WNIOSKI I REKOMENDACJE DLA INKUBATORA W LESZNIE,

Transkrypt

1 Załącznik do uzasadnienia do Uchwały nr XXX/343/2009 WNIOSKI I REKOMENDACJE DLA INKUBATORA W LESZNIE, zawarte w Analizie możliwości, potencjału i zapotrzebowania na utworzenie inkubatora w Lesznie, opracowanej przez firmę Euroconcept Innowacje Sp. z o.o. pod przewodnictwem prof. Jacka Gulińskiego. 1. Wnioski i rekomendacje dla Inkubatora w Lesznie Ze wszystkich przedstawionych w niniejszym opracowaniu badań, przeprowadzonych analiz wypływają następujące wnioski i rekomendacje dla inicjatywy polegającej na budowie Inkubatora w Lesznie: 1. Rodzaj Inkubatora (technologiczny, przedsiębiorczości) jest uzależnionych od specyfiki otoczenia w którym powstaje i od potrzeb jego potencjalnych usługobiorców. Ze względu na brak silnego zaplecza badawczego w subregionie leszczyńskim nie rekomenduje się utworzenie na ten moment Inkubatora technologicznego i przeznaczania jego powierzchni na laboratoria technologiczne. Zakup drogiej i szybko dekapitalizującej się aparatury badawczej jest uzasadniony tylko w tym przypadku gdy jest ona intensywnie wykorzystywana przez lokatorów Inkubatora i podmioty zewnętrzne, w tym instytucje naukowe. W inkubatorach wielobranżowych brak jest możliwości zaprojektowania i wyposażenia powierzchni laboratoryjnej w sposób ekonomicznie efektywny. Dane statystyczne w żaden sposób nie dostarczają informacji odnośnie potencjału naukowobadawczego subregionu leszczyńskiego i dlatego trudno jest wskazać możliwe kierunki ubranżowienia Inkubatora. Ze względu na brak konkretnych wyników badań, których może w przyszłości dostarczyć foresight regionalny, w kolejnym etapie rozwoju Inkubatora Przedsiębiorczości o profilu ogólnym, niespecjalistycznym, w wyniku prowadzonych działań wspierających przedsiębiorczość, innowacyjność i transfer technologii wśród funkcjonujących przedsiębiorstw oraz w środowisku uczelni wyższych miasta Leszna, projekt można będzie wzbogacić w funkcje zarówno inkubatora technologicznego jak i akademickiego. 2. Stosunki własnościowe. Pomimo braku jednoznacznej korelacji pomiędzy efektywnym funkcjonowaniem Inkubatora, a podmiotem nim zarządzającym (Spółka / Fundacja / jednostka samorządu terytorialnego), według Wykonawcy najlepszą formą zarządzania jest konsorcjum instytucji otoczenia biznesu (np. Centrum Innowacji i Transferu Technologii Sp. z o.o.) i Miasta Leszna jako głównego udziałowca. Głównymi przesłankami takiego rozwiązania jest finansowanie działalności Inkubatora. Wnioski z przeprowadzonych badań pokazują jednoznacznie, że Inkubator zarządzony w 100% przez jednostkę samorządu terytorialnego praktycznie nie ma szans na uzyskanie samowystarczalności finansowej. Działalność takiego Inkubatora zawsze jest dotowana, obciąża budżet jednostki i jest uzależniona od rocznego budżetowania, które nie zawsze przystaje do warunków rynkowych, w których funkcjonuje Inkubator. Z drugiej strony trudno jest nastawić się na działalność czysto komercyjną

2 i spodziewać się znacznych wpływów z jego działalności (w przypadku gdy jest zarządzany w 100% przez spółkę) gdyż jest on instytucją otoczenia biznesu, która z reguły nie jest nastawiona wyłącznie na osiąganie zysków. Dlatego też połączenie obu tych rozwiązań, w mniemaniu Wykonawcy opracowania, pozwoli na dobry start działalności Inkubatora (środki przeznaczone na inwestycje nigdy w 100% nie stanowią kosztów kwalifikowanych i konieczny będzie wkład własny które zostanie zapewniony przez Miasto Leszno), a następnie na jego efektywne działanie w przyszłości (gdy Miasto nie będąc jedynym udziałowcem będzie zmuszone do kontrolowania efektywności działań konsorcjum). 3. Wielkość powierzchni Inkubatora w Lesznie nie powinna być mniejsza niż 3.000m 2. Pomieszczenia w budynku Inkubatora należy wynajmować po cenach preferencyjnych ( typ tania powierzchnia ) z uwzględnieniem następujących warunków: - zastosowanie szczególnych reguł wejścia dostosowanych do specyfiki samego Inkubatora i otoczenia w którym funkcjonuje, takich jak np. wiek przedsiębiorców, orientacja technologiczna, itp. - regularne i stopniowe podwyższanie kosztów najmu w ciągu 5 lat (okres ten stanowić powinien maksymalny okres pobytu; termin ten można ustalić w regulaminie Inkubatora lub poprzez podwyższoną powyżej stawki rynkowej ceną wynajmu pomieszczeń po tym okresie), - świadczenie podstawowych usług nieodpłatnie w ramach projektu dofinansowanego np. ze środków europejskich, realizowanego przez zespół Inkubatora, - zapewnienia lokatorom wyposażenia na najwyższym poziomie zwłaszcza pod kątem technologii informacyjnych. Przykładowy schemat ustalania stawek najmu na preferencyjnych warunkach: 1 miesiąc - zwolnienie z czynszu 2-12 miesiąc - 50% stawki bazowej czynszu miesiąc - 60% stawki bazowej czynszu miesiąc - 80% stawki bazowej czynszu 3-60 miesiąc - 100% stawki bazowej czynszu pow. 60 miesiąca - 120% stawki bazowej czynszu 4. Usługi specjalistyczne powinny być oferowane przez specjalnie utworzone w tym celu Centrum Wspierania Przedsiębiorczości (kilkuosobowy zespół w zależności od zapotrzebowania) według stawek: - preferencyjnych lub darmowych dla lokatorów Inkubatora; - komercyjnych dla pozostałych zainteresowanych prowadzących działalność poza Inkubatorem. Działalność Centrum powinna być finansowana po części z realizowanych projektów pozyskanych z zewnątrz w ramach Programów Unii Europejskiej (PO KL, RPO, KSU/KSI,

3 itp.) usługi świadczone dla lokatorów Inkubatora. Drugie źródło dochodów to zlecenia pozyskane z zewnątrz na zasadach komercyjnych. W przypadku konfliktu interesów Centrum pomiędzy działalnością komercyjną a realizowanymi projektami, działalność Centrum nastawiona na zysk może być zorganizowana w formie spółki konsultacyjnej będącej pod kontrolą właściciela Inkubatora. 5. Wsparcie transferu innowacji i technologii może się odbywać pośrednio poprzez współpracę z instytucjami, które realizować będą na terenie Wielkopolski i Dolnego Śląska projekt B2 Europe West Poland ( ). Transfer innowacji i technologii wymaga wysoce specjalistycznej wiedzy i kadry z wieloletnim doświadczeniem dlatego trudno oczekiwać od nowej inicjatywy uruchamiania od samego początku tak wyspecjalizowanych usług. Projekt B2 Europe West Poland umożliwia pozyskiwanie takiej wiedzy od innych, bardziej doświadczonych ośrodków. Na dzień dzisiejszy prace nad projektem są bardzo zaawansowane finalizowana jest umowa dofinansowanie projektu z Komisją Europejską (środki europejskie) i Ministerstwem Gospodarki (środki krajowe). Na terenie Wielkopolski będą funkcjonowały oddziały w Kaliszu (Kaliski Inkubator Przedsiębiorczości), Poznaniu (Fundacja UAM - Poznański Park Naukowo- Technologiczny) i Koninie (Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.). Poza tym współpracować można z ośrodkami eksperckimi zlokalizowanymi w bliższym sąsiedztwie również zaangażowanymi w realizację przedmiotowego projektu czyli Wrocławiem (Wrocławskie Centrum Zaawansowanych technologii) i Wałbrzychem (Dolnośląska Agencja Rozwoju Regionalnego). Większość tych ośrodków specjalizuje się w usługach transferu technologii od kilku lat i rozwijało te umiejętności realizując projekty krajowe i unijne. 6. Inicjowanie działalności badawczo-rozwojowej poprzez Centra Kompetencji Ze względu na możliwości uzyskania dofinansowania czy potrzeby nazwania inicjatywy budowy Inkubatora w Lesznie jako Inkubatora Technologicznego można inicjować działalność badawczo-rozwojową i w ten sposób wprowadzać elementy technologiczne w Inkubatorze przedsiębiorczości. Utworzenie tzw. Centrów Kompetencji w obszarach, które wynikają ze specyfiki powiatu i mogą stanowić zalążki klastrów w danych obszarach lub wspierać powstające obecnie inicjatywy (np. klaster poligraficzno reklamowy, klaster bryczkarski) mogą realizować cele działalności badawczo-rozwojowej. Centra te stanowiłyby miejsca spotkań, szkoleń, wymiany poglądów pomiędzy przedsiębiorcami z danej branży. Na organizowane spotkania można zapraszać specjalnie dedykowanych gości ze sfery B+R. Mając na względzie przedstawioną w niniejszym opracowaniu specyfikę powiatu leszczyńskiego i jego stolicy związaną z silnym zapleczem dydaktycznym, Wykonawca proponuje utworzenie m.in. Centrum Badań Ekonomicznych/Socjologicznych związanych z: - procesem transferu innowacji i technologii w subregionie leszczyńskim, - wykorzystaniem środków zewnętrznych na wsparcie innowacyjności przedsiębiorstw, - absorpcją funduszy strukturalnych UE przez podmioty gospodarcze subregionu leszczyńskiego,

4 - wdrażaniem Regionalnej Strategii Innowacji dla Wielkopolski na terenie subregionu leszczyńskiego, - tworzeniem i wspieraniem istniejących lub powstających klastrów (np. poligraficzno reklamowy, bryczkarski). Mając na względzie możliwość utworzenia takich Centrów należy aplikować o środki na ich utworzenie i funkcjonowanie i budować w ten sposób podstawy do rozwoju działalności B+R w regionie, stanowiące dobry grunt do przyszłościowego przekształcenia Inkubatora przedsiębiorczości w technologiczny. 7. Ścisła współpraca Inkubatora z uczelniami. Nawiązanie bliskiej współpracy z uczelniami jest niezbędne zarówno w początkowej fazie działalności Inkubatora w celu zapewnienia jego obsady, jak i w okresie późniejszym w celu ewolucji Inkubatora Przedsiębiorczości w Akademicki i Technologiczny. Współpraca ta powinna dostarczać rezultatów w formie wsparcia przedsiębiorczości absolwentów uczelni i tworzenia przez nich firm start-up oraz realizowanych wspólnie lub na zlecenie, projektów badawczych, wspomagających transfer technologii. Silne zaplecze dydaktyczne w Lesznie może dostarczać Inkubatorowi nie tylko młodych przedsiębiorców ale również stażystów, którzy będą mieli okazję w praktyce sprawdzić swoją wiedzę teoretyczną pozyskaną na uczelni. Kadra naukowa Uczelni jest również elementem niezbędnym do budowania i funkcjonowania omówionych w pkt. 6 niniejszych rekomendacji Centrów Kompetencji, które opierają swoją działalność na współpracy przedsiębiorstw ze sferą B+R. 8. Współpraca wszystkich grup społecznych. Pobudzanie rozwoju lokalnego, wspieranie i promowanie innowacyjności w lokalnej gospodarce, tworzenie w mieście nowych miejsc pracy dla absolwentów wyższych uczelni, pobudzanie rozwoju przedsiębiorczości i kooperacji to cele działania nie tylko Inkubatora ale różnych grup społecznych. Głównym zadaniem Miasta Leszna w inicjatywie opartej na budowie Inkubatora powinna być inicjacja i tworzenie powiązań pomiędzy Samorządem Miasta Leszna, instytucjami otoczenia biznesu, w tym Centrum Innowacji i Transferu Technologii Sp. z o.o. i szkołami wyższymi, w tym Państwową Wyższą Szkołę Zawodową. Budowa programu badawczego, produkcyjnego i edukacyjnego stworzy wobec zewnętrznych inwestorów pozytywny obraz lokalnej gospodarki, otwartej na innowacje i wzajemną wymianę doświadczeń. Rozbudowywanie powiązań lokalnych w dziedzinie kooperacji produkcyjnej, organizacyjnej, infrastrukturalnej będzie sprzyjać wymianie doświadczeń, przyjmowaniu innowacyjnych rozwiązań i podnoszeniu pozycji konkurencyjnej lokalnej gospodarki. Dlatego obecne działania powinny koncentrować się m.in. na utworzeniu zespołu instytucji zainteresowanych powstaniem Inkubatora, co pozwoli lepiej opracować program realistyczny a zarazem ambitny i wykorzystujący wszystkie możliwe zasoby lokalne i możliwości zewnętrznego wsparcia.

5 9. W celu maksymalnego zapewnienia sukcesu działania Inkubatora należy: - w obszarze rozpowszechnienia jego działalności jak najwcześniej rozpocząć i prowadzić działania marketingowe na rzecz pozyskania i zapewnienia obsady jego pomieszczeń; - w ramach zapewnienia lokatorów dla Inkubatora należy rozpocząć poszukiwanie potencjalnych lokatorów w celu zawierania z nimi umów przyrzeczenia najmu; dotyczy to zwłaszcza lokatora / lokatorów strategicznych przynoszących stałe i w miarę wysokie wpływy z najmu, - rozważyć taktykę wprowadzenia do Inkubatora 2 lub 3 wiodących przedsiębiorstw o znanej i dobrej marce, co może przyczynić się do grupowania w jego obrębie przedsiębiorstw z nim zintegrowanych. Obecność inwestora strategicznego może być zapewniona, w przypadku Inkubatora w Lesznie, dzięki funkcjonowaniu od niedawna specjalnej strefy ekonomicznej znajdującej się w bezpośrednim sąsiedztwie potencjalnej lokalizacji Inkubatora. Jest to ogromny atut dla powodzenia tej inicjatywy gdyż działalność na terenie lub w sąsiedztwie Inkubatora dużego przedsiębiorstwa wpływa na zainteresowanie dostawców i kooperantów Inkubatora. Taką rolę strategiczną może pełnić zarówno duży podmiot krajowy jak i podmiot zagraniczny, których w subregionie leszczyńskim nie brakuje (powiat zajmuje pod względem liczby zagranicznych podmiotów gospodarczych 3 miejsce w Wielkopolsce).