Finansowe instrumenty stymulowanie efektywnej gospodarki energią

Transkrypt

1 Finansowe instrumenty stymulowanie efektywnej gospodarki energią Pomoc w zakresie stymulowania efektywnej gospodarki energią (audyty, szkolenia, kampanie edukacyjne) Prof. dr hab. inż. Tadeusz Skoczkowski Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Instytut Techniki Cieplnej, Politechnika Warszawska Targi Energii, Warszawa, października 2007 The Polish National Energy Conservation Agency

2

3 Efekty wdrożenia Planu działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii (EU 2005) Źródło: KAPE S.A.

4 Identyfikacja przeszkód (1) Brak informacji i szkoleń w zakresie najnowszych technologii, a także ich wpływu ekonomicznego i finansowego na stopę zwrotu z inwestycji, w niektórych przypadkach połączony z niechęcią do ryzyka związanego z wczesnym zastosowaniem nowych technologii i technik, może zachęcać inwestorów, takich jak banki, do dalszego wspierania przestarzałych technologii, nawet jeśli nie są one najbardziej efektywne i nie zapewniają najwyższego zwrotu. Brak dostępu do odpowiednich instrumentów finansowych wspierających środki poprawiające efektywność energetyczną, a te, które istnieją, podejmowane są głównie na małą skalę. Potrzeba wprowadzenia usług energetycznych - otwarcie rynków ma pozytywny wpływ na efektywność energetyczną. Naciski konkurencyjne powodują, że firmy energetyczne prowadzą produkcję w bardziej efektywny sposób, szczególnie przez inwestycje w technologię. Rozwój sektora ESCO mógłby znacznie przyczynić się do wdrożenia wielu opłacalnych przedsięwzięć i może odegrać ważną rolę w nawiązaniu współpracy pomiędzy uczestnikami rynku dostarczającymi energię i technologię a konsumentami energii.

5 Identyfikacja przeszkód (2) Potrzeba działań ze strony władz państwowych - pomoc publiczna i środki podatkowe, stanowią narzędzia wykorzystywane często w niewłaściwy sposób. Pomoc publiczna udzielana jest nie tylko z korzyścią dla efektywności energetycznej, ale również wspiera produkcję energii elektrycznej z zastosowaniem paliw, które nie zapewniają uzyskania największej ilości energii. Poziom opodatkowania powinien być zasadniczo obniżony w przypadku określonych produktów o niskim zużyciu energii i podwyższony dla tych o wysokim zużyciu. Koszty zewnętrzne i przejrzystość cen - obecny system określania cen produktów energetycznych nie ukierunkowuje konsumentów na schematy konsumpcji zapewniające bardziej ekonomiczne i racjonalne zużycie energii. Informacja i edukacja brak świadomości wśród konsumentów o tym, że stosunkowo proste środki mogą zapewnić przeciętnemu europejskiemu gospodarstwu domowemu znaczne oszczędności, co jest szczególnie ważne dla gospodarstw domowych wydających znaczną część swojego budżetu na energię

6 Jak zwiększać efektywność energetyczną? Instrumenty wspomagające wzrost efektywności energetycznej regulacje prawne, stwarzające warunki prawne i zmuszające do prowadzenia aktywnej polityki oraz ustanawiające metody przestrzegania tego rodzaju prawa, instrumenty finansowe wspomagające wprowadzenie polityki, edukacja gremiów decyzyjnych, parlamentarnych i rządowych oraz społeczeństwa co do istotności omawianych zagadnień. Stymulatory efektywności energetycznej: prawne (ustawy, regulacje, rozporządzenia, normy), ekonomiczne (ulgi, kredyty, dotacje, fundusze celowe, polityka cenowa, polityka podatkowa, taryfy, koncesje), edukacyjne (lobbing polityczny, kursy, spotkania, publikacje, konkursy, kampanie promocyjne).

7 Efektywność energetyczna a rynek Rynek jest sposobem organizacji dostępu do ograniczonych dóbr przyjmując tę chyba najprostsza definicję rynku należy starając się wykazać rynkowe związki efektywności energetycznej, udowodnić, że efektywność energetyczna rozpatrywana w kategorii usług jest pożądanym dobrem rynkowym, przynoszącym korzyści podmiotom z niego korzystającym. Dodatkowo należy pokazać zasady i sposób dostępu do tego dobra.

8 Efektywność energetyczna na rynku Efektywność energetyczna może stać się elementem rynku energii w wyniku: Nakazów wynikających z obowiązującego prawa, wymuszających podejmowanie odpowiednich działań, Regulacji rynku energii wymuszającego wzrost efektywności energetycznej przedsiębiorstw energetycznych w zakresie działalności regulowanej, Stworzenia warunków rynkowych do oszczędzania energii, Promocji zachowań ukierunkowanych na racjonalne użytkowanie energii.

9 Elementy rynkowe wzrostu efektywności energetycznej Stan prawa System Handlu Emisjami (EU ETS) Postęp technologiczny Normalizacja w zakresie efektywności energetycznej Finansowanie inwestycji energooszczędnych Polityka fiskalna Pomoc publiczna Statystyka Wykorzystanie przetargów publicznych Udział w międzynarodowych programach RTD

10 Mechanizmy i instrumenty polityki wzrostu efektywności energetycznej Mechanizmy rynkowe Białe certyfikaty Dobrowolne porozumienia Konkursy na dofinansowanie działań, które przyniosły oszczędności energii Mechanizmy powodujące wzrost świadomości społecznej Edukacja i doradztwo Kampanie promocyjne Najlepsze praktyki

11 Mechanizmy i instrumenty polityki wzrostu efektywności energetycznej Instrumenty finansowe Subwencje i ulgi podatkowe Kredyty preferencyjne Fundusze Odnawialne (Revolving Funds) Krajowy Fundusz Efektywności Energetycznej Finansowanie przez stronę trzecią Programy Operacyjne w Ramach Narodowej Strategii Spójności

12 Mechanizmy i instrumenty polityki wzrostu efektywności energetycznej Mechanizmy fiskalne Podatek od użytkowania energii Inne mechanizmy Standardy, atesty, certyfikaty Audyty energetyczne Zarządzanie energią DSM Etykietowanie Dofinansowanie sfery badań i rozwoju EMAS

13 Dyrektywy, programy i incjatywy UE ukierunkowane na wzrost efektywności energetycznej 7. Program Ramowy RTD Inteligentna Energia Europa Program Energy Star, Program GreenLight, Zasady Zachowania EU Stand-By Initiative, Program Energy+, Potencjał ee 27% Potencjał ee 30% DYREKTYWA nr 2002/91/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wydajności energetycznej budynków DYREKTYWA 2005/32/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 6 lipca 2005 r. ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów wykorzystujących energię oraz zmieniająca dyrektywę Rady 92/42/EWG, oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 96/57/WE i 2000/55/WE Motor Challenge PEMP Dyrektywa 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. ustanawiająca system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych w UE oraz zmieniająca dyrektywę Rady 96/61/WE. Potencjał ee 25% DYREKTYWA 2004/8/UE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie promowania kogeneracji w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe na wewnętrznym rynku energii oraz wnosząca poprawki do Dyrektywy 92/42/EWG DYREKTYWA 2006/32/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie efektywności końcowego użytkowania energii oraz usług energetycznych Dyrektywy DYREKTYWA dotyczące nr sprzętu AGD Potencjał ee 26% 2003/30/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 8 maja 2003 r. w sprawie promocji wykorzystanie biopaliw i innych odnawialnych paliw w transporcie

14 Efektywność energetyczna. Definicja Efektywność energetyczna: obniżenie zużycia energii pierwotnej, mające miejsce na etapie zmiany napięć, przesyłu, dystrybucji lub zużycia końcowego energii, spowodowane zmianami technologicznymi, zmianami zachowań i / lub zmianami ekonomicznymi, zapewniające taki sam lub wyższy poziom komfortu lub usług. Rozwiązania zwiększające efektywność końcowego zużycia energii powodują obniżenie zużycia zarówno energii pobieranej przez użytkowników końcowych, jak i energii pierwotnej Efektywność energetyczna: stosunek uzyskanych wyników, usług, towarów lub energii do wkładu energii (Dyrektywa 2006/32/WE); Oszczędność energii: ilość zaoszczędzonej energii ustalona poprzez pomiar lub oszacowanie zużycia przed i po wdrożeniu jednego lub kilku środków poprawy efektywności energetycznej przy jednoczesnym zapewnieniu normalizacji warunków zewnętrznych wpływających na zużycie energii (Dyrektywa 2006/32/WE);

15 Usługa energetyczna Usługa Energetyczna: fizyczna zaleta dla końcowych użytkowników energii uzyskana z kombinacji energii i technologii zużywania energii, a w szczególnych przypadkach, z działań i utrzymania niezbędnego do dostarczenia usługi (przykłady: komfort cieplny wewnątrz pomieszczenia, komfort oświetleniowy, gorąca woda, chłodzenie, produkcja etc.), która spełnia wymogi jakościowe oraz poprawia efektywność energetyczną, zakontraktowaną na określony czas i zapłaconą przez klienta lub agenta, który bezpośrednio uzyskuje korzyści.

16 Definicje z zakresu efektywności energetycznej Przedsiębiorstwo usług energetycznych (ESCO): przedsiębiorstw świadczące usługi energetyczne lub dostarczające innych środków poprawy efektywności energetycznej w zakładzie lub w pomieszczeniach użytkownika, biorąc przy tym na siebie pewną część ryzyka finansowego. Zapłata za wykonane usługi jest oparta (w całości lub w części) na osiągnięciu poprawy efektywności energetycznej oraz spełnieniu innych uzgodnionych kryteriów efektywności (Dyrektywa 2006/32/WE); Firma typu ESCO (ESCO): firma, która dostarcza usługi energetyczne, programy efektywności energetycznej i inne miary efektywności energetycznej we własności użytkownika, oraz która akceptuje pewien stopień ryzyka technicznego, a czasami finansowego. Opłata za usługę jest oparta (w całości bądź częściowo) na osiągnięciu standardów jakości i/lub poprawie efektywności energetycznej.

17 Definicje z zakresu efektywności energetycznej umowa o poprawę efektywności energetycznej: umowa pomiędzy beneficjentem a dostawcą (zwykle ESCO) środków poprawy efektywności energetycznej, zgodnie z którą za inwestycje w te środki płaci się zgodnie z określonym w umowie poziomem poprawy efektywności energetycznej (Dyrektywa 2006/32/WE); umowa finansowania przez stronę trzecią: umowa, w której oprócz dostawcy energii i beneficjenta danego środka poprawy efektywności energetycznej uczestniczy strona trzecia, która dostarcza kapitału niezbędnego dla podjęcia danego środka i pobiera od beneficjenta opłatę odpowiadającą części oszczędności energetycznych osiągniętych w wyniku zastosowania danego środka poprawy efektywności energetycznej. Wspomniana strona trzecia może, lecz nie musi być ESCO (Dyrektywa 2006/32/WE);

18 Definicje z zakresu efektywności energetycznej Finansowanie przez trzecią stronę: układ finansowy angażujący trzecią stronę jako dodatek do dostawcy energii który dostarcza usługi energetyczne i finansuje inwestycję. Wartość finansowa wygenerowanej oszczędności poprzez poprawę efektywności energetycznej wyznacza tempo odzyskiwania kosztów, włączając zysk dla usługodawcy energetycznego. Energy performance contracting: układ finansowy, który gwarantuje, że poziom poprawy efektywności energetycznej uzgodniony w wyniku wdrożenia usługi energetycznej będzie osiągnięty. Instrumenty finansowe dla oszczędności energetycznej: umowy finansowania przez stronę trzecią, energy performance contracting, umowy gwarancji oszczędności, outsourcing energii oraz inne podobne umowy stosowane na rynku usług energetycznych, aby zagwarantować poziom oszczędności oraz poziom i jakość wyników.

19 Działania na poziomie Wspólnoty (1) Integracja zagadnień energetycznych z innymi obszarami polityki Wspólnoty: Badania naukowe i rozwój technologii, Promocja najlepszych praktyk i technologii, Ustanawianie i promocja najlepszych praktyk na wszystkich poziomach poprzez krajowe Plany Działania, Lepsze wykorzystanie instrumentów fiskalnych, Lepsze ukierunkowanie pomocy publicznej, Otwarcie zamówień publicznych, Zapewnienie finansowania europejskiego.

20 Działania na poziomie Wspólnoty (2) Szczególne środki polityki energetycznej: Budynki - wdrożenie dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, Urządzenia gospodarstwa domowego etykiety energetyczne, Ograniczenie zużycia paliwa przez pojazdy, Informowanie i ochrona konsumentów.

21 Działania na poziomie krajowym Obniżenie strat sieci energetycznej, Regulacja rynku dostaw energii, Obniżenie strat w procesie produkcji energii: zastosowanie w produkcji energii elektrycznej w Europie technologii najbardziej efektywnej pod względem zużycia paliwa (CCGT), promocja generacji rozproszonej, produkcja energii w skojarzeniu, Wprowadzenie Białych certyfikatów

22 Przemysł Przemysł dąży obecnie do zwiększania efektywności energetycznej. Ze względu na istnienie zachęt ekonomicznych, można oczekiwać, że w przemyśle wprowadzone zostaną znaczne usprawnienia procesów i maszyn (silniki elektryczne, sprężarki). Europejskie i krajowe przepisy regulują zużycie energii przez ten sektor, jest on zatem zmuszony do stosowania niezbędnych środków, w celu sprostania ograniczeniom dotyczącym emisji gazów cieplarnianych. Do poprawy efektywności energetycznej mogą przyczynić się również dwa dobrowolne programy w zakresie ochrony środowiska program przyznawania wspólnotowego oznakowania ekologicznego i wspólnotowy system eko-zarządzania i audytu (EMAS).

23 Transport Zarządzanie ruchem lotniczym, Optymalizacja zarządzania ruchem - inteligentne systemy transportowe, Rozwój rynku pojazdów czystych ekologicznie, Wprowadzenie opłat za korzystanie z infrastruktury celem skłonienia do zmiany zachowań Zastosowanie prawidłowych opon, Zwiększenie efektywności energetycznej w sektorze lotniczym.

24 Działania na poziomie regionalnym i lokalnym Działania w zakresie efektywności energetycznej przyniosą wszystkie potencjalne zyski tylko wtedy jeśli inicjatywy podjęte na poziomie Wspólnoty i krajów zostaną odzwierciedlone na poziomie lokalnym. Działania na rzecz efektywności energetycznej włączane są w operacyjne programy rozwoju w ramach polityki spójności UE, w szczególności w regionach słabo rozwiniętych, zapewniając im instrument, który można zastosować w różnego rodzaju projektach dotyczących: efektywności energetycznej budynków publicznych, czystego ekologicznie transportu miejskiego, wsparcia dla MSP w zakresie poprawy efektywności energetycznej, prac badawczo-rozwojowe. Inwestycje w projekty dotyczące zrównoważonej energii o niewielkiej skali w Europie mają ogromny potencjał. Projekty takie charakteryzują się wysoką opłacalnością, w szczególności biorąc pod uwagę bezpieczeństwo energetyczne i korzyści w zakresie ochrony środowiska. Ich finansowanie, szczególnie w słabiej rozwiniętych regionach Europy, wymaga jednak wsparcia. W tym celu powinny zostać opracowane instrumenty finansowe oparte na rozwiązaniach rozliczeniowych stosowanych w innych sektorach. Mogą one obejmować systemy przygotowywania projektów i fundusze zarządzania ryzykiem.

25 Strategia otwarta na świat Włączenie racjonalizacji zużycia energii do współpracy międzynarodowej, Włączenie racjonalizacji zużycia energii do polityki sąsiedztwa i do współpracy UE-Rosja, Włączenie racjonalizacji zużycia energii do polityki rozwoju, Wzmocnienie roli międzynarodowych instytucji finansowych.

26 Ogólne propozycje działań Ustanowienie Rocznych Planów Działania w zakresie efektywności energetycznej na poziomie krajowym. Zapewnienie lepszej informacji dla obywateli, na przykład poprzez lepiej ukierunkowane kampanie reklamowe i lepsze oznakowanie produktów. Usprawnienie systemu podatkowego, aby zapewnić, że zanieczyszczający faktycznie płaci, bez jednoczesnego podwyższania ogólnego poziomu podatków. Lepsze ukierunkowanie pomocy publicznej, tam gdzie pomoc publiczna jest uzasadniona, proporcjonalna i konieczna, aby zapewnić motywację do efektywnego wykorzystywania energii. Wykorzystanie przetargów publicznych do wdrażania nowych technologii efektywnych energetycznie, takich jak efektywne energetycznie samochody i urządzenia informatyczne. Zastosowanie nowych lub ulepszonych instrumentów finansowych, zarówno na poziomie Wspólnoty, jak i na poziomie krajowym, aby dać firmom i gospodarstwom domowym motywację ale nie pomoc do wprowadzania opłacalnych usprawnień. Podjęcie działań w odniesieniu do budynków, które podlegają obowiązującej dyrektywie Wspólnoty, przez potencjalne rozszerzenie jej na mniejsze budynki, tak aby zapewnić opłacalność i zminimalizować biurokrację. Wykorzystanie inicjatywy Wspólnoty CARS 21, aby przyspieszyć rozwój nowej generacji pojazdów efektywniej zużywających paliwo.

27 Działania priorytetowe w ramach Planu działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii 1. Oznakowanie urządzeń i sprzętu oraz minimalne wymagania eksploatacyjne; 2. Wymagania eksploatacyjne dla budynków i dla budynków o bardzo niskim zużyciu energii ( budynków pasywnych ); 3. Zwiększanie efektywności energetycznej produkcji i dystrybucji energii; 4. Uzyskanie paliwooszczędnych samochodów; 5. Ułatwianie właściwego finansowania inwestycji w dziedzinie energooszczędności dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz przedsiębiorstw świadczących usługi energetyczne; 6. Promowanie energooszczędności w nowych państwach członkowskich; 7. Spójne stosowanie opodatkowania; 8. Podnoszenie świadomości w zakresie racjonalizacji zużycia energii; 9. Energooszczędność na terenach zabudowanych; 10. Zwiększanie energooszczędności na świecie;

28 Jak zwiększać efektywność energetyczną? Środki efektywności energetycznej - wszystkie działania, takie, jak usługi energetyczne, programy i mechanizmy efektywności energetycznej lub podobne działania, inicjowane przez uczestników rynku - w tym rządy i organy administracyjne - prowadzące do możliwej do skontrolowania i wymiernej poprawy w zakresie efektywności końcowego zużycia energii, a tym samym do oszczędności w okresie prowadzenia pomiaru; Programy efektywności energetycznej - działania, takie, jak audyty energetyczne, ulgi finansowe na urządzenia energooszczędne, działania informacyjne oraz kampanie itp., zwykle finansowane wspólnie oraz realizowane przez agencje krajowe, detalicznych dostawców energii, dystrybutorów, przedsiębiorstwa usług energetycznych oraz innych uczestników rynku; Mechanizmy efektywności energetycznej - środki horyzontalne i ogólne, takie, jak: taryfy regulowane, podatki energetyczne, programy dotacji, fundusze, programy certyfikacji itp., podejmowane przez rządy lub instytucje rządowe w celu stworzenia szerokich ram wsparcia lub bodźców skłaniających przedsiębiorstwa energetyczne, przedsiębiorstwa usług energetycznych, instalatorów lub innych uczestników rynku do świadczenia usług energetycznych i realizacji środków efektywności energetycznej bez odwoływania się bezpośrednio do użytkowników końcowych.

29 Środki efektywności energetycznej ogrzewanie i chłodzenie (np. nowe, wydajniejsze kotły, instalacja/efektywna modernizacja sieciowych systemów ciepłowniczych/chłodniczych), termoizolacja i wentylacja (np. termoizolacja murów szczelinowych i stropów, instalacja okien z podwójnymi/potrójnymi szybami) ciepła woda użytkowa (np. instalacja nowych urządzeń, bezpośrednie i efektywne wykorzystanie w ogrzewaniu pomieszczeń, pralkach) oświetlenie (np. nowe energooszczędne żarówki i stateczniki, cyfrowe systemy sterowania) gotowanie i chłodzenie (np. nowe energooszczędne urządzenia systemy odzysku ciepła), inne urządzenia (np. nowe energooszczędne urządzenia, optymalizacja zużycia energii poprzez regulację czasową, zmniejszenie strat w trybie czuwania), procesy produkcji (np. bardziej efektywne wykorzystanie sprzężonego powietrza, kondensatu oraz przełączników i zaworów, zastosowanie automatycznych i zintegrowanych systemów, energooszczędne tryby czuwania), silniki i napędy (np. szersze wykorzystanie sterowania elektronicznego, napędów bezstopniowych, zintegrowanego programowania aplikacji, przemienników częstotliwości), wentylatory, napędy bezstopniowe i wentylacja (np. nowe urządzenia/systemy, wykorzystanie wentylacji naturalnej), reaktywne zarządzanie popytem ( np. działania na rzecz zmian profilu obciążeń, systemy ograniczania obciążeń szczytowych) charakterystyka wykorzystywanych środków transportu.

30 Wybrane programy i inicjatywy Unii Europejskiej wspierające działania w obszarze energii Program 7. Program Ramowy 7. Framework Programme Europejskie Platformy Technologiczne European Technology Platforms Opis Przekształcenie obecnego systemu energetycznego opartego na paliwach kopalnych na bardziej zrównoważony system oparty na różnorodnych źródłach i dostawcach energii w połączeniu ze wzmacnianiem wydajności energetycznej, w odpowiedzi na pilne wyzwania w zakresie bezpieczeństwa dostaw i zmian klimatycznych, przy jednoczesnym wzmocnieniu konkurencyjności sektorów europejskiego przemysłu energetycznego. Tworzenie europejskich centrów doskonałości poprzez współpracę między laboratoriami Ogłoszenie Europejskich Inicjatyw Technologicznych Stymulacja kreatywności w badaniach podstawowych poprzez konkurencję między zespołami na europejskim poziomie Spowodowanie, aby Europa stała się bardziej atrakcyjna dla najlepszych naukowców Rozwój europejskiej infrastruktury badawczej Poprawa koordynacji narodowych programów badawczych Wypełnienie luki pomiędzy nauką i przemysłem - zwiększenie wsparcia finansowego nauki ze strony przemysłu Mobilizacja i skupienie najważniejszych instytucji badawczych, przemysłowych, grup decyzyjnych i grup użytkowników na poziomie narodowym i europejskim wokół kluczowych technologii Zainicjowanie i wdrożenie spójnej strategii (Strategic Research Agenda) rozwoju tych technologii w perspektywie średnio- i długofalowej, wypracowanie regulacji prawnych (ustanowienie efektywnego partnerstwa publiczno-prywatnego dla wdrożenia tego programu) i standardów technologicznych Pokonywanie barier technologicznych i poza technologicznych

31 Wybrane programy i inicjatywy Unii Europejskiej wspierające działania w obszarze energii Program Ramowy na rzecz Konkurencyjności i Innowacji ( ) Competitiveness and Innovation Framework Programme (CIP) Program Inteligentna Energia - Europa ( ) Intelligent Energy Europe Europejska Kampania Zrównoważonej Energetyki ( ) Sustainable Energy Europe Campaign Trzy podprogramy programu CIP: Program na rzecz przedsiębiorczości i innowacji (EIP) Program wsparcia polityki w zakresie ICT Program Inteligentna Energia Europa (IEE) Budżet w wysokości 3,6 miliarda Euro, w tym 730 mln Euro dla programu IEE i 430 mln Euro na eco-innowacje w programie EIP. Program będzie wspierał akcje pomocy przedsiębiorstwom oraz innowacyjność w przemyśle. Będzie również promował wzrost wydajności energetycznej, poszukiwanie odnawialnych źródeł energii, technologie pro-środowiskowe oraz lepszy przepływ informacji i technologii. Poprawa efektywności energetycznej oraz ograniczenie zużycia energii (SAVE) Podejmowanie działań na rzecz tworzenia lub rozbudowy struktur i instrumentów służących rozwojowi odnawialnych źródeł energii (ALTENER) Rozwój czystego transportu miejskiego (COOPENER) Działania horyzontalne np. finansowanie, promocja Projekt powstał z inicjatywy Komisji Europejskiej i realizowany jest w ramach programu Inteligentna Energia Europa. Cele: zwiększenie świadomości decydentów na różnych poziomach: lokalnym, regionalnym, narodowym i europejskim rozpowszechnianie dobrych praktyk w zakresie energetyki osiągnięcie wysokiego poziomu świadomości społecznej, zrozumienia przez społeczeństwo celów zrównoważonej polityki energetycznej, oraz zyskanie społecznego poparcia dla tej idei promowanie prywatnego inwestowania w technologie zapewniające rozwój zrównoważonej energetyki

32 Wybrane programy i inicjatywy Unii Europejskiej wspierające działania w obszarze energii Sieci Transeuropejskie Trans-European Networks (TENs) Proces tworzenia wspólnotowego rynku energii, któremu towarzyszą przedsięwzięcia mające na celu wzmocnienie sfer ekonomicznej i socjalnej, odbywa się poprzez Transeuropejskie Sieci Energetyczne Poligon KE 6. PR R&D Inicjatywa CIVITAS II Inicjatywa skierowana jest do miast, które chcą wpływać na realizowaną politykę transportową i podążać w kierunku czystego transportu miejskiego 6. PR R&D - Inicjatywa CONCERTO Inicjatywa skierowana jest do miast, które chcą zmienić lokalną politykę energetyczną (wzrost udziału OŹE, redukcja emisji CO 2, wzrost efektywności energetycznej)

33 Nowe inicjatywy Komisji Europejskiej zwiększenie zakresu dyrektywy o etykietach energetycznych o urządzenia już użytkowane, artykuły budowlane, części samochodowe, rozszerzenie zakresu inicjatywy Energy Star, zwiększenie zakresu dyrektywy o jakości energetycznej budynków o istniejące małe budynki, nowa inicjatywa dotycząca zamówień publicznych prowadząca do zwiększenia wykorzystania efektywnych energetycznie urządzeń nowej generacji w Europie, wyznaczanie celów ilościowych dla wysokowydajnej generacji skojarzonej (CHP), wdrożenie dyrektywy dotyczącej czystych i efektywnych energetycznie pojazdów (zamówienia publiczne), poprawa logistyki w transporcie ładunków, zastosowanie systemu nawigacyjnego Galileo do ograniczenia prędkości pojazdów, automatycznego naliczania opłat za przejazd i zniechęcenie do korzystania z pojazdów w miastach na krótkich trasach, dodatkowe wsparcie nowych technologii ukierunkowanych na promocję efektywności energetycznej, mobilizacja gospodarki do poprawy efektywności wytwarzania i dystrybucji energii, wyznaczanie standardów jakości powietrza, narzędzia fiskalne i ekonomiczne wspierające efektywność energetyczną, zwiększanie świadomości społecznej przez prowadzenie kampanii informacyjnych i programów szkoleniowych.

34 Zaangażowanie podmiotów w realizacji EEAC

35 Europejska Kampania Zrównoważonej Energetyki Sustainable Energy Europe Campaign Projektem powstał z inicjatywy Komisji Europejskiej i realizowany jest w ramach programu Inteligentna Energia-Europa. Cele: zwiększenie świadomości decydentów na różnych poziomach: lokalnym, regionalnym, narodowym i europejskim, rozpowszechnianie dobrych praktyk w zakresie energetyki, osiągnięcie wysokiego poziomu świadomości społecznej, zrozumienia przez społeczeństwo celów zrównoważonej polityki energetycznej, oraz zyskanie społecznego poparcia dla tej idei, promowanie prywatnego inwestowania w technologie zapewniające rozwój zrównoważonej energetyki.

36 M I Ę D Z Y N A R O D O W E Europejska Polityka Energetyczna Strategia Lizbońska Roadmap RES Action Plan RUE Europejski Plan Zapobiegania Zmianom Klimatycznym Protokół z Kioto Bezpieczeństwo dostaw Zrównoważony system energetyczny Konkurencyjność Redukcja emisji CO 2,SO 2 Wzrost wykorzystania energii z OŹE 7. Program RTD Energia Środowisko Programy Europejskie CIP IE-E Bazy danych Platformy Technologiczne Metody transferu innowacyjności ISO 14000, EMAS Dyrektywy środowiskowe Wzrost efektywności energetycznej FINANSOWANIE K R A J O W E Dyrektywy energetyczna II Polityka Ekologiczna Polityka Energetyczna Polski 2025 Czyste technologie węgla Sekwestracja CO 2 (CSC) Paliwa i źródła alternatywne NSS PO Infrastruktura i Środowisko PO Innowacyjna Gospodarka Regionalne PO Ustawa o zasadach finansowania nauki Polityka klimatyczna Wodór i ogniwa paliwowe Prawo energetyczne Ustawa o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej Prawo Ochrony Środowiska Strategiczne obszary badawcze Krajowy Program Ramowy Europejski Strategiczny Plan Technologiczny - Energia SET-Plan (2008) Inicjatywa Wędka Technologiczna Norweski Mechanizm Finansowy Programy wspólnotowe

37

38 System zarządzania energią. Definicja Wzrost efektywności energetycznej w organizacji wymaga: Determinacji Wiedzy Działania czyli wprowadzenia systemu zarządzania energią System zarządzania energią - część całego systemu zarządzania zawierający strukturę organizacyjną, działania planistyczne, podział kompetencji, praktyki, procedury, procesy i zasoby dla opracowania, wdrożenia, realizacji, przeglądu i utrzymania polityki energetycznej Polityka energetyczna deklaracja organizacji dotycząca jej intencji i zasad przy realizacji całościowej gospodarki energetycznej, która tworzy strukturę dla działania, dla ustalania i realizacji celów energetycznych (organizacji)

39 System zarządzania energią System zmusza organizację do: Ustalenia odpowiedniej polityki energetycznej Zidentyfikowania aspektów energetycznych wynikających z działalności organizacji Zidentyfikowania obowiązków organizacji wynikających z prawa i innych zobowiązań Zidentyfikowanie priorytetów i przyjęcie odpowiednich celów energetycznych Ustanowienia odpowiedniej struktury i programów w celu implementacji polityki energetycznej w celu osiągnięcia celów energetycznych Zorganizowania planowania, kontroli, monitorowania, działań zapobiegających i naprawczych, audytowania i oceniania w celu zapewnienia zarówno realizacji polityki energetycznej jak i stwierdzenia skuteczności działania systemu zarządzania energią

40 Cel działania PJ CEE Celem działania PJ CEE jest wzrost efektywności energetycznej przemysłu Cel ten jest realizowany poprzez: Przygotowanie standardów szkoleń na temat efektywności energetycznej w przemyśle i ich stałe prowadzenie Udział w przygotowaniu systemów zarządzania energią w przemyśle i ich wdrażanie Udział w opracowywaniu standardów audytów energetycznych i ich wykonywanie Prowadzenie doradztwa w zakresie efektywności energetycznej w przemyśle Prowadzenie prac badawczo-rozwojowych na temat efektywności energetycznej w przemyśle Stałe upowszechnianie wiedzy na temat efektywności energetycznej w przemyśle Współpracę z podmiotami zaangażowanymi w realizacje naszego celu Udział w programach i inicjatywach krajowych i międzynarodowych dotyczących efektywności energetycznej w przemyśle

41 Formy działania PJ CEE Prowadzenie szkoleń w zakresie efektywności energetycznej w przemyśle 5-dniowe 2-dniowe dla kadry zarządzającej 1-dniowe specjalistyczne Wykonywanie audytów energetycznych Walk-through Uproszczonych Pełnych Specjalistycznych

42 Formy działania PJ CEE Akademia Efektywności Energetycznej Klub efektywności energetycznej Lista Najlepsze praktyki przemysłowe Website Efektywność energetyczna w przemyśle-porady i nowości Lista dostawców urządzeń i usług efektywnych energetycznie Udział w kluczowych programach międzynarodowych European Energy Manager Seria wydawnicza Efektywność energetyczna w przemyśle Stałe konsultacje doradcy energetycznego Organizacja corocznej konferencji Efektywność energetyczna w przemyśle

43 Wnioski Polska podobnie jak większość krajów nie rozwiąże swoich problemów związanych z bezpieczeństwem energetycznym, nie wywiąże się z międzynarodowych zobowiązań dotyczących oddziaływania energetyki na środowisko, nie podniesie konkurencyjności gospodarki i komfortu życia ludzi bez podniesienia efektywności energetycznej gospodarki. W Polsce mechanizmy oszczędzania energii powinny zostać uwzględnione w procesie budowy rynku energii. Wymaga to zaprojektowania systemu wzrostu efektywności energetycznej gospodarki, najlepiej poprzez opracowanie plany wzrostu efektywności energetycznej. Proponowane mechanizmy wzrostu efektywności energetycznej powinny w jak najszerszym stopniu być oparte na mechanizmach rynkowych a tylko w przypadkach absolutnie koniecznych, tam gdzie działanie rynku nie występuje lub jest ograniczone, należy korzystać z nakazów administracyjnych i instrumentów regulacyjnych.