Toruński odbiornik WebSDR. Przewodnik dla użytkownika. Waldek SP2ONG

Transkrypt

1 Toruński odbiornik WebSDR Przewodnik dla użytkownika Waldek SP2ONG Grudzień 2014

2 Informacje ogólne Odbiornik WebSDR został uruchomiony w czerwcu 2014 roku przez Waldka SP2ONG z dużym wkładem lokalnych użytkowników o czym możecie przeczytać na końcu tego poradnika w dziale o informacjach technicznych WebSDR. Odbiornik posiada możliwości słuchania na pasmach amatorskich KF i VHF/UHF i może być używany przez każdego w dowolnym miejscu na świecie mając dostęp do internetu. Jednym z moich głównych celów uruchomienia odbiornika WebSDR jest popularyzacja krótkofalarstwa oraz zastosowania nowej techniki do słuchania pasm armatorskich. WebSDR może być obsługiwany z najpopularniejszych przeglądarek internetowych. Wcześniejsze wersje oprogramowania wymagały JAVA, które ograniczają możliwość korzystania przeglądarka z wtyczką JAVA. Najnowszym wersja oprogramowania WebSDR oprócz JAVA używa także HTML5. HTML5 pozwala nagrywać odbierane stacje do pliku typu WAV, pozwala używając przeglądarki Safari na ios lub Firefox na mobilnych urządzeniach z Androidem słuchać WebSDR pod adresem lub 430 Mhz pod adresem Toruński WebSDR można także słuchać na ciekawej aplikacji dostępnej dla Androida na telefony i tablety. Wystarczy pobrać aplikacje Pocket RxTx z strony Google Play i po zainstalowaniu wybrać z listy WebSDR SP2PMK. Odbiornik WebSDR jest umieszczony w Toruńskim klubie krótkofalowców SP2PMK Interfejs użytkownika odbiornika WebSDR Strona główna WebSDR jest podzielona na kilka obszarów funkcjonalnych co zostało zaznaczone cyframi na załączonym obrazku. Poniżej zostaną opisane poszczególne obszary.

3

4 1. Zaznaczając opcję "Włącz używanie klawiatury" pozwala ci używać komend jednym naciśnięciem klawisza, takich jak te przedstawiono poniżej. Może to być wygodne, jeśli nie chcesz korzystać z myszki do nawigacji: j k : częstotliwość w dół / w górę (+ shift / ctrl / alt szybciej) u l c a f: USB, LSB, CW, AM, FM z Z: centrowanie / powiększenie wodospadu g: wprowadź częstotliwość 2. Klikając na odpowiedni przycisk można ręcznie wybrać czy będziemy używać Java lub HTML5 dla wodospadu oraz dźwięku. Zwykle najbardziej odpowiedni wybór zostanie automatycznie wybrany przez przeglądarkę. 3. Widok wodospadu : Wyświetlanie wielu pasm jednoczenie jest przydatne, gdy chcesz oglądać ogólnie poziom aktywności we wszystkich pasmach, ale może to spowolnić przeglądarkę i ograniczyć liczbę jednoczesnych nasłuchowców, którzy chcą korzystać z WebSDR w każdej chwili. Jeśli zamierzasz monitorować tylko jedna częstotliwość przez dłuższy okres czasu, należy rozważyć wybieranie opcji "brak", który wyłącza wodospad i maksymalizuje wydajność transmisji strumieniowej audio. 4. Wyświetlany wodospad pokazuje odbiór sygnałów radiowych jako serie przewijanych pionowych linii. Można przesuwać wodospad bez przestrajania klikając lewym przyciskiem myszy na wodospadzie i przeciągając myszką lewo lub w prawo na wodospadzie. Można zrobić powiększenie wodospadu przesuwając myszką na wybrane miejsce i następnie użycie rolki myszki.

5 5. Pole częstotliwości pod wodospadem pokazuje zakres częstotliwości odbieranej a żółty marker na skali częstotliwości pokazuje aktualną częstotliwość, która jest monitorowana. Klikając lewym klawiszem myszki po skali (tuż poniżej skali częstotliwości ) lub przeciągając kursor w lewo lub w prawo trzymając marker jak na poniższym rysunku, będziemy dostrajali odbiornik do wybranej częstotliwości. Jeśli jest włączona opcja korzystania z klawiatury można kursorami strzałek zmieniać pozycje markera na skali częstotliwości. Klikając lewym przyciskiem myszki i przeciągając w lewo lub w prawo myszą na krawędzi żółtego markera strojenia będziemy zmieniali szerokość filtru odbiornika.

6 6. Opcje kontrolne wodospadu dostępne w tym polu pozwalają ustawić wygląd wodospadu tak aby był najlepszy jaki będziesz potrzebował. Pomniejszenie, Powiększanie, Max.(malne) i Mini(malne) powiększenie wykresu wodospadu. Przyciski te pozwalają na szybka zmianę zakresu częstotliwości jakie można wyświetlić na wodospadzie. Kliknięcie Min pokaże całe pasmo częstotliwości odbiornika, a Max będzie to największe powiększenie wodospadu wokół częstotliwości na której słuchasz. Jest to przydatne, jeśli chcesz zobaczyć bardzo słabe sygnały lub chcesz ustawić szerokość pasma odbiornika na zgodny z nadawanym/odbieranym sygnałem. Prędkość, wielkość i rodzaj wodospadu można również modyfikować, wystarczy wybrać jedną z opcji w menu rozwijanym dostępnych opcji. Warto czasami próbować wybrać opcje skalowania dla wodospadu Wyświetl słabe sygnały lub silne sygnały gdzie możemy odpowiednio przeskalować wodospad aby widzieć lepiej słabe sygnały albo tylko silne sygnały. Wybór opcji Spectrum spowoduje ze zamiast wodospadu będzie miał wygląd który bardziej przypomina jak w konwencjonalnym wyświetlaczu analizatora widma gdzie wyświetlana jest na osi pionowej amplituda sygnału względem częstotliwości na osi poziomej. Może to być przydatne, jeśli chcesz porównać względną siłę odbieranych sygnałów. Zaznaczenie pola "Ukryj opisy powoduje wyłączenie wyświetlania pomarańczowych znaczników / markerów w polu częstotliwości, jeżeli nie są one konieczne, lub zaśmiecają ogólny obraz. 7. Wybór Pasma i wybór Częstotliwości. Pole to pozwala to wybranie konkretnego pasma oraz częstotliwości do odbioru sygnałów radiowych. Można wprowadzić wartości numeryczne lub klikając przyciski poniżej pola wprowadzania częstotliwości. Przyciski Pasmo pozwalają na szybkie wybór wymaganego zakresu częstotliwości bez konieczności wpisywania wartości częstotliwości. 8. Przyciski pamięci pozwalają Wybrać, Usunąć i Zapisać własne określone częstotliwości, które mogą być wykorzystane ponownie po następnym logowaniu do WebSDR pod warunkiem ze wprowadzony został znak wywoławczy lub nazwa użytkownika w polu do tego przeznaczonym i 10. Modulacja i szerokość pasma filtru. WebSDR jest w stanie odbierać wiele różnych rodzajów transmisji, które mogą wykorzystywać różne typy modulacji. Wybór odpowiedniego rodzaju modulacji i odpowiedniego pasma odbioru jest kluczem do uzyskania najlepszej jakości odbioru. Dla naszego odbiornika WebSDR głównie będziesz korzystał: Pasmo 80m: LSB Pasmo 40m: LSB Pasmo 20m: USB Pasmo 20CW: CW lub USB w zakresie emisji cyfrowych Pasmo 4m i 2m : głównie FM ale zobacz także USB i CW zgodnie z band planem

7 11. Siła sygnału S-metr. Jest to wskaźnik paskowy pokazujący siłę odbieranego sygnału. Cyfrowa reprezentacja odebranej moc sygnału jest przedstawione w wartościach db tuż poniżej wykresu. Dane te są przydatne, jeśli chcesz, aby dokonać dokładnych porównań siły odbieranego sygnału pomiędzy różnymi stacjami lub podczas korzystania z różnych anten. 12. Wykres siły sygnału ta funkcja jest przydatna, jeśli chcesz zobaczyć różnice w sile odbieranych sygnałów w okresie czasu. Można wybrać wolne lub szybkie zmiany w czasie, które mogą być przydatne, gdy obserwację zmian sygnałów z satelitów lub radiolatarni. 13. Trzy przyciski pod wykresem siły sygnału pozwala użytkownikom na tymczasowe Wyciszenie (wyłączenie) odbioru dźwięku, zastosowanie "Blokady szumu" użyteczne na pasmach VHF/UHF w trybie FM, Autonotch bardzo przydatny na KF aby usunąć z odbioru niepotrzebne nośne o stałej częstotliwości lub pogwizdujące sygnały telegraficzne podczas słuchania stacji w trybie USB lub LSB. Pamiętaj nie używać tego kiedy słuchasz telegrafii lub dekodujesz emisje cyfrowe. 14. Naciśnięcie przycisku nagrywanie audio 'Start' rozpocznie nagrywanie sygnałów odbieranych na wybranej przez ciebie częstotliwości. Aby zakończyć nagrywanie należy nacisnąć przycisk "Stop" i będzie możliwość pobrania nagrywanie w postaci pliku WAV na Twój komputer. Tytuł nagrania wskazuje datę, czas, tryb i częstotliwość, jaki był wybrane gdy nagranie zostało rozpoczęte. Jest to bardzo przydatne, jeśli chcesz nagranie przesłać nadawcy którego odbierałeś aby mógł posłuchać w jakiś sposób był obierany na tym WebSDR lub można dekodować odebrane dane w późniejszym czasie.

8 15. Ogólna regulacja głośności audio znajduje się na dole tej sekcji w postaci suwaka gdzie możemy ustawić poziom odbieranego audio. 16. To pole pokazuje wykaz użytkowników, na jakich pasmach obecnie słuchają. Jest to przydatny sposób wizualizacji aby zobaczyć czego inni użytkownicy słuchają na WebSDR i gdzie jest największa aktywności Znak stacji lub nazwa użytkownika. Podczas korzystania z WebSDR warto wpisać znak wywoławczy lub nazwę użytkownik. Będziesz widziany zamiast adresu IP z którego łączysz się na wykazie użytkowników wg częstotliwości i na czacie, jeśli dodasz komentarz. Jeśli jesteś krótkofalowcem nie wstydź się swojego znaku :-). 18. ChatBox jest to szybki sposób na wymianę wiadomości z innymi użytkownikami, zwłaszcza jeśli rzadkie stacja jest słyszalne możesz poinformować innych właśnie na czacie. Jeśli chcesz użyć ChatBox, upewnij się, że wprowadziłeś nazwę użytkownika lub znak wywoławczy nad okienkiem Chatbox'a, tak aby wszyscy wiedzieli z kim rozmawiają. Do dobrego tonu należy również aby przywitać się od czasu do czasu, zwłaszcza jeśli nowy użytkownik jest zalogowany. Obszar wprowadzania tekstu 19. "ChatBox. Wystarczy wpisać wiadomość tutaj i naciśnij klawisz enter. Ale proszę nie wprowadzaj obraźliwych wiadomości. Celem jest zachęcenie użytkowników i osób zainteresowanych lub związanych z nimi technologii radiowymi do korzystania z WebSDR. 20. Sekcja logbook pozwala na wprowadzenie informacji o specjalnych lub nietypowych stacjach jakie słyszeliście na tym WebSDR 21. Okno statystyk pokazuje, jak wiele osób korzysta obecnie z WebSDR i ile procesor i przepustowość sieci jest zużywany przez WebSDR. Pole 22. pokazuje numer wersji oprogramowania i dane kontaktowe do autora oprogramowania

9 Różne rodzaje sygnałów, które możesz usłyszeć na WebSDR Wiele różnych rodzajów sygnałów można zobaczyć i usłyszeć podczas korzystania z WebSDR. Może zająć trochę czasu dla początkujących, zanim zidentyfikuje każdy rodzaj i będzie w stanie zrozumieć, jak wydobyć czytelną informacje z sygnału. Ale mam nadzieję, że poniższe informacje będą pomocne. Najlepszym punktem wyjścia może być spojrzenie na sygnał na wodospadzie, który odbierasz. Rodzaj sygnału można zazwyczaj zidentyfikować przez powiększenie wodospadu, dzięki czemu będzie można wyraźniej zobaczyć, w jaki sposób sygnał jest modulowany. Jeśli sygnał jest dość stały w postaci cienkiej linii, której szerokość waha się z nieco nieregularnym układzie, są szanse, że będzie to transmisja głosu przy użyciu AM lub FM. Transmisja FM Aby uzyskać najlepsza jakość odbioru, należy umieścić oba pochyłe krawędzie żółtego markera filtru symetryczny względem osi pionowej. W ten sposób będziesz miał pewność że są dopasowane dokładnie do częstotliwości środkowej i dopasowane szerokości odbieranego sygnału. Za pomocą regulatora głośności, aby ustawić poziom dźwięku do własnych warunków odsłuchowych. Jeśli audio brzmi zniekształcone, spróbuj wybrać inny tryb, lub lekko dostroić częstotliwości lub ustawienia szerokości filtru odbiornika. Telegrafia CW (Mores) Transmisja SSB (LSB)

10 Transmisja cyfrowa JT65 Transmisja cyfrowa PSK Transmisja SSTV i DSSTV.

11 Dekodowanie cyfrowych danych Wiele popularnych cyfrowych transmisji danych mogą być dekodowane za pomocą karty dźwiękowej komputera i za pomocą dostępnego oprogramowania. Zanim będzie można to zrobić trzeba najpierw znaleźć sposób aby odbierane sygnały z WebSDR docierały do karty dźwiękowej. Mamy trzy popularne sposoby aby to zrobić: 1. Zrób trójdrożny spliter audio taki że wyjście głośnikowe karty dźwiękowej może być podłączone do zewnętrznego głośnika i wejścia liniowego karty dźwiękowej w tym samym czasie. 2. Użyj opcji miksera, które można znaleźć dla niektórych kart dźwiękowych do ustawienia karty dźwiękowej wyjście audio z powrotem do wejścia liniowego. 3. Użyj jakiegoś wirtualnego audio oprogramowania do tworzenia nowych wirtualnych portów audio, które można podłączyć i wybrać różne źródła dźwięku i urządzeń ze sobą bez korzystania z zewnętrznych przewodów połączeniowych. Przykłady takich programów to "wirtualny kabel audio ' oraz zestaw połączeniowy audio 'Jack' Kiedy już udało się uzyskać dźwięk z WebSDR do karty dźwiękowej, można skorzystać z oprogramowania, takiego aby dekodować sygnały cyfrowe jakie odbierasz na WebSDR. dl-fldigi - Może być stosowany do dekodowania sygnałów telemetrycznych z balonów, telegrafii, RTTY, BPSK (na pasmie 20 m Mhz lub Mhz) i wiele innych. Zwróć uwagę jeśli wysyłasz raporty telemetryczne odebrane z balonów via WebSDR SP2PMK na 144 lub 430 Mhz upewnij się aby ustawić współpodrzędne dla odbiornika WebSDR szerokość: długość: jest to lokalizacja odbiornika WebSDR w klubie SP2PMK. Dire Wolf ( ) jest modemem na karcie dźwiękowej do odbioru protokołu AX25, który w połączeniu z oprogramowaniem APRSISCE / 32 ( ) może służyć do dekodowania transmisji Packet Radio AX25 oraz APRS, który można usłyszeć na MHz FM lub okazjonalnie na MHz FM, kiedy nadawany przez radioamatorów na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Slow Scan Television jest okazjonalnie transmitowana z ISS na MHz FM. Możesz także próbować odbierać SSTV na pasmie 80/40/20 m (szukaj markerów informujących o częstotliwości gdzie nadawany jest SSTV w pasmie amatorskim) SSTV możesz dekodować przy pomoc MMSTV lub inny programem EasyPAL: JT65/JT9 emisje możesz odbierać i dekodować np. na lub Mhz przy pomocy oprogramowania WSJT-X W konfiguracji należy podać swój znak i loc WebSD: JO93HA. W opisie anten warto dla pasma 10m i 20m podać jako rodzaj anteny: WebSDR Torun Patrz zrzuty ekranów z odebranych emisji cyfrowych QPSK31/JT65/DSSTV z WebSDR SP2PMK na końcu tego poradnika. Polecam lekturę o rożnych emisjach cyfrowych na stronie:

12 Informacje techniczne o Toruńskiem WebSDR Obecnie WebSDR wyposażony jest w następujący sprzęt: Pasmo Pasmo Pasmo Pasmo Pasmo Pasmo 2m: DVB-T oraz antena Big-Start (klub SP2PMK), filtr BPF (SP2ONG) 10m: DVB-T (SP2AQB) antena pionowa 80m: SDR wg YU1LM DR2A++ + Xonar DG (SP2IAZ + SP2OFP) 40m: SDR wg YU1LM DR2H++ + Xonar DS (SP2UKS), filtr BPF (SP2IAZ) 20m: SDR wg YU1LM DR2H++ + Xonar DG (SQ2EAT+SP2ONG) 20mCW: SDR Softrock40 (SP2GWE), karta dźwiękowa wewnętrzna PC Zasilacz symetryczny +/- 12V dla odbiorników DR2H++ (SP2UKS) Antena na pasma KF W3DZZ SP2PMK Komputer Pentium4 3GHz (SP2ONG): SDR dla KF + 4m /2 m pasma Na osobnym komputerze tylko: Pasmo 70cm (434 Mhz): DVB-T (SP2FZW) jedna antena Big-Star (SP2SWT) Pasmo 4m: DVB-T (SP2IAZ) + antena 5/8 L (SP2SWT) Obecnie posiadamy łącze o szybkości UPLINK 1 Mb/s co pozwala nam aby jednocześnie mogło słuchać max użytkowników. Gdyby udało się nam podnieść limit uplink do 2 Mb/s wtedy nasz WebSDR mógłby obsłużyć jednocześnie ok 24 użytkowników. Komputer 2 procesorowy i 2 korowy przeznaczony tylko wyłącznie na dekodery DVB-T USB VHF/UHF Router sieciowy WR740N (SP2NAT) Konfiguracja i administracja komputerów SP2ONG. Jeśli chcecie udoskonalić nasz odbiornik SDR możecie pomoc w rozwoju WebSDR. Co obecnie potrzebujemy możecie znaleźć informacje pod adresem Powyższy przewodnik powstał na bazie przewodnika: A comprehensive User Guide to the Microwave WebSDR - by Martin G8JNJ

13 Zrzuty ekranów z programów do odbioru emisji cyfrowych Przykład odbioru emisji JT65 na SP2PMK WebSDR Mhz przy pomocy programu WSJT-X Przykład odbioru BPSK31 na SP2PMK WebSDR Mhz przy pomocy programu DL-FLDIGI

14 Przykład odbioru DSSTV na SP2PMK WebSDR Mhz przy pomocy programu QSSTV Przykład odbioru DSSTV na SP2PMK WebSDR Mhz przy pomocy programu RXAMADRM

15 Odbiór danych APRS Mhz z SP2PMK WebSDR przy pomocy programu XASTIR Odbiór danych APRS Mhz z SP2PMK WebSDR przy pomocy programu APRIS32