JAK POKONAĆ OBJADANIE SIĘ

Transkrypt

1 Christopher G. Fairburn JAK POKONAĆ OBJADANIE SIĘ Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

2 JAK POKONAĆ OBJADANIE SIĘ

3 Christopher G. Fairburn JAK POKONAĆ OBJADANIE SIĘ Przekład Beata Radwan Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

4 Seria: Psychologia Redaktor naukowy Projekt okładki i stron tytułowych dr hab. Barbara Józefik Agnieszka Winciorek Tytuł oryginału: Overcoming Binge Eating, Second Edition: The Proven Program to Learn Why You Binge and How You Can Stop Copyright 2013 The Guilford Press A Division of Guilford Publications, Inc. Part II 2013 Christopher G. Fairburn Copyright for Polish Translation and Edition by Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Wydanie I, Kraków 2014 All rights reserved Niniejszy utwór ani żaden jego fragment nie może być reprodukowany, przetwarzany i rozpowszechniany w jakikolwiek sposób za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych oraz nie może być przechowywany w żadnym systemie informatycznym bez uprzedniej pisemnej zgody Wydawcy. ISBN Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Redakcja: ul. Michałowskiego 9/2, Kraków tel , , fax Dystrybucja: tel , tel./fax tel. kom , sprzedaz@wuj.pl Konto: PEKAO SA, nr

5 Dla Kristin, George a i Henry ego; Guya, Sarah i Susan Chciałbym podziękować tym, którzy najbardziej przyczynili się do rozwoju mojej kariery. Są to: Michael Gelder, Robert Kendell, Zafra Cooper i Terry Wilson Moim dawnym i obecnym współpracownikom z Centre for Research on Eating Disorders at Oxford (CREDO) oraz Fundacji Wellcome Trust

6 Podziękowania Jak pokonać objadanie się jest książką dla ludzi z problemami z napadowym objadaniem się i została napisana z ich pomocą. Dlatego chciałbym zacząć od podziękowań dla tych pacjentów i ochotników, którzy wypowiedzieli się na temat pierwszych wersji tej książki i wypróbowali program samopomocy. Ich wkład był nieoceniony. Chciałbym również podziękować przyjaciołom i współpracownikom, którzy pomogli mi stworzyć poprzednią wersję obecnej książki. Na szczególną wdzięczność zasługują: Kelly Brownell, Jacqui Carter, Zafra Cooper, Philipa Hay, Laura Hill, Marsha Marcus, Marianne O Connor i Terry Wilson. Ta nowa wersja powstała przy współpracy Emmy Clifton, Sarah Squire i Suzanne Straebler. Jestem im niezmiernie wdzięczny. Kolejne osoby, które zasługują na moją wdzięczność za szczegółową korektę tekstu, to Natalie Barnes, Mara Catling i Sarah Collins. Na koniec pragnę podziękować Wellcome Trust. Ta nadzwyczajna fundacja finansowała mnie i moje badania od 1984 roku. Bez jej wsparcia nigdy nie doszłoby do powstania tego programu samopomocy, jak i stanowiącej jego podstawę terapii.

7 Spis treści Wstęp. O tej książce i o tym, jak z niej korzystać 11 CZĘŚĆ I. Problemy z napadowym objadaniem się. Fakty 1 Napadowe objadanie się 15 2 Problemy z odżywianiem i zaburzenia odżywiania 31 3 Kto ulega napadom objadania się? 44 4 Aspekty psychologiczne i społeczne 51 5 Aspekty fizyczne 77 6 Co wywołuje problemy z napadowym objadaniem się? 94 7 Napadowe objadanie się a uzależnienie Leczenie problemów z napadowym objadaniem się 119 CZĘŚĆ II. Wzmocniony program samopomocy dla osób, które ulegają napadom objadania się Przygotowanie się 131 Etap 1 Dobry początek 143 Etap 2 Regularne odżywianie się 159 Etap 3 Alternatywy dla napadowego objadania się 173 Etap 4 Rozwiązywanie problemów 182 Etap 5 Spojrzenie wstecz 192 Moduł diety 197 Moduł obrazu ciała 205 Dobre zakończenie 225

8 10 SPIS TREŚCI Załącznik I Uzyskanie specjalistycznej pomocy w pokonaniu problemu z odżywianiem 231 Załącznik II Obliczanie wskaźnika masy ciała (BMI) 232 Załącznik III Jeśli ktoś ma również nadwagę 236 Załącznik IV Radzenie sobie z innymi problemami 238 Załącznik V Uwagi dla krewnych i przyjaciół 241 Załącznik VI Uwagi dla terapeuty 243 Dodatkowa lektura 245 Indeks 251

9 Wstęp O tej książce i o tym, jak z niej korzystać Jeśli ktoś nie potrafi zapanować nad jedzeniem, ta książka jest dla niego bez względu na wiek, płeć czy wagę. Jak pokonać objadanie się opisuje w sposób czytelny i miarodajny problemy związane z napadowym objadaniem się, jak również metody radzenia sobie z nimi. Część I książki przedstawia najnowsze dane, natomiast część II obejmuje program samopomocy, oparty na aktualnej wersji najskuteczniejszej dostępnej metody leczenia. Ten wzmocniony program może zostać wykorzystany przez każdą osobę, która się objada, pod warunkiem, że nie charakteryzuje się ona znaczną niedowagą (zob. s. 136). Pierwsze wydanie książki ukazało się w 1995 r. Od tej pory jej część I stała się wiarygodnym źródłem informacji na temat problemów z napadowym objadaniem się. Jednocześnie opisany w części II program leczenia został przetestowany w niezliczonych badaniach klinicznych, stając się tym samym najbardziej sprawdzonym programem samopomocy w odniesieniu do jakiegokolwiek problemu. Jego przydatność została potwierdzona wiele razy, zarówno w wypadku samodzielnego zastosowania, jak i wsparcia z zewnątrz (kierowana samopomoc). W rezultacie program ten stał się główną metodą leczenia problemów z napadowym objadaniem się. Uznając zasługi książki, Amerykańskie Towarzystwo Terapii Poznawczej i Behawioralnej przyznało jej nagrodę Seal of Merit, a brytyjscy lekarze mogą zalecać tę książkę w podobny sposób, jak przepisują lekarstwa. Jednak czas płynie, nasza wiedza się pogłębia, a bogatsza wiedza pociąga za sobą postępy w medycynie. W rezultacie to wydanie

10 12 WSTĘP Jak pokonać objadanie się jest tak naprawdę nowym dziełem. Aby upewnić się, że część I książki nadal stanowi wszechstronne i aktualne źródło wiedzy na temat problemów z napadowym objadaniem się, dokonałem jej gruntownej poprawy. Odnosi się ona obecnie do wszystkich problemów z objadaniem się, również tych związanych z anoreksją. Obejmuje także więcej informacji na temat diety, wagi oraz obrazu ciała. W związku z postępem medycyny, a zwłaszcza rozwojem nowej wzmocnionej wersji tej wiarygodnej, naukowo przetestowanej terapii, w znacznym stopniu zmodyfikowałem część II książki. CBT-E (Enhanced Cognitive Behavioral Therapy, wzmocniona terapia poznawczo-behawioralna) wiąże się z nowym sposobem postrzegania zaburzeń odżywiania, udoskonalonymi metodami odzyskiwania kontroli nad jedzeniem, bardziej zaawansowanym podejściem do kwestii obaw o figurę i wagę oraz znacznie większą koncentracją na zapobieganiu nawrotom. Te nowe aspekty stały się częścią programu samopomocy, który w tym wydaniu książki stanowi w zasadzie wersję terapii CBT-E. Jeśli ktoś ma problem z napadowym objadaniem się, może odczuwać pokusę przejścia od razu do części II książki. To byłby błąd. Należy zacząć od części I (a przynajmniej przeczytać rozdziały 1, 4 i 5), ponieważ można dzięki temu zrozumieć swój problem oraz to, dlaczego stał się tak samonapędzający. Tylko wtedy będziecie w stanie skorzystać z programu samopomocy. Z kolei być może ktoś nie jest pewny, czy ma problem z objadaniem się. W tym wypadku proponuję, aby przeczytać dokładnie te same rozdziały (1, 4 i 5) z części I, co pozwoli wam przekonać się, czy identyfikujecie się z opisanymi tam problemami. Jeśli tak, wówczas przejdźcie do początku części II książki, gdzie omówiono argumenty przemawiające za podjęciem próby zmiany, ale również te przeciw.

11 Dodatkowa lektura Każda lista dodatkowych lektur bardzo szybko stanie się nieaktualna. Dlatego poniższa lista została ograniczona do kluczowych źródeł, które mają szansę przetrwać próbę (pewnego) czasu. Czytelnicy, którzy pragną uzyskać bardziej aktualne informacje, powinni w tym celu skorzystać z internetu. Wystarczy wpisać oczywiste hasła wyszukiwania. Istnieją dwa główne czasopisma naukowe, które są poświęcone tematyce zaburzeń odżywiania: International Journal of Eating Disorders European Eating Disorders Review Warto sprawdzić strony internetowe owych czasopism. Istnieje również nowe czasopismo o nazwie Journal of Eating Disorders. Co więcej, w czołowych czasopismach medycznych, psychiatrycznych i psychologicznych, których spis znajduje się w internecie, regularnie publikowane są artykuły na temat zaburzeń odżywiania. Zaburzenia odżywiania stanowią również temat wielu książek. Niektóre z głównych materiałów źródłowych dla specjalistów to: Agras W.S. (red.). The Oxford handbook of eating disorders. Oxford University Press, New York Fairburn C.G. Cognitive behavior therapy and eating disroders. Guilford Press, New York Terapia poznawczo-behawioralna i zaburzenia odżywiania, tłum. Magdalena Stec, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków Grilo C.M. Eating and weight disorders. Psychology Press, New York Grilo C.M. & Mitchell J.E. (red.). The treatment of eating disorders. Guilford Press, New York Le Grange D. & Lock J. (red.). Eating disorders in children and adolescents. Guilford Press, New York 2011.

12 246 DODATKOWA LEKTURA Poniżej znajdują się źródła dodatkowych lektur, które odnoszą się do każdego działu tej książki. Większość przytoczonych informacji pochodzi z artykułów przeglądowych. Nie jest to wyczerpująca lista. O TEJ KSIĄŻCE I O TYM, JAK Z NIEJ KORZYSTAĆ Fairburn C.G., Cooper Z. & Shafran R. Cognitive behavior therapy for eating disorders: A transdiagnostic theory and treatment. Behaviour Research and Therapy, 2003, 41, Fairburn C.G., Cooper Z., Doll H.A., O Connor M.E., Bohn K., Hawker D.M. i in. Transdiagnostic cognitive behavioral therapy for patients with eating disorders: A two-site trial with 60-week follow up. American Journal of Psychiatry, 2009, 166, Wilson G.T. & Zandberg L.J. Cognitive-behavioral guided self-help for eating disorders: Effectiveness and scalability. Clinical Psychology Review, 2012, 32, Randomizowane, kontrolowane badania w Przezwyciężanie napadowego objadania się Carter J.C. & Fairburn C.G. Cognitive-behavioral self-help for binge eating disorder: A controlled effectiveness study. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 1998, 66, DeBar L., Striegel-Moore R., Wilson G.T., Perrin N., Yarborough B.J., Dickerson J. i in. Guided self-help treatment for recurrent binge eating: Replication and extension. Psychiatric Services, 2011, 62, Dunn E.C., Neighbors C. & Larimer M.E. Motivational enhancement therapy and self-help treatment for binge eaters. Psychology of Addictive Behaviors, 2006, 20, Ghaderi A. Attrition and outcome in self-help treatment for bulimia nervosa and binge eating disorder: A constructive replication. Eating Behaviors, 2006, 7, Ghaderi A. & Scott B. Pure and guided self-help for full and sub-threshold bulimia nervosa and binge eating disorder. British Journal of Clinical Psychology, 2003, 42, Grilo C.M. & Masheb R.M. A randomized controlled comparison of guided selfhelp, cognitive behavioral therapy and behavioral weight loss for binge eating disorder. Behaviour Research and Therapy, 2005, 43, Grilo C.M., Masheb R.M. & Salant S.L. Cognitive behavioral therapy guided selfhelp and orlistat for the treatment of binge eating disorder: A randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Biological Psychiatry, 2005, 57, Ljotsson B., Lundin C., Mitsell K., Carlbring P., Ramklint M. & Ghaderi A. Remote treatment of bulimia nervosa and binge eating disorder: A randomized trial

13 Dodatkowa lektura 247 of Internet-assisted cognitive behavioral therapy. Behaviour Research and Therapy, 2007, 45, Loeb K.L., Wilson G.T., Gilbert J.S. & Labouvie E. Guided and unguided self-help for binge eating. Behaviour Research and Therapy, 2000, 30, Mitchell J.E., Agras S., Crow S., Halmi K., Fairburn C.G., Bryson S. i in. Stepped care and cognitive behavioral therapy for bulimia nervosa: Randomised trial. British Journal of Psychiatry, 2011, 198, Palmer R.L., Birchall H., McGrain L. & Sullivan V. Self-help for bulimic disorders: A randomized controlled trial comparing minimal guidance with face-to-face or telephone guidance. British Journal of Psychiatry, 2002, 181, Ramklint M., Jeansson M., Holmgren S. & Ghaderi A. Guided self-help as the first step for bulimic symptoms: Implementation of a stepped-care model with specialized psychiatry. International Journal of Eating Disorders, 2012, 45, Striegel-Moore R.H., Wilson G.T., DeBar L., Perrin N., Lynch F., Rosselli F. i in. Cognitive behavioral guided self-help for the treatment of recurrent binge eating. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 2010, 78, Walsh B.T., Fairburn C.G., Mickley D., Sysko R. & Parides M.K. Treatment of bulimia nervosa in a primary care setting. American Journal of Psychiatry, 2004, 161, Wilson G.T., Wilfley D.E., Agras W.S. & Bryson S.W. Psychological treatments for binge eating disorder. Archives of General Psychiatry, 2010, 67, Rozdział 1 Fairburn C.G. The transdiagnostic view and the cognitive behavioral theory. [W:] C.G. Fairburn, Cognitive behavior therapy and eating disorders. Guilford Press, New York 2008; Terapia poznawczo-behawioralna i zaburzenia odżywiania, tłum. Magdalena Stec, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków Walsh B.T. The importance of eating behavior in eating disorders. Physiology and Behavior, 2011, 104, CZĘŚĆ I Rozdział 2 Fairburn C.G. & Bohn K. Eating disorder NOS (EDNOS): An example of the troublesome not otherwise specified (NOS) category in DSM-IV. Behaviour Research and Therapy, 2005, 43, Gordon K.H., Holm-Denoma J.M., Crosby R.D. & Wonderlich S.A. The classification of eating disorders. [W:] W.S. Agras (red.), The Oxford handbook of eating disorders. Oxford University Press, New York Vander Wal J.S. Night eating syndrome: A critical review of the literature. Clinical Psychology Review, 2012, 32,

14 248 DODATKOWA LEKTURA Wonderlich S.A., Gordon K.H., Mitchell J.E., Crosby R.D. & Engel S.G. The validity and clinical utility of binge eating disorder. International Journal of Eating Disorders, 2009, 42, Rozdział 3 Keel P.K. Epidemiology and course of eating disorders. [W:] W.S. Agras (red.), The Oxford handbook of eating disorders. Oxford University Press, New York Levine M.P. & Smolak L. Cultural influences on body image and the eating disorders. [W:] W.S. Agras (red.), The Oxford handbook of eating disorders. Oxford University Press, New York Norris M.L., Bondy S.J. & Pinhas L. Epidemiology of eating disorders in children and adolescents. [W:] D. Le Grange & J. Lock (red.), Eating disorders in children and adolescents. Guilford Press, New York Woodside D.B., Garfinkel P.E., Lin E., Goering P., Kaplan A.S., Goldbloom D.S. i in. Comparisons of men with full or partial eating disorders, men without eating disorders, and women with eating disorders in the community. American Journal of Psychiatry, 2001, 158, Rozdział 4 Fairburn C.G. The transdiagnostic view and the cognitive behavioral theory. [W:] C.G. Fairburn, Cognitive behavior therapy and eating disorders. Guilford Press, New York 2008; Terapia poznawczo-behawioralna i zaburzenia odżywiania, tłum. Magdalena Stec, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków Hart S., Abraham S., Franklin R.C. & Russell J. The reasons why eating disorder patients drink. European Eating Disorder Review, 2011, 19, Jenkins P.E., Hoste R.R., Meyer C. & Blissett J.M. Eating disorders and quality of life: A review of the literature. Clinical Psychology Review, 2011, 31, Masheb R.M., Grilo C.M. & White M.A. An examination of eating patterns in community women with bulimia nervosa and binge eating disorder. International Journal of Eating Disorders, 2011, 44, Rozdział 5 Bessesen D.H. Regulation of body weight: What is the regulated parameter? Physiology and Behavior, 2011, 104, Mehler P.S., Birmingham C.L., Crow S.J. & Jahraus J.P. Medical complications of eating disorders. [W:] C.M. Grilo & J.E. Mitchell (red.), The treatment of eating disorders. Guilford Press, New York Painter R.C., Roseboom T.J. & Bleker O.P. Prenatal exposure to the Dutch Famine and disease in later life: An overview. Reproductive Toxicology, 2005, 20,

15 Dodatkowa lektura 249 Pond C.M. The fats of life. Cambridge University Press, Cambridge, U.K Ravelli A.C., van der Meulen J.H.P., Osmond C., Barker D.J.P. & Bleker O.P. Obesity at the age of 50 in men and women exposed to famine prenatally. American Journal of Clinical Nutrition, 1999, 70, Roberto C.A., Mayer L.E., Brickman A.M., Baines A., Muraskin J., Yeung L.K. i in. Brain tissue volume changes following weight gain in adults with anorexia nervosa. International Journal of Eating Disorders, 2011, 44, Roseboom T.J., van der Meulen J.H.P., Osmond C.,, Barker D.J., Ravelli A.C., Schroeder-Tanka J.M. i in. Coronary heart disease after prenatal exposure to the Dutch famine, Heart, 2000, 84, Rozdział 6 Bettle N., Bettle O., Neumärker U. & Neumärker K.-J. Adolescent ballet school students: Their quest for body weight change. Psychopathology, 1998, 31, Clarke T.K., Weiss A.R.D. & Berrettini W.H. The genetics of anorexia nervosa. Clinical Pharmacology and Therapeutics, 2012, 91, Jacobi C. & Fittig E. Psychosocial risk factors for eating disorders. [W:] W. S. Agras (red.), The Oxford handbook of eating disorders. Oxford University Press, New York Levine M.P. & Smolak L. Cultural influences on body image and the eating disorders. [W:] W.S. Agras (red.), The Oxford handbook of eating disorders. Oxford University Press, New York Racine S.E., Root T.L., Klump K.L. & Bulik C.M. Environmental and genetic risk factors for eating disorders: A developmental perspective. [W:] D. Le Grange & J. Lock (red.), Eating disorders in children and adolescents. Guilford Press, New York Ringham R., Klump K., Kaye W., Stone D., Libman S., Stowe S. i in. Eating disorder symptomatology among ballet dancers. International Journal of Eating Disorders, 2006, 39, Wade T.D. Genetic influences on eating and eating disorders. [W:] W.S. Agras (red.), The Oxford handbook of eating disorders. Oxford University Press, New York Rozdział 7 Wilson G.T. Eating disorders, obesity and addiction. European Eating Disorders Review, 2010, 18, Ziauddeen H., Farooqi S. & Fletcher P.C. Obesity and the brain: How convincing is the addiction model? Nature Reviews: Neuroscience, 2012, 13,

16 250 DODATKOWA LEKTURA Rozdział 8 Fairburn C.G. Cognitive behavior therapy and eating disorders. Guilford Press, New York 2008; Terapia poznawczo-behawioralna i zaburzenia odżywiania, tłum. Magdalena Stec, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków Hay P.J. & Claudino A. de M. Evidence-based treatment for the eating disorders. [W:] W.S. Agras (red.), The Oxford handbook of eating disorders. Oxford University Press, New York Ramklint M., Jeansson M., Holmgren S. & Ghaderi A. Guided self-help as the first step for bulimic symptoms: Implementation of a stepped-care model with specialized psychiatry. International Journal of Eating Disorders, 2012, 45, Striegel-Moore R.H., Wilson G.T., DeBar L., Perrin N., Lynch F., Rosselli F. i in. Cognitive behavioral guided self-help for the treatment of recurrent binge eating. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 2010, 78, Wilson G.T. & Zandberg L.J. Cognitive-behavioral guided self-help for eating disorders: Effectiveness and scalability. Clinical Psychology Review, 2012, 32,

17 Indeks Academy for Eating Disorders 231 alergie pokarmowe 53, 202 alkohol nadużycie 74 76, , 138 napadowe objadanie się 16 17, 28, Anonimowi Żarłocy; zob. program dwunastu kroków anoreksja psychiczna 35 37, 62, napady objadania się 22 24, 26, 36 przyczyny waga 35, 36, 63 65, 89 90, asertywność 105, 194, 239 badanie na podstawie Cosmopolitan 45 46, 47 balet 99 bezpłodność BMI, zob. body mass index body mass index (BMI) 36, brzuch 82, 90 bulimia psychiczna dieta leczenie napady objadania się pojawienie się przyczyny stosowanie środków moczopędnych stosowanie środków przeczyszczających 60 61, 87 88, 107 waga 33 34, wykrywanie wymioty 56 60, 84 87, 107 występowanie bulimia; zob. bulimia psychiczna ciąża 90 93, 138 ćwiczenia fizyczne 62 depresja depresja kliniczna , 138, 194 uczucia 26 30, 74 diagnoza dżokeje 78 etniczność 36, 49 50, 98 99, 100 figura; zob. także obawa o figurę kontrolowanie 70 72, przeprowadzanie porównań 71 72, 218, 220 unikanie oglądania 72, zastosowanie lustra 70 71, gardło głód 26, 27, 90, 132, 160 gotowanie samopomoc gruczoł ślinowy 85 hospitalizacja

18 252 INDEKS inne zaburzenie odżywiania i jedzenia; zob. nietypowe zaburzenia odżywiania ipekakuana 87 jedzenie kompulsywne 17, 37, 109; zob. także napadowe objadanie się kierowana samopomoc; zob. samopomoc klasa społeczna 98 99, 100 kompulsywne ćwiczenia fizyczne 62 kształt ciała, zob. figura leki przeciwdepresyjne 121 leki zmniejszające apetyt 61, 121 lustra 70 72, 212, , masa ciała, zob. waga menstruacja 48, 84, 84 napięcie przedmiesiączkowe 29 mężczyźni 29, 33, 35, 38, 42, 44, 49, 50, 70, 73, , 215 mieszane zaburzenia odżywiania 40, 41 model uzależnienia modelki 84, 97 motywacja do zmiany 108, mózg, dieta 63, 89, 103 nadużywanie narkotyków , 137 nadwaga ; zob. także otyłość napadowe objadanie się wśród dzieci 50 napadowe objadanie się cechy charakterystyczne ciąża częstotliwość 20 czynniki spustowe 26 29, 183, definicja dieta 28, 51 55, koszt 24, 25 leczenie obiektywne napady objadania się przyczyny skutki fizyczne 30, spożywane pokarmy subiektywne napady objadania się 22 24, 26 uzależnienie waga 29, występowanie napięcie przedmiesiączkowe 29 niedowaga; zob. waga nieokreślone zaburzenie odżywiania i jedzenia; zob. nietypowe zaburzenia odżywiania nietypowe zaburzenia odżywiania 37, 38 42, 49, 56, 60, 66, 85, 106, niska waga; zob. waga obawa o wagę 32 33, 35, 41, 65 69, 78, 97 98, 101, samopomoc , , 218, obawy o figurę 32 33, 35, 41, 65 67, 97 98, , samopomoc obraz ciała 65 73; zob. także poczucie bycia grubym/grubą; figura; obawa o figurę; waga; obawa o wagę obawa 65 68, samopomoc oczyszczanie; zob. stosowanie środków moczopędnych; stosowanie środków przeczyszczających; samodzielnie prowokowane wymioty okres dojrzewania płciowego otyłość definicja 36, leczenie zaburzenie odżywiania 37 38, 101, 236 perfekcjonizm 75, , 194, 239 perspektywa transdiagnostyczna płeć kulturowa 50, płodność poczucie bycia grubym/grubą 29, 73,

19 Indeks 253 poczucie własnej wartości 75, , 194, 239 porównywanie 71 72, potas 86 program dwunastu kroków program samopomocy przejadanie się kontra napadowe objadanie się w zaburzeniu napadowego objadania się 38 przełyk 86 przyczyna problemów z napadowym objadaniem się , przyjmowanie płynów 57, psychoterapia interpersonalna (ITP) psychoterapia; zob. terapia psychologiczna regularne odżywianie się relacje z innymi ludźmi 75, , 108, , samopomoc , , 239, rodzaje diety i stosowanie diety fakty przyczyna napadowego objadania się 28, 51 55, rodzaje 51 55, samopomoc skutki fizyczne 84, skutki psychologiczne rodziny , 114, samopomoc , 239, rozwiązywanie problemów samodzielne prowokowanie wymiotów 56 60, 84 87, 107, samopomoc , , , skutki fizyczne dieta 28, 84 napadowe objadanie się niska waga stosowanie środków moczopędnych 88 wymioty stosowanie środków moczopędnych 60 61, 88, stosowanie środków odurzających napadowe objadanie się 28, samopomoc 138 stosowanie środków przeczyszczających 60 61, 87 88, 107, syndrom jedzenia nocnego 40, tabletki odchudzające; zob. leki zmniejszające apetyt terapia farmakologiczna 121 terapia poznawczo-behawioralna (CBT) 114, 115, , terapia psychologiczna terapia interpersonalna terapia poznawczo-behawioralna 114, , terapie ; zob. także samopomoc hospitalizacja leczenie 121 możliwości pomoc specjalisty , 231 terapia interpersonalna terapia poznawczo-behawioralna 114, , uczucie sytości 82 83, 90, 132, 160, 162 unikanie pokarmów 53, 123, waga; zob. także obawa o wagę fakty kontrolowanie 65 69, , 218 napadowe objadanie się 29, niska waga 35, 36, 63 65, 89 90, 137, 140, robienie wagi 78 samopomoc , 151, , 218 unikanie kontrolowania 68 69, , 218 wahania 77 78, 151,

20 254 INDEKS ważenie się; zob. kontrolowanie wagi wegetarianizm 53, 202 wiek 33 34, 35, 38, 42, wilczy apetyt na słodycze 21 wpływ czynników genetycznych wybór pokarmów 20 22, 53, wydarzenia i okoliczności z dzieciństwa wykorzystywanie seksualne wymioty; zob. samodzielnie prowokowane wymioty zaburzenia odżywiania 31 32; zob. także anoreksja psychiczna; nietypowe zaburzenia odżywiania; zaburzenie napadowego objadania się; bulimia psychiczna zaburzenia odżywiania inaczej nieokreślone; zob. nietypowe zaburzenia odżywiania zaburzenie napadowego objadania się leczenie przyczyny syndrom jedzenia nocnego 42 waga 29, występowanie zaburzenie oczyszczające 41 zaburzenie równowagi elektrolitów zakupy 18, 19, 24, 25, zapobieganie nawrotom zęby 85

21 Redaktor inicjujący Aleksandra Czyżewska-Felczak Redaktor Dorota Węgierska Korektor Barbara Rydzewska Skład i łamanie Hanna Wiechecka Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Redakcja: ul. Michałowskiego 9/2, Kraków tel , , fax