Dezinflacja: Oznacza obniżanie się stopy inflacji z wyższego jej poziomu na niższy, pod wpływem określonej polityki

Transkrypt

1 Dezinflacja: Oznacza obniżanie się stopy inflacji z wyższego jej poziomu na niższy, pod wpływem określonej polityki gospodarczej, czy też oczekiwań podmiotów rynkowych i ich zachowań związanych z ustalaniem cen. POJĘCIA DEZINFLACJA NIE WOLNO MYLIĆ Z DEFLACJĄ! 13

2 Deflacja: Ciągły spadek poziomu cen. Zmniejszenie ilości pieniędzy w obiegu, które prowadzi do powstania nadwyżki globalnej podaży rynkowej nad efektywnym popytem i powoduje spadek cen i zatrudnienia. DEFLACJA TO ODWROTNOŚĆ INFLACJI. 14

3 Podział inflacji: Ze względu na tempo wzrostu, Ze względu na przyczyny powstania, Ze względu na przejawy i skutki Ze względu na tendencje występujące w procesach wzrostu gospodarczego. 15

4 Ze względu na tempo wzrostu: Pełzająca wzrost cen nie przekracza kilku % rocznie (4 5%), nie powoduje zakłóceń w przebiegu procesów gospodarczych (łagodna, trwała, jednocyfrowa), Krocząca wskaźnik cen mieści się w granicach od 4 9%rocznie. Ma tendencję do wymykania się z pod kontroli (biegnąca, kłusująca, stąpająca), Galopująca (superinflacja) gdy % wzrostu cen wyraża się liczbą dwucyfrową i mogą powstawać napięcia o charakterze społeczno gospodarczym (np. strajki). Rynki finansowe zamierają. Inflacja wymyka się z pod kontroli, Megainflacja stan pośredni pomiędzy inflacją galopującą a hiperinflacją. Nie dochodzi jeszcze do zupełnego zaniku funkcji pełnionych przez pieniądz. Hiperinflacja charakteryzuje się nagłym, gwałtownym przyspieszeniem wzrostu ogólnego poziomu cen, dlatego też określa się ją jako histeryczną 16 i szalejącą. Charakteryzuje się bardzo szybkim wzrostem cen.

5 Ze względu na przyczyny powstania: Popytowa przyczyną wzrostu cen jest nadmierny popyt w stosunku do istniejącej podaży i ludzie, konkurując o ograniczony zasób dostępnych dóbr i usług ciągną cenę w górę, Kosztowa/podażowa (pchana przez koszty), w której przyczyną wzrostu cen są rosnące koszty produkcji. Może również być skutkiem podwyżek płac, Płacowa płace stanowią znaczną część kosztów produkcji, a tym samym wchodzą w skład cen dóbr i usług; przyczyną jest wzrost płac i wynagrodzeń przewyższający wzrost wydajności pracy. Wzrost płac przewyższający wzrost wydajności pracy może wynikać z nacisków związków zawodowych na pracodawców lub stosowanych wadliwych wskaźników waloryzacji wynagrodzeń. 17

6 Ze względu na źródło powstania: Zewnętrzna egzogeniczna źródła poza krajem, Wewnętrzna endogeniczna źródła wewnątrz kraju. 18

7 Ze względu na przejawy i skutki: Otwarta często nazywana jest inflacją cenową. Przejawia się w nieskrępowanym żadnymi ograniczeniami wzroście cen do poziomu równoważącego na bieżąco strumieniu popytu i podaży, Tłumiona często nazywana inflacją zasobową (odłożoną, odroczoną, zawieszoną). Administracyjna kontrola cen uniemożliwia swobodne regulowanie procesów rynkowych przez mechanizm cenowy. Pojawia się nadwyżkowy strumień popytu, który może zostać zrealizowany przy danym poziomie cen, co prowadzi w konsekwencji do odkładania się niezrealizowanych zasobów pieniężnych uczestników rynku. 19

8 Ze względu na tendencje występujące w procesach wzrostu gospodarczego: Stagflacja (popytowa, podażowa) cechuje ją równoczesne występowanie stagnacji gospodarczej i wysokiej stopy inflacji, Slumpflacja oznacza łączne występowanie dwóch procesów, a mianowicie inflacji oraz recesji oznaczającej głęboki spadek produkcji i zatrudnienia. 20

9 Teorie Inflacji Teoria Monetarna M. Friedmana Teoria J.M. Keynesa Teoria kosztowa A.W. Phillipsa Inflacja zawsze i wszędzie jest zjawiskiem pieniężnym Zakłada występowanie luki inflacyjnej, czyli różnicy między tym co przedsiębiorstwa mogą wyprodukować a tym, co konsumenci chcą kupić. Odkrył związek między stopą bezrobocia a tempem wzrostu płac nominalnych Istnieje możliwość substytucji między wyższą stopą inflacji a niższą stopą bezrobocia (i odwrotnie) 21

10 Według teorii kosztowej przyczyną inflacji jest wzrost kosztów produkcji niezależnie od agregatowego popytu na towary. 22

11 Przyczyny wzrostu kosztów: Inflacja płacowa, gdy następuje wzrost płac niezależnie od popytu na pracę, Inflacja wywołana przez zyski, gdy przedsiębiorstwa wykorzystują swoją pozycję monopolistyczną, aby podnosić ceny niezależnie od popytu na ich wyroby, Inflacja wywołana przez ceny dóbr importowanych, Inflacja wywołana przez podatki, gdy wzrost podatków, przerzucany jest na ceny. 23

12 Koszty inflacji: Spadek siły nabywczej pieniądza Niedopasowanie stóp % Przypadkowa i niekontrolowana redystrybucja dochodów Podatkowe pełzanie przedziałowe (Taksflacja) 24

13 Skutki inflacji: Spadek wartości niezabezpieczonych oszczędności (np. na nisko oprocentowanych lokatach) Brak stabilności w prowadzeniu działalności gospodarczej Nacisk pracowników na wzrost płac Spadek wartości i zaufania do pieniądza Ograniczenie produkcji Rozbieżność między planowanymi a rzeczywistymi zyskami Wyższe dochody nominalne 25

14 Osoba bezrobotna: W Polsce, w sensie prawnym, bezrobotnym jest osoba niezatrudniona i nie wykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, nie ucząca się w szkole w systemie dziennym, zarejestrowana we właściwym powiatowym urzędzie pracy, jeżeli: 28

15 ukończyła 18 lat, z wyjątkiem młodocianych absolwentów nie nabyła prawa do emerytury, renty inwalidzkiej, nie osiągnęła wieku emerytalnego (obecnie 67 lat), nie jest właścicielem lub posiadaczem nieruchomości rolnej o powierzchni pow. 2 ha przeliczeniowych nie jest osobą niepełnosprawną, której stan zdrowia nie pozwala na podjęcie zatrudnienia nawet w połowie wymiaru czasu pracy, nie jest osobą tymczasowo aresztowaną i nie odbywa kary pozbawienia wolności, nie uzyskuje miesięcznie dochodu w wysokości przekraczającej połowę najniższego wynagrodzenia, nie pobiera zasiłku stałego lub renty socjalnej 29

16 Forma występowania: Ukryte Wcześniejsze emerytury z powodu braku możliwości zatrudnienia. Zjawisko braku odpowiedniej pracy dla osób wykształconych. Rejestrowane Liczba osób bezrobotnych, czyli posiadających określone w ustawie cechy i zarejestrowanych w urzędach pracy. Osoba jest gotowa do pracy, ale jej nie szuka, ponieważ wcześniejsze doświadczenia sprawiły, że nie ma wiary w znalezienie pracy. 38

17 Skutki bezrobocia: Niewykorzystany, nieproduktywny potencjał ludzki, Znaczne koszty materialne związane z utrzymaniem bezrobotnych oraz służb zajmujących się ich problemami i obsługą, Spadek dochodów rodzin, rozszerzenie się społecznych kręgów ubóstwa, Degradacja psychiczna i moralna osób pozostających bez pracy, Zjawisko patologii społecznej alkoholizm, narkomania, przestępczość, Utrata kwalifikacji. 41