Raport z pilotażu narzędzi badawczych w ramach projektu Kaliski rynek pracy szanse i zagrożenia

Transkrypt

1 Raport z pilotażu narzędzi badawczych w ramach projektu Kaliski rynek pracy szanse i zagrożenia Kalisz

2 Spis treści Wprowadzenie... 3 Raport z badao pilotażowych... 4 Cele badao pilotażowych... 4 Dobór próby w badaniach pilotażowych w ramach projektu... 5 Wnioski z badania pilotażowego... 7 NARZĘDZIA BADAWCZE... 9 Scenariusz indywidualnego wywiadu pogłębionego... 9 Scenariusz zogniskowanego wywiadu grupowego z pracodawcami Scenariusz wywiadu kwestionariuszowego z mieszkaocami Kalisza i powiatu kaliskiego Scenariusz wywiadu kwestionariuszowego z pracodawcami

3 Wprowadzenie Prezentowany raport z pilotażu narzędzi badawczych powstał w ramach realizacji Projektu pt. Kaliski rynek pracy szanse i zagrożenia, który jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (Priorytet VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich, Działanie 6.1 Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie, Poddziałanie Wsparcie powiatowych i wojewódzkich urzędów pracy w realizacji zadao na rzecz aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych w regionie). Przedmiotowy Projekt jest realizowany przez Powiatowy Urząd Pracy w Kaliszu oraz Gminę Brzeziny w partnerstwie z Biurem Handlowym Euroconsult. W ramach realizacji Projektu zaplanowanych został szereg działao o charakterze badawczym, na które składają się m.in. bezpośrednie wywiady kwestionariuszowe z mieszkaocami i pracodawcami Kalisza i powiatu kaliskiego, indywidualne wywiady pogłębione z przedsiębiorcami, przedstawicielami lokalnych i regionalnych organizacji pracodawców, związków zawodowych oraz organizacji pozarządowych, przedstawicielami instytucji rynku pracy i władz lokalnych, a także zogniskowane wywiady grupowe z pracodawcami. Ponadto w zakres zadao badawczych weszły także studium przypadku polityki rynku pracy na terenie Kalisza i powiatu kaliskiego oraz analizy danych zastanych, których przedmiotem jest m.in. analiza ofert pracy w portalach internetowych i prasie regionalnej, analiza oferty edukacyjnej i szkoleniowej oraz prognozowana sytuacja na rynku pracy. 3

4 Raport z badań pilotażowych Cele badao pilotażowych Pilotaż stanowi niezbywalny składnik procesu badawczego, polegający na dokonaniu pewnego rodzaju testu, weryfikacji kilku podstawowych elementów: Założeo badawczych pod kątem występowania, bądź nie w populacjach określonych postaw, bądź parametrów założonych przez badaczy. Poprawności zdefiniowania próby badawczej oraz szczegółowych sposobów dotarcia do respondentów w oparciu o stworzone operaty badawcze. Poprawności sformułowania pytao badawczych pod kątem ich rozumienia przez respondentów i poprawności językowej. Poprawności zastosowanego doboru wskaźników do pytao zamkniętych (kafeterii odpowiedzi). Poprawności budowy kwestionariuszy wywiadu (w przypadku badania ilościowego) oraz scenariuszy wywiadu (w przypadku indywidualnych wywiadów pogłębionych i wywiadów zogniskowanych grupowych) pod kątem reguł przejścia, logiki i kolejności zadawanych pytao. Celem prowadzenia badania pilotażowego jest potwierdzenie poprawności dotychczasowych założeo, ale także dokonanie ewentualnych zmian w kształcie narzędzi badawczych. Możliwośd testowania ich w praktyce pozwala także sprawdzid, jak reagują na nie respondenci, w których miejscach wywiadu ankieter powinien skupid większa uwagę dla 4

5 uzyskiwania rzetelnych danych, a w których istnieje ryzyko odejścia od sedna poruszanego tematu. Stanowi to praktyczne doświadczenie, na bazie którego zostają sformułowane uwagi przekazywane podczas szkoleo ankieterów. Dobór próby w badaniach pilotażowych w ramach projektu Badanie pilotażowe kwestionariusza wywiadu (badanie ilościowe) zostało przeprowadzone przed badaniem właściwym na próbach badawczych: W odniesieniu do badania ilościowego: N=40 mieszkaoców Kalisza i powiatu kaliskiego (kwestionariusz wywiadu). N=30 pracodawców Kalisza i powiatu kaliskiego (kwestionariusz wywiadu). Mieszkaocy byli dobierani na zasadzie doboru kwotowego, tak by reprezentowali jak największe zróżnicowanie pod względem wykształcenia i osiąganych dochodów. 50% próby pilotażowej stanowiły kobiety, 50% mężczyźni. Identyczna proporcja została zachowana w odniesieniu do kryterium miejsca zamieszkania, Kalisz powiat kaliski (ziemski). Pracodawcy do badani pilotażowego byli dobierani celowo pod kątem uzyskania jak największej heterogeniczności (zróżnicowania) próby ze względu przede wszystkim na zakres działalności (branża wg sekcji PKD), jak i wielkości firmy. Rozmawiano zatem zarówno z 5

6 mikroprzedsiębiorcami z drobnych zakładów usługowych, jak kilkoma menagerami średniego szczebla ze średnich i dużych firm. W odniesieniu do badania jakościowego: N=7 pracodawców Kalisza i powiatu kaliskiego (scenariusz wywiadu IDI) N=3 przedstawicieli instytucji z otoczenia biznesu (scenariusz wywiadu IDI) N=3 przedstawicieli instytucji rynku pracy i władz samorządowych (scenariusz wywiadu IDI) W odniesieniu do badania jakościowego stosunkowo niewielka reprezentacja jednostek badanych w pilotażu była uprawniona ze względu na przyjętą metodę jakościową, a także powtarzający się główny trzon poruszanych zagadnieo. 6

7 Wnioski z badania pilotażowego W zakresie badania o charakterze jakościowym z wymienionymi kategoriami badanych nie stwierdzono konieczności dokonywania większych zmian w poszczególnych scenariuszach wywiadów, poza dodaniem kilku pytao pogłębiających. Ich celem jest dostarczenie moderatorowi wywiadu gotowych pytao, które w określonych okolicznościach pomogą pobudzid respondenta do udzielenia dodatkowych wyjaśnieo, czy przedstawienia sytuacji związanej z poruszanym tematem. Zagadnieniem, które wymagało szczególnego pogłębienia ze strony moderatora była kwestia współpracy samorządów z instytucjami rynku pracy. Ostatecznym celem było uzyskanie informacji wykraczających poza proste wymienienie pól i form współpracy. W zakresie badania ilościowego, szczególnie z pracodawcami, nasunął się generalny wniosek, że należy ograniczyd do absolutnie niezbędnego minimum liczbę pytao otwartych, które zasadniczo sprawiały trudności sporej części respondentów. Zamknięto więc kafeterię odpowiedzi w odniesieniu do zagadnieo związanych z uzasadnieniami spodziewanych problemów w rekrutacji pracowników, powodami planowanego zatrudnienia pracowników i brakami w przygotowaniu do pracy. Jednocześnie pozostawiono możliwośd udzielenia odpowiedzi wykraczającą poza ustaloną kafeterię opracowaną głównie na podstawie wypowiedzi respondentów w trakcie badania pilotażowego. Zrezygnowano także w przypadku pracodawców z bardziej rozbudowanych sekcji pytao określających kondycję (szczególnie finansową) firm z uwagi na liczne odmowy odpowiedzi. 7

8 W odniesieniu do zarówno mieszkaoców, jak i pracodawców potwierdzono też zasadnośd zastosowana ujednoliconych skal 5-stopniowych (zdecydowanie niezdecydowanie tak), które były łatwe w rozumieniu dla respondentów. Nie stwierdzono większych trudności w rozumieniu przez badanych pytao, postanowiono jednak w obliczu kilku przypadków uczulid ankieterów, by widząc wątpliwości u respondentów używali w razie potrzeby terminów bliskoznacznych. Przykładowo: zamiast szkoły ponadgimnazjalne - zawodówki, licea i technika, zarobki netto - na rękę, itp. Po pilotażu przeciętny czas trwania wywiadu został ustalony na ok. 20 min w przypadku mieszkaoców i ok. 30 w przypadku pracodawców (z uwagi na nieco dłuższy kwestionariusz). Indywidualne wywiady pogłębione trwały przeciętnie od minimum 40 minut do ponad 1,5h. Wnioski z pilotażu uprawniały zatem po dokonaniu opisanych wyżej korekt i sformułowaniu zaleceo dla moderatorów/ankieterów do dopuszczenia narzędzi badawczych do fazy badao terenowych. Jednocześnie nie zidentyfikowano potrzeby przeformułowywania problemów badawczych bądź hipotez, poza uproszczeniem tych związanych z wpływem kondycji ekonomicznej firm na percepcje rynku pracy (z uwagi na ograniczenie szczegółowości pytao w tym zakresie). 8

9 NARZĘDZIA BADAWCZE Scenariusz indywidualnego wywiadu pogłębionego Scenariusz indywidualnego wywiadu pogłębionego z przedsiębiorcami, przedstawicielami lokalnych i regionalnych organizacji pracodawców, związków zawodowych oraz organizacji pozarządowych, przedstawicielami instytucji rynku pracy i władz lokalnych Ocena stanu gospodarki i sytuacji na rynku pracy 1. Jaka jest Pana/i zdaniem ogólna sytuacja gospodarcza w Kaliszu i powiecie kaliskim? Czy w porównaniu do ostatnich dwóch, trzech lat mamy do czynienia z poprawą sytuacji gospodarczej? 2. Jakie są główne trudności i zagrożenia związane z bezrobociem? W jakim stopniu bezrobocie na terenie Kalisza i powiatu kaliskiego stanowi istotną barierę rozwoju gospodarczego? 3. Proszę o wskazanie jacy pracownicy są obecnie najbardziej poszukiwani na rynku pracy w Kaliszu i powiecie kaliskim. Proszę o wskazanie profilu pracownika (wykształcenie, przedział wiekowy, płed, zawód). 4. Czy w ostatnim czasie (1 roku) zaobserwował/a Pan/i wzmożone działania zakresie zatrudniania nowych pracowników w firmach na terenie Kalisza i powiatu kaliskiego? Jeżeli tak, to jakie firmy poszukują, a jakie zwalniają? 5. Czego oczekuje się w największym stopniu od nowych pracowników i dlaczego? Czy osoby zgłaszające się do pracy spełniają te oczekiwania? Jeżeli nie, to dlaczego? 6. Jakie są główne bariery i ograniczenia w pozyskiwaniu pracowników/znalezieniu osób spełniających oczekiwania pracodawców? 7. W jaki sposób (przy pomocy jakich narzędzi, metod, źródeł informacji) pracodawcy poszukują pracowników? Które z nich są najskuteczniejsze? 8. Na jakich pracowników (przedstawicieli jakich zawodów) przewiduje się wzrost zapotrzebowania w najbliższym czasie (6 miesięcy, 1 roku)? Na jakich pracowników zapotrzebowanie będzie spadad w ciągu najbliższych 6 miesięcy, 1 roku? Czy Kalisz i powiat kaliski wyróżniają się na tle Wielkopolski pod tym względem? 9. Jakich pracowników (przedstawicieli jakich zawodów) jest za dużo na kaliskim rynku pracy? 9

10 10. Czy przedsiębiorstwa funkcjonujące na kaliskim rynku inwestują w nowoczesne technologie? Czy zna Pan/i przykłady innowacyjnych działao podejmowanych przez kaliskie firmy? Proszę podad kilka z nich. Współpraca pracodawców, instytucji rynku pracy i władz samorządowych 11. Czy kaliskie firmy współpracują z instytucjami rynku pracy (PUP, WUP, OHP, agencje zatrudnienia, firmy szkoleniowe)? Jeśli nie, to dlaczego? Jeżeli tak, to jak można by ocenid te współpracę? Czy Kalisz i powiat kaliski wyróżniają się pod tym względem na tle Wielkopolski? 12. Jakie działania powinny byd podjęte dla zwiększenia efektywności współpracy wszystkich podmiotów rynku pracy? 13. Jakie narzędzia polityki rynku pracy (np. aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu) są najczęściej wykorzystywane przez publiczne służby zatrudnienia (urzędy pracy). Które z nich są najbardziej skuteczne i efektywne? 14. Jakie są bariery i ograniczenia współpracy między pracodawcami a organami prowadzącymi szkoły zawodowe i dyrektorami tych szkół? Jak wygląda ta współpraca? 15. Jak ocenia Pan/i obecny system i formułę egzaminów zawodowych (zarówno tych przeprowadzanych przez Izby Rzemieślnicze, jak i OKE)? 16. Jaka jest Pana/i zdaniem obecna sytuacja osób z wykształceniem zawodowym, w tym rzemieślników, na kaliskim rynku pracy? Co ma wpływ na tę sytuację? Można określid ją jako korzystną, czy niekorzystną? Dlaczego? Czy Kalisz i powiat kaliski wyróżniają się na tle Wielkopolski pod tym względem? 17. Czy oferta edukacyjna szkół ponadgimnazjalnych (a w szczególności zawodowych) w Kaliszu i powiecie kaliskim jest dostosowana do potrzeb rynku pracy? 18. Jakie działania należy podjąd, aby oferta szkolnictwa zawodowego była dostosowana do potrzeb rynku pracy? Czy zaangażowanie władz samorządowych w tym zakresie jest wystarczające? Czy Kalisz i powiat kaliski wyróżniają się na tle Wielkopolski pod tym względem? Sytuacja pracowników i pracodawców 19. Czy w ostatnim roku w firmach funkcjonujących na rynku kaliskim miały miejsce zwolnienia pracowników? Jeśli tak, to na jaką skalę była redukcja zatrudnienia? Jakich pracowników (na 10

11 jakich stanowiskach) najczęściej zwalniano? Czy w porównaniu do sytuacji sprzed trzech lat sytuacja w zakresie redukcji zatrudnienia uległa zmianie? 20. Czy w ostatnim roku pracownicy firm funkcjonujących na rynku kaliskim sami rezygnowali z pracy/zmieniali zatrudnienie? Jeżeli tak, to z jakich powodów, jakie stanowiska pełnili? Czy w porównaniu do sytuacji sprzed trzech lat sytuacja w tym zakresie uległa zmianie? 21. Na jakim poziomie (netto) oscylują średnie wynagrodzenia w firmach funkcjonujących na terenie Kalisza i powiatu kaliskiego: - w branży produkcyjnej, - w branży usługowej, - w branży handlowej? 22. Czy w minionym roku średnie wynagrodzenia w Kaliszu i powiecie wzrosły? Jeśli tak, to na jakim poziomie był ten wzrost? Jakich pracowników dotyczył i w jakich firmach (branżach) był najwyższy? 23. Jak (na jakim poziomie netto) przedstawiają się oczekiwania płacowe pracowników? Czy między oczekiwaniami a realiami rynku są bardzo duże różnice? 24. Czy i na jaką skalę kaliscy pracodawcy wykorzystują dodatkowe świadczenia pozapłacowe? Czy systemy motywacyjne dla pracowników są powszechnie wykorzystywane? Jak często stosuje się tego typu narzędzia i jakie są główne powody ich wykorzystywania? 25. Jak przedstawia się sytuacja na kaliskim rynku pracy kobiet, długotrwale bezrobotnych, osób niepełnosprawnych i absolwentów? Czy są podejmowane jakieś działania zmierzające do przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu tych osób? Jakie to działania i jaka jest ich skutecznośd? Co należy zrobid, aby tą skutecznośd poprawid? Wizerunek rzemiosła i szkolnictwa zawodowego 26. Jak Pana/i zdaniem jest postrzegane rzemiosło w społeczeostwie? Jak Pan/i myśli dlaczego ludzie mają akurat takie wyobrażenia? Czy myśli Pan/i, że młodzież ma podobne zdanie? Z czego to może wynikad? 27. Jak Pana/i zdaniem rzemiosło radzi sobie z dostosowaniem się do wymogów nowoczesnej gospodarki? 28. A jaka jest sytuacja tradycyjnych zawodów rzemieślniczych? Czy są możliwości i zainteresowanie nauką w tych zawodach, czy takie umiejętności są przydatne na rynku pracy? 11

12 29. Czy obecnie w Polsce szanuje się fachowców, wykwalifikowanych pracowników z wykształceniem zawodowym? Jakie są powody takiego stanu rzeczy? (Jeśli się szanuje) - W odniesieniu do jakich zawodów to uznanie jest największe? Jak Pan/i sądzi, dlaczego akurat tych? 30. Czy Pana/i zdaniem dla klientów fachowiec mający tytuł rzemieślnika (czeladnika/mistrza) jest bardziej wiarygodny, niż taki, który go nie posiada? Dlaczego? 31. Co można zaliczyd do mocnych stron rzemiosła/ rzemieślników? A jeśli chodzi o słabe strony rzemiosła, co można o nich powiedzied? Jakie są? Dlaczego akurat te uznał/a Pan/i za najważniejsze? 32. Jakie działania wg. Pana/i powinno podjąd rzemiosło jako organizacja (izby, cechy), aby przyciągnąd nowych członków? 33. Co należy zrobid, aby zachęcid młodzież do nauki zawodów rzemieślniczych? 34. Jak Pana/i zdaniem szkoły zawodowe są postrzegane w społeczeostwie? 35. Jakie są powody takiego stanu rzeczy? 36. Co należy zrobid wg. Pana/i, aby poprawid wizerunek szkół zawodowych? 37. Jaka rolę do spełnienia mają media w kreowaniu wizerunku szkół zawodowych? Metryczka Miejsce pracy, stanowisko i staż zawodowy badanego Wykształcenie: typ ukooczonej szkoły 1. ZSZ 2. Liceum 3. Technikum, szkoła policealna 4. Uczelnia wyższa (licencjat, magisterium) Płed Wiek w latach Miejsce realizacji wywiadu 12

13 Scenariusz zogniskowanego wywiadu grupowego z pracodawcami Scenariusz zogniskowanego wywiadu grupowego z pracodawcami. Projekt Kaliski rynek pracy Ocena stanu gospodarki i sytuacji na rynku pracy 1. Jaka jest Paostwa zdaniem ogólna sytuacja gospodarcza w Kaliszu i powiecie kaliskim? Czy w porównaniu do ostatnich dwóch, trzech lat mamy do czynienia z poprawą sytuacji gospodarczej? 2. Jakie są główne trudności i zagrożenia związane z bezrobociem? W jakim stopniu bezrobocie na terenie Kalisza i powiatu kaliskiego stanowi istotną barierę rozwoju gospodarczego? 3. Jacy pracownicy są obecnie najbardziej poszukiwani na rynku pracy w Kaliszu i powiecie kaliskim (wykształcenie, przedział wiekowy, płed, zawód)? 4. Czy w ostatnim czasie (1 roku) dało się zaobserwowad wzmożone działania zakresie zatrudniania nowych pracowników w firmach na terenie Kalisza i powiatu kaliskiego? Jeżeli tak, to jakie firmy poszukują, a jakie zwalniają? Zawody deficytowe i nadwyżkowe 5. Czego oczekuje się w największym stopniu od nowych pracowników i dlaczego? Czy osoby zgłaszające się do pracy spełniają te oczekiwania? Jeżeli nie, to dlaczego? 6. Jakie są główne bariery i ograniczenia w pozyskiwaniu pracowników/znalezieniu osób spełniających oczekiwania pracodawców? 7. W jaki sposób (przy pomocy jakich narzędzi, metod, źródeł informacji) pracodawcy poszukują pracowników? Które z nich są najskuteczniejsze? 8. Na jakich pracowników (przedstawicieli jakich zawodów) przewiduje się wzrost zapotrzebowania w najbliższym czasie (6 miesięcy, 1 roku)? Na jakich pracowników zapotrzebowanie będzie spadad w ciągu najbliższych 6 miesięcy, 1 roku? Czy Kalisz i powiat kaliski wyróżniają się na tle Wielkopolski pod tym względem? 13

14 9. Jakich pracowników (przedstawicieli jakich zawodów) jest za dużo na kaliskim rynku pracy? Sytuacja pracowników i pracodawców. Stopieo rotacji pracowników w firmach 10. Czy w ostatnim roku w firmach funkcjonujących na rynku kaliskim miały miejsce zwolnienia pracowników? Jeśli tak, to na jaką skalę była redukcja zatrudnienia? Jakich pracowników (na jakich stanowiskach) najczęściej zwalniano? Czy w porównaniu do sytuacji sprzed trzech lat sytuacja w zakresie redukcji zatrudnienia uległa zmianie? 11. Czy w ostatnim roku pracownicy firm funkcjonujących na rynku kaliskim sami rezygnowali z pracy/zmieniali zatrudnienie? Jeżeli tak, to z jakich powodów, jakie stanowiska pełnili? Czy w porównaniu do sytuacji sprzed trzech lat sytuacja w tym zakresie uległa zmianie? 12. Na jakim poziomie (netto) oscylują średnie wynagrodzenia w firmach funkcjonujących na terenie Kalisza i powiatu kaliskiego: - w branży produkcyjnej, - w branży usługowej, - w branży handlowej? Wynagrodzenia i i oczekiwania płacowe 13. Czy w minionym roku średnie wynagrodzenia w Kaliszu i powiecie wzrosły? Jeśli tak, to na jakim poziomie był ten wzrost? Jakich pracowników dotyczył i w jakich firmach (branżach) był najwyższy? 14. Jak (na jakim poziomie netto) przedstawiają się oczekiwania płacowe pracowników? Czy między oczekiwaniami a realiami rynku są bardzo duże różnice? 15. Czy i na jaką skalę kaliscy pracodawcy wykorzystują dodatkowe świadczenia pozapłacowe? Czy systemy motywacyjne dla pracowników są powszechnie wykorzystywane? Jak często stosuje się tego typu narzędzia i jakie są główne powody ich wykorzystywania? 14

15 Sytuacja na rynku pracy osób zagrożonych wykluczeniem społecznym 16. Jak przedstawia się sytuacja na kaliskim rynku pracy kobiet, długotrwale bezrobotnych, osób niepełnosprawnych i absolwentów? Czy są podejmowane jakieś działania zmierzające do przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu tych osób? Jakie to działania i jaka jest ich skutecznośd? Co należy zrobid, aby tą skutecznośd poprawid? Lista obecności Lp. 1 Imię i nazwisko oraz funkcja (stanowisko) Nazwa firmy Branża firmy Siedziba firmy

16 9 10 Scenariusz wywiadu kwestionariuszowego z mieszkańcami Kalisza i powiatu kaliskiego 1. Jak ocenia Pan/Pani aktualną sytuację na kaliskim rynku pracy? (uwaga dla ankietera: pierwsze skojarzenia respondenta) a. Jest bardzo dobra c. Nie wiem/ d. Jest raczej zła b. Jest raczej dobra trudno powiedzied e. Jest bardzo zła 2. Czy sytuacja na kaliskim rynku pracy w porównaniu do sytuacji sprzed 3 lat: a. Jest zdecydowanie lepsza c. Bez zmian d. Jest raczej gorsza b. Jest raczej lepsza e. Jest zdecydowanie gorsza 3. Czy obecnie łatwiej jest znaleźd lub zmienid pracę w Kaliszu i powiecie kaliskim na lepszą niż 3 lata temu? a. Zdecydowanie tak c. Jest bez zmian d. Raczej nie b. Raczej tak e. Zdecydowanie nie 4. Przedstawicieli jakich zawodów na kaliskim rynku pracy jest obecnie za dużo (jacy pracownicy nie mogą znaleźd zatrudnienia)? (uwaga dla ankietera: respondent może wskazad maksymalnie 5 zawodów) 5. Przedstawicieli jakich zawodów na kaliskim rynku pracy jest obecnie za mało (jacy pracownicy bez większych problemów znajdują zatrudnienie)? (uwaga dla ankietera: respondent może wskazad maksymalnie 5 zawodów) 6. Czy Pana/i zdaniem szkoły ponadgimnazjalne (zawodowe, technika, licea) w Kaliszu i powiecie kaliskim kształcą młodzież zgodnie z potrzebami, wymaganiami lokalnych pracodawców? a. Zdecydowanie tak c. Nie wiem/ d. Raczej nie b. Raczej tak trudno powiedzied e. Zdecydowanie nie 7. Co powinny, Pana/i zdaniem, robid lokalne władze (wójt, burmistrz, prezydent, starosta, radni), aby przeciwdziaład bezrobociu? 8. Czy uważa Pan/i, że uzupełnianie kwalifikacji zawodowych i doszkalanie się powinno trwad całe życie? a. Zdecydowanie tak c. Nie wiem/ d. Raczej nie 16

17 b. Raczej tak trudno powiedzied e. Zdecydowanie nie 9. Czy Pana/i obecne kwalifikacje zawodowe i wykształcenie są wystarczające, aby bez problemu utrzymad/znaleźd zatrudnienie na kaliskim rynku pracy? a. Zdecydowanie tak (przejśc do pyt. nr 12) c. Nie wiem/ d. Raczej nie b. Raczej tak (przejśc do pyt. nr 12) trudno powiedzied e. Zdecydowanie nie 10. Czy jest Pan/i gotów/owa uzupełnid/zmienid swoje kwalifikacje zawodowe, zdobyd lepsze wykształcenie? a. Zdecydowanie tak c. Nie wiem/ d. Raczej nie (przejśc do pyt. 12) b. Raczej tak trudno powiedzied e. Zdecydowanie nie (przejśc do pyt. 12) 11. Jaka forma dokształcania, zdobywania/uzupełniania kwalifikacji jest Pana/i zdaniem najbardziej skuteczna? a. Szkolenia i kursy (np. w urzędzie pracy) b. studia wyższe/studia podyplomowe c. nauka w szkole policealnej/technikum lub liceum uzupełniającym d. przygotowanie do zawodu w miejscu pracy e. inna, jaka? (uwaga dla ankietera: notowad wszystkie spontaniczne wypowiedzi respondenta) 12. Czy obecnie zdobywa/uzupełnia Pan/i w jakiś sposób swoje kwalifikacje zawodowe? a. Tak b. Nie (uwaga dla ankietera: przejśd do pytania nr 14) 13. Jeśli tak, to w jakiej formie ma to miejsce? (uwaga dla ankietera: po zadaniu tego pytania należy przejśd do pyt. nr 15) a. Nauka w szkole ponadgminazjalnej b. Studia wyższe (licencjat, mgr) lub studia podyplomowe c. Szkolenie/kurs (np. w urzędzie pracy) d. Nauka w szkole policealnej/technikum lub liceum uzupełniającym e. Przygotowanie do zawodu w miejscu pracy f. inna, jaka? (uwaga dla ankietera: notowad wszystkie spontaniczne wypowiedzi respondenta). 14. Jeśli miałby/aby Pan/i dokonad wyboru uzupełniania/zdobywania kwalifikacji zawodowych, to którą z tych form osobiście by Pan/i wybrał/a? a. Nauka w szkole ponadgminazjalnej b. Studia wyższe (licencjat, mgr) lub studia podyplomowe c. Szkolenie/kurs (np. w urzędzie pracy) d. Nauka w szkole policealnej/technikum lub liceum uzupełniającym e. Przygotowanie do zawodu w miejscu pracy f. inna, jaka? (uwaga dla ankietera: notowad wszystkie spontaniczne wypowiedzi respondenta) 15. Jaki jest Pana/i obecny status na rynku pracy? a. Zatrudniony b. Prowadzący własną działalnośd gospodarczą c. Bezrobotny, zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy (uwaga: przejśd do pyt. nr 20) Od ilu miesięcy jest Pan osobą bezrobotną? 17

18 d. Bezrobotny, niezarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy (uwaga: przejśd do pyt. nr 20) Od ilu miesięcy jest Pan osobą bezrobotną? e. Uczeo, student (uwaga: przejśd do pyt. nr 20) f. Emeryt, rencista (uwaga: przejśd do pyt. nr 20) g. Inny, jaki? (uwaga dla ankietera: notowad wszystkie spontaniczne wypowiedzi respondenta) 16. Czy w przypadku utraty zatrudnienia byłby Pan/i gotów przeprowadzid się do innego miejsca w poszukiwaniu pracy? a. Zdecydowanie tak c. Nie wiem/ d. Raczej nie (uwaga: przejśd do pyt. 18) b. Raczej tak trudno powiedzied e. Zdecydowanie nie (uwaga: przejśd do pyt. 18) 17. Jeśli tak, to na jaką odległóśd byłby/aby Pan/i gotów/a się przeprowadzid w poszukiwaniu miejsca pracy? a. Do 100 km b. Do 200km c. Do 300 km d. Do 500 km e. Do 1000 km f. Powyżej 1000 km 18. Na jaką odległośd w celu uzyskania lepiej płatnej pracy (zarobki wyższe o min. 50%) byłby/aby Pan/i gotów przeprowadzid się? a. Do 100 km b. Do 200km c. Do 300 km d. Do 500 km e. Do 1000 km f. Powyżej 1000 km g. Żadnej, nie zamierzam się wyprowadzad 19. Czy obecne Pana/i zarobki są dla Pana/i satysfakcjonujące? a. Zdecydowanie tak c. Nie wiem/ d. Raczej nie b. Raczej tak trudno powiedzied e. Zdecydowanie nie 20. Jakie zarobki (na jakim poziomie) uznaje/uznałby Pan za satysfakcjonujące ( na rękę, miesięcznie)? a zł b zł c zł d zł e zł f zł 5999 zł g zł 6999 zł h zł 9999 zł i. Powyżej zł j. Więcej, ile.? UWAGA DLA ANKIETERA: JEŚLI RESPONDENT JEST OSOBĄ BEZROBOTNĄ, UCZNIEM/STUDENTEM, EMERYTEM LUB RENCISTĄ PRZEJŚD DO METRYCZKI 18

19 21. Czy aby zwiększyd swoje dochody byłby/aby Pan/i gotów/owa podjąd się pracy na czarno i zrezygnowad z legalnego zatrudnienia? a. Zdecydowanie tak c. Nie wiem/ d. Raczej nie b. Raczej tak trudno powiedzied e. Zdecydowanie nie (przejśd do METRYCZKI) 22. O ile % wyższe musiałyby byd Pana/i zarobki na rękę, aby podjął się Pan/i pracy na czarno i zrezygnował/a z legalnego zatrudnienia? a % b % c % d % e. Więcej niż 50% f. Więcej niż 100% Metryczka M1. Płed a. kobieta b. mężczyzna M2. Wiek (podad w latach). M3. Wykształcenie a. Podstawowe/gimnazjalne b. Zasadnicze zawodowe c. Średnie ogólne/średnie zawodowe d. Wyższe (lic., mgr) M4. Miejsce zamieszkania (gmina): UWAGI ANKIETERA: Częśd kontrolna: Nr telefonu respondenta (stacjonarny lub komórkowy) lub adres zamieszkania:.. 19

20 Scenariusz wywiadu kwestionariuszowego z pracodawcami Kwestionariusz wywiadu z pracodawcami Dzieo Dobry, nazywam się i na zlecenie Powiatowego Urzędu Pracy w Kaliszu, Gminy Brzeziny oraz Biura Handlowego Euroconsult przeprowadzam badanie pt. Kaliski rynek pracy szanse i zagrożenia które jest współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Nadrzędnym celem realizowanego projektu jest diagnoza sytuacji na kaliskim rynku pracy, kondycji kaliskich przedsiębiorstw, potrzeb i oczekiwao pracodawców oraz mieszkaoców Kalisza i powiatu kaliskiego w zakresie zatrudnienia, wysokości zarobków, itp. Badanie jest anonimowe, a zebrane opinie i odpowiedzi zostaną poddane analizom statystycznym. OCENA SYTUACJI NA KALISKIM RYNKU PRACY, ZAWODY DEFICYTOWE I NADWYŻKOWE 1. Jak ocenia Pan/Pani aktualną sytuację na kaliskim rynku pracy? (uwaga dla ankietera: pierwsze skojarzenia respondenta) a. Jest bardzo dobra c. Nie wiem/ d. Jest raczej zła b. Jest raczej dobra trudno powiedzied e. Jest bardzo zła 2. Czy sytuacja na kaliskim rynku pracy w porównaniu do sytuacji sprzed 3 lat: a. Jest zdecydowanie lepsza c. Bez zmian d. Jest raczej gorsza b. Jest raczej lepsza e. Jest zdecydowanie gorsza 3. Czy obecnie łatwiej jest znaleźd lub zmienid pracę w Kaliszu i powiecie kaliskim na lepszą niż 3 lata temu? a. Zdecydowanie tak c. Jest bez zmian d. Raczej nie b. Raczej tak e. Zdecydowanie nie 4. Czy w branży, w której funkcjonuje Pana/i firma brakuje dobrze wykwalifikowanych pracowników/potencjalnych pracowników na kaliskim rynku pracy? a. Zdecydowanie tak c. Nie wiem, trudno powiedzied d. Raczej nie (przejśd do pyt. nr 4b) b. Raczej tak (przejśd do pyt. nr 4b) e. Zdecydowanie nie (przejśd do pyt. nr 4b) 4a. Jeśli tak, to jakich pracowników brakuje (bądź też jakich kwalifikacji, umiejętności im brakuje)? 4b. Ogólnie rzecz biorąc, przedstawicieli jakich branż/zawodów bądź też ludzi z jakimi kwalifikacjami, umiejętnościami brakuje wg Pana/i najbardziej na kaliskim rynku pracy? Proszę wymienid: 20

21 5. Czy w branży, w której funkcjonuje Pana/i firma jest nadwyżka pracowników/potencjalnych pracowników na kaliskim rynku pracy? a. Zdecydowanie tak c. Nie wiem, trudno powiedzied d. Raczej nie (przejśd do pyt. nr 5b) b. Raczej tak (przejśd do pyt. nr 5b) e. Zdecydowanie nie (przejśd do pyt. nr 5b) 5a. Jeśli tak, to jakich pracowników w Pana/i branży (przedstawicieli jakich zawodów) jest za dużo? 5b. Ogólnie rzecz biorąc, przedstawicieli jakich branż/zawodów bądź też ludzi z jakimi kwalifikacjami, umiejętnościami jest wg Pana/i za dużo na kaliskim rynku pracy? Proszę wymienid: 6. Czy Pana/i zdaniem szkoły ponadgimnazjalne (zawodowe, technika, licea) w Kaliszu i powiecie kaliskim kształcą młodzież zgodnie z potrzebami, wymaganiami lokalnych pracodawców? a. Zdecydowanie tak c. Nie wiem/ d. Raczej nie b. Raczej tak trudno powiedzied e. Zdecydowanie nie 7. Co powinny, Pana/i zdaniem, robid lokalne władze (wójt, burmistrz, prezydent, starosta, radni), aby przeciwdziaład bezrobociu? (uwaga dla ankietera: notowad wszystkie spontaniczne odpowiedzi respondenta) PLANY ZWIĄZANE Z EWENTUALNYMI ZWOLNIENIAMI/ ZATRUDNIENIENIEM OSÓB 8. Czy w ciągu najbliższego roku planowane jest zatrudnienie nowych osób w firmie? a. Zdecydowanie tak c. Nie wiem, trudno powiedzied d. Raczej nie (przejśd do pyt. nr 10) b. Raczej tak (przejśd do pyt. nr 10) e. Zdecydowanie nie (przejśd do pyt. nr 10) 8a. Jeśli tak, to ile osób planuje się zatrudnid?.. 8b. Jakich pracowników firma zamierza zatrudnid? a. Administracyjnych c. managerów, kierowników (kadra zarządzająca) b. pracowników fizycznych d. pracowników umysłowych e. innych (jakich?).. 8c. Jakie są powody planowanego zatrudnienia nowych pracowników? 21

22 a. Rozwój firmy c. wzrost popytu na oferowane produkty, usługi b. Rotacja pracowników/bieżące zapotrzebowanie na pracowników d. reorganizacja trybu/czasu pracy e. innych (jakich?).. 9. Czy firma spodziewa się wg Pana/Pani problemów w poszukiwaniu pracownika (pracowników)? a. Zdecydowanie tak c. Nie wiem, trudno powiedzied d. Raczej nie b. Raczej tak e. Zdecydowanie nie 9a. Dlaczego? W przypadku udzielenia odpowiedzi a lub b: W przypadku udzielenia odpowiedzi d lub e: a. brakuje rzetelnych, uczciwych, godnych zaufania e. jest sporo chętnych b. kandydaci nie spełniają oczekiwao firmy, brak kwalifikacji f. firma ma renomę c. brak chętnych do pracy, niska motywacja g. obecny uczeo/praktykant zostanie zatrudniony d. wygórowane oczekiwania finansowe h. firma posiada dostęp do pracowników w branży 10. Czy w ciągu najbliższego roku planowane jest zwolnienie pracowników w firmie? i. inne, jakie?. a. Zdecydowanie tak c. Nie wiem, trudno powiedzied d. Raczej nie (przejśd do pyt. nr 12) b. Raczej tak (przejśd do pyt. nr 12) e. Zdecydowanie nie (przejśd do pyt. nr 12) 10a. Jeśli tak, to ile osób planuje się zwolnid? Jakich pracowników firma zamierza zwolnid? c. Administracyjnych c. managerów, kierowników (kadra zarządzająca) d. pracowników fizycznych d. pracowników umysłowych e. innych (jakich?).. 11a. Jakie są powody planowanych zwolnieo? a. Spadek koniunktury/kryzys c. wymiana pracowników b. Pogorszenie się kondycji ekonomicznej firmy d. z przyczyn leżących po stronie pracownika (np. nierzetelnośd, nieuczciwośd) e. innych (jakich?).. KWALIFIKACJE, UMIEJĘTNOŚCI, JAKICH WYMAGA SIĘ OD PRACOWNIKÓW 12. Absolwentów, jakiego typu szkoły Pana/i firma zatrudnia/zatrudniłaby najchętniej? a. podstawowej d. technikum/szkoły policealnej g. szkoły wyższej (licencjat, inżynier, magister) b. gimnazjum e. liceum zawodowego h. innej, jakiej? c. zasadniczej szkoły zawodowej f. liceum ogólnokształcącego 13. Czy uważa pan doszkalanie pracowników za rzecz ważną i potrzebną? a. Zdecydowanie tak c. Nie wiem, trudno powiedzied d. Raczej nie 22

23 b. Raczej tak e. Zdecydowanie nie 14. Czy pracownicy Pana/i firmy brali udział w ciągu minionych 6 miesięcy w jakichś kursach, szkoleniach, warsztatach, na które wysłał ich zakład pracy? a. Tak b. Nie wiem, nie pamiętam (przejśd do pyt. nr 17) c. Nie (przejśd do pyt. nr 17) 15. Jeśli tak, to jakie były to szkolenia, kursy, warsztaty? 16. Czy Pana/i firma pokryła 100% kosztów tego szkolenia, kursu? a. Tak (przejśd do pyt. nr 19) b. Nie wiem, nie pamiętam c. Nie 17. Czy Pana/i zdaniem, gdyby firma musiała pokryd 100% kosztów szkolenia, kursu, to wysłałaby na nie pracowników? a. Zdecydowanie tak (przejśd do pyt. nr 19) c. Nie wiem, trudno powiedzied d. Raczej nie b. Raczej tak (przejśd do pyt. nr 19) (przejśd do pyt. nr 19) e. Zdecydowanie nie 18. Jeśli nie, to dlaczego? a. zbyt wysokie koszty d. brak środków, trudna sytuacja finansowa firmy g. wysyłamy tylko na darmowe szkolenia b. niska jakośd szkoleo e. sami szkolimy lepiej h. mamy inne cele inwestycyjne c. nieadekwatnośd szkoleo f. nie ma potrzeby szkoleo i. pracownicy doszkalają się sami j. inne, jakie?. 19. Na jaki rodzaj szkoleo zdecydowałaby się Pana/Pani firma obecnie? a. Szkolenia dla pracowników b. Szkolenia dla kadry kierowniczej c. Nie ma potrzeby szkoleo w firmie 20. W jakiego typu kursach, szkoleniach Pana/Pani zdaniem powinni wziąd udział pracownicy Pana/Pani firmy? a. Szkolenia miękkie c. Szkolenia mieszane (podnoszące kompetencje ogólne) (zarówno szkolenia miękkie, jak i twarde) b. Szkolenia twarde d. W żadnych pracownicy są już wystarczająco przeszkoleni (o charakterze specjalistyczno-zawodowym) (przejśd do pyt. nr 22) 21. Na jakie konkretnie kursy, szkolenia jest zapotrzebowanie w Paoskiej firmie? 22. Czy pracownicy Pana/Pani firmy zgłaszali potrzebę (chęd) wzięcia udziału w szkoleniach? a. Zdecydowanie tak c. Nie wiem, trudno powiedzied d. Raczej nie b. Raczej tak e. Zdecydowanie nie 23

24 23. Czy pracownicy, którzy zdecydują się na doszkolenie/ podniesienie kwalifikacji zawodowych mogą liczyd na awans zawodowy, wzrost wynagrodzenia lub dalsze zatrudnienie u Pana/Pani w firmie? a. Zdecydowanie tak c. Nie wiem, trudno powiedzied d. Raczej nie b. Raczej tak e. Zdecydowanie nie IDENTYFIKACJA TRUDNOŚCI W POSZUKIWANIU NOWYCH PRACOWNIKÓW 24. Czy w ciągu ostatnich 3 lat firma zatrudniła nowych pracowników? a. Tak b. Nie wiem, nie pamiętam (przejśd do pyt. nr 27) c. Nie (przejśd do pyt. nr 27) 25. W jaki sposób (przy pomocy jakich metod i narzędzi) odbyła się rekrutacja (ankieter w przypadku braku udzielenia spontanicznej odpowiedzi należy przeczytad badanemu kafeterię odpowiedzi)? a. nowi pracownicy zgłosili się sami f. poprzez urząd pracy b. ogłoszeo w prasie g. poprzez agencje zatrudnienia c. ogłoszeo w Internecie h. poprzez polecenia przez innych pracowników d. poprzez rodzinę i znajomych h. zatrudniono byłych uczniów/praktykantów/stażystów e. firma korzysta z własnej bazy danych i. inny, jaki? Proszę wskazad trzy najbardziej skuteczne wg Pana/i źródła (metody, narzędzia) rekrutacji nowych pracowników: a.. b.. c... IDENTYFIKACJA BRAKÓW W UMIEJĘTNOŚCIACH OSÓB PRZYJMOWANYCH DO PRACY (w przypadku firm jednoosobowych należy przejśd do pytania nr 29) 27. Jakie braki w przygotowaniu do pracy oraz słabe strony dostrzega Pan/Pani u swoich obecnych pracowników? (ankieter w przypadku braku udzielenia spontanicznej odpowiedzi należy przeczytad badanemu kafeterię odpowiedzi): a. brak umiejętności interpersonalnych, prezentacji e. brak profesjonalizmu i. brak chęci dokształcania b. mała motywacja do pracy, niska wydajnośd f. nieodpowiedni wygląd, brak higieny j. nie dostrzegam żadnych braków c. nieodpowiedzialnośd, nierzetelnośd g. brak lub niska znajomośd języków obcych d. mała dyspozycyjno h. uzależnienia (np. od alkoholu) k. inne, jakie?... 27a. Czy jest możliwośd nadrobienia tych braków za pomocą kursów, szkoleo, warsztatów itd.? a. Zdecydowanie tak c. Nie wiem, trudno powiedzied d. Raczej nie 24

25 b. Raczej tak e. Zdecydowanie nie 28. Jakie braki w przygotowaniu do pracy oraz słabe strony dostrzega Pan/Pani u zgłaszających się do pracy? (ankieter w przypadku braku udzielenia spontanicznej odpowiedzi należy przeczytad badanemu kafeterię odpowiedzi): a. brak umiejętności interpersonalnych, prezentacji d. nieodpowiedni wygląd, brak higieny g. nie dostrzegam żadnych b. mała dyspozycyjnośd e. brak lub niska znajomośd języków obcych c. brak profesjonalizmu, kwalifikacji i znajomości branży f. uzależnienia (np. od alkoholu) h. inne, jakie?... 28a. Czy jest możliwośd nadrobienia tych braków za pomocą kursów, szkoleo, warsztatów itd.? a. Zdecydowanie tak c. Nie wiem, trudno powiedzied d. Raczej nie b. Raczej tak e. Zdecydowanie nie OCENA OFERTY SZKOLENIOWEJ INSTYTUCJI RYNKU PRACY 29. Czy w branży, w której funkcjonuje Pana/i firma są oferowane szkolenia/kursy dla pracowników? a. Tak b. Nie wiem, trudno powiedzied c. Nie (proszę przejśd do pyt. nr 30) (proszę przejśd do pyt. nr 30) 29a. Jeśli tak, to jak ocenia Pan/i jakośd, rzetelnośd i skutecznośd tych szkoleo? a. Bardzo dobrze c. Ani dobrze, ani źle d. Raczej źle b. Raczej dobrze e. Bardzo źle 30. Na jakie zarobki w Pana/i firmie może liczyd nowy pracownik w pierwszym roku zatrudnienia? (Uwaga dla ankietera: zapytad o przedział wynagrodzeo w odniesieniu do jak największej liczby stanowisk w firmie badanego): Stanowisko: Przedział zarobków (netto):. Stanowisko: Przedział zarobków (netto):. Stanowisko: Przedział zarobków (netto):. Stanowisko: Przedział zarobków (netto):. Stanowisko: Przedział zarobków (netto):. Stanowisko: Przedział zarobków (netto):. Stanowisko: Przedział zarobków (netto):. Stanowisko: Przedział zarobków (netto):. 25

26 Stanowisko: Przedział zarobków (netto):. Stanowisko: Przedział zarobków (netto):. METRYCZKA M1. Płed a. kobieta b. mężczyzna M2. Wiek w latach.. lat M3. Wykształcenie: a. podstawowe c. zawodowe e. wyższe (licencjat, magisterskie) b. gimnazjalne d. średnie ogólne lub średnie zawodowe M4. W jakiej branży działa firma?.... M5. Od którego roku funkcjonuje firma?... M6. Ilu pracowników zatrudnia firma?... M7. Forma prawna firmy M8. Wysokośd rocznych przychodów firmy a. do PLN c PLN b PLN d. powyżej PLN M9. Miejsce przeprowadzania wywiadu (miejscowośd, gmina). M10. Sekcja PKD.. 26

27 UWAGI ANKIETERA: 27