RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Żabnica Kuratorium Oświaty w Szczecinie

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia r. wraz ze zmianami z dnia r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. 2/40

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Marek Chojecki, Jolanta Dobrosielska. Badaniem objęto 70 uczniów (ankieta i wywiad grupowy), 63 rodziców grupowy).przeprowadzono (ankieta wywiad i wywiad indywidualny grupowy) z dyrektorem i 10 nauczycieli placówki, grupowy (ankieta i wywiad z przedstawicielami samorządu lokalnego i partnerów szkoły,grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwacje lekcji, placówki i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły lub placówki. 3/40

4 Obraz szkoły powstała w 1965 roku. Była 991 szkołą oddaną w Polsce w ramach akcji "TYSIĄC SZKÓŁ NA TYSIĄCLECIE". Znaczna część funduszy na jej powstanie została zgromadzona ze składek społeczeństwa Ziemi Szczecińskiej. Obwód szkolny obejmuje miejscowości: Żabnica, Czepino, Nowe Brynki, Dębce oraz część Gryfina. W szkole panuje atmosfera życzliwości i wzajemnego zrozumienia oraz przekonanie, że uczą się zarówno uczniowie jak i nauczyciele, a zdobyta wiedza jest przydatna w życiu codziennym. W Szkole Podstawowej w Żabnicy procesy edukacyjne planuje się biorąc pod uwagę potrzeby uczniów, a na proces nauczania mają wpływ wnioski wynikające z prowadzonych systematycznie diagnoz wstępnych oraz bieżących. Nauczyciele stwarzają uczniom możliwości do wzajemnej współpracy, potrafią zainteresować ich tematem oraz wyjaśniają jak się uczyć, choć nie zawsze pomagają uczniom zastanowić się nad tym, czego się nauczyli. Nauczyciele poprzez aktywizujące metody nauczania, opracowane własne koncepcje prowadzenia zajęć pozalekcyjnych oraz działania innowacyjne dają uczniom możliwość nabywania wiadomości i umiejętności w sposób ciekawy, atrakcyjnych oraz dostosowany do ich możliwości i potrzeb. Uczniowie licznie angażują się w konkursy przedmiotowe i tematyczne o zasięgu ogólnopolskim, wojewódzkim, powiatowym, rejonowym, gminnym i szkolnym zajmując w nich wysokie lokaty. Szkoła dba o bezpieczeństwo uczniów, zarówno psychiczne jak i fizyczne, a uczniowie i rodzice w pełni zgadzają się i akceptują główne cele oraz kierunki działalności wychowawczej szkoły. W szkole zainstalowany jest monitoring, dodatkowo w trosce o utrzymanie dobrego poziomu bezpieczeństwa w szkole realizowane są programy i akcje profilaktyczne: "Bezpieczna droga do szkoły", "Zapobieganie agresji i narkomanii w szkole", "Bezpiecznie z rowerem, "Pierwsza pomoc", "Bezpieczne wakacje", "Bezpieczne ferie". 4/40

5 Informacja o placówce Nazwa placówki Patron książe Barnim I Typ placówki Szkoła podstawowa Miejscowość Żabnica Ulica Długa Numer 20 Kod pocztowy Urząd pocztowy Gryfino Telefon Fax Www spzabnica.net Regon Publiczność publiczna Kategoria uczniów Dzieci lub młodzież Charakter brak specyfiki Uczniowie, wychow., słuchacze 84 Oddziały 7 Nauczyciele pełnozatrudnieni Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 2.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 1.00 Średnia liczba uczących się w oddziale 12 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela 8.4 Województwo ZACHODNIOPOMORSKIE Powiat gryfiński Gmina Gryfino Typ gminy gmina miejsko-wiejska 5/40

6 Poziom spełniania wymagań państwa Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się B Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału (D) Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się (D) Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się (D) Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania (D) Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach (D) Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój (D) Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej (B) Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój. (B) Uczniowie uczą się od siebie nawzajem (B) W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów (B) Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej B W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Respektowane są normy społeczne B Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne (D) Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań samorządu uczniowskiego (D) Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły, rodziców, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu (D) W szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze oraz modyfikuje je w razie potrzeb (B) W modyfikacjach biorą udział uczniowie i rodzice (B) 6/40

7 Wnioski 1. Kadra pedagogiczna wspiera uczniów, pomaga w przezwyciężaniu trudności oraz wskazuje im powiązania pomiędzy różnymi dziedzinami wiedzy. 2. Szkoła uczestniczy w realizacji projektów edukacyjnych i podejmuje działania nowatorskie, które aktywizują uczniów i rozwijają ich kreatywność. 3. Uczniowie są zaangażowani w zajęcia szkolne, zgłaszają propozycje działań pozaszkolnych, w które włączają się również inne podmioty szkoły i społeczeństwo lokalne. 4. Uczniowie maja poczucie psychicznego i fizycznego bezpieczeństwa, co wynika z podejmowanych w szkole działań oraz charakteru relacji, które cechuje wysoki poziom zaufania i szacunek wszystkich osób tworzących społeczność szkolną. 5. Nauczyciele przestrzegają zasad oceniania, a informacja zwrotna, której udzielają uczniom daje dzieciom zadowolenie, motywuje i mobilizuje je do dalszej nauki. 7/40

8 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Nauczanie w efektywnych szkołach jest celowe, ma jasno określone zadania, jest dobrze zorganizowane, przygotowane i odbywa się w odpowiednim tempie. Ilość czasu spędzanego na uczeniu się jest zaplanowana i kontrolowana, a stawiane pytania angażują uczniów. Środowisko uczenia się powinno być atrakcyjne, metody pracy nauczycieli oparte na najnowszej wiedzy pedagogicznej. Ważne jest, by zachęcać uczniów do samooceny i brania odpowiedzialności za proces uczenia się. Duży wpływ na ten proces ma informowanie uczniów o postępie, jaki się dokonuje w ich rozwoju intelektualnym, społecznym i osobistym. Poziom spełnienia wymagania: B Planowane procesy edukacyjne w szkole służą rozwojowi uczniów i są adekwatne do ich potrzeb. W szkole tworzy się atmosferę sprzyjającą uczeniu się, a kadra pedagogiczna wspiera i motywuje uczniów do aktywnego zdobywania wiedzy. Uczniowie otrzymują informację zwrotną o swoich postępach w nauce, dzięki czemu mogą planować swój indywidualny rozwój. Stosowane w szkole nowatorskie rozwiązania umożliwiają uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy oraz rozwijają ich kreatywność i ciekawość świata. Uczniowie czują się odpowiedzialni za własny rozwój i uczą się od siebie nawzajem. Obszar badania: Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału Planowane procesy edukacyjne w szkole są adekwatne do potrzeb uczniów i sprzyjają ich rozwojowi. Wszyscy nauczyciele biorą udział w działaniach dotyczących planowania procesów edukacyjnych. Uczniowie podczas zajęć współpracują z innymi uczniami (zob. Rys. 1j), a nauczyciel zrozumiale tłumaczą zagadnienia (zob. Rys. 2j) i potrafią zainteresować ich omawianym tematem (zob. Rys. 3j). Uczniowie wyrazili opinię, że sposób w jaki nauczyciele uczą, powoduje, że chcą się uczyć (zob. Rys. 4j). Wszystkie obserwowane zajęcia nie różniły się od innych. Na zajęciach uczniom podobało się: gra na instrumentach, tematyka lekcji, stosowanie przyborów i pomocy multimedialnych. Nauczyciele stosowali zróżnicowane metody dostosowane do treści programowych oraz umiejętności uczniów. Dobierane przez nauczycieli metody miały na celu uporządkowanie wiedzy z realizowanej partii materiału, utrwalenie zdobytych wiadomości, zmobilizowanie uczniów do aktywnego uczestnictwa w zajęciach. Metody te pozwoliły na realizację założonych celów, kierować pracą uczniów, jednocześnie zaciekawić i zainspirować ich. Nauczyciele wskazali burzę mózgów jako najczęściej stosowaną metodę w pracy z uczniami. Wszyscy uczniowie w szkole rozwijają 8/40

9 swoje zainteresowania i są zadowoleni z uczęszczania do niej. Rys. 1j Rys. 2j Rys. 3j Rys. 4j 9/40

10 Obszar badania: Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się Wszyscy nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się. Uczniowie poinformowali, że ktoś pomógł im w dniu dzisiejszym zastanowić się, czego się nauczyli (zob. Rys. 1j), nauczyciele wyjaśniają im jak się uczyć (zob. Rys. 2j), potrafią się uczyć (zob. Rys. 3j). Nauczyciele stwierdzili, że uczniowie potrafią się uczyć samodzielnie. Na obserwowanych zajęciach nauczyciele stwarzali sytuacje, w których uczniowie wyrażali swoje opinie, poszukiwali różnych rozwiązań, podejmowali indywidualne decyzje dotyczące uczenia się i kształtowania umiejętności zdobywania wiedzy. Uczniowie mieli możliwość podsumowania lekcji. Rys. 1j Rys. 2j 10/40

11 Rys. 3j Obszar badania: Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się W szkole prowadzi się działania, które tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się. Rodzice poinformowali, że nauczyciele dbają o dobre relacje między uczniami i ich szanują, traktują wszystkich równie dobrze, dzieci chodzą chętnie do szkoły. Uczniowie stwierdzili, że dostali w dniu dzisiejszym od nauczyciela wskazówkę, która pomogła im się uczyć (zob. Rys. 1j), wysłuchali ich, gdy mieli potrzebę z nimi porozmawiać (zob. Rys. 2j) oraz traktują wszystkich równie dobrze (zob. Rys. 7j). Większość czasu na lekcjach jest wykorzystana na uczenie się (zob. Rys. 3j). Uczniowie odnoszą się do siebie przyjaźnie i pomagają sobie w uczeniu się (zob. Rys. 4j, 5j). Uczniowie w szkole nie są lekceważeni przez innych (zob. Rys. 6j). Na obserwowanych zajęciach, wszyscy uczniowie odnosili się do siebie przyjaźnie, a wzajemna relacja między nauczycielem a uczniem była życzliwa. W większości sytuacji uczniowie mieli możliwość wykorzystania popełnionych błędów do uczenia się. Opinie i inicjatywy uczniów podczas lekcji były przyjmowane poprzez wyrażanie akceptacji. Większość czasu na lekcjach była wykorzystywana do uczenia się. Wszyscy uczniowie lubią szkołę. Pracownicy niepedagogiczni mają również swój udział w tworzeniu przyjaznej, życzliwej atmosfery poprzez uczenie prawidłowego zachowania. 11/40

12 Rys. 1j Rys. 2j Rys. 3j Rys. 4j 12/40

13 Rys. 5j Rys. 6j Rys. 7j 13/40

14 Obszar badania: Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania Wszyscy uczniowie byli zapoznani z oczekiwaniami dotyczącymi uczenia się. Uczniowie wiedzieli, co jest celem lekcji (zob. Rys. 1j) i dlaczego uczyli się czegoś na lekcji (zob. Rys. 2j). Nauczyciele wyjaśniali uczniom, jakich działań oczekują od nich na lekcjach (zob. Rys. 3j). Cele lekcji formułowane były wprost, zapisywane na tablicy, a przy kontynuacji zajęć przypominali czego dotyczyła poprzednia lekcja. Rys. 1j Rys. 2j 14/40

15 Rys. 3j Obszar badania: Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach W szkole powszechnie motywuje się uczniów do aktywnego uczenia się oraz wspiera się ich w trudnych sytuacjach. Dzięki informacji zwrotnej, której nauczyciele udzielają, uczniowie są zmotywowani do pracy. Rodzice twierdzą, że nauczyciele częściej chwalą uczniów niż krytykują oraz wierzą w ich możliwości. Uczniowie lubią się uczyć na lekcjach (zob. Rys. 1j), a nauczyciele pomagają im, jeśli potrzebują wsparcia (zob. Rys. 2j). Zdaniem uczniów, w nauce na lekcji pomaga im: pomoc nauczyciela, praca w grupach, stosowanie pomocy naukowych i dydaktycznych. Uczniowie wskazali, że niektóre zajęcia są trudniejsze od innych np. język polski, język angielski, plastyka. 15/40

16 Rys. 1j Rys. 2j Obszar badania: Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój Uczniowie w szkole są powszechnie informowani o postępach w nauce. System oceniania wspiera proces uczenia się i planowania indywidualnego rozwoju uczniów. Wszyscy rodzice twierdzą, że sposób oceniania ich dziecka zachęca do uczenia się. Zdaniem uczniów, nauczyciele przestrzegają ustalonych zasad oceniania (zob. Rys. 1j), uzasadniają oceny (zob. Rys. 2j), rozmawiają z nimi o postępach, trudnościach w nauce i dzięki temu wiedzą, jak się uczyć oraz co wpłynęło na ich sukcesy w nauce (zob. Rys. 3j, 4j, 5j). Uczniowie podają jak zazwyczaj czują się, kiedy są oceniani (zob. Rys. 1w) według ustalonych i jasnych zasad (zob. Rys. 6j). Z obserwacji zajęć wynika, że nauczyciele zwracali uwagę na odpowiedzi i działania uczniów, które były prawidłowe i nieprawidłowe oraz udzielali uczniom informacji zwrotnej dotyczącej efektów ich pracy. Informacja zwrotna wpływa na uczenie się uczniów na lekcji poprzez wzrost aktywności, zaangażowanie do dalszej pracy i korygowanie błędów. 16/40

17 Rys. 1j Rys. 2j Rys. 3j Rys. 4j 17/40

18 Rys. 5j Rys. 6j Rys.1w 18/40

19 Obszar badania: Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej W szkole procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób umożliwiający uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Uczniowie na lekcji mają możliwość korzystania z tego, czego nauczyli się na innych przedmiotach lub poza szkołą (zob. Rys. 1j). Wiadomości i umiejętności zdobyte w szkole, przydają się uczniom w codziennym życiu (zob. Rys. 2j). Podczas obserwowanych zajęć uczniowie mieli możliwość odwołania się do wiedzy przedmiotowej, korelacji z innymi zajęciami, doświadczeń pozaszkolnych. Nauczyciele realizowali działania międzyprzedmiotowe oraz poruszali zagadnienia z innych przedmiotów. Do najważniejszych zaliczyli: konsultacje w zakresie treści, organizowanie wycieczek, apelów, konkursów i spotkań z ciekawymi ludźmi. Nauczyciele wskazują uczniom związki między tym, co się dzieje na lekcji a wydarzeniami lub sytuacją w najbliższej okolicy, w Polsce lub na świecie. Przykładem takich działań są: apele i uroczystości z okazji świąt narodowych i lokalnych, nauka pieśni okolicznościowych i wartości patriotycznych, wyjazdy na mecze do Gryfina, udział w imprezach regionalnych, np. Smaki ryb odrzańskich, udział w odsłonięciu tablicy ku czci Niemców, którzy zostali pochowani w Żabnicy przed II wojną światową, nauka tolerancji ponad podziałami, uwrażliwianie uczniów na cierpienie innych poprzez udział w akcjach charytatywnych. Rys. 1j Rys. 2j 19/40

20 Obszar badania: Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój. Kadra pedagogiczna w szkole umożliwia uczniom wpływ na organizację i przebieg procesu uczenia się, co wpływa na poczucie współodpowiedzialności za własny rozwój. Uczniowie mają wpływ na wybór tematu i metod pracy na lekcji, sposobu oceniania, terminów sprawdzianów oraz zajęć pozalekcyjnych. Uczniowie mają wpływ na przebieg lekcji i czują się odpowiedzialni za wyniki w nauce (zob. Rys. 1w, 2w). Nauczyciele zachęcają uczniów do wymyślania i realizowania własnych pomysłów (zob. Rys. 1j). Podczas obserwowanych lekcji nauczyciele ustalali z uczniami przebieg zajęć, dawali uczniom możliwość zastanowienia czego nauczyli się na lekcji, umożliwili uczniom wpływanie na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Rys. 1j 20/40

21 Rys.1w 21/40

22 Rys.2w Obszar badania: Uczniowie uczą się od siebie nawzajem Działania nauczycieli podejmowane w szkole sprzyjają uczeniu się od siebie nawzajem. Wskazują na to wszystkie obserwacje zajęć. Wpływ na takie zajęcia ma praca w parach, uzupełnianie odpowiedzi przez innych uczniów, omawianie zadań na forum całej klasy. Uczniowie twierdzą, że pracują w grupach lub parach, wykonują zadania wymyślone przez siebie lub innych uczniów (zob. Rys. 1j, 2j, 3j). 22/40

23 Rys. 1j Rys. 2j Rys. 3j 23/40

24 Obszar badania: W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów Stosowane nowatorskie rozwiązania są adekwatne do potrzeb rozwojowych uczniów. Za nowatorskie działania stosowane w szkole dyrektor uznał m. in. program edukacyjny Szkoła bliżej życia, który jest realizowany od maja 2013 roku we wszystkich klasach szkoły, projekt Internetowy Teatr TVP dla szkół, który zakłada dotarcie ze sztuką do masowej młodej widowni, projekt Edukacja ekonomiczno-matematyczna uczniów poprzez pracę z kontami internetowymi SKO, projekt Kuźnia talentów wykorzystany w programie koła technicznego dla uczniów klas V-VI, a oparty o teorię Inteligencji Wielorakich Howarda Gardnera zakładającą, że każdy uczeń jest zdolny w specyficzny dla niego sposób. Stosowanie nowatorskich rozwiązań wpływa na rozwój kreatywności u uczniów i pokonywanie ograniczeń w szkole. Nauczyciele opracowują własną koncepcję prowadzenia zajęć pozalekcyjnych, np. terapeutyczne koło plastyczne dla uczniów, udział w ogólnopolskich akcjach, np. Twoje dane twoja sprawa, Szkoła z prawami dziecka, warsztaty pozalekcyjne w Centrum Hobbystycznym w Gryfinie, konkursy wewnątrzszkolne i międzyszkolne, a uczniowie biorą udział w projekcie badawczym czystości rzeki Odry. Wszyscy nauczyciele informują, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy wprowadzili nowatorskie, innowacyjne rozwiązania w swojej pracy, które w ich opinii są nowością w szkole. Metody te przyczyniają się do rozwoju uczniów, angażując ich w wyższym stopniu niż tradycyjne rozwiązania, rozwijają umiejętność pracy z materiałem spoza podręcznika, wykorzystują technologie informacyjne i multimedialne. Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: B Podstawa programowa jest realizowana w szkole z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji, uwzględnia osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu kształcenia, jest zgodna z potrzebami edukacyjnymi uczniów. Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia kształtowanie u uczniów kompetencji kluczowych niezbędnych do dalszej nauki oraz w przyszłości potrzebnych na rynku pracy. Nauczyciele monitorują i analizują osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe. Ich działania przyczyniają się do osiągania przez uczniów różnorodnych sukcesów edukacyjnych. 24/40

25 Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego Szkoła diagnozuje osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego, a uzyskana wiedza jest wykorzystywana w realizacji podstawy programowej i służy planowaniu procesów edukacyjnych. Z danych uzyskanych od dyrektora i z analizy danych zastanych wynika, że diagnoza wstępna prowadzona jest wśród nowych uczniów i dotyczy ich wiadomości i umiejętności. Nauczyciele obejmują badaniami uczniów klasy I na początku roku szkolnego, a w klasie IV korzystają z wyników dotyczących umiejętności matematycznych i polonistycznych z badań OBUT przeprowadzonych po klasie III oraz przeprowadzają badania w zakresie umiejętności przyrodniczych oraz języka obcego. Analiza wyników badań dydaktycznych i wyników indywidualnych uczniów z poprzedniego etapu kształcenia pozwala sformułować wstępną diagnozę dla klasy i ustalić program działań dydaktycznych. Działania te służą doskonaleniu procesu kształcenia przez: zweryfikowanie i zmodyfikowanie szkolnego zestawu programów nauczania, programu wychowawczego, programu profilaktyki (według potrzeb); zaplanowanie współpracy nauczycieli kształtujących te same lub podobne umiejętności; organizację zajęć pozalekcyjnych; zmianę stosowanych podręczników; modyfikację systemu sprawdzania i oceniania; stosowanie zróżnicowanych form pracy i środków dydaktycznych uwzględniających współczesne osiągnięcia techniki; podnoszenie kompetencji zawodowych nauczycieli; nawiązanie współpracy z instytucjami i organizacjami wspierającymi szkołę; wzbogacanie i unowocześnianie bazy dydaktycznej. Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji W szkole podczas realizacji podstawy programowej wykorzystywane są zalecane warunki i sposoby jej realizacji. Nauczyciele na zajęciach stwarzają uczniom możliwość kształtowania umiejętności czytania rozumienia, wykorzystywania i przetwarzania tekstów, myślenia naukowego, pracy zespołowej, kształtują umiejętność odkrywania zainteresowań, umiejętność uczenia się oraz posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, a także umiejętność komunikowania się w języku ojczystym (zob. Rys. 1j - 8j). Na obserwowanych lekcjach kształcone były najważniejsze umiejętności opisane w podstawie programowej dla szkoły podstawowej z wykorzystaniem właściwych metod i formy pracy, adekwatnych do tematu lekcji i zgodnych z podstawą programową. 25/40

26 Rys. 1j Rys. 2j Rys. 3j Rys. 4j 26/40

27 Rys. 5j Rys. 6j Rys. 7j Rys. 8j 27/40

28 Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz Nauczyciele monitorują i podsumowujące. i diagnozują osiągnięcia uczniów stosując ocenianie bieżące Z informacji uzyskanych od nauczycieli i uczniów oraz z obserwacji lekcji wynika, że nauczyciele sprawdzają poprawność rozumienia przez uczniów kwestii omawianych na lekcjach (zob. Rys. 1j); sprawdzają sposób wykonywania zadań; zadają pytania i stwarzają taką samą możliwość uczniom; zbierają informacje zwrotne i proszą o podsumowanie ćwiczeń; wykorzystują techniki badawcze. Wnioski z analiz osiągnięć uczniów nauczyciele wykorzystują m. in. do indywidualizacji pracy z uczniem, modyfikacji dotychczasowych metod nauczania i modyfikacji kryteriów oceniania. Wszyscy nauczyciele deklarują, że stosują ocenianie bieżące i podsumowujące, a dwie osoby stosują ocenianie kształtujące. Rys. 1j Obszar badania: przyczyniają się Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych W szkole podejmowane są działania mające na celu realizację wniosków wypływających z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów, które przyczyniają się do osiągania przez uczniów różnorodnych sukcesów edukacyjnych. W opinii dyrektora nauczyciele stosują różne formy sprawdzania wiedzy na pracach klasowych, sprawdzianach, w kartach pracy - zadania otwarte, zamknięte, testowe, rysunkowe, wyboru: prawda/fałsz, stosowanie metod aktywizujących, gier i zabaw dydaktycznych na zajęciach 28/40

29 z uczniami, liczne projekty edukacyjne, konkursy szkolne i pozaszkolne. Nauczyciele wykorzystują również technologię informacyjną i informatyczną, stosują indywidualizację nauczania, różnicują prace domowe, przestrzegają zaleceń zawartych w opiniach poradni PPP. Wnioski wypracowane w latach realizowano w dwóch projektach, które otrzymały dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Celem projektów Bakałarz i Żaczek było podniesienie poziomu kompetencji kluczowych uczniów, tj. porozumiewanie się w języku ojczystym i językach obcych, kompetencje matematyczne i naukowo-techniczne oraz informatyczne, umiejętność uczenia się, kompetencje społeczne oraz poprawienie funkcjonowania szkoły. W ramach projektów podejmowano wiele różnorodnych działań, m.in.: prowadzono dodatkowe zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze oraz specjalistyczne służące wyrównywaniu dysproporcji edukacyjnych w trakcie procesu kształcenia, w tym dla uczniów zdolnych lub pragnących rozwijać swoje zainteresowania. Uczniowie podnieśli swój poziom kompetencji kluczowych, motywacji i samooceny. Uzyskali również w 2011 i 2012 roku wynik na sprawdzianie w kl. VI powyżej średniej uzyskanej w województwie zachodniopomorskim i kraju, a tym samym poprawili swoją szansę na dalszą karierę edukacyjną i zawodową. Można stwierdzić na podstawie opinii nauczycieli, że wzrost efektów kształcenia jest szczególnie widoczny w doskonaleniu umiejętności czytania ze zrozumieniem na wszystkich przedmiotach, ćwiczeniu odczytywania poleceń w zadaniach, ćwiczeniach z zakresu interpunkcji i ortografii (na wszystkich przedmiotach). Zajęcia dodatkowe realizowane w szkole i przygotowujące do sprawdzianu oraz organizowanych konkursów przynoszą określone efekty, np. zajęcie przecz ucznia klasy VI w 2013 roku I miejsca w Gminnym Konkursie Matematycznym, zdobycie przez uczennicę klasy VI drugiego miejsca w Gminnym Konkursie Języka Angielskiego, wyróżnienie I stopnia zdobyte przez ucznia klasy V w Ogólnopolskim Konkursie Alfik Humanistyczny. Duży wpływ na podnoszenie wyników kształcenia ma także rozbudowywana baza pomocy dydaktycznych i księgozbioru oraz pracowni komputerowej, co stwarza dzieciom większe możliwości dostępu do coraz szerszego zasobu informacji z różnych źródeł. Wyniki sprawdzianu w ostatnich trzech latach lokują szkołę w strefie wyników bardzo wysokich w latach 2011 i 2012 oraz w strefie wyników niskich w roku Według dyrektora i nauczycieli wyniki 2013 roku są uzasadnione o tyle, że w klasie VI była bardzo duża grupa uczniów z deficytami rozwojowymi. Ponad 30% uczniów miało obniżone wymagania edukacyjne z różnych powodów. Byli tam też uczniowie, którzy ze względu na sytuację rodzinną nigdy nie wykonali badań w PPP mimo zaleceń szkoły. I mimo iż duża grupa uczniów napisała sprawdzian bardzo dobrze lub dobrze 39, 33, 30 pkt część uczniów napisała bardzo słabo 8, 10, 12 pkt. Wyniki sprawdzianu pokrywają się z wynikami klasyfikacji śródrocznej i rocznej. Ankietowani uczniowie są zadowoleni przede wszystkim ze swoich osiągnięć w nauce (dobre oceny) i sukcesów odnoszonych w zawodach sportowych (zob. Rys. 1o). 29/40

30 Rys.1o Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy Nauczyciele rozwijają u uczniów kompetencje i umiejętności przydatne na kolejnym etapie kształcenia. Należą do nich kompetencje takie jak np.: posługiwanie się nowoczesną technologia komputerową, wykorzystywanie różnych źródeł informacji, komunikowanie się w języku ojczystym i obcym, czytanie, rozumienie i przetwarzanie tekstu, umiejętność myślenia matematycznego i naukowego umiejętność organizowania i oceniania własnej pracy. Doskonalą także umiejętności społeczne, m. in.: pracy w zespole, umiejętność rozwiązywania problemów, umiejętność zachowania się w sytuacjach kryzysowych, kształcenie pożądanych postaw patriotycznych, umiejętność ratowania ludzkiego życia, a także cechy charakteru: obowiązkowość i systematyczność, odporność na stres, kreatywność, otwartość, tolerancja, empatia. 30/40

31 Wymaganie: Respektowane są normy społeczne Szkoły powinny kształtować postawy zgodne z wartościami i normami społeczeństwa demokratycznego. Poznawanie zasad i rozumienie ich znaczenia dla funkcjonowania społeczności szkolnej i społeczeństwa stanowi element rozwoju. Świadomość tego, jak ważne jest przestrzeganie wspólnie ustalonych reguł, decyduje o sukcesie grup. Ważnym zadaniem szkoły jest tworzenie poczucia bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego, a także klimatu sprzyjającego uczeniu się. Poziom spełnienia wymagania: B Szkoła podejmuje wiele działań z zakresu zapewnienia uczniom bezpieczeństwa, włączając w to wszystkich pracowników, dzięki czemu dzieci mają poczucie bezpieczeństwa i stosują się do obowiązujących zasad. Uczniowie są inicjatorami podejmowanych działań - we współpracy z nauczycielami organizują uroczystości klasowe i szkolne, włączają się w akcje charytatywne. Mają wpływ na zasady zachowania obowiązujące w szkole. Uczniowie i ich rodzice mają możliwość zgłaszania swoich propozycji dotyczących działań wychowawczych. Obszar badania: Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne Działania podejmowane przez dyrekcję, nauczycieli i innych pracowników szkoły zapewniają dzieciom poczucie bezpieczeństwa w różnych sytuacjach życia szkolnego. Zdaniem większości uczniów na lekcjach, w czasie przerw oraz podczas pobytu na terenie szkoły, poza zwykłymi godzinami jej pracy jest bezpiecznie (zob. Rys.1j - 3j). Większość uczniów twierdzi, że w szkole nie występuje problem agresji słownej, fizycznej lub pozawerbalnej (zob. Rys. 1w - 9w). O skuteczności działań szkoły w zapewnianiu uczniom bezpieczeństwa świadczą opinie wyrażane przez partnerów, przedstawiciela organu prowadzącego i innych pracowników szkoły. Do najważniejszych działań z zakresu zapewnienia uczniom bezpieczeństwa należą: wzmożenie dyżurów nauczycieli i innych pracowników szkoły, wprowadzenie monitoringu budynku, używanie bezpiecznych sprzętów szkolnych i usuwanie pojawiających się usterek, pogadanki na temat bezpieczeństwa i przeciwdziałania agresji, przeprowadzanie próbnych alarmów, współpraca z policją, strażą miejską i graniczną, akcje profilaktyczne: "Bezpieczna droga do szkoły", "Bezpieczne "Zapobieganie wakacje", agresji i narkomanii "Bezpieczne ferie"; w szkole", opieka "Bezpiecznie nauczycielska z rowerem, podczas dowozu "Pierwsza pomoc", uczniów. Według respondentów jedynym mankamentem jest bliska odległość od drogi, którą przejeżdżają samochody ciężarowe z i do pobliskiego zakładu, które mogą stanowić zagrożenie dla idących do szkoły uczniów. 31/40

32 Rys. 1j Rys. 3j 32/40

33 Rys. 5j Rys. 7j 33/40

34 Rys. 9j Rys. 11j 34/40

35 Rys.1w Obszar badania: Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań samorządu uczniowskiego Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań Samorządu Uczniowskiego. Uczniowie w ramach swojej samorządności uczestniczą w organizowanych przez Samorząd Uczniowski imprezach szkolnych, konkursach i zawodach, a część wskazuje siebie jako ich współorganizatora. Jest też grupa uczniów, którzy deklarują, że nie biorą udziału w żadnych działaniach samorządu uczniowskiego (zob. Rys 1w). Zdaniem uczniów, nauczyciele są zawsze otwarci na ich propozycje oraz pomagają w realizacji przedsięwzięć i uczestniczą w tych działaniach. Samorząd jest inicjatorem różnych działań, m.in.: wyborów do Samorządu, akcji charytatywnych i społecznych, realizacji imprez (dzień chłopaka, andrzejki, mikołajki), czwartków z muzyką i ruchem. Zdaniem kadry pedagogicznej samorządność uczniowska uczy demokracji, wrażliwości, samodzielności oraz motywuje uczniów do pracy na rzecz społeczności lokalnej. 35/40

36 Rys.1w Obszar badania: Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły, rodziców, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu Zasady postępowania i współżycia w szkole są uzgadniane i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły i rodziców. W szkole obowiązują i są respektowane wartości i normy społeczne zgodne z zasadą równości, godności i sprawiedliwości. Rodzice i uczniowie akceptują obowiązujące w szkole wartości i normy społeczne. Większość uczniów oraz rodziców deklaruje, że mają wpływ na obowiązujące w szkole i w klasie zasady zachowania (zob. Rys.1j - 3j ). W szkole od uczniów oczekuje się kulturalnego, bezpiecznego zachowania się, poszanowania cudzej pracy i mienia. Obserwacje zajęć wskazują, że relacje między członkami społeczności szkolnej oparte są na wzajemnym szacunku i zaufaniu. Pracownicy szkoły są zdania, że uczniowie respektują obowiązujące normy społeczne i nie przejawiają zachowań agresywnych. Większość rodziców jest zdania, że nauczyciele szanują ich dzieci i traktują wszystkich uczniów równie dobrze (zob. Rys. 4j i 5j). 36/40

37 Rys. 1j Rys. 2j Rys. 3j Rys. 4j 37/40

38 Rys. 5j Obszar badania: W szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze oraz modyfikuje je w razie potrzeb Nauczyciele analizują skuteczność podejmowanych działań wychowawczych oraz modyfikują je stosownie do uzyskiwanych wyników i potrzeb uczniów. Wychowawcy na bieżąco analizują zachowania uczniów wynikające z ich obserwacji w różnych sytuacjach społecznych (podczas lekcji, przerw, uroczystości szkolnych, wycieczek, zajęć pozalekcyjnych, zawodów sportowych). Analiza działań wychowawczych przeprowadzana jest również na podstawie ankiet, rozmów indywidualnych i grupowych z uczniami i z rodzicami. W szkole stosowane są badania dotyczące bezpieczeństwa, np. w 2013 roku zespół zadaniowy przeprowadził badanie Czy uczniowie czują się w szkole bezpiecznie?, analizowany jest również szkolny program profilaktyki. W wyniku analiz dokonano następujących modyfikacji: popularyzacja osiągnięć uczniów w celu wzmacniania zachowań pożądanych; podejmowanie działań interwencyjnych wobec stwierdzonych zagrożeń m.in. zaproszono telewizję TVN 24, aby nagłośnić sprawę drogi dzieci do szkoły (brak chodników przy dużym natężeniu ruchu samochodów ciężarowych ); prowadzenie akcji Bezpiecznie z Puchatkiem ; rozdawanie kamizelek i elementów odblaskowych; szkolenia prowadzone przez funkcjonariuszy Straży Miejskiej; spisywanie kontraktów z uczniami; reagowanie na nowe zagrożenia prelekcje dla rodziców na temat dopalaczy współpraca i zagrożeń z policją w cyberprzestrzeni; i strażą miejską; zgłoszenie do programu organizowanie GIDO szkoleniowych Twoje rad dane twoja pedagogicznych sprawa ; z udziałem specjalistów, realizowanie inicjatyw społecznych proponowanych przez uczniów; wprowadzenie możliwości zgłaszania problemów wychowawczych przez rodziców w ramach księgi skarg i wniosków. 38/40

39 Obszar badania: W modyfikacjach biorą udział uczniowie i rodzice Inicjatywy rodziców i uczniów są wykorzystywane do modyfikacji działań wychowawczych. Rodzice i uczniowie uczestniczący w wywiadach w pełni zgadzają się i akceptują główne cele oraz kierunki działalności wychowawczej szkoły. Rodzice zgłaszają swoje propozycje bezpośrednio wychowawcom lub za pośrednictwem Rady Rodziców (np. ustalenie konsekwentnych zasad usprawiedliwiania nieobecności ucznia na zajęciach; informowanie rodziców klasy VI o przewidywanych sprawdzianach z poszczególnych przedmiotów poprzez pocztę elektroniczną lub sms; zakupienie telefonu z kartą umożliwiającego kontakt rodzicom z nauczycielami podczas trwania wycieczek). Również uczniowie mają możliwość zgłaszania propozycji dotyczących zasad postępowania w szkole, praw i obowiązków uczniów. Z ich inicjatywy organizowane są imprezy klasowe i akcje charytatywne. Uczniowie zaproponowali, żeby dzień polskiej niezapominajki był dniem bez jedynki; postulowali wprowadzenie czwartków z muzyką i ruchem; z ich inicjatywy wprowadzono zmiany w asortymencie sklepiku szkolnego; organizowany jest Kolorowy dzień, w którym uczniowie ubierają się na kolorowo oraz konkurs Pokaż co potrafisz, w którym wszyscy uczniowie mają możliwość zaprezentowania swoich talentów w różnych dziedzinach. Dyrektor i nauczyciele są otwarci na zgłaszanie przez uczniów i rodziców propozycje różnorodnych działań. 39/40

40 Raport sporządzili Marek Chojecki Jolanta Dobrosielska Kurator Oświaty:... 40/40