Veterinary and zoonotic impact of swine influenza virus - from myths to facts
|
|
- Mateusz Kozieł
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Veterinary and zoonotic impact of swine influenza virus - from myths to facts Ramona Trebbien, Lars Erik Larsen National Veterinary Institute; Denmark Abstract Influenza A virus infects a number of species, including swine, humans and birds. In general, influenza A viruses are species specific, but there are several examples of viruses jumping from one species to another. Since pigs seem to have receptors for both avian and human influenza subtypes, pigs has been regarded as a possible mixing vessel for new influenza subtypes. There are two important aspects linked to influenza A infections in pigs. First, influenza A virus infections is a common cause of respiratory disease and abortions in swine. The impact on the production economic and animal welfare of influenza A are in our opinion underestimated. Secondly, the latest outbreak of a new influenza A in humans (the so called swine influenza, Mexican flu or newh1n1) has sparked an increasing public focus on the zoonotic potential of swine influenza viruses which the pig producers and advisers have to deal with in the future. The review deals with the pathogenesis, epidemiology, host range determinants, pathology, clinical signs and control of swine influenza from a veterinary point of view. Key words: swine influenza, epidemiology, host range determinants, pathology, control 1
2 Weterynaryjne i zoonotyczne znaczenie wirusa grypy świń - od mitów do faktów Ramona Trebbien, Lars Erik Larsen Państwowy Instytut Weterynaryjny w Kopenhadze, Dania Grypa jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych i najstarszych chorób ludzi. Została ona opisana przez Hipokratesa już w 412 roku przed naszą erą. Grypa świń po raz pierwszy została stwierdzona w 1918 roku. Zbiegło się to w czasie z wystąpieniem pandemii grypy ludzi, znanej jako Hiszpanka, w wyniku której zmarły miliony osób na świecie. Nazewnictwo Różnorodność podtypów wirusa grypy typu A zdeterminowana jest glikoproteinami powierzchniowymi - HA i NA. Jest to związane z odpowiedzią serologiczną przeciwko wymienionym antygenom powierzchniowym, które już historycznie wykorzystywane były do określania podtypu wirusa. Obecnie do charakterystyki szczepów, uwzględniającej określenie podtypu, stosowane są nowe techniki. Bazując na metodach serologicznych, a w ostatnich latach także na sekwencjonowaniu genomu, odkryto 16 różnych podtypów HA i 9 podtypów NA. Wszystkie znane dotychczas podtypy izolowano z populacji ptaków wodnych, które uznawane są za główny rezerwuar wirusa grypy (Webster i wsp., 1992). Nazwa wirusów grypy obejmuje literę wskazującą na typ (A, B lub C), gatunek zwierzęcia (jedynie w przypadku izolatów ludzkich nie podaje się tej informacji w nazwie szczepu), miejsce izolacji, kolejny numer izolacji w laboratorium, rok izolacji i podtyp szczepu. Przykładowo szczep typu A wyizolowany w 2003 roku od świń w Danii posiada nazwę: A/świnia/Dania/12687/2003(H1N2). 2
3 Dryft genetyczny Właściwości antygenowe wirusów grypy ulegają ciągłym zmianom. W czasie syntezy genomu dochodzi niekiedy do zaburzenia transkrypcji, co wynika z właściwości wirusowej polimerazy RNA, która nie posiada właściwości autokorekty. Sprzyja to występowaniu mutacji, których częstotliwość podczas transkrypcji szacowana jest na około 1,5 x10-5 (Parvin i wsp., 1986). Presja selekcyjna powoduje pojawianie się mutacji najbardziej korzystnych dla wirusa, sprzyjając tworzeniu dominujących quasi gatunków. Proces ten określany jest jako dryft genetyczny. Zjawisko to jest szczególnie ważne i występuje głównie w odniesieniu do szczepów ludzkich, co prawdopodobnie związane jest z faktem dłuższej przeżywalności ludzi i większej częstotliwości reinfekcji w czasie niemal corocznych epidemii choroby. Częstotliwość występowania dryftu genetycznego u świń jest mniejsza, co wiąże się z tym, że świnie żyją znacznie krócej, w porównaniu do ludzi. Oznacza to, że szczepy wirusów grypy krążące w populacji trzody chlewnej są znacznie bardziej stabilne genetycznie, w porównaniu do ludzkich (de Jong i wsp., 2007). Jeśli mutacje wpłyną na zmianę właściwości antygenowych konsekwencją dryftu antygenowego będzie ucieczka wirusa spod kontroli układu immunologicznego gospodarza. Szyft genetyczny (skok antygenowy) Skok antygenowy ma miejsce wówczas, gdy komórka gospodarza zakażona zostanie jednocześnie dwoma różnymi szczepami wirusa grypy o różnych właściwościach genetycznych i w czasie replikacji dojdzie do wymiany segmentów genomu, czego konsekwencją będzie powstanie szczepu o nowej konstelacji genów. W przedstawionym przypadku jednoczesnej koinfekcji komórki dwoma szczepami, z uwagi na możliwość wymiany każdego z 8 segmentów, mogą powstać 254 możliwe kombinacje genetyczne. Należy zaznaczyć, że nie każda reasortacja genów musi skutkować zmianą właściwości antygenowych szczepu, jak wiadomo są one związane z białkami HA i NA. Nie mniej jednak zmiana genetyczna dotycząca innych segmentów genomu 3
4 może powodować zmianę właściwości biologicznych wirusa, np. może determinować zmianę adaptacji do gospodarza bądź zmianę zjadliwości szczepu. W czasie epidemii grypy w Hong Kongu, w 1997 roku, spowodowanej szczepem podtypu H5N1, 18 osób uległo zakażeniu wysoce patogennym szczepem wirusa grypy ptasiej (HPAI) H5N1; 6 osób zmarło w wyniku ciężkiego zapalenia płuc i niewydolności oddechowej (Chan, 2009). Był to pierwszy udokumentowany przypadek bezpośredniej infekcji człowieka przez wirusa grypy ptasiej i przełamania bariery gatunkowej człowiek-ptak. Dawniej sądzono, że do tego celu niezbędny jest udział dodatkowego, pośredniego gospodarza. Za tzw. mikser wirusów grypy uznawano organizm świni. Było to spowodowane rozmieszczeniem receptorów wiążących wirusa grypy i zbliżonym powinowactwem receptorów do wirusów atakujących inne gatunki, w tym przede wszystkim ludzi i ptaki. W piśmiennictwie opisano przypadki naturalnego zakażenia świń szczepami o różnych podtypach i pochodzących od różnych gospodarzy pierwotnych. Wyniki przeprowadzonych w tym zakresie badań pokazały, że świnie poza pełną wrażliwością na zakażenie szczepami świńskimi, są także podatne na zakażenie szczepami ptasimi i ludzkimi (Kida i wsp., 1994). Szczególnie w krajach słabo rozwiniętych, gdzie występują gorsze warunki chowu i brak jest pewnych zabezpieczeń uniemożliwiających bezpośredni kontakt pomiędzy zwierzętami różnych gatunków, może dojść do przedstawionych zmian genetycznych. Wolno żyjące zwierzęta różnych gatunków żyjące na tym samym obszarze, oraz w bliskim kontakcie z człowiekiem, stanowią zagrożenie i predysponują do międzygatunkowej transmisji wirusów grypy, stwarzając idealne warunki do tworzenia reasortantów. Specyficzność gatunkowa i zakażenia międzygatunkowe Ptaki wodne uznawane są za naturalny rezerwuar wirusów grypy typu A, ponieważ, jak wspomniano powyżej, wszystkie znane podtypy HA (H1-16) i NA (N1-9) były izolowane od 4
5 ptaków. Wirusy grypy atakujące ptaki dzieli się na dwie grupy, zależnie od ich zjadliwości na szczepy charakteryzujące się niską patogennością (LPAI) oraz szczepy o wysokiej patogenności (HPAI). Szczepy o niskiej patogenności wywołują chorobę o słabo lub średnio wyrażonych objawach klinicznych, od nietypowych (przebieg niesymptomatyczny) do typowego zakażenia górnych dróg oddechowych przebiegającego z wysoką zakaźnością i niską śmiertelnością. Wysoce patogenne wirusy wywołują infekcje systemowe o ciężkim przebiegu, wyrażające się m. in. spadkiem nieśności oraz wysoką śmiertelnością, sięgającą nawet do 100% zainfekowanych ptaków (Alexander, 2000). W wyniku zmian genetycznych polegających na insercji (podstawieniu) aminokwasów w miejscach cięcia hemaglutyniny w szczepach LPAI może dojść do zmiany ich patogenności i przekształcenia się w szczepy HPAI. Powoduje to, że szczepy HPAI stają się podatne na działanie proteaz komórkowych tnących nieaktywną cząsteczkę HA na dwie podjednostki HA1 i HA2. Stwarza to wirusowi warunki do zakażania komórek organizmu ptaka (Senne i wsp., 1996). Wysokim powinowactwem gatunkowym cechują się szczepy wirusa grypy typu A krążące w populacji ludzi i trzody chlewnej. Także inne gatunki ssaków wykazują wrażliwość na zakażenie wirusami grypy należącymi do typu A, wśród nich wymienić należy konie (H7N7, H3N8), foki (H1N1, H3, H6, H3N2, H7N7, H3N3, H4N5, H4N6), wieloryby (H13N2, H13N9), norki (H10N4, H10N7, H3N2, H1), wielbłądy (H1N1)(Yamnikova i wsp., 1993), koty (H5N1) oraz psy (H3N8, H3N2, H5N1)(Harder and Vahlenkamp, w druku ). U kotów wykryto obecność przeciwciał dla wirusów grypy typu A, ponadto zanotowano jeden przypadek infekcji bydła szczepem H3N2 (Brown i wsp., 1998). Wirusy grypy krążące w populacji ludzi i świń należą zasadniczo do 3 podtypów: H1N1, H1N2 i H3N2. Wykazano możliwość międzygatunkowej transmisji wirusów pomiędzy tymi dwoma gatunkami, stwierdzono, że zarówno zakażone świnie mogą być źródłem infekcji dla ludzi, 5
6 jaki i zakażeni ludzie, będący siewcami wirusa, mogą infekować świnie. Także wirusy grypy ptasiej mogą zakażać świnie. W ostatnich latach udowodniono, że wirusy grypy ptasiej zdolne są do bezpośredniej infekcji ludzi. Różne czynniki mogą wpływać na specyficzność gatunkową i ekologię wirusów grypy, jednym z bardziej istotnych wydaje sie być sam makroorganizm (gospodarz). Udowodniono, że czynnikami determinującymi specyficzność gatunkową są molekularne komponenty genomu wirusa np. wirusowe polimerazy oraz HA (Matrosovich i wsp., 2009). Lokalizacja receptorów w organizmie gospodarza może determinować, czy komórki wykazują wrażliwość czy nie są wrażliwe na zakażenie określonym szczepem wirusa grypy. Utrzymywanie zwierząt w systemie hodowli otwartej, w porównaniu do chowu zamkniętego, może zwiększać ryzyko transferu wirusa z rezerwuaru, jakim są zwierzęta wolno żyjące. Także utrzymywanie w jednym gospodarstwie różnych gatunków zwierząt, np. drobiu i świń, stwarza idealne warunki do transmisji międzygatunkowej. W Norwegii opisano przypadek transmisji pandemicznego szczepu wirusa grypy - pandemic H1N1 od pracownika obsługi do świń (Hofshagen i wsp., 2009). Także zachowanie zwierząt (ich odruchy behawioralne) oraz przemieszczanie zwierząt sprzyjają transmisji wirusa, w związku z czym są one wymieniane jako czynniki ryzyka. Dostęp zwierząt wolno żyjących do chorych ptaków lub ich zwłok także może stanowić poważny problem. W czasie występowania ognisk grypy spowodowanej szczepem podtypu H5N1 zjadanie surowego, nie poddanego obróbce termicznej mięsa drobiowego uznano z czynnik ryzyka dla ludzi. Ważną rolę mogą odgrywać także różnice fizjologiczne pomiędzy potencjalnymi gospodarzami. Przykładem może być mucyna obecna w drogach oddechowych, która może osłabiać wirusa lub nawet go inaktywować u niektórych gatunków (Gagneux i wsp., 2003). Rozmieszczenie receptorów we wrażliwych na zakażenie tkankach gospodarza jest 6
7 prawdopodobnie istotnym czynnikiem ułatwiającym wirusowi infekcję. Niektóre osobniki mogą siać większe ilości wirusa w czasie infekcji, zwiększając tym samym ekspozycję otoczenia na zakażenie. Ryc.1. Schemat międzygatunkowej transmisji wirusów grypy typu A (źródło: Patogeneza Grypa świń to infekcja dróg oddechowych. Wirus przedostaje się do układu oddechowego wraz z wdychanym powietrzem (zakażenie aerozolowe), ale do zakażenia może również dojść poprzez zainfekowaną paszę, wodę oraz powierzchnie siedliska hodowlanego. Infekcja rozpoczyna się w górnych drogach oddechowych, wirus replikuje głównie w komórkach nabłonka nosa, tchawicy i oskrzeli. Zmiany chorobowe mogą rozwijać się szybko, obejmując stopniowo kolejne odcinki dróg oddechowych, w ciągu kilku godzin po zakażeniu większość komórek układu oddechowego może być objęta procesem zapalnym. W przypadku niepowikłanego przebiegu choroby zmiany ustępują w ciągu kilku dni (zazwyczaj do tygodnia), zazwyczaj z powodu osłabienia organizmu dochodzi jednak do nadkażenia bakteriami, w wyniku czego objawy chorobowe ulegają nasileniu. 7
8 Siewstwo wirusa z wydzieliną z jamy nosowej można zaobserwować już od 1 dnia po zakażeniu, może się ono utrzymywać do 7 dni (Brown, 1993;Choi, 2004). Wirus wykazuje tropizm przede wszystkim do tkanki płucnej, komórkami docelowymi są przede wszystkim komórki nabłonka oskrzelików. Miano wirusa w tkance płucnej jest zwykle wysokie, niemniej jednak utrzymuje się ono krótko, zwykle 2-3 dni. Izolacja wirusa z płuc nie jest zwykle skuteczna po upływie 7 dni od zakażenia. Cytokiny wydzielane w organizmie gospodarza, w odpowiedzi na zakażenie wirusem grypy, odgrywają prawdopodobnie główną rolę w rozwoju grypy świń powodując dysfunkcję układu oddechowego, rozwój procesu zapalnego, gorączkę, apatię oraz utratę apetytu. Zwykle nie dochodzi do wiremii w przebiegu grypy świń, aczkolwiek jest to możliwe, towarzyszy jej zwykle niskie miano wirusa utrzymujące się przez krótki okres czasu (Brown, 1993). Replikacja wirusa grypy świń poza układem oddechowym nie została dotychczas udowodniona (Choi, 2004). Objawy chorobowe Objawy chorobowe związane z grypą świń manifestują się ostrym stanem zapalnym dróg oddechowych, z towarzyszącą mu gorączką, brakiem apetytu, utratą masy ciała, apatią, kaszlem, dusznością, wypływem z oczu i nosa. Wtórne infekcje bakteryjne, wikłające obraz chorobowy, zdarzają się często, co wpływa na zaostrzenie objawów chorobowych. Zachorowalność jest zwykle wysoka, natomiast wskaźnik śmiertelności na ogół jest niski. W przypadku niepowikłanego przebiegu grypy choroba zwykle ustępuje samoistnie, w wyniku sekrecji przeciwciał ochronnych. Na ogół grypa przebiega jako choroba stada, a objawy chorobowe typowe dla zainfekowanego stada to: podwyższenie wewnętrznej ciepłoty ciała, osłabienie, apatia, niechęć do ruchu, a nawet do picia, zapalenie spojówek, kaszel i duszność. Lochy z wysoką gorączką mogą ronić, czego 8
9 konsekwencją może być niepłodność. Jeśli zakażeniu stada wirusem grypy nie towarzyszą inne wtórne infekcje w ciągu kilku tygodni dochodzi do samoistnego (spontanicznego) wyleczenia stada. Świnie wykazują wrażliwość na zakażenie wirusami grypy typu A o odmiennym niż świńskie pochodzeniu genów. Objawy choroby mogą być zróżnicowane, zależnie od podtypu wirusa zakażającego. Przykładowo wirus podtypu H4N6 przeniesiony na świnie w Kanadzie spowodował wystąpienie grypy o przebiegu zbliżonym do klasycznej grypy świń (Karasin i wsp. 2000; Karasin, 2000). W Chinach podtyp H9N2 spowodował znacznie cięższy przebieg choroby, prawdopodobnie z powodu koinfekcji z wirusem PRRS (Guo i wsp., 2000). U ludzi zakażonych wirusem grypy ptasiej H5N1 przebieg choroby może być bardzo ciężki, zakończony zejściem śmiertelnym zainfekowanych pacjentów. Zaskakującym był fakt, że zmarła młoda, pierwotnie zdrowa osoba. W przebiegu grypy H5N1 w roku 1997, w Hong Kongu, podobnie jak miało to miejsce w czasie pandemii grypy H1N1 w roku 1918, obserwowano zapalenie płuc, nadprodukcję cytokin w płucach oraz wielonarządowe zaburzenia czynnościowe (Korteweg i wsp., Gu, 2008;Subbarao i wsp., 1998;Taubenberger, 2006). Taki gwałtowny przebieg choroby nie został dotychczas opisany w odniesieniu do trzody chlewnej. W przeciwieństwie do tego, zakażenie świń szczepami wirusa grypy podtypu H5N1 skutkowało jedynie łagodnie wyrażonymi objawami lub choroba przebiegała subklinicznie (Lipatov i wsp., 2008). Epidemiologia Na półkuli północnej grypę obserwuje się najczęściej w sezonie jesienno-zimowym. Czynnikiem szczególnie predysponującym jest wprowadzenie nowych świń nosicieli wirusa do wrażliwej populacji. Często choroba występuje jednocześnie w różnych chlewniach zlokalizowanych w tym samym regionie. Straty spowodowane wystąpieniem grypy w stadzie są znaczne z powodu wysokiego wskaźnika zachorowalności. Najważniejszymi czynnikami ryzyka są: przemieszczanie zwierząt, ochłodzenie oraz nieodpowiednia wentylacja. Do zakażenia dochodzi 9
10 najczęściej poprzez bezpośredni kontakt zwierząt zdrowych i zakażonych, główną bramą poprzez którą wirus dostaje się do organizmu jest nos i gardło, a miano wirusa w wydzielinie z nosa wynosi >10 7 cząstek zakaźnych/ml (Landolt i wsp., 2003;Van Reeth i wsp., 2003). Wirusy, które przedostaną się do stada krążą w nim tak długo, dopóki w stadzie znajdują się osobniki immunologicznie naiwne. Czynniki stresogenne zwiększają podatność stada na zakażenie. Ostry przebieg z szybkim rozprzestrzenianiem się infekcji i możliwymi zaburzeniami w rozrodzie obserwuje się na ogół w stadach, które nie miały wcześniej kontaktu z wirusem i nie posiadają swoistej odporności przeciwko wirusowi grypy. Przetrwałe zakażenie pojedynczych osobników powoduje, że choroba może utrzymywać się w stadzie i z chwilą wprowadzenia do niego nowych świń dochodzi do ponownego jej wybuchu, dotyczy to najczęściej tuczarni. Nietypowy przebieg choroby obserwuje się w stadach, w których jedynie pewne grupy wiekowe demonstrują kliniczne objawy zakażenia, co najczęściej dotyczy tuczników w wieku 4-6 miesięcy nie posiadających odporności biernej laktogennej. Zmiany sekcyjne Zmiany widoczne po przechorowaniu grypy świń dotyczą układu oddechowego. Zmiany w płucach zlokalizowane mogą być we wszystkich płatach, mają one wygląd silnie zaczerwienionych ognisk zapalnych, stwardnień, niekiedy widoczny jest wysięk. Najczęściej obserwuje się je w części doczaszkowej (w płatach szczytowych i sercowych). 10
11 Ryc.2. Zmiany patologiczne w płucach świni zakażonej wirusem grypy Ryc.3. Wynik badania immunohistochemicznego skrawków płuc świni zakażonej wirusem grypy Profilaktyka swoista Dostępne są szczepionki przeciwko grypie świń. Rozważając ich stosowanie należy wziąć pod uwagę ryzyko wystąpienia dryftu i szyftu genetycznego w szczepach terenowych krążących w 11
12 danej populacji, których konsekwencją może być brak skuteczności profilaktyki swoistej. Dotyczy to przede wszystkim ludzi, u których częstotliwość zmian genetycznych jest bardzo duża, co stanowi poważny problem dla producentów szczepionek i wiąże się z koniecznością corocznej aktualizacji składu szczepionek przeciwko grypie sezonowej. Wirusy grypy świń nie ulegają tak częstym mutacjom, jak szczepy ludzkie, co wynika z krótkiej żywotności świni. Nie mniej jednak mutacje punktowe także akumulują się w szczepach wirusów grypy świń, w związku z czym należy testować szczepionki pod kątem ich powinowactwa do szczepów krążących w populacji w danym czasie. Aby zapewnić wysoką skuteczność szczepień należy je prowadzić w połączeniu z monitoringiem serologicznym zwierząt, pod kątem charakterystyki krążących szczepów. Należy pamiętać, że szczepienie nie zawsze zabezpiecza przed zakażeniem i siewstwem wirusa, natomiast zabezpiecza ono przed wystąpieniem objawów choroby (Macklin i wsp., 1998). Dlatego trzeba o tym pamiętać, szczególnie wprowadzając naiwne immunologicznie zwierzęta do szczepionego stada, ponieważ jak wspomniano powyżej, świnie szczepione mogą być źródłem wirusa dla świń zdrowych (naiwnych). Rozpoznanie W diagnostyce grypy świń stosowanych jest wiele metod. Niektóre z nich były wykorzystywane bardziej intensywnie, inne rzadziej, zarówno w przeszłości, jak i obecnie. Do wykrywania przeciwciał dla wirusa grypy świń najczęściej używa się testu ELISA (Enzyme-linked immunosorbent assay) lub zahamowania hemaglutynacji (Hemagglutination inhibition test, HI). Samo stwierdzenie obecności przeciwciał nie jest wystarczające do postawienia rozpoznania ostrej infekcji, w związku z czym stosuje się badanie par surowic pobranych od tych samych zwierząt w odstępie 3 tygodni. Wiele zwierząt starszych, głównie loch, posiada przeciwciała dla najczęściej krążących podtypów wirusa grypy świń dlatego nowe zakażenie może być potwierdzone jedynie 12
13 poprzez wykazanie co najmniej czterokrotnego wzrostu poziomu przeciwciał w badanych parach surowic. Na ogół, obok badań serologicznych w diagnostyce grypy stosuje się izolację wirusa. Do wykrywania wirusa grypy typu A także można zastosować kilka metod laboratoryjnych. Do tego celu wykorzystuje się zazwyczaj wycinki tkanki płucnej lub wymazy z nosa (te ostatnie wykorzystywane są w diagnostyce bardziej powszechnie). Izolacji wirusa można dokonać zarówno w hodowlach komórkowych, np. wyprowadzonych z komórek nerki świni lub psa, jak i z użyciem zarodków kurzych. Obydwie metodą są przydatne do izolacji wirusa z próbek pobranych przyżyciowo bądź pośmiertnie. W ostatnich latach metody klasyczne zostają wypierane przez metody molekularne, pozwalające na charakterystykę genomu wirusa, np. RT-PCR. Są one zwykle szybsze, bardziej czułe, umożliwiają jednoczesne przebadanie dużej liczby próbek, co czyni je idealnym narzędziem w szybkim wykrywaniu ognisk choroby. Zależnie od opracowanych starterów reakcji RT-PCR może być zastosowany do wykrywania wszystkich szczepów wirusa grypy, natomiast zastosowanie primerów charakterystycznych dla określonych typów HA i NA pozwala na określenie podtypu izolatu. Immunohistochemia (IHC) nie jest rutynowo wykorzystywana w rozpoznawaniu grypy świń, choć jest to metoda pozwalająca na wykrycie antygenu wirusa w skrawkach tkanki płucnej. Zastosowanie przeciwciał skierowanych przeciwko wirusowi grypy oraz systemu barwienia pozwala na określenie lokalizacji zainfekowanych wirusem pneumocytów (Haines i Clark, 1991). Piśmiennictwo u Autorów 13
WYSOCE ZJADLIWA GRYPA PTAKÓW D. POMÓR DROBIU
WYSOCE ZJADLIWA GRYPA PTAKÓW D. POMÓR DROBIU Wysoce zjadliwa grypa ptaków (Highly pathogenic avian influenza, HPAI) jest wirusową chorobą układu oddechowego i pokarmowego ptaków. Objawy mogą także dotyczyć
Bardziej szczegółowoGRYPA. Jak zapobiec zakażeniom grypy? m. st. Warszawie. Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w
Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21, Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; tel. 22/311-80-07 08; e-mail: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl GRYPA Jak zapobiec
Bardziej szczegółowoGRYPA JAK ZAPOBIEC ZAKAŻENIOM GRYPY?
Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21,, ul. Cyrulików 35; tel. 22/311-80-07 08; e-mail: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl GRYPA JAK ZAPOBIEC ZAKAŻENIOM GRYPY?
Bardziej szczegółowoKOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORATU SANITARNEGO W ZWIĄZKU Z WYSTĄPIENIEM PRZYPADKÓW ZAKAŻENIA WIRUSEM GRYPY ŚWIŃ TYPU A/H1N1 U LUDZI W USA I MEKSYKU
KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORATU SANITARNEGO W ZWIĄZKU Z WYSTĄPIENIEM PRZYPADKÓW ZAKAŻENIA WIRUSEM GRYPY ŚWIŃ TYPU A/H1N1 U LUDZI W USA I MEKSYKU z dnia 26 kwietnia 2009 r. (godz. 19.00 ) (Źródło: WHO,
Bardziej szczegółowoWirusowe zakażenia układu pokarmowego. Problemy związane z grypą pochodzenia zwierzęcego
Wirusowe zakażenia układu pokarmowego Problemy związane z grypą pochodzenia zwierzęcego Anna Majewska Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej, WUM 2014 Wirusowe zakażenia układu pokarmowego Wirusy wnikające
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. Wojciech Szweda Olsztyn, r. Katedra Epizootiologii Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Prof. dr hab. Wojciech Szweda Olsztyn, 26.07.2015 r. Katedra Epizootiologii Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie R E C E N Z J A rozprawy doktorskiej mgr Kingi Urbaniak
Bardziej szczegółowoInformacje ogólne o grypie
ABY ZMNIEJSZYĆ RYZYKO ZACHOROWANIA NA PTASIĄ GRYPĘ Jako światowy lider w opracowywaniu rozwiązań zapewniających właściwe warunki sanitarne, Ecolab przyjął aktywną postawę mającą na celu ochronę naszych
Bardziej szczegółowoDobierając optymalny program szczepień, jesteśmy w stanie zapobiec chorobom, które mogą być zagrożeniem dla zdrowia Państwa pupila.
SZCZEPIENIA KOTÓW Działamy według zasady: Lepiej zapobiegać niż leczyć Wychodząc naprzeciw Państwa oczekiwaniom oraz dbając o dobro Waszych pupili opisaliśmy program profilaktyczny chorób zakaźnych psów,
Bardziej szczegółowoSwine influenza: a disease of renewed global interest. Ian H Brown. Veterinary Laboratories Agency-Weybridge, United Kingdom.
Swine influenza: a disease of renewed global interest Ian H Brown Veterinary Laboratories Agency-Weybridge, United Kingdom Abstract The epidemiology of influenza virus in pig populations is unique, with
Bardziej szczegółowoWirusowe zakażenia układu pokarmowego. Problemy związane z grypą pochodzenia zwierzęcego
Wirusowe zakażenia układu pokarmowego Problemy związane z grypą pochodzenia zwierzęcego Anna Majewska Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej, WUM 2015 Wirusowe zakażenia układu pokarmowego Wirusy wnikające
Bardziej szczegółowoPIC Polska rekomendacje weterynaryjne
Choroby a Ekonomia Około 65% stad w Polsce jest zakażonych wirusem PRRS, a ponad 95% Mycoplasma hyopneumoniae (Mhp). Choroby układu oddechowego, zwłaszcza o charakterze przewlekłym, są dziś główną przyczyną
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE
PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE Koordynator profilaktyki : mgr piel. Anna Karczewska CELE: zwiększanie świadomości pacjenta na temat szczepionek przeciwko grypie zapobieganie zachorowań na grypę zapobieganie
Bardziej szczegółowoPROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH
PROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH 2010-2016 CO WARTO WIEDZIEĆ O GRYPIE Każdego roku na całym świecie zaraża się 5-10% populacji osób dorosłych i 20-30%dzieci Wirusy grypy ludzkiej łatwiej
Bardziej szczegółowoNie daj się grypie! Grypa przenosi się z osoby na osobę drogą kropelkową podczas
Nie daj się grypie! Jesień i zima to okres wzmożonych zachorowań na choroby górnych dróg oddechowych. Zachorowania mogą być wywoływane przez ponad 200 różnych gatunków wirusów. Najczęstszą przyczyną zachorowań
Bardziej szczegółowoWirusowe zakażenia układu pokarmowego. Problemy związane z grypą pochodzenia zwierzęcego
Wirusowe zakażenia układu pokarmowego Problemy związane z grypą pochodzenia zwierzęcego Anna Majewska Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej, WUM 2018 Wirusowe zakażenia układu pokarmowego Wirusy wnikające
Bardziej szczegółowoPowiatowy Inspektorat Weterynarii w Bełchatowie. 30.01.2015r.
Powiatowy Inspektorat Weterynarii w Bełchatowie 30.01.2015r. Zakaźna i zaraźliwa, wirusowa choroba ptaków, zarówno drobiu, jak i ptaków dzikich i ozdobnych; Wrażliwe są ptaki w każdym wieku, śmiertelność
Bardziej szczegółowoWirus zapalenia wątroby typu B
Wirus zapalenia wątroby typu B Kliniczne następstwa zakażenia odsetek procentowy wyzdrowienie przewlekłe zakażenie Noworodki: 10% 90% Dzieci 1 5 lat: 70% 30% Dzieci starsze oraz 90% 5% - 10% Dorośli Choroby
Bardziej szczegółowoWirusowe zapalenie płuc. Critical Care 2009.
Wirusowe zapalenie płuc Critical Care 2009. Grypa wywołana przez wirusa A H1N1 dotyka społeczeństwo w wielu regionach geograficznych. Obecnie wirusowe zapalenie płuc uznawane jest za najpoważniejsze powikłanie
Bardziej szczegółowoGrypa, grypa ptasia i pandemia grypy Ważne informacje dla Ciebie i Twojej rodziny
Grypa, grypa ptasia i pandemia grypy Ważne informacje dla Ciebie i Twojej rodziny Opracowali m.in. na podstawie zaleceń National Health Service (Wielka Brytania), Centers for Disease Control and Prevention
Bardziej szczegółowoEuropejska Komisja ds. Kontrolowania Pryszczycy (EUFMD) Vademecum wykrywania ogniska pryszczycy i dochodzenia Wersja 1 (12/2009)
Europejska Komisja ds. Kontrolowania Pryszczycy (EUFMD) Vademecum wykrywania ogniska pryszczycy i dochodzenia Wersja 1 (12/2009) Wstęp: Poniższy dokument został sporządzony przez Sekretariat Komisji aby
Bardziej szczegółowoInformacja GIS dotycząca aktualnej sytuacji epidemiologicznej grypy
Materiał szkoleniowy z epidemiologii Luty 2016r Informacja GIS dotycząca aktualnej sytuacji epidemiologicznej grypy W ramach monitoringu sytuacji epidemiologicznej grypy w sezonie grypowym 2015/2016 w
Bardziej szczegółowoNA ZAKAŻENIE HBV i HCV
NA ZAKAŻENIE HBV i HCV Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gdańsku 18.04.2016r. Aneta Bardoń-Błaszkowska HBV - Hepatitis B Virus Simplified diagram of the structure of hepatitis B virus, Autor
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr X/81/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 25 sierpnia 2015 r.
UCHWAŁA Nr X/81/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 25 sierpnia 2015 r. w sprawie realizacji w 2015 roku przez gminę Police programu profilaktyki szczepień ochronnych przeciwko grypie dla mieszkańców
Bardziej szczegółowoadaptacji oraz mutacji uzyskały zdolność infekowania innych organizmów. Zakażenia ptaków dzikich następują najczęściej bezobjawowo na drodze kontaktu
Streszczenie Wirus grypy (Influenza virus, IV) należy do rodziny Orthomyxoviridae i dzięki swoim zdolnościom adaptacyjnym jest jednym z najgroźniejszych patogenów na świecie. Wyróżnia się trzy typy wirusa
Bardziej szczegółowoNAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA:
1. Czym jest ptasia grypa? NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA: 2. Jakie wirusy wywołują wysokopatogenną postać choroby? 3. Czy ptaki wędrowne roznoszą wysokopatogenne wirusy ptasiej grypy?, 4. Jakie są konsekwencje
Bardziej szczegółowoPROGRAM SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH MIESZKAŃCÓW GMINY ZAGNAŃSK PRZECIWKO GRYPIE NA LATA 2013-2017
Załącznik do Uchwały Nr 69/2013 Rady Gminy Zagnańsk z dnia 26 sierpnia 2013 r. PROGRAM SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH MIESZKAŃCÓW GMINY ZAGNAŃSK PRZECIWKO GRYPIE NA LATA 2013-2017 Autor programu: Gmina Zagnańsk,
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyki szczepień ochronnych przeciwko grypie dla mieszkańców powiatu piskiego po 70 roku życia
UCHWAŁA Nr XLVI/300/14 Rady Powiatu Pisz z dnia 30 października 2014r. w sprawie przyjęcia do realizacji w 2014 roku powiatowego programu profilaktyki szczepień ochronnych przeciwko grypie dla mieszkańców
Bardziej szczegółowoGRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ?
GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! SZCZEPIONKA PRZECIW GRYPIE CZYM JEST
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr.. Rady Miejskiej w Policach
UCHWAŁA Nr.. Rady Miejskiej w Policach z dnia Projekt w sprawie realizacji w 2012 roku przez gminę Police programu profilaktyki szczepień ochronnych przeciwko grypie dla mieszkańców gminy Police po 65
Bardziej szczegółowoDiagnostyka wirusologiczna w praktyce klinicznej
Diagnostyka wirusologiczna w praktyce klinicznej Ponad 60% zakażeń w praktyce klinicznej jest wywołana przez wirusy. Rodzaj i jakość materiału diagnostycznego (transport!) oraz interpretacja wyników badań
Bardziej szczegółowoInterpretacja wyników testów serologicznych
Interpretacja wyników testów serologicznych Dr hab. Kazimierz Tarasiuk Główny Lekarz Weterynarii PIC Polska i Europa Centralna VI FORUM PIC, Stryków, 18.11.09 Systematyczne monitorowanie statusu zdrowia
Bardziej szczegółowoPROGRAM SZCZEPIEŃ PROFILAKTYCZNYCH DZIECI I MŁODZIEŻY GMINY ZAGNAŃSK PRZECIWKO MENINGOKOKOM NA LATA 2013-2017
Załącznik do Uchwały Nr 67/2013 Rady Gminy Zagnańsk z dnia 26 sierpnia 2013 roku PROGRAM SZCZEPIEŃ PROFILAKTYCZNYCH DZIECI I MŁODZIEŻY GMINY ZAGNAŃSK PRZECIWKO MENINGOKOKOM NA LATA 2013-2017 Autor programu:
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA ZAGROŻEŃ MENINGOKOKOWYCH. 07.06.2010r
PROFILAKTYKA ZAGROŻEŃ MENINGOKOKOWYCH 07.06.2010r MENINGOKOKI INFORMACJE OGÓLNE Meningokoki to bakterie z gatunku Neisseria meningitidis zwane również dwoinkami zapalenia opon mózgowych. Wyodrębniono kilka
Bardziej szczegółowoB. ULOTKA INFORMACYJNA
B. ULOTKA INFORMACYJNA 1 ULOTKA INFORMACYJNA Versifel FeLV 1. NAZWA I ADRES PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO ORAZ WYTWÓRCY ODPOWIEDZIALNEGO ZA ZWOLNIENIE SERII, JEŚLI JEST INNY Podmiot odpowiedzialny: Zoetis
Bardziej szczegółowoDzisiejsza pandemia rozpoczęła się w Meksyku. Szybko jednak zaczęła przekraczać granice trafiając do USA, Kanady, Nowej Zelandii i w końcu Europy.
Świńska grypa - ten temat nie schodzi od dłuższego czasu z pierwszych stron gazet, portali internetowych oraz mediów naziemnych. Zimowy sezon imprezowy - jeśli tak to możemy określić, właśnie się zaczął.
Bardziej szczegółowoGRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ O GRYPIE? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ?
GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ O GRYPIE? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! SZCZEPIONKA PRZECIW GRYPIE CZYM JEST GRYPA?
Bardziej szczegółowoRecenzja. wykrywania i charakterystyki szczepów wirusa zakaźnego zapalenia torby Fabrycjusza
Prof. dr hab. Alina Wieliczko Katedra Epizootiologii z Kliniką Ptaków i Zwierząt Egzotycznych Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Anny
Bardziej szczegółowoErysipelothrix rhusiopathiae. Włoskowiec różycy
Erysipelothrix rhusiopathiae Włoskowiec różycy Erysipelothrix rhusiopathiae Erysipelothrix rhusiopathiae po raz pierwszy wyizolowany przez Kocha w 1876. Do rodzaju Erysipelothrix należy tylko E. rhusiopathiae
Bardziej szczegółowoPOLIOMYELITIS. (choroba Heinego Medina, nagminne porażenie dziecięce, porażenie rogów przednich rdzenia, polio)
W latach 50. na chorobę Heinego-Medina chorowało w Europie i USA jedno na 5000 dzieci. Po wdrożeniu w Polsce masowych szczepień przeciw poliomyelitis, już w 1960 roku zarejestrowano mniej zachorowań. W
Bardziej szczegółowoZapalenie ucha środkowego
Zapalenie ucha środkowego Poradnik dla pacjenta Dr Maciej Starachowski Ostre zapalenie ucha środkowego. Co to jest? Ostre zapalenie ucha środkowego jest rozpoznawane w przypadku zmian zapalnych w uchu
Bardziej szczegółowoPostęp wiedzy w zakresie wpływu genetyki na ujawnianie się PMWS w stadzie świń
Postęp wiedzy w zakresie wpływu genetyki na ujawnianie się PMWS w stadzie świń PMWS (Post-weaning multisystemic wasting syndrome) Zespół wyniszczenia poodsadzeniowego u świń Pierwsze objawy choroby zarejestrowano
Bardziej szczegółowoSZKOLENIE DOTYCZĄCE PROFILAKTYKI GRYPY SEZONOWEJ I NOWEJ GRYPY A(H1N1)
SZKOLENIE DOTYCZĄCE PROFILAKTYKI GRYPY SEZONOWEJ I NOWEJ GRYPY A(H1N1) Grypa sezonowa jest ostrą chorobą wirusową, która przenosi się drogą kropelkową, bądź też przez kontakt bezpośredni z zakażoną osobą
Bardziej szczegółowoGRYPA epidemiologia, charakterystyka biologiczna i kliniczna, zapobieganie
GRYPA epidemiologia, charakterystyka biologiczna i kliniczna, zapobieganie 03.02.2016 ELŻBIETA PŁOŃSKA SEKCJA NADZORU NAD CHOROBAMI ZAKAŹNYMI ODDZIAŁ NADZORU EPIDEMIOLOGII WSSE W WARSZAWIE Właściwości
Bardziej szczegółowoPrzeziębienia - badanie ankietowe dotyczące zagadnień związanych z infekcjami sezonowymi.
Raport z badania ankietowego Przeziębienia - badanie ankietowe dotyczące zagadnień związanych z infekcjami sezonowymi. Strona 1/32 Spis treści Komentarz autora..................................................
Bardziej szczegółowo.: Ocena wrażliwości różnych gatunków drobiu na zakażenie wariantem gołębim wirusa choroby Newcastle
1 Wrocław, 09.01.2017 r. Prof. dr hab. Alina Wieliczko Katedra Epizootiologii z Kliniką Ptaków i Zwierząt Egzotycznych Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Recenzja rozprawy
Bardziej szczegółowoGłównym źródłem zagrożenia. są dzikie ptaki, będące bezobjawowymi nosicielami wirusa grypy ptaków.
GRYPA PTASIA HPAI Głównym źródłem zagrożenia są dzikie ptaki, będące bezobjawowymi nosicielami wirusa grypy ptaków. Objawy kliniczne NAJBARDZIEJ WRAŻLIWE SĄ INDYKI I KURY, GĘSI I KACZKI W ZNACZNIE MNIEJSZYZM
Bardziej szczegółowoPIW.DK.032/10/2014 Brzeg, 12.06.2014 r.
PIW.DK.032/10/2014 Brzeg, 12.06.2014 r. Działania Inspekcji Weterynaryjnej w Powiecie Brzeskim w 2013 r. w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa zdrowia ludzi oraz ograniczania strat gospodarczych I W 2013
Bardziej szczegółowo5-ETAPOWY-Proces ABCD
TO JEST PRRSONALNE 5-ETAPOWY-Proces KONTROLI PRRS ABCD zagęszczenie zwierząt dostawy paszy przepływ świń wprowadzanie nowych zwierząt transport, pojazdy przenoszenie się wirusa drogą powietrzną stres igły
Bardziej szczegółowoMożliwości interpretacji to przedstawienie wyniku badania.
Zasady pobierania prób i interpretacji wyników badań laboratoryjnych Serologia. Interpretacja wyników badań W badaniach serologicznych laboratoria posługują się przede wszystkim komercyjnymi testami ELISA.
Bardziej szczegółowoIwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim
Iwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim Gruźlica jest przewlekłą chorobą zakaźną. W większości przypadków zakażenie zlokalizowane jest w płucach
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W OLEŚNICY GRYPA SEZONOWA I NOWA GRYPA TYPU A/H1N1/
GRYPA SEZONOWA I NOWA GRYPA TYPU A/H1N1/ Czym jest grypa? Grypa sezonowa - jest ostrą chorobą wirusową, która przenosi się drogą kropelkową, bądź też przez kontakt bezpośredni z zakażoną osobą lub ze skażonymi
Bardziej szczegółowoABY ZMNIEJSZYĆ RYZYKO ZACHOROWANIA NA PTASIĄ GRYPĘ
ABY ZMNIEJSZYĆ RYZYKO ZACHOROWANIA NA PTASIĄ GRYPĘ Ecolab, jako lider Jako światowy lider w opracowywaniu rozwiązań zapewniających właściwe warunki sanitarne, Ecolab przyjął aktywną postawą mającą na celu
Bardziej szczegółowoDezynfekcja w walce z ASF
https://www. Dezynfekcja w walce z ASF Autor: Joanna Soraja Tumanowicz Data: 31 października 2018 Ryzykiem wiążącym się z hodowlą zwierząt jest pojawianie się chorób zagrażających całemu stadu, a niekiedy
Bardziej szczegółowoINFORMACJA DLA OSÓB POWRACAJĄCYCH Z REGIONU AFRYKI ZACHODNIEJ. Gwinea, Liberia, Sierra Leone, Nigeria
INFORMACJA DLA OSÓB POWRACAJĄCYCH Z REGIONU AFRYKI ZACHODNIEJ Gwinea, Liberia, Sierra Leone, Nigeria Od lutego 1014r. wystepują zachorowania na gorączkę krwotoczną Ebola w państawach Afryki Zachodniej.
Bardziej szczegółowoB i o a s e k u r a c j a
S Z K O L E N I E G M I N N E B i o a s e k u r a c j a Ptasia Grypa 18.01.2017 r. Uwaga! Ptasia grypa Ostra choroba zakaźna występująca powszechnie u ptaków Wywoływana przez typ A wirusa grypy ( kilka
Bardziej szczegółowoSZCZEPIENIA OCHRONNE U DOROSŁYCH lek. Kamil Chudziński Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii CSK MSW w Warszawie 10.11.2015 Szczepionki Zabite lub żywe, ale odzjadliwione drobnoustroje/toksyny +
Bardziej szczegółowoDobierając optymalny program szczepień, jesteśmy w stanie zapobiec chorobom, które mogą być zagrożeniem dla zdrowia Państwa pupila.
SZCZEPIENIA PSÓW Działamy według zasady: Lepiej zapobiegać niż leczyć Wychodząc naprzeciw Państwa oczekiwaniom oraz dbając o dobro Waszych pupili opisaliśmy program profilaktyczny chorób zakaźnych psów,
Bardziej szczegółowoOcena rozprawy doktorskiej Pani lek. wet. Iwony Kozyry p.t. Molekularna charakterystyka zoonotycznych szczepów rotawirusa świń
Prof. dr hab. Zbigniew Grądzki Katedra Epizootiologii i Klinika Chorób Zakaźnych Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Ocena rozprawy doktorskiej Pani lek. wet. Iwony Kozyry
Bardziej szczegółowoWIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV
WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV Wątroba to największy i bardzo ważny narząd! Produkuje najważniejsze białka Produkuje żółć - bardzo istotny czynnik w procesie trawienia
Bardziej szczegółowoIlość zachorowań na grypę stale rośnie.
Ilość zachorowań na grypę stale rośnie. Od początku 2010 roku zachorowalność na grypę z roku na rok stale rośnie. W sezonie 2010/11 na grypę zachorowało 1 085 471 osób. Sezon 2016/17 to aż 4 841 678 zachorowań
Bardziej szczegółowoUchwała Nr XIX/169/2008 Rady Miasta Marki z dnia 18 czerwca 2008 roku
Uchwała Nr XIX/169/2008 Rady Miasta Marki z dnia 18 czerwca 2008 roku w sprawie wyrażenia zgody na realizację programu zdrowotnego w zakresie szczepień ochronnych przeciwko grypie, dla mieszkańców Miasta
Bardziej szczegółowoChcesz się ustrzec ptasiej grypy?
Stosuj się do poniższych zaleceń: Chcesz się ustrzec ptasiej grypy? Zalecenia Państwowej Inspekcji Sanitarnej spożywaj mięso drobiowe, przetwory drobiarskie i jaja poddane odpowiedniej obróbce cieplnej
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. Wojciech Szweda Olsztyn, r. Katedra Epizootiologii Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Prof. dr hab. Wojciech Szweda Olsztyn, 01.08.2017 r. Katedra Epizootiologii Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie RECENZJA rozprawy doktorskiej lek. wet. Iwony Kozyry
Bardziej szczegółowoWZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B?
SZCZEPIONKA WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ!
Bardziej szczegółowoDziennik Urzędowy Unii Europejskiej
L 39/6 16.2.2017 DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI (UE) 2017/263 z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie środków zmniejszających ryzyko i wzmocnionych środków bezpieczeństwa biologicznego oraz systemów wczesnego wykrywania
Bardziej szczegółowoWytyczne Głównego Lekarza Weterynarii dla hodowców drobiu
Wytyczne Głównego Lekarza Weterynarii dla hodowców drobiu Głównym źródłem zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt (drobiu) są dzikie ptaki, będące bezobjawowymi nosicielami wirusa grypy ptaków. Objawy
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA HIV/AIDS. NOWOśCI
PROFILAKTYKA HIV/AIDS STATYSTYKI LOKALNE DZIAłANIA OZ I PZ PSSE W ROKU 2012 NOWOśCI CIEKAWOSTKI STATYSTYKI HIV i AIDS w Polsce dane od początku epidemii (1985 r.) do 30 czerwca 2012 roku 15 724 zakażonych
Bardziej szczegółowoRaport z aktualnej sytuacji i oceny ryzyka w związku z występowaniem w Polsce i Europie wirusa wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N8
Puławy, 22.12.2016 Raport z aktualnej sytuacji i oceny ryzyka w związku z występowaniem w Polsce i Europie wirusa wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N8 Pierwsze informacje nt. wirusa wysoce zjadliwej
Bardziej szczegółowoOcena rozprawy doktorskiej Pani mgr Kingi Urbaniak pt. Replikacja wirusa grypy ptaków w organizmie świni
Prof. dr hab. Zbigniew Grądzki Katedra Epizootiologii i Klinika Chorób Zakaźnych Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie Ocena rozprawy doktorskiej Pani mgr Kingi Urbaniak
Bardziej szczegółowoPROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa. wprowadzenie
PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa wprowadzenie CZĘŚĆ PIERWSZA: Czym jest prokalcytonina? PCT w diagnostyce i monitowaniu sepsy PCT w diagnostyce zapalenia dolnych dróg oddechowych Interpretacje
Bardziej szczegółowoTemat: Higiena i choroby układu oddechowego.
Temat: Higiena i choroby układu oddechowego. 1. Sprawność układu oddechowego - ważnym czynnikiem zdrowotnym. a) zanieczyszczenia powietrza Pyły miedzi, aluminium, żelaza, ołowiu, piaskowe, węglowe, azbestowe,
Bardziej szczegółowoAnaliza przyczyn występowanie grypy ptaków w Polsce i państwach UE
Analiza przyczyn występowanie grypy ptaków w Polsce i państwach UE Krzysztof Śmietanka, Krzysztof Niemczuk Państwowy Instytut Weterynaryjny Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Warszawa, MRiRW, 7.02.2017
Bardziej szczegółowoOstre infekcje u osób z cukrzycą
Ostre infekcje u osób z cukrzycą Sezon przeziębień w pełni. Wokół mamy mnóstwo zakatarzonych i kaszlących osób. Chorować nikt nie lubi, jednak ludzie przewlekle chorzy, jak diabetycy, są szczególnie podatni
Bardziej szczegółowoDiagnostyka zakażeń EBV
Diagnostyka zakażeń EBV Jakie wyróżniamy główne konsekwencje kliniczne zakażenia EBV: 1) Mononukleoza zakaźna 2) Chłoniak Burkitta 3) Potransplantacyjny zespół limfoproliferacyjny Jakie są charakterystyczne
Bardziej szczegółowoANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO
ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO 1 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO RESPIPORC FLU3 zawiesina do wstrzykiwań dla świń 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY PRODUKTU LECZNICZEGO
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO Ingelvac PRRS MLV liofilizat i rozpuszczalnik do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań dla świń 2. SKŁAD
Bardziej szczegółowoKrętki: Leptospira spp
Krętki: Leptospira spp Taksonomia Spirochaetes; Spirochaetes (klasa); Spirochaetales; Leptospiraceae Gatunki fenotypowe: L. alexanderi, L. alstoni, L. biflexa sp., L. borgpetersenii sp., L. fainei, L.
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr II/25/2018 RADY GMINY KOBYLNICA z dnia 29 listopada 2018 roku
UCHWAŁA Nr II/25/2018 RADY GMINY KOBYLNICA z dnia 29 listopada 2018 roku w sprawie przyjęcia gminnego programu zdrowotnego pn.: Program Profilaktyki Zakażeń HPV w Gminie Kobylnica na lata 2019-2022 Na
Bardziej szczegółowoSPROSTOWANIA. (Tekst mający znaczenie dla EOG) (2005/759/WE)
L 291/48 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 5.11.2005 SPROSTOWANIA Sprostowanie do decyzji Komisji 2005/759/WE z dnia 27 października 2005 r. dotyczącej niektórych środków ochronnych w odniesieniu do
Bardziej szczegółowoChoroba guzowatej skóry bydła: jakie jest zagrożenie dla polskich stad?
.pl https://www..pl Choroba guzowatej skóry bydła: jakie jest zagrożenie dla polskich stad? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 1 lutego 2017 Choroba guzowatej skóry bydła (inaczej określana jako guzowata
Bardziej szczegółowoNeisseria meningitidis
Neisseria meningitidis Wyłączny rezerwuar: : człowiek Źródło zakażenia: : nosiciel lub chory Kolonizacja: : jama nosowo-gardłowa Przenoszenie: : droga kropelkowa, bezpośredni kontakt Okres wylęgania: :
Bardziej szczegółowoAFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ REALNE ZAGROŻENIE
AFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ REALNE ZAGROŻENIE Michał Popiołek Biuro Zdrowia i Ochrony Zwierząt Główny Inspektorat Weterynarii Opis jednostki chorobowej Gatunki wrażliwe (Polska) ASF stanowi zagrożenie dla populacji
Bardziej szczegółowoDziennik Ustaw Nr 71 6295 Poz. 459
Dziennik Ustaw Nr 71 6295 Poz. 459 PROGRAM MAJĄCY NA CELU WYKRYCIE WYSTĘPOWANIA ZAKAŻEŃ WIRUSAMI WYWOŁUJĄCYMI GRYPĘ PTAKÓW (AVIAN INFLUENZA) ORAZ POSZERZENIE WIEDZY NA TEMAT RYZYKA WYSTĄPIENIA TEJ CHOROBY
Bardziej szczegółowoH5 i H7 Reasortacja genowa
GRYPA PTAKÓW Wirus gry ptaków (RNA) należy do rodziny Orthomyxoviridae, rodzaju Influenzavirus, typ A 2 główne antygeny wirusowe: hemaglutynina (HA), neuraminidaza (NA) Podtypy: H1 - H16 oraz N1 - N9 H5
Bardziej szczegółowoPurevax RCP FeLV liofilizat i rozpuszczalnik do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO Purevax RCP FeLV liofilizat i rozpuszczalnik do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY PRODUKTU LECZNICZEGO Dawka 1-ml zawiera:
Bardziej szczegółowo13.1.2007 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 8/29
13.1.2007 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 8/29 DECYZJA KOMISJI z dnia 22 grudnia 2006 r. dotycząca niektórych środków ochronnych w odniesieniu do wysoce zjadliwej grypy ptaków oraz przemieszczania
Bardziej szczegółowoListerioza. Teresa Kłapeć
Listerioza Teresa Kłapeć Listerioza Jest to choroba zakaźna ludzi i zwierząt (zoonoza), wielopostaciowa, wykryta po raz pierwszy u człowieka w 1939 roku w Danii. Czynnikiem etiologicznym objawów chorobowych
Bardziej szczegółowo4.2 Anlage Kommunaler Influenzapandemieplan Frankfurt am Main. Urząd Zdrowia miasta Frankfurt nad Menem Oddział Infekcjologii.
Informacja dot. grypy wirusowej (influenza) Jakie są objawy grypy spowodowanej przez wirusy? Prawdziwa grypa wirusowa jest wywołana przez wirusy (influenza) i występuje przeważnie w formie epidemii przede
Bardziej szczegółowoPRZEZIĘBIENIE CZY GRYPA?
PRZEZIĘBIENIE CZY GRYPA? Na pierwszy rzut oka trudno rozpoznać, czy to zwykłe przeziębienie, czy też groźna grypa. Pomimo różnych przyczyn, objawy kliniczne obu schorzeń są podobne. Skutki grypy mogą być
Bardziej szczegółowoZAPRASZAMY Rodziców uczniów. klas VII na spotkanie
ZAPRASZAMY Rodziców uczniów klas VII na spotkanie PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) ósma edycja 2017-2018 Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu Dolnośląskie
Bardziej szczegółowoukąszenie komara używanie tych samych sztućców, co nosiciel wirusa
NIE DAJ SZANSY! AIDS AIDS (AcquiredImmune DeficiencySyndrome) to zespół nabytego niedoboru odporności -nieuleczalna choroba, która niszczy siły samoobronne organizmu. HIV HIV (HumanImmunodeficiencyVirus)
Bardziej szczegółowoPtasia grypa: bez żelaznej dyscypliny ani rusz!
.pl https://www..pl Ptasia grypa: bez żelaznej dyscypliny ani rusz! Autor: Małgorzata Chojnicka Data: 13 stycznia 2017 Z niepokojem śledzimy informacje o rozprzestrzenianiu się ptasiej grypy, bo to bardzo
Bardziej szczegółowolek. wet. Luiza Seredyńska Wojewódzki Inspektorat Weterynarii we Wrocławiu
lek. wet. Luiza Seredyńska Wojewódzki Inspektorat Weterynarii we Wrocławiu Wywoływany przez wirus należący do rodziny Asfaviridae rodzaju Asfivirus; Wirus ten nie jest spokrewniony z wirusem klasycznego
Bardziej szczegółowoNOWE: wyzwania, możliwości i rozwiązania w produkcji świń
NOWE: wyzwania, możliwości i rozwiązania w produkcji świń Prof. dr hab. Zygmunt Pejsak GDAŃSK, 7.11.2014. Wyzwania ASF PED Pandemiczna grypa Mikotoskyny, mikotoksykozy Afrykański pomór świń Epidemiczna
Bardziej szczegółowoSzczepienia prosiąt: czy są potrzebne?
.pl Szczepienia prosiąt: czy są potrzebne? Autor: Martyna Lewosińska Data: 25 sierpnia 2016 Stałe monitorowanie zdrowia oraz przestrzeganie programu bioasekuracji są bardzo ważnymi czynnikami wpływającymi
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO 1 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO BioBos Respi 4, zawiesina do wstrzykiwań dla bydła 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNYCH
Bardziej szczegółowoWirus HPV przyczyny, objawy i leczenie
Wirus HPV przyczyny, objawy i leczenie Spis treści: 1. 2. 3. 4. 5. Informacje ogólne Przyczyny Objawy Leczenie Rodzaje HPV Informacje ogólne Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV Human Papilloma Virus) stanowi
Bardziej szczegółowoAfrykański pomór świń aktualna sytuacja oraz zapobieganie chorobie - styczeń 2018r. Inspekcja Weterynaryjna
Afrykański pomór świń aktualna sytuacja oraz zapobieganie chorobie - styczeń 2018r Inspekcja Weterynaryjna Afrykański pomór świń (ASF) jest wirusową chorobą zakaźną i zaraźliwą dotyczącą wyłącznie świń
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXXI/198/17 RADY POWIATU PISZ. z dnia 29 czerwca 2017 r.
UCHWAŁA NR XXXI/198/17 RADY POWIATU PISZ z dnia 29 czerwca 2017 r. W sprawie przyjęcia do realizacji w 2017 roku Powiatowego programu profilaktycznych szczepień ochronnych przeciwko grypie dla mieszkańców
Bardziej szczegółowoNIE NARAŻAJ SWOJEGO ZDROWIA! STOP PRZEDSTAWIAMY RECEPTĘ NA SKUTECZNĄ PROFILAKTYKĘ
NIE NARAŻAJ SWOJEGO ZDROWIA! POWIEDZ grypie STOP PRZEDSTAWIAMY RECEPTĘ NA SKUTECZNĄ PROFILAKTYKĘ Jedną z najpowszechniej występujących i wciąż niedocenianych chorób jest grypa, choroba, która w sezonie
Bardziej szczegółowo