Łubin wąskolistny 2018

Transkrypt

1 Łódzki Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie łódzkim Łubin wąskolistny 2018 Sulejów, marzec

2 Przewodniczący Łódzkiego Zespołu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego dr inż. Przemysław Majchrowski Stacja Koordynująca PDO w woj. łódzkim CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Sulejowie ul Polna 10, Sulejów tel.: sdoo.sulejow@coboru.pl Opracowanie: mgr inż. Joanna Kilańczyk Redakcja merytoryczna: dr inż. Przemysław Majchrowski Wydawca: SDOO w Sulejowie Rozpowszechnianie danych zawartych w publikacji z podaniem COBORU SDOO w Sulejowie jako źródła informacji 2

3 16. Łubin wąskolistny oprac. mgr inż. Joanna Kilańczyk Łubin wąskolistny ma spory udział w strukturze zasiewów roślin strączkowych grubonasiennych. Różnorodność odmianowa umożliwia wielokierunkowe wykorzystanie tego gatunku. Odmiany o niskiej zawartości alkaloidów mogą być uprawiane na nasiona i wykorzystane w produkcji pasz jako wartościowy komponent białkowy. Odmiany o wysokiej zawartości alkaloidów (gorzkie) są przydatne do upraw poplonowych na przyoranie, zwłaszcza w rejonach żerowania dzikiej zwierzyny. Uprawa łubinu wąskolistnego zapewnia wiele korzyści. Gatunek ten pozostawia po sobie bardzo wartościowe stanowisko dla roślin następczych i wpływa na zwiększenie ich plonowania. W wyniku symbiozy z bakteriami brodawkowymi wiążącymi wolny azot z powietrza wzbogaca nim glebę, umożliwia w ten sposób zmniejszenie nakładów na nawozy azotowe. Głęboki i silnie rozwinięty system korzeniowy łubinu spulchnia podglebie i przemieszcza z głębszych warstw gleby składniki mineralne (fosfor, potas, wapń) pozostawiając je uprawom następczym, o płytszym systemie korzeniowym. Łubin wąskolistny, jak również inne rośliny bobowate, odgrywają ważną rolę w tworzeniu modelu zrównoważonego i przyjaznego środowisku rolnictwa do którego dąży UE. W Krajowym rejestrze znajduje się 29 odmian łubinu wąskolistnego, z czego 20 to odmiany o niesamokończącym typie wzrostu i niskiej zawartości alkaloidów, 6 o samokończącym typie wzrostu i 3 niesamokończące odmiany gorzkie (o wysokiej zawartości alkaloidów). W 2018 roku zarejestrowano 3 nowe odmiany: Homer, Lila Baer oraz Szot. W doświadczeniach porejestrowych, realizowanych na terenie województwa łódzkiego w 2018 roku badano 22 odmiany łubinu wąskolistnego. Doświadczenia zlokalizowano w ZDOO w Lućmierzu i SDOO w Sulejowie. W publikacji znajdują się również wyniki z ZDOO w Kawęczynie i ZDOO w Kochcicach. Doświadczenia prowadzone były na jednym poziomie agrotechnicznym, bez ochrony funicydowej. Biorąc pod uwagę wyniki ww. doświadczeń, plonowanie łubinu wąskolistnego w poszczególnych lokalizacjach w 2018 roku kształtowało się na podobnym poziomie i wynosiło od 28,0 dt/ha w Kawęczynie do 29,9 dt/ha w Lućmierzu. Przez dwa lata badań najwyższy plon uzyskiwały odmiany: Dalbor, Lazur, Rumba, Salsa i Roland. Najbardziej równomiernie dojrzewały odmiany: Roland, Wars, Regent i Homer. Jednym z głównych elementów struktury plonu jest masa tysiąca nasion. Najdorodniejszymi nasionami charakteryzowały się odmiany: Bolero, Tango, Lila Baer i Szot. Porażenie roślin przez choroby było sporadyczne. Przez dwa lata badań na pojedynczych doświadczeniach pojawiła się antraknoza i opadzina liści oraz na dwóch doświadczeniach zgorzel naczyniowa. Wiele spośród badanych odmian wykazało małą wrażliwość na antraknozę. Najmniej wrażliwe na porażenie przez opadzinę liści były odmiany Koral i Szot, natomiast przez zgorzel naczyniową Koral i Rumba. Biorąc pod uwagę wyniki uzyskane z doświadczeń porejestrowych Łódzki Zespół PDO zdecydował o utworzeniu dla łubinu wąskolistnego Listy Odmian Zalecanych do uprawy na terenie województwa (LOZ). Lista jest efektywną formą rekomendacji najodpowiedniejszych odmian do praktyki rolniczej. W dużym stopniu pozwala ograniczać napływ odmian, których uprawa może łączyć się z ryzykiem. Odmiany łubinu wąskolistnego wstępnie rekomendowane do uprawy na terenie województwa łódzkiego: Dalbor R, Lazur R, Roland R, Salsa R. 3

4 Tabela 1. Łubin wąskolistny. Odmiany badane. Rok zbioru: 2018 Rok wpisania Rok do włączenia Odmiana Krajowego Lp. do Rejestru LOZ Odmian w Polsce 4 Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - pełnomocnika w Polsce odmiany niesamokończące 1 Kalif 2006 Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, Kobylin 2 Neptun 2009 Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, Kobylin 3 Dalbor R Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, Kobylin 4 Heros 2011 Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, Kobylin 5 Tango 2012 Poznańska Hodowla Roślin sp. Z o.o., ul. Kasztanowa 5, Tulce 6 Kurant 2014 Poznańska Hodowla Roślin sp. Z o.o., ul. Kasztanowa 5, Tulce 7 Wars 2014 Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, Kobylin 8 Lazur R Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, Kobylin 9 Rumba 2015 Poznańska Hodowla Roślin sp. Z o.o., ul. Kasztanowa 5, Tulce 10 Salsa R Poznańska Hodowla Roślin sp. Z o.o., ul. Kasztanowa 5, Tulce 11 Bolero 2016 Poznańska Hodowla Roślin sp. Z o.o., ul. Kasztanowa 5, Tulce 12 Jowisz 2016 Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, Kobylin 13 Koral 2016 Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, Kobylin 14 Tytan 2016 Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, Kobylin 15 Neron 2017 Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, Kobylin 16 Roland R Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, Kobylin 17 Samba 2017 Poznańska Hodowla Roślin sp. Z o.o., ul. Kasztanowa 5, Tulce odmiany samokończące 18 Boruta 2002 Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, Kobylin 19 Regent 2009 Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, Kobylin 20 Homer 2018 Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, Kobylin 21 Lila Baer 2018 IGP Polska sp. Z o.o. k., ul. Wyspiańskiego 43, Poznań 22 Szot 2018 Poznańska Hodowla Roślin sp. Z o.o., ul. Kasztanowa 5, Tulce

5 Tabela 2. Łubin wąskolistny. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2018 Miejscowość Lućmierz Kawęczyn Kochcice Powiat zgierski sochaczewski lubiński Kompleks rolniczej przydatności gleby żytni dobry żytni bardzo dobry żytni bardzo dobry Klasa bonitacyjna gleby IV b III a III b ph gleby w KCl 6,2 6,4 6,1 Przedplon pszenżyto ozime pszenica jara jęczmień jary Data siewu (dzień, m-c, rok) Obsada nasion (szt/m 2 ) Data zbioru (dzień, m-c, rok) Nawożenie mineralne N (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Środki ochrony roślin Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Stomp Aqua 455 SC 2,6 l Boxer 800 EC 3,0 l Boxer 800 EC 3,0 l Insektycyd (nazwa, dawka/ha) Mospilan 20 SP 0,2 kg Mospilan 20 SP 0,2 kg x 2 Preparat biologiczny do zaprawiania nasion Inne zabiegi (nazwa) Nitragina Nitragina Nitragina 5

6 Tabela 3. Łubin wąskolistny. Warunki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2018 Lp. Cecha Lućmierz Kawęczyn Kochcice 1 Termin początku kwitnienia (dzień, m-c) Termin dojrzałości technicznej (dzień, m-c) Ocena równomierności dojrzewania (skala 9 o ) 8,9 9,0 7,0 4 Wysokość roślin (cm) Wyleganie roślin w fazie końca kwitnienia (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 6 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 7,5 6,0 6,1 7 Porażenie przez brunatną plamistość (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 8 Porażenie przez antraknozę (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9 Porażenie przez mączniaka rzekomego (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 10 Porażenie przez zgorzel naczyniową (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 11 Porażenie przez opadzinę liści (skala 9 o ) 6,3 9,0 9,0 12 Masa 1000 nasion (g) 158,9 138,5 174,5 13 Wilgotność nasion podczas zbioru (%) 14,4 14,0 12,7 14 Plon nasion (dt/ha) 29,9 28,0 28,9 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian Skala 9 o : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny 6

7 Tabela 4. Łubin wąskolistny. Plon nasion (% wzorca) rok zbioru Plon nasion (% wzorca) lata zbioru , średnia Plon nasion odmian w miejscowościach (% wzorca) Lp. Odmiana Rok zbioru 2018 Plon nasion (% wzorca) Lućmierz Kawęczyn Kochcice Średnia Wzorzec, dt z ha 29,9 28,0 28,9 28,9 28,7 28,8 odmiany niesamokończące 1 Kalif Neptun Dalbor Heros Tango Kurant Wars Lazur Rumba Salsa Bolero Jowisz Koral Tytan Neron Roland Samba odmiany samokończące 18 Boruta Regent Homer Lila Baer Szot Wzorzec w roku wszystkie badane odmiany, w wszystkie badane odmiany, których dane znajdują się w tabeli w danym roku. Wyniki z 2017 roku pochodzą z SDOO w Sulejowie, ZDOO w Kawęczynie i ZDOO w Kochcicach. 7

8 Tabela 5. Łubin wąskolistny. Ważniejsze właściwości rolniczo użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2018, Liczba Wyleganie roślin Ocena równomierności Wysokość roślin Masa 1000 nasion Lp. Odmiana lat przed zbiorem dojrzewania badań Wzorzec (cm, skala 9 o, g) ,6 7,8 8,3 8,1 157,3 157,1 odmiany niesamokończące 1 Kalif ,6-0,3-0,4-0,1-4,3-1,2 2 Neptun ,2 0,1 0,0 0,3 1,5 0,3 3 Dalbor ,4 0,7 0,3 0,1-19,1-15,9 4 Heros ,6 0,3 0,0 0,2-40,0-36,8 5 Tango ,1-0,6-0,1-0,4 13,2 11,4 6 Kurant ,2-0,1-0,3-0,5 5,7 10,8 7 Wars ,7 0,3 0,3 0,4-16,9-19,0 8 Lazur ,4 0,2 0,1-0,1-2,8-5,3 9 Rumba ,2-0,1-0,4-0,5 2,4 3,1 10 Salsa ,2-0,1-0,2-0,2-10,4-5,0 11 Bolero ,2-0,6 0,0-0,2 19,5 21,9 12 Jowisz ,3 0,7 0,1 0,0 6,9 7,7 13 Koral ,9 0,4-0,2-0,3 9,8 9,3 14 Tytan ,7-0,8 0,0 0,1 10,8 9,1 15 Neron ,2-0,6-0,1 0,1-7,1-3,3 16 Roland ,9 0,9 0,4 0,4 7,8 2,0 17 Samba ,9-0,9-0,3-0,2 8,8 8,6 odmiany samokończące 18 Boruta ,1-0,6 0,0 0,1-8,6-2,4 19 Regent ,6 0,8 0,3 0,5-5,5-9,5 20 Homer 1-3 1,2 0,4-1,9 21 Lila Baer 1 5-0,7-0,1 16,5 22 Szot 1 4-0,2 0,1 14,0 Liczba doświadczeń Wzorzec w roku wszystkie badane odmiany, w wszystkie badane odmiany, których dane znajdują się w tabeli w danym roku. Wyniki z 2018 roku pochodzą z SDOO w Lućmierzu, ZDOO w Kawęczynie i ZDOO w Kochcicach. Wyniki z 2017 roku pochodzą z SDOO w Sulejowie, ZDOO w Kawęczynie i ZDOO w Kochcicach. 8

9 Tabela 6. Łubin wąskolistny. Ważniejsze właściwości rolniczo użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2018, Liczba Termin początku Termin dojrzałości Zawartość białka Lp. Odmiana lat kwitnienia technicznej Zawartość alkaloidów ogólnego badań Wzorzec (liczba dni od początku roku) % s.m % s.m odmiany niesamokończące 1 Kalif ,6 0,017 2 Neptun ,5 0,015 3 Dalbor ,2 0,015 4 Heros ,0 0,015 5 Tango ,0 0,025 6 Kurant ,3 0,020 7 Wars ,3 0,014 8 Lazur ,3 0,008 9 Rumba ,5 0, Salsa ,6 0, Bolero ,8 0, Jowisz ,1 0, Koral ,3 0, Tytan ,4 0, Neron ,6 0, Roland ,2 0, Samba ,2 0,029 odmiany samokończące 18 Boruta ,5 0, Regent ,8 0, Homer ,7 0, Lila Baer ,3 0, Szot ,4 0,018 Liczba doświadczeń Wzorzec w roku wszystkie badane odmiany, w wszystkie badane odmiany, których dane znajdują się w tabeli w danym roku. Wyniki z 2018 roku pochodzą z SDOO w Lućmierzu, ZDOO w Kawęczynie i ZDOO w Kochcicach. Wyniki z 2017 roku pochodzą z SDOO w Sulejowie, ZDOO w Kawęczynie i ZDOO w Kochcicach. Terminy kwitnienia i dojrzałości badanych odmian przedstawione są w procentach wzorca; najniższa wartość oznacza, że odmiana jest najwcześniejsza. 9

10 Tabela 7. Łubin wąskolistny. Porażenie odmian przez choroby (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2018, Liczba Antraknoza Opadzina liści Zgorzel naczyniowa Lp. Odmiana lat badań Wzorzec (skala 9 o ) 8,7 8,7 6,3 6,3 9,0 7,4 odmiany niesamokończące 1 Kalif 2-0,4-0,4 1,0 1,0 0,3 2 Neptun 2-0,4-0,4 0,4 0,4-0,6 3 Dalbor 2 0,3 0,3 0,0 0,0-0,1 4 Heros 2 0,3 0,3-2,0-2,0-0,5 5 Tango 2 0,0 0,0 0,7 0,7 0,3 6 Kurant 2 0,3 0,3-1,0-1,0-0,7 7 Wars 2 0,3 0,3-0,6-0,6-0,4 8 Lazur 2 0,3 0,3-1,3-1,3 0,0 9 Rumba 2 0,3 0,3 0,7 0,7 0,5 10 Salsa 2 0,0 0,0-1,0-1,0 0,0 11 Bolero 2 0,3 0,3-1,6-1,6 0,3 12 Jowisz 2 0,3 0,3 0,7 0,7-0,2 13 Koral 2 0,0 0,0 1,7 1,7 0,6 14 Tytan 2 0,0 0,0-1,3-1,3 0,0 15 Neron 2-1,4-1,4 0,7 0,7-0,2 16 Roland 2 0,0 0,0 0,4 0,4 0,0 17 Samba 2 0,0 0,0-1,6-1,6 0,3 odmiany samokończące 18 Boruta 2-0,4-0,4 1,0 1,0 0,4 19 Regent 2 0,0 0,0 0,7 0,7 0,1 20 Homer 1 0,3 0,3 0,0 0,0 21 Lila Baer 1 0,0 0,0 0,7 0,7 22 Szot 1 0,0 0,0 1,4 1,4 Liczba doświadczeń Wzorzec w roku 2018 wszystkie badane odmiany; w wszystkie badane odmiany, których dane znajdują się w tabeli w danym roku. Wyniki pochodzą z doświadczeń w których dana choroba wystąpiła: antraknoza wystąpiła w 2018 roku w ZDOO w Kochcicach, opadzina liści wystąpiła w 2018 roku w ZDOO w Lućmierzu, zgorzel naczyniowa wystąpiła w 2017 roku w SDOO w Sulejowie i ZDOO w Kawęczynie. 10