Rada Naukowa przy Ministrze Zdrowia Warszawa r.

Transkrypt

1 Dopalacze epidemia? Jak zapobiegać zatruciom? Rada Naukowa przy Ministrze Zdrowia Warszawa r. dr n. med. Piotr Burda KK Toksykologia Kliniczna Dopalacze Produkty handlowe o różnej formulacji, zawierające w swoim składzie substancje deklarowane (zwykle bez działania psychoaktywnego) lub / oraz substancje nie deklarowane podejrzane o działanie psychoaktywne lub działające psychoaktywnie.

2 Dopalacze Najczęściej identyfikowane substancje czynne: - Benzylpiperazyna i pochodne - Mefedron (syntetyczna pochodna katynonu) i pochodne - Syntetyczne kanabinoidy Obecnie w badaniach jest kilka tysięcy próbek Trochę historii współczesnej... obecność pokoleniowa substancji działaj ających psychoaktywnie Lata XX w. = klej Butapren (toluen), bieluń (alkaloidy tropanowe); papierosy przeciwastmatyczne, Lata 80- pocz. 90. XX w. = kompot ( polska heroina ), butapren, bieluń; Lata = heroina, amfetamina, marihuana, kokaina; = halucynogenne pochodne amfetaminy; = street drugs, recreational drugs, party drugs... = dopalacze ( ) = substancje psychoaktywne zawarte w lekach OTC (od 2007) (dekstrometorfan, pseudoefedryna, prometazyna) = na rynku znajdują się substancje o potężnej sile działania na OUN, np. GBL

3 Liczba zgłosze oszeń dopalacze

4 Grupy wiekowe (zgłoszone przypadki hospitalizacji ) Zagadnienia związane zane z działaniami aniami zapobiegawczymi toksykologii klinicznej = pojawienie się analogów halucynogennych amfetaminy (Ecstasy, UFO), = pierwsze doniesienie w Polsce o obecności sibutraminy w importowanych parafarmaceutykach, = działania pozwalające na wprowadzeniu do niektórych silnie trujących produktów związku o nazwie Bitrex, = liczne kampanie medialne związane z zatruciami (grzyby, tlenek węgla, obecność substancji psychoaktywnych w produktach leczniczych OTC)

5 Dopalacze epidemia? Dekstrometorfan - lata 2007-nadal; - grupa najbardziej dotknięta lat - liczba zatruć?; - liczba hospitalizacji? - skala zjawiska? - uzależnienie psychiczne - efekty: nadaktywność, dezorientacja, euforia, halucynacje Dopalacze epidemia? Pseudoefedryna - lata ; - grupa najbardziej dotknięta lata - liczba zatruć?; liczba hospitalizacji? - skala zjawiska? - rozwinięcie tolerancji - efekty: pobudzenie, niepokój, tachyarytmie, nadciśnienie, halucynacje (u dzieci i młodzieży)

6 Dopalacze epidemia? Połą łączenia substancji czynnych w produktach przeznaczonych do samoleczenia (OTC) Dekstrometorfan + Pseudoefedryna Paracetamol + Prometazyna+Dekstrometorfan Paracetamol+Pseudoefedryna+Dekstrometorfan Pseudoefedryna Dekstrometorfan Kodeina Skala problemu dopalacze W chwili obecnej nie do oszacowania - Na podstawie doniesień mediów dramatycznie przebiegające ostre zatrucia - 18 zgonów (?) przyczyna: dopalacze (do chwili obecnej są jednoznacznie potwierdzone 2 przypadki zatruć śmiertelnych mefedronem, kilkanaście podejrzanych w Europie; w Polsce -?) - Liczba uzależnień dopalaczowych? - Liczba osób leczonych w poradniach uzależnień? - Liczba osób stosujących dopalacze, mimo zamknięcia sklepów

7 Skala problemu ostre zatrucia Jaka jest skala nagłych zachorowań z powodu ostrego zatrucia ksenobiotykami? - Dzieci do 9 r.ż., - Młodzież do 18 r.ż., - Młodzież studencka, - Osoby w wieku produkcyjnym, - Osoby w wieku podeszłym. Skala problemu Jaka jest charakterystyka nagłych zachorowań z powodu ostrego zatrucia? - powody, - przyczyny, - substancje powodujące ostre zatrucia, - okoliczności, - śmiertelność, - skutki społeczne.

8 Jak zapobiegać zatruciom? - Jaka jest skala nagłych zachorowań z powodu ostrego zatrucia? - Jaka jest charakterystyka nagłych zachorowań z powodu ostrego zatrucia? - Jaka jest charakterystyka kliniczna zatruć (m.in. dopalaczami )? Jak zapobiegać zatruciom? - Leczenie Zadania toksykologii klinicznej - Laboratoryjna diagnostyka toksykologiczna - Tele-informacja / tele-konsultacja toksykologiczna - Kontrola zatruć - Monitorowanie zatruć - Tworzenie map zagrożeń - Współdziałanie w działaniach ratowniczych w sytuacjach masowych skażeń chemicznych

9 Jak zapobiegać zatruciom? Zadania toksykologii klinicznej - Działalność edukacyjna w medycznym systemie szkolenia przed- i podyplomowego, - Działalność profilaktyczna, - Postulaty Biorąc pod uwagę coraz większe zagrożenia zdrowotne związane z użytkowaniem różnego rodzaju ksenobiotyków konieczne jest stworzenie warunków do wzmocnienia roli toksykologii klinicznej w systemie ochrony zdrowia w Polsce. Rozwiązaniami mogącymi przyczynić się do poprawy sytuacji w tym zakresie są:

10 1/ wprowadzenie obowiązkowego programu nauczania podstaw toksykologii klinicznej w kształceniu przeddyplomowym i podyplomowym, 2/ zwiększenie liczby specjalistów w dziedzinie toksykologii klinicznej, 3/ uruchomienia w każdym województwie specjalistycznego oddziału toksykologii klinicznej dla dorosłych oraz dzieci, 4/ przyjęcie rozwiązań prawnych umożliwiających powołanie krajowego systemu kontroli i monitorowania zatruć różnego rodzaju ksenobiotykami, 5/ wzmocnienie laboratoryjnej diagnostyki toksykologicznej w celu umożliwienia szybkiej i pewnej identyfikacji różnego rodzaju ksenobiotyków dla potrzeb klinicznych, 6/ stworzenie narzędzi pozwalających na pozyskiwanie przez krajowy nadzór merytoryczny danych dotyczących profilu wykonywanych badań w laboratoriach toksykologicznych na terenie kraju, 7/ zapewnienie warunków dla zachowania działalności i dalszego rozwoju toksykologii klinicznej.