(Fot. Jupiterimages ) Katedra Dróg, Mostów i Materiałów Budowlanych Dr inż. Teresa Rucińska
|
|
- Władysław Wrona
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 (Fot. Jupiterimages ) Katedra Dróg, Mostów i Materiałów Budowlanych Dr inż. Teresa Rucińska
2 W 1987 roku Światowa Organizacja Zdrowia ustaliła listę objawów związanych z przebywaniem w "chorych" budynkach. Znalazły się na niej: dolegliwości typowo alergiczne takie jak: zapalenie śluzówek, astma oskrzelowa, przewlekłe zapalenia krtani i oskrzeli,
3 choroby nie związane z występowaniem uczuleń: migreny, rozdrażnienie, zaburzenia koncentracji. Na liście Organizacji znalazły się także: choroba legionistów (wywołana zakażeniem bakterią Legionella), gorączka klimatyzacyjna (humidifier fever)
4 choroby nowotworowe, będące następstwem oddziaływania substancji rakotwórczych takich jak: dym tytoniowy, azbest, radon. Choroby te, wynikające z przebywania w nadmiernie zanieczyszczonym środowisku wewnętrznym nazwano zespołem chorób związanych z budynkiem - Building Related Illness.
5 Schorzenia związane z budownictwem (Building Related Illnesses) Schorzenie Czynnik Etiologiczny - Źródło Objawy kliniczne - Uwagi Przewlekłe, nieswoiste choroby układu oddechowego (zapalenie krtani, oskrzeli, tchawicy) Pleśnie, związki chemiczne / fotopowielanie, urządzenia wentylacyjne Schorzenia o podłożu alergicznym; przewlekły kaszel, wzmożona produkcja śluzu, duszności, świszczący oddech (niezależnie od innych chorób gorączkowych), upośledzenie sprawności wentylacyjnej płuc Astma oskrzelowa Pleśnie, związki chemiczne / systemy wentylacyjne, nawilżacze, papier do kopiowania (zawierający formaldehyd i ftalany) Brak możliwości rozpoznania, czy zanieczyszczenia powietrza wewnętrznego mają zasadnicze znaczenie etiologiczne - przyczynowe, czy powodują jedynie zaostrzenie objawów u osób z atopią
6 Schorzenia związane z budownictwem (Building Related Illnesses) Schorzenie Czynnik Etiologiczny - Źródło Objawy kliniczne - Uwagi Bakterie, pleśnie Schorzenie na tle alergicznym, gorączka Gorączka (bioaerozol), związki utrzymująca się 4-12 h po ekspozycji, "nawilżaczowa" chemiczne / urządzenia kaszel, dreszcze, objawy grypopodobne klimatyzacyjne, nawilżacze Zapalenie płuc z nadwrażliwości Legionelloza Pył drzewny, bakterie (bioaerozol), związki chemiczne / urządzenia klimatyzacyjne Legionella pneumophila / ciągi ciepłej wody, nawilżacze Schorzenie na tle alergicznym, objawy zbliżone do odoskrzelowego zapalenia płuc: kaszel, dreszcze, gorączka, świsty, bóle mięśniowe rozwija się w wyniku długotrwałej ekspozycji na patogenny biologiczne; może mieć charakter ostry lub przewlekły Choroba infekcyjna zapalenie płuc, niekiedy o ciężkim przebiegu
7 Schorzenia związane z budownictwem (Building Related Illnesses) Schorzenie Gorączka Pontiac (wybuch gorączki w 1968 r. w Pontiac stan Michigan) Fotodermatoza Kontaktowe zapalenie skóry Czynnik Etiologiczny Źródło Bakterie z rodziny Legionellaceae Światło monochromatyczne Papier do kopiowania (światłoczuły, bez kalki) Objawy kliniczne Uwagi Grypopodobne schorzenie na podłożu alergicznym, gorączka po ekspozycji na bioaerozol, Rumień dłoni i twarzy Pokrzywka, plamica
8 Dotychczasowa wiedza na temat SBS pozwala wyodrębnić najczęściej występujące przyczyny problemów zdrowotnych osób, użytkujących "chore budynki, a mianowicie: czynniki chemiczne (emisja szkodliwych substancji), zjawiska radiacyjne (w tym także jonizacja powietrza na skutek promieniowania radioaktywnego),
9 zjawiska elektrostatyczne (w tym także jonizacja powietrza na skutek elektryzacji), czynniki biologiczne (grzyby, pleśnie i drobnoustroje), ograniczona wymiana powietrza wewnętrznego, oddziaływania wibracyjne i hałas, zagrożenia, wynikające ze stylu życia użytkowników.
10 Czynniki chemiczne Szczególnie istotne jest zagadnienie zagrożenia zdrowia w wyniku emisji substancji szkodliwych z materiałów budowlanych do wnętrz, w których w ciągu doby przez wiele godzin przebywają ludzie. Dotyczy to w znacznym stopniu również wyposażenia mieszkań i biur, czyli mebli.
11 Czynniki chemiczne Wpływ różnego rodzaju substancji na zdrowie człowieka obserwowano wiele lat. Wnioski pojawiły się jednak stosunkowo niedawno. I tak: zakaz stosowania w budownictwie azbestu pojawił się dopiero w latach 90., od 2003 roku Unia Europejska wprowadza całkowity zakaz używania związków kadmu i ołowiu w elementach budowlanych i samochodach osobowych.
12 Czynniki chemiczne O tyle jest to istotne, że ołowiu i kadmu używano jako stabilizatora do PCV w profilach okiennych. Zgodnie z rozporządzeniem Unii Europejskiej 67/548/EWG większość związków kadmu i ołowiu została zakwalifikowana jako: szkodliwa dla zdrowia, trująca, sprzyjająca powstawaniu raka!!! W Zielonej Księdze Komisji UE obecnie jedyną zalecaną alternatywą dla stabilizatorów ołowiowych i kadmowych są stabilizatory wapniowo-cynkowe.
13 Substancja szkodliwa Rozpuszczalniki: benzen, dwuchloroetan, toluen, ksylen Formaldehyd Dwutlenek węgla (CO 2 ) Tlenek węgla (CO) Czynniki chemiczne Pochodzenie Farby, lakiery, żywice, politury, środki czyszczące, kleje, lepiki, papy Kleje, lepiki, lakiery, płyty paździerzowe, pianki, meble, papy Urządzenia grzewcze, piec gazowy powietrze wydechowe i atmosferyczne Powietrze atmosferyczne (pojazdy) paleniska urządzenia grzewcze Wpływ na zdrowie Bóle głowy, podrażnienie błon śluzowych, zaburzenia układu nerwowego, uszkodzenia wątroby i nerek, działania rakotwórcze Podrażnieniami błon śluzowych, stany zapalne dróg oddechowych, bóle głowy, działania rakotwórcze Bóle głowy, zawroty nadciśnienie Zablokowanie transportu tlenu zaburzenia krążeniowo - oddechowe Możliwe stężenia w pomieszczeniach Niebezpieczne Niebezpieczne W normalnych warunkach nie jest niebezpieczne W normalnych warunkach nie jest niebezpieczne
14 Substancja szkodliwa Tlenki azotu (NO x ) Dwutlenek siarki (SO 2 ) Wielochlorowe dwufenyle, fenol, styren itp. Radon Czynniki chemiczne Pochodzenie Urządzenia grzewcze, piec gazowy, dym tytoniowy, powietrze zewnętrzne Urządzenia grzewcze, piec gazowy, dym tytoniowy, Plastyfikatory, kleje, lepiki, materiały izolacyjne, papy Cegły, kamienie naturalne, gaz ziemny, żużlobeton Wpływ na zdrowie Kaszel, ślinotok, katar nosa, zaburzenia w oddychaniu Podrażnienia błon śluzowych, stany zapalne dróg oddechowych i tkanki łącznej, zapalenie oskrzeli, duszność Bóle głowy, zawroty, senność, uszkodzenia wątroby i nerek, działania rakotwórcze Nudności, zaburzenia żołądkowe, jelitowe, osłabienie, wszystkie inne skutki typowe dla napromieniowania promieniami jonizującymi Możliwe stężenia w pomieszczeniach Niebezpieczne W normalnych warunkach nie jest niebezpieczne Niebezpieczne Niebezpieczne
15 Grupy materiałowe Czynniki chemiczne Kleje Lepiki Farby Emalie Lakiery Impregnaty Materiały izolacyjne Tworzywa sztuczne Czas (tygodnie) Wymagane jest więc sezonowanie wyrobów w czasie niezbędnym, by z wyprodukowanego materiału wydzieliły szkodliwe substancje. Po upływie tego czasu emisja substancji szkodliwych wydzielanych przez wyrób nie może przekraczać wskaźnika dopuszczalnego stężenia NSD. Czas sezonowania, w zależności od grupy materiałowej wynosi od 3 do 10 tygodni. Okres sezonowania wyrobów w poszczególnych grupach materiałowych wynikających z badań higienicznych
16 Czynniki chemiczne W utworzonej Centralnej Bazie Danych HIGMAT, zawarto informacje o substancjach chemicznych, których obecność w materiałach budowlanych podlega szczególnym ograniczeniom. Ta powszechnie dostępna baza stanowi zbiór danych zarówno o charakterze informacyjnym, jak i edukacyjnym -
17 Czynniki chemiczne Podstawą do właściwego stosowania materiałów, stwarzających potencjalne zagrożenie dla zdrowia, są dokumenty dopuszczające dane produkty do użytku, wydawane przez Państwowy Zakład Higieny oraz informacje producenta o składnikach wyrobu. Należy także bezwzględnie przestrzegać informacji technicznych, dotyczących warunków stosowania i użytkowania danych materiałów.
18 Źródłem promieniowania są: Zjawiska radiacyjne naturalne pierwiastki promieniotwórcze, zawarte w materiałach budowlanych, promieniowanie kosmiczne przenikające do atmosfery. Niektóre z materiałów budowlanych pochodzenia mineralnego mogą zawierać pierwiastki promieniotwórcze: Th (tor), U (uran), oraz promieniotwórczy izotop K (potas).
19 Zjawiska radiacyjne Rn - radon jest bezbarwnym gazem bez smaku i zapachu, tworzącym się w produktach przemiany promieniotwórczej radu, toru i uranu. Źródła promieniowania w otoczeniu człowieka znajdującego się wewnątrz budynku i otrzymywane dawki (K-potas, Ra-rad, Th-tor, Rn-radon), wg. Osieckiej E.: Materiały budowlane- właściwości techniczne i zdrowotne. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2002
20 Zjawiska radiacyjne f 1 = 0,00027 S k + 0,0027 S Ra + 0,0043 S Th 1 f 2 S Ra 185 Bq/kg gdzie: S k, S Ra, S Th - wartości stężeń izotopów potasu K- 40, radu Ra-226, toru Th-228 Bekerel [Bq] to jednostka miary radioaktywności w układzie SI (Jednostka pochodna układu SI). Bekerel jest definiowany jako radioaktywność odpowiadająca jednemu rozpadowi jądrowemu na sekundę. Na przykład, jeśli jakieś ciało generuje 1000 cząstek alfa na sekundę w rozpadzie alfa, to jego radioaktywność jest równa 1000 bekereli.
21 Zjawiska radiacyjne Biorąc pod uwagę zawartość naturalnych pierwiastków promieniotwórczych, krajowe wyroby budowlane możemy podzielić na następujące grupy: wyroby o niskiej zawartości (współczynnik f 1 do 0,35) - materiały budowlane i wyroby z betonu komórkowego z zastosowaniem piasku, z betonu zwykłego, wapienno-piaskowe, z niskoaktywnych surowców mineralnych, takich jak gips i wapno,
22 Zjawiska radiacyjne wyroby o średniej zawartości (współczynnik f 1 do 0,60) - wyroby z betonów lekkich na kruszywach spiekanych typu keramzytowych, wyroby o podwyższonej zawartości (współczynnik f 1 do 1,0) - wyroby z ceramiki wypalonej, z betonu komórkowego z udziałem popiołów lotnych (pyłów dymnicowych), żużlobetony, fosfogipsy, materiały kamienne - magmowe głębinowe.
23 Zjawiska radiacyjne Średnie oraz ekstremalne (minimalne i maksymalne) wartości współczynników kwalifikacyjnych niektórych surowców mineralnych, stosowanych do produkcji materiałów budowlanych; 1 wapienie; 2 margle; 3 syderyt; 4 - kamień gipsowy; 5 - bazalt; 6 - granit; 7 - surowce ilaste Krawczyk M.: Promieniotwórczość naturalna materiałów budowlanych. Wymagania i badania kontrolne. Biul. Iinf. o Budown. COIB Materiały Budowlane 1992, nr 8-9, 10
24 Zjawiska radiacyjne Średnie oraz ekstremalne (minimalne i maksymalne) wartości współczynników kwalifikacyjnych niektórych surowców mineralnych, stosowanych do produkcji materiałów budowlanych; 1 wapienie; 2 margle; 3 syderyt; 4 - kamień gipsowy; 5 - bazalt; 6 - granit; 7 - surowce ilaste Krawczyk M.: Promieniotwórczość naturalna materiałów budowlanych. Wymagania i badania kontrolne. Biul. Iinf. o Budown. COIB Materiały Budowlane 1992, nr 8-9, 10
25 Zjawiska radiacyjne Średnie oraz ekstremalne (minimalne i maksymalne) wartości współczynników kwalifikacyjnych niektórych wyrobów budowlanych; 1 - beton komórkowy piaskowy, 2 - beton komórkowy popiołowy, 3 - beton zwykły, 4 - keramzytobeton, 5 - cegła i wyroby ceramiczne, 6 - żużlobeton, 7 - cegła silikatowa.
26 Zjawiska radiacyjne Średnie oraz ekstremalne (minimalne i maksymalne) wartości współczynników kwalifikacyjnych niektórych wyrobów budowlanych; 1 - beton komórkowy piaskowy, 2 - beton komórkowy popiołowy, 3 - beton zwykły, 4 - keramzytobeton, 5 - cegła i wyroby ceramiczne, 6 - żużlobeton, 7 - cegła silikatowa.
27 Zjawiska radiacyjne Znaczące zagrożenie naszego zdrowia stanowi wydzielanie się radonu (Rn) - gazu szlachetnego, występującego w skorupie ziemskiej. W Polsce radon występuje głównie na terenach południowo-zachodnich kraju, gdzie pojawia się nawet kilkuprocentowe prawdopodobieństwo przekroczenia dopuszczalnego stężenia tego gazu w obiektach budowlanych.
28 Zjawiska radiacyjne Zmniejszenie infiltracji Ra-226 jest możliwe przez: zaprojektowanie i wykonanie specjalnego systemu wentylacji lub zastosowanie specjalnych filtrów w przypadku klimatyzacji, Specjalny system wentylacji
29 Zjawiska radiacyjne redukcję napływu radonu do budynku z podłoża gruntowego, przez wykonanie gazoszczelnej izolacji części podziemnej budynku wraz z uszczelnieniem wszelkich otworów, kanałów, szczelin i pęknięć, Bariera mechaniczna przez zastosowanie izolacji gazoszczelnej
30 Zjawiska radiacyjne usuwanie spod budynku powietrza wraz z gazami gruntowymi, przez obniżenie ciśnienia powietrza w gruncie pod budynkiem lub podwyższenie ciśnienia powietrza w pomieszczeniach piwnicznych. Wytwarzanie podciśnienia pod obiektem
31 Zjawiska elektrostatyczne Na zdrowie człowieka istotny wpływ wywierają także zjawiska: dotyczące pól elektromagnetycznych związanych z przepływem prądu. Jest to najbardziej odczuwalne w strefach, znajdujących się w pobliżu urządzeń elektroenergetycznych o wysokim napięciu, jak np. w bezpośredniej bliskości linii wysokiego napięcia, czy stacji transformatorowych. związane z elektrycznością statyczną.
32 Zjawiska elektrostatyczne Nad domami na os. Długim w Kamionkach koło Kórnika zlokalizowana została w odległości 20 m od zabudowań największa w Europie linia wysokiego napięcia podtrzymywana na 70-metrowych słupach, o mocy przesyłowej (2x220kV i 2x400kV). Kraje europy zachodniej już od dawna zabroniły lokalizowania takich linii w pobliżu zabudowań ludzkich, np. w Niemczach kilkukrotnie mniejsze linie 110 kv, nie mogą być lokalizowane bliżej niż 400 m od zabudowań. W sytuacjach, gdy nie można ominąć terenów zasiedlonych stosuje się technologię kabla podziemnego
33 Zjawiska elektrostatyczne Według specjalistycznych źródeł, promieniowanie elekromagnetyczne z dużych linii energetycznych ma znaczący wpływ na zwielokrotnienie występowania białaczki u dzieci. Eksperci w dziedzinie zdrowia opracowali specjalny, niezależny od branży energetycznej raport, wskazujący na poważne zagrożenia zdrowia i życia osób mieszkających w pobliżu linii wysokiego napięcia. Raport został opublikowany i jest dostępny na stronie
34 Zjawiska elektrostatyczne Parlament Europejski w kwietniu 2009 jednogłośnie przyjął rezolucję, która wskazuje na poważne zagrożenie związane z promieniowaniem elektromagnetycznym - Parlament Europejski w kwietniu 2009 jednogłośnie przyjął rezolucję, która wskazuje na poważne zagrożenie związane z promieniowaniem elektromagnetycznym -
35 Zjawiska elektrostatyczne Miejscami, w których szczególnie należy dbać o ochronę przed elektrycznością statyczną, są: budynki i tereny z występującymi mediami łatwo zapalnymi i wybuchowymi, miejsca, w których znajduje się dużo urządzeń elektronicznych, narażonych na wyładowania elektrostatyczne, np. szpitalne sale operacyjne, sale komputerowe w bankach lub poligrafii itd.
36 Zjawiska elektrostatyczne Elektryzacja statyczna materiałów budowlanych (najczęściej, ale nie tylko, z grupy tworzyw sztucznych) następuje na drodze kontaktowotarciowej, czyli : w sytuacjach, w których materiały poruszają się, trą o siebie, umożliwiając rozdział ładunków. Na zdrowie człowieka bezpośrednio wpływa wytwarzane pole elektryczne, ale i zmiany jonizacji powietrza, powodujące zaburzenia indywidualnych bioprądów organizmu.
37 Zjawiska elektrostatyczne Zjonizowane powietrze (o zachwianej dysproporcji jonów dodatnich i ujemnych) może oddziaływać na zdrowie poprzez: wzrost pobudzania receptorów oskrzelowych i płucnych, zmiany potencjału krwi, kontaktującej się ze zjonizowanym powietrzem w pęcherzykach płucnych, co wpływa w efekcie na funkcjonowanie układu wewnątrzwydzielniczego, zmiany błon śluzowych dróg oddechowych, co wywołuje zmiany w ruchach rzęskowych płuc.
38 Zjawiska elektrostatyczne Współczesny człowiek żyje w świecie naszpikowanym urządzeniami elektronicznymi, które emitują różnego typu promieniowanie. Do takich urządzeń zaliczyć możemy m.in.: telefony komórkowe, radiofonię cyfrową, radary lotnicze.
39 Czynniki biologiczne Zanieczyszczenia, które mogą wystąpić w zamkniętych pomieszczeniach, to najczęściej skażenia, wywołane przez: grzyby pleśniowe i drobnoustroje, rozwijające się na pożywce z materiałów budowlanych. Mogą one stanowić zagrożenie samo w sobie, mogą też wydzielać szkodliwe dla zdrowia substancje, czyli różnego typy toksyczne produkty przemiany materii - mykotoksyny.
40 Czynniki biologiczne Grzyby pleśniowe i drobnoustroje potrzebują "przyjaznego klimatu, a mianowicie: zawilgocony materiał budowlany (powierzchniowo lub wgłębnie), podwyższona temperatura powietrza między 20 C a 25 C, ograniczona wymiana powietrza wewnętrznego, wilgotność względna otoczenia RH powyżej 60%, to dla nich idealne warunki do rozwoju.
41 Czynniki biologiczne Szacuje się, że 30% problemów zdrowotnych, związanych z jakością powietrza wewnętrznego, jest wynikiem reakcji organizmu na obecność grzybów pleśniowych. Te problemy zdrowotne mogą mieć różną postać. Do najczęściej spotykanych należą: infekcje (grzybice), alergie (katar, zapalenie spojówek, gardła, astma oskrzelowa oraz alergiczne zapalenie płuc), mykotoksykozy (zatrucia mykotoksynami).
42 Czynniki biologiczne Produkty metaboliczne grzybów, mykotoksyny, mogą mieć działanie: kancerogenne (rakotwórcze), immunotoksyczne (nadmiernie pobudzające lub obniżajace układ odpornościowy), neurotoksyczne (uszkodzenie układu nerwowego), mutagenne (trwałe i dziedziczne uszkodzenia genetyczne), teratogenne (potworotwórcze).
43 Czynniki biologiczne Najbardziej niebezpieczne dla zdrowia są grzyby z rodzajów: Penicilinum, Aspergillus, Cladosporium, Stachybotrys, Ascomycetes, Fungi imperfecti.
44 Czynniki biologiczne Niektóre grzyby występujące w pomieszczeniach wytwarzają mykotoksyny, stanowiące grupę wtórnych metabolitów pleśni, a które z kolei mają ostre działanie rakotwórcze. Przede wszystkim są to grzyby z rodzaju: Cladosporium, Penicillium, Aspergillus Alternaria.
45 Czynniki biologiczne Do mykotoksyn wywołujących działanie mutagenne, karcinogenne i teratogenne w organizmie człowieka należą: aflatoksyny, ochratoksyny, trichotecyny, fumonisyny. Jedną z najsilniejszych znanych trucizn jest aflatoksyna. Jej działanie zostało dokładnie przebadane. Aflatoksyna wytwarzana jest przez pleśń Aspergillus i Penicillium.
46 Kolonia Penicillium na powierzchni pomarańczy ( Kolonia grzyba Aspergillus flavus. ( Fot. Krzysztof Karolczyk /AG Aflatoksyna B2 ; C17H14O6; silnie muta- i teratogenna, rozkłada się dopiero w ok. 300 o C. (
47 Czynniki biologiczne Aby ocenić, w jakim stopniu dane środowisko (budynek czy poszczególne pomieszczenia) jest zainfekowane grzybami, trzeba określić poziom zanieczyszczenia aerozolem grzybowym. Za niedopuszczalną uważa się w fachowej literaturze obecność w powietrzu takich grzybów jak: Stachybotrys, Aspergillus.
48 Czynniki biologiczne Miejscami szczególnie narażonymi na zagrzybienie są powierzchnie zawilgoconych: ścian, stropów i podłóg, naroża pomieszczeń, w których występuje zmniejszona cyrkulacja powietrza (przy podwyższonej wilgotności względnej powietrza oraz skraplającej się na powierzchniach ścian parze wodnej).
49 Czynniki biologiczne Rozwojowi grzybów często towarzyszy obecność roztoczy oraz charakterystyczny, nieprzyjemny zapach. Czasami grzyb po prostu widać - występuje on pod postacią widocznych plam (o kolorze zielonkawym, brunatnym, a nawet czarnym).
50 Czynniki biologiczne W ostatnich latach pojawił się zupełnie nowy problem rozwoju mikroorganizmów wewnątrz instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych budynków, które, razem z przepływającym powietrzem, mogą przemieszczać się do wszystkich pomieszczeń. Tak więc ogromnie istotne jest utrzymywanie wszystkich instalacji w odpowiednim stanie higienicznym.
51 Zagadnienia cieplno-wilgotnościowe Problemy wilgotnościowe pomieszczeń mieszkalnych i biurowych wynikać mogą z następujących czynników: zawilgocenia materiałów budowlanych w wyniku nieskutecznej hydroizolacji lub ewentualnego jej uszkodzenia czy też technicznego zużycia, natomiast w obiektach o kilkudziesięcioletnim okresie użytkowania nawet jej braku (izolacje tego typu stosuje się powszechnie dopiero od I Wojny Światowej)
52 Zagadnienia cieplno-wilgotnościowe parametrów technicznych przegrody tj.: współczynnik przenikania ciepła przegrody "U", rozkład ciśnień pary wodnej w przegrodzie (wskazujący na ewentualne wystąpienie strefy kondensacji), zawilgocenia w wyniku działalności codziennej użytkowników budynku tj.: gotowanie posiłków, kąpiele, suszenie ubrań, brak wentylowania pomieszczeń w ciągu dnia, itd.
53 Zagadnienia cieplno-wilgotnościowe Kondensacja pary wodnej w przegrodzie ma istotny związek z warunkami użytkowania pomieszczeń. Należy utrzymywać w nich na odpowiednim poziomie zarówno temperaturę powietrza (+20) C, jak i wilgotność względną powietrza RH= 55%. Parametry termiczne przegrody mają wpływ na możliwość wystąpienia, oraz skalę wykroplenia wody z pary wodnej na jej powierzchni oraz na powierzchni przedmiotów wyposażenia (jest to tzw. temperatura punktu rosy).
54 Zagadnienia cieplno-wilgotnościowe Zawartość pary wodnej w powietrzu może się zmieniać, przy czym maksymalna wilgotność powietrza zależy od ciśnienia atmosferycznego i temperatury. Przy kontakcie powietrza wilgotnego z chłodnymi powierzchniami, po ochłodzeniu powietrza w warstwie przyściennej, poniżej temperatury punktu rosy, następuje wykroplenie się pary wodnej na ścianach.
55 Zagadnienia cieplno-wilgotnościowe W typowym mieszkaniu lat , w wielu miejscach występowały stosunkowo chłodne powierzchnie ścian i okien (w wyniku wysokiego "U" i mostków termicznych). Nieszczelne okna powodowały stosunkowo intensywną wymianę powietrza, a przez to wyprowadzenie nadmiaru pary wodnej na zewnątrz. Program modernizacji (ociepleń ścian, stropów nadpiwnicznych, stropodachów) spowodował polepszenie termoizolacyjności przegród, podnosząc temperaturę na wewnętrznych powierzchniach przegród.
56 Zagadnienia cieplno-wilgotnościowe Przy wymianie stolarki na znacznie bardziej szczelną, zmniejszają się przepływy powietrza, co z kolei zwiększa jego wilgotność. Wprowadzone indywidualne rozliczenie kosztów energii cieplnej ("podzielniki ciepła", termozawory) często skłaniają użytkowników budynku do oszczędności, a oszczędzać można, obniżając temperaturę powietrza wewnętrznego. To jednak jeszcze bardziej zwiększa wilgotność względną powietrza.
57 Zagadnienia cieplno-wilgotnościowe Można więc powiedzieć, że w praktyce modernizacja energetyczna mieszkań stworzyła warunki, sprzyjające występowaniu kondensacji pary wodnej w miejscach lokalnego zmniejszonego oporu cieplnego, na powierzchniach tzw. "mostków cieplnych". Mostki cieplne można wykryć dzięki badaniu przegród z użyciem kamer termowizyjnych.
58 Zagadnienia cieplno-wilgotnościowe Zaleca się także przeprowadzenie próby szczelności powietrznej, polegającej na pomiarze przepływu powietrza przez obudowę budynku z zewnątrz do środka lub z wewnątrz do środowiska zewnętrznego. Fot. K. Kurtz
59 Wentylacja Niezwykle istotna w świetle przedstawionych problemów cieplnych i wilgotnościowych jest poprawna wentylacja poszczególnych pomieszczeń. Skuteczność działania wentylacji zależy od tego, ile świeżego powietrza napływa do pomieszczenia i ile zużytego powietrza jest z niego wyprowadzane.
60 Wentylacja Powietrze napływa przez okna oraz przez specjalne otwory napływu świeżego powietrza, znajdujące się zarówno w przekrojach okiennych, jak i w ścianach. Przyjmuje się, że w ciągu 1 godz. każda osoba potrzebuje 20 m 3 świeżego powietrza, tyle też zużytego powietrza powinno być z pomieszczenia wyprowadzone.
61 Wentylacja Wg Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz.U. Nr 75, poz. 690) Dział I. Przepisy ogólne. W budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego i budynku użyteczności publicznej współczynnik infiltracji powietrza dla otwieranych okien i drzwi balkonowych powinien wynosić nie więcej niż 0,3 m 3 /(m h dapa 2/3 ), z zastrzeżeniem 155 ust. 3 i 4 rozporządzenia.
62 Wentylacja Aby spełnić wymagania przepisów, dostarczając okna do budynków wielorodzinnych należy ze szczególną uwagą uwzględniać zalecenia projektów wentylacji grawitacyjnej, grawitacyjnej wspomaganej lub mechanicznej wywiewnej, wskazujące które okno spełnia w danym przypadku funkcję wentylacyjną i musi być wyposażone w nawiewnik powietrza. W przypadku wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej wszystkie dostarczane okna muszą pozostać szczelne.
63 Oddziaływania wibracyjne i hałas Hałas, to dźwięk uciążliwy, szkodliwy a nawet niebezpieczny dla zdrowia. Negatywnie wpływa na nasze samopoczucie, szczególnie gdy oddziałuje w długim czasie. W skrajnych przypadkach prowadzi do uszkodzenia słuchu a nawet do całkowitej utraty. Ruch uliczny, jako źródło hałasu [ Winda, jako przykład wibracji [
64 Oddziaływania wibracyjne i hałas Hałas powodujący dolegliwości bólowe zawiera się w przedziale od 130 do 140 db. Źródłem hałasu są min.: głośna muzyka - hałas rzędu 80 do 100 db, hałas miejski - osiąga natężenie ok. 75 db, rozmowa - hałas rzędu 40 do 60 db, szum lasu - hałas rzędu ok. 10 db.
65 Oddziaływania wibracyjne i hałas Zbyt głośne dźwięki prowadzą do irytacji i zmęczenia, czego konsekwencją jest np. spadek wydajności pracy a nawet stres. Zapobieganie powstawaniu hałasu jest możliwe przez zastosowanie odpowiednich rozwiązań konstrukcyjnomateriałowych, zarówno przegród pionowych i poziomych budynku jak i ekranów odgradzających obiekt od hałasu miejskiego.
66 Oddziaływania wibracyjne i hałas Poziom dźwięku w pomieszczeniach przeznaczonych na dłuższy pobyt ludzi jest regulowany przez normy przedmiotowe. Wynosi on w zależności od rodzaju pomieszczenia: w czasie dnia od 35 do 45 db, w ciągu nocy od 30 do 40 db.
67 Posumowanie Problem chorego budynku - SBS, coraz częściej wymusza na projektantach tworzenie obiektów budowlanych o harmonijnym połączeniu: funkcji, trwałości, stosowania nie zagrażających zdrowiu człowieka, podlegających recyclingowi materiałów budowlanych i technologii, przy tym niskich "globalnych" kosztów (inwestycja, eksploatacje, unicestwienie). W tym kontekście pojawia się nazwa "green building" GB (zielony budynek).
68 Treść opracowania zaczerpnięta z publikacji dr inż. Błażeja Zgoły (Instytut Konstrukcji Budowlanych, Politechnika Poznańska) Syndrom chorego budynku cz.1 i Literatura 1. Osiecka E.: Materiały budowlane - właściwości techniczne i zdrowotne. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa Mniszek W., Rogiński J.: Wady konstrukcyjne budynków przyczyną zagrzybienia pomieszczeń. Wyższa Szkoła Zarządzania Ochrona Pracy w Katowicach
69
Temat: Higiena i choroby układu oddechowego.
Temat: Higiena i choroby układu oddechowego. 1. Sprawność układu oddechowego - ważnym czynnikiem zdrowotnym. a) zanieczyszczenia powietrza Pyły miedzi, aluminium, żelaza, ołowiu, piaskowe, węglowe, azbestowe,
Bardziej szczegółowoPierwiastki promieniotwórcze w materiałach budowlanych
Pierwiastki promieniotwórcze w materiałach budowlanych XVII Konferencja Inspektorów Ochrony Radiologicznej Skorzęcin 11-14.06.2014 dr Wiesław Gorączko Politechnika Poznańska Inspektor Ochrony Radiologicznej
Bardziej szczegółowoTHESSLAGREEN. Wentylacja z odzyskiem ciepła. Kraków, 10 Października 2016
Wentylacja z odzyskiem ciepła Kraków, 10 Października 2016 Czym jest wentylacja? Usuwanie zanieczyszczeń powietrza z budynku Zapewnienie jakości powietrza w budynku Współczesny człowiek 90% życia spędza
Bardziej szczegółowoFoto: W. Białek SKUTECZNE ZARZĄDZANIE ENERGIĄ I ŚRODOWISKIEM W BUDYNKACH
Foto: W. Białek SKUTECZNE ZARZĄDZANIE ENERGIĄ I ŚRODOWISKIEM W BUDYNKACH http://www.iqsystem.net.pl/grafika/int.inst.bud.jpg SYSTEM ZARZĄDZANIA BUDYNKIEM BUILDING MANAGMENT SYSTEM Funkcjonowanie Systemu
Bardziej szczegółowo"Zagrożenia biologiczne w budynku" Autor: Bronisław Zyska. Rok wydania: Miejsce wydania: Warszawa
"Zagrożenia biologiczne w budynku" Autor: Bronisław Zyska Rok wydania: 1999 Miejsce wydania: Warszawa Wyczerpujący opis zagrożeń biologicznych w obiektach budowlanych i sposobów zapobiegania im. Książka
Bardziej szczegółowoDom.pl Zaparowane szyby: jak uniknąć efektu zaparowanych okien?
Zaparowane szyby: jak uniknąć efektu zaparowanych okien? Okres jesienno-zimowy to najczęstszy czas, kiedy na oknach w domach i mieszkaniach pojawiają się małe, wodne kropelki, a cała szyba jest zaparowana.
Bardziej szczegółowo1. Szczelność powietrzna budynku
1. Szczelność powietrzna budynku Wymagania prawne, pomiary Nadmierna infiltracja powietrza do budynku powoduje: Straty energetyczne Przenikanie wilgoci do przegród budynku. Wilgoć niszczy materiały konstrukcyjne
Bardziej szczegółowoDom.pl Nawiewniki. Dlaczego wentylacja stosowana w stolarce okiennej jest tak ważna?
Nawiewniki. Dlaczego wentylacja stosowana w stolarce okiennej jest tak ważna? Nowoczesne okna odznaczają się dużym poziomem szczelności, co sprawia, że w przypadku braku mechanicznych urządzeń nawiewno-wywiewnych
Bardziej szczegółowoZwroty R. ToxInfo Consultancy and Service Limited Partnership www.msds-europe.com Tel.: +36 70 335 8480
Zwroty R R1 - Produkt wybuchowy w stanie suchym. R2 - Zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia, tarcia, kontaktu z ogniem lub innymi źródłami zapłonu. R3 - Skrajne zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia, tarcia,
Bardziej szczegółowoJakość powietrza w pomieszczeniach pracy
Jakość powietrza w pomieszczeniach pracy W krajach rozwiniętych człowiek spędza ok. 90% swojego czasu w pomieszczeniach zamkniętych (rys.1.), w których powietrze tworzy swoisty mikroklimat, o składzie
Bardziej szczegółowoWyższy Urząd Górniczy
Wyższy Urząd Górniczy Zagrożenie hałasem w górnictwie Zagrożenie hałasem w górnictwie Katowice 2010 Copyright by Wyższy Urząd Górniczy, Katowice 2010 Opracowanie Departament Warunków Pracy WUG Opracowanie
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ. z dnia 12 marca 1996 r.
ZARZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ z dnia 12 marca 1996 r. w sprawie dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, wydzielanych przez materiały budowlane, urządzenia
Bardziej szczegółowoWilgoć - czynnik oddziaływujący na budynek
Wilgoć - czynnik oddziaływujący na budynek Tylko niektóre czynniki oddziałujące na budynek mogą stwarzać równie intensywne i istotne dla jego prawidłowego funkcjonowania zagrożenie jak wilgoć w różnych
Bardziej szczegółowoWentylacja mechaniczna w domu jednorodzinnym
Wentylacja mechaniczna w domu jednorodzinnym Wentylacja mechaniczna w domu jednorodzinnym zapewnia przede wszystkim sprawną wymianę powietrza w każdych warunkach atmosferycznych, jak również redukcję strat
Bardziej szczegółowoDom.pl Domy szkieletowe: szczelność powietrzna w szkieletowych domach drewnianych
Domy szkieletowe: szczelność powietrzna w szkieletowych domach drewnianych W okresie zimowym zbyt duża ilość infiltrującego powietrza z zewnątrz oznacza ogromne, niepożądane straty ciepła i związane z
Bardziej szczegółowoSposób na ocieplenie od wewnątrz
Sposób na ocieplenie od wewnątrz Piotr Harassek Xella Polska sp. z o.o. 25.10.2011 Budynki użytkowane stale 1 Wyższa temperatura powierzchni ściany = mniejsza wilgotność powietrza Wnętrze (ciepło) Rozkład
Bardziej szczegółowomgr inż. Aleksander Demczuk
ZAGROŻENIE WYBUCHEM mgr inż. Aleksander Demczuk mł. bryg. w stanie spocz. Czy tylko po??? ZAPEWNENIE BEZPIECZEŃSTWA POKÓJ KRYZYS WOJNA REAGOWANIE PRZYGOTOWANIE zdarzenie - miejscowe zagrożenie - katastrofa
Bardziej szczegółowoNiska emisja sprawa wysokiej wagi
M I S EMISJA A Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Suwałkach Sp. z o.o. Niska emisja sprawa wysokiej wagi Niska emisja emisja zanieczyszczeń do powietrza kominami o wysokości do 40 m, co prowadzi do
Bardziej szczegółowo1. Fragment konstrukcji dachu. Widoczne elementy kratownic i sklejka połaciowa.
www.lech-bud.org Przyczyny zagrzybienia dachów budynków wykonywanych w nowych technologiach W latach dziewięćdziesiątych w Polsce zaczęto wykonywać budynki w nowych technologiach. Do takich należy zaliczyć
Bardziej szczegółowoSEMINARIUM DYPLOMOWE. Budownictwo semestr VII
WYŻSZA SZKOŁA EKOLOGII I ZARZĄDZANIA Wydział Architektury 02-061 Warszawa, ul. Wawelska 14 SEMINARIUM DYPLOMOWE Budownictwo semestr VII Warszawa 2010/2011 r. Plansza 1/14 Państwa Członkowskie Wspólnoty
Bardziej szczegółowoPowietrze życiodajna mieszanina gazów czy trucizna, która nie zna granic?
Powietrze życiodajna mieszanina gazów czy trucizna, która nie zna granic? Projekt realizuje: Zanieczyszczenia powietrza Projekt realizuje: Definicja Rodzaje zanieczyszczeń Przyczyny Skutki (dla człowieka,
Bardziej szczegółowoNiebezpieczne substancje. Maj 2015 r.
Maj 2015 r. ? Na jakie obciążenia i zanieczyszczenia narażone są płuca podczas pracy? Jaki wpływ mają na nas różnego rodzaju obciążenia i zanieczyszczenia?? 2 10 Co stanowi potencjalne zagrożenie? Aerozole
Bardziej szczegółowoBUDYNKI PASYWNE FAKTY I MITY. Opracowanie: Magdalena Szczerba
BUDYNKI PASYWNE FAKTY I MITY Opracowanie: Magdalena Szczerba MITY Budynki bardzo drogie na etapie budowy Są droższe ale o 5-10% w zależności od wyposażenia Co generuje dodatkowe koszty Zwiększona grubość
Bardziej szczegółowoSUBSTANCJE PROMIENIOTWÓRCZE. SKAŻENIA I ZAKAŻENIA.
SUBSTANCJE PROMIENIOTWÓRCZE. SKAŻENIA I ZAKAŻENIA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA Pamiętaj!!! Tekst podkreślony lub wytłuszczony jest do zapamiętania Opracował: mgr Mirosław Chorąży Promieniotwórczość (radioaktywność)
Bardziej szczegółowoKLIMATYZACJA - INWESTYCJA W ZDROWIE I DOBRE SAMOPOCZUCIE
KLIMATYZACJA W DOMU I BIURZE KLIMATYZACJA - INWESTYCJA W ZDROWIE I DOBRE SAMOPOCZUCIE Odpowiedź na pytanie, czy warto zainwestować w klimatyzację jest jedna i oczywista: tak, warto. Zwłaszcza jeśli nade
Bardziej szczegółowoWprowadzenie Syndrom chorego budynku Bezpieczeństwa konstrukcji Bezpieczeństwa pożarowego Higieny, zdrowia i ochrony środowiska
Wprowadzenie Syndrom chorego budynku... tak należałoby dobierać materiał, aby sztuka budowania była sztuką umiejętnego ich stosowania... (Witruwiusz O architekturze ksiąg dziesięć - 27 p.n.e.) Dyrektywa
Bardziej szczegółowoMonitoring i ocena środowiska
Monitoring i ocena środowiska Monika Roszkowska Łódź, dn. 12. 03. 2014r. Plan prezentacji: Źródła zanieczyszczeń Poziomy dopuszczalne Ocena jakości powietrza w Gdańsku, Gdyni i Sopocie Parametry normowane
Bardziej szczegółowoKwiaty oczyszczające powietrze
Kwiaty oczyszczające powietrze SMOG Smog jest nienaturalnym zjawiskiem atmosferycznym na współwystępowaniu znacznego zanieczyszczenia powietrza, znacznego zamglenia i bezwietrznej pogody. SMOG W KRAKOWIE
Bardziej szczegółowoZagrożenia naturalnymi źródłami promieniowania jonizującego w przemyśle wydobywczym. Praca zbiorowa pod redakcją Jana Skowronka
Zagrożenia naturalnymi źródłami promieniowania jonizującego w przemyśle wydobywczym Praca zbiorowa pod redakcją Jana Skowronka GŁÓWNY INSTYTUT GÓRNICTWA Katowice 2007 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE (J. SKOWRONEK)...
Bardziej szczegółowoSmog groźny nie tylko zimą
Smog groźny nie tylko zimą Latem, gdy temperatury oscylują w okolicy 30 C, a prędkość wiatru nie przekracza 2 m/s, szczególnie nad dużymi miastami może pojawić się brunatna mgła. To smog fotochemiczny.
Bardziej szczegółowoBadanie szczelności dużego budynku w Poznaniu
dr inż. Andrzej Górka Badanie szczelności dużego budynku w Poznaniu W Poznaniu przeprowadzono pierwsze w Polsce badanie szczelności powietrznej budynku o kubaturze przekraczającej 50 000m 3. Było to złożone
Bardziej szczegółowoNiska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA
Niska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA Obniżenie emisji dwutlenku węgla w Gminie Raba Wyżna poprzez wymianę kotłów opalanych biomasą, paliwem gazowym oraz węglem Prowadzący: Tomasz Lis Małopolska
Bardziej szczegółowoWentylacja i klimatyzacja rozwiązania. Mgr inż. Andrzej Jurkiewicz Andrzej.jurkiewicz@egie.pl
Wentylacja i klimatyzacja rozwiązania Mgr inż. Andrzej Jurkiewicz Andrzej.jurkiewicz@egie.pl Warunki techniczne W pomieszczeniu, w którym jest zastosowana wentylacja mechaniczna lub klimatyzacja, nie można
Bardziej szczegółowoTaśma Uszcelniająca. Ośno II /24 87-700 Aleksandrów Kujawski
1.IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI/PREPARATU. IDENTYFIKACJA PRODUCENTA, IMPORTERA LUB DYSTRYBUTORA Informacje o produkcie Nazwa handlowa Taśma Zalecane użycie Wkładka elastyczna używana w hydroizolacji. Firma
Bardziej szczegółowoTechniczne środki pracy biurowej
Techniczne środki pracy biurowej Środowisko pracy 1. Środowisko pracy 2. Mikroklimat - temperatura powietrza 3. Wilgotność, wentylacja, jonizacja 4. Hałas 5. Oświetlenie Aby przejść do poszczególnych rozdziałów
Bardziej szczegółowoPromieniowanie w naszych domach. I. Skwira-Chalot
Promieniowanie w naszych domach I. Skwira-Chalot Co to jest promieniowanie jonizujące? + jądro elektron Rodzaje promieniowania jonizującego Przenikalność promieniowania L. Dobrzyński, E. Droste, W. Trojanowski,
Bardziej szczegółowoDr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II
Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II Przewodnicząca Komisji Ekologii i Ochrony Powietrza Rady Miasta Krakowa Schorzenia dolnych dróg oddechowych
Bardziej szczegółowoSpis treści. Rozdział III Drgania mechaniczne i wstrząsy 1. Charakterystyka fizyczna i podstawowe pojęcia... 87 2. Źródła drgań...
Spis treści Rozdział I Czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy 1. Podział czynników szkodliwych i uciążliwych.................................. 11 2. Ogólne przepisy bezpieczeństwa i higieny
Bardziej szczegółowoJan Budzynowski Korporacja Kominiarzy Polskich. Rola przeglądów kominiarskich dla bezpieczeństwa użytkowników. aspekty prawne a rzeczywistość
Jan Budzynowski Korporacja Kominiarzy Polskich Rola przeglądów kominiarskich dla bezpieczeństwa użytkowników. aspekty prawne a rzeczywistość 1 Wymagania podstawowe zdefiniowane w dyrektywie 89/106 EWG,ustawie
Bardziej szczegółowoCzynniki niebezpieczne (urazowe) to takie czynniki, które działając na człowieka i mogą spowodować uraz (wypadek przy pracy).
Identyfikacja, analiza i ocena zagrożeń czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, uciążliwymi i niebezpiecznymi oraz ocena ryzyka związanego z tymi zagrożeniami mgr Adam Błęka Czynniki niebezpieczne (urazowe)
Bardziej szczegółowoWyższy Urząd Górniczy. Zagrożenie radiacyjne w podziemnych wyrobiskach górniczych
Wyższy Urząd Górniczy Zagrożenie radiacyjne w podziemnych wyrobiskach górniczych Zagrożenie radiacyjne w podziemnych wyrobiskach górniczych Katowice 2011 Copyright by Wyższy Urząd Górniczy, Katowice 2011
Bardziej szczegółowoDorobek publikacyjny
mgr inż. Krzysztof KAISER (dyplom inż. Nr 118/2004, AM Gdynia) Dorobek publikacyjny Artykuły w TCHK : 1. Kaiser K.: Wpływ zanieczyszczeń instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych podczas ich użytkowania
Bardziej szczegółowoZwrot Znaczenie R1 Produkt wybuchowy w stanie suchym. R2 Zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia, tarcia, kontaktu z ogniem lub innymi źródłami
Zwrot Znaczenie R1 Produkt wybuchowy w stanie suchym. R2 Zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia, tarcia, kontaktu z ogniem lub innymi źródłami zapłonu. R3 Skrajne zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia,
Bardziej szczegółowoPIANA PUR OTWARTO-KOMÓRKOWA IZOLACJA PODDASZY OD WEWNĄTRZ
TERMOIZOLACJA PODDASZA PIANĄ POLIURETANOWĄ EWAPUR PIANA PUR OTWARTO-KOMÓRKOWA IZOLACJA PODDASZY OD WEWNĄTRZ Ocieplenie poddasza jest niezwykle istotne w trakcie wykańczania domu ma wpływ nie tylko na późniejszy
Bardziej szczegółowoCzystość kanałów wentylacyjnych - akty prawne
Czystość kanałów wentylacyjnych - akty prawne Wszyscy wiemy, jak ważna jest czystość powietrza, którym oddychamy w budynkach. Decydującym elementem, który na to wpływa jest sprawny system wentylacji systematycznie
Bardziej szczegółowoSzkolenie okresowe - OSP. Zagrożenia wypadkowe
Zagrożenia wypadkowe 1 Zagrożenia czynnikami występującymi w procesach pracy Zagrożenie -stan środowiska pracy, który może spowodować wypadek lub chorobę Czynniki zagrożenia zawodowego dzieli się na dwie
Bardziej szczegółowoul. Skarbka z Gór 132, pomiar z okna administracji.
ul. Skarbka z Gór 132, pomiar z okna administracji. AR2 2,5 C 2-2 -4-6 -7,5 C Ir_271.jpg -,7 C -3,7 C 5,7 C -7,5 C AR2 : max -,5 C AR2 : min -4,4 C 2-2 -4 Time of creation 19:28:17 : avg -3,5 C AR2 : avg
Bardziej szczegółowoPrzeciwwskazania zdrowotne ograniczające możliwości wyboru kierunku kształcenia
Wybór zawodu a warunki zdrowotne Wkrótce podejmiecie decyzję edukacyjno-zawodową (dotyczącą wyboru szkół ponadgimnazjalnych i zawodu). Ważnym czynnikiem decydującym o tym czy zostaniecie przyjęci do danego
Bardziej szczegółowoZwrot wskazujący rodzaj zagrożenia (Zwrot R)
Numer Zwrotu R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9 R10 R11 R12 R14 R15 R16 R17 R18 R19 R20 R21 R22 R23 R24 R25 Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia (Zwrot R) Produkt wybuchowy w stanie suchym Zagrożenie wybuchem wskutek
Bardziej szczegółowo2. Izolacja termiczna wełną mineralną ISOVER
2. Izolacja termiczna wełną mineralną ISOVER wstęp Każdy właściciel chciałby uniknąć strat ciepła związanych z ogrzewaniem budynku w porze zimowej. Nie wystarczy tylko zaizolować dach czy też ściany, ale
Bardziej szczegółowoSZKOLENIE WSTĘPNE BHP
SZKOLENIE WSTĘPNE BHP Spis treści Prawo pracy i BHP, obowiązki, odpowiedzialność Ochrona przed zagrożeniami Pierwsza pomoc przedmedyczna Zagrożenia pożarowe, zasady obsługi środków gaśniczych, ewakuacja
Bardziej szczegółowoCzynniki chemiczne rakotwórcze
Czynniki chemiczne rakotwórcze Materiał szkoleniowo- dydaktyczny opracowała: Magdalena Kozik - starszy specjalista ds. BHP Czynniki chemiczne to pierwiastki chemiczne i ich związki w takim stanie, w jakim
Bardziej szczegółowoWentylacja naturalna i wymuszona z odzyskiem. ciepła w budynkach historycznych, rozwiązania umożliwiające wychładzanie budynków
Wentylacja naturalna i wymuszona z odzyskiem. ciepła w budynkach historycznych, rozwiązania umożliwiające wychładzanie budynków dr inż. Arkadiusz Węglarz Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Wstęp
Bardziej szczegółowoZałącznik 2. Międzynarodowe kody zagrożeń i zaleceń bezpieczeństwa (Risk and Safety Phrases)
. Międzynarodowe kody zagrożeń i zaleceń bezpieczeństwa (Risk and Safety Phrases) Poniższe kody umieszczane są na opakowaniach odczynników chemicznych oraz w katalogach firmowych producentów odczynników
Bardziej szczegółowoKampania społecznoedukacyjna. NIE dla czadu! Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej
Kampania społecznoedukacyjna NIE dla czadu! Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej Warszawa, październik 2012 CZYM JEST TLENEK WEGLA? Tlenek węgla, potocznie zwany czadem, jest gazem silnie trującym,
Bardziej szczegółowoOCENA OCHRONY CIEPLNEJ
OCENA OCHRONY CIEPLNEJ 26. W jakich jednostkach oblicza się opór R? a) (m 2 *K) / W b) kwh/m 2 c) kw/m 2 27. Jaka jest zależność pomiędzy współczynnikiem przewodzenia ciepła λ, grubością warstwy materiału
Bardziej szczegółowoNanotechnologiczna fotokatalityczna powłoka NanoSterile z dwutlenkiem tytanu i srebrem
Nanotechnologiczna fotokatalityczna powłoka NanoSterile z dwutlenkiem tytanu i srebrem NanoSterile powłoka fotokatalityczna NanoSterile to bezbarwna i bezzapachowa nanotechnologiczna powłoka stworzona
Bardziej szczegółowoKrajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Warszawa, 4.11.2011. mgr inż. Dariusz Koc Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Wymagania w zakresie ochrony cieplnej budynków w Polsce Optymalizacja standardu energetycznego budynków w projektowaniu Badania termowizyjne w diagnostyce cieplnej budynków Krajowa Agencja Poszanowania
Bardziej szczegółowoMieszkanie bez wilgoci z Schöck Isokorb
Mieszkanie bez wilgoci z Schöck Isokorb W wielu domach nadmierna wilgoć i grzyb powstający na powierzchniach przegród to uciążliwy i nawracający problem. Może być on spowodowany sposobem użytkowania pomieszczenia
Bardziej szczegółowoBHP na stanowiskach pracy. Regulacje prawne
BHP na stanowiskach pracy Regulacje prawne Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 26.09.1997 r. Rozporządzenie określa ogólnie obowiązujące przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach
Bardziej szczegółowoOgrzewnictwo / Bożena Babiarz, Władysław Szymański. wyd. 2 zaktualizowane. Rzeszów, cop Spis treści. Wykaz ważniejszych oznaczeń i skrótów 9
Ogrzewnictwo / Bożena Babiarz, Władysław Szymański. wyd. 2 zaktualizowane. Rzeszów, cop. 2015 Spis treści Wykaz ważniejszych oznaczeń i skrótów 9 1. Wstęp 12 2. Klasyfikacja i charakterystyka systemów
Bardziej szczegółowoEKSPLOATACJA NIERUCHOMOŚCI. mgr inż. Bożena Blum
EKSPLOATACJA NIERUCHOMOŚCI mgr inż. Bożena Blum TRWAŁOŚĆ NIERUCHOMOŚCI Trwałości nieruchomości jest to zdolność do zachowania w określonym czasie założonych wymagań eksploatacyjnych stawianych przez użytkowników
Bardziej szczegółowoMiernik, jakości powietrza Kingmax Micro-USB Kingmax AirQ Check GS-01
INSTRUKCJA OBSŁUGI Miernik, jakości powietrza Kingmax Micro-USB Kingmax AirQ Check GS-01 Nr produktu 1521069 Strona 1 z 7 Kluczowe cechy Nowe aplikacje dla mobilnego urządzenia zdrowotnego Zaprojektowany
Bardziej szczegółowoKarta charakterystyki mieszaniny
Strona 1 z 6 1. Identyfikacja substancji / i identyfikacja przedsiębiorstwa a. Nazwa chemiczna produktu poli(alkohol winylowy) b. Zastosowanie tworzywo drukujące w technologii FDM c. Typ chemiczny polimer
Bardziej szczegółowoNawiewniki okienne - rodzaje, zasada działania, przepisy i wymagania
Nawiewniki okienne - rodzaje, zasada działania, przepisy i wymagania Nawiew powietrza jest niezbędnym elementem każdego systemu wentylacji i bezpośrednio wpływa na skuteczność jego działania. Do końca
Bardziej szczegółowoZMIANA POSZYCIA DACHOWEGO NA BUDYNKU USŁUGOWO - MIESZKALNYM
Biuro Obsługi Inwestycji Projektowanie i Nadzór mgr inż. Piotr Sławiński ul. Adama Asnyka 28 22-200 Włodawa tel. kom.: (+48) 514272679 ZMIANA POSZYCIA DACHOWEGO NA BUDYNKU USŁUGOWO - MIESZKALNYM Inwestor:
Bardziej szczegółowoWentylator w łazience - zasady montażu
Wentylator w łazience - zasady montażu W małych łazienkach czy toaletach wentylację zapewni już wentylacja grawitacyjna, wymieniając powietrze przez zamontowane kratki wentylacyjne. Kubatura takiej łazienki
Bardziej szczegółowoChoroby układu oddechowego wśród mieszkańców powiatu ostrołęckiego
Choroby układu oddechowego wśród mieszkańców powiatu ostrołęckiego Podczas akcji przebadano 4400 osób. Na badania rozszerzone skierowano ok. 950 osób. Do tej pory przebadano prawie 600 osób. W wyniku pogłębionych
Bardziej szczegółowoDom.pl Nowoczesna wentylacja grawitacyjna: jaką rolę w domu pełni wentylacja grawitacyjna?
Nowoczesna wentylacja grawitacyjna: jaką rolę w domu pełni wentylacja grawitacyjna? Budując dom, powinniśmy zadbać nie tylko o jego walory estetyczne, ale przede wszystkim o odpowiednie wykończenie. Należy
Bardziej szczegółowoElementy akustyczne wykorzystywane. w systemach wentylacyjnych. Zasady skutecznej wentylacji. Marcin Spędzia
Kraków 07.12.2011 nawiewniki okienne Elementy akustyczne wykorzystywane w systemach wentylacyjnych Marcin Spędzia Ze względu na sposób działania wyróżniamy: nawiewniki higrosterowane, nawiewniki ciśnieniowe,
Bardziej szczegółowoZagrożenia na stanowisku pracy i dobór środków ochrony indywidualnej ochrona oczu (cz. 1)
Zagrożenia na stanowisku pracy i dobór środków ochrony indywidualnej ochrona oczu (cz. 1) Źródła i rodzaje zagrożeń oczu Najczęstsze źródła i rodzaje zagrożeń oczu, które występują na stanowisku pracy.
Bardziej szczegółowoJakie jest jego znaczenie? Przykładowe zwroty określające środki ostrożności Jakie jest jego znaczenie?
Zawiera gaz pod ciśnieniem; ogrzanie grozi wybuchem. Zawiera schłodzony gaz; może spowodować oparzenia kriogeniczne lub obrażenia. Chronić przed światłem słonecznym Nosić rękawice izolujące od zimna/maski
Bardziej szczegółowoPROJEKT TERMOMODERNIZACJI BUDYNKU ZAKRES I OCZEKIWANE REZULTATY PLANOWANYCH DZIAŁAŃ, ANALIZA UWARUNKOWAŃ I OGRANICZEŃ
MAŁOPOLSKA AKADEMIA SAMORZĄDOWA DOBRA TERMOMODERNIZACJA W PRAKTYCE PROJEKT TERMOMODERNIZACJI BUDYNKU ZAKRES I OCZEKIWANE REZULTATY PLANOWANYCH DZIAŁAŃ, ANALIZA UWARUNKOWAŃ I OGRANICZEŃ autor: mgr inż.
Bardziej szczegółowoJesteśmy tym czym oddychamy?
Jesteśmy tym czym oddychamy? Jak działają płuca Najczęstsze choroby płuc Dr med. Piotr Dąbrowiecki Wojskowy Instytut Medyczny Polska Federacja Stowarzyszeń Chorych na Astmę Alergię i POCHP ANATOMIA UKŁADU
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIA GAZOWE CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO G
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO 41-902 Bytom, ul. Chorzowska 25, tel.: 032 282 25 25 www.csrg.bytom.pl e-mail: info@csrg.bytom.pl ZAGROŻENIA GAZOWE Powietrze atmosferyczne: 78,08% azot 20,95% tlen
Bardziej szczegółowoprzyziemnych warstwach atmosfery.
Źródła a promieniowania jądrowego j w przyziemnych warstwach atmosfery. Pomiar radioaktywności w powietrzu w Lublinie. Jan Wawryszczuk Radosław Zaleski Lokalizacja monitora skażeń promieniotwórczych rczych
Bardziej szczegółowoH200 Materiały wybuchowe niestabilne. H201 Materiał wybuchowy; zagrożenie wybuchem masowym. H202
http://www.msds-europe.com H200 Materiały wybuchowe niestabilne. H201 Materiał wybuchowy; zagrożenie wybuchem masowym. H202 Materiał wybuchowy, poważne zagrożenie rozrzutem. H203 Materiał wybuchowy; zagrożenie
Bardziej szczegółowołączenie budynków w do miejskiej sieci ciepłowniczej
Błękitne Niebo nad Starówk wką ograniczenie niskiej emisji w Żorach przez podłą łączenie budynków w do miejskiej sieci ciepłowniczej Piotr Kukla Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii e-mail:
Bardziej szczegółowoOpracowanie charakterystyki energetycznej wg nowych wymagań prawnych
Opracowanie charakterystyki energetycznej wg nowych wymagań prawnych - wprowadzenie, najważniejsze zmiany Adam Ujma Wydział Budownictwa Politechnika Częstochowska 10. Dni Oszczędzania Energii Wrocław 21-22.10.2014
Bardziej szczegółowoSZKOLENIA DLA LEKARZY
Oferta Szkoleń 2018 ul. Kościelna 13, 41-200 Sosnowiec NIP 644 001 18 44 tel. 32 266 08 85 fax 32 266 11 24 e-mail: sekretariat@imp.sosnowiec.pl www.imp.sosnowiec.pl SZKOLENIA DLA LEKARZY 1. Pylice płuc
Bardziej szczegółowoOkresowe kontrole kominów dymowych,spalinowych i wentylacyjnych w budownictwie mieszkaniowym. Przepisy prawne a praktyka wykonywania przeglądów.
Jan Budzynowski Korporacja Kominiarzy Polskich Okresowe kontrole kominów dymowych,spalinowych i wentylacyjnych w budownictwie mieszkaniowym. Przepisy prawne a praktyka wykonywania przeglądów. 1 Wymagania
Bardziej szczegółowoGdańsk, r.
Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Poprawa jakości powietrza Aspekty prawidłowego użytkowania mieszkań i domów - mikroklimat
Bardziej szczegółowoCzynniki alternatywne - przyszłość chłodnictwa? Dr hab. inż. Artur Rusowicz Instytut Techniki Cieplnej Politechnika Warszawska
Czynniki alternatywne - przyszłość chłodnictwa? Dr hab. inż. Artur Rusowicz Instytut Techniki Cieplnej Politechnika Warszawska Wpływ na środowisko: ODP (ang. Ozone Depletion Potential) - potencjał niszczenia
Bardziej szczegółowoObturacyjne choroby płuc - POCHP
Obturacyjne choroby płuc - POCHP POCHP to zespół chorobowy charakteryzujący się postępującym i niecałkowicie odwracalnym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Ograniczenie to wynika
Bardziej szczegółowoOznaczenie budynku lub części budynku... Miejscowość...Ulica i nr domu...
Załącznik nr 1 Projektowana charakterystyka energetyczna budynku /zgodnie z 329 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w spawie warunków technicznych, jakim powinny
Bardziej szczegółowoDziennik Ustaw 31 Poz WYMAGANIA IZOLACYJNOŚCI CIEPLNEJ I INNE WYMAGANIA ZWIĄZANE Z OSZCZĘDNOŚCIĄ ENERGII
Dziennik Ustaw 31 Poz. 2285 Załącznik nr 2 WYMAGANIA IZOLACYJNOŚCI CIEPLNEJ I INNE WYMAGANIA ZWIĄZANE Z OSZCZĘDNOŚCIĄ ENERGII 1. Izolacyjność cieplna przegród 1.1. Wartości współczynnika przenikania ciepła
Bardziej szczegółowoTlenek węgla to bardzo trujący gaz. Nie jest on wyczuwalny przez ludzkie zmysły. Tlenku węgla NIE usłyszysz! NIE zobaczysz! NIE poczujesz!
CZUJKA NA STRAŻY TWOJEGO BEZPIECZEŃSTWA! Czujka na straży Twojego bezpieczeństwa!, to ogólnopolska kampania edukacyjnoinformacyjna na temat zagrożeń związanych z możliwością powstania pożarów w mieszkaniach
Bardziej szczegółowoCo Polacy wiedzą o oddychaniu raport z badania opinii
Co Polacy wiedzą o oddychaniu raport z badania opinii Prawidłowe oddychanie, znaczenie nosa i jego funkcje to tylko wybrane zagadnienia poruszane w ramach kampanii edukacyjnej Oddychaj przez nos, oddychaj
Bardziej szczegółowoCzujka na straży Twojego bezpieczeństwa!
Czujka na straży Twojego bezpieczeństwa! Czujka na straży Twojego bezpieczeństwa!, to ogólnopolska kampania edukacyjno-informacyjna na temat zagrożeń związanych z możliwością powstania pożarów w mieszkaniach
Bardziej szczegółowoWymagane przez prawo oznaczenia zagrożeń
DATA: 20.03.2009 Wymagane przez prawo oznaczenia zagrożeń W niektórych przypadkach prawo wymaga od producentów podawania na etykietach informacji o zagrożeniach (umieszczania na produktach symboli zagrożeń
Bardziej szczegółowoEfekt ekologiczny modernizacji
Efekt ekologiczny modernizacji Jesienna 25 30-00 Wadowice Powiat Wadowicki województwo: małopolskie inwestor: wykonawca opracowania: uprawnienia wykonawcy: data wykonania opracowania: numer opracowania:
Bardziej szczegółowoI N S T R U K C J A T E C H N I C Z N A
Spółdzielnia Mieszkaniowa JADWIŻYN ul. Łączna 51 64-020 P I Ł A I N S T R U K C J A T E C H N I C Z N A SPOSOBU UŻYTKOWANIA MIESZKAŃ W ZASOBACH SPÓŁDZIELNI INSTRUKCJA TECHNICZNA DLA UŻYTKOWNIKÓW MIESZKAŃ
Bardziej szczegółowoOcena jakości i prawidłowości docieplenia budynku metodą termowizyjną
Ocena jakości i prawidłowości docieplenia budynku metodą termowizyjną Badania termowizyjne rejestrują wady izolacji termicznej budynku oraz wszelkie mostki i nieszczelności, wpływające na zwiększenie strat
Bardziej szczegółowoWpływ pola elektromagnetycznego na { zdrowie }
Wpływ pola elektromagnetycznego na { zdrowie } Czym jest w ogóle promieniowane? Jest to zjawisko polegające na wysyłaniu i przekazywaniu energii na odległość. Energia ta może być wysyłana w postaci cząstek,
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta Bydgoszczy Wydział Zarządzania Kryzysowego, Wydział Edukacji i Sportu 1
Urząd Miasta Bydgoszczy Wydział Zarządzania Kryzysowego, Wydział Edukacji i Sportu 1 Tylko w 2018 r. na terenie działań KM PSP Bydgoszcz 75 zdarzeń odnotowano z tlenkiem węgla, 22 osoby uległy zatruciu
Bardziej szczegółowoZagadnienia fizyki budowli przy ocieplaniu od wewnątrz
Zagadnienia fizyki budowli przy ocieplaniu od wewnątrz YTONG MULTIPOR Xella Polska sp. z o.o. 31.05.2010 Izolacja od wnętrza Zazwyczaj powinno wykonać się izolację zewnętrzną. Pokrywa ona wówczas mostki
Bardziej szczegółowoPozycja okna w murze. Karol Reinsch, Aluplast Sp. z o.o.
Pozycja okna w murze Karol Reinsch, Aluplast Sp. z o.o. Określenie dokładnego miejsca montażu okna w murze otworu okiennego należy przede wszystkim do obowiązków projektanta budynku. Jest to jeden z ważniejszych
Bardziej szczegółowoPLAN METODYCZNY LEKCJI BIOLOGII W II KLASIE GIMNAZJUM
PLAN METODYCZNY LEKCJI BIOLOGII W II KLASIE GIMNAZJUM Temat: Powtórzenie wiadomości dotyczących działu ODDYCHANIE. Zakres treści programowych: narządy budujące układ oddechowy, fazy oddychania, mechanizm
Bardziej szczegółowo