RYNEK LEASINGU VS RYNEK BANKOWY

Transkrypt

1 RYNEK LEASINGU VS RYNEK BANKOWY Sytuacja w 1Q 2016 r. W 1Q 2016 r. branża leasingowa kontynuowała dynamiczny rozwój obserwowany od 2Q 2015 r, odnotowując dwucyfrowy wzrost; wartość aktywów sfinansowanych leasingiem wyniosła 13 mld PLN, co przełożyło się na wzrost o 23% r/r; rozwój branży leasingowej był wspierany utrzymującą się dobrą koniunkturą gospodarczą w Polsce, wg prognoz DAE 1 będzie stabilizacja dynamiki PKB na poziomie 3,5% w 2016 r., mimo istotnego wyhamowania inwestycji (wzrost o 2,9% r/r wobec 5,8% r/r w 2015 r.). Na rynek leasingu korzystnie wpływała dobra sytuacja ekonomiczna w sektorze przedsiębiorstw (pomimo niewielkiego pogorszenia ocen bieżących kw/kw), wysokie wykorzystanie mocy produkcyjnych oraz relatywnie niskie koszty finansowania; motorem rozwoju rynku był leasing środków transportu ciężkiego i lekkiego (głównie samochody osobowe); leasing pojazdów ciężkich wzrósł o 1,5 mld PLN r/r (52,3% r/r), a leasing pojazdów osobowych o 1,1 mld PLN (+33,9% r/r); regres dotyczył leasingu maszyn i urządzeń oraz leasingu ; wartość aktywów sfinansowanych leasingiem w 1Q 2016 r. była prawie 4-krotnie wyższa niż przyrost wartości kredytów dla niefinansowych podmiotów gospodarczych na cele inwestycyjne i (odpowiednio: 13 mld PLN i 3,3 mld PLN); W 1Q 2016 r. wśród TOP10 dynamiką wzrostu wyróżniał się Volkswagen Leasing specjalizujący się w leasingu pojazdów osobowych. Tempo wzrostu wyleasingowanych aktywów tej spółki wyniosło 87% r/r i było prawie 4-krotnie wyższe niż rynku. Katarzyna Hyż Katarzyna.hyz@pkobp.pl t: Perspektywy rozwoju rynku leasingu Rozwojowi rynku leasingu będzie sprzyjało utrzymanie dobrej koniunktury gospodarczej w Polsce, przy czym pierwsza połowa roku będzie nieco słabsza ze względu na okres przejściowy między starą a nową perspektywą finansową UE, a koniec roku silniejszy dzięki pełnemu wdrożeniu w życie rządowej stymulacji fiskalnej 2 ; Badania koniunktury NBP dot. aktywności inwestycyjnej przedsiębiorstw, a także oczekiwania osób odpowiedzialnych za sprzedaż w firmach leasingowych (badanie ZPL) wskazują, iż można spodziewać się wzrostu wartości leasingu kw/kw; Poszukiwanie przez banki dodatkowych źródeł dochodu bądź podnoszenie opłat w sytuacji presji na rentowność (rosnące obciążenia) może dodatkowo pozytywnie wpłynąć na rozwój rynku leasingu. 1 DAE, Kwartalnik ekonomiczny, 25 kwietnia 2016 r. 2 jw. 5 maja 2016 Strona 1 z 8

2 I. KONIUNKTURA NA RYNKU LEASINGU W 1Q 2016 r. rynek leasingu kontynuował dynamiczny rozwój. Tempo jego wzrostu wyniosło 23% r/r ( 17,8% w r.; 16,3% w 2015 r.). Wartość aktywów sfinansowanych przez firmy leasingowe wyniosła 13,0 mld PLN. Rozwój rynku był wspierany utrzymującą się dobrą, choć zgodnie z prognozami DAE, wyhamowującą koniunkturą gospodarczą w Polsce. Oczekuje się wyhamowania tempa wzrostu PKB do 3,3% r/r w 1Q 2016 r. wobec 3,6% r/r w 2015 r. 3 Motorem rozwoju rynku był zarówno transport lekki (głównie samochody osobowe), jak i transport ciężki 4. Regres odnotował leasing maszyn i urządzeń na co miała wpływ aktywność inwestycyjna, związana m.in. z okres przejściowym między końcem perspektywy finansowej UE , a początkiem nowej perspektywy , pomimo dobrej, stabilnej sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstw, relatywnie wysokiego stopnia wykorzystania mocy produkcyjnych oraz relatywnie niskiego kosztu finansowania. Koniunktura w tym segmencie wynikała ze spadku wartości udzielonych pożyczek przez firmy leasingowe (-28,7% r/r). W 1Q 2016 r. spadła również wartość leasingu (-55,4% r/r); jednak jego udział w strukturze wyleasingowanych aktywów był nadal marginalny (w 1Q 2016 r. tylko 8 na 29 firm raportujących do ZPL finansowało ). Wykres 1. Wartość leasingu netto r/ 14 kwartalna wartość leasingu mld PLN (OL) tempo zmian wartości leasingu r/r (OP) 9 10, , , 2-2 Od 4 kwartałów rynek leasingu osiąga dwucyfrowy wzrost -6 mar-08 cze-08 wrz-08 gru-08 mar-09 cze-09 wrz-09 gru-09 mar-10 cze-10 wrz-10 gru-10 mar-11 cze-11 wrz-11 gru-11 mar-12 cze-12 wrz-12 gru-12 mar-13 cze-13 wrz-13 gru-13 mar-14 cze-14 wrz-14 gru-14 mar-15 cze-15 wrz-15 gru-15 mar-16-4 Wykres 2. Wartość leasingu wg głównych podsegmentów (kwartalnie, mld PLN) Q13 2Q13 3Q13 4Q13 1Q14 2Q14 3Q14 4Q14 1Q15 2Q15 3Q15 4Q15 1Q 16 samochody osobowe ciężarowe do 3,5 t pojazdy ciężkie sprzęt budowlany maszyny rolnicze pozost. maszyny i urządz. pozostałe ruchomości Głównym stymulatorem rozwoju rynku leasingu były pojazdy ciężkie (+1,5 mld PLN r/r) oraz segment pojazdów osobowych (+1,1 mld PLN r/r) Wykres 3. Wartość leasingu w największych podsegmentach (mld PLN; % r/r) 6,0 4,0 2,0 0,0 33,9% 52,3% 32,1% -17,1% -15,8% 5, -14,1% -55,4% 23,9% 33,4% 31,4% -7,1% 2,1% 37, 8,3% -48,5% 4,4 4,3 poj. osobowe transport ciężki 1,0 ciężarowe do 3,5 t 0,8 0,7 0,5 0,4 inne MiU m. rolnicze m. do produkcji tworzyw szt. i obróki metali 0,1 sprzęt budowlany % r/r 1Q 2016 % r/r (mld PLN) 1Q 2016 (mld PLN) x Q Regres leasingu maszyn rolniczych, sprzętu budowalnego, innych MiU i 3 DAE, Kwartalnik ekonomiczny, 25 kwietnia 2016 r. 4 Transport ciężki (pojazdy ciężkie) obejmuje: pojazdy ciężarowe o masie powyżej 3,5t., ciągniki siodłowe, naczepy/przyczepy, autobusy, inne pojazdy, pozostałe środki transportu (powietrzne, wodne, kolejowe). 5 maja 2016 Strona 2 z 8

3 Zmiany w głównych segmentach rynku leasingu (narastająco) W latach nastąpił silny wzrost udziału leasingu aktywów związanych z transportem lekkim (w tym przede wszystkim w wyniku rosnącego leasingu pojazdów osobowych; w warunkach m.in korzystnych rozwiązań regulacyjnych w 2014 r, uregulowania kwestii dotyczącej prywatnego użytkowania pojazdów (rozliczenia VAT od paliwa), korzystnych rozwiązań dot. leasingu samochodów premium). Istotne spadki udziału w strukturze leasingu odnotował leasing maszyn i urządzeń, na co miał wpływ m.in okres przejściowy między końcem perspektywy finansowej UE z lat a początkiem nowej perspektywy. W analizowanym okresie leasing odgrywał coraz mniejszą rolę. W 1Q 2016 r. wyżej wspomniane trendy uległy pogłębieniu. Dodatkowo nastąpił silny wzrost udziału transportu ciężkiego, który odnotował ponad dwukrotnie wyższe roczne tempo wzrostu niż cały rynek leasingu. Wykres 4. Zmiana udziału głównych segmentów, Q trendy 45, 40, 35, 30, 25, 20, 15, 10, 5, transport lekki transport ciężki maszyny i urządzenia W 1Q 2016 r. silny wzrost r/r: udziału leasingu transportu lekkiego i ciężkiego wobec spadku r/r udziałów leasingu MiU oraz leasingu. 0, mar-13 cze-13 wrz-13 gru-13 mar-14 cze-14 wrz-14 gru-14 mar-15 cze-15 wrz-15 gru-15 mar-16 Wykres 5. Struktura branżowa leasingu 1,2%(1,4%*) 0,6%(1,8%*) 0,6%(0,8%*) 41,4%(38,1%*) 22,8%(31,*) maszyny i urządzenia transport ciężki pojazdy lekkie IT inne Utrzymanie w 1Q2016 r. relatywnie zrównoważonej struktury leasingu z istotnie mniejszym niż w Europie Zachodniej udziałem leasingu 33,4%(27,*) * Wykres 6. Struktura leasingu maszyn i urządzeń Sprzęt Budowlany 27,5%(3*) 4,5%(3,61%) 1,9%(1,7%*) 12,4%(13,*) 22,7%(24,4%*) Maszyny Rolnicze Maszyny Poligraficzne Maszyny do prod. tw. sztucznych oraz maszyny do obróbki metalu Maszyny dla przemysłu spożywczego Sprzęt Medyczny Sprzęt Gastronom. W leasingu maszyn i urządzeń najsilniejsze spadki udziału r/r dotyczyły leasingu innych MiU (-3 p.p. r/r) oraz maszyn rolniczych (-2,4 p.p. r/r) 5,3%(4,9%*) 4,5%(5,1%*) Wózki Widłowe 4,2%(2,6%*) 17,1%(14,7%*) inne MiU * 5 maja 2016 Strona 3 z 8

4 II. LEASING VS KREDYTY BANKOWE Wykres 7. Rozwój leasingu vs. kredyty dla niefinansowych podmiotów gospodarczych mld PLN Źródło: ZPL, NBP. wartość leasingu kwartalny przyrost kredytów dla niefinansowych podmiotów gospodarczych na cele inwestycyjne i 10,6 1,5 13,0 3,3 1Q 2016 Wartość leasingu w 1Q 2016 r. była prawie 4-krotnie wyższa niż przyrost wartości kredytów dla niefinansowych podmiotów gospodarczych na cele inwestycyjne i. Wykresy 8. Kredyty dla MSP (% r/r) 14% 12% 1 8% 6% 4% 2% kursywa kolejno mar'15, gru'15, lut'16 11,6% 6,8% 6,7% 8,4% 7,5% 6,6% 6, 5,9% 4,9% 4,4% 1,4% 3,2% sty 15 lut 15 mar 15 kwi 15 maj 15 cze 15 lip 15 sie 15 wrz 15 paź 15 lis 15 gru 15 sty 16 lut 16 inwestycyjne ogółem operacyjne Źródło: NBP. Tempo wzrostu kredytów ogółem dla MSP niższe niż dla dużych przedsiębiorstw. W okresie styczeń-luty nastąpiło jednak przyspieszenie tempa wzrostu kredytów inwestycyjnych dla MSP, które stanowią konkurencyjne źródło finansowania inwestycji przez MSP w stosunku do leasingu Wykres 9.Kredyty dla dużych przedsiębiorstw (% r/r) 10 kursywa kolejno mar'15, gru'15, lut' ,9% 71,3% Tempo wzrostu kredytów dla dużych przedsiębiorstw relatywnie stabilne na wysokim, dwucyfrowym poziomie ,3% 12,8% 15,5% 8,8% 12,7% 15,1% 4,7% 3,9% operacyjne ogółem inwestycyjne -2-0,8% -6,7% sty 15 lut 15 mar 15 kwi 15 maj 15 cze 15 lip 15 sie 15 wrz 15 paź 15 lis 15 gru 15 sty 16 lut 16 Źródło: NBP. Banki, pod wpływem rosnących obciążeń (w tym m.in. podatkiem bankowym) oraz silnej konkurencji na rynku bankowym poszukują alternatywnych źródeł finansowania tj. sprzedaży dodatkowych usług albo podnoszą opłaty. Potwierdzają to wyniki ankiety NBP dot. kondycji przedsiębiorstw wskazujące, iż wszystkie badane przedsiębiorstwa w ostatnich czterech miesiącach otrzymały od banku propozycję skorzystania z dodatkowej usługi bądź odczuły wzrost kosztów. W opinii autorów opracowania wprowadzane zmiany mogą pozytywnie oddziaływać na dalszy rozwój nowych lub mniej popularnych form finasowania pochodzących spoza sektora bankowego, np. leasingu lub faktoringu 6. 5 kredyty na cele inwestycyjne i niefinansowych podmiotów gospodarczych: przedsiębiorstwa, przedsiębiorcy indywidualni, rolnicy indywidualni, instytucje niekomercyjne działające na rzecz gospodarstw domowych 6 NBP, Informacja o kondycji sektora przedsiębiorstw ze szczególnym uwzględnieniem stanu koniunktury w I kw r. oraz prognoza na II kw r., , s maja 2016 Strona 4 z 8

5 III. KONKURENCJA NA RYNKU LEASINGU Koncentracja rynku i udziały rynkowe W 1Q 2016 r. koncentracja na rynku leasingu nie uległa istotnej zmianie. Lekko spadł udział w rynku spółek TOP5 (do 38,2% wobec 38,4% na koniec 2015 r.). Liderem rynku leasingu pozostał EFL, odnotowując wzrost udziału koniec 1Q 2016 r. do 8,7% wobec 8,5% na koniec r. Spółka rozwijała się w tempie nieznacznie wyższym niż rynek (25,7% r/r wobec 23, r/r). Jej wzrost wynikał z dynamicznego rozwoju leasingu samochodów osobowych, ciągników siodłowych oraz MiU. Wśród TOP5 najsilniejsze wzrosty udziału w ujęciu rocznym odnotował mleasing (+1,2 p.p. r/r), który rozwijał finansowanie głównie pojazdów osobowych i ciągników siodłowych. Wykres 10. Udział w rynku leasingu TOP5 10, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 8,7% 7,8% 7,6% 7,5% 6,6% EFL mleasing BZ WBK Leasing PKO Leasing Millennium Leasing 3, 1H H H Q 2016 IV. Sytuacja na rynku leasingu w Europie 7 W r. tempo wzrostu wartość nowych kontraktów na rynku leasingu w Europie przyspieszyło do 12,7% r/r wobec 9,2% r/r w r. W r. zyskowność branży leasingowej znacznie się poprawiła r/r, co wpłynęło pozytywnie na rentowność aktywów (1,4% w r. wobec 1, w r.). Poprawie wskaźników rentowności towarzyszyła poprawa wskaźnika C/I i kosztu ryzyka r/r. Wykres 11. Zyskowność (zysk/przychody operacyjne) ,9% 2 Poprawa zyskowności r/r, w tym m.in. wpływ spadku odpisów Źródło: Wykres12. Wskaźnik C/I 6 49,5% 4 2 Poprawa wskaźnika C/I r/r Źródło: 7 Na podstawie badania Leaseurope Index obejmującego 23 europejskich firm leasingowych. Celem badania było dostarczenie informacji nt. sytuacji na europejskim rynku leasingu. Jest to jedyne badanie na rynku obejmujące wolumeny biznesowe i dane finansowe ankietowanych firm. 5 maja 2016 Strona 5 z 8

6 Wykres 13. Koszt ryzyka 1,2% 1, 0,8% 0,7% 0,6% 0,4% 0,2% 0, Spadek kosztu ryzyka r/r Źródło: Wykres 14. Rentowność aktywów (ROA) 2, 1,6% 1,2% 0,8% 0,4% 1,4% Poprawa rentowności aktywów r/r 0, Źródło: V. PERSPEKTYWY ROZWOJU RYNKU LEASINGU Rozwojowi rynku leasingu będzie sprzyjało utrzymanie dobrej koniunktury gospodarczej w Polsce, przy silnym wzroście konsumpcji prywatnej i słabszym, niż w 2015 r., wzroście inwestycji; wg prognoz DAE 8 w 2016 r. PKB wzrośnie o 3,5% r/r wobec 3,6% w 2015 r., w tym inwestycje o 2,9% wobec 5,8% w 2015 r. Związek Polskiego Leasingu (ZPL) oczekuje w 2016 r. wyhamowania tempa wzrostu wyleasingowanych aktywów do 14, r/r wobec 16,3% r/r w 2015 r. mln PLN P %r/r Pojazdy ,2% OSD ,7% Pojazdy ciężarowe ,2% Pojazdy pozostałe ,2% Maszyny ,1% IT , Samoloty, statki, kolej ,7% Pozostałe ruchomości ,8% Ruchomości ,1% Nieruchomości ,5% Leasing ogółem , Koniunktura gospodarcza sprzyjająca rozwojowi rynku leasingu Kondycja sektora przedsiębiorstw 9 Rozwój rynku leasingu będzie pozostawał pod wpływem m.in. kondycji ekonomicznej firm, ich oceny sytuacji w gospodarce oraz oczekiwań firm dotyczących rozwoju sytuacji ekonomicznej i prawnej. Zgodnie z informacją NBP dot. kondycji sektora przedsiębiorstw sytuacja ekonomiczna firm w 1Q 2016 r. była korzystna, choć odnotowano lekkie pogorszenie w porównaniu do poprzedniego kwartału. Korzystną sytuację przedsiębiorstw potwierdziły rosnące oceny sytuacji płynnościowej i zdolność do obsługi zobowiązań. Jednocześnie nastąpił jednak spadek optymizmu oczekiwań w pespektywie kwartału. Przedsiębiorstwa, które wstrzymują się z większymi inwestycjami wskazują na nasilającą się ogólnie pojętą niepewność. W 2Q 2016 r. można oczekiwać: - poprawy w zakresie aktywności inwestycyjnej; wzrosła kw/kw liczba respondentów planujących rozpoczęcie nowych inwestycji (choć wskaźnik jest niższy niż średnia wieloletnia), jak i planowana wielkość nakładów inwestycyjnych; - wzrostu wykorzystania środków własnych w finansowaniu nowych inwestycji; 8 DAE, Kwartalnik ekonomiczny, 25 kwietnia 2016 r. 9 NBP, Informacja o kondycji sektora przedsiębiorstw ze szczególnym uwzględnieniem stanu koniunktury w I kw r. oraz prognoza na II kw r., maja 2016 Strona 6 z 8

7 - dalszego, choć mniejszy co do skali wzrost zadłużenia kredytowego sektora przedsiębiorstw. Wykres 15. Wskaźnik nowych inwestycji - udział przedsiębiorstw planujących rozpoczęcie nowych inwestycji w perspektywie kwartału (%) mar-07 cze-07 wrz-07 gru-07 mar-08 cze-08 wrz-08 gru-08 mar-09 cze-09 wrz-09 gru-09 mar-10 cze-10 wrz-10 gru-10 mar-11 cze-11 wrz-11 gru-11 mar-12 cze-12 wrz-12 gru-12 mar-13 cze-13 wrz-13 gru-13 mar-14 cze-14 wrz-14 gru-14 mar-15 cze-15 wrz-15 gru-15 mar-16 cze-16 Poprawa nastrojów inwestorów odnośnie do 2Q 2016 r. przejawiająca się wzrostem liczby przedsiębiorstw planujących inwestycje Źródło: NBP. Wykres 16. Wskaźnik kontynuacji inwestycji (% inwestorów) W 2Q 2016 r. oczekiwany wzrost udziału inwestorów realizujących inwestycje zgodnie z planem mar-07 cze-07 wrz-07 gru-07 mar-08 cze-08 wrz-08 gru-08 mar-09 cze-09 wrz-09 gru-09 mar-10 cze-10 wrz-10 gru-10 mar-11 cze-11 wrz-11 gru-11 mar-12 cze-12 wrz-12 gru-12 mar-13 cze-13 wrz-13 gru-13 mar-14 cze-14 wrz-14 gru-14 mar-15 cze-15 wrz-15 gru-15 mar-16 cze-16 Źródło: NBP. Badanie koniunktury branży leasingowej Zgodnie z oczekiwaniami osób odpowiedzialnych za sprzedaż w firmach leasingowych (badanie przeprowadzone przez ZPL) 10 w 2Q 2016 r. nastąpi wzrost kw/kw liczby napływających wniosków oraz wzrost wartości nowych umów (57% ankietowanych). Jednocześnie wzrost kw/kw najprawdopodobniej będzie związany z finansowaniem pojazdów ciężkich i lekkich. Wykres 17. Badanie ankietowe dot. zmiany wartości sfinansowanych aktywów kw/kw 7% 43% 14% 36% W 2Q 2016 r. oczekiwany wzrost wartości nowych umów MiU, w tym IT 36% 5 7% 7% silny wzrost wzrost leasingowych kw/kw bez zmian transport ciężki 5 29% 7% 14% spadek nie dotyczy pojazdy lekki 7% 36% 43% 14% maja 2016 Strona 7 z 8

8 DEPARTAMENT STRATEGII BANKU Dyrektor Departamentu Magdalena Ramatowska t: ZESPÓŁ ANALIZ RYNKU I KONKURENCJI Kierownik Zespołu Elżbieta Sawicka t: elzbieta.sawicka@pkobp.pl Katarzyna Hyż t: katarzyna.hyz@pkobp.pl Aneta Iwańska t: aneta.iwanska@pkobp.pl Katarzyna Perkuszewska t: katarzyna.perkuszewska@pkobp.pl Łukasz Sieradzan-Sobolewski t: lukasz.sieradzan-sobolewski@pkobp.pl Aleksandra Wasilewska t: aleksandra.wasilewska@pkobp.pl Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. PKO BP SA dołożył wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. PKO BP SA nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie informacji zawartych w niniejszym materiale. Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, ul. Puławska 15, Warszawa; Sąd Rejonowy dla m. St. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego numer KRS ; NIP: , REGON: ; Kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) PLN. Infolinia: opłaty zgodne z taryfą operatora Informacja: informacje@pkobp.pl 5 maja 2016 Strona 8 z 8