Instrukcja dla ucznia

Transkrypt

1 KOD UZNIA WPISUJE UZEŃ DATA URODZENIA UZNIA dzień miesiąc rok UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄY EGZAMIN PO GIMNAZJUM Miejsce na naklejkę z kodem dysleksja EGZAMIN PO GIMNAZJUM ZĘŚĆ HUMANISTYZNA Instrukcja dla ucznia 1. Sprawdź, czy zestaw egzaminacyjny zawiera 11 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi. 2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod i datę urodzenia. 3. zytaj uważnie wszystkie teksty i zadania. 4. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem z czarnym tuszem/ /atramentem. Nie używaj korektora. 5. W zadaniach od 1. do 13. oraz od 15. do 21. są podane cztery odpowiedzi: A, B,, D. Odpowiada im następujący układ kratek na karcie odpowiedzi: A B D Wybierz tylko jedną odpowiedź i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą np. gdy wybrałeś odpowiedź A : A B D 6. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź. 7. Rozwiązania zadań 14. oraz od 22. do 26. zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj. 8. Redagując odpowiedzi do zadań, możesz wykorzystać miejsca opatrzone napisem Brudnopis. Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane. Powodzenia! 2007 zas pracy: 120 minut Liczba punktów do uzyskania: 50 A B D S-A

2 Tekst I Dedal i Tymczasem Dedal uprzykrzył sobie długie na Krecie wygnanie 1, zatęsknił za ojczyzną, lecz dookoła morze. Ziemię zamknął przede mną i morze myśli lecz niebo z pewnością stoi otworem, tędy przejdziemy. hoćby wszystkim zawładnął Minos, powietrza nie zdobędzie. Wynajduje nową sztukę, zamyśla poprawić naturę. Układa pióra w równe rzędy od najmniejszych do największych, jakby w rosnącej krzywiźnie. Tak z nierównych łodyg robią na wsi piszczałki. W środku nićmi związuje, pod spodem pióra woskiem zlepia, i tak ułożone w lekki łuk wygina na kształt skrzydeł ptasich. Mały tuż przy nim, nie wiedząc, jak niebezpieczne dla niego będą dzisiejsze zabawki, ze śmiejącą się twarzą goni piórka, które lekki wiew unosi, to wosk płowy ugniata w ręku i tak bawiąc się, ojcu przeszkadza w jego dziwnym dziele. Gdy wreszcie spod przemyślnej dłoni wyszło ukończone, mistrz na dwóch skrzydłach podźwignąwszy ciało, bije skrzydłami i w powietrze wzlata. Poucza syna: Trzymaj się pośredniej drogi, ze, przestrzegam cię, bo gdy się zbyt obniżysz, wilgoć obciąży pióra, gdy wzlecisz zbyt wysoko, żar je opali. Leć pośrodku. Zabraniam ci patrzeć na Bootesa, na Niedźwiedzicę lub na ostry miecz Oriona 2. Leć za mną. Tak uczy go zasad latania i do niewprawnych ramion przypasuje skrzydła. Wśród pracy, napominań łza po twarzy ojca ścieka, drżą ojcowskie dłonie. Ucałował syna, ach, po raz ostatni, wzniósł się na skrzydłach i leci przodem, z lękiem oglądając się na towarzysza. Tak samo ptaszka, co wywodzi z gniazda swe pisklęta w powietrze, wzywa je za sobą, uczy trudnej sztuki, sama podlatuje i ogląda się na dzieci. Rybak, gdy właśnie ryba zadrgała na wędce, ujrzał ich w górze lecących, pasterz na kiju oparty i oracz u czepigi pługa. Zdumieli się: Któż mógłby tak w powietrzu latać? hyba tylko bogowie! Już Samos 3, wyspę Junony, pozostawili z lewej strony, minęli Delos i Paros 4, a z prawej Lebintos i miodem płynącą Kalymne 5. Nagle chłopiec w radosnym uniesieniu wzbija się wyżej. Zostawia przewodnika i, pragnąc wzbić się w niebo, leci coraz wyżej. Ostre promienie słońca zmiękczyły piór wiązania z wonnego wosku. Stopniał wosk. nagimi rękoma trzepoce, lecz pozbawiony skrzydeł, jakby wioseł, nie zagarnia powietrza. Krzyczy: Ojcze! i spada w błękitną toń morza, które odtąd nosi jego imię. A ojciec nieszczęśliwy, już nie ojciec, woła: ze, mój ze, gdzie jesteś? Gdzie cię odnajdę, ze... powtarzał, aż ujrzał w wodzie pływające pióra, przeklął swoją sztukę, ciało pochował w grobowcu w ziemi nazwanej imieniem tego, kto w niej pogrzebany. Owidiusz, Dedal i, tłum. Anna Kamieńska, Ossolineum, Wrocław Dedal był budowniczym Labiryntu, więc król Krety nie chciał go z wyspy wypuścić. 2 Bootes, Niedźwiedzica, Orion nazwy gwiazdozbiorów. 3 Samos wyspa na Morzu Egejskim, miejsce kultu Junony najpotężniejszej z rzymskich bogiń, żony Jowisza. 4 Delos i Paros greckie wyspy z archipelagu yklad. 5 Lebintos i Kalymne wyspy z archipelagu Sporad. 72

3 Zadanie 1. () Dlaczego Dedal nie mógł opuścić Krety? A. Znał sekret Labiryntu. B. Nie mógł zostawić rodziny.. Bał się o syna a. D. Był uwięziony w lochu. Zadanie 2. () Zdanie Ziemię zamknął przede mną i morze mówi o A. Dedalu i jego wynalazku. B. Minosie i jego zakazie.. ze i jego uczuciu do ojca. D. wyspach i otaczających je morzach. Zadanie 3. () W jakim celu Dedal kazał owi trzymać się pośredniej drogi? A. Myślał, że pogoda zmieni kierunek lotu. B. hciał cały czas obserwować syna.. Obawiał się, że chłopiec zabłądzi. D. Tego wymagała konstrukcja skrzydeł. Zadanie 4. () Która wypowiedź jako pierwsza zapowiada upadek a? A. Ziemię zamknął przede mną i morze.... B....lecz niebo z pewnością stoi otworem, tędy przejdziemy.....niebezpieczne dla niego będą dzisiejsze zabawki.... D. Trzymaj się pośredniej drogi, ze, przestrzegam cię.... Zadanie 5. () Dlaczego nie posłuchał przestrogi ojca? A. Nie uwierzył w nią. B. Zlekceważył ją.. Zignorował ją. D. Zapomniał o niej. Zadanie 6. () Za śmierć a Dedal najbardziej obwiniał A. siebie i swój wynalazek. B. gorące promienie słońca.. lekkomyślność syna. D. gapiów z wyspy. Zadanie 7. () Które z cech Dedala zostały w tekście najbardziej wyeksponowane? A. ierpliwość i uczuciowość. B. Przemyślność i siła woli.. Pomysłowość i roztropność. D. Śmiałość i troskliwość. Zadanie 8. () Tekst I jest opowieścią: A. realistyczną. B. fantastyczną.. groteskową. D. satyryczną. 73

4 EGZAMIN PO GIMNAZJUM Tekst II Pieter Bruegel, Upadek a (1558 r.) Zadanie 9. () o zakłóca spokojny nastrój obrazu? A. Pochylona sylwetka oracza. B. Wsparty na kiju pasterz.. Wystające z wody nogi. D. Płynący na żaglach okręt. Zadanie 10. () Dlaczego malarz uczynił z a postać prawie niewidoczną? Wskaż najtrafniejszą odpowiedź. A. Żeby oglądający obraz nie od razu go zauważył. B. hciał wyeksponować inne elementy obrazu.. Tak pokazał miejsce a w przedstawionym świecie. D. Każda z powyższych odpowiedzi jest poprawna. Zadanie 11. () Postacie na obrazie nie dostrzegają tragedii, ponieważ A. są zajęte swoimi sprawami. B. nie chcą widzieć wypadku.. obserwują krajobraz. D. ich uwagę przyciągają zwierzęta. Zadanie 12. () Epoka, w której powstał obraz, to A. starożytność. B. średniowiecze.. odrodzenie. D. oświecenie. Zadanie 13. () Które słowo określa relację między obrazem Bruegela i mitem Owidiusza? A. Inspiracja. B. Duplikat.. Plagiat. D. Kopia. 74

5 Zadanie 14. (0 2) Wymień jedno podobieństwo i jedną różnicę między scenami upadku a przedstawionymi przez Owidiusza i Bruegela. Podobieństwo: Różnica: Tekst III (fragmenty) Miał lat piętnaście, szesnaście najwyżej. zytając, od czasu do czasu wstrząsał płową czupryną, odgarniając włosy, które mu spadały na czoło. Jedna książka sterczała mu z bocznej kieszeni, drugą rozłożoną trzymał przed oczami. (...) Nie uważał na potrącanie, na cisnący się do wagonów tłum. Parę czerwonych smug przeminęło za nim, on wciąż nie odrywał oczu od książki. I wciąż z tą książką pod nosem czy to, że znudziły go potrącania i krzyki wokoło, czy też nagle podświadomie uczuł potrzebę pośpiechu do domu widziałem, że stąpnął z wysepki na jezdnię wprost pod nadjeżdżający samochód. Rozległ się zgrzyt gwałtownie naciśniętych hamulców i gwizd gum na asfalcie, samochód, unikając przejechania chłopca, skręcił gwałtownie w bok i zatrzymał się nagle przed samym rogiem Trębackiej. Z przerażeniem spostrzegłem, że była to karetka gestapo. Młodzieniec z książką usiłował wyminąć samochód. Ale w tym samym momencie z tyłu karetki otworzyły się drzwiczki i dwóch osobników w hełmach z trupimi główkami wyskoczyło na jezdnię. Znaleźli się tuż obok chłopca. Jeden z nich krzyczał gardłowym głosem, drugi okrągłym ruchem ręki, z szyderstwem zaprosił go do środka. Do dziś dnia widzę młodzieńca, jak stoi u drzwiczek karetki, zażenowany, po prostu zawstydzony... Jak wzbrania się przeczącym naiwnym ruchem głowy, jak dziecko, które obiecuje, że już nigdy więcej nie będzie... Ja nic nie zrobiłem zdawało się, mówił ja tylko tak... Wskazywał na książkę, jako na przyczynę swojej nieuwagi. Jak gdyby tutaj można było coś wytłumaczyć. Nie chciał wejść do karetki ostatnim odruchem traconego życia. Żandarm zażądał od niego papierów, porwał wyjętą kenkartę 1 i gwałtownym ruchem popchnął chłopca do środka. Drugi mu pomógł, chłopiec wsiadł, za nim gestapowcy, drzwiczki trzasnęły i karetka, pędem porwawszy się z miejsca, szybkim tempem skierowała się w stronę alei Szucha 2... Zniknęła mi z oczu. Obejrzałem się dookoła, szukając jeszcze u kogoś zrozumienia, współczucia dla tego, co się tutaj zdarzyło. Przecież młodzieniec z książką zginął. Z najwyższym zdumieniem spostrzegłem, że nikt tego zdarzenia nie zauważył. Wszystko, co opisałem, odbyło się tak szybko, tak błyskawicznie, każdy z tłumu na ulicy tak był zajęty swoim pośpiechem, że porwanie młodzieńca przeszło niepostrzeżenie. Panie, stojące tuż przy mnie, spierały się, którym numerem tramwaju będzie im wygodniej jechać, dwóch jegomościów za słupkiem tramwajowym zapalało papierosy (...). Mickiewicz stał spokojnie i kwiaty pachniały, i brzózki, i jarzębiny obok pomnika poruszały się od lekkiego wiatru, zniknięcie tego człowieka nie znaczyło nic dla nikogo. Ja jeden zauważyłem, że utonął. Stałem jeszcze długo na miejscu, czekając, aż tłum zrzednie. Myślałem, że może Michaś tak go sobie w myślach nazwałem powróci. Wyobrażałem sobie jego dom, rodziców oczekujących na jego powrót, matkę przygotowującą wieczerzę i w głowie mi się pomieścić nie chciało, że oni 75

6 nigdy nie dowiedzą się, jakim sposobem zginął ich syn. Nie przypuszczałem, znając zwyczaje naszych okupantów, aby się mógł wyrwać z tych pazurów. A wpadł w tak głupi sposób! Bezmyślne okrucieństwo tego porwania poruszyło mnie do głębi, porusza jeszcze do dziś dnia. i, co zginęli w walce, ci, co wiedzieli, za co giną, mieli może w tym pociechę, że śmierć ich ma jakiś sens. Ale iluż było takich jak mój, co tonęli w morzu zapomnienia z okrutnego w swej bezmyślności powodu. Jarosław Iwaszkiewicz, Panny z Wilka,, Staroświecki sklep, Wiewiórka, Warszawa Kenkarta dokument tożsamości wydawany przez władze niemieckie w czasie okupacji. 2 Aleja Szucha ulica w Warszawie, przy której mieściła się główna siedziba gestapo. Zadanie 15. () Gdzie rozgrywają się opisane wydarzenia? A. W Krakowie. B. W Poznaniu.. W Warszawie. D. W Gdańsku. Zadanie 16. () Najważniejszym celem pierwszego akapitu jest przedstawienie bohatera jako chłopca A. najwyżej szesnastoletniego. B. z włosami spadającymi na czoło.. pogrążonego w lekturze książki. D. nieuważającego na potrącanie. Zadanie 17. () Dlaczego narrator przeraził się, gdy spostrzegł, że chłopiec wszedł przed karetkę gestapo? A. Był przekonany, że samochód nie zdąży zahamować. B. Wiedział, że gestapo jest organizacją zbrodniczą.. Na hełmach dwóch osobników zobaczył trupie główki. D. W czasie hamowania rozległ się przerażający gwizd opon. Zadanie 18. () Zachowanie chłopca wobec gestapowców świadczy o tym, że A. był zdezorientowany i przestraszony. B. był oburzony ich szyderstwami.. sprytnie odgrywał rolę naiwnego. D. próbował gestapowców oszukać. Zadanie 19. () Dlaczego obecni na miejscu ludzie nie zareagowali na zniknięcie chłopca? A. Uznali, że chłopiec zawinił i słusznie został ukarany. B. Byli przekonani, że karetka zawiezie go do szpitala.. hcieli mu pomóc, ale byli śmiertelnie wystraszeni. D. Nie zwrócili uwagi, bo przywykli do takich zdarzeń. Zadanie 20. () W jakim celu opis zachowania ludzi został zestawiony z informacją o pomniku Mickiewicza i otaczającej go przyrodzie? A. To kontrast. Mickiewicz był poetą bardzo wrażliwym. B. To analogia. Ludzie, pomnik i przyroda byli obojętni.. To komizm. Autor chciał zachowanie ludzi ośmieszyć. D. To przypadek. Zestawienie nie ma artystycznego znaczenia. 76

7 Zadanie 21. () Przytoczony fragment tekstu Iwaszkiewicza ma cechy: A. rozprawki. B. streszczenia.. opowiadania. D. recenzji. Zadanie 22. () Odwołując się do cech osobowości narratora, wyjaśnij, dlaczego los Michasia tak głęboko go poruszył. Zadanie 23. (0 2) Dlaczego Iwaszkiewicz nadał tej historii tytuł? Sformułuj tezę i podaj dwa argumenty potwierdzające jej słuszność. Teza:... Argument 1: Argument 2: Zadanie 24. (0 5) Opisz reprodukcję obrazu Pietera Bruegela Upadek a. 77

8 Zadanie 25. (0 4) Do jednego z muzeów w naszym kraju został na pewien czas sprowadzony obraz Pietera Bruegela Upadek a. Napisz zaproszenie do zwiedzenia tej ekspozycji. Zadanie 26. (6) i, co zginęli w walce, ci, co wiedzieli, za co giną, mieli może w tym pociechę, że śmierć ich ma jakiś sens. Ale iluż było takich jak mój, co tonęli w morzu zapomnienia z okrutnego w swej bezmyślności powodu. Rozwiń myśl Jarosława Iwaszkiewicza w formie rozprawki. Twoja praca powinna zająć co najmniej połowę wyznaczonego miejsca. 78

9 DATA URODZENIA UZNIA Nr zadania Odpowiedzi dzień miesiąc rok KOD UZNIA 1 A B D 2 A B D 3 A B D 4 A B D 5 A B D 6 A B D 7 A B D 8 A B D 9 A B D 10 A B D 11 A B D 12 A B D 13 A B D 15 A B D 16 A B D 17 A B D 18 A B D 19 A B D 20 A B D 21 A B D 81

10 Klucz i schemat oceniania zadań Zadania i () Numer zadania Poprawna odpowiedź A B D D A B D A Numer zadania Poprawna odpowiedź A B A D B Zadania 14. i Jeśli w zadaniach punktowanych wśród odpowiedzi poprawnych pojawią się odpowiedzi niepoprawne, uczeń otrzymuje 0 pkt za zadanie. Numer zadania Odpowiedź poprawna, typowa Punktacja Zasady przyznawania punktów 14 Podobieństwo: W obu przypadkach spadł do morza. Różnica: U Owidiusza oracz, pasterz i rybak go zauważyli, u Bruegela nie zauważyli. 0 2 Przyznajemy po jednym punkcie za podanie podobieństwa i różnicy. 22 Wrażliwość narratora. Przyznaje się punkt za odwołanie się do wrażliwości narratora. 23 Przykład tezy: Pisarz dostrzegł podobieństwo losów mitycznego a i Michasia. 0 2 Przyznajemy 2 punkty za sformułowanie tezy i dwóch trafnych argumentów. Przykłady argumentów: Obaj pod wpływem fascynacji (urzeczenia) zapomnieli o rzeczywistości. Obaj przez to zginęli. Nikt nie zauważył ich tragedii. Przyznajemy 1 punkt za sformułowanie tezy i jednego trafnego argumentu. Nie przyznajemy punktów za sformułowanie samej tezy oraz za podanie argumentów bez tezy. 82

11 Zadanie 24. (0 5) Kryteria oceny opisu dzieła sztuki Kryteria oceny Punktacja I. Realizacja tematu (0 2) 1 2 Posługuje się pojęciem planu i ujmuje wszystkie ważniejsze elementy fabuły obrazu (postacie chłopów, zwierzęta, tonący, statek, morze). Wskazuje na tło, nastrój. II. Kompozycja () 3 Wypowiedź spójna, logicznie uporządkowana. III. Język () 4 Nie więcej niż 2 błędy językowe. IV. Ortografia i interpunkcja () 5 Nie więcej niż 2 błędy ortograficzne i 2 błędy interpunkcyjne. Razem 0 5 Zadanie 25. (0 4) Kryteria oceny zaproszenia Kryteria Zasady przyznawania punktów Punktacja Realizacja tematu Język i styl Ortografia i interpunkcja Razem Wskazanie adresata. Dostosowanie wypowiedzi do sytuacji komunikacyjnej (występują wszystkie formalne wyznaczniki zaproszenia). Słownictwo właściwe dla zaproszenia, styl jednorodny. Poprawna ortografia i interpunkcja

12 Zadanie 26. (6) Kryteria oceny rozprawki Kryteria oceny Punktacja I. Realizacja tematu (0 6) Tworzy tekst przynajmniej we fragmentach zgodny z tematem. Formułuje tezę (hipotezę). a) Posługuje się co najmniej dwoma przykładami z literatury (lub historii, lub sztuki) adekwatnymi do postawionej tezy. b) Uzasadnia wybór jednego przykładu. c) Uzasadnia wybór kolejnego przykładu (kolejnych przykładów). d) Podsumowuje rozważania. II. Kompozycja (0 3) Redaguje tekst o trójdzielnej kompozycji, zachowując właściwe proporcje. Redaguje spójną wypowiedź (występują wskaźniki zespolenia). Redaguje wypowiedź logicznie uporządkowaną. III. Język i styl (0 4) 7 8 a) Poprawnie (pod względem znaczeniowym) stosuje słownictwo, również w związkach frazeologicznych. b) Poprawnie odmienia wyrazy oraz łączy wyrazy w zdania i zdania pojedyncze w zdania złożone (niepowtarzanie tych samych struktur zdaniowych). c) Trafnie dobiera środki językowe (nie stosuje wulgaryzmów, nieuzasadnionych kolokwializmów, wielosłowia, wieloznaczności, powtórzeń; nie miesza stylów, nie nadużywa wyrazów obcych, nieuzasadnionych wyrażeń typu: praktycznie rzecz biorąc, dajmy na to, powiedzmy). Stosuje styl charakterystyczny dla wywodu argumentacyjnego. 0 3 (dopuszczalne 3 błędy, niezależnie od kategorii) 0 3 bł. 3 pkt 4 bł. 2 pkt 5 bł. 1 pkt 6 bł. 0 pkt IV. Zapis (0 3) 9 10 Pisze poprawnie pod względem interpunkcyjnym (dopuszczalne 3 błędy). Pisze poprawnie pod względem ortograficznym. Razem 0 3 bł. 1 pkt 4 bł. 0 pkt bł. 2 pkt 1 bł. 1 pkt 2 bł. 0 pkt 6 Uwaga! Punktów za kryteria od II do IV nie przyznaje się, jeśli praca jest krótsza niż połowa wyznaczonego miejsca. Jeśli cała praca nie jest zgodna z tematem, nie przyznaje się punktów za kryterium I (realizacja tematu). 84