Podczas pierwszej debaty strategicznej pracowano nad analizą zasobów wewnętrznych i analizą otoczenia zewnętrznego pod kątem szans i zagrożeń.

Transkrypt

1 ANALIZA SWOT [OPRACOWANO NA PODSTAWIE OCENY DOKONANEJ PRZEZ UCZESTNIKÓW DEBAT STRATEGICZNYCH] 1

2 Podczas pierwszej debaty strategicznej pracowano nad analizą zasobów wewnętrznych i analizą otoczenia zewnętrznego pod kątem szans i zagrożeń. Przeprowadzono tzw. analizę SWOT. Analiza SWOT stała się podstawą do zidentyfikowania i sformułowania podstawowych problemów i zagadnień strategicznych. Nazwa SWOT jest akronimem angielskich słów Strengths (mocne strony), Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse w otoczeniu), Threats (zagrożenia w otoczeniu). Jest ona efektywną metodą identyfikacji słabych i silnych stron organizacji oraz badania szans i zagrożeń jakie stoją przed powiatem. SWOT zawiera określenie czterech grup czynników: mocnych stron uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią silne strony powiatu i które należycie wykorzystane sprzyjać będą jej rozwojowi (utrzymać je jako mocne, i na których należy oprzeć jej przyszły rozwój); słabych stron uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią słabe strony powiatu i które niewyeliminowane utrudniać będą jej rozwój (ich oddziaływanie należy minimalizować); szans - uwarunkowań zewnętrznych, które nie są bezpośrednio zależne od zachowania społeczności powiatu, ale które mogą być traktowane jako szanse, i przy odpowiednio podjętych przez nią działaniach, wykorzystane jako czynniki sprzyjające rozwojowi powiatu; zagrożeń - uwarunkowań zewnętrznych, które także nie są bezpośrednio zależne od zachowania społeczności powiatu, ale które mogą stanowić zagrożenie dla jej rozwoju (należy unikać ich negatywnego oddziaływania na rozwój powiatu). Podczas sesji, jej uczestnicy zostali poproszeni o wskazanie na najważniejsze czynniki i ich uszeregowanie wg obszarów analizy. Przeprowadzone wśród uczestników debaty badania ankietowe dały możliwość poznania powiatu poprzez pryzmat ich opinii, pozwoliły dodatkowo przybliżyć i określić najważniejsze jej problemy. Ankietowani mieszkańcy odpowiadali na pytania, co ich zdaniem jest mocną stroną powiatu, z jakimi powiat boryka się trudnościami i jak można je zwalczać, wykorzystując rysujące się szanse. Respondenci kwantyfikowali również podstawowe dziedziny życia społeczno gospodarczego w rozbiciu na poszczególne cechy. Wyniki ankiet były podstawą do przeprowadzenia analizy SWOT (mocnych i słabych stron, szans i zagrożeń). Analiza dotyczy sytuacji, w jakiej obecnie znajduje się powiat, pozwala sformułować koncepcje rozwoju ekonomicznego. Przedstawiona poniżej analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń jest syntezą poszczególnych obszarów życia społeczno-gospodarczego powiatu. Wiele kwestii podnoszonych było w sposób nieomal identyczny przez kilka lub nawet kilkanaście osób, można je zatem nazwać uniwersalnymi. Wiele zaś było tak szczegółowych, iż można by je traktować jako punkt wyjścia do konstruowania już nawet nie celu, a właściwie konkretnego programu operacyjnego lub projektu. Poniższy zbiór informacji o mocnych i słabych stronach powiatu i stojących przed nim szansach i zagrożeniach jest uzgodnioną wypadkową wiedzy o stanie i potrzebach powiatu ułożonych przekrojowo (w ramach poszczególnych obszarów życia społeczno - gospodarczego). Niektóre zapisy 2

3 z powodu swej lakoniczności mogą wydawać się nie do końca czytelne, ale zespół redakcyjny z pełną świadomością dokonał takich właśnie rozstrzygnięć. Analiza SWOT jest kontynuacją i podsumowaniem diagnozy stanu powiatu i w niej znajduje uzasadnienie większość rozstrzygnięć. Najwięcej osób jako główne problemy powiatu wskazało: bezrobocie budowę sieci kanalizacyjnej poprawę stanu nawierzchni dróg i połączeń komunikacyjnych ochronę środowiska naturalnego Na podstawie ankiet ustalono także, co według mieszkańców powiatu należy do jego pozytywnych cech. Większość wymieniała: korzystne położenie geograficzne i walory krajobrazowe tradycje regionu współpraca między organizacjami i samorządami infrastruktura drogowa dobra infrastruktura drogowa potencjał ludzki i gospodarczy Natomiast szanse należy upatrywać w: bliskości aglomeracji poznańskiej tworzeniu nowych miejsc pracy rozwoju budownictwa mieszkalnego rozwoju funkcji turystycznych powiatu współpracy gospodarczej Zagrożenia ich negatywne oddziaływanie na rozwój powiatu - mogą stanowić: zanieczyszczenie środowiska naturalnego zmniejszenie bezpieczeństwa obywateli pogarszające się warunki bytowe ludności niestabilne prawo oraz brak jego spójności Poszczególne elementy analizy SWOT zapisano w sposób hierarchiczny przyjmując, że o kolejności (ważności) zapisu decyduje ilość głosów oddanych na każdy z tych elementów przez uczestników debaty strategicznej pracujących w pięciu niezależnych grupach. Tak przyjęte kryterium oceny oddaje rzeczywisty obraz negatywów i pozytywów wewnątrz, jak i na zewnątrz powiatu zapisanych przez lokalnych liderów kreujących rozwój poszczególnych obszarów społeczno gospodarczych. 3

4 POŁOŻENIE, ŚRODOWISKO NATURALNE, EKOLOGIA POZYTYWNE korzystne położenie geograficzne brak zagrożeń ekologicznych oczyszczalnie ścieków korzystne walory turystyczno - krajobrazowe bliskie położenie Poznania wzrost bezpieczeństwa realizacja programu ochrony środowiska naturalnego zainteresowanie gości walorami turystyczno przyrodniczymi rozwój programów ochrony środowiska naturalnego duży niedobór zasobów wody pitnej niedostateczna ochrona wód zła jakość wód powierzchniowych gospodarka odpadami brak kanalizacji ściekowej dla pełnego wykorzystania oczyszczalni ścieków duże zanieczyszczenie akwenów wodnych i środowiska niska lesistość zanieczyszczenie środowiska naturalnego powodzie dalsza degradacja środowiska naturalnego w wyniku działalności człowieka bez zabezpieczenia właściwych funkcji komunalnych brak tradycji wykorzystywania istniejących walorów naturalnych 4

5 POZYTYWNE SPOŁECZNOŚĆ, POTENCJAŁ LUDZKI, EDUKACJA silne więzi społeczne (integracja powiatu) zaangażowanie określonych grup społecznych organizacje społeczno użyteczne opieka socjalna pomoc rodzinie dobra infrastruktura społeczna osób niepełnosprawnych potencjał ludzi wykształconych potencjał ludzki wrażliwość na inicjatywy społeczne poziom bezrobocia służba zdrowia system edukacji duże rozwarstwienie społeczne tolerancja wobec łamiących prawo bezpieczeństwo mieszkańców odpływ dobrze wykształconych młodych ludzi kompetencje urzędników niż demograficzny brak środków na cele edukacyjne dostęp do edukacji zmniejszenie bezrobocia w skali makro tworzenie nowych miejsc pracy w skali makro edukacja społeczności lokalnej w szczególności wsi wzrost tolerancji perspektywy dla młodych potencjał intelektualny ludności inwestycje dotyczące lecznictwa termalnego otoczenie większą opieką ludzi starszych powstanie wyższej szkoły i ośrodka akademickiego zmiana programów edukacyjnych zmniejszenie bezpieczeństwa obywateli terroryzm marginalizacja środowisk młodych mieszkańców powiatu brak środków na profilaktykę zdrowotną konsumpcyjny tryb życia stan bezpieczeństwa patologie społeczne kosmopolityzm marazm rozwojowy korupcja zubożenie społeczne napływ złych wzorców napływ wielkomiejskich wzorców (negatywnych) choroby narkomania globalizacja odpływ kadr do innych powiatów i do innych państw U.E. nieznajomość przepisów U.E. 5

6 WARUNKI SOCJALNO - BYTOWE POZYTYWNE dobrze rozwinięta i funkcjonująca sieć szkół możliwość rozwoju oświaty na bazie istniejących szkół dbałość o czystość i estetykę rozwój budownictwa mieszkalnego poprawa warunków życia mieszkańców dofinansowanie opieki społecznej do zadań z zakresu opieki socjalnej słabe wyposażenie szkół źle wyposażony szpital niewystarczająca ilość sal gimnastycznych, boisk brak mieszkań socjalnych zaplecze socjalne pogarszające się warunki bytowe ludności w skali makro powiększające się różnice w dochodach ludności niekonsekwentna polityka państwa wobec terenów wiejskich 6

7 POZYTYWNE GOSPODARKA, ROLNICTWO dobrze rozwinięte rolnictwo i MŚP tereny pod rozwój funkcji rekreacyjno turystycznych przedsiębiorstwa związane z rolnictwem duże gospodarstwa rolne istniejący potencjał gospodarczy tworzenie nowych miejsc pracy w skali makro napływ inwestycji rozwój inwestycji rolniczych rolnictwo ekologiczne tereny inwestycyjne rozwój rolnictwa rozwój przemysłu konkurencja na rynku brak terenów pod inwestycje likwidacja zakładów pracy przemysł na obszarach wiejskich niska aktywność gospodarcza ludności skup płodów rolnych kryzys finansów publicznych wzrost bezrobocia w sąsiednich gminach brak zainteresowania inwestycyjnego likwidacja powiatu średzkiego i wchłonięcie gmin przez inne większe powiaty rozwarstwienie ekonomiczne system podatkowy dla rolników konkurencja ze strony firm z U.E. zła sytuacja makroekonomiczna kraju związana z finansami publicznymi warunki lokalizacji nowych form wycofanie się inwestorów istniejących przepływ obcego kapitału, wykup majątku powiatu i innych zasobów powstanie konkurencyjnych zakładów pracy 7

8 INFRASTRUKTURA TECHNICZNA I INFORMACYJNA, KOMUNIKACJA POZYTYWNE dobra sieć dróg instytucje i urzędy (banki, jednostki administracji rządowej) techniki informatyczne komunikacja (autostrady) wykorzystanie bliskości autostrady, przecięcie szlaków komunikacyjnych stworzenie systemu informacji inwestycyjnej dobre połączenie komunikacyjne poprawa jakości dróg transport sieć dróg brak komunikacji powiatowej (autobusy) niski stopień dostępu do internetu miejsca parkingowe słaby dostęp do informacji uzbrojenie terenów, szczególnie obszarów wiejskich trudności z pozyskaniem środków finansowych na realizację inwestycji 8

9 KULTURA, SPORT I TURYSTYKA POZYTYWNE teatr pływalnia rozwinięta turystyka działalność kulturalna kolejka wąskotorowa kultura ludowa kultywowanie tradycji i kultury przodków atrakcje turystyczne i przyrodnicze tereny pod rozwój funkcji rekreacyjno turystycznych osiągnięcia sportowe rozwój funkcji turystycznych gospodarstwa agroturystyczne rozwój kultury promocja brak profesjonalnej bazy hotelowo gastronomicznej mały udział ludności w życiu kulturalnym niewykorzystanie szans w zakresie turystyki niski poziom sportu wyczynowego i bazy sportowej brak pełno wymiarowej hali sportowej z widownią brak bazy kulturalnej na wsiach brak sztucznej nawierzchni do hokeja na trawie degradacja środowiska związana z działalnością człowieka nie kultywowanie tradycji i zasobów kulturowych regionu 9

10 POZYTYWNE WARUNKI WSPIERAJñCE ROZWÓJ GOSPODARCZY, WSPÓŁPRACA koncentracja kapitału tereny pod aktywizację dobre warunki dla przedsiębiorców inicjatywy pozarządowe (np. wolontariat) współpraca między organizacjami dobra organizacja społeczności lokalnej samorządność Wydział Promocji i Integracji Europejskiej szeroka współpraca z Poznaniem (w ramach aglomeracji poznańskiej) pozyskanie inwestorów aktywność organizacji pozarządowych obecność w Unii Europejskiej stworzenie możliwości inwestowania na terenie powiatu większa samodzielność samorządów współpraca regionalna organizacje pozarządowe absorpcja funduszy strukturalnych U.E. inicjatywy gospodarcze współpraca gospodarcza, naukowa różnorodność idei promowanie przedsiębiorczości włączenie się do współpracy z samorządem lokalnego biznesu wymiana doświadczenia udział w targach 10

11 WARUNKI WSPIERAJñCE ROZWÓJ GOSPODARCZY, WSPÓŁPRACA współpraca między grupami różnych opcji politycznych współpraca między samorządami brak dobrych instytucji gospodarczych, społecznych słaby rozwój nowych inwestycji brak inwestorów z dużym kapitałem brak dobrych liderów słaba aktywność samorządów gmin z powiatem budżet niewspółmiernie mały do potrzeb brak planów zagospodarowania przestrzennego kredyty dla firm i gospodarstw rozwarstwienie ekonomiczne zmiana Rządu likwidacja powiatu brak dotacji ze strony Województwa i Rządu nie wykorzystanie funduszy strukturalnych U.E. dominacja gospodarcza gmin powiatu ziemskiego poznańskiego dojście do rządu ugrupowań populistycznych marazm rozwojowy wchłoniecie przez prężniejsze jednostki przyspieszone wybory do sejmu indywidualizacja postaw i potrzeb ludzkich malejący rynek zbytu niedofinansowanie małych i średnich przedsiębiorstw koncentracja instytucji wspierających rozwój przedsiębiorczości w ośrodkach miejskich kryzys finansów publicznych niedostosowanie do wymogów U.E. nadmierne upartyjnienie zła sytuacja makroekonomiczna kraju związana z finansami publicznymi korupcja podatki mniejsze środki z budżetu państwa dla powiatu niespójne i zbyt trudne prawo przepływ obcego kapitału, wykup majątku powiatu i innych zasobów system finansowania samorządu 11