Zwroty i umorzenia należności celnych

Transkrypt

1 Robert Kwaśniak Zwroty i umorzenia należności celnych W dotychczas obowiązujących przepisach, zwroty należności celnych nie były regulowane w wyodrębnionej jednostce redakcyjnej, ale w różnych częściach ustawy Prawo celne, np.: w zasadach obrotu towarowego z zagranicą (art. 20), w postępowaniu celnym (art. 80) W Kodeksie celnym przepisy dotyczące zwrotów i umorzeń należności celnych zostały wyodrębnione w osobną jednostkę redakcyjną jaką jest Dział V Tytułu VII dotyczącego długu celnego (art ). Bezpośrednio w ustawie wprowadzono trzy możliwości uzyskania zwrotu lub umorzenia należności celnych. Pierwsza zawarta jest w art. 246, który stanowi, iż należności celne są umarzane lub zwracane, jeżeli kwota należności nie wynikła z obowiązujących przepisów lub gdy kwota ta została zarejestrowana niezgodnie z zasadą określoną w art Funkcjonujące w Kodeksie Celnym Wspólnot Europejskich pojęcie "należności prawnie należne" zastąpiono w tym artykule pojęciem "kwota należności nie wynikająca z obowiązujących przepisów". Obydwa ze sformułowań oznaczają właściwie to samo - należności celne były pobrane lub zarejestrowane w takiej wysokości, że naruszało to określony przepis. Druga część przepisu dotyczy art. 229, który wprowadza instytucję zarejestrowania retrospektywnego. Ma ono miejsce wówczas gdy kwota należności celnych nie została zarejestrowana w terminach przewidzianych dla organów celnych (art. 227 i art. 228 Kodeksu) lub jeżeli została zarejestrowana kwota niższa od prawne należnej. Zarejestrowanie retrospektywne winno być dokonane w terminie nie dłuższym niż 5 dni, licząc od dnia, w którym organ celny obliczył należności lub kwotę uzupełniającą i określił dłużnika. Podkreślić należy, że zarejestrowanie retrospektywne nie będzie dokonywane gdy kwota podlegająca zarejestrowaniu będzie niższa niż równowartość 10 ECU. Kodeks celny określa, iż stosując art. 246 przy umarzaniu należności celnych właściwa jest chwila zarejestrowania, zaś do zwrotu należności istotna jest chwila uiszczenia tych należności. Podkreślenia wymagają 4 i 5 art W przepisach tych stwierdza się, że należności celne są zwracane lub umarzane na wniosek dłużnika złożony przed upływem 3 lat, licząc od dnia jego powiadomienia o tych należnościach. Gdy zaś organ celny stwierdzi przed upływem 3 lat od powiadomienia dłużnika, że zachodzą okoliczności uzasadniające zwrot lub umorzenie to obowiązany będzie do dokonania zwrotu lub umorzenia z urzędu. W pierwszym przypadku warunkiem zwrotu będzie złożenie wniosku we właściwym urzędzie celnym. Na szczególne podkreślenie zasługuje druga z wyżej przedstawionych zasad, która nakazuje dokonanie organom celnym zwrotu lub umorzenia z urzędu, gdy organy te stwierdzą przed upływem 3 lat od powiadomienia dłużnika, że zachodzą okoliczności uzasadniające dokonanie takiego zwrotu lub umorzenia nawet wówczas gdy dłużnik nie złoży wniosku o zwrot lub umorzenie. Nową regulacją prawną jest wprowadzenie do przepisów prawa celnego, zasady wyłączenia możliwości dokonania zwrotu lub umorzenia należności celnych w sytuacji gdy okoliczności, które doprowadziły do zapłacenia lub zarejestrowania kwoty prawnie niezależnej były wynikiem świadomego działania osoby zainteresowanej. Redakcje art może powodować wątpliwości interpretacyjne dotyczące sformułowania: "okoliczności... były wynikiem świadomego działania osoby zainteresowanej" Szczególnie w sytuacji gdy kwestionowane dane wynikają ze zgłoszenia celnego dokonanego przez dłużnika. Wydaje się, że właściwą interpretacją tego zapisu jest wyłączenie zwrotu lub umorzenia jedynie wówczas gdy dłużnik z określonym zamiarem, w sposób świadomy zgłaszając towar doprowadza do pobrania kwoty prawnie nienależnej np. w wyniku zgłoszenia do określonego kodu taryfy celnej stosuje się wyższe stawki celne ale niższe podatkowe. Uznanie określonego działania za świadome nie powinno się ograniczyć jedynie do stwierdzenia, że zgłoszenie celne zostało dokonane przez dłużnika w sposób nieprawidłowy. Z wyżej przedstawionych zasad zwrotu i umorzenia należności celnych wprowadzonych w Kodeksie celnym w przypadku pobrania kwoty prawnie nienależnej wynika, że zmiany w porównaniu do stanu dotychczasowego można określić jako zasadnicze i gruntowe.

2 2 W dotychczas obowiązujących przepisach regulacja dotycząca zwrotu należności celnych, w przypadku ich pobrania w sposób niezgodny z przepisami prawa zawarta była w art. 79 ustawy Prawo celne. Wprowadzał on zasadę zwrotu należności celnych "nienależnych" z urzędu, w terminie 14 dni od dnia, w którym stwierdzono, że należności celne były nienależne. Od należności celnych zwracanych w tym trybie należało zapłacić odsetki za zwłokę wg zasad i w wysokości określonych w sprawach pobierania odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych. Drugim przypadkiem zwrotu cła jest unieważnienie zgłoszenia celnego Zwrot będzie dokonywany oczywiście jedynie wówczas gdy należności celne zostaną uiszczone. Wymogiem koniecznym do dokonania zwrotu cła w takim przypadku będzie ponadto złożenie wniosku przez osobę zainteresowaną. Dokonanie unieważnienia zgłoszenia celnego jest możliwe w dwóch przypadkach: - zgłoszenia towaru omyłkowo do procedury celnej określonej w zgłoszeniu, - gdy w wyniku zaistnienia szczególnych okoliczności objęcie towaru procedurą celną nie będzie już uzasadnione. Istotne również jest to, że po zwolnieniu towarów zgłoszenie celne nie będzie mogło zostać unieważnione. Trzecią regulacją dotyczącą zwrotu lub umorzenia cła jest wprowadzenie na grunt przepisów celnych możliwości ich dokonania, w takim wypadku, gdy osoba wprowadzająca towary na polski obszar celny nie przyjmuje tych towarów ze względu na to, że towary są wadliwe lub niezgodne z warunkami kontraktu, na podstawie którego dokonano przywozu towarów. Aby dokonać zwrotu lub umorzenia, wadliwość ta lub niezgodność z kontraktem musi zostać udowodniona wg stanu towaru z dnia przyjęcia zgłoszenia celnego przez organ celny. Zwrotu lub umorzenia cła nie będzie można dokonać jeżeli towary zostaną użyte w jakikolwiek sposób lub gdy nie zostaną wywiezione poza polki obszar celny. Jedynym wyjątkiem pozwalającym na użycie towaru będzie przypadek, gdy użycie towaru jest konieczne do stwierdzenia wadliwości towarów lub ich niezgodności z warunkami kontraktu. Zasadą będzie, podobnie jak w przepisach dotychczasowych, dokonanie zwrotu cła dopiero po wywiezieniu towaru poza polski obszar celny. Jednakże Kodeks celny wprowadza w tym zakresie odmienne regulacje pozwalające na wcześniejsze odzyskanie kwoty cła podlegającej zwrotowi. Art wprowadza możliwość: - zniszczenia towarów, - objęcia ich w celu powrotnego wywozu procedurą tranzytu, - objęcie procedurą składu celnego lub - umieszczenia ich w wolnym obszarze celnym, zamiast ich wywozu. W wypadku otrzymania jednego z przewidzianych wyżej przeznaczeń celnych towary będą uważane za towary niekrajowe. Jest to jeden z wyjątków od zasady, że towary krajowe tracą status celny dopiero z chwilą opuszczenia polskiego obszaru celnego Jeżeli będzie dokonywany zwrot lub umorzenie w odniesieniu do towarów wadliwych lub niezgodnych z warunkami kontraktu, to wniosek będzie musiał być złożony przed upływem roku od dnia powiadomienia dłużnika o cle. Szczególnego podkreślenia wymaga fakt, że Kodeks celny nie wprowadził możliwości odzyskania cła w zakresie przewidzianym w ramach dotychczas obowiązującego powrotnego wywozu poza obrotem czasowym (art. 20 Prawa celnego z 1989 r.). Ze względu na liczne wątpliwości interpretacyjne wynikające przede wszystkim z błędnego rozumienia instytucji powrotnego wywozu w Kodeksie celnym problematyka ta wymaga przybliżenia. W Kodeksie celnym powrotny wywóz jest jednym z przeznaczeń celnych (art. 3 2 pkt 3). Stosowanie powrotnego wywozu jest ograniczone jedynie do towarów niekrajowych. Kodeks celny wprowadzając, jako jedno z przeznaczeń celnych powrotny wywóz towarów ogranicza jego stosowanie wyłącznie do towarów niekrajowych. Zgodnie z definicją zawartą w art. 3 1 pkt 18, każdy towar, który będzie przywieziony spoza polskiego obszaru celnego i dopuszczony do obrotu stanie się towarem krajowym. Co więcej, wszystkie towary całkowicie uzyskane lub wyprodukowane na polskim obszarze celnym bez udziału towarów przywiezionych spoza polskiego obszaru celnego albo uzyskane lub wyprodukowane na polskim obszarze celnym z tych towarów oraz towarów dopuszczonych do obrotu, stanowić będą towary krajowe. Statusem celnym będzie określenie ich jako towarów krajowych. Z kategorycznego brzmienia art. 184, który dotyczy wyłącznie towarów niekrajowych wynika, że nie będzie możliwości dokonania powrotnego wywozu towarów krajowych. Kodeks celny przewiduje możliwość dokonania powrotnego wywozu towarów niekrajowych nie objętych żadną procedurą celną i towarów, które uprzednio zostały objęte zawieszającą procedurą celną.

3 3 Wprowadzenie "powrotnego wywozu" jako jednego z przeznaczeń celnych ma tym większe znaczenie, że pojęcie to jest wykorzystywane w Kodeksie celnym również do zdefiniowania poszczególnych procedur celnych np. procedurą uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń jest poddanie na polskim obszarze celnym procesom uszlachetniania towarów niekrajowych przeznaczonych do "powrotnego wywozu" poza polski obszar celny na określonych warunkach (art pkt 1). Pojęcie powrotnego wywozu użyte jest również do zdefiniowania procedury odprawy czasowej. Odprawa czasowa będzie pozwalała na wykorzystywanie na polskim obszarze celnym towarów niekrajowych przeznaczonych do "powrotnego wywozu" na określonych warunkach (art ). Analogiczną regulacją do dotychczas obowiązującego "powrotnego przywozu" towarów (art. 20 ust. 1 dotychczas obowiązującego Prawa celnego) są przepisy Kodeksu dotyczące towarów powracających (art. 191 do art. 193). W ramach przepisów dotyczących towarów powracających znajdują się przepisy regulujące materię dotychczas obowiązującego "powrotnego przywozu poza obrotem czasowym", a szczegółowe warunki i tryb dokonywania powrotnego przywozu towarów zostaną uregulowane w zarządzeniu Prezesa GUC wydanym na podstawie art Kodeksu celnego. Ze względu na mylne wnioski, jakie wyciągają niektóre osoby z faktu, iż powrotny wywóz funkcjonuje w przepisach Kodeksu jeszcze raz podkreślam, że w dotychczas obowiązujących przepisach powrotny wywóz był inaczej rozumiany. Dotyczył zarówno sytuacji, w której towar nie był dopuszczony do obrotu i był wywożony powrotnie oraz takiej, gdy po dopuszczeniu towaru był on wywożony poza polski obszar celny. A zatem pojęcie to dotyczyło czynności o charakterze faktycznym, a nie jak w Kodeksie celnym pewnej sformalizowanej konstrukcji prawnej, której stosowanie jest ograniczone jedynie do towarów niekrajowych. Towar po objęciu procedurą dopuszczenia do obrotu staje się towarem krajowym i przepisy dotyczące powrotnego wywozu nie mają do niego zastosowania. W przepisach Prawa celnego z 1989 r. dokonanie powrotnego wywozu było możliwe zarówno w ramach odprawy celnej czasowej (art. 18 i 19), jak i po dokonaniu odprawy celnej ostatecznej w określonych warunkach (art 20). W przypadku czasowego przywozu towaru na polski obszar celny organ celny określał w decyzji o dopuszczeniu do obrotu termin, w którym towar winien być powrotnie wywieziony. Analogiczna sytuacja dotyczyła wywozu towaru poza polski obszar celny oraz jego powrotnego przywozu. Dotychczasowe przepisy pozwalały na dokonanie zwrotu cła gdy dokonano powrotnego wywozu towaru za granicę, a tożsamość towaru została ustalona w sposób nie budzący wątpliwości na podstawie przedstawionych dokumentów pierwotnej odprawy celnej ( art. 20 Prawa celnego z 1989 r). Jeżeli towar został dopuszczony do obrotu na polskim obszarze celnym i bez dokonania na tym towarze żadnych czynności zmieniających jego stan został wywieziony za granicę w terminie do 12-u miesięcy od daty dokonania odprawy celnej pierwotnej to podmiot, który uprzednio dokonał przywozu towaru z zagranicy mógł się ubiegać o dokonanie odprawy w powrotnym wywozie poza obrotem czasowym. W przypadku, jeżeli tożsamość towaru (wywożonego i przywożonego) została ustalona w sposób nie budzący wątpliwości na podstawie dokumentów pierwotnej odprawy celnej to powrotny wywóz towaru był wolny od pozwolenia (jeżeli było wymagalne). Podmiotowi, który uprzednio dokonał przywozu towaru z zagranicy zwracało się całość pobranego cła, jeżeli powrotny wywóz następował w okresie do 6-ciu miesięcy licząc od dnia dokonania pierwotnej odprawy celnej. Jeżeli powrotny wywóz następował w okresie od 6-ciu do 12 miesięcy to zwrot cła obejmował połowę uiszczonego cła. Zwrot cła mógł być dokonany wyłącznie na pisemny wniosek podmiotu, który uprzednio dokonał obrotu z zagranicą towarem będącym przedmiotem powrotnego wywozu, jeżeli od dnia odprawy pierwotnej nie minęło więcej niż 12 miesięcy. Powtórny przywóz towarów poza obrotem czasowym dotyczył towarów, które zostały wywiezione poza polski obszar celny. Po spełnieniu tego samego wymogu tj. ustalenia tożsamości towaru w sposób nie budzący wątpliwości, możliwe było dokonanie odprawy celnej w powrotnym przywozie. Powrotny przywóz towaru był zwolniony od cła i pozwolenia (gdy było wymagalne). Zarówno w przypadku dopuszczenia towaru do powrotnego wywozu za granicę, jak i powrotnego przywozu do kraju poza obrotem czasowym organ celny uchylał pierwotną decyzję w części dotyczącej dopuszczenia towaru do obrotu na polskim obszarze celnym (odpowiednio do wywozu za granicę) oraz w części dotyczącej kwoty cła podlegającej zwrotowi (w powrotnym wywozie). Podkreślenia wymaga fakt, iż na gruncie dotychczas obowiązujących przepisów Prawa celnego dokonanie powrotnego wywozu towarów nie było związane z określeniem statusu celnego towaru, tj. uznaniem go za towar krajowy lub niekrajowy. Kodeks celny podobnie jak dotychczasowe przepisy wprowadza zasadę zaliczania z urzędu na zaległe lub bieżące zadłużenie z tytułu innych należności celnych kwoty należności podlegających

4 4 zwrotowi. A zatem przed ich faktycznym dokonaniem organ celny ma obowiązek ustalenia ewentualnych zadłużeń określonej osoby z innych tytułów. Dopiero po ustaleniu, że osoba wnioskująca o zwrot nie ma zadłużenia, należności celne będą podlegać zwrotowi. Termin do zwrotu należności celnych będzie wynosił 30 dni, licząc od dnia wydania decyzji orzekającej ich zwrot. Jako zasadę przyjęto, iż od zwracanych należności celnych nie będą przysługiwały odsetki. Wyjątkiem jest sytuacje, w której niewłaściwe ustalenie kwoty należności było wynikiem błędu organu celnego, a dłużnik w żaden sposób nie przyczynił się do powstania błędu. W takim przypadku odsetki będą przysługiwały od dnia uiszczenia należności podlegających zwrotowi. Odsetki będą przysługiwały również, od należności nie zwróconych w terminie 30 dni (będą płatne od daty wydania decyzji orzekającej ich zwrot). Zwracane odsetki będą obliczane według zasad i w wysokości określonych w przepisach dotyczących pobierania odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych. Dotychczasowe zapisy dotyczące kwestii związanych z zobowiązaniem organów celnych do dokonania zwrotu należności i zwrotu ewentualnych odsetek były niejasne, powodowały wiele sporów i spraw sądowych. Przykładem mogą być spory, które doprowadziły do podjęcia przez Sąd Najwyższy uchwały w składzie siedmiu sędziów dotyczącej określenia daty, od której można żądać odsetek przewidzianych w art. 81 ust.2. Mocą tej uchwały Sąd Najwyższy stwierdził, iż odsetki od należności celnych zwracanych na podstawie art. 79 ust. 1 przysługują od dnia uiszczenia tych należności. Niejasny zapis art. 83 ust. 2 ustawy Prawo celne z 1989 r. również powodował wiele sporów. Jednym z nich była interpretacja tego przepisu dotycząca możliwości złożenia wniosku o zwrot nadpłaconego lub nienależnie uiszczonego cła w terminie określonym w artykule. Wyrokiem nr IIISA 1126/92 ONSA 1993/2/54 Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że przepis art. 83 ust. 2 Prawa celnego z 1989 r. nie ogranicza terminu do złożenia wniosku o zwrot nadpłaconego lub nienależnie uiszczonego cła przez podmiot dokonujący obrotu towarowego z z zagranicą. Termin ten przewidziany jest dla organu celnego działającego z urzędu. Wydaje się, że najistotniejszą zmianą jaką niesie Kodeks celny jest wprowadzenie możliwości ustalenia dodatkowych okoliczności uzasadniających zwrot lub umorzenie. W art została zawarta delegacja dla Rady Ministrów do określenia innych wypadków, w których należności celne przywozowe lub wywozowe są zwracane lub umarzane oraz do określenia trybu i warunków dokonywania zwrotów i umorzeń. Zatem ostateczne ustalenie zakresu zwrotów i umorzeń ceł będzie dokonane po wprowadzeniu tego rozporządzenia. Można się spodziewać, że w wyżej wymienionym rozporządzeniu zostaną wprowadzone podobne przepisy jak te, które funkcjonują w krajach Wspólnoty Europejskiej, gdzie cło jest zwracane lub umarzane m.in. gdy: 1) po zwolnieniu towarów niekrajowych objętych zawieszającą procedurą, towary te zostały skradzione i następnie odnalezione przed terminem zakończenia procedury, 2) po zwolnieniu towarów dopuszczonych do obrotu z zastosowaniem obniżonych lub zerowych stawek należności celnych przywozowych lub zwolnionych z należności celnych przywozowych ze względu na przeznaczenie, towary zostały skradzione i następnie odnalezione w terminie nie przekraczającym 6 miesięcy od dnia kradzieży, 3) niemożliwe jest otwarcie środka transportu, w którym znajdują się towary uprzednio dopuszczone do obrotu i w związku z tym niemożliwe jest dokonanie jego rozładunku, 4) towary dopuszczone do obrotu zostały następnie objęte procedurą uszlachetniania biernego, w celu bezpłatnego usunięcia przez dostawcę usterek występujących w towarze przed zwolnieniem towarów, a kontrahent zagraniczny zdecydował się na zatrzymanie towarów, 5) po zwolnieniu towarów dopuszczonych do obrotu, stwierdzono, że w momencie zwolnienia towarów obowiązywał zakaz posiadania, rozpowszechniania lub obrotu tym towarem, 6) po zwolnieniu towaru dopuszczonego do obrotu, w przepisach odrębnych został wprowadzony zakaz posiadania, rozpowszechniania lub obrotu tym towarem, 7) towary zostały skierowane do osoby uprawnionej do korzystania z procedury celnej wskutek pomyłki kontrahenta zagranicznego, 8) towary okazały się nieprzydatne do użytku przewidzianego przez osobę uprawnioną do korzystania z procedury celnej z powodu oczywistej pomyłki w zamówieniu, 9) towary dotarły do osoby korzystającej z procedury celnej po terminie dostawy przewidzianym w kontrakcie.

5 5 Zwrot lub umorzenie cła jest dopuszczalne w wypadku, gdy towary nie zostały użyte lub sprzedane przed nadaniem im nowego przeznaczenia. W wielu wypadkach zwrot lub umorzenie cła uzależnione jest od dokonania wywozu towarów poza polski obszar celny. W tekście Kodeksu celnego nie został przewidziany przepis dający możliwość ubiegania się o zwrot cła od towaru przywiezionego i odprawionego ostatecznie przed datą wejścia w życie Kodeksu celnego, który następnie po wejściu w życie tego Kodeksu zostanie wywieziony poza polski obszar celny w obrocie towarowym z zagranicą. Na podstawie art. 80 ust. 1 ustawy Prawo celne z 1989 r. przysługuje zwrot należności celnych pobranych od towarów przywiezionych z zagranicy w postaci surowców, materiałów, półfabrykatów lub elementów kooperacyjnych, zużytych przy wyrobie towarów wywiezionych w obrocie towarowym z zagranicą. Zwrot przysługuje producentowi tych towarów, zaś termin zwrotu wynosi 30 dni, od dnia wywozu. Szczegółowy tryb dokonywania zwrotu należności celnych został określony w Rozporządzeniu Ministra Współpracy Gospodarczej z Zagranicą (Dz. U. Nr 96 z 1996 r. poz. 344 z późn. zm.). W Kodeksie nie przewidziano powyżej opisanej sytuacji jako przesłanki uzasadniającej wniosek o zwrot wcześniej zapłaconego cła. Dotychczas obowiązujący przepis art. 80 ustawy Prawo celne jest analogiczny do uszlachetniania czynnego w systemie ceł zwrotnych. Osoba korzystająca z procedury uszlachetniania czynnego w tym systemie, będzie uprawniona do żądania zwrotu cła od towarów uprzednio dopuszczonych do obrotu. Art Kodeksu celnego ustanawia zasadę, że korzystanie z gospodarczej procedury uzależnione jest od uzyskania pozwolenia organu celnego. Z tego wynika, że stosowanie przepisów zawartych bezpośrednio w ustawie do towarów sprowadzonych w postaci surowców, materiałów, półfabrykatów lub elementów kooperacyjnych i dopuszczonych do obrotu przed wejściem w życie Kodeksu celnego, nie będzie możliwe. Ewentualny zwrot będzie możliwy jedynie wówczas, gdy taka regulacja znajdzie się w rozporządzeniu wydanym na podstawie art W odniesieniu do towarów sprowadzonych i dopuszczonych do obrotu przed dniem wejścia w życie Kodeksu celnego, wobec których mogłoby przysługiwać uprawnienie do zwrotu cła na podstawie art. 80 ustawy Prawo celne nie będzie miał zastosowanie art. 289 Kodeksu celnego, który mówi, iż postępowania wszczęte nie zakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, podlegają rozpatrzeniu według przepisów dodatkowych. Bowiem za wszczęcie postępowania, o którym mowa w art. 289 Kodeksu celnego należy uznać złożenie wniosku o zwrot cła w trybie art. 80 dotychczas obowiązującej ustawy Prawo celne. Szeroki zakres delegacji z art. 252 Kodeksu pozwala na wprowadzenie w tym akcie wykonawczym przepisu, na podstawie którego przysługiwałby zwrot cła od towarów przywiezionych z zagranicy, przed dniem wejścia w życie Kodeksu celnego, w postaci surowców, materiałów, półfabrykatów lub elementów kooperacyjnych zużytych przy wyrobie towarów wywiezionych poza polski obszar celny. Rozwiązanie takie zapewniłoby ochronę interesów szczególnie tych polskich producentów, którzy ze względu na długi cykl produkcyjny nie będą mogli wywieźć produktów, o których mowa powyżej, w czasie obowiązywania art. 80 dotychczasowego Prawa celnego Dyskutowane są w chwili obecnej projekty zapisów rozporządzenia z których by wynikało, że zwracać się będzie pobrane cło od towarów przywiezionych z zagranicy przed dniem wejścia w życie Kodeksu celnego w postaci surowców, materiałów, półfabrykatów lub elementów kooperacyjnych zużytych przy wyrobie towarów wywiezionych poza polski obszar celny. Cło zwracałoby się producentowi towarów wywiezionych poza polski obszar celny. Przy czym za producenta towarów uważa się osobę, która uiściła cło i wykonała albo zorganizowała procesy przetwórcze lub produkcyjne, w wyniku których zostały zużyte towary. Na grunt Kodeksu celnego nie zostały przeniesione przepisy dotyczące umorzeń należności celnych, które funkcjonowały w dotychczas obowiązujących przepisach. Umorzenia należności celnych dokonywano, jeżeli w wyniku postępowania egzekucyjnego lub na podstawie innych okoliczności lub dokumentów stwierdzono, że dłużnik nie posiada majątku, z którego można dochodzić należności, a również gdy w wyniku egzekucji z majątku dłużnika lub jego wynagrodzenia za pracę albo z innych dochodów dłużnik lub osoby pozostające na jego utrzymaniu byliby pozbawieni niezbędnych środków do utrzymania. Umorzenia dokonywano również, gdy w postępowaniu wyjaśniającym ustalono, że nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne, a również gdy dłużnik zmarł nie pozostawiając żadnego majątku lub pozostawił ruchomości nie podlegające egzekucji na podstawie przepisów odrębnych. W Kodeksie celnym nie zostały wprowadzone analogiczne zapisy i ewentualne regulacje dotyczące tej problematyki będą przedmiotem aktu wykonawczego, o którym mowa w art. 252 Kodeksu. Kodeks nie reguluje również zasad dotyczących wydawania decyzji o umorzeniu należności celnych. W przepisach Prawa celnego z 1989 r. funkcjonowała zasada, iż umorzenie należności celnych pociągało za

6 6 sobą umorzenie odsetek za zwłokę a jeżeli umorzenie dotyczyło części należności celnych to w odpowiednim stosunku do należności celnych podlegały umorzeniu odsetki. W przypadku częściowego umorzenia, w decyzji określano termin zapłaty pozostałej części należności i jeżeli dłużnik nie dotrzymał tego terminu to decyzja o umorzeniu mogła być cofnięta w całości. Te szczegółowe regulacje były zamieszczone w ustawie z tego przede wszystkim względu, że brak było delegacji do wydania aktu wykonawczego, który by regulował tryb dokonywania zwrotu. Wprowadzenie w Kodeksie celnym szerokiego zakresu delegacyjnego w art pozwala na uregulowanie wszystkich kwestii o charakterze proceduralnym w akcie wykonawczym, a nie w samej ustawie. Zapewni to bardziej elastyczne stosowanie tych przepisów i umożliwi szybką i łatwiejszą ich ewentualną korektę.