Efektywność szansą dla bezpieczeństwa dostaw i redukcji emisji Henryk Majchrzak Dyrektor Departamentu Energetyki

Transkrypt

1 Efektywność szansą dla bezpieczeństwa dostaw i redukcji emisji Henryk Majchrzak Dyrektor Departamentu Energetyki Warszawa, 18 czerwca 2010 r.

2 Dyrektywa 2006/32/WE dyrektywa 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych celem dyrektywy jest opłacalna ekonomicznie poprawa efektywności końcowego wykorzystania energii w państwach członkowskich poprzez: 1)określenie celów indykatywnych oraz stworzenie mechanizmów, zachęt i ram instytucjonalnych, finansowych i prawnych w celu usunięcia barier utrudniających efektywne końcowe wykorzystanie energii 2)stworzenie warunków dla rozwoju i promowania rynku usług energetycznych oraz innych środków poprawy efektywności energetycznej dla odbiorców końcowych

3 Dyrektywa 2006/32/WE krajowy cel indykatywny w zakresie oszczędności energii 9 % w 2016 roku wzorcowa rola sektora publicznego wyznaczenie organu nadzorującego i monitorującego rola sektora energetycznego - system białych certyfikatów lub dobrowolnych umów

4 Konkluzje Rady Unii Europejskiej z dn. 8-9 marca 2007 r. Unia Europejska wyznaczyła na 2020 rok cele ilościowe, tzw. 3x20%, tj.: - zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 20% w stosunku doroku 1990, - zmniejszenie zuŝycia energii o 20% w porównaniu z prognozami dla UE na 2020 r., zgodnie z szacunkami zawartymi w opublikowanej przez Komisję Zielonej Księdze w sprawie racjonalizacji zuŝycia energii, - zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii do 20% całkowitego zuŝycia energii w UE, w tym zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii w transporcie do 10%.

5 Polityka energetyczna Polski do 2030 r. Główne cele polityki energetycznej w obszarze efektywności energetycznej to: Konsekwentne zmniejszanie energochłonności polskiej gospodarki do poziomu UE-15. DąŜenie do utrzymania zeroenergetycznego wzrostu gospodarczego, tj. rozwoju gospodarki następującego bez wzrostu zapotrzebowania na energię pierwotną,

6 Podstawowe wskaźniki efektywności energetycznej 0,9 0,8 62% kgoe/euro00 0,7 0,6 0,5 0,4 0, ,5% -4,1% ,8% -2,5% ,8% -3,5% 60% 58% 56% 54% 0,2 0,1 52% Energochłonność pierwotna Energochłonność finalna finalna/pierwotna 50%

7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 Polska na tle UE Energochłonność pierwotna EU-27 Polska najlepszy wynik najgorszy wynik kgoe/euro05ppp

8 Ustawa o efektywności energetycznej

9 Ustawa o efektywności energetycznej (1) krajowy cel w zakresie oszczędnego gospodarowania energią 9% w 2016 r. (dyrektywa 2006/32/WE) zadania jednostek sektora publicznego w zakresie efektywności energetycznej zasady uzyskania i umorzenia świadectw efektywności energetycznej (białych certyfikatów)

10 Ustawa o efektywności energetycznej (2) Podmioty objęte regulacją: odbiorcy końcowi tj. zgodnie z dyrektywą 2006/32/WE: osoby fizyczne lub prawne zakupujące energię na własny uŝytek podmioty zajmujące się przesyłem i dystrybucją energii elektrycznej lub ciepła i gazu podmioty zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej lub ciepła przedsiębiorstwa będące dostawcami środków poprawy efektywności energetycznej Obowiązek nałoŝony na podmioty zajmujące się sprzedaŝą energii odbiorcom końcowym

11 Ustawa o efektywności energetycznej (3) ŚcieŜka dochodzenia do osiągnięcia celu indykatywnego w zakresie oszczędności energii na poziomie 4,5 Mtoe przewidzianego na 2016 r. Pełnienie wzorcowej roli przez sektor publiczny (zaoszczędzenie 1% średniego zuŝycia energii wciągu roku) Projekty w zakresie efektywności energetycznej realizowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ok. 0,2 Mtoe ok. 0,7 Mtoe Wg szacunków MG Wg szacunków NFOŚiGW Fundusz Termomodernizacji i Remontów Tzw. działania miękkie System białych certyfikatów ok. 0,2 Mtoe ok. 1, 5 Mtoe ok. 2 2,5 Mtoe Wg szacunków Krajowej Agencji Poszanowania Energii S.A Wg szacunków Ministerstwa Finansów Wg szacunków MG

12 Ustawa o efektywności energetycznej (4) wzorcowa rola sektora publicznego wprowadzenie obowiązku opracowywania i wdraŝania planów działań dotyczących efektywności energetycznej na szczeblu lokalnym uzyskanie przez jednostkę administracji rządowej oszczędności energii na poziomie nie mniejszym niŝ 1% średniego zuŝycia energii przez tę jednostkę w ciągu roku informowanie społeczeństwa o osiąganych efektach w zakresie oszczędności energii za pośrednictwem stron internetowych

13 Ustawa o efektywności energetycznej (5) wzorcowa rola sektora publicznego jednostka sektora publicznego sporządza, co najmniej raz na 10 lat, audyt efektywności energetycznej eksploatowanych obiektów o powierzchni powyŝej 250 m², których jest właścicielem lub zarządcą, a takŝe urządzeń technicznych i instalacji. jednostka sektora publicznego realizując swoje zadania stosuje co najmniej jeden z niŝej wymienionych środków poprawy efektywności energetycznej: zawieranie umów z podmiotem realizującym przedsięwzięcia słuŝące poprawie efektywności energetycznej, zakup nowego urządzenia, instalacji lub pojazdu charakteryzujących się niskim zuŝyciem energii, wymiana albo modernizacja eksploatowanego urządzenia, instalacji lub pojazdu, nabycie lub wynajęcie efektywnych energetycznie budynków lub ich części, albo ich modernizacja.

14 Wzorcowa rola sektora publicznego przykład inwestycji w oświetlenie energooszczędne w budynku MG (1) W budynku Ministerstwa Gospodarki, w strukturze źródeł światła występuje ponad 6 tys. punktów świetnych, spośród których ok moŝna zmodernizować bezinwestycyjnie tzn. bez wymiany opraw oświetleniowych, a jedynie poprzez zastąpienie Ŝarówek świetlówkami energooszczędnymi CFL. Wymiana 1 Ŝarówki na świetlówkę energooszczędną - ok.120 kwh/rok oszczędności energii Wymiana 1420 szt. Ŝarówek na świetlówki energooszczędne - ok. 170 MWh/rok oszczędności energii Średnioroczne zuŝycie energii finalnej w budynku MG - ok MWh/rok. Wymiana 1420 szt. Ŝarówek na świetlówki energooszczędne w budynku MG - 4,5% oszczędności energii w stosunku do średniorocznego zuŝycia tej energii.

15 Wzorcowa rola sektora publicznego przykład inwestycji w oświetlenie energooszczędne w budynku MG (2) Koszt zakupu świetlówek energooszczędnych - ok. 21 tys. zł. (1420 x 15 zł = 21300zł) Uzyskane oszczędności, wynikające ze zmniejszonych opłat za energię elektryczną kwh x 0,43 zł/kwh = zł. Nakłady zwrócą się w ciągu mniej niŝ pół roku, i dodatkowo będą generowane oszczędności dla budŝetu państwa powstałe z tytułu wymiany Ŝarówek na świetlówki energooszczędne w wysokości ok. 50 tys. zł. pierwszym roku i ponad 70 tys. zł w kaŝdym następnym roku.

16 Wzorcowa rola sektora publicznego przykład inwestycji w oświetlenie energooszczędne w budynku MG (3) Inwestycja w oświetlenie energooszczędne w budynku administracji publicznej pozwala na realizację obowiązku związanego z pełnieniem wzorcowej roli przez sektor publiczny bez potrzeby zgłaszania zapotrzebowania na dodatkowe środki budŝetowe przeznaczone na ten cel, a koszt inwestycji jest prawie trzykrotnie niŝszy od oszczędności, jakie budŝet państwa uzyskuje w wyniku jej realizacji.

17 Białe certyfikaty - podstawy mechanizm stymulujący i wymuszający zachowania proefektywnościowe wydawane za inwestycje nakierowane na: zwiększenie oszczędności energii przez odbiorców końcowych zwiększenie oszczędności energii przez urządzenia potrzeb własnych zmniejszenia strat energii elektrycznej, ciepła i gazu w przesyle i dystrybucji prawa majątkowe z białych certyfikatów mogą być zbywane na Towarowej Giełdzie Energii (TGE)

18 Białe certyfikaty - obowiązek obowiązek nałoŝony na podmioty sprzedające energię (tj. energię elektryczną, ciepło, paliwa gazowe) odbiorcom końcowym obowiązek dotyczy przedłoŝenia białych certyfikatów do umorzenia Prezesowi URE lub uiszczenia opłaty zastępczej

19 Białe certyfikaty katalog rodzaje przedsięwzięć słuŝących poprawie efektywności energetycznej: 1) izolacja instalacji przemysłowych, 2) modernizacja: oświetlenia, urządzeń potrzeb własnych, procesów przemysłowych, lokalnych sieci ciepłowniczych i źródeł ciepła, 3) odzysk energii w procesach przemysłowych, 4) ograniczenie strat sieciowych, strat w transformatorach oraz przepływów mocy biernej. pełny wykaz przedsięwzięć - obwieszczenie w Dzienniku Urzędowym RP Monitor Polski

20 Białe certyfikaty przetarg przetarg ogłaszany przez Prezesa URE jeden rodzaj białych certyfikatów ilość przyznawanych białych certyfikatów określona w drodze przetargu (co najmniej 80% białych certyfikatów dla odbiorców końcowych)

21 Białe certyfikaty przetarg W przetargu moŝe uczestniczyć podmiot: u którego zostanie zrealizowane przedsięwzięcie słuŝące poprawie efektywności energetycznej lub podmiot przez niego upowaŝniony (np. firma ESCO), który przedłoŝy Prezesowi URE prawidłowo wypełnioną deklarację przetargową wraz z audytem efektywności energetycznej sporządzonym dla przedsięwzięcia słuŝącego poprawie efektywności energetycznej określonego w tej deklaracji.

22 Białe certyfikaty przetarg Do przetargu moŝe być zgłoszone przedsięwzięcie słuŝące poprawie efektywności energetycznej, w wyniku którego uzyskuje się oszczędność energii, która nie moŝe być niŝsza niŝ równowartość od 10 toe do 100 toe średnio w ciągu roku, przy czym okres uzyskiwania oszczędności tej energii wynosi co najmniej 15 lat; Do przetargu nie moŝe być zgłoszone przedsięwzięcie słuŝące poprawie efektywności energetycznej: zakończone przed dniem 1 stycznia 2008 r.; na którego realizację: przyznano premię termomodernizacyjną, o której mowa w art. 3 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz. U. Nr 223, poz.1459) lub uzyskano środki pochodzące z budŝetu Unii Europejskiej, lub z budŝetu państwa.

23 Wpływ systemu białych certyfikatów na ceny energii elektrycznej sprzedaŝ energii elektrycznej dla odbiorców końcowych w 2008 r. ok. 117,8 TWh, opłata za energię elektryczną dla odbiorców końcowych w 2008 r. - ok. 188 zł /MWh. przychód ze sprzedaŝy energii elektrycznej dla odbiorców końcowych w 2008 r.: 188 zł /MWh x 117,8 TWh = ok. 22,1 mld zł Uwzględniając : - przychód ze sprzedaŝy energii elektrycznej dla odbiorców końcowych w 2008 r. (22, 1 mld zł) - wartość obowiązku umorzenia (3 % ww. wartości sprzedaŝy energii), sumaryczna roczna wartość wyemitowanych w ciągu roku certyfikatów - ok. 660 mln zł (tj. 3 % z 22, 1 mld zł) Odnosząc wartość wyemitowanych w ciągu roku certyfikatów (ok. 660 mln zł) do rocznego sprzedaŝy energii elektrycznej do odbiorców końcowych (ok. 118 TWh), otrzymamy szacowany wzrost ceny energii elektrycznej wynoszący ok. 5,60 zł za MWh, co stanowi ok. 1,7 % przy średniej cenie sprzedaŝy 330 zł/mwh

24 Białe certyfikaty skutki ekologiczne NaleŜy podkreślić, Ŝe zwiększenie efektywności energetycznej w polskiej gospodarce w skutek wdroŝenia przepisów projektu ustawy zmniejszy koszty wypełniania przez sektory przemysłu i energetyki wymogów dyrektywy dotyczącej handlu emisjami CO2 (tzw. dyrektywy ETS). Poprawa efektywności energetycznej ułatwi takŝe właściwą implementację dyrektywy dot. emisji przemysłowych, ustalającej m.in. limity wartości emisji SO2-, NOx oraz pyłów (tzw. dyrektywa IPPC) w duŝych instalacjach spalania. Według wstępnego raportu McKinsey`a, w Polsce występuje duŝy zamroŝony potencjał efektywności energetycznej (13,8 mld Euro, przekładający się na potencjał redukcji emisji 66,3 Mt CO2), który jednak nie zostanie zaktywizowany samoistnie, tzn. bez uruchomienia specjalnych mechanizmów wsparcia.

25 Białe certyfikaty wpływ na rynek pracy Zakłada się, Ŝe wejście w Ŝycie regulacji powinno spowodować m. in. zwiększenie zapotrzebowania na usługi związane z dostawą środków poprawy efektywności energetycznej. W efekcie moŝna spodziewać się rozwoju rynku usług związanych z efektywnością energetyczną, co powinno równieŝ przyczynić się do przyrostu miejsc pracy w firmach zajmujących się świadczeniem takich usług. Przykładowo,[1] 1 mln USD zainwestowany w poprawę efektywności energetycznej moŝe generować stanowiska dające 12 do 16 lat bezpośredniego zatrudnienia, w porównaniu do zaledwie 4 lat zatrudnienia w przypadku inwestycji w elektrownię węglową. Innymi słowy inwestycje w efektywność energetyczną mogą przyczynić się do utworzenia trzy do czterokrotnie większej liczby miejsc pracy niŝ porównywalne inwestycje w zaopatrzenie w energię. [1] Employment Effects of Electric Energy Conservation, 2002, Charles River Associates

26 Białe certyfikaty wpływ na gospodarkę Skutecznie realizowane przedsięwzięcia w zakresie efektywności energetycznej będą stymulować wzrost konkurencyjności gospodarki. Przewiduje się, iŝ proponowana regulacja spowoduje wzrost nakładów inwestycyjnych przedsiębiorstw sektora energetycznego. Przewiduje się rozwój rynku usług energetycznych, w tym rozwój firm ESCO. Dzięki wystąpieniu efektu skali, środki poprawy efektywności energetycznej staną się bardziej dostępne dla odbiorców końcowych i konkurencyjne cenowo.

27 Białe certyfikaty w innych krajach UE we Włoszech w latach osiągnięto 2 mln toe oszczędności energii, przy wyznaczonym celu w wysokości 1,1 mln toe we Francji w 1 etapie (lipiec 2006 lipiec 2009) osiągnięto 64 TWh oszczędności energii tj. 20% powyŝej celu ustalonego na 54 TWh w Wielkiej Brytanii w latach osiągnięto 86,8 TWh tj. powyŝej ustalonego celu ustalonego na 62 TWh Rumunia, Bułgaria planują wprowadzenie białych certyfikatów Komisja Europejska rozwaŝa moŝliwość wprowadzenia obowiązkowego systemu białych certyfikatów w ramach projektu europejskiego planu działań dotyczącego efektywności energetycznej

28 W jaki sposób gospodarka energooszczędna generuje wpływy do budŝetu państwa? Inwestowanie w budownictwo energooszczędne spowoduje zwiększone wpływy do budŝetu państwa. - Przyczyni się do rozwoju przedsiębiorstw oferujących realizację przedsięwzięć energooszczędnych np. przedsiębiorstw budowlano-montaŝowych, przemysłu materiałów budowlanych oraz przemysłu maszynowego itd.; spowoduje to wyŝsze wpływy do budŝetu w z tytułu podatku VAT oraz z tytułu podatku CIT. - Wzrost zatrudnienia w tych firmach spowoduje z kolei wzrost dochodów budŝetu z tytułu podatku PIT. - Wzrost zatrudnienia wpłynie na zmniejszenie wydatków budŝetowych związanych z wypłatą zasiłków dla bezrobotnych. NiŜsze wpływy do budŝetu spowodowane zmniejszonym zuŝyciem ciepła do ogrzewania zostaną zrekompensowane z nadwyŝką wpływami z tytułu podatków: PIT, VAT oraz CIT.

29 Ustawa o efektywności energetycznejprzebieg rządowego procesu legislacyjnego 2 października 2009 r. - Komitet Europejski Rady Ministrów, przyjął projekt ustawy i rekomendował rozpatrzenie zmodyfikowanego projektu Komitetowi Rady Ministrów (KRM). 13 listopada 2009 r. - Projekt ustawy skierowany został pod obrady KRM. 26 listopada 2009 r. Projekt ustawy był przedmiotem obrad KRM KRM zalecił przygotowanie nowego tekstu projektu ustawy oraz uzgodnienie w trybie roboczym uwag: MŚ, MI, MF, URE oraz MSWiA. 10 marca 2010 r. - Końcowe spotkanie w ramach KRM, na którym zdecydowano, Ŝe zmodyfikowany projekt ustawy zostanie ponownie rozpatrzony przez KRM. 13 maja 2010 r. - Projekt ustawy był przedmiotem obrad KRM, który zalecił uzgodnienie zgłoszonych uwag do projektu ustawy z RCL, MF oraz URE i ponowne przedłoŝenie projektu ustawy pod obrady KRM. MG zorganizowało spotkania uzgodnieniowe tj. 18 maja 2010 r. z RCL, 19 maja 2010 r. z MF oraz 24 maja 2010 r. z URE. 24 czerwca 2010 r. Projekt ustawy będzie ponownie przedmiotem obrad KRM r. wejście ustawy w Ŝycie oraz rozporządzeń wykonaczych

30 Od kiedy zacznie funkcjonować system białych certyfikatów? 2011 r. - nadawanie uprawnień do wykonywania zawodu audytora efektywności energetycznej, 2012 r. organizacja i ogłaszanie przetargów na białe certyfikaty, 2013 r. nałoŝenie obowiązku na podmioty zobligowane do uzyskania i przedstawienia do umorzenia białych certyfikatów lub uiszczenia opłaty zastępczej, 2014 r. rozliczanie obowiązku umorzenia białych certyfikatów lub uiszczenia opłaty zastępczej za 2013 r.

31 Dziękuję za uwagę Ministerstwo Gospodarki Departament Energetyki Plac Trzech KrzyŜy 3/ Warszawa Tel.: Fax: