POZNAÑSKO-LWOWSKIE COLLOQUIUM PHARMACEUTICUM

Transkrypt

1 POZNAÑSKO-LWOWSKIE COLLOQUIUM PHARMACEUTICUM prof. dr hab. Lucjusz ZAPRUTKO Konferencja pod nazw¹ Colloquium Pharmaceuticum, która odby³a siê 12 wrzeœnia ub.r. w Centrum Kongresowym Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, by³a kontynuacj¹ rozpoczêtego przed dwoma laty cyklu konferencji naukowych wspó³organizowanych przez Wydzia³ Farmaceutyczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu oraz Wydzia³ Farmaceutyczny Narodowego im. Dani³a Halickiego we Lwowie, poœwiêconych najbardziej aktualnym sprawom farmacji jako dyscypliny nauki i przedmiotu nauczania. Drugie z kolei poznañskie Colloquium Pharmaceuticum zaplanowano jako jednodniowe spotkanie osób zainteresowanych podnoszeniem jakoœci kszta³cenia na wydzia³ach farmaceutycznych uczelni medycznych obydwu wspó³pracuj¹cych krajów. Przyjêto przy tym koncepcjê, e na wiod¹cy temat bêd¹ mogli wypowiedzieæ siê zarówno nauczyciele akademiccy jak i przedstawiciele przemys³u farmaceutycznego a tak e studenci i absolwenci wydzia³ów farmaceutycznych. Patronat honorowy nad tym przedsiêwziêciem objêli JM Rektor w Poznaniu prof. dr hab. n. med. Jacek Wysocki oraz konsul honorowy Ukrainy w Poznaniu ukasz Horowski. Wiktor Szukiel Uczestnicy Konferencji 30

2 DEBATY KONFERENCJE KONGRESY??? Obrady Colloquium Pharmaceuticum, trwaj¹ce od wczesnych godzin porannych do póÿnego popo³udnia, podzielono na trzy sesje przedzielone przerwami na kawê i ciep³y posi³ek, a wykorzystywane tak e na niezwykle o ywion¹ dyskusjê zainspirowan¹ wyst¹pieniami poszczególnych prelegentów. Recepcja konferencji zanotowa³a udzia³ w obradach 117 uczestników, w tym 10 osób reprezentuj¹cych Narodowy Uniwersytet Medyczny we Lwowie, czterech osób z Narodowego Uniwersytetu Farmaceutycznego w Charkowie, dwóch osób z w Tarnopolu (wszyscy z Ukrainy) oraz dziesiêcioosobowej grupy studentów z w Witebsku (Bia³oruœ) wraz z dziekanem Wydzia³u Farmaceutycznego tej uczelni. Wœród goœci krajowych obecnych by³o dwóch prorektorów oraz dziekani lub prodziekani wydzia³ów farmaceutycznych z szeœciu uczelni medycznych. W trakcie obrad wyg³oszono 17 referatów, w tym trzy w jêzyku angielskim, jeden w jêzyku rosyjskim i jeden w ukraiñskim (z t³umaczeniem na jêzyk polski). Dwa wyst¹pienia zaprezentowane zosta³y przez przedstawicieli przemys³u farmaceutycznego a dwa przez absolwentów i studentów farmacji. Wiêkszoœæ wyst¹pieñ dotyczy³a wiod¹cego tematu konferencji, ale ze wzglêdu na przekrój osób w niej uczestnicz¹cych dwa referaty poœwiêcono tak e aspektom historycznym dokumentuj¹cym zwi¹zek lwowskiej uczelni z Polsk¹. Uroczystego otwarcia konferencji dokona³ prorektor w Poznaniu prof. dr hab. n. farm. Zenon Kokot, który powita³ wszystkich zgromadzonych goœci oraz yczy³ uczestnikom owocnych obrad i mi³ych wra eñ z goœcinnego grodu Przemys³awa. Jako pierwszy referat programowy przedstawi³ dziekan Wydzia³u Farmaceutycznego ze Lwowa, prof. dr Roman Lesyk. Zaprezentowa³ w nim tamtejszy wydzia³ i omówi³ jego najwa niejsze osi¹gniêcia dydaktyczne. W koñcowej czêœci swojego wyst¹pienia prof. Lesyk zwróci³ uwagê na szczególnie aktywn¹ wspó³pracê Wydzia³ów Farmaceutycznych ze Lwowa i Poznania. W uznaniu zas³ug na tym polu dziekan lwowskiego Wydzia³u wrêczy³ listy gratulacyjne i medale pami¹tkowe Lwowskiego przedstawicielom w³adz Wydzia³u Farmaceutycznego poznañskiego UM: dziekanowi prof. dr. hab. Edmundowi Grzeœkowiakowi i prodziekanowi prof. dr. hab. Lucjuszowi Zaprutko. 31

3 Nastêpnie g³os zabra³a dziekan Wydzia³u Farmaceutycznego z Witebska (Bia³oruœ), przekazuj¹c pozdrowienia uczestnikom konferencji i w³adzom poznañskiej uczelni. Z kolei prof. dr hab. Zenon Kokot zaprezentowa³ najwa - niejsze osi¹gniêcia wdra anego systemu zapewniania jakoœci kszta³cenia na poznañskim Uniwersytecie Medycznym, ze szczególnym odniesieniem tych zagadnieñ do systemu funkcjonuj¹cego na Wydziale Farmaceutycznym. Kolejnym mówc¹ by³ prof. dr Aleksander Sklarow ze Lwowa, który w ciekawym i barwnym wyk³adzie, na przyk³adzie kierowanej przez siebie Katedry Biochemii przedstawi³ rolê biochemii ogólnej i biochemii klinicznej w systemie kszta³cenia farmaceutów i farmaceutów klinicznych na Ukrainie. Niezwykle oczekiwanymi mówcami byli przedstawiciele dwóch wiod¹cych zak³adów farmaceutycznych regionu wielkopolskiego. Jako pierwsza zabra³a g³os dyrektor Izabela Wachowiak reprezentuj¹ca poznañski oddzia³ GlaxoSmithKline. Przedstawi³a ona oczekiwania, jakie stawia przemys³ przed absolwentami wydzia³ów farmaceutycznych, poruszy³a problem stosunkowo niewielkiego odsetka farmaceutów zatrudnianych w produkcji leków i zadeklarowa³a jednoczeœnie potrzebê, a przede wszystkim mo liwoœæ zmiany takiej sytuacji. Z nieco innej perspektywy na ten sam problem spojrza³ dr Andrzej Ostrowicz, dyrektor Przedsiêbiorstwa Biofarm sp. z o.o. Na tle historii zawodu farmaceuty zaprezentowa³ swój pogl¹d na jego miejsce i funkcjê w silnie rozwijaj¹cych siê strukturach spo³eczeñstwa informatycznego pocz¹tku XXI wieku. Ostatni wyk³ad przed przerw¹, wyg³oszony przez przedstawiciela Firmy ABE Marketing mgr. Bogdana Czubaka, poœwiêcony by³ mo liwoœciom wykorzystania baz komputerowych i systemów informatycznych w procesie dydaktycznym i w pracy zawodowej farmaceutów. Drug¹ sesjê plenarn¹ otworzy³ wyk³ad prof. dr Oleksandry Oleszczuk z w Tarnopolu (Ukraina). Zaprezentowa³a w nim du- e osi¹gniêcia tego uniwersytetu w procesie wdra ania nowych technik i systemów edukacyjnych zwi¹zanych ze skutecznym funkcjonowaniem uregulowañ Systemu Boloñskiego i Konferencji Lizboñskiej. Nastêpnie prof. dr Andriej Zimenkowski ze Lwowa zaprezentowa³ specyfikê nauczania przedi podyplomowego farmaceuty klinicznego, którego kszta³cenie na Ukrainie odbywa siê na oddzielnym kierunku studiów. Zaprezentowa³ tak e jego rolê i pe³nion¹ funkcjê w tamtejszym systemie ochrony zdrowia. Kolejne trzy wyk³ady przedstawicieli Wydzia³ów Farmaceutycznych z Warszawy i Poznania dotyczy³y nowych metod i kierunków kszta³cenia farmaceutów oraz oczekiwañ w tym zakresie zarówno ze strony dydaktyków jak i studentów, a przede wszystkim ze strony spo³eczeñstwa, które jest odbiorc¹ us³ug œwiadczonych przez wysoko wykwalifikowany personel farmaceutyczny. W cyklu tym prof. dr hab. n. farm. Jan Pachecka skupi³ siê na omówieniu ewolucji studiów farmaceutycznych, zwracaj¹c szczególn¹ uwagê na porównanie liczby godzin dydaktycznych przeznaczonych na realizacjê poszczególnych przedmiotów w poszczególnych latach obowi¹zywania ró nych, systematycznie modyfikowanych programów studiów. Prof. dr hab. n. farm. Jan Pawlaczyk przedstawi³ w sposób budz¹cy powszechne zainteresowanie próbê odpowiedzi na pytanie: Jak kszta³ciæ farmaceutów dla wspó³czesnego spo³eczeñstwa? W wyst¹pieniu swoim poruszy³ on problem potrzeby i mo liwoœci coraz bardziej powszechnego wdra ania systemu opieki farmaceutycznej, a co za tym idzie, istotnego zmienienia profilu przygotowania zawodowego absolwenta studiów farmaceutycznych. W tym kontekœcie uwypuklona zosta³a koniecznoœæ stworzenia na potrzeby polskiego rynku farmaceutycznego programu nauczania przygotowuj¹cego absolwentów na poziomie uprawniaj¹cym do uzyskania tytu³u odpowiadaj¹cego amerykañskiemu tytu³owi Pharmacy Doctor (Pharm D). Z kolei prof. dr hab. Marek Naruszewicz pod nieco przewrotnie sformu³owanym tytu³em: Czy wiemy, czego nauczamy? zaprezentowa³ stanowisko Kolegium Dziekañskiego Wydzia³u Farmaceutycznego Warszawskiego w sprawie potrzeby i mo liwoœci zmian programowych dla kierunku farmacja. Rozwijaj¹c tytu³owy problem, postawi³ bardziej uszczegó³owione pytanie: Czy aktualne nauczanie odpowiada wymogom zawodu farmaceuty i obecnej sytuacji zdrowotnej populacji polskiej? Odpowiadaj¹c 32

4 DEBATY KONFERENCJE KONGRESY??? na nie, zaprezentowa³ piln¹ potrzebê wprowadzenia istotnych zmian zarówno w sposobie jak i w treœciach kszta³cenia przysz³ych farmaceutów. Z takim stanowiskiem doskonale korespondowa³ kolejny wyk³ad przygotowany przez prof. dr. hab. Henryka Mruka zpoznañskiej Akademii Ekonomicznej, znanego specjalistê z zakresu marketingu farmaceutycznego. I tutaj pad³y stwierdzenia o nieuchronnoœci zmian programowych, a w ich efekcie kwalifikacji absolwenta, ale w zupe³nie odmiennym kontekœcie. Profesor zwróci³ uwagê na koniecznoœæ przygotowania farmaceuty do umiejêtnego znalezienia siê na niezwykle trudnym i dynamicznie zmieniaj¹cym siê rynku produktów farmaceutycznych oraz kompetentnego i etycznego podejmowania dzia³añ typowo rynkowych, zarówno w skali pojedynczej apteki jak i du ego przedsiêbiorstwa produkcyjnego lub handlowego. W czasie trzeciej sesji jako pierwszy zabra³ g³os prof. dr Leonid Szemczuk z Uniwersytetu Farmaceutycznego w Charkowie. Zaprezentowa³ on szeroko metodykê nauczania chemii organicznej w tamtejszej uczelni. Zupe³nie nowe zagadnienie dydaktyczne omówi³ interesuj¹co w swym wyk³adzie doc. Dmytro Atamaniuk ze Lwowa, który przedstawi³ liczne mo liwoœci zastosowañ technik komputerowych w kszta³ceniu farmaceutów, i to zarówno jako narzêdzi badawczych jak i dydaktycznych, m.in. w biologii czy chemii medycznej, ale tak e jako instrumentu w zadaniach czysto praktycznych, podczas wykonywania codziennej pracy farmaceuty. W trakcie konferencji zaprezentowano najnowsze wydanie ksi¹ ki Biochemia enzymów. Enzymodiagnostyka. Enzymopatologia. Enzymoterapia, której wspó³autorem jest prof. dr hab. Janusz Solski dziekan Wydzia³u Farmaceutycznego UM w Lublinie i dr n. farm. Dariusz Duma adiunkt w Katedrze Diagnostyki Laboratoryjnej UM w Lublinie a tak e profesorowie O. Sklyarow, M. Welikij, N. Fartuszok, T. Bondarczuk, z Narodowego im. Dani³a Halickiego we Lwowie. Dzie³o ukaza³o siê w jêzyku ukraiñskim we Lwówie w czerwcu 2008 r. Ksi¹ ka stanowi kompendium wspó³czesnej wiedzy na temat budowy, w³aœciwoœci, mechanizmów dzia³ania oraz regulacji aktywnoœci enzymów, jak i ich znaczenia w procesach metabolicznych. Zawarto w niej tak e aktualne informacje dotycz¹ce roli enzymów w diagnostyce laboratoryjnej, znaczenia w praktyce klinicznej, interpretacji wyników oznaczeñ enzymów. Osobny rozdzia³ poœwiêcono wykorzystaniu enzymów w preparatach farmaceutycznych i ich zastosowaniu w terapii wybranych patologii. Przeznaczona jest ona dla studentów uczelni medycznych, lekarzy i biologów. 33

5 Sugerowane wyodrêbnienie tego obszaru umiejêtnoœci jako oddzielnego przedmiotu w procesie nauczania farmacji mo e w najbli szym czasie, na skutek intensywnego rozwoju informatyki, okazaæ siê niezbêdn¹ koniecznoœci¹. Swego rodzaju przeciwwag¹ dla wszystkich powy szych wyst¹pieñ by³ g³os studentów: swój pogl¹d na u ytecznoœæ aktualnie realizowanych programów oraz propozycje ich po ¹danych modyfikacji przedstawi³a mgr Milena Stryczyñska, ubieg³oroczna absolwentka Wydzia³u Farmaceutycznego poznañskiego Uniwersytetu Medycznego, aktualnie zatrudniona w polskim przedstawicielstwie jednej z wiêkszych europejskich firm farmaceutycznych. Jej liczne doœwiadczenia i obserwacje z okresu studiów, w czasie których mia³a okazjê odbyæ praktyki zawodowe w kilku krajach, pozwoli³y spojrzeæ na edukacjê farmaceutyczn¹ jak gdyby z drugiej strony lustra. Studencki punkt widzenia zaprezentowa³ tak e student Marcin Radke, reprezentuj¹cy m³odzie ow¹ organizacjê zawodow¹ M³oda Farmacja. Podkreœla³ on w swoim wyst¹pieniu szczególnie rolê wspó³pracy miêdzynarodowej organizacji studenckich w kszta³towaniu modelu przysz³ego farmaceuty. Dope³nieniem treœci edukacyjnych konferencji by³y dwa wyst¹pienia o charakterze typowo historycznym. W pierwszym z nich na tle 110-letniej historii Katedry Farmakologii Lwowskiego przedstawiono liczne zwi¹zki tej uczelni z Polsk¹, jej polskie korzenie i polski udzia³ w jej rozwoju. Druga z prezentacji dotyczy³a wydawnictwa ksi¹ kowego bêd¹cego swego rodzaju kronik¹ Wydzia³u Farmaceutycznego we Lwowie, przygotowanego w bogato ilustrowanej formie albumowej a prezentuj¹cego wszystkich (!!!) absolwentów wydzia³u z okresu 150 lat jego istnienia. W trakcie konferencji czterech wyk³adowców: prof. dr Roman Lesyk, prof. dr Aleksander Sklarow, prof. dr Leonid Szemczuk i dr Taras Tereszczuk, przekaza³o prezentowane przez siebie ksi¹ ki, których s¹ autorami lub wspó³autorami, Bibliotece Wydzia³owej Wydzia³u Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Konferencjê podsumowa³ dziekan Wydzia³u Farmaceutycznego UM w Poznaniu, prof. dr hab. Edmund Grzeœkowiak. Wiêkszoœæ zaprezentowanych wyk³adów stanowi³a inspiracjê do burzliwych dyskusji merytorycznych prowadzonych podczas przerw w obradach a tak e, mimo póÿnej pory, d³ugo po ich zakoñczeniu. W godzinach wieczornych rozpoczête dyskusje kontynuowano podczas spotkania towarzyskiego w³adz Wydzia³u Farmaceutycznego UM w Poznaniu ze wszystkimi zagranicznymi goœæmi konferencji. Patronat medialny nad konferencj¹ sprawowa³o Czasopismo Aptekarskie a finansowo b¹dÿ rzeczowo jej organizacjê wspar- ³y: Biofarm Sp. z o.o. z Poznania, Zio³olek Sp. z o.o. z Poznania, Herbapol S.A. z Poznania, Wielkopolska Okrêgowa Izba Aptekarska w Poznaniu, Metler Toledo Polska oraz IPS z Warszawy i ABE Marketing z Warszawy. Trzecia konferencja z tego cyklu odbêdzie siê za dwa lata we Lwowie. 34