Analiza wywiadów w ramach projektu Children Rough Sleepers POLSKA

Transkrypt

1 Analiza wywiadów w ramach projektu Children Rough Sleepers POLSKA CRS: Polska: Podsumowanie badań to liczba przeprowadzonych wywiadów w ramach projektu CRS wśród respondentów w wieku od 8 do 18 lat % respondentów CRS to płeć męska, a 55% żeńska 3. Wszyscy respondenci określili się jako Polacy 4. 20% respondentów mieszkało w rodzinach zastępczych, 20% mieszkało w rodzinnym domu, a 15% pracowało / było niezależnych % respondentów uczyło się lub skończyło edukację, a 10% nie posiadało wykształcenia % wagarowało 7. 40% miało trudności w nauce 8. 50% respondentów CRS znalazło się w rodzinie zastępczej / instytucji opieki społecznej / w poprawczaku lub podobnej instytucji % respondentów CRS było niepełnosprawnych % respondentów CRS paliło papierosy 11. 5% respondentów CRS stwierdziło, że brało narkotyki % respondentów CRS regularnie piło alkohol 13. 5% respondentów CRS miało długi 14. 5% respondentów CRS miało problemy zdrowotne % respondentów CRS stwierdziło, że należało do gangu. 16. Powody opuszczenia domu obejmowały umieszczenie w domach opieki decyzjami sądów, przemoc w rodzinie [picie alkoholu, rękoczyny], chęć przebywania z sympatią i problemy psychiczne % dzieci uciekło / opuściło dom rodzinny lub dom opieki lub zostało wyrzuconych w wieku poniżej 10 lat, natomiast 70% było w przedziale wieku od 10 do 16 lat. 18. Przed ucieczką, 35% dzieci mieszkało z samotną matkę, a 50% z obojgiem rodziców. 19. Before running away family life consisted of alcoholic abuse by one or both parents, physical violence in the home and money problems 20. Pierwsze doświadczenia ucieczki były różne, często pozytywne, gdy respondenci cieszyli się niezależnością, a wśród tych, którzy umieszczeni zostali w instytucjach [np. rodzinach zastępczych, sierocińcach] doświadczenia były zarówno pozytywne, kiedy nowe środowisko podobało się respondentom, jak i negatywne, kiedy się nie podobało. 21. Wśród respondentów CRS, 13% samotnie przebywało na ulicy, 5% z psem, 24% z przyjaciółmi, a 11% z chłopakiem. 22. Zdefiniowane przez respondentów niebezpieczeństwa na ulicy dotyczyły kradzieży, pobić, morderstw, głodu, zimna, narkotyków, prostytucji, braku higieny osobistej. 23. W celu przeżycia, respondenci CRS musieli popełniać przestępstwa, z włączeniem kradzieży % respondentów CRS uważa, że potrzebna jest broń aby na ulicy czuć się bezpiecznie % respondentów CRS stwierdziło, że stało się ofiarą przemocy [seksualnej lub innej] lub zastraszania podczas pobytu na ulicy. 26. Większość respondentów CRS przebywało na ulicach/w instytucjach opieki społecznej przez pewien okres czasu - od kilku tygodni, do 7 lat. 1 P a g e

2 27. Respondenci CRS bezpiecznie czuli się nie na ulicy, ale w instytucjach [rodzinach zastępczych, sierocińcu, opiece społecznej]. 28. Ogólnie brakowało pomocy i wsparcia przed znalezieniem się na ulicy. 29. Tylko niewielka lub żadna pomoc była możliwa dla respondentów CRS podczas ich życia na ulicy. 30. Główne czynniki dające energię/siłę/motywację do przeżycia to myślenie o lepszej przyszłości i przebywanie z rodziną. 31. Niezależność została opisana jako kluczowy aspekt, który podobał się respondentom CRS żyjących na ulicy. 32. Przyszłe ambicje dotyczyły głównie zdobycia wykształcenia i znalezienia pracy. 33. Najważniejsze osoby w życiu respondentów CRS to sympatie (chłopak/dziewczyna) i rodzice. 34. Jako kluczowe czynniki, które mogły zapobiec ucieczce, wymienione zostały: fakt niepicia przez rodziców alkoholu i normalne życie rodzinne z większą swobodą. 2 P a g e

3 W Polsce przeprowadzonych zostało 20 wywiadów. O Tobie: 1. Ile masz lat? Średnia wieku ankietowanych wyniosła 15.5 roku. Wiek ankietowanych mieścił się w granicach od 8 do 18 lat. 2. Płeć męska / żeńska / wolę nie mówić Wywiadów udzieliło 45% respondentów płci męskiej i 55% płci żeńskiej. 3 P a g e

4 3. Jakie jest Twoje pochodzenie? 100% ankietowanych to Polacy 4. Jaka jest obecnie Twoja sytuacja życiowa? Poniższy wykres prezentuje obecną sytuację życiową ankietowanych [uwaga: mieszkanie w domu może oznaczać mieszkanie z rodzicami, w rodzinie zastępczej, mieszkanie z mężem/żoną] 5. Jakie masz wykształcenie? 90% ankietowanych obecnie się uczy lub ukończyło szkołę podstawową/średnią. 10% nie posiada wykształcenia 6. Czy kiedykolwiek wagarowałeś? 45% respondentów wagarowało 7. Czy w szkole miałeś trudności z nauką? 40% respondentów stwierdziło, że w szkole miało trudności z nauką. 8. Czy kiedykolwiek byłeś umieszczony w domu opieki społecznej, w poprawczaku lub innej, podobnej instytucji? 50% respondentów CRS odpowiedziało, że było umieszczonych w domu opieki społecznej, w poprawczaku lub innej, podobnej instytucji. 50% respondentów CRS odpowiedziało, że nigdy nie było umieszczonych w domu opieki społecznej, w poprawczaku lub innej, podobnej instytucji. 9. Czy jesteś niepełnosprawny? 10% respondentów CRS potwierdziło niepełnosprawność. 10. Czy palisz papierosy? 25% ankietowanych stwierdziło, że pali papierosy. 4 P a g e

5 11. Czy bierzesz narkotyki? 5% ankietowanych brało narkotyki. 12. Czy regularnie pijesz alkohol? 15% stwierdziło, że regularnie pije alkohol. Twoja sytuacja: 13. Dlaczego opuściłeś dom? (przyczyny) Decyzją sądu opuściłem dom wraz z rodzeństwem. Chciałam być ze swoim chłopakiem. Nie wiem. Mama mnie biła, rodzice pili. Matka powiedziała, żebym sobie poszedł, kiedy wróciłem pijany do domu. Wpadłem w złe towarzystwo, w domu było inne dziecko, mój brat. Moi rodzice byli alkoholikami. Właściwie to zabrano mnie z domu bo moi rodzice się kłócili. Matka piła alkohol. Wtedy zabrano mnie do rodziny zastępczej na około dwa miesiące. To były wakacje. Moja mama była chora psychicznie i została prawa rodzicielskie. Mój tato musiał zajmować się dziećmi, nie radził sobie, dlatego jestem w sierocińcu. Nie mogłem dogadać się z rodzicami. Jestem tutaj od niedawna. [Dziecko było bardzo zaniedbane, nie umiało samodzielnie jeść i zadbać o swoje 5 P a g e

6 potrzeby fizjologiczne, było nadpobudliwe. Obecnie uczy się samodzielnego pełnienia podstawowych funkcji życiowych. Wychowywało się w domu, w bardzo trudnych warunkach, nie mając własnego miejsca do życia. Spało w kącie.] Mama nie akceptowała moich wyborów, a ojciec był alkoholikiem. Zabrali mnie. [Dziewczynka jest osobą niepełnosprawną psychicznie. Całe życie spędziła w budzie z psem, rzadko jadała i mogła się umyć. Czasami robiła to matka. Biologiczna matka umieściła ją w budzie z powodu jej niepełnosprawności. Matka nie zaakceptowała tego faktu. W momencie uwolnienia dziecko było bardzo wychudzone, musiało być poddane intensywnej terapii. Później znalazło się w rodzinie zastępczej, następnie adopcyjnej. Mój ojciec był alkoholikiem, a mama nas porzuciła. Zdarzało się, że zostawiała nas na kilkanaście dni i musiałam zajmować się rodzeństwem, bo tata nie był w stanie tego robić. W szkole zauważono, że miałam często nieusprawiedliwione obecności i wezwano rodziców. W rezultacie wszyscy trafiliśmy do schroniska. Brat nie mógł zostać w schronisku i zabrano go do domu małego dziecka, a potem oddano do adopcji. Nie wiem do tej pory gdzie on jest. Wszystko zaczęło się, kiedy miałam 9 lub 10 lat. Tato był alkoholikiem. Pił dużo, a mama sobie nie radziła z nim i z nami. Pewnego razu tato przestał pić na kilka lat, ale kiedy do tego wrócił, było okropnie. Po interwencji przyjaciół rodziny znalazłam się na pogotowiu, a potem trafiłam do sierocińca. Chciałam być ze swoim chłopakiem, a rodzice nie pozwalali. 14. Ile miałeś lat, kiedy uciekłeś po raz pierwszy / opuściłeś dom / placówkę / zostałeś wyrzucony? (Podpowiedź: ile razy?) Największy procent respondentów CRS ukazanych na powyższym diagramie uciekło z domu lub z instytucji opieki społecznej lub zostało z nich usuniętych w wieku 13 lat, co stanowi 25% respondentów CRS. To się wydarzyło przed rokiem. Spędziłem pół roku w poprawczaku, a potem oddali mnie do rodziny zastępczej, bo miałem myśli samobójcze, więc chcieli, żeby ktoś mnie pilnował. Zdarzyło się to tylko raz. Brałem narkotyki, więc nie chcieli mnie przyjąć z powrotem do domu. Kiedy miałem 9 lub 10 lat. Od tego czasu przebywałem w placówce opieki społecznej. Stamtąd nie uciekałem. 6 P a g e

7 15. Kto się tobą opiekował zanim to się stało? (Podpowiedź: rodzic, rodzice, placówka społeczna, rodzice zastępczy, dziadkowe, inne) Poniższa tabela ukazuje, że w przypadku 50% respondentów, opiekowali się nimi rodzice, a w przypadku 35% samotne matki. % Chłopak/dziewczyna 0 Matka 35 Ojciec 5 Byłem sam 5 Rodzice 50 Placówka społeczna Jak wygląda(ło) Twoje życie rodzinne? (Podpowiedź: odnieś się do problemów takich jak stabilność życia w domu, lokalizacja, ubóstwo, częste zmiany zakwaterowania; brak troski, brak nadzoru; relacje z mamą/tatą/opiekunami; problemy z narkotykami, alkoholem, zdrowiem psychicznym w rodzinie; nadużycia i przemoc) Ojciec jest alkoholikiem, matka nie pracuje. Tylko ojciec pracował. Mam dwoje rodzeństwa. Często nie było żadnych pieniędzy. Było jak powiedziałem. Matka nas zostawiła. Normalna rodzina. Powodem ucieczki była chęć bycia z moim chłopakiem. Mamy dom, moi rodzice są dobrzy, zawsze za to istniał problem bezrobocia. Mama próbowała różnych zajęć i zarabiała mniej bo nie ma wykształcenia. Utrzymywaliśmy się z renty taty (który jest niepełnosprawny) i pomocy babci. Rodzice pili, matka jest emocjonalnie niedojrzała, konflikty z matką i ojcem. Mój ojciec jest alkoholikiem, rodzice się rozwiedli kiedy miałam trzynaście lat, ponieważ moja młodsza siostra zmarła. Następnie udał się do centrum pomocy w nagłych wypadkach. Brak stabilności, ubóstwo, agresja. Miałem złe stosunki z rodzicami, można powiedzieć że była tam przemoc fizyczna. Partnerzy się kłócili. Nie mogłem się odnaleźć w domu. Potem byli znajomi, alkohol, narkotyki. Rodzice też pili. W rodzinie był alkohol, kiedy matka była zła to mnie biła. Matka często się leczy, a ojciec nie dawał sobie z nami rady. Właściwie to jedynym problemem u nas było to, że tata pił. I to było straszne. Moja mama nie miała wsparcia i musiała sobie z nami radzić sama. Poza tym, mam rodzeństwo i gdy tata pił to po prostu byliśmy sami. Nikt nam nie pomógł. Nikt nie był zainteresowany, aby pomóc naszemu tacie. Myślę, że to normalne. Ojciec pracował, matka opiekowała się nami w domu. Ojciec pił i miał długi. Nie mogłam go przekonać żeby przestał. Nie wiem, myślę, że to normalne. Rodzice czasami się kłócili, ojciec czasami pił alkohol. Ale to nie był problem, nie podobała mi się kontrola i podejmowanie decyzji o moim życiu. Chciałem sam decydować o sobie. 17. Czy był ktoś do komu mogłeś powiedzieć lub pójść do nich po pomoc? Dopiero jak przyszedłem do Fundacji. 7 P a g e

8 Nie wiem, w rzeczywistości mogłam tylko porozmawiać z moim chłopakiem. Przypuszczam, że mógłbym żyć z rodzicami, ale nie chcę. Tak, pracownicy pogotowia opiekuńczego. Raczej nie, może czasem z przyjaciółmi, ale nie poważnie. Myślę, że nie. Tylko w szkole mnie o to pytali. Nie i to było najgorsze. Nie, to tylko zwiększyłoby kontrolę. Tak, babcia, rodzice, przyjaciele, chłopak. Na ulicy: 18. Jakie było Twoje pierwsze doświadczenie z ucieczką z domu? (Podpowiedź: Czy możesz porównać to z obecnym życiem na ulicy?) Trafiłem do centrum opieki razem z bratem, potem do sierocińca. Nie byłem na ulicy, ale w tych instytucjach. Było trudno, miałam tylko to co zapakowałam i poszłam do domu mojego chłopaka. Próbowaliśmy znaleźć miejsce gdzie moglibyśmy żyć. Nie byłem sam, ale z kolegą. Spaliśmy w niedokończonym domu i cieszyliśmy się z niezależności. Mogliśmy palić i pić alkohol. Kiedy uciekłam z domu było fajnie dopóki miałam przyjaciół. Jak miałam pieniądze też było fajnie. No, jak pieniądze się skończyły musiałam wrócić do centrum opieki. Czasami spaliśmy w magazynach, a czasem u przyjaciół. Teraz jestem z moją mamą i mieszkamy razem. Przeżyłem wiele niebezpiecznych sytuacji, rozbojów. Kiedyś uciekałem i potem wracałem. Zabrali mnie do poprawczaka, z którego też uciekałem. Potem umieszczono mnie w rodzinie zastępczej. Nie mogłem się odnaleźć. To było trudne, może dziwne, ale brakowało mi mojego domu. Nie mogłem mieszkać z rodziną zastępczą, mimo że byli to mili ludzie. Zabrali mnie do jakiejś rodziny i z nimi mieszkałam. Potem trafiłam tutaj [Dziewczyna trafiła wpierw do pogotowia opiekuńczego, a potem do rodziny zastępczej - przyp. badającego] To był duży dom i mieszkaliśmy w jednym pomieszczeniu. Było tam wiele innych dzieci i ich matek. Była lodówka, ale nie mieliśmy wiele do jedzenia. Kiedy opieka społeczna zabrała mnie z domu, umieścili mnie w rodzinie zastępczej. Byli mili. Więc mieszkałam z nimi, a potem zabrała mnie siostra (miała inną matkę). Mamy wspólnego ojca. Sąd wydał decyzję o umieszczeniu mnie w sierocińcu, zabrano mnie z domu i umieszczono w domu dziecka. Kiedy trafiliśmy do pogotowia opiekuńczego to było straszne miejsce. Zabrali nas wszystkich z domu i mieszkaliśmy tam przez jakiś czas. To było straszne miejsce. Bałam się. Nie mieszkam na ulicy, bo gdybym mieszkała to znowu zabraliby nas do pogotowia opiekuńczego. Nie wróciłabym tam. Kiedy mama mnie wyrzuciła z domu, poszedłem do mojej dziewczyny, która mieszka niedaleko. Przez kilka dni było dobrze. Dobrze, że miałem gdzie pójść. 8 P a g e

9 Bardzo dobrze. Mogłem robić co chciałem. Trochę się bałem tego co zrobiłem. 19. Z kim zadajesz się/zadawałeś się na ulicy? [Uwaga: 42% wybrało nie dotyczy ponieważ byli w centrum opieki] 20. Jakie niebezpieczeństwa czekają na żyjących na ulicy? Na szczęście było lato, w zimie byłoby trudniej. Nie mieszkałam na ulicy w mieście, ale w domu w którym nikt nie mieszkał, a raczej na budowie. Dużo - rozboje, pobicia, morderstwa. Przemoc, narkotyki, prostytucja, alkohol. Było zimno, byłem głodny. Jest trudniejsze. Musisz myśleć o pieniądzach, gdzie zamieszkać. Brak stabilności, wszystko się zmieniło. Tęsknisz za domem. Brakowało mi moich rodziców, brata i siostry. Często byłem głodny. Lubię jeść. Najgorsze jest to, że kiedy spotkasz pewien rodzaj ludzi, wtedy robi się strasznie. Miałem szczęście, że trafiłem na doskonałych opiekunów w pogotowiu opiekuńczym. Nie wiem jak to jest, że ktoś obcy może dać tak wiele ciepła i dobra. Kompletnie obcy ludzie dali nam dużo miłości, bezpieczeństwa i akceptacji. Kiedy mieszkasz pod mostem, może być gorzej. Pijani ludzie. Nie masz możliwości się umyć, więc możesz złapać jakąś chorobę. 9 P a g e

10 Wiele niebezpieczeństw, szczególnie w nocy. 21. Czy byłeś członkiem gangu? (Podpowiedź: Jeśli tak, w jaki sposób dołączyłeś do gangu?) 10% dzieci bez domu stwierdziło, że byli w gangu. 22. Czy uważasz, że ludzie ulicy muszą popełniać przestępstwa aby przetrwać? (Podpowiedź: kradzież, kradzież sklepowa, prostytucja, żebranie. Czy inne osoby z ulicy przekonywały cię do popełniania przestępstw?) Myślę, że często muszą kraść. Tak, zdecydowanie. Ale nikt nie przekonywał mnie do tego. Tak, w szczególności rozbój, tak można zdobyć pieniądze. Tak, gdy nie ma pieniędzy, trzeba kraść. 23. Czy uważasz, że ludzie na ulicy powinni lub muszą używać broni? 35% dzieci bez dachu nad głową wierzy, że powinni albo muszą korzystać z broni. Tak, do samoobrony - nóż lub paralizator. Tak, dla bezpieczeństwa. Tak, bo to niebezpieczne. Tak, jeśli są gangsterami. 24. Czy byłeś ofiarą przemocy (seksualnej lub innej) lub czy grożono ci podczas życia na ulicy? 25% respondentów było ofiarami przemocy (seksualnej lub innej) lub grożono im podczas życia na ulicy. Tak, to była przemoc psychologiczna. Nie, mogę się opisać jako ofiarę zaniedbania. Nie, ale czasem zdarzały się smutne sytuacje, kiedy zaczepił mnie pijany mężczyzna. 25. Jak długo mieszkałeś na ulicy / byłeś bezdomny? Wróciłam do domu kiedy okazało się, że jestem w ciąży. Rodzice prosili już wcześniej, ale nie chciałam. Poza domem byłam przez kilka miesięcy. Teraz mieszkamy razem z rodzicami. Ukrywałem się przez tydzień, potem skończyły mi się pieniądze i poszedłem do mojej babci, gdzie znaleźli mnie rodzice. Nie trwało to długo. Nie dłużej niż 3 tygodnie. Tak było już kilka razy. Więcej niż pół roku 10 P a g e

11 To było około pół roku. Kilka miesięcy Przez około dwa lata [dziecko w domu samotnej matki, następnie w rodzinie zastępczej i ostatecznie w rodzinie adopcyjnej - przyp. badającego]. Przez długi czas w dużym domu, później z ciocią i wujkiem [rodzina zastępcza przyp. badającego] To było około pół roku. Siostra musiała załatwić parę spraw zanim mogłam z nią zamieszkać. Trwało to ponad rok. To było pięć lat, od momentu kiedy zabrali nas do pogotowia opiekuńczego. Odkąd skończyłam 12 lat, teoretycznie, ponieważ właśnie zaczęłam się uniezależniać. Dostałam mieszkanie i mogę zacząć w nim mieszkać. 7 lat Od kilku dni Za pierwszym razem to było kilka dni, za drugim - dwa tygodnie. Około tygodnia 26. Gdzie czujesz sie się bezpiecznie? (Podpowiedź: Czy było coś co lubiłeś w życiu na ulicy?) Tutaj, ale chciałbym wyjechać za granicę i się uniezależnić. Coś zarobić. W domu Tutaj [wywiad odbył się w rodzinie zastępczej przyp. badającego] Teraz, w domu. Nie podoba mi się życia na ulicy. Z matką i ojcem. Nie wiem, nie czuję się bezpiecznie. Teraz jestem bezpieczny [dziecka jest w rodzinie zastępczej przyp. badającego] Lubiłem dom dziecka, miał dobrą atmosferę, lubię jak jest teraz w domu. Zaczynam być niezależna. W domu dziecka było bezpiecznie. Nie wiem. Bezpiecznie było w sierocińcu. Teraz mam problem bo nie wiem co ze sobą zrobić. Kończę szkołę. Nie wiem. Z dziewczyną, czasami w domu. Nie myślę o tym. 27. Jak przetrwałeś na ulicy? (Podpowiedź: strategie radzenia sobie, mocne strony dzieci, odporność). Mój chłopak się mną opiekował. Moi znajomi mnie wspierali. Rozboje, kradzieże. Zabrali mnie tutaj. [Dziecko przeżyło tylko dzięki decyzji pomocy społecznej, mogło szybko dostać do szpitala, a następnie do rodziny zastępczej i adopcyjnej. Stan dziecka w momencie przyjęcia do szpitala był 11 P a g e

12 krytyczny - przyp. badającego]. Zabrali mnie do poprawczaka, następnie do rodziny zastępczej, kiedy uciekłem z przyjaciółmi, musiałem zadbać o siebie. Miałem gdzie pójść. Mogłem tam spać. Nie musiałem tam spędzać czasu. Kiedy nie miałem pieniędzy, podejmowałem się prostych prac i to pomagało się utrzymać. 28. Jak udało ci się porzucić życie na ulicy? Teraz mam dziecko i nie byłabym w stanie żyć w takich warunkach. Nie miałam wyjścia, wróciłam do mojej babci. Byłam za młoda, żeby sobie z tym poradzić. Dzięki wsparciu mojego chłopaka. Dzięki mojej przyjaciółce i jej rodzicom. Byłem w zakładzie poprawczym, potem w rodzinie zastępczej, teraz wróciłem do domu. Wróciłem do domu, pozwolono mi to zrobić. Ciotka i wujek mi pomogli, teraz nowa matka i ojciec. Nie wiem. Chyba powinnam dziękować mojej siostrze. Teraz pomagają mi matka i ojciec [rodzina adopcyjnej miała kontakt z dzieckiem, kiedy przebywało w pogotowiu opiekuńczym - przyp. badającego] Stałam się niezależna. Mam chłopaka, zdecydowaliśmy się na bycie razem. Dzięki pracownikom domu dziecka. Mogłem wrócić do domu. To środowisko nie jest niebezpieczne. Takie były procedury. 29. Czy masz jakieś problemy zdrowotne wynikające z życia na ulicy / poza domem, które wymagają leczenia? 5% dzieci stwierdziło, że ich stan zdrowia pogorszył się w wyniku życia na ulicy/poza domem. Teraz uczę się rysować. [Dziecko uczy się trzymać pióro, rysować proste kształty, nie potrafi czytać i pisać. Bawi się i mieszka z innymi młodymi dziećmi. Jego rozwój umysłowy jest na poziomie przedszkolnym - przyp. badającego]. [Dziecko nie jest w pełni świadome swojej niepełnosprawności. Życie w trudnych warunkach pogorszyły nie tylko stan psychiczny, pojawiły się również choroby wtórne wynikające z niedożywienia i braku higieny. Powoli dzięki wytrwałości rodziny zastępczej i adopcyjnej dziecko zaczyna zdrowieć. Dziecko jest teraz w dobrym stanie, jest spokojne, uśmiechnięte i zadowolone - przyp. badającego]. Nie wiem [dziecko ma wyraźne zaburzenia apetytu - zjada ogromne ilości jedzenia i chowa na zapas] Nie [dziewczyna, podobnie jak jej brat, mają problemy z odżywianiem] Nie, dzięki fundacji mam lepszy start. Zadbali o nas. Czułam się brudna i zaniedbana. 12 P a g e

13 30. Czy masz jakieś długi? 5% respondentów stwierdziło, że posiada długi. Prewencja: 31. Czy otrzymałeś pomoc i wsparcie zanim znalazłeś się na ulicy? Nie otrzymałem żadnego wsparcia. Pracownicy socjalni odwiedzili nas ale pieniądze nie były problemem. Chodziło o mojego ojca. Nie otrzymałam żadnej pomocy, ukrywałam się więc nie mogłam poprosić o pomoc. Wspierali mnie dziadkowie aż do czasu swojej śmierci. W ośrodku pomocy, próbował pomoc mi psycholog ale to nie pomagało. Nikt mi nie pomagał. Nie doświadczyłam żadnej pomocy. Musiałem zająć się sam sobą. Otrzymałem pomoc w szkole w uczeniu się. Przyjaciele w szkole. Nie otrzymałem żadnej pomocy. Pomogli mi rodzice. 32. Kiedy byłeś na ulicy, kto Ci pomagał jeśli w ogóle ktokolwiek? (Podpowiedź: policja, pomoc społeczna, strażnicy bezdomnych; jak; czy kiedykolwiek byłeś w schronisku; jeśli tak to jak tam było?) To była pomoc mojej babci, ale właściwie już po tym, kiedy wróciłam. Wspierali mnie moi dziadkowie do czasu, kiedy żyli. Kiedy przebywałam poza domem, pomagali mi ciotka i wujek [rodzina zastępcza przypis badacza]. To była pomoc społeczna, zabrali mnie, a potem rodzina zastępcza. Teraz pomaga mi siostra. Pomagali mi przyjaciele, mogłem z nimi mieszkać, pomogli mi też z pieniędzmi. Opiekowały się mną ciocie. Wspierał mnie mój chłopak. Nauczyciel i rodzice mojego przyjaciela. Przede wszystkim sierociniec, jego pracownicy i dobrzy ludzie. Pomoc społeczna nie interesowała się nami. Właściwie to jedynie przyjaciele rodziny. Opieka społeczna a potem rodzina zastępcza. Rodzina, a teraz mama i tato. 13 P a g e

14 Fundacja, jej pracownicy. Pomogli mi bardzo. Były tam dobre warunki. Mieliśmy wszystko, było czysto i miło. Pomogła mi moja dziewczyna. Nikt inny nie wiedział gdzie byłem. Potem dowiedziała się mama i tato bo moja dziewczyna mieszkała blisko mojego domu rodzinnego. Po kilku dniach wróciłem. Gdyby nie pomogła mi dziewczyna, mógłbym mieć problemy. Gdybym musiał pozostać na ulicy lub na jakimś dworcu to byłby problem. 33. Co dawało/daje Ci energię/siłę/motywację do przeżycia/pójścia naprzód? Ludzie, którzy mnie otaczają. Praca z pacjentami. Czuję się potrzebna. Mam pracę, pomagam w hospicjum. Teraz to moja rodzina. Dziecko i mąż. Mam nadzieję skończyć szkołą i znaleźć pracę. Chcę, żeby było lepiej. Chęć skończenia szkoły, pójścia na studia, posiadania rodziny. Chcę realizować swoje plany. Mój chłopak. Moje dziecko. Muszę zajmować się moim rodzeństwem. Lubię się bawić, być tutaj. Tato gra ze mną w piłkę nożną. Nadzieja na lepszą przyszłość. Lubię przebywać z moja mamą [mama z rodziny zastępczej przypis badacza] Lubię się bawić, mam swój pokój, jest miło. Myślę, że spróbuję pójść na studnia i znaleźć pracę. Spotkałem dziewczynę i chciałbym się z nią ożenić. Teraz tylko mam nadzieję, że będzie dobrze. Wierzę w to. Tego nauczyła mnie fundacja. Wielu rzeczy mnie nauczyła. Mam normalne życie. Chciałbym skończyć szkołę i iść do pracy. Chciałbym pracować jako elektryk, mam takie przygotowanie. Wiem, że to odpowiedzialna praca. Myślenie o przyszłości, rodzinie, pracy. 34. Czy są jakieś rzeczy w mieszkaniu na ulicy, które Ci się podobają i dlaczego? Jesteś wolny, możesz o sobie decydować. Niezależność nikt nie mówi co masz robić ani nie decyduje o moim życiu. Na ulicy nie, ale w sierocińcu było dobrze. To nie był dom, ale kiedy spoglądam w przeszłość, to nie zamieniłbym tego doświadczenia na żadne inne. Może to dziwne, ale nie chciałbym normalnej rodziny, ponieważ to, czego doświadczyłem w sierocińcu to była miłość i szacunek. Tam nauczyli mnie akceptacji siebie i innych i nie myślę, że mógłbym nauczyć się tego w mojej rodzinie. Jesteś niezależny, nie musisz słuchać matki, która mówi, że jesteś złym człowiekiem. Ale nie jest miło żyć poza domem. 14 P a g e

15 Wolność, decydowanie o sobie. Nic mi się nie podobało. 35. Czy są jakieś umiejętności, których nauczyłeś się na ulicy, które możesz kiedyś wykorzystać? Musiałem zająć się sobą. To jest to czego się nauczyłem. Decydowanie o sobie. Dużo nauczyłem się w sierocińcu. W domu rodzinnym nie. Nauczyłem się respektowania innych osób i myślę, że to ważne. Myślę, że w sierocińcu nauczyłam się wielu rzeczy. Przede wszystkim wytrwałości w dążeniu do celu. Myślę, że niczego się nie nauczyłam. Niezależności. 36. Jakie masz ambicje/cele? (Podpowiedź: Gdzie widzisz siebie za 2 lata od teraz?) Wyjechać za granicę, zacząć pracę, stać się niezależnym. Wychować dziecko. To jest teraz najważniejsze. Skończyć szkołę i znaleźć pracę. Chcę skończyć szkołę i wyjść za mąż. Chcę zdobyć sławę. Myślę, że nauka. Chcę się uczyć i wspierać rodzeństwo. Wybieram się do szkoły, to jest ważne. Chcę skończyć szkołę. Mam cele odnośnie rodziny i rozwoju zawodowego. Chcę studiować, znaleźć pracę, mieć rodzinę i dzieci. Chcę skończyć szkołę i iść do pracy. Może zacznę studiować, to mogłoby być dobre. 37. Kto jest teraz najważniejszą osobą w Twoim życiu? 15 P a g e

16 38. Czy coś mogło powstrzymać Cię przed ucieczką z domu / staniem się osobą bezdomną? Myślę, że gdyby tato nie pił, wszystko byłoby OK. Moja mama i bracia byli chorzy. Ojciec nie mógł sobie z tym poradzić. Może gdyby rodzice dawali mi więcej swobody nie wiem Stało się tak dlatego, ze urodził się mój brat, ale też może przez towarzystwo, które mnie do tego namówiło. Tak, odpowiedzialni rodzice. Normalne życie, normalna rodzina. Żałuję tego co ojciec zrobił matce. Gdyby rodzice zmienili swoje zachowanie. Gdyby w domu nie było alkoholu, byłoby inaczej. Gdyby nasza rodzina była normalna, mogłoby być inaczej. Gdybyśmy mieli miejsce do normalnego życia, byłoby inaczej. Moja rodzina była dziwna. Taty nie było, mama miała problem i to spowodowało taką sytuację. Matka nie powinna mnie bić. Myślę, że gdyby ktoś pomógł mojemu ojcu we właściwym czasie w wyjściu z alkoholizmu, byłoby dobrze. Trochę mam żal do jego rodzeństwa, że mu wtedy nie pomogło. My też nie pomogliśmy. W stosunku do mamy nie mam żalu. Jej rodzina była patologiczna przez wiele pokoleń. Mama mówi, że to moja wina, gdybym nie pił to byłoby dobrze. Ja też mogę powiedzieć, że gdyby tato nie pił to byłoby normalnie. Nie wiem co myśleć. Tak, gdyby moi rodzice zaakceptowali mojego chłopaka. 16 P a g e