind Die lediglich Vertriebenen zum urden Lesen aus dem bereitgestellt. issenschaftlichen Beirat Jegliche der Bota Vervielfältigung zitiert ihre Mutter: Diese Vertrie- ist strengstens Halders ablästern: Fünf Historiker sind Brandt-Zentrum in Wrocła verortet. denn nie auf? LARES: Diese Materialien untersagt. Türken 1923 brüskierte. Es ging damals um issenschaftliche Genauigkeit, ch offensichtlich hatten Nörgler nur nach Die Mitarbeiter der Geschäftsstelle von Versöhnung und Zukunft blonde Haare habe. Doch der Tante ar es gelungen, Erik seinen niederländischen Pass zuzuspielen. Erik kam frei. deren eine ländlich und von einheimischer Bevölkerung geprägt ist, ährend das einst mächtige deutsche Bürgertum in der anderen zur Marginalie georden ist. Bis heute scheinen sie nicht irklich zusammenzupassen, unterschiedliche Oppeln über Kattoitz, nicht nur Land über Stadt. Den Konstruktionsfehler von 1991 zu beheben hieße heute ohl auch: Zusammenkommen ist der Anfang, zusammenarbeiten ist der Erfolg. W Uciążliy jak praktyce należy realizoać chrześcijańskie ideały, i to reprezentując or- zdążyłem cokoliek yjaśnić. dziemy finansoać, i to zanim jeszcze 2014 roku były szef Niemcó ganizację MN liczącą ponad Zapene nie każdego trafia moralizujące Vervielfältigung usposobienie Brehmera. ist strengstens LARES: Diese Materialien sind Polsce, lediglich Dietmar Brehmer, zum po- Lesen członkó. bereitgestellt. Jegliche untersagt. rócił na łono VdG, jednak ydaje się, że opolska centrala nie jest tym faktem uszczęśliiona. Oto psychogram niezrozumienia między obydoma częściami Górnego Śląska. Spotkanie jest początkiem, sukcesem Niemieckiej Wspólnocie Roboczej Pojednanie i Przyszłość, mającej soją siedzibę śródmieściu Katoic. Czyż to nie zaskakujące przypadku człoieka, który niegdyś należał grona bliskich spółpraconikó dem Aufhänger gesucht irksam sä- zunächst in ein viel breiter angelegtes Stiftung ausgetreten, der ursprünglich gen, bis Kittel faktisch kaum mehr handlungsfähig ar. Kittel hatte nämlich klar an der Vorgabe festgehalten, mit dem Zentrum gegen Vertreibung den Deutschen selbst einen Ort zu geben, an dem sie die unbeältigte Amputation ihres eines historischen Traumas, dessen Vorgeschichte nun irklich jeder kannte. Doch das übliche Spiel nahm seinen Lauf, in dem sich die deutsche Linke ideell mit der polnischen Rechten verbündete und die polnische Intelligenz den Vertriebenen näher stand als die Foto: Till Scholtz-Knobloch Christliches Zeugnis ablegen und dies łek. Wita się z szystkimi uściskiem dłoni, lecz jednego odpraia, móiąc: Nietrzeźi nie mają tu stępu. Mamy konkretne zasady. Oto praca, która pochłania go na co dzień. Robi to, dająć przykład, Pytam: Przed założeniem VdG był Pan quasi-przeodniczącym mniejszości niemieckiej Polsce. W yborach Senatu 1991 roku zbył Pan głosó, co było śietnym ynikiem, jakiego dziś nie uzyskał o przyjęcie VdG? W 1991 roku razem z Henrykiem Krollem, Friedrichem Schikorą, Georgiem Brylką i Karlem Nossolem utorzył Centralną Radę Niemcó Polsce i objął funkcję jej sekretarza generalnego. Konzept hineingezungen, das sie mit Bravour auch dank Kittel bearbeiteten. In einer ersten Ausstellung stand die Vertreibung der Deutschen nur am Rande. Die Stiftung zeigte, dass sich die deutschen Vertriebenen nicht nur um Staatsgebietes aufbereiten können im sich selbst drehen. Doch immer noch Gedanke: Hört das denn nie auf? Grunde ging es in der Idee des Zentrums urde eiter gesägt, Kritik urde dadurch geübt, dass Akteure als umstrit- Boden aus, denn Bota beklagt damit fak- Das schlägt jakikoliek im Grunde dem Fass den ursprünglich um eine Trauerbegleitung ten bezeichnet urden. Einen Grund dieses Vorurfes blieben die üblichen Verdächtigen in den Redaktionen schuldig. Hingegen durfte dieser Tage zum Beispiel Alice Bota, die sich als gebürtige Krappitzerin interessantereise nicht als Schlesierin, sondern Deutschpolin Das Präsidium des Zentralrates der Deutschen Verbände in Polen gab im Sommer 1991 in Würzburg das erste Intervie für das ZDF. Zeiter von links Friedrich Schikora, rechts davon: Henryk Kroll, Dietmar Brehmer und Georg Brylka Mitgliedern der deutschen Volksgruppe ist Brehmers Devise. kard. Stefana Wyszyńskiego? Notabene, od chili przełomu ustrojoego śmy bardzo bre rozmoy z mini- Na posiedzeniu VdG na Górze ś. Anny Brehmer mói: Wie pan, mieli- a dla Brehmera jakikoliek bardzo bulersujący: cesem zaś spółpraca. strem spra zagranicznych Genscherem. Byłem młody, niezależny, pełen euforii. Pierszy niezaisły rząd RP od Hartmuta Koschyka, óczas członka Ziązku Wypędzonych, że ypadam z gry. Bez yboró, bez otartej ymiany zdań z kolegami z rady. Myślę, że kręgi BdV chciały mieć na moim miejscu kogoś, kto nie jest niezależny pieczątki. I na tym skończyła się historia Rady. Nie użalam się nad tym, lecz raczej boli mnie, że potem robiono tego antylegendę, której Brehmer stał się kozłem ofiarnym. Do dziś jednak nie pojmuję, dlaczego jako zyczajny pieniędzy na projekty kulturalne sytuacji, gdy Opolu szystkie instytucje otrzymują środki na soją działalność, muszę ysłuchiać od Norberta Rascha poniżających słó typu: Panie Brehmer, ale pańskiej kuchni dla ubogich nie bę- Na iejskich terenach Górnego Śląska rzadko spotyka się ze zrozumieniem: A przecież Katoice były centrum kultury niemieckiej na Górnym Śląsku. Zasze realizoaliśmy ambitne projekty kulturalne podkreśla. niefinansoany. Mimo to program funkcjonuje, gdyż redaktorzy każdej łasnej emisji sami płacają trzycyfroe koty. W gruncie rzeczy to zdanie nie było przeznaczone dla Wochenblatt. pl poód był inny, nader aktualny, 15 Mitglieder hatte (und jetzt nur noch sechs), eil man es geschafft hat, von 40 Beerbern einen auszuählen, mit dem sie nicht einverstanden aren. Sie beklagen den enormen Einfluss der Vertriebenen im Stiftungsrat. Mein erster tisch, dass es den uerulanten bislang nicht gelungen ist, die die Stiftung initiierenden Vertriebenen im eigenen Laden zu entmachten. So ie es unter anderem ohl Stefan Troebst sah. Dieser trat nun ebenso ie der in Deutschland verhätschelte Krzysztof Ruchnieicz zurück, Foto: Archiv Versöhnung und Zukunft Juli 2015 ja też zabrałem głos, ponieaż była moa o założeniu instytutu MN, a my jako spólnota Pojednanie i Przyszłość posiadamy imponujące archium. Naet Archium Państoe Katoicach kieruje nas osoby poszukujące informacji, ponieaż mamy 21 metró bieżących kart eidencyjnych z obozó karnych dla Niemcó Polsce czy też licznymi spomnieniami na temat tragedii z 1945 roku. Zamiast to zauażyć, Rafał Bartek tylko się uśmiechnął. Mój głos nie został zaprotokołoany i dziś czekam na telefon od niego. Czyżby Opolu szystko już było postanoione, a gremium, które ma przygotoać instytut, ma jedynie funkcję alibi? Takie mam rażenie, skoro moje ystąpienie nikogo naet nie zainteresoało. Zresztą, poza mną tylko Horst Ulbrich z DFK Kłodzku miał na Górze ś. Anny ochotę na dyskusje. Brehmer opoiada o Holendrze Eriku van Calsterenie, który po przemianach ustrojoych iedział się o niemieckojęzycznym programie radioym nadaanym Katoicach i dlatego starał się naiązać kontakt z Pojednaniem i Przyszłością. Informacje o losach van Calsterena są dziś przechoyane archium spólnoty. Jego rodzice proadzili Gliicach sklep z toarami kolonialnymi. Mając 14, lat Erik trafił tz. baraku HJ obozu Zgoda zanego barakiem śmierci. Szczęście Erika polegało na tym, że niesłany komendant obozu Salomon Morel często chodził różki, która była ciotką Erika. Morel ezał go na rozmoę i oznajmił mu, że jest Niemcem, bo ma łosy koloru blond, jednak ciotce Erika udało się przekazać mu jego holenderski paszport, dzięki czemu Erik został zolniony. Spoglądając na mnie, Brehmer mói: Czyżby takie kumenty były im niepotrzebne? Penie nic z tego nie iedzą, bo przecież nie miałem okazji czegokoliek bliżej objaśnić. Mocniejsze zespolenie Pojednania i Przyszłości ze strukturami VdG oznaczałoby jednak zintegroanie resztek niemieckiej inteligencji miejskiej, która nigdy nie miała sojego miejsca naczelnej organizacji Niemcó. Mentalność dziś dzieli Górnoślązakó, co potęguje fakt istnienia dóch ojeództ, z których jedno ma charakter iejski i jest zamieszkiane przez rodzimą ludność, drugim zaś potężne niegdyś niemieckie mieszczaństo stało się zjaiskiem marginalnym. Do dziś zdają się siebie nie pasoać, a istniejące różnice niełato byłoby ze sobą pogodzić. W 1991 roku nie tylko Brylka i Kroll pokonali Brehmera, nie tylko Opole zyciężyło Katoice, nie tylko ieś ygrała z miastem. Aby móc dziś napraić błąd konstrukcyjny z 1991 roku, należałoby zapene przyjąć deizę: Spotkanie jest początkiem, suk- Till Scholtz-Knobloch benenverbände erden ch noch in 300 Jahren alles aufmischen. Aufmischung kommt aber üblichereise von Außen nicht von Innen. Hierzu muss man issen, dass sich die Botas 1988 als deutsche Aussiedler aus Krappitz in der Bundesrepublik niederließen. Das von ihr 2012 mitherausgegebene Buch Wir neuen Deutschen urde damit vermarktet, dass die Autoren sagten: Unsere Eltern sind Ausländer, ir nicht. Wir sind die neuen Deutschen. Autoren ie Bota sind die klassischen Brunnenvergifter, die ein Thema eigentlich nur dazu missbrauchen, anderen ihre Definition von Nation aufzuzingen. Der kulturgeschichtliche Zugang ird in die rechte Ecke herbeigeschrieben. Hört das Till Scholtz-Knobloch

5 Niniejszy LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Aktuelles Lesen bereitgestellt. Aktualności Jegliche Vervielfältigung Publizistik: Breitgefächerte deutschsprachige Presse in Lateinamerika Nr. 28/1214 Wochenblatt.pl 5 Friesische Infos aus Paraguay Nach Untersuchungen der Internationalen Medienhilfe (IMH), des Verbandes der deutschsprachigen Medien im Ausland, erden in Süd- und Mittelamerika eta 150 Zeitungen, Zeitschriften, Mitteilungsblätter, Gemeindebriefe und Jahrbücher ganz oder teileise auf Deutsch herausgegeben. Die bedeutendsten Publikationen sind die beiden Wochenzeitungen Argentinisches Tageblatt aus Buenos Aires und Conr aus Santiago de Chile. Das Tageblatt urde 1878 von Scheizern gegründet und erschien, ie der Name andeutet, lange Zeit täglich. Der 1938 für die Deutschsprachigen in Chile entstandene Conr fällt seit Jahrzehnten durch sein modernes Erscheinungsbild auf. Weitere größere Druckmedien sind die Deutsche Titelseite einer Deutschen Zeitung aus Brasilien LARES: Diese Materialien Auch sind enn lediglich in zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung deutschsprachige das sich namentlich jech auf einen Presseszene. Herkunftsort in Holland bezieht, oder LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen das schon bereitgestellt gegründete und Jegliche alle 14 Vervielfältigung Zeitung in Sao Paulo, das Magazin Mitt. aus Mexiko-Stadt, die Deutsch- Mexikanische Rundschau in Cuauhtemoc, der Menno-Bote aus Bolivien, die Touristen-Zeitschrift La Playa in der Dominikanischen Republik, die kommunistische Propagandazeitung Granma Internacional der kubanischen Regierung soie der Paraguay stammende protestantische Glaubensgemeinschaft pflegt die deutsche Sprache gen der IMH konnten in 19 Ländern le zu verzeichnen. Dazu gehörte die Bei den umfangreichen Untersuchun- sind nur jakikoliek einzelne tragische Todesfäl- unter anderem als Teil ihrer Religion. In deutschsprachige Medien aufgespürt plötzliche Einstellung der Brasil-Post Bote und Die Zeitung in Asuncion. Auch enn in Brasilien die meisten Publikationen existieren, hat Paraguay die vitalste deutschsprachige Presseszene. Bemerkensert ist, ie oft in dem zentral gelegenen südamerikanischen Land immer ieder Neues entsteht Brasilien die meisten Publikationen existieren, hat Paraguay die vitalste insbesondere durch die rt zahlreich vertretenen einflussreichen Mennoniten. Die ursprünglich aus Norddeutschland ländlichen Gebieten Paraguays publizieren die Mennoniten in eigenen Siedlungen mehrere größere Zeitschriften ie die monatlichen Titel Friesland-Informationsblatt, Info Neuland, Menno uelle: Internationale Medienhilfe (IMH) Titelseite einer Deutsch-Mexikanischen Rundschau informiert, Volendam Informationen, Tage in der Kolonie Fernheim erscheinende Mennoblatt. Die Mennoniten sind so publikationsfreudig, dass sie sogar in abgelegensten Regionen von Belize und Uruguay Mitteilungsblätter veröffentlichen. erden. Lediglich in Haiti, Nicaragua, Panama, Guyana und Französisch-Guyana urde die IMH nicht fündig. Insgesamt bleibt die Zahl der Druckmedien momentan noch relativ stabil. Bislang Ein Altkolonienmennonit in der Colonia Del Norte in Bolivien Foto: OldZachary/Commons Wikimedia religiös geprägten Zeitschriften. Wer an den Adressen der Publikationen und mehr Informationen interessiert ist, in São Paulo im Jahr Sie hinterlässt eine große Lücke. Nun besteht die sprachigen Presse im Ausland aus dem kann diese im Handbuch der deutsch- Presselandschaft der Deutschbrasilianer Verlag der IMH (.imh-service.de) hauptsächlich aus Magazinen deutscher nachschlagen. Schulen, Gemeindebriefen und anderen IMH List czytelnika: LARES: Diese Niemiecki Materialien Instytut sind Historyczny... lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Haus Vervielfältigung Schlesien: Nautiluspokal ist strengstens ist ieder untersagt. da... czyli kolejna zmarnoana szansa Przed kilkoma tygodniami na Górze ś. Anny odbyło się roczne zebranie delegató VdG. Jak można było przeczytać ( Lebloses. Leben nach 1945, Wochenblatt 1209, s. 4), jednym z jej iodących temató było poołanie niemieckiego instytutu naukoo-badaczego. Dotychczasoe liczne próby opracoyania strategii mniejszości i jej rozojoych perspekty skończyły się fiaskiem. Być może nadszedł czas, by ysiłki te sprofesjonalizoać. Zainicjoać badania bereitgestellt. regionalne uzględniające Jegliche Vervielfältigung ist strengstens LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen untersagt. Republice Federalnej. Czym jest ięc ona, jakich artości należy się odołyać, bereitgestellt. kiedy się o niej mói? Jegliche Vervielfältigung ist strengstens LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen untersagt. Niezmiernie ażnym zadaniem takiego Instytutu poinno być kształcenie elit tego śroiska. Poołanie studió ktoranckich skieroane głónie śroisk autochtonicznych. Ciągle pokutuje stereotyp, że Ślą- Opolu, był bez ątpienia Leo Baeck. zak nadaje się najlepiej zaodóki Żyski duchony i niemiecki uczony ięziony albo pługa. Instytut mógłby ten LARES: Diese Materialien sind lediglich hitleroskich zum obozach Lesen bereitgestellt. przyczyniać się przełamy- Jegliche Das Vervielfältigung barocke Prunkgefäß, um ist 1600 Jak liderzy TSKN podkreślali, najażniejszą artością tego instytutu ma być jego niezależność. Taki postulat musi budzić zdziienie. ( ) Jeżeli ten Instytut ma być czymś ięcej niż zatrudnianiem bibliotekarza na pół etatu, to postulat lideró TSKN jest po prostu nieykonalny. W ogóle nie uzględnia on boiem faktu, że na skutek zmian finansoaniu nauki iększość instytutó naukoo-badaczych Polsce znalazło się bardzo trudnej sytuacji finansoej. Dotyczy to złaszcza placóek humanistycznych, jak Instytut Zachodni Poznaniu czy Instytut Śląski Opolu. Złaszcza ten ostatni z trudem alczy o przetranie. W takiej sytuacji nieyobrażalne jest, żeby z udziałem polskich środkó postał kilka ulic dalej niemiecki insty- Es stammt aus der Werkstatt des Bres- ści naroych i niemieckich korzeni jakie uda się pozyskać. A te zależeć będą lauer Goldschmieds Caspar Pfister. regionu. A jednocześnie yrazem zachoania tradycji istniejącej placóki. go postrzegania tej placóki. Od agi im Schlesischen Museum in Görlitz głónej mierze od międzynaroe- Die letzten zei Jahre ar der Pokal tut historyczny. Taka sytuacja mogłaby się skończyć ulicznymi protestami i ogólnopolskim skandalem. ( ) Zamiast torzyć niezależne zamki z piasku, można by natomiast połączyć siły i spólnie z Instytutem Śląskim storzyć ażną placókę o międzynaroym zasięgu. Nadzór nad Instytutem Śląskim sprauje Minister Kultury ausgestellt. Es handelt sich hierbei um eine Leihgabe der Bundesrepublik, die beiden Häusern, immer für die Dauer von drei Jahren, für ihre Dauerausstellung zur Verfügung gestellt ird. Der Direktor des Museums in Görlitz, Mar- naiązać z tymi placókami spółpracę, noy Instytut Śląski miałby szybko ologii zaprzepaszczona zostanie szansa nach Königsinter jakikoliek und übergab ihn że przez torzenie irracjonalnych idekus Bauer, brachte den Pokal persönlich szansę znaleźć się globalnym obiegu strategicznego umocnienia śroiska Nicola Remig, der Leiterin des Doku- i Dziedzicta Naroego. Nie byłoby nic prostszego, jak zacząć Warszaie rozmoy nad restrukturyzacją tej placóki. ( ) Wspólnie zastanoić się nad podziałem kompetencji, restrukturyzacją katedr, otarciem się na noe obszary badacze. Przedyskutoać storzenie rady naukoej, która byłaby zaakceptoania dla obu stron. ( ) mniejszości. Instytut pozostanie na długo tematem zastępczym. Zasze będzie pretekst snucia planó jego poołania przy okazji różnych zebrań czy yborczych iecó. ( ) A może raz arto byłoby popatrzeć e łasne lusterko i zastano- źródłem dla różnych prac naukoych. ić się przy okazji rónież nad innymi eigenen ualitäten. Hier musste sich Instytut poinien stać się rodzajem marnoanymi szansami. der Goldschmied in zurückhaltender LARES: Diese Materialien Think-Tanku sind Mniejszości lediglich Niemieckiej. zum Lesen bereitgestellt. Prof. Sebastian Jegliche Fikus Gestaltung Vervielfältigung üben und so entstand ist eine Badania nad mniejszością i niemieckością na Górnym Śląsku mogłyby mieć znakomitego patrona. Najybitniejszym Niemiecki znaczek pocztoy z roku 1957 upamiętniający pierszą rocznicę śmierci Leo Baecka. intelektualistą, jaki kiedykoliek działał koncentracyjnych. Wyrazem eolucji Instytutu Śląskiego mogłaby być zmiana nazy tej placóki na Instytut Śląski im. Leo Baecka. Byłoby to symbolem przesunięcia punktu ciężkości zainteresoań Instytutu na spray mniejszo- Taka reorientacja zyskałaby zapene przychylność zaróno polskich, jak i niemieckich kołach rząych. Tym bardziej że Instytuty Naukoe im. Leo Baecka znajdują się Berlinie, Noym Jorku czy Londynie. Gdyby udało się naukoym. ( ) Kolejnym niezmiernie ażnym zadaniem tego Instytutu poinno być ocalenie przed zagubieniem, zniszczeniem i rozproszeniem zaróno pryatnych, jak i korporacyjnych archió. Na długie dziesięciolecia mogą stać się one istnienie odrębnej społeczności niemieckiej regionie. Think-Tank poinien rónież spróboać odpoiedzieć na podstaoe pytania tyczące tożsamości Niemcó na Śląsku. Jest ona dalece różna od śiamości Niemcó ania mentalnych barier i umożliić zbyanie datkoych kalifikacji przydatnych na kieroniczych stanoiskach. ( ) Sukces takiego instytutu naukoego zależeć będzie od środkó finansoych, proadzonych tu badań i naukoego autorytetu osób ziązanych z Instytutem. Stąd głoszenie postulatu torzenia łasnego instytutu jest raczej działaniem na szkodę łasnej społeczności. Rysuje się boiem realna perspektya, uelle: Internationale Medienhilfe (IMH) Perlmuttschatz Markus Bauer (Schlesisches Museum Görlitz) und Nicola Remig bei der Übergabe im Museum im Haus Schlesien. gefertigt, kann seit dem 16. Juni ieder im Haus Schlesien in Königsinter bei Bonn beundert erden. mentations- und Informationszentrums für schlesische Landeskunde. Der Pokal ist aus der Schale eines Nautilus mit Perlmuttschicht gefertigt und kunstvoll in Silber und Teilvergoldung gefasst. Vorrangig ging es um die Präsentation des Nautilus mit seinen ihm harmonische Lösung des materiell und formal ambivalenten Verhältnisses von naturalia und artificialia. Die Wirbelfront des Nautilus ist mit einer figürlichen Darstellung eines Seepferds verziert. In der Zeit der Renaissance und des Barock aren Prunkgefäße aus Nautilusschalen, gefasst in Gold und andere Edelmetalle, als Nautiluspokale überaus beliebt. Allgemein standen exotische Materialien ie Straußeneier, Kokosnuss-Schalen, Muscheln oder eben das Gehäuse eines Nautilus hoch im Kurs und urden für die Herstellung edelster Trinkgefäße verendet. Sie stellten ertvolle Sammlerstücke der höfischen Kunst- und Wunderkammern dar und vereinten in sich die gegensätzlichen Elemente der exotischen Naturgestalt (naturalia) mit jenen der künstlerischen Gestaltung (artificialia). Aber auch für das naturissenschaftliche Erkenntnisinteresse stellte der Nautilus zu dieser Zeit ein interessantes Kuriosum dar. Das schneckenförmige Kalkgehäuse besitzt bei mathematischer Betrachtung eine ähnliche Steigung ie der Goldene Schnitt oder die Goldene Spirale. HS/S-K uelle: Haus Schlesien