SPRAWOZDANIE ZA ROK 2010

Transkrypt

1 Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, Skierniewice Dyrektor : Prof. dr hab. Danuta M. Goszczyńska SPRAWOZDANIE ZA ROK 2010 Tytuł: Analiza środków ochrony roślin w płodach rolnych Wykonawcy: Pracownia Badania Bezpieczeństwa śywności Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa im. Szczepana PieniąŜka w Skierniewicach Kierownik Pracowni: dr Artur Miszczak Kierownik tematu: dr Artur Miszczak Autor opracowania: dr Artur Miszczak Praca wykonana na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa Skierniewice, grudzień 2010

2 Spis treści 1. Cel badań Zakres i metoda badań Wyniki badań Przekroczenia najwyŝszych dopuszczalnych (), wykaz, w których wykryto związki niedopuszczone do ochrony oraz wysłane powiadomienia RASFF Podsumowanie Wnioski Tabele z wynikami szczegółowymi badań - Owoce Tabele z wynikami szczegółowymi badań Warzywa Tabele z wynikami szczegółowymi badań Rośliny zielne i przyprawowe Tabele z wynikami szczegółowymi badań Uprawy rolnicze Tabele z wynikami szczegółowymi badań gatunki (wyrywkowo) Próbki z wieloma ami środków ochrony roślin Strona 2 z 270

3 1. Cel badań Urzędowe badania kontrolne są bardzo waŝnym elementem ochrony zdrowia człowieka przed ujemnymi skutkami stosowania środków ochrony roślin w rolnictwie. Mają one na celu sprawdzenie prawidłowości stosowania środków ochrony roślin, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz zapobieganie wprowadzaniu do obrotu płodów rolnych stwarzających zagroŝenie zdrowia człowieka i zwierząt (Dz.U z późn. zm., Dz.U z późn. zm., Regulacja Komisji Europejskiej i Rady nr 396/2005 z późn. zm.). Badania te wykorzystywane są dla: 1. opracowywania właściwej strategii nadzoru nad stosowaniem środków ochrony roślin, 2. bieŝącej oceny jakości płodów rolnych i zachodzących zmian na przestrzeni lat, 3. identyfikowania zagroŝeń i powiadamiania Podpunktu Krajowego Punktu Kontaktowego w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, zgodnie z systemem wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach Ŝywnościowych i środkach Ŝywienia zwierząt, tzw. RASFF. Pracownia Badania Bezpieczeństwa śywności ISK uczestniczy w realizacji zadania: Analiza środków ochrony roślin w płodach rolnych, pobieranych z miejsc produkcji ósmy rok z rzędu. W ramach tego zadania Pracownia w roku bieŝącym zbadała próby pochodzące ze wszystkich województw Polski, głównie z : łódzkiego, mazowieckiego i świętokrzyskiego. Strona 3 z 270

4 2. Zakres i metoda badań Pracownia Badania Bezpieczeństwa śywności Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach posiada certyfikat akredytacji laboratorium badawczego nr AB 757 nadany przez Polskie Centrum Akredytacji (PCA), spełniając wymagania normy PN-EN ISO/IEC 17025:2005. Równocześnie Pracownia wprowadziła procedury kontroli jakości zgodne z dokumentem SANCO/10684/2009 Method Validation and Quality Control Procedures for Pesticide Residue Analysis in Food and Feed z dnia 01 stycznia 2010r. W celu potwierdzenia kompetencji w zakresie oznaczania pestycydów w Ŝywności pochodzenia roślinnego oraz zapewnienia kontroli jakości analiz Pracownia prowadzi politykę systematycznego uczestnictwa w międzylaboratoryjnych badaniach porównawczych w ramach systemów: - Food Analysis Performance Assessment Scheme (FAPAS) Central Science Laboratory, Norfolk, UK, Ministry of Agriculture, Fisheries and Food; - TestQual Residue Pesticides Proficiency Test Service, University of Almeria, Spain; - European Commission s Proficiency Test on Pesticide Residues in Fruit and Vegetables, CRL-MRM, University of Almeria, Spain; - EU Proficiency Tests. Pesticide Residues in Cereals using Multi and Single Residue Methods. CRL Cereals and Feedingstuff, National Food Institute, Danish Technical University/ CRL Single Residue Methods, CVUA Stuttgard, Germany. Badania przeprowadzone w tym roku potwierdziły wiarygodność akredytowanych metod analitycznych stosowanych w Pracowni. Pracownia wykonała analizy jakościowe i ilościowe środków ochrony roślin wykorzystując opisaną poniŝej aparaturę analityczną: 1. Dwa chromatografy gazowe Agilent z detektorem masowym (GC/MS) zastosowanie: analiza jakościowa i ilościowa środków ochrony roślin metodą PN-EN ,3: I-01/PN-EN ,3: Chromatograf gazowy Agilent wyposaŝony w detektor FDP (czuły na siarkę) i µecd; zastosowanie: analiza ilościowa fungicydów ditiokarbaminianowych oznacznych metodą PN-EN : I-01/PN-EN : Chromatograf cieczowy Dionex z detektorami PDA i fluorescencyjnym; zastosowanie: analiza jakościowa i ilościowa środków ochrony roślin metodą PB Chromatograf cieczowy Agilent z detektorem masowym (LC/MS/MS); zastosowanie: analiza jakościowa i ilościowa środków ochrony roślin metodą PB-01. Strona 4 z 270

5 Metody badawcze uŝyte do oceny środków ochrony roślin obejmowały: 1. Metoda: PN-EN ,3: I-01/ PN-EN ,3:2000, (metoda akredytowana) Metoda oparta na ekstrakcji środków ochrony roślin z próbki acetonitrylem i ich analizie przy uŝyciu chromatografu gazowego wyposaŝonego w detektor MS (adaptowana metoda QuEChERS). Pozwala ona na oznaczenie 166 substancji. Metoda ta jest zgodna z normą PN-EN 12393: Metoda: PB-01, (metoda akredytowana) Metoda oparta na analizie związków benzymidazolowych przy uŝyciu chromatografu cieczowego (HPLC) wyposaŝonego w detektor PDA (adaptowana metoda QuEChERS). Metoda ta pozwala na oznaczenie tiabendazolu, sumy karbendazymu i benomylu, tiofanatu metylu, acetamipridu i karbarylu. 3. Metoda: PN-EN : I01/ PN-EN :2002 (metoda akredytowana) Metoda oparta na pomiarze disiarczku węgla uwalnianego po reakcji redukcji ditiokarbaminianów zawartych w materiale roślinnym do warstwy izooktanu (zmodyfikowana metoda head space) przy uŝyciu chromatografu gazowego wyposaŝonego w detektor MS. Metoda ta słuŝy do analizy fungicydów ditiokarbaminianowych takich jak: tiuram, maneb, mankozeb itp. Jest zgodna z normą PN-EN :2002 Wszystkie środki ochrony roślin, które były analizowane w badanych próbkach, są w zakresie akredytacji Pracowni nr AB 757. PoniŜej w tabeli przedstawiono je wraz z ich dolnymi granicami oznaczalności (DGO). Strona 5 z 270

6 Tab.1. Środki ochrony roślin i ich dolne granice oznaczalności (DGO) Nazwa środka ochrony roślin DGO Nazwa środka ochrony roślin DGO Nazwa środka ochrony roślin DGO Nazwa środka ochrony roślin DGO Akrynatryna 0,05 Dichlofention 0,05 Fosalon 0,02 Pirymifos-Me 0,005 Alachlor 0,005 Dichlofluanid 0,04 Fosmet 0,01 Pirymikarb 0,005 Aldryna 0,01 Dichlorfos 0,03 Furatiokarb 0,05 Piryproksyfen 0,05 Alletryna 0,01 Dichloroanilina 0,01 α-hch 0,01 Prochloraz 0,04 Ametryna 0,01 Dichlorobenzofenon 0,01 β-hch 0,01 Procymidon 0,006 Atrazyna 0,01 Dietofenkarb 0,005 Heksachlorobenzen 0,006 Profam 0,02 Azoksystrobina 0,02 Dieldryna 0,05 Heksakonazol 0,01 Profenfos 0,03 Azyprotryna 0,05 Difenokonazol 0,05 Heptenofos 0,02 Profluralina 0,006 Benalaksyl 0,005 Difenyloamina 0,01 Imazalil 0,03 Prometryna 0,006 Bifentryna 0,005 Dimetachlor 0,008 Izofenfos 0,01 Propargit 0,02 Bitertanol 0,01 Dimetoat 0,04 Jodofenfos 0,05 Propikonazol 0,01 Bromofos 0,01 Dimetomorf 0,05 Kaptafol 0,09 Propyzamid 0,005 Bromopropylat 0,008 Dimetylochlorotal 0,007 Kaptan 0,01 Protiofos 0,01 Bupirymat 0,007 Disulfoton 0,008 Karboksyna 0,01 Pyrazofos 0,05 Buprofezyna 0,01 Ditalimfos 0,01 Krezoksym-Me 0,006 Spiroksamina 0,01 Chinometionat 0,01 Dimoksystrobina 0,01 Kwinalfos 0,01 Sulfotep 0,01 Chlorbenzyd 0,05 α-endosulfan 0,05 Kwintocen 0,01 Tebukonazol 0,05 Chlorfenson 0,05 β -Endosulfan 0,05 Lindan 0,01 Technazen 0,01 Chlorfenwinfos 0,006 Endosulfan,siarczan 0,05 Malaokson 0,05 Terbacyl 0,05 Chlorobenzylat 0,005 Esfenwalerat 0,03 Malation 0,006 Terbutryna 0,006 Chloroprofam 0,02 Etion 0,008 Mekarbam 0,01 Tertbufos 0,008 Chloropropylat 0,01 Etofenproks 0,003 Metalaksyl 0,007 Tetrachlorwinfos 0,05 Chloropiryfos 0,01 Etofumestat 0,006 Metazachlor 0,01 Tetrahydroftalimid 0,01 Chloropiryfos-Me 0,007 Etoprofos 0,03 Metoksychlor 0,01 Tetradifon 0,02 Chlorotalonil 0,04 Etrimfos 0,007 Metolachlor 0,006 Tetrakonazol 0,005 Chlortiofos 0,1 Fenamidofos 0,006 Metrybuzyna 0,04 Tetrametryna 0,01 Cyflutryna 0,01 Fenarymol 0,03 Metydation 0,01 Tetrasul 0,006 Cyhalotryna 0,05 Fenazachina 0,004 Mewinfos 0,01 Tolchlofos-Me 0,005 Cyjanazyna 0,05 Fenchlorfos 0,006 Mychlobutanil 0,01 Tolilofluanid 0,008 Cyjanofenfos 0,05 Fenheksamid 0,02 Nitrofen 0,04 Triadimefon 0,05 α-cypermetryna 0,05 Fenitrotion 0,02 Oksadiksyl 0,02 Triadimenol 0,01 Cypermetryny 0,05 Fenoksykarb 0,05 Oksyfluorofen 0,02 Trialat 0,01 Cyprodynil 0,004 Fenpropatryna 0,01 Paklobutrazol 0,01 Triazofos 0,05 p,p -DDT 0,007 Fention 0,006 Paration 0,01 Trifloksystrobina 0,008 p,p -DDMU 0,005 Fenwalerat 0,03 Paration-Me 0,02 Triflumizol 0,03 p,p -DDM 0,005 Fluchloralina 0,005 Pencykuron 0,05 Trifluralina 0,006 p,p -DDE 0,005 Fludioksonil 0,01 Pendimetalina 0,005 Winklozolina 0,01 p,p -DDD 0,005 Flusilazol 0,004 Penkonazol 0,007 Acetamiprid* 0,006 o,p -DDT 0,008 Fluwalinat 0,05 Permetryna 0,01 Karbaryl* 0,006 o,p -DDE 0,005 Fonofos 0,007 Pertan 0,006 Karbendazym 1 * 0,010 o,p -DDD 0,005 Forat 0,05 Pikoksystrobina 0,005 Tiabendazol* 0,008 Diazynon 0,01 Forat, siarczan 0,05 Pirydaben 0,04 Tiofanat metylu* 0,008 Dichlobenil 0,005 Formotion 0,03 Pirymetanil 0,005 Ditiokarbaminiany 2 ** 0,050 1 suma karbendazymu i benomylu 2 suma ditiokarbaminianów wyraŝona jako CS 2 * - Substancje oznaczane metodą PB-01 ** - Substancje oznaczane metodą PN-EN : I-01/ PN-EN :2002 Pozostałe substancje oznaczane są metodą PN-EN ,3: I-01/ PN-EN ,3:2000 Strona 6 z 270

7 W roku 2010 badaniami kontrolnymi objęto 172 substancje biologicznie czynne środków ochrony roślin (tab.1) oraz 27 upraw 11 upraw sadowniczych, 13 upraw warzyw oraz 3 uprawy rolnicze w tym zboŝa obejmujące 5 upraw. Część prób była analizowana na potrzeby kontroli wyrywkowej. Pochodziły one z 14 rodzajów upraw. Szczegółowy program badań dotyczący oznaczanych środków ochrony roślin dla poszczególnych upraw został przedstawiony w odpowiednich tabelach: 7 (agrest), 10 (aronia), 15 (czereśnia), 20 (grusza), 23 (jabłoń), 29 (malina), 33 (porzeczki), 38 (śliwa), 43 (truskawka), 47 (winogrono), 50 (wiśnia), 55 (brokuł), 60 (fasola szparagowa), 65 (groch), 68 (kalafior), 73 (kapusta głowiasta), 78 (kapusta pekińska), 83 (marchew), 91 (ogórek), 94 (papryka), 98 (pieczarka), 101 (pomidor), 105 (rzodkiewka), 108 (sałata), 111 (jęczmień), 124 (owies), 127 (pszenica), 144 (pszenŝyto), 156 (rzepak), 174 (ziemniak), 184 (Ŝyto), 189 (borówka amerykańska), 193 (brzoskwinia), 198 (burak ćwikłowy), 201 (cebula), 206 (chrzan), 209 (dynia), 212 (jeŝówka purpurowa), 215 (kukurydza), 220 (melisa lekarska), 223 (mięta pieprzowa), 226 (morela), 229 (oberŝyna), 232 (por), 235 (seler). Próbki do badań zgodnie z wcześniej ustalonym harmonogramem pobierali pracownicy Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Roślin i Nasiennictwa, a następnie dostarczali je do laboratorium. Ogółem pobrano do badań 550 monitorowych płodów rolnych, w tym: 239 owoców, 135 warzyw, 141 upraw rolniczych oraz 35 dla celów kontroli wyrywkowej (rys.1). Liczbę płodów rolnych dostarczonych przez poszczególne województwa podano w tab.2, a gatunków w poszczególnych grupach upraw na rys W monitorowanych próbkach wykonano analiz środków ochrony roślin. Najwięcej analiz wykonano w owocach (43,5%), w uprawach rolniczych analiz (25,6%) i w warzywach analiz (24,5%). Ocenę uzyskanych wyników prowadzono w oparciu o wykazy najwyŝszych dopuszczalnych poziomów środków ochrony roślin zawarte w rozporządzeniach Ministra Zdrowia w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych poziomów pestycydów, które mogą znajdować się w środkach chemicznych lub na ich powierzchni (DzU z późniejszymi zmianami) oraz Regulacji Komisji Europejskiej i Rady nr 396/2005 wraz z późniejszymi zmianami. Strona 7 z 270

8 Tab.2. Liczby płodów rolnych dostarczonych przez inspektorów WIORiN i zanalizowanych na obecność środków ochrony roślin Lp. WIOR (Województwo) Owoce Warzywa Uprawy rolnicze wyrywkowo Razem 1 dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Ogółem Strona 8 z 270

9 Uprawy rolnicze 25,6% Rys.1. Kontrolowane grupy upraw wyrywkowo 6,4% Warzywa 24,5% Owoce 43,5% BADANE UPRAWY Aronia 3,8% Rys. 2. Owoce -239 Agrest 0,8% Gruszka 2,1% Wiśnia 14,2% Czereśnia Śliwka 3,8% 5,9% Winogrona 0,8% Jabłka 49,0% Truskawka 9,6% Porzeczka 7,9% Malina 2,1% Strona 9 z 270

10 Rys.3. Warzywa Pomidor 3% Pieczarka 4% Papryka 5% Ogórek 2% Sałata 2% Groch/groszek 1% Brokuły 5% Marchew 30% Rzodkiewka 4% Fasolka szp. 7% Kalafior 5% Kapusta pek. 16% Kapusta 16% Rys.4. Uprawy rolnicze Rzepak 39% Ziemniaki 14% Zboża 47% Strona 10 z 270

11 Rys. 5.Uprawy inne (wyrywkowo) - 35 mięta morela pieprz. 6% 3% por 3% seler 11% borówka am. 8% brzoskwinia 14% melisa lek. 3% oberżyna 9% kukurydza 9% dynia 3% burak ćw. 8% cebula 17% jeżówka purp. 3% chrzan 3% Strona 11 z 270

12 3. Wyniki badań Ogółem przebadano 550. W 353 próbkach, czyli w 64,2% ogółu analizowanych nie stwierdzono obecności środków ochrony roślin. W 185 próbkach, czyli w 33,6% wykryto pozostające poniŝej najwyŝszych dopuszczalnych (), a w 2,2% ogólnej liczby, czyli w 12 próbkach, stwierdzono przekroczenia ustalone w aktualnych rozporządzeniach Ministra Zdrowia w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych poziomów pestycydów, które mogą znajdować się w środkach chemicznych lub na ich powierzchni (DzU z późniejszymi zmianami) lub zgodnie z Regulacją Komisji Europejskiej i Rady nr 396/2005. PowyŜsze dane zostały przedstawione poniŝej, na Rys. 6: Rys. 6. Pozosta środków ochrony roślin w płodach rolnych (rok 2009) 2,2% 33,6% 64,2% Próbki bez Próbki z ami < Próbki z ami > Analizując poszczególne grupy upraw stwierdzono, Ŝe: - na 239 owoców: 105 (43,9%) nie zawierało, 129 (54,0%) zawierało poniŝej, a przekroczenia stwierdzono w pięciu (2,1%) próbkach Rys. 7; Strona 12 z 270

13 - na 135 warzyw: 89 (65,9%) nie zawierało, 42 (31,1%) zawierało poniŝej, a przekroczenia stwierdzono w 4 (3,0%) próbkach Rys. 8; - na 141 upraw rolniczych: 130 (92,2%) nie zawierało, 8 (5,7%) zawierało poniŝej, a przekroczenia zenia stwierdzono w trzech (2,1%) próbkach Rys. 9; - na 35 pobranych z gatunków sprawdzanych wyrywkowo: 29 (82,9%) nie zawierało, a 6 (17,1%) zawierało poniŝej Rys Rys. 7. Pozosta środków ochrony roślin w owocach prób (rok 2010) 2,1% 43,9% 54,0% Próbki bez Próbki z ami < Próbki z ami > Strona 13 z 270

14 Rys. 8. Pozosta środków ochrony roślin w warzywach prób (rok 2010) 3,0% 31,1% 65,9% Próbki bez Próbki z ami < Próbki z ami > Rys. 9. Pozosta środków ochrony roślin w uprawach rolniczych prób (rok 2010) 2,1% 5,7% 92,2% Próbki bez Próbki z ami < Próbki z ami > Strona 14 z 270

15 Rys. 10. Pozosta środków ochrony roślin w innych gatunkach sprawdzanych wyrywkowo - 35 prób (rok 2010) 0,0% 17,1% 82,9% Próbki bez Próbki z ami < Próbki z ami > Pozosta środków ochrony roślin występowały najczęściej ciej w próbkach pomidora i moreli (100%), porzeczek (84%), truskawek (70%), jabłek (61%), brzoskwiń (60%), kalafiora (57%), kapusty (55%) i wiśni (53%), Częstotliwość wykrywania w poszczególnych uprawach przedstawiają Rys % 84% Rys. 11. Częstotliwość występowania w owocach 70% 61% 53% 50% 44% 40% 36% 20% 0% 0% Porzeczka Truskawki Jabłka Wiśnia Winogrona Czereśnia Malina Śliwki Gruszki Agrest Aronia Strona 15 z 270

16 % 100% Rys. 12. Częstotliwość występowania w warzywach 57% 55% 50% 50% 40% 17% 14% 0% 0% 0% 0% 0% Pomidor Kalafior Kapusta % 50% Rys. 13. Częstotliwość występowania w uprawach rolniczych 11% Żyto Pszenica Brokuły Kapusta pek. Fasola Marchew Papryka Groch Ogórek 8% 7% 0% Pszenżyto Rzepak Ziemniaki Pieczarka Rzodkiewka Sałata 0% 0% Jęczmnień Owies Strona 16 z 270

17 % 100% Rys. 14. Częstotliwość występowania w innych gatunkach sprawdzanych wyrywkowo 60% 50% 33% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% Morela Brzoskwinia Seler Oberżyna Borówka am. Burak ćw. Cebula Dynia Jeżówka purp. Kukurydza Melisa lek. Mięta pieprz. Por W czasie trwania zadania wykryto 28 spośród 172 oznaczanych środków ochrony roślin, obejmujących fungicydy, insektycydy i herbicydy: - fungicydy: ditiokarbaminiany, procymidon, kaptan, karbendazym, tiofanat metylu, cyprodinil, fludioksonil, pirymetanil, difenokonazol, tetrakonazol, flusilazol, azoksystrobina, pyraklostrobina, trifloksystrobina, triadimenol; - insektycydy: pirymikarb, propargit, chloropiryfos, chloropiryfos metylowy, diazynon; pirymifos metylowy, bifentryna, cypermetryny, cyhalotryna, permetryna, acetamiprid, fenazachina; - herbicydy: trifluralina Poszczególne środki wykrywane były z róŝną częstotliwością w zaleŝności od uprawy. Szczegółowe dane przedstawiono w tabeli 3. Strona 17 z 270

18 Tab.3. Najczęściej wykrywane środków ochrony roślin w 2009 roku ( 10% ) Związek Uprawa analizowanych Próbki zawierające (n) % kaptan morela ,0 ditiokarbaminiany porzeczki ,2 karbendazym brzoskwinia ,0 ditiokarbaminiany kalafior ,1 ditiokarbaminiany kapusta głowiasta ,5 ditiokarbaminiany winogrono ,0 karbendazym pomidor ,0 procymidon pomidor ,0 azoksystrobina seler ,0 kaptan czereśnia ,4 pirymetanil malina ,0 tiofanat metylowy brzoskwinia ,0 kaptan wiśnia ,3 ditiokarbaminiany oberŝyna ,3 kaptan jabłoń ,6 ditiokarbaminiany truskawka ,0 cyprodynil truskawka ,0 tiofanat metylowy pomidor ,0 pirymifos metylowy Ŝyto ,0 ditiokarbaminiany Ŝyto ,0 ditiokarbaminiany jabłoń ,8 bifentryna porzeczki ,1 ditiokarbaminiany wiśnia ,6 trifloksystrobina grusza ,0 azoksystrobina fasola szparagowa ,0 cyprodynil fasola szparagowa ,0 pirymetanil jabłoń ,8 fludioksonil truskawka ,4 pirymetanil truskawka ,4 chloropiryfos brokuł ,7 ditiokarbaminiany brokuł ,7 propargit śliwa ,3 ditiokarbaminiany papryka ,3 chloropiryfos kapusta pekińska ,6 trifloksystrobina kapusta pekińska ,6 pyraklostrobina truskawka ,0 propargit jabłoń ,8 cypermetryny wiśnia ,8 pirymifos metylowy pszenica ,4 cyprodynil czereśnia ,1 pirymetanil czereśnia ,1 cypermetryny porzeczki ,5 propargit porzeczki ,5 karbendazym jabłoń ,3 fludioksonil fasola szparagowa ,0 pirymetanil fasola szparagowa ,0 Syntezę wyników badań dla poszczególnych upraw przedstawiono poniŝej, a szczegółowe wyniki zamieszczono w tabelach Strona 18 z 270

19 Owoce Agrest Zbadano dwie próbki agrestu na obecność 172 związków (tab. 7). W próbkach tych nie wykryto poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 8). Aronia Zbadano 9 aronii na obecność 172 związków (tab. 10). W próbkach tych nie wykryto poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 11). Czreśnia Zbadano 9 owoców czereśni na obecność 172 związków (tab.15). Pięć było wolnych od środków ochrony roślin. W czterech pozostałych wykryto po zastosowaniu kaptanu w dopuszczalnych przez odpowiednie normy krajowe i unijne, ilościach. Jedna próbka zawierała niedopuszczone do stosowania w tej uprawie cyprodynilu i pirymetanilu (tab.16). Gruszki Zbadano pięć owoców gruszy na obecność 172 związków (tab.20). Cztery próbki były wolne od środków ochrony roślin. W jednej próbce wykryto po zastosowaniu trifloksystrobiny w dopuszczalnych przez odpowiednie normy krajowe i unijne, ilościach (tab.21). Jabłka Zbadano 117 jabłek na obecność 172 związków (tab.23). nie zawierających badanych związków wyniosła 46, co stanowi ok. 39,3% wszystkich analizowanych tych owoców. W pozostałych próbkach wykrywano sześciu insektycydów: chloropiryfosu (1 próbka), bifentryny (1 próbka), permetryny (1 próbka), pirymikarbu (10 ), acetamipridu (1 próbka), fenazachiny (3 próbki) i propargitu (15 ) oraz 9 fungicydów: ditiokarbaminianów (29 ), karbendazymu (12 ), tiofanatu metylu (4 próbki), cyprodinilu (5 ), difenokonazolu (1 próbka), flusilazolu (1 próbka), kaptanu (37 ), pirymetanilu (22 próbki) i trifloksystrobiny (6 ) tab.24. Łącznie 41 (ok. 35%) jabłek zawierało więcej niŝ jednego środka ochrony roślin. W 21 próbkach znaleziono 2 związków, w 9 3 związków, w 6 próbkach 4, w czterech 5, a jednej - sześciu związków występujących jednocześnie Strona 19 z 270

20 (tab.237). W jednej próbce stwierdzono przekroczenie dopuszczalnego poziomu karbendazymu zarówno według norm krajowych, jak i norm europejskich. Malina Zbadano 5 owoców maliny na obecność 172 związków (tab. 29). Trzy próbki były wolne od środków ochrony roślin. W dwóch pozostałych próbkach wykryto dopuszczalne ilości pirymetanilu. (tab.30). Porzeczki czarne Zbadano 19 porzeczek na obecność 172 związków (tab. 33). Trzy próbki były wolne od środków ochrony roślin. W pozostałych próbkach wykrywano czterech insektycydów: chloropiryfosu (1 próbka), bifentryny (4 próbki), cypermetryn (2 próbki) i propargitu (2 próbki) oraz pięciu fungicydów: ditiokarbaminianów (12 ), karbendazymu (1 próbka), difenokonazolu (1 próbka), flusilazolu (1 próbka) i procymidonu (1 próbka) tab.34. Łącznie 7 (36,8%) zawierało więcej niŝ jednego środka ochrony roślin. W 3 próbkach znaleziono 2 związków, w 3 3 związków, a w jednej próbce pięciu związków występujących jednocześnie (tab.237). W trzech próbkach stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych poziomów zarówno według norm krajowych, jak i norm europejskich. Przekroczenia dotyczyły propargitu, karbendazymu i procymidonu, który jednocześnie nie jest dopuszczony do stosowania w tej uprawie. Truskawki Zbadano 23 próbki truskawek na obecność 172 związków (tab. 43). Siedem było wolnych od środków ochrony roślin. W pozostałych próbkach wykrywano bifentryny (insektycyd - 1 próbka), oraz siedmiu fungicydów: karbendazymu (2 próbki), tiofanatu metylu (1 próbka), ditiokarbaminianów (6 ) cyprodynilu (6 ), fludioksonilu (4 próbki), procymidonu (1 próbka) i pyraklostrobiny (3 próbki) tab.44. Łącznie 9 (39,1%) zawierało więcej niŝ jednego środka ochrony roślin. W 6 próbkach znaleziono 2 związków, w 2 3 związków, a w jednej próbce czterech związków występujących jednocześnie (tab.237). Jedna próbka zawierała niedopuszczone do stosowania w tej uprawie procymidonu. Nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych poziomów zarówno według norm krajowych, jak i norm europejskich. Strona 20 z 270

21 Winogrono Zbadano dwie próbki winogron na obecność 172 związków (tab. 47). W jednej próbce nie wykryto poszukiwanych środków ochrony roślin, a w drugiej dozwolone ilości po zastosowaniu fungicydów ditiokarbaminianowych (tab. 48). Wiśnie Zbadano 34 próbki wiśni na obecność 172 związków (tab. 50). W 16 próbkach nie wykryto poszukiwanych środków ochrony roślin. W pozostałych próbkach wykrywano dwóch insektycydów: cypermetryn (4 próbki) i pirymikarbu (1 próbka) oraz pięciu fungicydów: ditiokarbaminianowów (7 ), karbendazymu 2 próbki), kaptanu (12 ), flusilazolu (1 próbka) i triadimenolu (2 próbki). W jednej próbce stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych poziomów karbendazymu zarówno według norm krajowych, jak i norm europejskich (tab. 34). Jedna próbka zawierała niedopuszczone do stosowania w tej uprawie flusilazolu. Warzywa Brokuł Zbadano 6 brokuła na obecność 172 związków (tab. 55). W trzech próbkach nie wykryto poszukiwanych środków ochrony roślin, w dwóch fungicydów ditiokarbaminianowych, a w jednej chloropiryfosu (insektycyd). Nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych poziomów zarówno według norm krajowych, jak i norm europejskich (tab. 56). Fasola szparagowa Zbadano 10 fasoli szparagowej na obecność 172 związków (tab. 60). W sześciu próbkach nie wykryto poszukiwanych środków ochrony roślin. W pozostałych próbkach wykryto dopuszczalne ilości czterech fungicydów: azoksystrobiny, cyprodynilu, fludioksonilu i pirymetanilu, którego zastosowanie w tej uprawie nie jest dopuszczone (tab. 61). Groch Strona 21 z 270

22 Zbadano jedną próbkę szparagów na obecność 172 związków (tab. 65). W próbce tej nie wykryto poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 66). Kalafior Zbadano 7 kalafiora na obecność 172 związków (tab. 68). Trzy próbki były wolne od poszukiwanych środków ochrony roślin. Pozostałe zawierały po zastosowaniu fungicydów ditiokarbaminianowych w dozwolonych jednak ilościach w świetle norm krajowych i unijnych (tab. 69). Kapusta głowiasta Zbadano 22 próbki kapusty głowiastej na obecność 172 związków (tab. 73). Dziesięć było wolnych od poszukiwanych środków ochrony roślin. W pozostałych próbkach wykryto po zastosowaniu fungicydów ditiokarbaminianowych w dozwolonych jednak ilościach w świetle norm krajowych i unijnych (tab. 74). Kapusta pekińska Zbadano 22 próbki kapusty pekińskiej na obecność 172 związków (tab.78). W 11 próbkach nie wykryto poszukiwanych środków ochrony roślin. W pozostałych próbkach wykryto czterech insektycydów chloropiryfosu, diazynonu, cyhalotryny i cypermetryn oraz fungicydów ditiokarbaminianowych, pirymetanilu i trifloksystrobiny (tab. 79). W trzech próbkach stwierdzono przekroczenia najwyŝszego dopuszczalnego poziomu pirymetanilu (tab.6). W pojedynczych próbkach wykryto niedopuszczone do stosowania w tej uprawie diazynonu i pirymetanilu. Marchew Zbadano 41 marchwi na obecność 172 związków (tab. 83). W 36 próbkach nie wykryto poszukiwanych środków ochrony roślin. W pojedynczych próbkach wykryto chloropiryfosu (insektycyd), azoksystrobiny (fungicyd) oraz chloropiryfosu metylowego, którego zastosowanie w tej uprawie nie jest dopuszczone. W jednej próbce wykryto trufluraliny (herbicyd). Pozosta te występowały w dopuszczalnych ilościach w świetle norm krajowych i unijnych (tab. 68). Ogórek Strona 22 z 270

23 Zbadano 2 próbki ogórka na obecność 172 związków (tab. 91). W Ŝadnej z nich nie wykryto poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 92). Papryka Zbadano 7 papryki na obecność 172 związków (tab. 94). Jedna próbka zawierała dozwolone po zastosowaniu fungicydów ditiokarbaminianowych, a w pozostałych próbkach nie wykryto poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 95). Pieczarka Zbadano 5 pieczarek na obecność 172 związków (tab. 98). W Ŝadnej z nich nie wykryto poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 99). Pomidor Zbadano 5 pomidora na obecność 172 związków (tab. 83). Wykryto karbendazymu, tiofanatu metylu i procymidonu (2 próbki), którego zastosowanie w tej uprawie nie jest dopuszczone. W jednej próbce stwierdzono przekroczenia najwyŝszego dopuszczalnego poziomu procymidonu (tab.6). Rzodkiewka Zbadano 6 rzodkiewki na obecność 172 związków (tab. 104). W Ŝadnej z nich nie wykryto poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 105). Sałata Zbadano 2 próbki sałaty na obecność 172 związków (tab. 108). W Ŝadnej z nich nie wykryto poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 109). Uprawy rolnicze Jęczmień Zbadano 14 jęczmienia na obecność 172 związków (tab. 111). śadna próbka nie zawierała poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 112). Owies Strona 23 z 270

24 Zbadano jedną próbkę owsa na obecność 172 związków (tab. 124). śadna próbka nie zawierała poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 125). Pszenica Zbadano 35 pszenicy na obecność 172 związków (tab. 127). W 31 próbkach nie wykryto poszukiwanych środków ochrony roślin. W czterech próbach wykryto pirymifosu metylowego, a w jednej trifluraliny (herbicyd), której zastosowanie w tej uprawie nie jest dopuszczone. PszenŜyto Zbadano 12 pszenŝyta na obecność 172 związków (tab. 144). Tylko w jednej próbie wykryto dopuszczalne ilości pirymifosu metylowego, a pozostałe nie zawierały poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 145). Rzepak Zbadano 55 rzepaku na obecność 172 związków (tab. 156). W 51 próbkach nie wykryto poszukiwanych środków ochrony roślin. W pozostałych wykazano obecność pirymifosu metylu (2 próbki), oraz fungicydów ditiokarbaminianowych. W dwóch próbach stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych ilości pirymifosu metylu i tetrakonazolu w świetle norm krajowych i unijnych (tab. 157). Ziemniaki Zbadano 20 ziemniaków na obecność 172 związków (tab. 174). śadna próbka nie zawierała poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 175). śyto Zbadano 4 próbki Ŝyta na obecność 172 związków (tab. 184). W dwóch próbkach nie wykryto poszukiwanych środków ochrony roślin. W pozostałych próbkach wykryto pirymifosu metylu (insektycyd) i fungicydów ditiokarbaminianowych. Pozosta te występowały w dopuszczalnych ilościach w świetle norm krajowych i unijnych (tab. 185). gatunki (wyrywkowo) Borówka amerykańska Strona 24 z 270

25 Zbadano 3 próbki borówki amerykańskiej na obecność 172 związków (tab. 189). śadna próbka nie zawierała poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 190). Brzoskwinia Zbadano 5 owoców brzoskwini na obecność 172 związków (tab. 193). Dwie próbki były wolne od badanych środków ochrony roślin. W pozostałych próbkach wykryto karbendazymu i tiofanatu metylu. Pozosta te występowały w dopuszczalnych ilościach w świetle norm krajowych i unijnych (tab. 194). Burak ćwikłowy Zbadano 3 próbki buraka ćwikłowego na obecność 172 związków (tab. 197). śadna próbka nie zawierała poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 198). Cebula Zbadano 6 ziemniaków na obecność 172 związków (tab. 201). śadna próbka nie zawierała poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 202). Chrzan Zbadano jedną próbkę chrzanu na obecność 172 związków (tab. 206). śadna próbka nie zawierała poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 207). Dynia Zbadano jedną próbkę dyni na obecność 172 związków (tab. 209). Próbka ta była wolna od poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 210). JeŜówka purpurowa Zbadano jedną próbkę jeŝówki purpurowej na obecność 172 związków (tab. 212). Próbka ta była wolna od poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 213). Kukurydza Zbadano 3 próbki kukurydzy na obecność 172 związków (tab. 215). W Ŝadnej z tych nie wykryto poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 216). Melisa lekarska Zbadano jedną próbkę melisy lekarskiej na obecność 172 związków (tab. 220). Próbka ta była wolna od poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 221). Mięta pieprzowa Strona 25 z 270

26 Zbadano jedną próbkę mięty pieprzowej na obecność 172 związków (tab. 223). Próbka ta była wolna od poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 224). Morela Zbadano dwie próbki moreli na obecność 172 związków (tab. 226). W obydwu próbkach wykryto po zastosowaniu kaptanu, w dopuszczalnych jednak ilościach w świetle norm krajowych i unijnych (tab. 227). OberŜyna Zbadano 3 próbki oberŝyny na obecność 172 związków (tab. 229). Dwie próbki były wolne od badanych środków ochrony roślina, a w pozostałej wykryto po zastosowaniu fungicydów ditiokarbaminianowych. Występowały one w dopuszczalnych ilościach w świetle norm krajowych i unijnych (tab. 194). Por Zbadano jedną próbkę pora na obecność 172 związków (tab. 232). Próbka ta była wolna od poszukiwanych środków ochrony roślin (tab. 233). Seler Zbadano 4 próbki selera na obecność 172 związków (tab. 235). Dwie próbki były wolne od badanych środków ochrony roślina, a w pozostałych wykryto azoksystrobiny. Występowały one w dopuszczalnych ilościach w świetle norm krajowych i unijnych (tab. 236). 4. Przekroczenia najwyŝszych dopuszczalnych (), wykaz, w których wykryto związki niedopuszczone do ochrony oraz wysłane powiadomienia RASFF Według obowiązujących rozporządzeń Ministra Zdrowia w sprawie oraz w świetle Dyrektyw Unii Europejskiej 12 badanych płodów rolnych zawierało przekraczające najwyŝsze dopuszczalne poziomy (patrz tab. 4). Strona 26 z 270

27 Tab. 4. Przekroczenia najwyŝszych dopuszczalnych () środków ochrony roślin w płodach rolnych w 2010 r. Związek Uprawa RP / UE zawierających przekroczenia wg RP % badanych zawierających przekroczenia wg UE % badanych Trifluralina Pszenica 0,1/0,1 1 2,9 1 2,9 Pirymifos metylowy Rzepak 0,05/0,05 1 1,8 1 1,8 Tetrakonazol Rzepak 0,02/0,02 1 1,8 1 1,8 Karbendazym Jabłoń 0,2/0,2 1 0,85 1 0,85 Procymidon Pomidor 0,02/0, Trifloksystrobina Kapusta pekińska 0,02/0, ,6 3 13,6 Karbendazym Porzeczka czarna 0,1/0,1 1 5,3 1 5,3 Propargit 0,01/0,01 Porzeczka czarna Procymidon 0,02/0,02 1 5,3 1 5,3 Propargit Porzeczka czarna 0,01/0,01 1 5,3 1 5,3 Karbendazym Wiśnia 0,5/0,5 1 2,9 1 2,9 Razem 12 2,2 12 2,2 Tab. 5. Wykryte związki niedopuszczone do stosowania w uprawach Związek Uprawa % badanych Procymidon Pomidor 2 50,0 Procymidon Truskawka 1 4,3 Procymidon Porzeczka czarna 1 5,3 Cyprodynil Czereśnia 1* 11,1 Pirymetanil Czereśnia 1* 11,1 Pirymetanil Fasola szparagowa 1 10,0 Pirymetanil Kapusta pekińska 1 4,6 Trifluralina Pszenica 1 2,9 Trifluralina Marchew 1 2,4 Chloropiryfos-Me Marchew 1 2,4 Kaptan Śliwa 1 7,1 Diazynon Kapusta pekińska 1 4,6 Flusilazol Wiśnia 1 2,9 SUMA 13 2,4 * - próbki z wieloma związkami niedopuszczonymi do stosowania Strona 27 z 270

28 Tab. 6. Powiadomienia wg systemu RASFF wynikające z przekroczeń ( wg rozp. Ministra Zdrowia Dz.U z późn. zm. oraz od Regulacja Komisji Europejskiej i Rady nr 396/2005) Rodzaj próbki Rzepak Rzepak Pomidor Pszenica Jabłka Kapusta pekińska Kapusta pekińska Kapusta pekińska Porzeczka czarna Porzeczka czarna Porzeczka czarna Wiśnia Pochodzenie próbki Badane związki Nr próbki Krzysztof Jędroszkowiak, Czekanów, ul. Sadowa 17, woj. śląskie Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna w Bzowie, Lubasz, woj. wielkopolskie Jerzy Karbownik, Giełzów 127, Gowarczów, woj. świętokrzyskie Przemysław Ostrowski, Wargowo 103, woj. wielkopolskie Mariusz Kwiatkowski, Malice 19, Obrazów woj. świętokrzyskie Paweł Kaczmarczyk, OpoźdŜew 29, Warka, woj. mazowieckie Robert Michalski, Góry 9, Promna, woj. mazowieckie Jarosław Gwiazda Radomina 11, Biała woj. łódzkie Paweł Kobyłczak, Tuniki 2, Biała Rawska, woj. łódzkie Rajmund Budziszewski, ŚwierŜe Zielone12, Zaręby Kościelne woj. mazowieckie Roman Kamiński, OkręŜnica 9, Przylęk woj. mazowieckie Jerzy Stępnik, ul. Mała 13, Lipsko woj. mazowieckie Stwierdzone * pirymifos-me 4/10/OTG tetrakonazol WIE-POZ-OCZ / procymidon OKO /2010 0,026 0,02 trifluralina WIE-POZ-OOB /2010 0,12 0,1 karbendazym OSa /10 0,23 0,2 trifloksystrobina MZ 84/10/ trifloksystrobina MZ 85/10/ trifloksystrobina MZ 92/10/ karbendazym ORM-OR-513-2/ propargit ,01 MZ 26/10/2 procymidon ,02 propargit MZ 30/10/ ,01 karbendazym MZ 14/10/ Strona 28 z 270

29 Tab.6a. Powiadomienia wg systemu RASFF wynikające ze stosowania niedozwolonych środków ochrony roślin ( wg Ustawy o ochronie roślin z 18 grudnia 2003 r. Dz.U. nr 11, poz. 94, 2004 r.) Rodzaj próbki Pomidor Pomidor Pszenica Porzeczka czarna Czereśnia Śliwa Truskawka Wiśnia Fasola szparagowa Kapusta pekińska Kapusta pekińska Marchew Marchew Pochodzenie próbki Badane związki Nr próbki Stwierdzone * Jerzy Karbownik, Giełzów 127, Gowarczów, procymidon OKO /2010 0,026 0,02 woj. świętokrzyskie Andrzej Markowski, Końskie ul. Nadstawna 23, Końskie, procymidon OKO /2010 0,01 0,02 woj. świętokrzyskie Przemysław Ostrowski, Wargowo 103, woj. wielkopolskie Rajmund Budziszewski, ŚwierŜe Zielone12, Zaręby Kościelne woj. mazowieckie Marek Wojciechowski, Przyłęk Mały 24, Rogów, woj. łódzkie Sławomir Górzyński, ul. Przybyszewska 15, Goszczyn, woj. mazowieckie Dyonizy Szczesek, Dąbrówka DuŜa 27, Brzeziny, woj. łódzkie Jerzy Stępnik, ul. Mała 13, Lipsko, woj. mazowieckie Grzegorz Szczęsny, Zabostów DuŜy 41, Łowicz, woj. łódzkie Agnieszka Sobczak, Dęba 41 E, Przytyk, woj. mazowieckie Łukasz Wierczuk, ul. Zaręby 6, Siedlce, woj. mazowieckie Dariusz Kujawa, ul. Przecławska 14, Pamiątkowo, woj. wielkopolskie Karol Smoliński, ul. Wojska Polskiego 94, Ciechanów, woj. mazowieckie trifluralina WIE-POZ-OOB /2010 0,12 0,1 procymidon MZ 26/10/ ,02 cyprodynil 0,010 1 OBR-OR-513-4/2010 pirymetanil 0,039 0,05 kaptan MZ 43/10/2 0,23 1 procymidon OBR-OR-513-3/2010 0,012 0,02 flusilazol MZ 14/10/2 0,17 0,2 pirymetanil OŁO-OR-513-5/2010 0,010 2 diazynon MZ 89/10/2 0,044 0,05 pirymetanil MZ 91/10/2 0,046 0,05 chloropiryfos-me WIE-POZ-OSZ /2010 0,009 0,02 trifluralina MZ 95/10/2 0,084 1 Strona 29 z 270

30 5. Podsumowanie 1) W 2010 roku program urzędowych badań kontrolnych środków ochrony roślin dotyczących Pracowni Badania Bezpieczeństwa śywności Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa im. Szczepana PieniąŜka w Skierniewicach obejmował 27 upraw 11 upraw sadowniczych, 13 upraw warzyw oraz 3 uprawy rolnicze w tym zboŝa obejmujące 5 upraw. Część prób była analizowana na potrzeby kontroli wyrywkowej. Pochodziły one z 14 rodzajów upraw. We wszystkich próbach sprawdzano obecność 172 środków ochrony roślin. 2) Zgodnie z harmonogramem pobierania prób przebadano 550 prób płodów rolnych ze wszystkich województw Polski, w większości jednak próby pochodziły z trzech województw: łódzkiego (100), mazowieckiego (114) i świętokrzyskiego (130). 3) Ogółem w 35,8% badanych prób (197 prób) stwierdzono obecność 28 róŝnych środków ochrony roślin. 4) Pozosta wykryto w 56,1% badanych owoców, 34,1% warzyw, 7,1% upraw rolniczych. W innych gatunkach sprawdzanych wyrywkowo wykryto w 17,1%. 5) Uprawami, w których środków ochrony roślin występowały najczęściej były: pomidor i morela (100%), porzeczki (84%), truskawki (70%), jabłka (61%), brzoskwinie (60%), kalafior (57%), kapusta (55%) i wiśnia (53%), 6) Analizując częstotliwość występowania środków ochrony roślin w uprawach, stwierdzono występowanie 16 związków wykrywanych w więcej niŝ 10% poszczególnych upraw. 7) Stwierdzono 13 przypadków zastosowań środków ochrony roślin niedopuszczonych do stosowania w danych uprawach, co stanowiło 2,4% wszystkich badanych prób. 8) Oceniając uzyskane wyniki według norm krajowych zawartych w rozporządzeniach Ministra Zdrowia (Dz.U z późniejszymi zmianami), oraz zgodnie z Regulacją Komisji Europejskiej i Rady nr 396/2005, przekroczenia najwyŝszych dopuszczalnych poziomów chemicznych środków ochrony roślin stwierdzono w 12 próbkach, co stanowi 2,2% wszystkich badanych. Strona 30 z 270

31 6. Wnioski. W wyniku prowadzonych badań w 2009 roku nasuwają się następujące spostrzeŝenia: 1) Stosując w badaniach podobny zakres analizowanych środków ochrony roślin w próbkach wykrywanych pestycydów w roku 2010 wyniosła 28, czyli więcej niŝ w ostatnich latach: 22 w 2009 roku, 19 w 2008 roku, 23 w 2007 roku, 22 w roku ) Ogólnie nie stwierdza się zwiększonego ryzyka zanieczyszczenia produkowanych owoców i warzyw pestycydami, gdyŝ procent z przekroczeniami najwyŝszych dopuszczalnych poziomów środków ochrony roślin wyniósł 2,2%, a więc podobnie jak ostatnich trzech latach badań. 3) Wydaje się, Ŝe najwięcej problemów ze względu na stosowanie środków ochrony roślin sprawia uprawa porzeczki czarnej, kapusty pekińskiej i pomidora. Są to uprawy, w których stwierdzono relatywnie najwięcej przekroczeń dopuszczalnych poziomów środków ochrony roślin, bądź najwięcej zastosowań środków niezgodnych z ich przeznaczeniem. Strona 31 z 270

32 O w o c e Strona 32 z 270

33 Tabela 7. PROGRAM BADAŃ REALIZOWANY W UPRAWIE AGRESTU chloroorganiczne forforoorganiczne pyretroidowe karbaminianowe insektycydy Fungicydy karbamininowe Fungicydy ditiokarbaminianowe fungicidy fungicidy c.d. herbicydy 1. Aldryna 1. Bromofos 1. Akrynatryna 1. Dietofenkarb 1. Acetamiprid 1. Karbaryl 1. Azoksystrobina 41. Tetrakonazol 1. Alachlor 2. p,p -DDT 2. Chlorfenwinfos 2. Alletryna 2. Fenoksykarb 2. Bromopropylat 2. Karbendazym Ditiokarbami- 2. Benalaksyl 42. Tolchlofos-Me 2. Ametryna 3. p,p -DDMU 3. Chloropiryfos 3. Bifentryna 3. Furatiokarb 3. Buprofezyna 3. Tiofanat-Me niany (maneb, 3. Bitertanol 43. Tolilofluanid 3. Atrazyna 4. p,p -DDM 4. Chloropyrifos-Me 4. beta-cyflutryna 4. Pirymikarb 4. Chlorobenzylat 4. Tiabendazol zineb, metiram, 4. Bupirymat 44. Triadimenol 4. Azyprotryna 5. p,p -DDE 5.Diazynon 5. lambda-cyhalotryna 5. Chlorbenzyd mankozeb, 5. Chinometionat 45. Triadimefon 5. Chlorprofam 6. p,p -DDD 6. Dichlorfos 6.alfa-Cypermetryna 6. Chlorfenson propineb) 6. Chlorotalonil 46. Trifloksystrobina 6. Cyjanazyna 7. o,p -DDT 7. Dimetoat 7. Cypermetryny (suma) 7. Chloropropylat oznaczane 7. Cyprodinil 47. Triflumizol 7.Dichlobenil jako CS 8. o,p -DDE 8. Disulfoton 8. Esfenwalerat 8. Chlortiofos 2 8. Dichlofluanid 48. Winklozolina 8. Dimetachlor 9. o,p -DDD 9. Etion 9. Etofenproks 9. Cyjanofenfos 9. Dichloroanilina 9. Dimetylochlorotal 10. Dieldryna 10. Etoprofos 10. Fenpropatryna 10.Dichlorobenzofenon 10. Difenokonazol 10. Etofumesat 11. alfa-endosulfan 11. Fenamidofos 11. Fenwalerat 11. Dichlofention 11. Difenyloamina 11. Fluchloralina 12. beta-endosulfan 12. Fenitrotion 12. Permetryna 12. Etrimfos 12. Dimetomorf 12. Metazachlor 13. Endosulfan, siarczan 13. Fention 13. Prometryna 13. Fenazachina 13. Dimoksystrobina 13. Metolachlor 14. alfa-hch 14. Forat 14. Tetrametryna 14. Fenchlorfos 14. Ditalimfos 14. Metrybuzyna 15. beta-hch 15. Forat, siarczan 15.Fluwalinat 15. Fenarymol 15. Nitrofen 16. Lindan 16. Fosalon 16. Fonofos 16. Fenhaksamid 16. Oksyfluorofen 17. p,p -Metoksychlor 17. Fosmet 17. Formotion 17. Fludioksonil 17.Paklobutrazol 18. Heptenofos 18. Pertan 18. Flusilazol 18. Pendimetalina 19. Izofenfos 19. Pirydaben 19. HCB 19. Profam 20. Jodofenfos 20. Propargit 20. Heksakonazol 20. Profluralina 21. Karboksyna 21. Pyriproksyfen 21. Imazalil 21. Propyzamid 22. Kwinalfos 22. Tetradifon 22. Kaptafol 22. Terbacyl 23. Malaokson 23. Tetrasul 23. Kaptan 23. Terbutryna 24. Malation 24. Krezoksym-Me 24. Trialat 25. Mekarbam 25. Kwintocen 25. Trifluralina 26. Metydation 26. Metalaksyl 27. Mewinfos 27. Mychlobutanil 28. Parartion 28. Oksadiksyl 29. Paration-Me 29. Pencykuron 30. Pirymifos-Me 30. Penkonazol 31. Profenofos 31. Pikoksystrobina 32. Protiofos 32. Prochloraz 33. Sulfotep 33. Procymidon 34. Terbufos 34. Propikonazol 35. Tetrachlorwinfos 35. Pyrazofos 36. Triazofos 36. Pyrimetanil 37. Spiroksamina 38. Tebukonazol 39. Technazen 40. Tetrahydroftalimid Strona 33 z 270

34 Tabela 8. Zbiorczy raport z analiz środków ochrony roślin Uprawa: Agrest analizowanych : 2 z ami powyŝej RP : 0 bez : 2 z ami powyŝej RP/UE : 0 z ami poniŝej RP : 0 z ami powyŝej UE : 0 chloroorganiczne 2 2 fosforoorganiczne 2 2 pyretroidowe 2 2 karbaminianowe 2 2 inne 2 2 Fungicydy ditiokarbaminianowe 2 2 Fungicydy karbaminianowe 2 2 Karbendazym 2 2 Fungicydy inne 2 2 Herbicydy 2 2 oznaczony bez DGO poziom zwierających środków ochrony roślin w poszczególnych przedziałach Strona 34 z 270

35 Tabela 9. Uprawa: Agrest Województwo: mazowieckie Zbiorczy raport z analiz środków ochrony roślin analizowanych : 2 z ami powyŝej RP : 0 bez : 2 z ami powyŝej RP/UE : 0 z ami poniŝej RP : 0 z ami powyŝej UE : 0 chloroorganiczne 2 2 fosforoorganiczne 2 2 pyretroidowe 2 2 karbaminianowe 2 2 inne 2 2 Fungicydy ditiokarbaminianowe 2 2 Fungicydy karbaminianowe 2 2 Fungicydy inne 2 2 Herbicydy inne 2 2 oznaczony bez DGO poziom zwierających środków ochrony roślin w poszczególnych przedziałach Strona 35 z 270

36 Tabela 10. PROGRAM BADAŃ REALIZOWANY W UPRAWIE ARONII chloroorganiczne forforoorganiczne pyretroidowe karbaminianowe insektycydy Fungicydy karbamininowe Fungicydy ditiokarbaminianowe fungicidy fungicidy c.d. herbicydy 1. Aldryna 1. Bromofos 1. Akrynatryna 1. Dietofenkarb 1. Acetamiprid 1. Karbaryl 1. Azoksystrobina 41. Tetrakonazol 1. Alachlor 2. p,p -DDT 2. Chlorfenwinfos 2. Alletryna 2. Fenoksykarb 2. Bromopropylat 2. Karbendazym Ditiokarbami- 2. Benalaksyl 42. Tolchlofos-Me 2. Ametryna 3. p,p -DDMU 3. Chloropiryfos 3. Bifentryna 3. Furatiokarb 3. Buprofezyna 3. Tiofanat-Me niany (maneb, 3. Bitertanol 43. Tolilofluanid 3. Atrazyna 4. p,p -DDM 4. Chloropyrifos-Me 4. beta-cyflutryna 4. Pirymikarb 4. Chlorobenzylat 4. Tiabendazol zineb, metiram, 4. Bupirymat 44. Triadimenol 4. Azyprotryna 5. p,p -DDE 5.Diazynon 5. lambda-cyhalotryna 5. Chlorbenzyd mankozeb, 5. Chinometionat 45. Triadimefon 5. Chlorprofam 6. p,p -DDD 6. Dichlorfos 6.alfa-Cypermetryna 6. Chlorfenson propineb) 6. Chlorotalonil 46. Trifloksystrobina 6. Cyjanazyna 7. o,p -DDT 7. Dimetoat 7. Cypermetryny (suma) 7. Chloropropylat oznaczane 7. Cyprodinil 47. Triflumizol 7.Dichlobenil jako CS 8. o,p -DDE 8. Disulfoton 8. Esfenwalerat 8. Chlortiofos 2 8. Dichlofluanid 48. Winklozolina 8. Dimetachlor 9. o,p -DDD 9. Etion 9. Etofenproks 9. Cyjanofenfos 9. Dichloroanilina 9. Dimetylochlorotal 10. Dieldryna 10. Etoprofos 10. Fenpropatryna 10.Dichlorobenzofenon 10. Difenokonazol 10. Etofumesat 11. alfa-endosulfan 11. Fenamidofos 11. Fenwalerat 11. Dichlofention 11. Difenyloamina 11. Fluchloralina 12. beta-endosulfan 12. Fenitrotion 12. Permetryna 12. Etrimfos 12. Dimetomorf 12. Metazachlor 13. Endosulfan, siarczan 13. Fention 13. Prometryna 13. Fenazachina 13. Dimoksystrobina 13. Metolachlor 14. alfa-hch 14. Forat 14. Tetrametryna 14. Fenchlorfos 14. Ditalimfos 14. Metrybuzyna 15. beta-hch 15. Forat, siarczan 15.Fluwalinat 15. Fenarymol 15. Nitrofen 16. Lindan 16. Fosalon 16. Fonofos 16. Fenhaksamid 16. Oksyfluorofen 17. p,p -Metoksychlor 17. Fosmet 17. Formotion 17. Fludioksonil 17.Paklobutrazol 18. Heptenofos 18. Pertan 18. Flusilazol 18. Pendimetalina 19. Izofenfos 19. Pirydaben 19. HCB 19. Profam 20. Jodofenfos 20. Propargit 20. Heksakonazol 20. Profluralina 21. Karboksyna 21. Pyriproksyfen 21. Imazalil 21. Propyzamid 22. Kwinalfos 22. Tetradifon 22. Kaptafol 22. Terbacyl 23. Malaokson 23. Tetrasul 23. Kaptan 23. Terbutryna 24. Malation 24. Krezoksym-Me 24. Trialat 25. Mekarbam 25. Kwintocen 25. Trifluralina 26. Metydation 26. Metalaksyl 27. Mewinfos 27. Mychlobutanil 28. Parartion 28. Oksadiksyl 29. Paration-Me 29. Pencykuron 30. Pirymifos-Me 30. Penkonazol 31. Profenofos 31. Pikoksystrobina 32. Protiofos 32. Prochloraz 33. Sulfotep 33. Procymidon 34. Terbufos 34. Propikonazol 35. Tetrachlorwinfos 35. Pyrazofos 36. Triazofos 36. Pyrimetanil 37. Spiroksamina 38. Tebukonazol 39. Technazen 40. Tetrahydroftalimid Strona 36 z 270

37 Tabela 11. Zbiorczy raport z analiz środków ochrony roślin Uprawa: Aronia analizowanych : 9 z ami powyŝej RP : 0 bez : 9 z ami powyŝej RP/UE : 0 z ami poniŝej RP : 0 z ami powyŝej UE : 0 chloroorganiczne 9 9 fosforoorganiczne 9 9 pyretroidowe 9 9 karbaminianowe 9 9 inne 9 9 Fungicydy ditiokarbaminianowe 9 9 Fungicydy karbaminianowe 9 9 Karbendazym 9 9 Fungicydy inne 9 9 Herbicydy 9 9 oznaczony bez DGO poziom zwierających środków ochrony roślin w poszczególnych przedziałach Strona 37 z 270

38 Tabela 12. Uprawa: Aronia Województwo: łódzkie Zbiorczy raport z analiz środków ochrony roślin analizowanych : 4 z ami powyŝej RP : 0 bez : 4 z ami powyŝej RP/UE : 0 z ami poniŝej RP : 0 z ami powyŝej UE : 0 chloroorganiczne 4 4 fosforoorganiczne 4 4 pyretroidowe 4 4 karbaminianowe 4 4 inne 4 4 Fungicydy ditiokarbaminianowe 4 4 Fungicydy karbaminianowe 4 4 Fungicydy inne 4 4 Herbicydy inne 4 4 oznaczony bez DGO poziom zwierających środków ochrony roślin w poszczególnych przedziałach Strona 38 z 270

39 Tabela 13. Uprawa: Aronia Województwo: mazowieckie Zbiorczy raport z analiz środków ochrony roślin analizowanych : 4 z ami powyŝej RP : 0 bez : 4 z ami powyŝej RP/UE : 0 z ami poniŝej RP : 0 z ami powyŝej UE : 0 chloroorganiczne 4 4 fosforoorganiczne 4 4 pyretroidowe 4 4 karbaminianowe 4 4 inne 4 4 Fungicydy ditiokarbaminianowe 4 4 Fungicydy karbaminianowe 4 4 Fungicydy inne 4 4 Herbicydy inne 4 4 oznaczony bez DGO poziom zwierających środków ochrony roślin w poszczególnych przedziałach Strona 39 z 270

40 Tabela 14. Uprawa: Aronia Województwo: świętokrzyskie Zbiorczy raport z analiz środków ochrony roślin analizowanych : 4 z ami powyŝej RP : 0 bez : 4 z ami powyŝej RP/UE : 0 z ami poniŝej RP : 0 z ami powyŝej UE : 0 chloroorganiczne 1 1 fosforoorganiczne 1 1 pyretroidowe 1 1 karbaminianowe 1 1 inne 1 1 Fungicydy ditiokarbaminianowe 1 1 Fungicydy karbaminianowe 1 1 Fungicydy inne 1 1 Herbicydy inne 1 1 oznaczony bez DGO poziom zwierających środków ochrony roślin w poszczególnych przedziałach Strona 40 z 270

41 Tabela 15. PROGRAM BADAŃ REALIZOWANY W UPRAWIE CZEREŚNI chloroorganiczne forforoorganiczne pyretroidowe karbaminianowe insektycydy Fungicydy karbamininowe Fungicydy ditiokarbaminianowe fungicidy fungicidy c.d. herbicydy 1. Aldryna 1. Bromofos 1. Akrynatryna 1. Dietofenkarb 1. Acetamiprid 1. Karbaryl 1. Azoksystrobina 41. Tetrakonazol 1. Alachlor 2. p,p -DDT 2. Chlorfenwinfos 2. Alletryna 2. Fenoksykarb 2. Bromopropylat 2. Karbendazym Ditiokarbami- 2. Benalaksyl 42. Tolchlofos-Me 2. Ametryna 3. p,p -DDMU 3. Chloropiryfos 3. Bifentryna 3. Furatiokarb 3. Buprofezyna 3. Tiofanat-Me niany (maneb, 3. Bitertanol 43. Tolilofluanid 3. Atrazyna 4. p,p -DDM 4. Chloropyrifos-Me 4. beta-cyflutryna 4. Pirymikarb 4. Chlorobenzylat 4. Tiabendazol zineb, metiram, 4. Bupirymat 44. Triadimenol 4. Azyprotryna 5. p,p -DDE 5.Diazynon 5. lambda-cyhalotryna 5. Chlorbenzyd mankozeb, 5. Chinometionat 45. Triadimefon 5. Chlorprofam 6. p,p -DDD 6. Dichlorfos 6.alfa-Cypermetryna 6. Chlorfenson propineb) 6. Chlorotalonil 46. Trifloksystrobina 6. Cyjanazyna 7. o,p -DDT 7. Dimetoat 7. Cypermetryny (suma) 7. Chloropropylat oznaczane 7. Cyprodinil 47. Triflumizol 7.Dichlobenil jako CS 8. o,p -DDE 8. Disulfoton 8. Esfenwalerat 8. Chlortiofos 2 8. Dichlofluanid 48. Winklozolina 8. Dimetachlor 9. o,p -DDD 9. Etion 9. Etofenproks 9. Cyjanofenfos 9. Dichloroanilina 9. Dimetylochlorotal 10. Dieldryna 10. Etoprofos 10. Fenpropatryna 10.Dichlorobenzofenon 10. Difenokonazol 10. Etofumesat 11. alfa-endosulfan 11. Fenamidofos 11. Fenwalerat 11. Dichlofention 11. Difenyloamina 11. Fluchloralina 12. beta-endosulfan 12. Fenitrotion 12. Permetryna 12. Etrimfos 12. Dimetomorf 12. Metazachlor 13. Endosulfan, siarczan 13. Fention 13. Prometryna 13. Fenazachina 13. Dimoksystrobina 13. Metolachlor 14. alfa-hch 14. Forat 14. Tetrametryna 14. Fenchlorfos 14. Ditalimfos 14. Metrybuzyna 15. beta-hch 15. Forat, siarczan 15.Fluwalinat 15. Fenarymol 15. Nitrofen 16. Lindan 16. Fosalon 16. Fonofos 16. Fenhaksamid 16. Oksyfluorofen 17. p,p -Metoksychlor 17. Fosmet 17. Formotion 17. Fludioksonil 17.Paklobutrazol 18. Heptenofos 18. Pertan 18. Flusilazol 18. Pendimetalina 19. Izofenfos 19. Pirydaben 19. HCB 19. Profam 20. Jodofenfos 20. Propargit 20. Heksakonazol 20. Profluralina 21. Karboksyna 21. Pyriproksyfen 21. Imazalil 21. Propyzamid 22. Kwinalfos 22. Tetradifon 22. Kaptafol 22. Terbacyl 23. Malaokson 23. Tetrasul 23. Kaptan 23. Terbutryna 24. Malation 24. Krezoksym-Me 24. Trialat 25. Mekarbam 25. Kwintocen 25. Trifluralina 26. Metydation 26. Metalaksyl 27. Mewinfos 27. Mychlobutanil 28. Parartion 28. Oksadiksyl 29. Paration-Me 29. Pencykuron 30. Pirymifos-Me 30. Penkonazol 31. Profenofos 31. Pikoksystrobina 32. Protiofos 32. Prochloraz 33. Sulfotep 33. Procymidon 34. Terbufos 34. Propikonazol 35. Tetrachlorwinfos 35. Pyrazofos 36. Triazofos 36. Pyrimetanil 37. Spiroksamina 38. Tebukonazol 39. Technazen 40. Tetrahydroftalimid Strona 41 z 270