PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA POWIATOWA STACJA SANITARNO - EPIDEMIOLOGICZNA W PILE

Transkrypt

1 PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA POWIATOWA STACJA SANITARNO - EPIDEMIOLOGICZNA W PILE OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU PILSKIEGO W 2014 ROKU PIŁA LUTY, 2015 ROK

2 Spis treści Wstęp... 3 I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych... 5 II. Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku III. Jakość wody przeznaczonej do spożycia IV. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej i kąpielisk V. Stan sanitarny podmiotów leczniczych VI. Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy VII. Warunki sanitarne w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych 75 VIII. Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny IX. Oddział Laboratoryjny X. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia Zakończenie

3 WSTĘP Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej powiatu pilskiego w 2014 roku było promowanie zdrowego stylu życia, nadzór nad bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz bezpieczeństwem zdrowotnym wody, zapobieganie powstawaniu chorób i zaburzeń zdrowia, w tym chorób zakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego z zakresu zdrowia publicznego oraz prowadzenie działalności przeciwepidemicznej. Powyższy cel realizowany był przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Pile w oparciu o ustawę z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011r. Nr 212, poz.1263 z późn. zm.) oraz inne akty prawne normujące kompetencje Inspekcji Sanitarnej. Pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Pile w 2014 roku znajdowało się 2642 obiekty. Nadzorowane obiekty kontrolowane były zgodnie z wymogami zawartymi w obowiązujących procedurach i instrukcjach systemu zarządzania jakością w oparciu o harmonogram kontroli na 2014r.. W działalności laboratoryjnej, jak i kontrolnej doskonalono wdrożone systemy zarządzania jakością zgodnie z normami PN-EN ISO/IEC 17025:2005 i PN EN ISO/IEC 17020:2012. Gwarantują one uzyskanie wiarygodnych wyników badań i kontroli, jak również skuteczną realizację zaplanowanych celów/przedsięwzięć w obszarze ochrony zdrowia ludzkiego. Laboratorium Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Pile posiada certyfikat akredytacji nr AB 616 Polskiego Centrum Akredytacji. Gwarancją wysokich kompetencji technicznych do wykonywania badań są pozytywne wyniki udziału w krajowych i międzynarodowych badaniach biegłości. Laboratorium Badania Wody i Gleby w celu potwierdzenia kompetencji technicznych w 2014r. wzięło udział w badaniach biegłości zorganizowanych przez: 1. LGC Standards Wielka Brytania / UKAS 0001 / - dla oznaczeń fizykochemicznych wody (azotyny, azotany, amoniak, ph, przewodność, barwa, indeks nadmanganianowy, cyjanki wolne, mętność, żelazo, mangan). 2. LGC Standards Wielka Brytania / UKAS 0001 / - dla oznaczeń mikrobiologicznych wody (mikroorganizmy hodowane w 22 o C po 72 h, mikroorganizmy hodowane w 36 o C po 48 h, bakterie grupy coli, Escherichia coli, paciorkowce kałowe). Dla wszystkich sprawdzanych parametrów uzyskano wyniki zadawalające. W roku 2014 wykonywano badania próbek wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, wody z basenów kąpielowych, kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli oraz pomiary stężenia 3

4 pyłu przemysłowego, natężenia hałasu i oświetlenia na stanowiskach pracy. Badania i pomiary na stanowiskach pracy wykonywane były wyłącznie na zlecenia. Badania próbek wody prowadzono na zlecenia oraz w ramach nadzoru pełnionego przez Państwową Inspekcję Sanitarną w obszarze zadań realizowanych z zakresu zdrowia publicznego dla Powiatowych Stacji Sanitarno -Epidemiologicznych w Pile, Chodzieży, Czarnkowie, Międzychodzie, Wągrowcu i Złotowie. Laboratorium Mikrobiologii i Parazytologii potwierdza wysoką jakość wykonywanych badań poprzez systematyczny udział w badaniach biegłości POLMICRO organizowanych przez Centralny Ośrodek Badań Jakości w Diagnostyce Mikrobiologicznej w Warszawie. W 2014r. odbyły się dwa takie porównania, gdzie Laboratorium uzyskało wyniki pozytywne. Wykonywano badania w kierunku obecności pałeczek Salmonella, Shigella w materiale ludzkim, w ramach prowadzonej działalności nadzorowej dla Powiatowych Stacji Sanitarno Epidemiologicznych w Pile, Chodzieży, Czarnkowie, Międzychodzie i Złotowie oraz na zlecenia. Na zlecenia klientów oraz na potrzeby Oddziału Laboratoryjnego PSSE w Pile wykonywano badania skuteczności procesów sterylizacji. Prowadzono bieżącą działalność przeciwepidemiczną, aktywnie działano w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa żywności. Kontynuowano nadzór nad czynnym uodpornieniem populacji w ramach obowiązkowych szczepień ochronnych, w szczególności nad warunkami przechowywania, przyjmowania, wydawania oraz transportu preparatów szczepionkowych. Realizując zapisy ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej inicjowano, koordynowano i organizowano działalność oświatowo-zdrowotną w celu kształtowania w społeczeństwie postaw i zachowań zdrowotnych. Prowadzono działania dotyczące następujących zagadnień: profilaktyka nikotynowa, profilaktyka nadwagi i otyłości, profilaktyka chorób nowotworowych i chorób układu krążenia, profilaktyka HIV/AIDS i chorób zakaźnych. Promowano zasady zdrowego stylu życia, aktywność fizyczną i racjonalne odżywianie. Przedsięwzięcia adresowano do ogółu społeczeństwa a w szczególności do: dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, rodziców, młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, studentów, nauczycieli i pedagogów szkolnych, pracowników służby zdrowia oraz przedstawicieli lokalnych samorządów. Wdrażano programy edukacyjne, organizując imprezy prozdrowotne połączone z udzieleniem porad i badań medycznych, rozdawnictwem materiałów oświatowych oraz za pośrednictwem mediów. W przedkładanym stanie sanitarnym i sytuacji epidemiologicznej powiatu pilskiego za 2014 rok ujęto sytuację epidemiologiczną w zakresie chorób zakaźnych oraz wyniki nadzoru sanitarnego wskazując jednocześnie kierunki dalszych skutecznych działań w celu utrzymania na dotychczasowym, dobrym poziomie stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej powiatu pilskiego. Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej powiatu pilskiego w roku 2014 jest dostępna na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej PSSE w Pile. 4

5 I. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH Sekcja Epidemiologii jest komórką organizacyjną PSSE właściwą do prowadzenia działań związanych z nadzorem epidemiologicznym mającym na celu: wczesne wykrywanie i zwalczanie chorób zakaźnych, ognisk chorób zakaźnych, zakażeń zakładowych oraz ognisk zatruć pokarmowych w ramach zabezpieczenia przeciwepidemicznego mieszkańców, szczegółowe opracowywanie wywiadów epidemiologicznych dotyczących zachorowań na choroby zakaźne celem wdrożenia działań profilaktycznych i p/epidemicznych, nadzór nad nosicielami zakaźnych schorzeń jelitowych oraz nosicielami wirusowego zapalenia wątroby, prowadzenie rejestrów chorób zakaźnych, prowadzenie rejestrów nosicieli bezobjawowych pałeczek schorzeń jelitowych, wirusów HBV, HCV, nadzór nad osobami pokąsanymi przez zwierzęta, nadzór nad realizacją programu eradykacji wirusa Polio, Odry i Różyczki, nadzór nad epidemią grypy w oparciu o program SENTINEL, poprawę jakości udzielanych świadczeń medycznych w ramach kontroli nad obiektami lecznictwa zamkniętego i otwartego obejmującego w szczególności: stan higieniczno-sanitarny pomieszczeń, w których udzielane są usługi medyczne; procesy sterylizacji i dezynfekcji; stosowanie indywidualnych środków ochrony przez pracowników służby zdrowia; przestrzeganie obowiązujących procedur jako zabezpieczenia przed szerzeniem się zakażeń zakładowych, nadzór nad właściwą realizację Programu Szczepień Ochronnych: prowadzenie magazynu i dystrybucji preparatów i szczepionek do wykonawców szczepień ochronnych na podległym terenie; nadzór nad przestrzeganiem ciągłości łańcucha chłodniczego; nadzór nad prawidłową gospodarką szczepionkami; opracowywanie informacji i analiz w zakresie stanu uodpornienia populacji objętej szczepieniami; rejestracja niepożądanych odczynów poszczepiennych. 5

6 Analizę sytuacji epidemiologicznej przeprowadzono w oparciu o zgłoszone i zarejestrowane zakażenia i choroby zakaźne, zgodnie z obwiązującymi przepisami prawa. Liczbę zachorowań i współczynnik zapadalności (na 100 tys. mieszkańców) dla poszczególnych chorób zakaźnych w 2014 r. w porównaniu do 2013 r. przedstawiono w poniższej tabeli. Tabela 1. Liczba zachorowań i współczynniki zapadalności dla poszczególnych chorób zakaźnych w latach r. 2014r. Liczba zapadalność Liczba zapadalność Jednostka chorobowa zachorowań * zachorowań * Salmonelozy 36 26, ,9 Inne bakteryjne zakażenia jelitowe (ogółem) Wirusowe zakażenia jelitowe Wywołane przez C.difficile 6 4,3 8 5,8 Wywołane przez rotawirusy 70 50, ,6 Inne określone wirusy 8 5,8 10 7,2 Inne nie określone 29 20, ,44 W tym wirusowe zakażenia jelitowe u dzieci do lat , ,1 Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe BNO ogółem 24 17, ,1 o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu w tym u dzieci do lat , ,1 Lamblioza (giardioza) 9 6,5 8 5,8 Listerioza ,4 Krztusiec 13 9,4 6 4,3 Płonica (szkarlatyna) 61 44, ,8 Zapalenie opon mózgowordzeniowych ,7 Inwazyjna Choroba Meningokokowa Inwazyjna Choroba wywołana przez Strptococcucs pneumoniae Posocznica 1 0,7 1 0,7 Zapalenie opon mózgowordzeniowych ,7 Posocznica ,7 Róża 6 4,3 6 4,3 Borelioza z Lyme 22 15, ,5 Styczność i narażenie na wściekliznę / potrzeba szczepień 36 26, ,2 Ospa wietrzna , ,1 Różyczka ,7 4 2,9 WZW typu B - przewlekłe ,9 wg definicji przypadku , ,4 2009r. WZW typu C wg definicji przypadku- 13 9, ,9 2005r. Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) 5 3,6 4 2,9 Wirusowe zapalenie opon mózgowych 5 3,6 5 3,6 W innych chorobach Bakteryjne zapalenie opon objętych Mz ,4 mózgowych i/lub mózgu Inne określone 1 0,7 - - Inne, nie określone 1 0,7 - - Zapalenie opon mózgowych inne i nieokreślone 3 2,2 2 1,4 Zapalenie mózgu inne i nie określone ,7 Kiła 2 1,4 3 2,2 Rzeżączka ,7 Inne choroby przenoszone przez Chlamydie ,7 Nowo wykryte zakażenie HIV 2 1,4 1 0,7 * współczynnik zapadalności liczony na 100 tys. mieszkańców 6

7 I.1. Nadzór nad chorobami zakaźnymi W 2014r. zarejestrowano 1118 zakażeń i chorób zakaźnych oraz 254 przypadki pokąsań przez zwierzęta (2013r zakażeń i chorób zakaźnych oraz 239 przypadków pokąsań przez zwierzęta). Sekcja Epidemiologii przeprowadziła 972 wywiady epidemiologiczne w zakresie chorób zakaźnych i 190 kontroli podmiotów leczniczych (w 2013r.: 882 wywiady epidemiologiczne i 175 kontroli), prowadziła dystrybucje szczepionek dla podmiotów leczniczych na terenie powiatu pilskiego, nadzór nad wykonawstwem szczepień ochronnych oraz nad zakażeniami szpitalnymi i drobnoustrojami alarmowymi. Działania podejmowane przez Sekcję Epidemiologii wynikały z aktualnej sytuacji epidemiologicznej powiatu pilskiego i skierowane były na ochronę zdrowia i życia ludzkiego. Tabela 2. Działalność nadzorowa w zakresie chorób zakaźnych w 2014 r. Liczba wywiadów przeprowadzona w związku ze zgłoszeniami zachorowań na chorobę zakaźną (pojedynczymi przypadkami). 667 Liczba wywiadów przeprowadzonych w związku ze zgłoszeniami dodatnich wyników biologicznych czynników chorobotwórczych. 51 Liczba wywiadów przeprowadzonych w związku ze stycznością/narażeniem na wściekliznę 254 Dochodzenia epidemiologiczne ogółem 972 W tym: w ogniskach zachorowań na choroby zakaźne (wykazane w tab.5) 0 w ogniskach zatruć pokarmowych (wykazane w tab.4) 0 nadzorem nad otoczeniem chorych na wzw typu B oraz przypadkami antygenemii HBS 101 nadzorem nad otoczeniem chorych na wzw typu C, lub osobami z obecnością przeciwciał anty HCV 132 nadzorem nad prawidłowością postępowania w przypadku ekspozycji na 254 zakażenie tężcem nadzorem nad prawidłowością opieki nad pracownikami eksponowanymi 0 na choroby odzwierzęce w środowisku nosicieli duru brzusznego 0 w zakładach opieki zdrowotnej 0 Liczba wykonanych przekierowań (do innych PSSE/WSSE) formularzy zgłoszeń zachorowań na choroby zakaźne lub dodatnich wyników 111 laboratoryjnych w kierunku biologicznych czynników chorobowych I.1.1. Choroby szerzące się drogą pokarmową Biegunki u dzieci do lat 2: ogółem zarejestrowano 107 zachorowań. Nastąpił wzrost zachorowań w stosunku do roku poprzedniego, kiedy zarejestrowano 98 biegunek. Wszystkie przypadki były hospitalizowane. Badania diagnostyczne przeprowadzono u 37 dzieci, liczba dzieci nie badanych 70. biegunki wirusowe 60 zachorowań, współczynnik zapadalności 2.358,1 (w 2013r. - 80, współczynnik zapadalności 2.835,9): rotawirusy 32 (w 2013r.- 52), adenowirusy 5 (w 2013r.-7), 7

8 wirusowe zakażenie jelitowe, nie określone- 23 ( w 2013r.-21). biegunki i zapalenia żołądkowo jelitowe BNO o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu 47 zachorowań, współczynnik zapadalności 1.847,1(w 2013r. liczba zachorowań: 18 zachorowań, współczynnik zapadalności 638,1). Salmonelozy: zarejestrowano 15 zachorowań, współczynnik zapadalności 10,9. Wszystkie osoby chore były hospitalizowane, a zachorowania zostały potwierdzone badaniami laboratoryjnymi. Nastąpił spadek zachorowań w stosunku do roku 2013, kiedy zarejestrowano 36 zachorowań, współczynnik zapadalności 26,0. Czynniki etiologiczne: Salmonella Enteritidis 13 (2013r- 25), Salmonella Species 1 (2013r-1), Salmonella Typhimurium 1 (2013r-0). Z przeprowadzonych wywiadów epidemiologicznych, podobnie jak w roku poprzednim wynika, że domniemanym źródłem zakażenia w przeważającej liczbie zachorowań były jaja oraz mięso drobiowe. Miejscem spożycia zakażonych produktów były mieszkania prywatne żywienie indywidualne. Dominujący czynnik etiologiczny to pałeczka Salmonella Enteritidis. W 2014 r. nie zarejestrowano ognisk zbiorowych zatruć pokarmowych oraz ognisk choroby przenoszonej drogą pokarmową (w 2013r. zarejestrowano 1 ognisko zbiorowego zatrucia pokarmowego). I.1.2. Choroby w zakresie, których prowadzi się szczepienie ochronne, w tym objęte programami eliminacji Różyczka: w roku 2014 zarejestrowano 4 przypadki zachorowań, współczynnik zapadalności 2,9. Nastąpił znaczny spadek zachorowań w stosunku do roku ubiegłego, w którym zgłoszono 174 przypadki zachorowań, współczynnik zapadalnosci1 25,7. Zanotowano 1 przypadek zachorowania u 19-letniego mężczyzny nie szczepionego oraz 3 przypadki zachorowań u dzieci zaszczepionych 1 dawką szczepionki: I przypadek: podano 1 dawkę szczepionki 5-letniej dziewczynce, czas od zaszczepienia do zachorowania wynosił 4 lata i 4 m-ce, II przypadek: podano 1 dawkę szczepionki 4-letniej dziewczynce, czas od zaszczepienia do zachorowania wynosił 3 lata 0 m-cy, III przypadek: podano 1 dawkę szczepionki 4-letniemu chłopcu, czas od szczepienia do zachorowania wynosił 3 lata i 8 m-cy. Badań serologicznych nie wykonywano. 8

9 Tabela 3. Krztusiec (A37) w 2014 r. Zachorowania na krztusiec w roku 2014 Mężczyźni Kobiety Liczba Szczepienia zachorowań p/krztuścowi Leczenie Wiek Miasto Wieś Razem Miasto Wieś Razem ogółem I II III IV V H A 0; ; ; ; ; ;39 40;49 50;59 60> Ogółem Krztusiec: zarejestrowano 6 zachorowań, współczynnik zapadalności 4,3 (w 2013r.-13, współczynnik zapadalności 9,4). Zakwalifikowano 5 przypadków zachorowań jako przypadki możliwe (spełniające kryteria kliniczne) i 1 zachorowanie potwierdzone (spełniające kryteria kliniczne i laboratoryjne). Hospitalizowano 5 dzieci, natomiast 1 osoba dorosła była leczona ambulatoryjnie. Wszystkie osoby chore były szczepione p/krztuścowi. Wirusowe Zapalenie Wątroby typu B Od 2014r. w Polsce została zmodyfikowana definicja przypadku zachorowania, z punktu widzenia której przebieg kliniczny choroby nie ma znaczenia, a uściślone zostało kryterium laboratoryjne. Według nowej definicji w 2014r. zarejestrowano 22 zachorowania, współczynnik zapadalności 15,9 (w roku 2013r. 0 zachorowań). Wszystkie zachorowania zgodnie z definicją zostały zakwalifikowane jako przewlekłe. Hospitalizowanych zostało 5 osób. Żadne z zachorowań nie było wynikiem ekspozycji zawodowej. Nagminne zapalenie przyusznic: zarejestrowano 4 zachorowania, współczynnik zapadalności 2,9 (2013r.- 5 zachorowań, współczynnik zapadalności 3,6). Zachorowanie wystąpiło u 1 osoby nie szczepionej (38-letni mężczyzna) oraz u 3 osób zaszczepionych: chłopiec w wieku 5 lat zaszczepiony I dawką szczepionki MMR, czas od zaszczepienia do zachorowania wynosił 3 lata i 10 m-cy; dziewczynka w wieku 6 lat, podano 1 dawkę szczepionki Priorix, czas od zaszczepienia do zachorowania wynosił 5 lat i 6 m-cy; chłopiec w wieku 14 lat, podano 2 dawki szczepionki, czas od zaszczepienia do zachorowania wynosił 6 lat i 5 m-cy. W 2014r. podobnie jak w latach poprzednich, nie notowano zachorowań i podejrzeń zachorowań na odrę, tężec i ostre nagminne porażenie dziecięce. I.1.3. Neuroinfekcje oraz choroby: meningokokowa, pneumokokowa i wywołana przez Hemophilus influenzae Zarejestrowano 1 zachorowanie na inwazyjną chorobę meningokokową (IChM) przebiegającą pod postacią zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych (2013r. 1 zachorowanie pod postacią 9

10 posocznicy). Zachorowanie dotyczyło 19-letniego mężczyzny zamieszkałego w Pile, hospitalizowanego w Oddziale Zakaźnym Szpitala Wojskowego w Wałczu. Materiał biologiczny przesłano do KOROUN. Ustalono serogrupę: Neisseria meningitidis gr.b. Nadzorem epidemiologicznym objęto 62 osoby z otoczenia pacjenta. Chemioprofilaktykę otrzymało łącznie 36 osób. Zejściem choroby było wyzdrowienie. Ponadto zarejestrowano 2 inwazyjne choroby wywołane przez Streptococcus pneumoniae (2013r.-0 zachorowań). Pierwsze zachorowanie przebiegało pod postacią zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Zachorowała 6-letnia dziewczynka zamieszkała na wsi. Hospitalizowana w Specjalistycznym Zespole Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem w Poznaniu. Z pobranego płynu mózgowo-rdzeniowego wyhodowano Streptococcus pneumoniae. Jako chorobę współistniejącą rozpoznano ostre ropne zapalenie wszystkich zatok obocznych nosa. Pacjentka w stanie dobrym wypisana do domu. Drugie zachorowanie przebiegające pod postacią posocznicy dotyczyło 2,5-letniego chłopca zamieszkałego w Pile. Dziecko hospitalizowane w Szpitalu Specjalistycznym w Pile. Pobrano materiał na badania mikrobiologicznego. W wymazie z gardła i posiewie z krwi wyhodowano Streptococcus pneumoniae. Dziecko wypisane do domu w stanie dobrym. W roku 2014, podobnie jak w latach poprzednich nie zarejestrowano przypadków inwazyjnej choroby wywołanej przez Haemophillus influenzae. Bakteryjne zapalenie opon mózgowo rdzeniowych: w 2014r. zgłoszono 2 listeriozowe zapalenia opon mózgowo rdzeniowych oraz 1 przypadek inwazyjnej choroby wywołanej przez Streptococcus pneumoniae przebiegającej pod postacią zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Wirusowe zapalenie opon mózgowo rdzeniowych: zarejestrowano 5 zachorowań, współczynnik zapadalności 3,6, podobnie jak w roku poprzednim. Z tego 4 przypadki zakwalifikowane zostały jako limfocytarne zapalenie opon mózgowo rdzeniowych oraz 1 jako wirusowe zapalenie opon mózgowo rdzeniowych nie określone. Zgłoszono również 2 zachorowania, współczynnik zapadalności 1,4 (2013r.-3 zachorowania, współczynnik zapadalności 2,2) na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych inne i nieokreślone. Zapalenie mózgu: wystąpiło 1 zachorowanie, współczynnik zapadalności 0,7 (2013r. -0 zachorowań). Zachorowanie dotyczyło 3-letniej dziewczynki zamieszkałej w mieście, u której stwierdzono nie określone zapalenie mózgu oraz posocznicę. Dziecko było hospitalizowane w Wojewódzkim Szpitalu Dziecięcym w Bydgoszczy. Pobrano do badania płyn mózgowo -rdzeniowy posiew płynu ujemny. Zejściem choroby był zgon pacjentki. Przyczyną wyjściową zgonu dziecka była posocznica wywołana przez nieokreślone gronkowce. 10

11 I.1.4. Choroby odzwierzęce Listerioza: zarejestrowano 2 zachorowania na listeriozę, współczynnik zapadalności 1,4 ( 2013r. -0). Pierwsze zachorowanie dotyczyło 64-letniego mężczyzny, zamieszkałego w mieście. Chory był hospitalizowany w Szpitalu Wojewódzkim w Koszalinie. Zachorowanie przebiegało pod postacią posocznicy listeriozowej z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych. Ze względu na stwierdzenie u chorego małopłytkowości nie wykonano punkcji lędźwiowej. Pobrano do badań krew, z której wyhodowano Listeria monocytogenes. Pacjent z zespołem zależności alkoholowej. Źródło zakażenia nie ustalone. Zejściem choroby był zgon pacjenta. Przyczyną wyjściową zgonu była posocznica listeriozowa. Drugie zachorowanie dotyczyło 49-letniej kobiety zamieszkałej w mieście, hospitalizowanej w Szpitalu Specjalistycznym w Pile. Zachorowanie przebiegało pod postacią zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Pobrano materiał kliniczny do badań. Z płynu mózgowo-rdzeniowego wyhodowano Listeria monocytogenes, z kału Clostridium Difficile natomiast z krwi wyhodowano Staphylococcus epidermidis. Nie ustalono okoliczności i źródła zakażenia. Zejściem choroby był zgon pacjentki. Jako przyczynę wyjściową zgonu podano listeriozowe zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu; przyczyną wtórną było wrzodziejące zapalenie jelita grubego oraz zapalenie jelit wywołane Clostridium Difficile; a przyczyną bezpośrednią niewydolność krążenia. W 2014 roku, podobnie jak w roku poprzednim, nie odnotowano zachorowań na włośnicę, leptospirozę, tasiemczyce w tym bąblowicę oraz toksoplazmozę. I.1.5. Inne choroby zakaźne Borelioza: wystąpiło 20 zachorowań, współczynnik zapadalności 14,5 (2013r.- 22 zachorowania, współczynnik zapadalności 15,9), z tego 17 przypadków zostało zarejestrowanych jako zachorowania potwierdzone, natomiast 3 zachorowania zakwalifikowano jako prawdopodobne. Analiza przeprowadzonych wywiadów wykazała, że większość osób chorych zostało ukąszonych przez kleszcze, podczas przebywania na terenie kompleksów parkowo-leśnych na terenie powiatu pilskiego. Hospitalizowanych zostało 7 osób; leczonych ambulatoryjnie 13 chorych. Narażenie zawodowe wystąpiło u 2 osób: u 46-letniego mężczyzny wykonującego zawód leśnika oraz u 52-letniego mężczyzny zatrudnionego w nadleśnictwie jako operator ciągnika. Ospa Wietrzna: nastąpił znaczny wzrost zachorowań w stosunku do roku poprzedniego 729 zachorowań, współczynnik zapadalności 528,1 (2013r zachorowania, współczynnik zapadalności 333,8). Wirusowe Zapalenie Wątroby Typu C. Ze względu na konieczność zapewnienia porównywalności z danymi z wcześniejszych lat, wszystkie przypadki wirusowego zapalenia wątroby typu C od 2009r. są w Polsce kwalifikowane równocześnie o dwie definicje. Według definicji z 2005 r. wykazywane są jedynie zachorowania objawowe. Natomiast z punktu widzenia 11

12 definicji wprowadzonej w 2009r., a zmodyfikowanej w 2014r.,przebieg kliniczny choroby nie ma znaczenia (rejestrowane są przypadki objawowe i bezobjawowe), jednak uściślone zostało kryterium laboratoryjne. W 2014r. zarejestrowano ogółem 53 zachorowania (2013r.-30 zachorowań), z tego wg definicji przypadków oraz wg definicji przypadki zachorowań. I.1.6. Zapobieganie wściekliźnie Tabela 4. Szczepienia przeciwko wściekliźnie (Z20.3/ Z24.2) w 2014r. płeć miejsce narażenia! Podjęte szczepienia Kontakt ze zwierzęciem grupy wiekowe M K ogółem M W Pełen cykl niepełen cykl (liczba dawek) pies kot lis inne* 5 dawek < SUMA ogółem Liczba zgłoszonych przypadków styczności i narażenia na wściekliznę wynosiła 254 pokąsania przez zwierzęta (2013r. 239 pokąsań), z tego u 39 osób podjęto szczepienia p/wściekliźnie (2013r-36). W większości przypadków doszło do pokąsań przez zwierzęta domowe (psy, koty).wystąpił jeden przypadek pokąsania człowieka przez nietoperza oraz 3 pokąsania przez szczury. Podobnie jak w latach ubiegłych nie stwierdzono zachorowań na wściekliznę u ludzi. I.2. Nadzór nad zakażeniami szpitalnymi Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Pile sprawowała nadzór nad dwoma podmiotami lecznictwa stacjonarnego: Ars Medical sp.z o.o. w Pile oraz ER-MED sp.c. w Pile - szpital jednego dnia. Rejestracja zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych prowadzona była zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 23 grudnia 2011r. w sprawie listy czynników alarmowych, rejestrów zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych oraz raportów o bieżącej sytuacji epidemiologicznej szpitala (Dz.U. Nr 294, poz.1741). W placówce leczniczej ER-MED w Pile wykonywane są drobne zabiegi chirurgiczne. Pacjenci po zabiegu 12

13 przebywają maksymalnie do 5 godzin. Opracowano i wdrożono procedury higieniczne. W placówce Ars Medical działa Zespół i Komitet Kontroli Zakażeń Zakładowych. Procedury zapobiegania zakażeniom szpitalnym zostały opracowane i zawarte w Księdze Procedur Sanitarno - Higienicznych. Przestrzeganie wdrożonych procedur sanitarno-higienicznych nadzoruje Zespół Kontroli Zakażeń Zakładowych. Procedury dostępne również w formie elektronicznej dla wszystkich pracowników. Szkolenie personelu w zakresie zwalczania i zapobiegania zakażeniom szpitalnym odbywa się według rocznego planu szkoleń. Ponadto bieżące materiały szkoleniowe, opracowania i najnowsze publikacje dostępne są u pielęgniarki epidemiologicznej lub w razie potrzeby dostarczane przez nią na poszczególne oddziały. W 2014r. podobnie jak w roku poprzednim nie wystąpiły ogniska zakażeń zakładowych. I.3 Nadzór nad szczepieniami ochronnymi W PSSE w Pile istnieje system ciągłego monitorowania temperatury w urządzeniach chłodniczych w magazynie szczepionek. Jest to system elektroniczny do monitoringu całodobowego z funkcją odczytu temperatury, rejestracji i powiadamiania alarmowego (w przypadku odchyleń od normy) na telefon komórkowy Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Pile oraz kierownika Sekcji Epidemiologii. Urządzenia chłodnicze w przypadku przerw w dostawie prądu zasilane są przez agregat prądotwórczy. Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Pile dysponuje odpowiednią liczbą urządzeń chłodniczych (4 szafy chłodnicze oraz 4 chłodziarki). Transport szczepionek z PSSE do placówek medycznych organizują świadczeniodawcy z zabezpieczeniem łańcucha chłodniczego ( termotorby z wkładami chłodzącymi). W placówkach POZ szczepionki są prawidłowo przechowywane w lodówkach z zapewnieniem ciągłości łańcucha w temp. od +2 do +8 stopni C. Każdego dnia kontrolowane są wskazania termometrów a ich wartości są rejestrowane. Na podobnym poziomie, jak w roku poprzednim, kształtował się procent realizacji obowiązkowych szczepień ochronnych. W roku 2014 nie zgłoszono niepożądanych odczynów poszczepiennych ( 2013r.- 1 NOP). Podsumowanie: Sytuacja epidemiologiczna w roku 2014 w porównaniu z rokiem 2013 kształtowała się następująco: 1. Nastąpił niewielki wzrost ogólnej liczby zachorowań na choroby zakaźne. 2. Zarejestrowano zasadniczy wzrost zachorowań na ospę, jak również nastąpił wzrost zachorowań na zakażenia jelitowe wywołane przez Clostridium difficile, WZW typu C, styczność i narażenie na wściekliznę, biegunki i zapalenia żołądkowo jelitowe BNO o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu (w tym u dzieci do lat 2). 3. Odnotowano spadek zachorowań na takie choroby, jak: różyczka, świnka, krztusiec, płonica, salmoneloza, lamblioza, wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe (w tym u dzieci do lat 13

14 2), borelioza, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych inne i nieokreślone, nowo wykryte zakażenie HIV. 4. Na takim samym poziomie kształtowała się liczba zachorowań na inwazyjną chorobę wywołaną przez Neisseria meningitidis, chorobę wywołaną przez Streptococcus pyogenes oraz bakteryjne i wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. 5. Nie zarejestrowano zachorowań na: dur rzekomy, czerwonkę, odrę, tężec, ostre porażenie dziecięce, wściekliznę, inwazyjną chorobę wywołaną przez Haemophillus influenzae, AIDS i grypę. 6. Wystąpiły natomiast zachorowania, których nie rejestrowano w roku poprzednim: inwazyjna choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae, zapalenie mózgu inne i nieokreślone, przewlekłe WZW typu B, listerioza. 7. Tak jak w poprzednich latach prowadzony był ścisły nadzór epidemiologiczny nad realizacją programów Sentinel oraz eradykacji poliomyelitis i nadzór nad przypadkami OPV. 8. Na podobnym poziomie, jak w roku poprzednim, kształtował się procent realizacji obowiązkowych szczepień ochronnych. 9. W roku 2014 nie zarejestrowano niepożądanych odczynów poszczepiennych ( 2013r.- 1 NOP) 14

15 II. STAN SANITARNY OBIEKTÓW ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU II.1. Zakres nadzoru sanitarnego W roku 2014 Sekcja Higieny Żywności Żywienia i Przedmiotów Użytku nadzorem sanitarnym obejmowała 1517 zakładów żywności, żywienia i przedmiotów użytku oraz kosmetyków. W nadzorowanych obiektach przeprowadzono ogółem 1310 kontroli i rekontroli. Wydano 69 decyzji administracyjnych, w tym 10 decyzji wstrzymania działalności produkcyjno-handlowej lub ograniczenia produkcji, 6 decyzji nakazujących, 2 decyzje wygaśnięcia, 3 decyzje umorzenia wszczęcia postępowania, 1 prolongatę, 27 decyzji poszerzających działalność produkcyjno -handlową, 5 decyzji zmieniających, 2 decyzje terminowe na sprzedaż ryb świeżych, 11 decyzji zatwierdzająco-wygasających, 2 decyzje zatwierdzająco-uchylające. Ponadto wydano 196 decyzji zatwierdzających, 136 decyzji wykreślających, 9 decyzji warunkowo zatwierdzających oraz 160 decyzji płatniczych. Na podstawie wniosków podmiotów wydano ogółem 269 wpisów do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Kontrole urzędowe żywności były przeprowadzane zgodnie z kompetencjami określonymi w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010r. Nr 136 poz. 914 z późn. zm) oraz ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej z dnia 14 marca 1985r. (Dz. U. z 2011r. Nr 212 poz z późn.zm.), a także w oparciu o rozporządzenie (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt. Stan sanitarny nadzorowanych obiektów oceniany był zgodnie z jednolitymi procedurami urzędowej kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, uwzględniającymi przepisy w zakresie wymagań higieniczno-sanitarnych. Za zaniedbania sanitarne nałożono 140 mandatów karnych, na łączną kwotę ,-zł. Skierowano 9 wniosków o nałożenie kary pieniężnej do Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego pobrano do badań laboratoryjnych 214 próbek środków spożywczych, 9 próbek przedmiotów użytku i 3 próbki kosmetyków. Wymagań jakości zdrowotnej nie spełniały 3 próbki środków spożywczych. Najwięcej próbek pobrano z miejsc obrotu żywnością. W 2014 roku przyjęto 33 interwencje konsumentów dotyczące m.in.: niewłaściwej jakości zdrowotnej środków spożywczych, w tym po terminie przydatności do spożycia, uszkodzonych 15

16 etykiet, nieprawidłowego przechowywania środków spożywczych, złego stanu sanitarno higienicznego zakładów, brak przestrzegania warunków higienicznych przy sprzedaży środków spożywczych, brak rozdzielczości sprzedaży, serwowania napojów dla konsumentów w brudnych naczyniach, z tego 17 interwencji nie potwierdziło się. Potwierdziły się interwencje dotyczące wprowadzania do obrotu artykułów spożywczych o niewłaściwej jakości zdrowotnej (tzn. po terminie przydatności do spożycia oraz z uszkodzonymi etykietami), złych warunków sanitarno-higienicznych w zakładach produkujących lub wprowadzających do sprzedaży żywność, nieprawidłowego przechowywania produktów spożywczych oraz używania uszkodzonego sprzętu do produkcji żywności. We wszystkich przypadkach prowadzono w trybie pilnym postępowanie ustawowe, zgodnie z posiadanymi kompetencjami. Osobom wnoszącym interwencje z podaniem danych osobowych udzielano każdorazowo pisemnej odpowiedzi. W związku z potwierdzeniem się zgłoszonych interwencji nałożono 15 mandatów karnych na kwotę 3.250,- zł. oraz wydano 1 decyzję nakazującą zawieszenie działalności handlowej w sklepie owocowo-warzywnym z uwagi na brak decyzji zatwierdzającej zakład. Wpłynęły 2 wnioski o dokonanie granicznej kontroli sanitarnej środka spożywczego (skrobi ziemniaczanej i kawy mielonej w kapsułkach), z czego jeden wniosek dotyczący skrobi kukurydzianej nie został rozpatrzony z uwagi na datę złożenia wniosku. Wydano postanowienie w sprawie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie wydania świadectwa stwierdzającego spełnienie przez towary objęte graniczną kontrolą sanitarną wymagań zdrowotnych, o których mowa w przepisie art.82 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, z uwagi niedopełnienie przepisu art.81 ust.1 ww. ustawy, który stanowi, że osoba odpowiedzialna za przywóz lub wywóz towarów podlegających kontroli granicznej jest obowiązana powiadomić właściwego państwowego granicznego inspektora sanitarnego nie później niż na 48 godzin przed planowanym przywozem lub wywozem towarów, a w przypadku środków spożywczych nietrwałych biologicznie nie później niż na 24 godziny. Złożenie wniosku nastąpiło z naruszeniem ustawowego terminu tj. po wysłaniu towaru do miejsca przeznaczenia. Oznacza to, że z przyczyn formalnych o charakterze przedmiotowym odmowa wszczęcia postępowania w tej sprawie była konieczna i prawnie uzasadniona. Przeprowadzono 1 kontrolę obejmującą kontrolę dokumentacji i oględziny partii produktu, wydano 1 świadectwo spełnienia wymagań zdrowotnych przez środek spożywczy kawę mieloną w kapsułkach, w związku z jej eksportem do kraju przeznaczenia Maroko. Kontrole akcyjne stanowiły stały element działalności organu nadzoru sanitarnego nad żywnością i żywieniem, które wynikały z zaleceń GIS/WPWIS. W zakresie kontroli akcyjnych przeprowadzono następujące działania: 16

17 24 kontrole sanitarne w godzinach popołudniowych, które podyktowane były wzmożonym nadzorem nad zakładami żywnościowo-żywieniowymi oraz poborem tłuszczów smażalniczych, szczególnie w zakładach żywienia zbiorowego otwartego oraz w piekarniach. Nałożono 2 mandaty karne na sumę 350,-zł., z uwagi na przerwanie ciągłości łańcucha chłodniczego, niewłaściwe magazynowanie żywności, brak zabezpieczenia żywności przed zanieczyszczeniami wewnętrznymi oraz sprzedaży artykułów spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia; 52 kontrole sanitarne w wolne soboty i niedziele w zakładach żywienia zbiorowego otwartego i w sklepach mięsnych na targowiskach. W wyniku tych kontroli nałożono 11 mandatów karnych na sumę 1.600,-zł. za następujące nieprawidłowości: nieprzestrzeganie bieżącego stanu sanitarno-higienicznego, przerwanie ciągłości łańcucha chłodniczego, sprzedaż artykułów spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia, brak zabezpieczenia żywności przed zanieczyszczeniami wewnętrznymi i brak higienicznej sprzedaży. W 2 zakładach żywienia zbiorowego otwartego wydano 2 decyzje zakazu przeprowadzania obróbki wstępnej mięsa, jaj świeżych i pieczarek. Powyższe działalności prowadzone były niezgodnie z zakresami decyzji wydanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Pile. W związku z tym, skierowano 2 wnioski do Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego o nałożenie kary pieniężnej; w okresie przedświątecznym przeprowadzono 8 kontroli sanitarnych na targowiskach i w sklepach w zakresie przestrzegania prawidłowych warunków sanitarno-higienicznych, podczas wprowadzania do obrotu ryb żywych, w wyniku których nie stwierdzono nieprawidłowości. Ponadto w związku z organizowaniem przez Prezydenta Miasta Piły Pilskim Jarmarkiem Wielkanocnym i Bożonarodzeniowym w okresach przedświątecznych, przeprowadzono 20 kontroli sanitarnych na wnioski podmiotów i wydano terminowe decyzje zatwierdzające stoiska handlowe oferujące wyroby wędliniarskie, nabiałowe, garmażeryjne, rybne oraz cukiernicze; przeprowadzono 6 kontroli z przedstawicielami Komendy Powiatowej Policji w Pile w ramach międzynarodowej operacji pn. Pangea Operation Pangea- International Week Of Action w związku z nielegalnym wprowadzaniem do obrotu produktów leczniczych, suplementów diety, substancji zastępczych i innych tego typu produktów. Kontrolą objęte były placówki handlowe sklepy typu sex-shop oraz siłownie. W wyniku kontroli nie stwierdzono w obrocie środków zastępczych; przeprowadzano kontrole tematyczne dotyczące oceny stanu sanitarno-higienicznego zakładu, ze szczególnym uwzględnieniem czystości koszy zakupowych. W wyniku kontroli nałożono mandat karny w wysokości 100,- zł.; 17

18 w związku z ostrzeżeniem publicznym Głównego Inspektora Sanitarnego, dotyczącym ujawnienia przez Służby Celne Republiki Czeskiej alkoholu o nazwie ABSINTH (firmy VEPA DRINK s. r. o.), w którym stwierdzono niebezpieczny dla życia i zdrowia alkohol metylowy, przeprowadzono 24 kontrole sanitarne, w wyniku których nie stwierdzono w obrocie ww. środka spożywczego. Ponadto w 17 zakładach pozostawiono ulotki informujące o szkodliwości spożywanego alkoholu; w okresie zimowego i letniego wypoczynku dzieci i młodzieży przeprowadzono odpowiednio 10 i 6 kontroli w placówkach żywieniowych, w wyniku których nie stwierdzono nieprawidłowości, przeprowadzono 11 kontroli sanitarnych u producentów produkcji pierwotnej prowadzących działalność w zakresie upraw zbóż i zbiorów owoców i warzyw. Nie stwierdzono nieprawidłowości. II.2. Obiekty, w których nie stwierdzono zakładów niezgodnych Stan sanitarny nadzorowanych obiektów oceniany był zgodnie z jednolitymi procedurami urzędowej kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Do grupy obiektów, w których nie stwierdzono zakładów niezgodnych z arkuszem oceny stanu sanitarnego należą: wytwórnie lodów, automaty do lodów, wytwórnie tłuszczów, ciastkarnie, wytwórnie napojów bezalkoholowych, zakłady garmażeryjne, wytwórnie makaronów, wytwórnie koncentratów spożywczych, wytwórnie chrupek, wytwórnie suplementów diety, inne wytwórnie żywności, magazyny hurtowe, obiekty ruchome i tymczasowe, zakłady obrotu i produkcji przedmiotów użytku. II.3. Obiekty o złym stanie sanitarnym Do grupy obiektów, w których stwierdzono zakłady niezgodne z arkuszem oceny stanu sanitarnego należą: sklepy spożywcze i markety (28,5% w stosunku do sklasyfikowanych), piekarnie (7,7% w stosunku do sklasyfikowanych), zakłady żywienia zbiorowego otwartego (7,0% w stosunku do sklasyfikowanych), zakłady małej gastronomii (4,0% w stosunku do sklasyfikowanych), zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego (2,8% w stosunku do sklasyfikowanych) i kioski (3,3% w stosunku do sklasyfikowanych). Tabela 5. Zakłady o złym stanie sanitarnym wg grup obiektów w latach 2013 i L.p Rodzaj obiektu % % 1. Sklepy spożywcze 15,2 28,5 2. Piekarnie 13,3 7,7 3. Zakłady żywienia zbiorowego otwartego 2,8 7,0 4. Zakłady małej gastronomii 2,6 4,0 5. Kioski 3,7 3,3 6. Zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego 0 2,8 7. Magazyny hurtowe 5,1 0 18

19 Porównując lata nastąpiło pogorszenie stanu sanitarnego w sklepach spożywczych, zakładach żywienia zbiorowego otwartego, w zakładach małej gastronomii, zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego. Natomiast w piekarniach, w kioskach i magazynach hurtowych nastąpiła poprawa. Odsetek obiektów żywności i żywienia o stanie sanitarnym niezgodnym z wymaganiami w latach przedstawia poniższa tabela: Tabela 6.Odsetek obiektów o złym stanie sanitarnym w latach 2013 i 2014 Lata Odsetek obiektów o złym stanie sanitarnym (%) , ,8 Porównując lata obserwujemy wzrost liczby zakładów nie spełniających wymagań sanitarno higienicznych. II.3.1. Sklepy spożywcze i supermarkety (na 301 sklasyfikowanych oceniono 86 sklepów jako niezgodne z wymaganiami, co stanowi 28,5 % ocenionych). Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości to: artykuły spożywcze po upływie terminu/daty przydatności do spożycia, przerwany łańcuch chłodniczy środków spożywczych łatwo psujących się, zły stan sanitarno-techniczny pomieszczeń i urządzeń, brak segregacji artykułów spożywczych w urządzeniach chłodniczych oraz brak rozdzielczości sprzedaży; brak zabezpieczenia środków spożywczych przed wewnętrznymi i zewnętrznymi zanieczyszczeniami, brak identyfikacji źródła pochodzenia na wprowadzane do obrotu artykuły spożywcze, brak zapisów w rejestrach monitoringu temperatury oraz dobrej praktyki higienicznej, niewłaściwe magazynowanie artykułów spożywczych. Nałożono 91 mandatów na łączną kwotę ,- zł. Wydano 19 decyzji administracyjnych, w tym 3 decyzje zakazu prowadzenia działalności handlowej, 1 decyzję zmieniającą, 9 decyzji poszerzających zakres działalności, 1 decyzję wygaśnięcia, 2 decyzje nakazujące, 1 decyzję uchylającą, 2 decyzje terminowe na sprzedaż ryb świeżych. Wydano 50 decyzji wykreślających, 56 decyzji zatwierdzających zakład. Skierowano 2 wnioski o nałożenie kary pieniężnej do Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego za prowadzenie działalności handlowej niezgodnie z decyzją wydaną przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Pile (przygotowywanie szaszłyków wieprzowych oraz karkówki w sklepie mięsnym, co przedstawiają poniższe zdjęcia) oraz za prowadzenie działalności bez posiadania decyzji zatwierdzającej wydanej przez PPIS w Pile. Za stwierdzone 19

20 nieprawidłowości Wielkopolski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny nałożył kary pieniężne odpowiednio na kwotę 1.500,-z.ł i 1.000,-zł. Rysunek1. - Zły stan sanitarno-higieniczny w sklepie spożywczym (działalność prowadzona niezgodnie z wydaną decyzją przez PPIS w Pile) II.3.2. Obiekty żywienia zbiorowego II Zakłady żywienia zbiorowego otwartego (na 71 sklasyfikowanych oceniono 5 zakładów jako niezgodne z wymaganiami, co stanowi 7,0% ocenionych). Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości: używanie stanowisk pracy niezgodnie z ich przeznaczeniem, nieprawidłowe przechowywanie artykułów spożywczych niezgodnie z deklaracją producenta, zły stan sanitarno - techniczny pomieszczeń i urządzeń, brak prawidłowo prowadzonej dezynfekcji naczyń, brak segregacji żywności w urządzeniach chłodniczych, brak zabezpieczenia środków spożywczych przed wewnętrznymi i zewnętrznymi zanieczyszczeniami. Nałożono 16 mandatów na łączną kwotę 2.900,- zł. Wydano 5 decyzji administracyjnych, w tym 2 decyzje poszerzające zakres działalności, 2 decyzje nakazujące, 1 decyzję dot. odmówienia udostępnienia informacji publicznej. Ponadto wydano 8 decyzji wykreślających, 13 decyzji zatwierdzających zakład i 1 decyzję warunkowego zatwierdzenia. Skierowano 1 wniosek o nałożenie kary pieniężnej do Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego za prowadzenie działalności gastronomiczno-handlowej niezgodnie z decyzją (prowadzenie obróbki wstępnej warzyw i jaj). Za stwierdzone nieprawidłowości Wielkopolski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny nałożył karę pieniężną 500,- zł. II Zakłady małej gastronomii (na 124 sklasyfikowanych oceniono 5 zakładów jako niezgodne z wymaganiami, co stanowi 4,0% ocenionych). Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości: brak prawidłowo prowadzonej dezynfekcji naczyń, 20

21 nieprawidłowe przechowywanie artykułów spożywczych niezgodnie z deklaracją producenta, brak bieżącej czystości i porządku w zakładzie, zły stan sanitarno techniczny pomieszczeń i urządzeń, brak segregacji żywności w urządzeniach chłodniczych, brak zabezpieczenia środków spożywczych przed wewnętrznymi i zewnętrznymi zanieczyszczeniami, stanowiska pracy wykorzystywane niezgodnie z ich przeznaczeniem. Nałożono 20 mandatów na łączną kwotę 3.550,- zł. Wydano 12 decyzji administracyjnych, w tym 4 decyzję zakazu, 1 decyzję wygaśnięcia, 1 decyzję umarzającą postępowanie, 6 decyzji poszerzających działalność. Ponadto wydano 27 decyzji wykreślających, 29 decyzji zatwierdzających zakład oraz 6 decyzji warunkowo zatwierdzających zakład. Skierowano 3 wnioski o nałożenie kary pieniężnej do Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego za prowadzenie działalności gastronomiczno-handlowej niezgodnej z decyzją (dokonywania obróbki wstępnej jaj świeżych, mięsa i pieczarek). II Zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego (na 108 sklasyfikowanych oceniono 3 zakłady jako niezgodne z wymaganiami, co stanowi 2,8 % ocenionych). Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości: - wykorzystywanie stanowisk pracy niezgodnie z ich przeznaczeniem, - nieprawidłowe przechowywanie artykułów spożywczych niezgodnie z deklaracją producenta, - brak prowadzonych na bieżąco zapisów wynikających z dobrej praktyki higienicznej, - brak zachowanego bieżącego stanu sanitarno-higienicznego zakładu, - brak segregacji żywności w urządzeniach chłodniczych, - brak zabezpieczenia środków spożywczych przed wewnętrznymi i zewnętrznymi zanieczyszczeniami. Rysunek 2.- Zły stan sanitarno-higieniczny w zakładzie żywienia zbiorowego zamkniętego 21

22 Nałożono 4 mandaty na łączną kwotę 800,-zł. Wydano 15 decyzji administracyjnych, w tym 1 decyzję zakazu na prowadzenie działalności, 4 decyzje poszerzające zakres działalności, 1 decyzję zmieniającą i 9 decyzji zatwierdzająco-wygasających. Ponadto wydano 11 decyzji wykreślających, 8 decyzji zatwierdzających i 2 decyzje warunkowo zatwierdzających zakład. Skierowano 1 wniosek o nałożenie kary pieniężnej do Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego za prowadzenie działalności gastronomiczno-handlowej bez posiadanej decyzji wydanej przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Pile. Za stwierdzone nieprawidłowości Wielkopolski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny nałożył karę pieniężną na kwotę 1.000,- zł. II.3.3. Piekarnie (na 13 sklasyfikowanych, 1 zakład oceniono jako niezgodny, co stanowi 7,7% ocenionych). Stwierdzone nieprawidłowości: brak zachowanego bieżącego stanu sanitarno-higienicznego zakładu, brak środków do higienicznego mycia i suszenia rąk podczas trwania prac produkcyjnych, brak zabezpieczenia żywności przed zanieczyszczeniami, artykuły spożywcze po upływie terminu/daty przydatności do spożycia. W zakładzie ocenionym jako niezgodny z wymaganiami, stwierdzono w pomieszczeniu przechowywania wyrobów gotowych 98 kartonów wyrobów cukierniczych innego producenta, po upływie daty minimalnej trwałości. Część kartonów pozbawiono etykiet producenta i zastąpiono je nowymi etykietami zakładu kontrolowanego, z nową datą minimalnej trwałości. Zaistniały stan rodził uzasadnione podejrzenie o popełnieniu przestępstwa z art. 97 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Na tej podstawie skierowano zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa do Prokuratury Rejonowej w Pile, która wobec braku znamion czynu zabronionego umorzyła dochodzenie. Nałożono 5 mandatów karnych na kwotę 1.150,- zł., wydano 2 decyzje administracyjne, w tym 1 decyzję zakazu prowadzenia działalności produkcyjnej w zakładzie oraz 1 decyzję nakazującą. Ponadto wydano 2 decyzje wykreślające i 1 decyzję zatwierdzającą. Skierowano 1 wniosek o nałożenie kary pieniężnej do Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego za prowadzenie działalności produkcyjnej niezgodnie z zakresem decyzji wydanej przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Pile. II.3.4. Kioski (na 30 sklasyfikowanych oceniono 1 kiosk jako niezgodny z wymaganiami, co stanowi 3,3 % ocenionych).stwierdzona nieprawidłowość to wprowadzanie do obrotu artykułów spożywczych po upływie terminu/daty przydatności do spożycia. Nałożono 1 mandat karny na kwotę 300 zł. Wydano 4 decyzje wykreślające i 4 decyzje zatwierdzające zakład. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, iż większość uchybień wynikała z zaniedbań właścicieli i pracowników zatrudnionych w sektorze spożywczym, braku środków 22

23 finansowych lub nadmiernej oszczędności, braku wdrożenia systemu HACCP oraz nie przestrzegania zasad dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej. II.4. Stan sanitarny środków transportu żywności W roku 2014 skontrolowano 80 środków transportu, w tym 47 środków transportu stanowiących samodzielny, pojedynczy zakład, należący do osób prywatnych i firm transportowych oraz 33 środki transportu, będące na wyposażeniu zakładów żywnościowo-żywieniowych. Przeprowadzono kontrole sanitarne 3 środków transportu wraz z arkuszem oceny. Wydano 44 decyzje zatwierdzające na przewóz artykułów spożywczych. II.5. Jakość zdrowotna krajowych środków spożywczych W 2014 roku ogółem pobrano 226 próbek środków spożywczych, przedmiotów użytku i kosmetyków do badań laboratoryjnych w ramach urzędowej kontroli, monitoringu oraz próbki do badań laboratoryjnych wspólnych w ramach kontroli urzędowej i monitoringu. Zgodnie z rocznym planem pobierania próbek na rok 2014 zaplanowano 94 próbki do badań w kierunku zanieczyszczeń fizykochemicznych oraz 123 próbki do badań w kierunku zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Roczny plan został zrealizowany w 100%. Poza planem pobrano 9 próbek, w tym 6 próbek środków spożywczych i 3 próbki kosmetyków. Zakwestionowano 3 próbki środków spożywczych. Pobór próbek prowadzony był zgodnie z procedurą pobierania próbek w ramach nadzoru bieżącego. Do badań laboratoryjnych pobrano ogółem 226 próbek, z czego: 101 próbek do badań chemicznych, w tym: 91 próbek środków spożywczych (71 próbek krajowych,3 próbek z importu,17 próbek z UE), 9 próbek przedmiotów użytku (5 próbek z importu, 4 próbki krajowe i 1 próbka z UE),1 próbkę kosmetyku (krajowa), 125 próbek do badań mikrobiologicznych, w tym:123 próbki środków spożywczych (107 próbek krajowych, 15 próbek z UE, 1 próbka z importu), 2 próbki kosmetyków (2 próbki krajowe). Zakwestionowano 3 próbki środków spożywczych pobranych do badań fizykochemicznych: 1 próbka pn: Zupa Brokułowa z Bazylią i Kaszą Kuskus; Koktajl o smaku Bananowo -Malinowym; Zupa Grzybowa (produkt z grupy środki spożywcze stosowane w dietach o ograniczonej zawartości energii, w celu redukcji masy ciała), zdyskwalifikowana z uwagi na błędy w oznakowaniu, które dotyczyły: nazwy, pod którą środek spożywczy wprowadzano do obrotu to: środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego, należący do kategorii diet bardzo niskokalorycznych (VLCD) do stosowania w celu redukcji masy ciała, prawidłowa nazwa powinna brzmieć: Środek spożywczy zastępujący całodzienną dietę, do kontroli masy ciała, 23

24 wartości energetycznej (energia), dostarczanej przez produkt, która wynosiła: 2404 KJ (573 kcal), a zgodnie z załącznikiem nr 16 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 16 września 2010r. w sprawie środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego (Dz.U. Nr 180, poz.1214 z późn.zm.) nie może być mniejsza niż 3360 kj (800kcal), zawartości kwasu linolowego, która wynosiła 3,9 g, a zgodnie z załącznikiem nr 16 ww. rozporządzenia nie może być mniejsza niż 4,5 g. 1 próbka pn: Makaron w sosie z brokułami - Smart Food mięsa (produkt z grupy środki spożywcze stosowane w dietach o ograniczonej zawartości energii, w celu redukcji masy ciała) zdyskwalifikowana, z uwagi na oznakowanie tj. nazwa, pod którą środek spożywczy wprowadzano do obrotu to: Zamiennik posiłku do kontroli wagi, a powinna brzmieć: Środek spożywczy zastępujący posiłek, do kontroli masy ciała, w składnikach dla określenia funkcji technologicznej użyto nazwę antyutleniacz, a powinno być przeciwutleniacz, energię określoną w kilodżulach wyrażono skrótem KJ, a prawidłowy zapis kilodżuli to kj, w wykazie składników w pozycji oleje roślinne umieszczono w nawiasie zapis: białka mleka, 1 próbka pn: frytura gastronomiczna 100% olej palmowy rafinowany, pobrana w zakładzie gastronomicznym, zdyskwalifikowana z uwagi na przekroczenie zawartości związków polarnych (w ilości 37%). Ponadto w sprawozdaniach z badań umieszczane były uwagi, dotyczące między innymi błędów w oznakowaniu środków spożywczych takich jak: koncentrat pomidorowy, tatar wołowy, mięso garmażeryjno-wieprzowe oraz mięso wieprzowo-wołowe garmażeryjne. Błędy dotyczyły: podania niezrozumiałej dla konsumenta tabeli wartości odżywczych (brak objaśnień dla symboli %, GDA), braku podania zawartości stosunku tkanki łącznej do białka mięsa oraz procentowej zawartości tłuszczu. Ponadto zwrócono również uwagę na mikrobiologiczne zanieczyszczenie próbki pn. Tatar wołowy bakteriami Escherichia coli. We wszystkich stwierdzonych niezgodnościach postępowano zgodnie z Algorytmem postępowania z próbkami żywności i przedmiotami użytku oraz wynikami badania próbek tzn. przekazywano wyniki badań odpowiednio do właściwego terenowo PPIS/PLW nadzorującego zakład produkcyjny oraz do zakładu, w którym pobierano próbki. Analogicznie po otrzymaniu wyników kwestionowanych próbek przeprowadzano kontrole zakładu i dokumentacji u producenta na własnym terenie. Zgodnie z rocznym planem poboru próbek pobrano 2 próbki środków spożywczych do badań laboratoryjnych w kierunku GMO, 1 próbkę produktu z grupy galanteria ciastkarska, 24

25 zawierającą w składzie mąkę kukurydzianą lub sojową, potencjalnie wyprodukowaną z GMO oraz 1 próbkę z grupy mrożone warzywa. W obu próbkach nie stwierdzono obecności organizmów zmodyfikowanych genetycznie. Ze względu na oznaczoną ilość GMO produkty nie wymagały oznakowania. Zgodnie z rozporządzeniem (WE) 1830/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003r., dotyczącym możliwości śledzenia i etykietowania organizmów zmodyfikowanych genetycznie oraz możliwości śledzenia żywności i produktów paszowych wyprodukowanych z organizmów zmodyfikowanych genetycznie, znakowania wymagają produkty zawierające GMO w ilości większej niż 0,9%. II.6. Suplementy diety W trakcie kontroli sanitarnych sprawdzano prawidłowość znakowania środków spożywczych, w tym ze szczególnym uwzględnieniem suplementów diety, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i żywności wzbogaconej. Oceniono znakowanie 57 suplementów diety, 13 środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i 12 środków spożywczych wzbogaconych. Stwierdzono nieprawidłowość w oznakowaniu 1 suplementu diety, która dotyczyła nie spełnienia szczególnych warunków stosowania oświadczenia zdrowotnego dotyczącego witaminy C, gdyż suplement diety nie zawierał tej witaminy w ilości znaczącej. W związku z powyższym zostało wysłane pismo do państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, właściwego ze względu na siedzibę zakładu produkującego kwestionowany produkt. Pobrano do badań laboratoryjnych, w ramach urzędowej kontroli żywności 6 próbek suplementów diety, w tym: 2 w kierunku znakowania, 2 w kierunku zawartości składników odżywczych i 2 w kierunku mikrobiologicznym. Pobrane próbki nie były kwestionowane. Ponadto do badań laboratoryjnych w ramach urzędowej kontroli żywności pobrano 23 środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, w tym w kierunku znakowania, 2 środki spożywcze stosowane w dietach o ograniczonej zawartości energii w celu redukcji masy ciała, które były kwestionowane. Niniejsze nieprawidłowości opisane są powyżej w części dotyczącej: Jakość zdrowotna krajowych środków spożywczych. Na terenie objętym nadzorem PIS w Pile zlokalizowany jest 1 zakład zatwierdzony do prowadzenia działalności w zakresie produkcji i konfekcjonowania suplementów diety. Natomiast do roku 2014 nie rozpoczęto w zakładzie działalności produkcyjnej. Bieżące kontrole sanitarne wykazują, iż prowadzona jest działalność wyłącznie w zakresie konfekcjonowania suplementów diety. Ponadto wpisano do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej 5 przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa w sprzedaży na odległość m.in. suplementów diety (sprzedaż wysyłkowa). Podczas kontroli sanitarnych sprawdzano również implementację unijnych przepisów dotyczących oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych, ujętych w rozporządzeniu (WE) 25

26 Nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności oraz w rozporządzeniu Komisji (UE) Nr 432/2012 z dnia 16 maja 2012r. ustanawiającym wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci, uwzględniając różne formy prezentacji i reklamy, w tym w sprzedaży na odległość (przez internet) oraz na ulotkach informacyjnych. W trakcie kontroli sanitarnej przeprowadzonej w zakładzie konfekcjonowania kawy i herbaty stwierdzono nieprawidłowości w zakresie oznakowania oświadczeniami żywieniowymi i zdrowotnymi na 4 opakowaniach/ etykietach herbat to jest: nie spełniono ogólnych i szczególnych warunków stosowania oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych, w tym nie okazano zezwoleń na niniejsze oświadczenia zdrowotne oraz nie wykazano, że ww. herbaty zawierają znaczącą ilość witaminy C; nie umieszczono obowiązkowych informacji przy etykietowaniu oświadczeniami zdrowotnymi; nie okazano dokumentacji naukowej, potwierdzającej uzasadnienie zastosowania użytych oświadczeń; nie podano wartości odżywczej ww. środków spożywczych, w tym ilości substancji/witaminy C, których dotyczyły oświadczenia żywieniowe i zdrowotne; nie podano ilościowej zawartości składnika/składników występujących w nazwie środka spożywczego oraz składników, które były podkreślone w oznakowaniu w formie graficznej; przypisano herbatom: Herbata zielona cytrynowa, Aronia Susz naturalny. Owocowa herbata ekspresowa właściwości lecznicze i odwoływano się do takich właściwości. W związku z powyższym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pile wydał decyzję nakazującą prawidłowo oznakować kwestionowane produkty. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca wykazała, iż wykonano obowiązki wynikające z niniejszej decyzji poprzez zmianę szat graficznych opakowań i usunięcie treści będących oświadczeniami. Według powyższego zakresu podczas kontroli sanitarnych przeprowadzonych w zakładach obrotu żywnością oceniono 80 środków spożywczych, w tym 42 suplementy diety, 13 artykułów spożywczych ogólnego spożycia, 12 środków spożywczych wzbogaconych oraz 13 środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Na produktach tych umieszczono 17 oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych, 25 oświadczeń zdrowotnych oraz 38 oświadczeń żywieniowych. Na etykietach 3 produktów powszechnego spożycia stwierdzono następujące nieprawidłowości: nie spełniono szczególnych warunków stosowania oświadczenia zdrowotnego wymienionego w art. 10 cytowanego wyżej rozporządzenia (WE) 1924/2006; 26

27 nie podano informacji o ilości substancji, witamin i składników mineralnych, których dotyczyły oświadczenia żywieniowe, użyto oświadczenia bez glutenu nie przy nazwie produktu. Ponadto stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stosowania oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych umieszczonych na 1 suplemencie diety. Niniejsze nieprawidłowości opisane są powyżej w części dotyczącej poprawności znakowania: Suplementów diety. Z uwagi na stwierdzone nieprawidłowości zostały wysłane pisma do państwowych powiatowych inspektorów sanitarnych, właściwych ze względu na siedzibę zakładów produkujących, bądź wprowadzających do obrotu po raz pierwszy kwestionowane produkty. II.7. Nadzór nad obrotem grzybami i przetwórstwem grzybów W okresie grzybobrania w Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Pile sprawowany był nadzór nad obrotem grzybami i przetworami grzybowymi w sklepach spożywczych, zakładach żywienia zbiorowego oraz na targowiskach. Nie stwierdzono nieprawidłowości dotyczących wprowadzania do obrotu grzybów świeżych i suszonych. Prowadzone były codzienne dyżury grzyboznawcy i klasyfikatora, udzielano porad osobom zainteresowanym odnośnie przynależności gatunkowej grzybów oraz zasad prawidłowego zbierania grzybów. Wydano 3 atesty na grzyby świeże oraz udzielono 14 porad w sprawie rozpoznawania przynależności gatunkowej grzybów świeżych. W okresie grzybobrania w holu siedziby stacji wyświetlana była prezentacja multimedialna dotycząca zasad prawidłowego zbierania grzybów świeżych jak również postępowania w razie pojawienia się zatrucia grzybami. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pile przekazał do lokalnej prasy i na stronę internetową informacje o podstawowych zasadach bezpieczeństwa dla osób zbierających i spożywających grzyby, zasadach wprowadzania do obrotu handlowego grzybów świeżych oraz informacje na temat bieżących kursów dla kandydatów na grzyboznawców i klasyfikatorów grzybów. II.8. RASFF W 2014r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pile w ramach funkcjonowania systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach (RASFF) otrzymał 28 powiadomień o niebezpiecznej żywności i paszach, w tym: 23 powiadomienia dotyczyły produktów spożywczych, pochodzących zarówno z Polski jak i dystrybuowanych do kraju; 5 powiadomień dotyczyło wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. W podziale zagrożeń na zagrożenia chemiczne, mikrobiologiczne i fizyczne, do najczęściej występujących należały: chemiczne zanieczyszczenia żywności i przedmiotów użytku (24), fizyczne (1) i mikrobiologiczne (3). Przesłane powiadomienia ze względu na rodzaj, podzielone były na: alarmowe (17) i informacyjne (11). 27

28 Zgłoszone produkty w systemie nie spełniały wymagań przepisów prawnych i stanowiły równocześnie potencjalne zagrożenie dla zdrowia lub życia konsumentów. Żywność niebezpieczna dla zdrowia, objęta powiadomieniami, zanieczyszczona była: chemicznie, zakwestionowana ze względu na: stwierdzenie wysokiego poziomu ochratoksyny A w sproszkowanym czosnku pochodzącym z Indii; obecność nieautoryzowanej substancji - synefryny w suplemencie diety z USA; stwierdzenia w środku spożywczym specjalnego przeznaczenia żywieniowego produkcji polskiej, substancji aminokwasów (alfaketoglutaran L-ornityny, piroglutaminian L-argininy oraz alfaketoglutaran L-glutaminy, które nie powinny być stosowane w środkach spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, gdyż nie posiadają historii stosowania w żywieniu w Unii Europejskiej; stwierdzenie przekroczenia dwutlenku siarki (SO2) w morelach suszonych, produkcji polskiej, obecność nie zdeklarowanych substancji farmakologicznie czynnych sildenafilu i johimbiny w suplemencie diety produkcji litewskiej; stwierdzenie dużej zawartości glutenu w mące kukurydzianej 2 polskich producentów; przekroczenie dopuszczalnego poziomu barwnika erytrozyny (E 127) i obecności dwutlenku siarki (E 220) w wiśniach koktajlowych z ogonkami, pochodzących z Włoch, zmienione cechy organoleptyczne, nietypowy zapach gnilny, fekalny, a po podgrzaniu amoniakalny, gryzący w produkcie pn. Coctail-Garnelen (koktajl krewetkowy) z Indii; przekroczenie dopuszczalnego poziomu benzo(a)piranu w oleju kokosowym do smażenia ze Sri Lanki; wykrycie nieautoryzowanych składników w środku spożywczym specjalnego przeznaczenia żywieniowego pn. Animal M-Stak z USA i suplemencie diety Animal Rage z USA; przekroczenie dopuszczalnego poziomu mykotoksyny - deoksyniwalenolu (DON) w otrębach pszennych pochodzenia polskiego; w dwóch przypadkach przekroczenie zawartości sukralozy w suplemencie diety Xtreme Napalm Igniter Shot z Polski, stwierdzenie obecności nieautoryzowanych substancji oraz nieautoryzowanych składników tzw. nowej żywności w produkcie Animal Pak z USA, stwierdzenie zawartości glutenu w produkcie z natury bezglutenowym w mące kukurydzianej z Polski, stwierdzenie obecności nieautoryzowanych substancji oraz nieautoryzowanych składników, w tym m.in. mącznicy lekarskiej, różeńca górskiego, Beta - Phenylethylamine oraz Coleus Forskohlii - zawierającego substancję czynną foskalinę w środku spożywczym pn. Animal Cuts z USA, przekroczenie dopuszczalnego poziomu ochratoksyny A w kaszy gryczanej z Polski, przekroczenie dopuszczalnego poziomu aflatoksyny B1 w figach suszonych z Grecji. mikrobiologicznie, ze względu na obecność: bakterii Salmonella w mielonce z indyka produkcji polskiej; pleśni i szkodników w migdałach, producenta polskiego oraz pałeczek z rodzaju Salmonella w kiełbasie wieprzowo-wołowej z Polski. 28

29 fizycznie, ze względu na obecność odłamków plastiku i możliwości przedostania się oleju dopuszczonego do stosowania w przemyśle spożywczym do chrupek zbożowych, produkcji polskiej. Powiadomieniami objęte były wyroby do kontaktu z żywnością, które zanieczyszczone były chemicznie i zakwestionowane ze względu na przekroczenie: dopuszczalnego limitu migracji formaldehydu do 3% kwasu octowego w miskach z melaminy z Chin; dopuszczalnego limitu migracji formaldehydu do 3% kwasu octowego w talerzach płytkich z melaminy, pochodzących z Chin; migracji ołowiu z obszaru obrzeża wyrobu kubka ceramicznego z Chin; przekroczenie limitu migracji pierwszorzędnych amin aromatycznych z cedzaka i kubka ceramicznego pochodzących z Chin; przekroczenie dopuszczalnego limitu migracji globalnej z miseczek z Anglii. Ponadto Wielkopolski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny przesłał pismo w sprawie kwestionowanej ze względu na obecność bakterii z grupy coli, naturalnej wody źródlanej, producenta polskiego. Pracownicy Sekcji Higieny Żywności Żywienia i Przedmiotów Użytku podejmowali natychmiastowe działania wyjaśniające i zaradcze stosownie do stanu faktycznego, zgodnie z ustawowymi kompetencjami, zapewniające wyeliminowanie zagrożenia. Przeprowadzono 25 kontroli w zakładach wskazanych w listach dystrybucyjnych, w wyniku których nie stwierdzono w obrocie produktów zagrażających zdrowiu i życiu ludzi. Podmioty podejmowały we własnym zakresie działania, zgodnie z wewnętrznymi procedurami, wycofywały z obrotu produkty niebezpieczne, a w przypadku sprzedaży indywidualnym klientom, wywieszały informacje o możliwości zwrotu zakupionych produktów. Z uwagi na ważność funkcjonującego systemu RASFF, prowadzone są na bieżąco szkolenia wewnętrzne z procedur postępowania w razie pojawienia się żywności o niewłaściwej jakości zdrowotnej. II.9. Nadzór nad przedmiotami użytku i ich jakość zdrowotna W powiecie pilskim nadzorem objęte były 2 wytwórnie przedmiotów użytku oraz 39 miejsc obrotu przedmiotami użytku. Łącznie przeprowadzono 18 kontroli, z czego 8 zakładów sklasyfikowano i uzyskały ocenę zgodną z wymaganiami. Stwierdzono, że zakłady posiadają wymaganą dokumentację na wprowadzane do obrotu przedmioty użytku. W ramach funkcjonowania systemu RASFF do Sekcji Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku, przesłano 5 powiadomień, które dotyczyły następujących wyrobów do kontaktu z żywnością: miseczek, talerzy z melaminy, kubków ceramicznych (pochodzących z Chin) oraz miseczek (pochodzących z Anglii). Przeprowadzano kontrole 29

30 w zakładach, w wyniku których nie stwierdzano w obrocie występowania zakwestionowanych przedmiotów użytku. Podmioty wdrażały własne procedury wycofania. W ramach urzędowej kontroli pobrano do badań laboratoryjnych 9 próbek wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością tj. 2 próbki talerzy i kubków z melaminy, 2 próbki kubków z ceramiki, 3 próbki z tworzyw sztucznych (talerze, filiżanki, kubki), 2 próbki szklanek dekorowanych. Pobrane próbki nie były kwestionowane w zakresie badanych parametrów. II.10. Kosmetyki W roku sprawozdawczym przeprowadzono 29 kontroli w miejscach obrotu kosmetykami (sklepy i hurtownie), podczas których dokonano 20 ocen zgodności oznakowania opakowania jednostkowego kosmetyku z wymaganiami zawartymi w obowiązujących przepisach prawnych oceniono jako zgodne. Zgodnie z zaplanowanymi zamierzeniami oceniano oznakowanie kosmetyków przeznaczonych dla dzieci, farb do włosów oraz henny do malowania ciała. Rozpatrzono 1 interwencję klienta dotyczącą niewłaściwej jakości i nieprawidłowości w oznakowaniu kosmetyków do makijażu permanentnego, zakupionych przez internet. W ramach urzędowej kontroli pobrano do badań laboratoryjnych w kierunku zanieczyszczeń mikrobiologicznych - 2 próbki produktów kosmetycznych dla dzieci pochodzenia krajowego (oliwkę dla niemowląt oraz szampon i płyn do kąpieli). Natomiast w kierunku zanieczyszczeń chemicznych pobrano do badań laboratoryjnych 1 próbkę farby do włosów, wyprodukowaną przez producenta krajowego. Pobrane próbki nie były kwestionowane. W ramach unijnego systemu RAPEX w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów kosmetycznych w roku 2014 otrzymano 17 powiadomień o umieszczeniu, w tym systemie notyfikacji, dotyczących obecności w obrocie kosmetyków uznanych za stwarzające zagrożenie dla zdrowia lub życia konsumentów. Po przeprowadzeniu stosownego postępowania wyjaśniającego w stosunku do wyżej wymienionych powiadomień stwierdzono, że żaden z notyfikowanych produktów kosmetycznych nie znalazł się w obrocie na terenie powiatu pilskiego. II.11. Ocena sposobu żywienia Żywienie zbiorowe zamknięte jest szczególnie ważnym elementem podstawowej formy wyżywienia dla określonych środowisk (pacjentów szpitali, dzieci w szkołach, przedszkolach i żłobkach, na obozach i koloniach, pensjonariuszy domów opieki społecznej). W 2014 roku oceniono sposób żywienia w (92) zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego. Oceny żywienia dokonano na podstawie jadłospisów w stołówkach przedszkoli (32), stołówkach szkolnych (21), bloku żywieniowym dziennego domu opieki społecznej (1), Centrum Pomocy Bliźniemu MONAR MARKOT (1), w bloku żywienia w szpitalu (1), w stołówkach na koloniach i obozach (16), w stołówce żłobka (2), w stołówkach bursach i internatach (2), w tym również dokonano 30

31 oceny jadłospisu w zakładach prowadzących żywienie w systemie cateringowym (16). Ocenione jadłospisy ułożone były zgodnie z zasadami prawidłowego żywienia, uwzględniającymi produkty odżywcze z każdej grupy żywieniowej. Nieprawidłowości nie stwierdzono. II.12. Informacja o współpracy z innymi jednostkami kontrolnymi W roku sprawozdawczym współpracowano z: 1. Powiatowym Inspektoratem Weterynarii - zgodnie z zawartym porozumieniem z dnia r. pomiędzy Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Pile, a Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Pile o współdziałaniu i współpracy pomiędzy inspekcjami, przeprowadzono 9 wspólnych kontroli w zakładach objętych nadzorem tj., zakładzie przemysłu ziemniaczanego, zakładzie małej gastronomii, zakładzie obrotu żywnością i w 5 gorzelniach. Ponadto skontrolowano stoisko handlowe z rybami w okresie przedświątecznym. W wyżej wymienionych zakładach nie stwierdzono nieprawidłowości. 2. Wojskowym Ośrodkiem Medycyny Prewencyjnej w Bydgoszczy - w ramach współpracy przeprowadzono 2 kontrole z przedstawicielami Wojskowego Ośrodka Medycyny Prewencyjnej. Skontrolowano hurtownię rybną oraz zakład garmażeryjny, w którym stwierdzono nieprawidłowości polegające na niewłaściwym zabezpieczeniu żywności przed zanieczyszczeniami, z uwagi na przechowywanie w pomieszczeniach produkcyjnych zbędnego sprzętu porządkowego, który znajdował się w sąsiedztwie surowca i gotowego wyrobu. Ponadto użyto folii malarskiej do przykrycia pojemników z żywnością. Z uwagi na stwierdzone nieprawidłowości nałożono mandat karny na kwotę 200,- zł. W kontrolowanym zakładzie w pomieszczeniach produkcyjnych stwierdzono również uchybienia techniczne - ubytki płytek w posadzkach. Przeprowadzono kontrolę sprawdzającą, która potwierdziła wykonanie powyższych uchybień. W ramach współpracy Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pile, poinformował Wojskowy Ośrodek Medycyny Prewencyjnej w Bydgoszczy o wynikach przeprowadzonej rekontroli. 3. Komendą Powiatową Policji w Pile - w ramach współpracy przeprowadzono 6 kontroli z przedstawicielami Komendy Powiatowej Policji w Pile w ramach międzynarodowej operacji pn. Pangea Operation Pangea- International Week Of Action w związku z nielegalnym wprowadzaniem do obrotu produktów leczniczych, suplementów diety, substancji zastępczych i innych tego typu produktów. Kontrolą objęte były placówki handlowe sklepy typu sexshop oraz siłownie. W wyniku kontroli nie stwierdzono w obrocie środków zastępczych. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pile pozostaje w stałym kontakcie z Powiatową Komendą Policji. W okresie letnim, w placówkach wypoczynku dzieci i młodzieży prowadzono wspólne kontrole, w wyniku których nie stwierdzono nieprawidłowości. 31

32 4. Środkami masowego przekazu - na stronie internetowej stacji przez cały miniony rok umieszczane były informacje dotyczące: ostrzeżenia Głównego Inspektora Sanitarnego dotyczące ujawnienia metanolu w alkoholu o nazwie ABSINTH 60%; kursów dla kandydatów na grzyboznawcę i klasyfikatora grzybów; piestrzenicy kasztanowatej będącej często mylonej ze smardzem jadalnym; prezentacji dotyczącej zasad prawidłowego zbierania grzybów świeżych, jak również postępowania w razie wystąpienia zatruć grzybami link WSSE; ostrzeżenia Głównego Inspektora Sanitarnego przed spożywaniem produktu sprzedawanego jako suplement diety pn. Miracle Mineral Solution. II.13. Podsumowanie 1. Analizując stan sanitarno - techniczny obiektów żywieniowo - żywnościowych za 2014 rok należy podkreślić, że ich stan uległ pogorszeniu o 5,4% w porównaniu do 2013 roku. 2. Sklepy spożywcze, to największa grupa nadzorowanych zakładów. Stanowi ona 38% sklasyfikowanych obiektów. Ocenę niezgodną z wymaganiami w tej grupie uzyskało 28,5 % obiektów. W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba obiektów niezgodnych w tej grupie zwiększyła się o 13,3%. 3. Porównując lata nastąpiło pogorszenie stanu sanitarnego w: sklepach spożywczych, zakładach żywienia zbiorowego otwartego, zakładach małej gastronomii i zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego. Natomiast w piekarniach, kioskach i magazynach hurtowych nastąpiła poprawa. 4. W celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności w dalszym ciągu będzie kontynuowany nadzór sanitarny, szczególnie w zakresie: przeprowadzania kontroli w obiektach, które uzyskały ocenę niezgodną w roku 2014, wzmożonego nadzoru nad obiektami sezonowymi zlokalizowanymi na trasach turystycznych, prawidłowego znakowania środków spożywczych, w tym suplementów diety, produktów GMO, żywności bezglutenowej, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i środków spożywczych wzbogaconych, bezpieczeństwa materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością, bezpieczeństwa kosmetyków, 32

33 wdrożenia systemów kontroli wewnętrznej, zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz systemu HACCP w obiektach żywnościowo-żywieniowych, identyfikowalności surowców i produktów, nadzoru nad jakością mikrobiologiczną i chemiczną środków spożywczych, przedmiotów użytku, kosmetyków, realizowanego zgodnie z rocznym planem poboru próbek na rok 2015, wzmożenia nadzoru na wszystkich etapach produkcji pierwotnej w celu zapewnienia wytwarzania bezpiecznych produktów. 33

34 III. JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA W 2014 roku 138,33 tys. (w 2013 r ,23 tys.) mieszkańców miast i wsi powiatu pilskiego korzystało z wody wodociągowej. Woda przeznaczona do zbiorowego zaopatrzenia ludności jest ujmowana z ujęć podziemnych czwarto i trzeciorzędowych, zlokalizowanych w większości na terenach oddalonych od zabudowań, w obszarze lokalizacji ujęć nie występują źródła zanieczyszczenia wody mogące powodować pogorszenie jakości wody, grunty są użytkowane wyłącznie do celów związanych z eksploatacją ujęć wody. Wyznaczone strefy ochrony bezpośredniej są ogrodzone, zagospodarowane, zamykane i oznakowane tablicą informacyjną o ujęciu wody i o zakazie wstępu osób nieupoważnionych, w pojedynczych przypadkach zainstalowany jest monitoring elektroniczny, czujniki dotykowe lub dozór fizyczny. Studnie są szczelnie zamykane pokrywami, wentylacja ujęć zabezpieczona jest w każdym przypadku daszkiem. Urządzenia wodne są na bieżąco konserwowane, studzienki kontrolne utrzymane czysto, włazy i obudowy szczelne w dobrym stanie technicznym. W ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Pile w 2014r. znajdowało się 55 wodociągów stan bez zmian; zmianie uległa jedynie wielkość produkcji wody w wodociągu publicznym Wysoka Mała. Tabela 7.Urządzenia wodociągowe zaopatrujące ludność i dostarczające wodę na terenie powiatu pilskiego w latach Wodociąg o produkcji w m³/d Rok Liczba % ogółu % skontrolowanych urządzeń w grupie < ,9 32,7 47,3 45,5 100,0 100,0 100,0 100, ,8 1,8 100,0 100,0 Inne podmioty zaopatrujące w wodę ,0 20,0 100,0 100,0 Razem wodociągi ,0 100,0 100,0 100,0 Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 roku o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006 r. Dz. U. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.) zbiorowe zaopatrzenie w wodę jest zadaniem własnym gminy. Na terenie powiatu pilskiego od kilku lat funkcjonuje 11 wodociągów, gdzie za zaopatrzenie w wodę odpowiadają inne podmioty; są to m.in. wodociągi: Spółdzielni Mieszkaniowej Wyrzysk, Przedsiębiorstwa Hodowli Zarodowej i Nasiennictwa w Dębnie gm. Łobżenica, Centrum Konferencyjnego Geovita w Pile, 34

35 baru Bieszczadzkiego w Pile, baru Stary Młyn w Pile, Ośrodka Piachy w Pile. Skontrolowano wszystkie urządzenia wodociągowe. Na terenie powiatu pilskiego nie funkcjonują studnie publiczne. III.1. Ocena jakości wody W 2014 roku ocenie podlegała woda z wodociągów publicznych produkujących wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi oraz wodociągów zakładowych i lokalnych produkujących wodę do celów własnej działalności gospodarczej związanej m.in. z produkcją żywności oraz w pojedynczych przypadkach przeznaczoną do spożycia przez ludzi. Badania próbek wody przeprowadzane były w akredytowanym laboratorium Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Pile. W ramach monitoringu kontrolnego i przeglądowego oraz prowadzonego nadzoru sanitarnego nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, pobrano 415 próbek wody do badań laboratoryjnych (w próbki).wzrost ilości pobranych próbek spowodowany był zwiększonym nadzorem nad wodą w stacjach dializ i pobieraniem próbek kontrolnych w przypadkach wyników wątpliwych. Na podstawie badania pobranych próbek wody nie stwierdzono zanieczyszczenia bakteriologicznego wody oraz stwierdzono, iż woda spełnia wymagania fizyczne i chemiczne określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 ze zmianą Dz. U. z 2010 r. Nr 72, poz. 466). Dodatkowo na zlecenia osób trzecich pobrano 425 próbek wody do badań laboratoryjnych. Wystawiono 80 decyzji opiniujących jakość wody. III.2. Charakterystyka urządzeń zaopatrujących ludność w wodę III.2.1 Wodociągi o produkcji m³/d Wodociągiem o największej wydajności na terenie powiatu pilskiego jest wodociąg zaopatrujący miasto Piłę. Produkowana woda spełnia wymogi określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 ze zmianą Dz. U. z 2010 r. Nr 72, poz. 466). Zaopatruje miasto Piłę oraz osiedla włączone w granice miasta tj.: Osiedle Motylewo i Kalina, jedynie Osiedle Gładyszewo posiada swój własny wodociąg. Wodociąg publiczny Piła zasilany jest wodą ujmowaną z 10 studni wierconych, ujmujących wody z formacji czwartorzędowej o zasobach eksploatacyjnych zatwierdzonych przez Wojewodę Wielkopolskiego, o głębokościach między 67m a 104 m zlokalizowanych w Dobrzycy za pomocą pomp głębinowych oraz na terenie Stacji Uzdatniania Wody. Każda ze studni posiada własną, oznakowaną strefę ochronną zabezpieczoną płotem aluminiowym z czujnikami ruchu, zamykanym na kłódkę. Studnie posiadają szczelnie zamykane włazy uniemożliwiające dostęp 35

36 osób postronnych. W razie wtargnięcia na obszar strefy bezpośredniej uruchamia się cichy alarm słyszalny w sterowni Stacji Uzdatniania Wody oraz w firmie ochroniarskiej w Pile. Woda surowa tłoczona magistralą wodociągową do napowietrzalni zlokalizowanej w Stacji Uzdatniania Wody przy ul. Wałeckiej w Pile. Wodociąg publiczny Piła przeprowadza stałą dezynfekcję wody podchlorynem sodu z chlorowni z automatycznym podajnikiem chloru. Monitorowanie ilości chloru odbywa się elektronicznie w sposób ciągły, a wynik wyświetlany jest na tablicy synoptycznej w pomieszczeniu dyżurnym maszynistów. W 2014 r. przeprowadzono kontrolę sanitarną wodociągu oraz pobrano do badania 47 próbek wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, w tym 4 w ramach monitoringu przeglądowego. Stan sanitarno-techniczny obiektu bardzo dobry. Ocena roczna wodociągu publicznego dobry, woda przydatna do spożycia. III.2.2. Wodociągi o produkcji m³/d W ewidencji 25 wodociągów, pobrano 127 próbki wody do badania laboratoryjnego. Ogólna ocena roczna wodociągów dobra oraz końcowa ocena jakości wody dobra. III.2.3. Wodociągi o produkcji do 100 m³/d W ewidencji 18 wodociągów, w ciągu roku pobrano do badania laboratoryjnego 66 próbek wody. Ogólna ocena roczna wodociągów dobra oraz końcowa ocena jakości wody dobra. III.2.4. Inne podmioty zaopatrujące w wodę W grupie tej ujęto 11 wodociągów, stan bez zmian w stosunku do lat poprzednich. W roku sprawozdawczym pobrano 11 próbek wody do badania laboratoryjnego. Jakość czerpanej wody dobra. III.3. Podsumowanie W nowym tysiącleciu systematycznie wzrasta liczba mieszkańców zaopatrywanych w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi produkowaną głównie przez podmioty do tego celu powołane. W 2004 roku jeszcze tylko 93,1 % mieszkańców korzystało z wody będącej pod stałym nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej, od 2009 roku liczba ta wynosi około 99 %; różnice spowodowane są wahającą się liczbą mieszkańców powiatu z powodów naturalnych lub migracji; w 2013 roku po raz pierwszy od chwili przejęcia pod nadzór wodociągów powiatu pilskiego tj. od 1 stycznia 1999 roku 100 % mieszkańców powiatu otrzymywało wodę przydatną do spożycia zgodnie z wymagani określonymi w przywołanym wcześniej rozporządzeniu Ministra Zdrowia oraz Ramową Dyrektywą Wodną nr 98/83/WE z dnia 3 listopada 1998 roku i stan ten utrzymał się w 2014 roku. Uzyskiwany od 2013 roku efekt jest skutkiem wielu działań podejmowanych przez Inspekcję Sanitarną mającą na celu łączenie sieci wodociągowych, wyłączanie starych hydroforni, 36

37 przejmowanie w zarząd przed producentów wody ujęć i sieci wodociągowych od przedsiębiorstw rolniczych oraz dobrej współpracy z producentami wody. Dane dotyczące trzech wodociągów z powiatu pilskiego od 2008 roku są indywidualnie, corocznie raportowane do komisji Unii Europejskiej. Są to wodociągi publiczne: w Pile, Łobżenicy i Nowej Wsi Ujskiej, ze względu na wielkość dobowej produkcji wody lub liczbę mieszkańców korzystających z danego wodociągu. Dane te za pośrednictwem Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego trafiają do Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie, który przygotowuje informacje dla ministerstw oraz komisji europejskich o jakości wody przeznaczonej do spożycia na terenie Polski. Dane dotyczące wszystkich pozostałych wodociągów raportowane są raz na 3 lata. 37

38 IV. STAN SANITARNY OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ I KĄPIELISK IV.1. Inne jednostki organizacyjne pomocy społecznej W 2014 roku zarejestrowano 6 obiektów, skontrolowano 5, nie kontrolowano Warsztatów Terapii Zajęciowej w Leżenicy gm. Szydłowo obiekt kontrolowany w 2013 r. W grupie tej są 2 obiekty całodobowe: Ośrodek Wsparcia w Wychodzeniu z Bezdomności w Pile oraz izba wytrzeźwień przy Ośrodku Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Pile z 20 łóżkami oraz 1 dom pomocy społecznej dziennego pobytu w Pile, gdzie funkcjonuje również świetlica socjoterapeutyczna dla dzieci i młodzieży. Stan sanitarno techniczny obiektów dobry, są dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. IV.2. Noclegownie i domy dla bezdomnych Są to 2 noclegownie prowadzone przez Monar Markot działające w Pile. Przeprowadzono 2 kontrole sanitarne. W obu noclegowniach w okresie zimowym przebywa łącznie 136 osób, w tym matki z dziećmi na wydzielonej kondygnacji w budynku przy ul. Długosza w Pile. Zaopatrzenie w wodę bieżącą z wodociągu publicznego, woda ciepła z cieplika miejskiego, nieczystości płynne odprowadzane do kanalizacji miejskiej. Odzież przyjmowanego na nocleg bezdomnego jest w całości palona, bezdomny po kąpieli otrzymuje czystą odzież. W noclegowni przy al. Niepodległości w Pile (28 miejsc wyłącznie dla mężczyzn) stwierdzono zły stan techniczny podłóg w pokojach przeznaczonych na pobyt ludzi, uszkodzone tynki w korytarzach w związku z badaniem technicznym instalacji elektrycznej, brudne ściany we wszystkich pomieszczeniach, brak wentylacji w pomieszczeniu z natryskami. PPIS w Pile wystosował pismo do właściciela na podstawie art. 30 ustawy o PIS; właściciel budynku zlecił opracowanie projektu technicznego zmiany zasilania budynku w energię elektryczną i zobowiązał się do wymiany całej instalacji. Montaż wentylacji w pomieszczeniu z natryskami został wykonany w 2014 r. Malowanie pomieszczeń dokonane zostanie w pierwszym kwartale 2015 r. IV.3. Hotele Według ewidencji 8, zlikwidowano 1 hotel w Dobrzycy, gm. Szydłowo; wszystkie skontrolowane, przeprowadzono 11 kontroli sanitarnych. Wszystkie zlokalizowane w miastach zaopatrzone w wodę bieżącą z wodociągów publicznych z wyjątkiem Gościńca Rębajło w Pile (2 gwiazdki). Hotel Cieszymir zlokalizowany na wsi zaopatrywany jest z wodociągu lokalnego, pozostałe są podłączone do publicznych sieci wodociągowych. Hotele zlokalizowane na wsiach 38

39 ścieki odprowadzają do zbiorników bezodpływowych, posiadają umowy z uprawnionymi podmiotami na ich wywóz. Postępowanie z bielizną brudną i czystą prawidłowe, pranie odbywa się w pralniach własnych lub zewnętrznych; kołdry i poduszki prane i dezynfekowane 1 x w roku, materace dezynfekowane. Stan sanitarny pokoi hotelowych, ciągów komunikacyjnych, sanitariatów i zaplecza dobry. Wyjątkiem był hotel w Pile, gdzie stwierdzono m.in. przeterminowane środki dezynfekcyjne, brak mydła i ręczników przy umywalkach do mycia rąk nałożono mandat w wysokości 200,- zł., wystawiono 1 decyzję rachunkową; podczas rekontroli stwierdzono usunięcie nieprawidłowości. Rysunek 3. Hotel Gwda w Pile, ul. Dąbrowskiego 8 Do wyróżniających się należy hotel GRINGO w Pile, ul. Ogrodowa. IV.4. Motele Wszystkie 3 motele zlokalizowane są w Pile, w tym 2 są kategoryzowane; skontrolowano 2. Stan sanitarny pokoi hotelowych, ciągów komunikacyjnych, sanitariatów i zaplecza dobry. IV.5. Pensjonaty Na terenie powiatu 2 pensjonaty, stan bez zmian, oba skontrolowane; stan sanitarno techniczny pokoi hotelowych, ciągów komunikacyjnych, sanitariatów i zaplecza dobry. Rysunek 4. Pensjonat Rosa w Białośliwiu 39

40 IV.6. Inne obiekty, w których są świadczone usługi hotelarskie W ewidencji 33 obiekty, przybyły 2, ubyły 3, skontrolowano 15 obiektów, przeprowadzono 27 kontroli sanitarnych. W grupie tej znajdują się m.in. pokoje hotelowe, ośrodki wypoczynkowe ( Geovita w Pile, Malwa w Luchowie), zajazd, dom pielgrzyma oraz gospodarstwa agroturystyczne). Likwidacji uległ m.in. Ośrodek Wypoczynkowy Płotki w Pile domki kempingowe zostały rozebrane, w roku 2015 będą budowane nowe. Wystawiono 1 opinię sanitarną opiniującą pozytywnie pokoje gościnne. Zaopatrzenie w wodę wodociągową z wodociągów publicznych lub z ujęć własnych - Geovita w Pile, gospodarstwa agroturystyczne. Odprowadzenie nieczystości do kanalizacji publicznej lub do zbiorników bezodpływowych ( Geovita mimo iż nie jest podłączona do sieci wodociągowej, jest podłączona do miejskiej sieci kanalizacyjnej w Pile). Pranie bielizny Pralnia Sonia Piła, Eko Piła, Eko- Chemia - Delfin w Więcborku lub we własnym zakresie, postępowanie z bielizną prawidłowe, przestrzega się segregacji. Zaopatrzenie w środki czystości i dezynfekcyjne dostateczne. Stan sanitarno techniczny pomieszczeń, zaplecza, sanitariatów dobry. Gospodarstwa agroturystyczne sporadycznie proponują atrakcje w postaci placu zabaw dla dzieci, jazdy konnej, powożenia bryczką, kortów tenisowych (1 przypadek) itd. Zaopatrzenie w środki czystości i dezynfekcyjne we wszystkich placówkach dostateczne. W grupie tej ujęto Dom Pielgrzyma w Górce Klasztornej gm. Łobżenica 2 budynki, łącznie 120 miejsc noclegowych, oba budynki dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Pranie pościeli we własnej pralni, dezynfekcja koców, kołder i poduszek we własnym zakresie, przeprowadzana systematycznie. Obiekt dobry. Do wyróżniających się należy: Centrum Konferencji i Rekreacji GEOVITA w Pile Płotki; Pałac Jabłonowo, gm. Ujście; gospodarstwo agroturystyczne: DWÓR HERCOWO gm. Łobżenica; Pałac Rzęszkowo, gm. Wyrzysk; KOZIA BABA w Tarnowie gm. Szydłowo; Ranczo w Dolinie w Krostkowie gmina Wyrzysk i w Krępsku 26 gm. Szydłowo. Rysunek 5.Pałac Jabłonowo, gmina Ujście IV.7. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej W 2014 roku w powiecie pilskim pod nadzorem pozostawały 251 zakłady fryzjersko kosmetyczne, w tej grupie zakładów rok rocznie następują duże zmiany. Skontrolowano 97 obiektów, w których przeprowadzono 107 kontroli sanitarnych. Wystawiono 36 opinii 40

41 sanitarnych opiniujących pomieszczenia, w których wykonywana będzie działalność z zakresu fryzjerstwa, kosmetyki, tatuaż lub odnowy biologicznej, albo dotyczące zakładów, w których rozszerzano zakres prowadzonej działalności. Za stwierdzone podczas kontroli sanitarnej uchybienia natury sanitarnej (kontrolowany poinformowany o zamiarze przeprowadzenia kontroli zgodnie z ustawą o swobodzie działalności) nałożono 2 mandaty karne na sumę 200,- zł., tj. za przeterminowane środki dezynfekcyjne, brak ładu i porządku w zakładzie, brak czystości w pomieszczeniu porządkowym. Podczas rekontroli stwierdzano poprawę stanu sanitarno porządkowego. Wystawiono 2 decyzje płatnicze obciążające stronę kosztami negatywnej kontroli. Tabela 8. Ilość zakładów w ewidencji PSSE w Pile oraz zmiany jakie następują w tej grupie zakładów w latach Rok Stan na dzień Liczba Obiektów skontrolowanych Przybyło Przeprowadzonych kontroli Ubyło Zakłady fryzjerskie Zakłady kosmetyczne Zakłady odnowy biologicznej Zakłady tatuażu Inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna usługa Razem Tabela 9. Rodzaj prowadzonej sterylizacji stosowanych narzędzi Zakłady kosmetyczne Inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna usługa Rok Sterylizator kulkowy Autoklaw Chemiczna Wykonywana przez firmę zewnętrzną Autoklawy własne będące w dyspozycji zakładów to: typ Sun kl. B rok prod. 06/2013, Eazy B r. prod. 2005, Geting medical sin r. prod. 2006, Prestige 2100 Clinical Autoclave, autoklaw Serii Sun klasa B 2012, Reverberi baby 2006, Tanda D rok prod. 2013, 41

42 Zewnętrzna sterylizacja wykonywana jest w: Szpitalu Specjalistycznym w Pile 14 przypadków, Ars Medical Sp.zo.o w Pile - 3 przypadki, gabinety stomatologiczne - 6 przypadków. Pozostałe obiekty stosują sprzęt jednorazowego użytku i kremy np. do zmiękczania skórek, depilację woskiem itd; zakłady tatuażu stosują wyłącznie rury i dzioby jednorazowego użytku. Tabela 10. Zakłady odnowy biologicznej w ewidencji PSSE w Pile rodzaj obiektu liczba obiektów w ewidencji liczba obiektów skontrolowa nych liczba przeprowadzon ych kontroli liczba obiektów ze stwierdzonymi nieprawidłowościami rodzaj stwierdzonych nieprawidłowośc i solaria siłownie fitness club gabinet masażu Inne: Roletic, refleksoterapia fizjoterapia* * fizjoterapia wchodząca w skład PWSZ w Pile, sala wyposażona w sprzęt, świadcząca usługi dla ludności w godzinach popołudniowych IV.8. Obiekty komunikacji publicznej Do tej grupy zaliczono dworce i stacje kolejowe oraz dworce autobusowe. Dworce autobusowe tylko w mieście 2, obydwa skontrolowane. Przeprowadzono 2 kontrole sanitarne. Są to dworce w Pile i Wyrzysku. Stan techniczny nie uległ zmianie, jesienią rozpoczęto remont budynku dworca w Wyrzysku, który zostanie ukończony w 2015 r.. Jesienią rozpoczęto wymianę dachu, w dalszej kolejności zostanie wykonana elewacja budynku. Stan sanitarno porządkowy dworców dobry. Dworce i stacje kolejowe w mieście 1 dworzec, na terenie którego działają 3 firmy, każda odpowiedzialna za inną część dworca, z wyłączeniem ustępów publicznych funkcjonujących na dworcu, które prowadzone są przez podmiot zewnętrzny i 4 stacje kolejowe na wsi, na każdej funkcjonują 2 podmioty gospodarcze. Ogółem przeprowadzono 14 kontroli sanitarnych. Dnia 09 lipca 2012r Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pile wydał decyzję Nr ON.HK-424/24-11/12, dotyczącą doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno-technicznego sufit i ściany w holu kasowym dworca PKP w Pile z terminem wykonania do 30 września 2014r. Przebudowa budynku dworca rozpoczęła się w maju 2014r. i ma potrwać do końca sierpnia 2015r., rozebrano i wyburzono stare budowle kolejowe znajdujące się obok głównego budynku dworca, trwają prace instalacyjne związane z przyłączem wodociągowym i kanalizacyjnym. Nowy zarządca budynku wystąpił do PPIS w Pile o wygaszenie obowiązującej decyzji. Hol 42

43 główny na wysokości schodów został przedzielony płytami paździerzowymi, przejście na perony jest możliwe tylko bocznym wejściem do budynku dworca. Rysunek 6. Dworzec PKP w Pile- hol kasowy Dworzec PKP w Pile- przejście na perony Według projektu w piwnicach trzykondygnacyjnego budynku dworca znajdą się m.in. toalety i przechowalnia bagażu oraz windy dla osób niepełnosprawnych. Na parterze budynku, gdzie będzie hala dworcowa z kasami, usytuowane będą również pomieszczenia gastronomiczne, punkt informacji i pasaż handlowy. W budynku dworca będzie także siedziba straży miejskiej i organizacji pozarządowych. Przeprowadzano również kontrole przejścia podziemnego od strony miasta i na perony dworca kolejowego w Pile. Kontrola wykazała nieprawidłowości dotyczące braku utrzymania należytej czystości i porządku na tym terenie. Nałożono mandat karny w wysokości 200,- zł. Rysunek 7.Dworzec PKP w Pile-przejście podziemne od strony miasta Stacje kolejowe na terenach wiejskich 4, wszystkie skontrolowane. Ogółem przeprowadzono 8 kontroli sanitarnych. Drobne remonty malowanie prowadzone jest na bieżąco, we wszystkich obiektach dla podróżnych ustawione są ustępy typu toy toy, z wyjątkiem stacji w Kaczorach, gdzie ustęp uległ spaleniu w latach poprzednich i właściciel nie planuje stawiania nowych, bowiem nie widzi takich potrzeb. Stan sanitarno techniczny obiektów względnie dostateczny, z wyjątkiem stacji w Kaczorach, gdzie za brak porządku w budynku dworca i wiaty (walające się śmieci papiery, puszki itd.) nałożono mandat w wysokości 100,- zł. oraz wystawiono 2 decyzje płatnicze. 43

44 IV.9. Transport publiczny i specjalistyczne środki transportu Skontrolowano 39 środków transportu, w tym: 7 autobusów komunikacji miejskiej MZK w Pile, ogółem jest 45 autobusów, w tym 39 niskopodłogowych oraz 1 półniskopodłogowy; stan sanitarno porządkowy i techniczny dobry. Autobusy zakładów komunikacji miejskiej myte są wewnątrz codziennie natomiast zewnątrz 1 x na 2 dni po zakończonym kursie lub częściej w miarę potrzeb. Czyszczenie parowe tapicerek autobusów przeprowadzane jest okresowo przez firmę zewnętrzną. Odpady komunalne gromadzone są w workach foliowych a następnie wrzucane do kontenerów i odbierane przez firmę Altvater ul. Łączna 4a, Piła, 4 autobusy przedsiębiorstwa Beta Bus w Pile, są to autobusy trasowe oraz autobusy wożące dzieci i młodzież do Zielonych Szkół lub na wycieczki; bieżące sprzątanie wykonuje kierowca, kompleksowym sprzątaniem, praniem tapicerki zajmuje się firma zewnętrzna; autobusy zewnątrz myte w myjni samochodowej, 8 autobusów PKS sprzątanie autobusów na zakończenie dnia odbywa się w bazie PKS kompleksowe, natomiast bieżącego sprzątania między kursami dokonuje kierowca, 2 pociągi pasażerskie lokalne; stan sanitarno-porządkowy pociągów pasażerskich nie budził zastrzeżeń. Zapewniono podstawowe środki higieniczne jak mydło do mycia rąk, ręczniki papierowe czy papier toaletowy. Odpady komunalne gromadzone są w jednorazowych workach foliowych i systematycznie odbierane przez specjalistyczną firmę, 14 środków do przewozu zwłok i szczątków ludzkich, łącznie na terenie powiatu pilskiego funkcjonuje 18 samochodów karawanów należących do 10 zakładów pogrzebowych; kontroli podlegały karawany należące do lokalnych zakładów oraz karawany z innych powiatów, które zabierały zwłoki lub szczątki po ekshumacji. Stan sanitarno porządkowy i techniczny dobry. Środki transportu wewnątrz myte i dezynfekowane są na terenie zakładu pogrzebowego po każdym przewozie zwłok/szczątków ludzkich środkami dezynfekcyjnymi o szerokim spektrum działania. Natomiast z zewnątrz środki transportu myte są w myjniach samochodowych, z którymi zakłady pogrzebowe mają podpisane umowy. Do dezynfekcji skóry rąk przez pracowników zakładów pogrzebowych używane są specjalistyczne preparaty dezynfekcyjne w postaci sprayu znajdujące się na stanie środków transportu do przewozu zwłok i szczątków ludzkich, w żelu przy punktach wodnych. Środki transportu do przewozu zwłok i szczątków ludzkich zaopatrzone są w podstawowe środki do dezynfekcji powierzchni o pełnym spektrum działania oraz do dezynfekcji rąk; pracownicy są zaopatrzeni w kombinezony i rękawice jednorazowego użytku wykorzystywane podczas ekshumacji. Po każdym transporcie zwłok lub szczątków ludzkich są myte i dezynfekowane przez pracowników firm pogrzebowych lub na terenie specjalistycznych myjni samochodowych. 44

45 Odpady medyczne gromadzone są w jednorazowych workach koloru czerwonego i obierane przez specjalistyczne firmy zajmujące się ich przewozem i utylizacją. 3 środki transportu do przewozu chorych, kierowcy mają opracowane procedury m.in. sprzątania, postępowania po zainfekowaniu pojazdu płynami ustrojowymi, myte i sprzątane na bieżąco, 1 tramwaj wodny w połowie sezonu letniego uruchomiono w Pile tramwaj wodny, który jest uzupełnieniem transportu miejskiego, kursuje między trzema marinami; stan sanitarno porządkowy dobry; za bezpieczeństwo, w tym medyczne odpowiada kapitan. Rysunek 8.Tramwaj wodny w Pile W roku sprawozdawczym wystawiono 5 opinii, w tym 3 dotyczące środków transportu do przewozu zwłok i 2 do przewozu chorych. Stan sanitarno porządkowy i techniczny wszystkich pojazdów dobry. IV.10. Ustępy publiczne Ustępy publiczne 16, stan sanitarno porządkowy i techniczny zachowany. Znajdują się wyłącznie w Pile. Stałe skanalizowane 5, skontrolowane, przeprowadzono 10 kontroli sanitarnych. Tymczasowe nieskanalizowane - 11, sezonowe w miejscach rekreacji w okresie od 1 kwietnia do 31 października ustawianych jest dodatkowo 6 toalet typu toy-toy (wszystkie skontrolowane) oraz na cmentarzach w Pile w okresie wzmożonego odwiedzania grobów około 1 listopada ustawianych jest 5 toalet typu toy toy. Kontrolowane są w czasie kontroli obiektów, na których są zlokalizowane (nie zostały skontrolowane 2 ustępy przy 2 zabytkowych cmentarzach w Pile). Rysunek 9.Ustępy na Wyspie 45

46 IV.11. Kąpieliska śródlądowe Jezioro,,Płotki w Pile kąpielisko oświetlone, ogrodzone, posiada całodobowy dozór, punkt pierwszej pomocy i wyodrębniony parking samochodowy. Obiekt zaopatrzony we własne źródło wody, skanalizowany, nieczystości płynne odprowadzane do zbiornika bezodpływowego, wyposażone w pomosty, przebieralnie, szatnie, natryski, kosze na odpadki, węzeł sanitarny. Pobrano w ramach nadzoru sanitarnego dwie próbki wody do analiz mikrobiologicznych przed rozpoczęciem sezonu kąpieliskowego oraz czterokrotnie w ramach kontroli wewnętrznej zleconej przez organizatora kąpieliska zgodnie z zatwierdzonym harmonogramem pobierania próbek wody (prawa i lewa strona kąpieliska - 8 próbek). Na podstawie sprawozdań z badań próbek wody pobieranych z kąpieliska dokonano bieżącej oceny jakości wody i stwierdzono przydatność wody do kąpieli. Próbki wody pobrano w punktach pobierania próbek wody wyznaczonych w obrębie miejsca wykorzystywanego do kąpieli (prawa i lewa strona) o największym zagęszczeniu osób korzystających z kąpieli. Organizator kąpieliska informacje na temat jakości wody umieszczał na tablicy usytuowanej w obrębie plaży. Jezioro,,Piaszczyste w Pile - strefy do kąpieli są wyznaczone i trwale oznakowane, obiekt wyposażony jest w pomosty, przebieralnie, kosze na odpadki, węzeł sanitarny. Podstawowym źródłem zaopatrzenia w wodę jest źródło własne, obiekt jest skanalizowany a nieczystości płynne odprowadzane do zbiornika bezodpływowego. Pobrano w ramach nadzoru sanitarnego dwie próbki wody do analiz mikrobiologicznych przed rozpoczęciem sezonu kąpieliskowego oraz czterokrotnie w ramach kontroli wewnętrznej zleconej przez organizatora kąpieliska zgodnie z zatwierdzonym harmonogramem pobierania próbek wody (prawa i lewa strona kąpieliska - 8 próbek). Na podstawie sprawozdań z badań próbek wody pobieranych z kąpieliska dokonano bieżącej oceny jakości wody i stwierdzono przydatność wody do kąpieli. Próbki wody pobrano w punktach pobierania próbek wody wyznaczonych w obrębie miejsca wykorzystywanego do kąpieli (prawa i lewa strona) o największym zagęszczeniu osób korzystających z kąpieli. Organizator kąpieliska informacje na temat jakości wody umieszczał na tablicy usytuowanej w obrębie plaży. Jakość wody w kąpieliskach spełniała wymagania mikrobiologiczne określone w rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz. U. 2011r. Nr 86 poz. 478.). W trakcie bieżącej oceny wizualnej nie stwierdzono zakwitów sinic oraz obecności innych zanieczyszczeń (materiały smoliste, szkło, guma, inne odpady). IV.12. Pływalnie Pływalnie kryte ogółem 4, skontrolowano wszystkie. 46

47 IV Wodnik w Pile, ul. Kossaka 102, właścicielem jest Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Pile; obiekt był wyłączony z eksploatacji od r r., posiada 2 niecki (nieckę sportowa i rekreacyjną z hydromasażem) oraz inne wydzielone pomieszczenia m.in. wydzielone w-c dostosowane dla osób niepełnosprawnych, sprzęt suszony na stelażach mobilnych, sauny i kabiny cieplne. Ogółem przeprowadzono 42 kontrole, w tym 40 poborowych i 22 protokolarnych; pobrano 40 próbek wody do badań laboratoryjnych. Ocena roczna obiektu dobra. IV Basen Miejski, Wyrzysk, ul. Parkowa 6 właścicielem jest Ośrodek Sportu i Rekreacji Wyrzysk, ul. Parkowa 6; obiekt czynny cały rok, posiada 1 nieckę oraz inne wydzielone pomieszczenia m.in. wydzielone w-c dostosowane dla osób niepełnosprawnych; sprzęt dezynfekowany Domestosem lub Laudamonium, myty i suszony na stelażach. Ogółem przeprowadzono 49 kontroli, w tym 48 poborowych i 25 protokolarnych. Do badań laboratoryjnych pobrano 24 próbek wody. Ocena roczna obiektu dobra. IV Pływalnia Relaks w Kaczorach, ul. Dziembowska 22, gdzie właścicielem jest Urząd Gminy Kaczory; obiekt był wyłączony z eksploatacji w lipcu 2014r.; posiada 3 niecki( główna, rekreacyjna i niecka z hydromasażem), sauny i kabiny cieplne: sauny fińska, na podczerwień i parowa, grota solna do każdej części niezależne szatnie damskie i męskie z w-c, część męska w całym obiekcie w kolorze seledynowym, część damska w kolorze fiołkowym oraz inne wydzielone pomieszczenia mi.in.: stanowisko z przewijakiem dla niemowląt, wydzielona szatnia z w - c dla niepełnosprawnych oraz podnośnik umożliwiający opuszczenie niepełnosprawnego ruchowo do niecki basenowej; do dezynfekcji stosuje się: Fliser K, Fliser A, Goliat (kwaśny), Desofect forte; sprzęt dezynfekowany, myty i suszony na stelażach. Ogółem przeprowadzono 67 kontroli, w tym 66 poborowych i 34 protokolarnych; do badań pobrano 33 próbki wody. Ocena roczna obiektu dobra. IV Centrum Rekreacji Wodnej AQUA-PIL w Pile, ul. Grottgera 4, którego właścicielem jest Centrum Rekreacji Wodnej AQUA-PIL sp. z o.o. w Pile, ul. Grottgera 4. Obiekt był wyłączony z eksploatacji w miesiącu wrześniu 2014r.Posiada 3 niecki i 2 whirpoole. Niecki basenowe: niecka sportowa 12,5x25 głębokości 1,25-1,80, ławka z hydromasażem, kaskady wodne, basen dla maluchów o głębokości 0,45 m, zjeżdżalnie o długości 40 i 70 m, basen rekreacyjny i rwąca rzeka o głębokości 1,00 x 1,25 m; sauny i kabiny cieplne: sauna rzymska parowa, fińska sucha i na podczerwień; oraz siłownia, squash, fitness, tenis stołowy, lodowisko (w lecie roller) i na zewnątrz w kompleksie ścianki wspinaczkowe oraz skaterpark oraz inne wydzielone pomieszczenia: przy szatniach dla kobiet stanowiska z przewijakami dla niemowląt, wydzielone w- c dostosowane dla niepełnosprawnych; sprzęt dezynfekowany Chemosanem, myty i suszony na stelażach, 1 x na 2 tygodnie dodatkowo dezynfekowany 47

48 Laudemonium. Ogółem przeprowadzono 67 kontroli, w tym 66 poborowych i 34 protokolarne. Do badań laboratoryjnych pobrano 33 próbki wody. Ocena roczna obiektu dobra. IV Tereny rekreacyjne W powiecie pilskim zarejestrowano 23, w tym 1 na wsi Skansen w Osieku gmina Wyrzysk muzeum na wolnym powietrzu gromadzące obiekty architektury ludowej z północnej Wielkopolski Krajny, Pałuk i Puszczy Nadnoteckiej. Na powierzchni ok. 13 ha odtwarzana jest typowa dla tych terenów wieś o układzie owalnicy. Obecnie w skansenie znajduje się 25 obiektów dawnego budownictwa wiejskiego, są to: zagrody, chałupy, pomieszczenia gospodarcze, remiza, kuźnia, wiatraki, studnia, kapliczki przydrożne. Wyposażenie stanowią sprzęty, narzędzia, urządzenia oraz przedmioty codziennego użytku, pokazywane w miejscach, w jakich występowały i były używane. Krajobraz skansenu ożywiają ogródki przydomowe i inwentarz żywy. Dla turystów murowane w-c. Obiekt bardzo dobry. W stosunku do 2013 roku w grupie tej ujęto teren rekreacyjny Płotki z uwagi na rozebranie domków kempingowych Ośrodek Wypoczynkowy Płotki przestał istnieć; teren zlokalizowany nad jeziorem kąpieliskiem. Ogółem skontrolowano 12 obiektów, przeprowadzono 16 kontroli sanitarnych, stan sanitarno porządkowy i techniczny dobry. W grupie tej są piaskownice należące do 17 jednostek tj. do spółdzielni mieszkaniowych i jednostki samorządu terytorialnego. Stan sanitarno porządkowy dobry, piasek wymieniany jest w piaskownicach co najmniej 1 raz wiosną. Fitness na świeżym powietrzu w Pile ze ścieżkami zdrowia i stacjami wyposażonymi w różne urządzenia do ćwiczeń w parku przy ul. Ceglanej oraz przy placu zabaw przy ul. Śniadeckich. Rysunek 10.Fitness na świeżym powietrzu w Pile przy ul. Śniadeckich Rysunek 11. Ścieżka do fitness w Pile przy ul. Ceglanej po prawej pojemnik na psie odchody Są to: równoważnie, zestawy do podciągania - drążek trzystopniowy dostosowany do wzrostu i możliwości ćwiczącego, przeplatanka - ścianka wspinaczkowa, urządzenia do ćwiczeń mięśni brzucha, dolnego odcinka grzbietu i pośladków, płotki wielofunkcyjne - możliwość pokonania płotków skacząc, przechodząc nad i pod płotkiem, obiegając slalomem. Obiekty bardzo dobre. Park miejski im. Stanisława Staszica, jest to najstarszy park w Pile i jeden z najstarszych w Wielkopolsce. Powstał pod koniec XIX wieku, są tam altany, ławki i mostki, które są 48

49 odnowione. Ozdobą jest sztuczny staw, strugi wodne i rzeczki z ptactwem wodnym, a wzdłuż alejek rosną różne rzadkie gatunki drzew i krzewów. Park jest zadbany, podzielony na część starą i nową rabatową z wieloma kolorowymi kwiatami jednorocznymi i wieloletnimi. Park jest ogrodzony, zorganizowano plac zabaw dla dzieci, labirynt z tui, w ubiegłym roku uruchomiono nową fontannę, dla odwiedzających ustępy typu toy toy, kontrolowane podczas kontroli parku. Obiekt bardzo dobry. Rysunek 12. Park Miejski w Pile Największym pilskim parkiem jest śródmiejski Park na Wyspie urządzony w latach na skutek osuszenia bagien i nawiezienia wielu ton ziemi, co poprawiło walory klimatyczne Piły. W Parku na Wyspie organizowane są letnie koncerty muzyczne w muszli koncertowej i festyny. Sztuczny staw jest matecznikiem ptactwa wodnego. W Parku istnieje duży plac zabaw dla dzieci, i droga pieszo-rowerowa wzdłuż rzeki Gwda. Nowy plac zabaw posiada wiele atrakcji: huśtawki, statek piracki, specjalnej konstrukcji do wspinania, boisko do koszykówki z jednym koszem, dwa stoły do ping-ponga oraz stół do piłkarzyków, piaskownica. Obiekt bardzo dobry. Rysunek 13. Osiedlowy Plac Zabaw w Pile przy ul. Tetmajera należący do SMLW Piła IV Przystanie żeglugi śródlądowej obsługi pasażerskiej 3 skontrolowano 1; w czasie trwania sezonu w Pile oddano do użytku 3 przystanie (mariny) wraz z częścią piknikową. Rysunek 14.Przystań na Gwdzie 49

50 Od połowy roku mieszkańcy Piły mieli możliwość podróżowania nowym środkiem transportu jakim jest tramwaj wodny, który kursował po rzece Gwdzie na terenie miasta do 15 września, był atrakcją turystyczną i uzupełnieniem komunikacji miejskiej. IV.14.1.Cmentarze Według ewidencji 45 cmentarzy, w których przeprowadzono 7 kontroli sanitarnych. Stan sanitarno - porządkowy dobry, odpady wywożone na bieżąco. Na 4 cmentarzach są kostnice: Ujście - 5 stanowisk do przechowywania zwłok (bez agregatu), w budynku ustęp dla uczestników ceremonii, należy do zarządcy cmentarza jednostki podległej jednostce samorządu terytorialnego, Wyrzysk - 2 stanowiska bez agregatu, dzierżawiona od zarządcy cmentarza parafii przez prywatny zakład pogrzebowy, Wysoka 3 stanowiska bez agregatu, w sąsiedztwie ustawiona jest toaleta typu toy toy dzierżawiona przez zakład pogrzebowy od zarządcy cmentarza parafii, Łobżenica 2 stanowiska bez agregatu na cmentarzu należącym do parafii i znajduje się w podziemiach kościoła. W kostnicach jest woda bieżąca zimna dostępna wyłącznie w okresie wiosenno letnio jesiennym; pomieszczenia nieogrzewane. Do dezynfekcji pomieszczeń najczęściej używane są: ACE, DOMESTOS, CLOROX. Na terenie 14 cmentarzy znajdują się kaplice, gdzie zwłoki przywożone są na 2 godziny przed ceremonią. W 2014 r. wystawiono: 101 decyzji określających warunki ekshumacji zwłok i szczątków, 9 postanowień określających warunki sprowadzenia zwłok lub zwłok spopielonych z zagranicy lub wywiezienia zwłok za granicę. IV Domy przedpogrzebowe w ewidencji 1 obiekt. Na cmentarzu komunalnym w Pile w roku sprawozdawczym oddano do użytku nowo wybudowany dom przedpogrzebowy, w którym znajduje się: 9 chłodni indywidualnych; sala chłodzona na 20 zwłok; pomieszczenie przygotowania zwłok do pochówku; sala pożegnań; sala ceremonialna; zespól pomieszczeń sekcyjnych; zespół pomieszczeń dla pracowników cmentarza; 4 toalety dla uczestników ceremonii, w tym 2 dla niepełnosprawnych oraz łazienka z w-c dla przedstawicieli innych zakładów pogrzebowych dowożących zwłoki i wykonujących czynności związane z przygotowaniem zmarłego do pochówku. We wszystkich pomieszczeniach (z wyjątkiem 2 pomieszczeń ceremonialnych) umywalki z bieżącą wodą ciepłą i zimną. 50

51 Rysune15. Budynek domu przedpogrzebowego w Pile Rysunek 16. Miejsce w chłodni IV.15. Inne obiekty użyteczności publicznej W ewidencji zarejestrowano143 obiekty, skontrolowano 79 obiektów, gdzie przeprowadzono 86 kontroli sanitarnych. W grupie obiekty różne ujęto: Laboratoria występujące do PPIS w Pile o zatwierdzenie badań próbek wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi; studio tańca; zakłady zajmujące się usuwaniem nieczystości stałych i ciekłych; Miejski Zakład Komunikacji w Pile; Baza PKS w Pile, gdzie dokonuje się generalnego sprzątania autobusów, wymiany pokrowców na zagłówkach itd., Wysypiska i sortownie odpadów. Tabela 11.Inne obiekty użyteczności publicznej w latach 2013 i 2014 Lp. Grupy obiektów Razem liczba kontroli 1. Apteki Sklepy medyczne sprzęt ortopedyczny Domy kultury i kina Parkingi przydrożne Pralnie wodne i chemiczne Stacje paliw Stadiony i hale sportowe Targowiska Zakłady pogrzebowe Różne Razem Wystawiono 4 decyzje administracyjne: zatwierdzająca Laboratorium Biochemik w Śmiłowie gm. Kaczory oraz zatwierdzająca ostatecznie laboratorium Eko Projekt Pszczyna, wcześniej zatwierdzającą częściowo, w związku z przedstawieniem wyników badań międzylaboratoryjnych uchylającą pierwotną decyzję i 3 opinie opiniujące pomieszczenia przeznaczone na apteki. Za uchybienia w bieżącym stanie sanitarnym nałożono 4 mandaty karne na łączną sumę 500,- zł.: 51

52 Zakład Pogrzebowy w Pile - zły stan sanitarno-porządkowy w pomieszczeniu socjalnym oraz higieniczno sanitarnym dla pracowników, przeterminowane środki do dezynfekcji powierzchni w pomieszczeniach biurowych oraz w środkach transportu do przewozu zwłok i szczątków ludzkich, nieprawidłowa gospodarka odpadami niebezpiecznymi: nieprawidłowo oznakowane odpady niebezpieczne, przechowywane były w nieoznakowanym pojemniku usytuowanym w części garażowej, braku procedury postępowania z odpadami niebezpiecznymi, Bawialnia przy markecie, 2 x na stacji paliw Lotos w Starej Łubiance. Wystawiono 4 decyzje rachunkowe. Stan sanitarno techniczny obiektów dobry, z wyjątkiem opisanych wyżej. Na wyróżnienie zasługuje apteka Paprotka w Ujściu. IV.16. Interwencje ludności, mieszkańców powiatu pilskiego W 2014 roku rozpatrywano 14 interwencji złożonych przez mieszkańców powiatu pilskiego. 1. Informacja Naczelnika Urzędu Skarbowego dot. działalności kosmetycznej prowadzonej w mieszkaniu. Podczas przeprowadzonej kontroli sanitarnej stwierdzono, iż prowadzona działalność dotyczy pircingu całego ciała, działalność niezarejestrowana, wykonywana przy użyciu narzędzi pakietowanych i sterylizowanych w gabinecie dentystycznym, brak środków dezynfekcyjnych, odpady zanieczyszczone materiałem biologicznym nie były usuwane zgodnie z obowiązującymi przepisami, brak umowy na ich odbiór, brak procedur wymaganych przy prowadzenia takiej działalności. Nałożono mandat w wysokości 400,- zł.; uzyskano pisemną deklarację o zaprzestaniu prowadzenia działalności w mieszkaniu. 2. Jednoczasowo otrzymano pisemną skargę na ww. działalność od osoby fizycznej. 3. Informacja z Komendy Powiatowej Policji w Pile dotycząca uciążliwych zapachów pochodzących z mieszkania, skarżył się sąsiad; poinformowany zarząd wspólnoty mieszkaniowej dokonał przeglądu lokalu, nie stwierdzono uciążliwych zapachów ani przewierceń stropów, którymi te zapachy miały dostawać się do skarżącego. 4. Anonimowa skarga na nieogrodzony plac zabaw w Pile, przy ul. Bydgoskiej. Podczas przeprowadzonej kontroli sanitarnej stwierdzono, iż piaskownica i teren wokół są zadbane i właściwe technicznie; skarga bezzasadna. 5. Skarga na martwe szczury leżące w Pile przekazano tego samego dnia do Straży Miejskiej, która natychmiast podjęła działania; martwe zwierzęta zostały usunięte przez upoważniona firmę tego samego dnia. Skarżący współuczestniczył w podjętej interwencji, wskazał miejsce zalegania martwych zwierząt. 6. List otwarty mieszkańców Piły ze skargą na brak w-c w Ośrodku Wypoczynkowym Płotki; skarga napisana 1 tydzień przed otwarciem sezonu turystycznego 2014r. bezzasadna. 52

53 7. Skarga mieszkanki wsi w gm. Wyrzysk nawiązując do korespondencji z 2004 r. na brak przyłączenia posesji do wybudowanej sieci kanalizacyjnej oraz zły stan sanitarny latryny; zawiadomiony zarządca nieruchomości poinformował o nakładach poczynionych na rzecz zajmowanego budynku mieszkalnego przez skarżącą na przestrzeni ostatnich 10 lat oraz o konieczności sprzątania latryny przez jej użytkowników. Skarga bezzasadna. 8. Skarga mieszkanki Piły (skierowana do wiadomości PPIS) o braku informacji o stosowanych zabiegach mających na celu ograniczenie populacji komarów w mieście (głównie tereny rekreacyjne Park i Wyspa); uzyskano informację, iż informacja o stosowaniu środka o nazwie Komaropren była umieszczona na stronie internetowej Urzędu Miasta. 9. Drogą internetową przesłane zdjęcia przepełnionych pojemników na odpady segregowane - po interwencji, odpady zostały wywiezione tego samego dnia. 10. Trzy skargi mieszkańców Piły na sąsiadów zbieraczy, co bywa związane z nieprzyjemnymi zapachami z mieszkań; w jednym przypadku administrator budynku powołał komisję, w skład której weszli przedstawiciele PPIS lokator zgodził się na wizję w mieszkaniu, nie stwierdzono nieprzyjemnego zapachu, brudu; w mieszkaniu nagromadzono wiele różnych przedmiotów, użytecznych zdaniem właściciela. 11. Anonimowa skarga dot. zanieczyszczenia terenu fekaliami zwierząt hodowlanych - przekazano do Urzędu Miejskiego Gminy Łobżenica wg. kompetencji miejscowej. 12. Anonimowa skarga dot. Miejsko Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jastrowiu - przekazana wg kompetencji miejscowej do PPIS w Złotowie. Podsumowanie Stan sanitarno - techniczny obiektów użyteczności publicznej ulega systematycznej poprawie, a nowo uruchamiane spełniają wszystkie wymagania przewidziane przepisami prawnymi dla danej jednostki. 600 Ogólna liczba obiektów użyteczności publicznej będąca pod nadzorem Sekcji Higieny Komunalnej Wykres 1. Liczba obiektów użyteczności publicznej będących pod nadzorem w latach ogółem 53

54 V. STAN SANITARNY PODMIOTÓW WYKONUJĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ LECZNICZĄ V. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą Nadzór sanitarny sprawowany przez Powiatową Stację Sanitarno Epidemiologiczną w Pile nad podmiotami wykonującymi działalność leczniczą wiąże się z oceną warunków, w jakich udzielane są świadczenia profilaktyczno lecznicze. W powiecie pilskim w 2014 roku skontrolowano 187 podmiotów leczniczych wykonujących działalność leczniczą, spośród 423 ujętych w ewidencji. Tabela 12.Podmioty wykonujące działalność leczniczą w latach 2013 i 2014 Rodzaj placówki Rok Liczba obiektów w ewidencji Podmioty lecznicze Liczba skontrolowanych obiektów % obiektów skontrolowanych Liczba przeprowadzonych kontroli , ,9 78 Praktyki lekarskie Praktyki pielęgniarskie Inne usługi medyczne Razem , , , , , , , , , , , , , , , ,2 272 V.1. Podmioty lecznicze wykonujące świadczenia zdrowotne ogółem Na terenie powiatu pilskiego działalność prowadzą: 92 podmioty lecznicze będące przedsiębiorstwami, które działalność rejestrują u wojewody; 215 praktyk lekarskich zarejestrowanych w okręgowej radzie lekarskiej, 91 praktyk pielęgniarskich zarejestrowanych w okręgowej radzie pielęgniarek i położnych, 25 podmiotów, które po uzyskaniu decyzji PPIS nie rejestrują swojej działalności z uwagi na brak takiego obowiązku; są to m.in. rehabilitanci. Z roku na rok rośnie liczba nadzorowanych placówek służby zdrowia, w 2014 roku było ich w powiecie pilskim 423, skontrolowano 187 przeprowadzając 272 kontrole sanitarne. 54

55 V.2. Zakłady lecznicze prowadzące stacjonarną działalność V.2.1. Ars Medical sp. z o.o., Piła al. Wojska Polskiego 43 Jest to szpital niepubliczny połączony z częścią ambulatoryjną. W ramach szpitala funkcjonuje: 5 oddziałów: internistyczno kardiologiczny I i II, rehabilitacji pourazowej, onkologii i chemioterapii, paliatywny, w obrębie których realizowana jest kompleksowa diagnostyka i leczenie chorób układu krążenia, chorób przewodu pokarmowego, chorób endokrynologicznych, rehabilitacji i usprawniania wielu schorzeń narządu ruchu i układu nerwowego, leczenia chorób nowotworowych oraz opieka paliatywna. Szpital dysponuje 106 łóżkami oraz apteką wewnątrzszpitalną. W części ambulatoryjnej działalność prowadzą poradnie: Medycyny Rodzinnej, Medycyny Pracy, dermatologiczna, neurologiczna, chorób płuc i gruźlicy, reumatologiczna, ginekologiczno położnicza, chirurgii ogólnej, chirurgii urazowo ortopedycznej, otolaryngologiczna, urologiczna, diabetologiczna, endokrynologiczna, gastroenterologiczna, kardiologiczna, nefrologiczna, onkologiczna, onkologii i chemioterapii, chirurgii onkologicznej, logopedyczna, leczenia bólu, chorób zakaźnych, chirurgii naczyniowej, okulistyczna. Pracownie prowadzące działalność to: endoskopii, mammografii, RTG, Rezonansu Magnetycznego, Tomografii Komputerowej, Ultrasonografii, Diagnostyki Laboratoryjnej i Mikrobiologii oraz rehabilitacja ambulatoryjna. W obiekcie zlokalizowana jest apteka wewnątrz szpitalna z pracownią cytostatyków oraz apteka ogólnodostępna. Przeprowadzono 2 kontrole sanitarne, w tym 1 kompleksową, w której udział wzięli przedstawiciele sekcji higieny komunalnej, epidemiologii, higieny pracy i higieny żywności i żywienia. Wystawiono 1 decyzję opiniującą pomieszczenia dla poradni kardiochirurgicznej niezabiegowej. Stan sanitarno techniczny obiektu dobry. Rysunek 17.Budynek główny Ars Medical Sp.zo.o w Pile Zaopatrzenie w wodę Ars MedicalSp. z o.o. - zaopatrywany jest w wodę z własnego ujęcia, zezwolenie wodno prawne wydał Starosta Pilski w dniu 30 stycznia 2012 r. na okres 10 lat. Jakość wody pozostaje pod nadzorem PPIS w Pile; woda spełnia wymagania określone w rozporządzeniu Ministra 55

56 Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. W przypadku wystąpienia awarii rezerwowym źródłem wody jest wodociąg publiczny Piła. V.2.2. Er med. S. Łagun, D. Zawacka Sp. cywilna, Piła, ul. Kraszewskiego 4 Centrum Medyczne ER-med. powstało w 2011 roku, specjalizuje się w dziedzinach okulistyki, chirurgii ogólnej, chirurgii naczyniowej, chirurgii dziecięcej, dermatologii, dermatologii estetycznej, urologii, w tym w ramach szpitala jednodniowego wykonuje się zabiegi usunięcia zaćmy, przepukliny i żylaków kończyn dolnych. W obiekcie oprócz części zespołu sali operacyjnej zlokalizowane są gabinety lekarskie i zabiegowe, w których świadczone są usługi w ramach poradni chirurgii dziecięcej, chirurgii ogólnej, chirurgii naczyniowej, okulistyki, dermatologii, w tym dermatologii estetycznej, neurologii, laryngologii, urologii. Rysunek 18.Obiekt Er-med. Sp. cywilna w Pile W roku sprawozdawczym przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną, wystawiono 4 decyzje administracyjne: rozszerzająca zakres prowadzonej działalności o poradnię chirurgii onkologicznej dla dzieci, wygaszającą wyżej wymienioną decyzję, zezwalającą na prowadzenie ww. działalności w innym gabinecie, rozszerzenie ww. działalności o gabinet diagnostyczno zabiegowy. Stan sanitarno techniczny obiektu dobry. V.2.3. Pralnictwo i gospodarka bielizną szpitalną Ars Medical sp. z o.o., Piła al. Wojska Polskiego 43 Opracowano i wdrożono procedurę postępowania z brudną i czystą bielizną. Czysta bielizna po rozdzieleniu przechowywana jest w szafach na każdym z oddziałów w wydzielonych pomieszczeniach, na parterze budynku głównego znajduje się magazyn bielizny czystej. Brudna bielizna zgodnie z zapisami procedury w oznakowanych workach płóciennych transportowana jest w zamkniętych oznakowanych pojemnikach, gromadzona jest w wyznaczonym pomieszczeniu na parterze magazyn bielizny brudnej. Szpital nie posiada pralni - korzysta z usług firmy zewnętrznej PPUH HYGEA Czesław Golik, ul. Szkolna 21, Lubasz. Pralnia 56

57 znajduje się pod nadzorem PPIS w Czarnkowie. Transport brudnej bielizny do pralni zapewnia zleceniobiorca trzy razy w tygodniu. Transport bielizny czystej i brudnej odbywa się z zachowaniem rozdziału czasowego. Podczas zbierania bielizny brudnej zachowane są procedury związane ze stosowaniem odpowiednich środków ochrony indywidualnej między innymi rękawic ochronnych. Za utrzymanie czystości pomieszczeń w budynku Ars Medical odpowiadają salowe i personel gospodarczy w poszczególnych obszarach działania. Wykonywanie prac nadzorują: pielęgniarka naczelna i pielęgniarki oddziałowe. Nadzór i monitorowanie czystości fizycznej i mikrobiologicznej pomieszczeń i sprzętu we wszystkich strefach czystości prowadzi Zespół Kontroli Zakażeń Zakładowych. Do sprzątania i dezynfekcji służą specjalistyczne wózki, które są dezynfekowane, myte i przechowywane w brudownikach. Wystarczające jest zaopatrzenie w bieliznę pościelową, materiały opatrunkowe i odzież ochronną pracowników. Wdrożono procedury dotyczące prawidłowego postępowania ze sprzętem medycznym i przestrzeganiem standardów higieny wewnątrzszpitalnej. Stan sanitarno -porządkowy dobry. Er med. S. Łagun, D. Zawacka Sp. cywilna, Piła, ul. Kraszewskiego 4 Bielizna brudna przechowywana jest w brudowniku w oznakowanym pojemniku, bielizna czysta dla pacjentów w szafie w punkcie pielęgniarskim, bielizna czysta dla personelu medycznego w szatni czystej. Praniem bielizny wielorazowego użytku zajmuje się firma zewnętrzna Szpital Specjalistyczny w Pile, ul. Rydygiera 1. V.2.4. Dezynfekcja Ars Medical sp. z o.o., Piła al. Wojska Polskiego 43 Środki dezynfekcyjne dobrane są właściwie pod względem zastosowania, spektrum i czasu działania. Pojemniki na roztwory dezynfekcyjne są stabilne, z sitem, szczelnie zamknięte, prawidłowo oznakowane (podana jest nazwa środka dezynfekcyjnego, data sporządzenia oraz nazwisko osoby przygotowującej). Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie przygotowywania roztworów roboczych płynów dezynfekcyjnych oraz znajomości zasad dezynfekcji. Przy windach na każdym piętrze, przy automacie do regulowania płatności za parking umieszczono pojemniki ze środkiem do dezynfekcji rąk z widoczną informacją. Rysunek19.Punkty dezynfekcji rąk dla użytkowników Ars Medical Sp. z o.o. w Pile 57

58 Er med. S. Łagun, D. Zawacka Sp. cywilna, Piła, ul. Kraszewskiego 4 Utrzymaniem czystości w obiekcie zajmują się pracownicy podmiotu leczniczego, do sprzątania używane są mopy z podziałem na strefy mikrobiologiczne. V.2.5. Komory dezynfekcyjne Dezynfekcji łóżek dokonuje się w pokoju chorego. Usługi w zakresie dezynfekcji komorowej świadczy firma PPUH HYGEA Czesław Golik, ul. Szkolna 21, Lubasz. V.2.6. Sterylizacja Ars Medical sp. z o.o., Piła al. Wojska Polskiego 43 Punkt sterylizacji wyposażony w dwa autoklawy kasetowe typu STATIM dla potrzeb szpitala. Dezynfekcja i mycie brudnych narzędzi z poradni chirurgicznej odbywa się w zmywalni narzędzi przy sali zabiegowej, przenoszone do punktu sterylizacji w szczelnie zamkniętych pojemnikach. Narzędzia i drobny sprzęt medyczny z oddziałów po wstępnej dezynfekcji, myciu przekazywane są w szczelnych pojemnikach do punktu sterylizacji. Narzędzia poddawane sterylizacji gazowej przewożone są do Centralnej Sterylizatorni w Szpitalu Specjalistycznym w Pile. Endoskopia - w skład pracowni wchodzą: gabinet lekarski, pokój badań górnego odcinka przewodu pokarmowego, pokój wypoczynkowy, dwa gabinety diagnostyczne połączone ze zmywalnią sprzętu wyposażoną w 2 myjki termo-chemiczne, ultradźwiękowe OLYMPUS Mini ETDZ A i ETDZ B oraz nowo zakupione urządzenie do mycia i dezynfekcji endoskopów marki Olympus ETD 3 Basic GA/Plus GA i węzeł sanitarny połączony z kabiną higieny osobistej. Rysunek 20. Mycie i dezynfekcja endoskopów Ars Medical Sp. z o.o. w Pile Obiekt stosuje profesjonalne opakowania papierowo-foliowe. Każdy pakiet kontrolowany jest wskaźnikiem chemicznym (Twindicator) oraz każdy proces sterylizacji kontrolowany jest przy pomocy wskaźników biologicznych (1 raz w kwartale wg procedury). Prowadzona jest archiwizacja wyników kontroli biologicznej i chemicznej, skuteczności sterylizacji. W placówce sprzęt medyczny po sterylizacji jest przechowywany prawidłowo. Terminy ważności wysterylizowanego materiału i sprzętu medycznego prawidłowe. 58

59 Er med. S. Łagun, D. Zawacka Sp. cywilna, Piła, ul. Kraszewskiego 4 Sterylizacja sprzętu medycznego wielokrotnego użytku wykonywana jest poza obiektem na podstawie bezterminowej umowy ze Szpitalem Specjalistycznym w Pile. Narzędzia do sterylizacji przekazywane są raz w tygodniu. Pracownicy Pomorskiego Centrum Zdrowia w Gdańsku do zabiegów używają sprzęt sterylizowany w Gdańsku. V.2.7. Otoczenie Podczas kontroli sanitarnych nie stwierdzono zaniedbań natury porządkowej. Teren wokół jest ogrodzony i uporządkowany. Wejście na teren Ars Medical sp. z o. o. w Pile wyłożone jest kostką brukową. Powiększono parking dla pacjentów o kolejne miejsca. Odpady stałe segregowane są w miejscu ich powstawania. Odpady bytowo-gospodarcze gromadzone w pojemnikach, skąd przez firmę Altvater Sp. z o.o. w Pile wywożone są na wysypisko. Miejsce do gromadzenia odpadów stałych - wydzielone, utrzymane prawidłowo. V.2.8. Postępowanie z odpadami medycznymi Ars Medical sp. z o.o., Piła al. Wojska Polskiego 43 Obiekt posiada opracowane, zatwierdzone i wdrożone procedury oraz instrukcje postępowania z odpadami niebezpiecznymi w miejscu ich powstawania. Wytwarzający odpady posiada zezwolenie Starosty - decyzja nr GIP /08 z dnia 4 listopada 2008r. na wytwarzanie odpadów wydana na okres 10 lat, na podstawie programu gospodarki odpadami, co roku do Wojewody Wielkopolskiego składane jest sprawozdanie o gospodarowaniu odpadami rodzaju, ilości i sposobach gospodarowania nimi. Odpady medyczne o kodach , , , gromadzone są zgodnie z kodem kolorów worki czarne na odpady komunalne, worki czerwone na odpady medyczne, żółte na odpady specjalne, igły gromadzone są w specjalnych atestowanych plastikowych pojemnikach. Odpady medyczne przechowywane są na stanowiskach pracy 1 dzień, a w miejscu magazynowania przed wywozem do 72 h, możliwe jest określenie temperatury gromadzenia ww. odpadów. Transportem wewnętrznym raz dziennie, zajmują się salowe i personel sprzątający. Pracownicy posiadają odzież ochronną zgodnie z wymaganiami BHP. Odpady oznakowanym i szczelnie zamkniętym wózkiem transportowym przewożone są do oznakowanego pomieszczenia składowego o ścianach i podłogach łatwo zmywalnych, skąd odbierane są przez wyspecjalizowaną firmę PPUH HYGEA Czesław Golik, ul. Szkolna 21, Lubasz 3 razy w tygodniu. Utylizacja dokonywana jest w spalarni odpadów przyszpitalnych w Gorzowie oraz jako alternatywnie źródło w spalarni przyszpitalnej w Koninie. W obiekcie nie ma możliwości wyznaczenia dróg czystych i brudnych, przestrzega się jedynie rozdziału czasowego zwiezienia odpadów do wydzielonego pomieszczenia. 59

60 Rysunek 21.Pomieszczenie do przechowywania odpadów niebezpiecznych Ars Medical Sp. z o.o. Er med. S. Łagun, D. Zawacka Sp. cywilna, Piła, ul. Kraszewskiego 4 Odpady zbierane są w miejscu ich powstawania do odpowiednich, oznakowanych pojemników z podziałem na odpady zakaźne i pozostałe. Odpady medyczne w zespole chirurgicznym zbierane są do oznakowanych pojemników i gromadzone czasowo w brudowniku, z którego odbierane są co 72 h przez wyspecjalizowaną firmę Eko Trans Pil s.c. Badziąg W., Funk M., ul. Wojska Polskiego 43, Piła. V.2.9. Dezynsekcja i deratyzacja Na terenie miasta Piły deratyzację przeprowadza się zgodnie z obwieszczeniem Prezydenta Miasta Piły w sprawie przeprowadzenia obowiązkowej deratyzacji na terenie miasta Piły. Obwieszczenie to wydane jest na podstawie uchwały regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Piła i zobowiązano do przeprowadzenia deratyzacji w terminie od 1 do 15 września. Prezydent miasta Piły zobowiązuje każdy podmiot do poinformowania o sposobie zrealizowania obowiązku. Do egzekwowania obowiązku upoważniona jest Straż Miejska, która przeprowadza wyrywkowe kontrole w tym zakresie. Działania te mają na celu wyeliminowanie ewentualnego problemu zaszczurzenia miasta. Dodatkowo, w razie potrzeby na terenie placówki deratyzację przeprowadzają wykwalifikowani i przeszkoleni w tym zakresie pracownicy. Z informacji przekazanych przez Ars Medical Sp. z o.o. Prezydentowi Miasta Piły wynika, iż na terenie ww. podmiotu w dniach września br. przeprowadzono deratyzację na poziomie piwnic budynku głównego i administracyjnego w wytypowanych miejscach: korytarzach, pomieszczeniach gospodarczych z uwzględnieniem przebiegu kanalizacji sanitarnej. W obiekcie nie stwierdzono śladów bytności gryzoni zarówno przed jak i po deratyzacji. V Prosektoria i kostnice Szpital Ars Medical sp. z o. o. nie posiada prosektorium. Zwłoki zgodnie z opracowaną w podmiocie procedurą przetrzymywane są do 2 godzin w wydzielonym chłodnym pomieszczeniu pro morte na wózku ze stali nierdzewnej, myte i przygotowywane do pochówku, a następnie przewożone do miejskiej kostnicy. Bezpośrednio w pomieszczeniu pro morte znajduje się osobna winda do transportu zwłok. Transport zwłok odbywa się w kapsule ze stali nierdzewnej. Pomieszczenie do przechowywania zwłok pokryte glazurą podłogową oraz ścienną 60

61 do wysokości sufitu wyposażone w umywalkę z ciepłą i zimną wodą, zaopatrzone w węzeł sanitarny. Rysunek 22. Pomieszczenie pro morte Ars Medical Sp. z o.o. V.3. Zakłady lecznicze wykonujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne W tej grupie ujęte są przychodnie, medyczne laboratoria diagnostyczne, zakłady rehabilitacji leczniczej i inne łącznie to 90 obiektów, które są przedsiębiorstwami liczba obiektów liczba skontrolowanych liczba kontroli Wykres 2.Liczba obiektów zarejestrowanych, skontrolowanych i liczba kontroli w latach Łącznie przeprowadzono 75 kontroli sanitarnych. Za uchybienia natury sanitarnej nałożono 4 mandaty karne na sumę 900,- zł.: w obiektach stwierdzono następujące nieprawidłowości: szczepionki ochronne przechowywano w lodówce na odpady medyczne; lodówka na szczepionki była zapełniona szczepionkami właściciela ukarano mandatem karnym w wysokości 200,- zł.; rekontrola wykazała prawidłowe przechowywanie szczepionek, w lodówce założono również monitoring temperatury, brak środków dezynfekcyjnych lub przeterminowane roztwory, brak mydła i ręczników, narzędzia wielokrotnego użytku w przypadkowych miejscach oraz sterylizowane luzem, nieprawidłowe przechowywanie odpadów medycznych i przechowywanie żywności w lodówce łącznie z odpadami medycznymi, przepełniona lodówka na odpady medyczne. 61

62 Rysunek 23. Nieprawidłowo przechowywane odpady medyczne Wystawiono: 20 decyzji opiniujących pomieszczenia do prowadzenia działalności leczniczej, 14 decyzji rachunkowych, 1 postanowienie o sprostowaniu omyłki. Na wyróżnienie zasługują: Przychodnia Lekarza Rodzinnego NZOZ Pro-Vita w Łobżenicy; Przychodnia Lekarska Wigor w Pile, ul. Średniej 1 obiekt oddany do użytku r.; Przychodnia Lekarska w Kruszewie obiekt po remoncie; Centrum Stomatologii Estetycznej w Pile, ul. Kadetów; NZOZ Media Medica Serwice w Pile, ul. Promienna; NZOZ Big- Dental w Pile, ul. Młynarska, NZOZ Stomatologia w Pile ul. Wyspiańskiego; Niepubliczny Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej w Starej Łubiance gm. Szydłowo. V.4. Praktyki lekarskie Ogółem w ewidencji ujęto 215 obiektów, z czego skontrolowano 148 przeprowadzając 161 kontroli sanitarnych liczba obiektów liczba obiektów skontrolowanych liczba kontroli Wykres 3. Liczba obiektów zarejestrowanych, skontrolowanych i liczba kontroli w latach Skutkiem przeprowadzonych kontroli sanitarnych było wystawienie: 6 decyzji administracyjnych: w tym 5 zobowiązujących podmioty do poprawy stanu technicznego części wspólnych tj. pomieszczenia porządkowego i socjalnego, doprowadzenia do skutecznej działalności wentylacji w pomieszczeniu porządkowych oraz 62

63 zapewnienie właściwych warunków przechowywania preparatów szczepionkowych w dni wolne od pracy poprzez udokumentowanie monitorowania temperatury; zalecenia zostały wyegzekwowane oraz 1 decyzję administracyjną nakazującą zapewnienie bieżącej ciepłej wodę przy umywalkach do mycia rąk w gabinecie diagnostyczno zabiegowym, w gabinecie diagnostycznym (usg i ktg), w w-c dla pacjentów, w bidecie oraz w brodziku porządkowym decyzja wyegzekwowana; 16 decyzji opiniujących pomieszczenia przeznaczone na prowadzenie działalności przez lekarza lub lekarza specjalistę; 19 decyzji rachunkowych; nałożenie 6 mandatów karnych na sumę 1100,- zł, za nieprawidłową gospodarkę odpadami medycznymi oraz przeterminowane wzierniki ginekologiczne, przeterminowane środki dezynfekcyjne lub ich brak. V.5. Praktyki pielęgniarskie W ewidencji zarejestrowano 91 gabinetów pielęgniarskich, skontrolowano 23, przeprowadzono 23 kontrole sanitarne liczba obiektów liczba obiektów skontrolowanych liczba kontroli Wykres 4. Liczba obiektów zarejestrowanych, skontrolowanych i liczba przeprowadzonych kontroli w poszczególnych latach od 2005 roku Wystawiono 5 decyzji opiniujących pomieszczenia do prowadzenia działalności leczniczej oraz 2 decyzje rachunkowe. Stan sanitarno techniczny obiektów zadowalający. W tej grupie są pielęgniarki podstawowej opiekli zdrowotnej, pielęgniarki i położne środowiskowe oraz 39 gabinetów świadczących opiekę medyczną w szkołach, skontrolowano 14 gabinetów przeprowadzając 15 kontroli sanitarnych w szkołach. W wyniku przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono naruszenia wymagań sanitarno porządkowych oraz technicznych. V.5.1. Gabinety Profilaktyki Szkolnej Pielęgniarki w gabinetach zlokalizowanych w szkołach wykonują świadczenia zdrowotne, polegające w większości na badaniach przesiewowych, pierwszej pomocy przedlekarskiej, promocji i edukacji zdrowotnej, profilaktyce zdrowotnej, bilansach przy udziale lekarza, badaniach kontrolnych uczniów z problemami zdrowotnymi, monitoringu grup dyspanseryjnych, 63

64 fluoryzacji, bez wykonywania zabiegów naruszających ciągłość tkanki. W związku z charakterem działalności prowadzonej w gabinetach pomocy przedlekarskiej w szkołach, nie wytwarza się odpadów medycznych. Do większości kontrolowanych gabinetów nie jest zapewniony dostęp dla osób niepełnosprawnych, ponieważ szkoły, w których mieszczą się gabinety nie mają zniesionych barier architektonicznych z wyjątkiem gabinetów w: Szkole Podstawowej Nr 1 im. Stanisława Staszica, ul. Buczka 11, Piła, Szkole Podstawowej Nr 12 z Oddziałami Integracyjnymi ul. Lelewela 140, Piła., Zespole Szkół Nr 1 im. Jana Brzechwy, ul. Brzozowa 4, Piła, Zespole Szkół Nr 2 im. Królowej Jadwigi, ul. Królowej Jadwigi, Piła, Zespole Szkół im. Stanisława Staszica, al. Powstańców Wlkp. 18, Piła, Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych im. Mikołaja Kopernika, ul. Wiejska 1, Wyrzysk. V.6. Inne obiekty świadczące usługi medyczne W ewidencji 25 obiektów, skontrolowano 10, ubyły 3 obiekty, przybyło 6, wystawiono 6 decyzji administracyjnych opiniujących pozytywnie pomieszczenia do prowadzenia tej działalności, wystawiono 5 decyzji rachunkowych. W grupie tej znajdują się placówki zajmujące się fizjoterapią, rehabilitacją, badaniem słuchu, zakłady rtg i rtg zębów, poradnie dietetyczne. V.7. Podsumowanie Placówki lecznictwa są obiektami dobrymi w zakresie utrzymania stanu sanitarno porządkowego z pojedynczymi wyjątkami. W gabinetach prywatnych indywidualnej działalności problemem pozostają bariery architektoniczne; w niektórych przypadkach jedynym rozwiązaniem jest zmiana miejsca świadczenia usług na pomieszczenia, które spełnia wymagania, jednak ten proces przebiega bardzo opornie, bowiem jest trudny do zaakceptowania przez samych świadczeniodawców usług medycznych. Powstające nowe gabinety spełniają wszystkie wymogi przewidziane przepisami prawa. Ważnym obiektem, który uzupełni istniejącą lukę na nowym osiedlu w Pile jest uruchamiana Przychodnia Lekarska Wigor s.c. w Pile, przy ul. Średniej 1, w obiekcie funkcjonuje również apteka i zakład rehabilitacji liczba obiektów liczba skontrolowanyc h liczba kontroli Wykres 5. Ogólna liczba placówek służby zdrowia 64

65 VI. WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE ŚRODOWISKA PRACY VI.1. Bieżący nadzór sanitarny Na koniec 2014 roku pod nadzorem Sekcji Higieny Pracy zewidencjonowano łącznie 401 zakładów (446 obiektów), w których zatrudnionych jest pracowników pracujących w narażeniu na czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy, bądź zajmujących się zawodowo obrotem chemikaliami (substancjami chemicznymi i ich mieszaninami, substancjami chemicznymi w wyrobach, produktami biobójczym, detergentami, prekursorami narkotyków, środkami ochrony roślin). liczba zatrudnionych pracowników 250 i więcej do liczba zakładów Wykres 6. Liczba zakładów pracy w zależności od ilości zatrudnionych pracowników. Ogółem skontrolowano 168 zakładów, w których zatrudnionych jest pracowników. Łącznie przeprowadzono 232 kontrole, w tym 16 kontroli to wizytacje/wywiady w sprawach chorób zawodowych. W ramach bieżącego nadzoru przeprowadzono 173 kontrole sanitarne oraz 43 kontrole sprawdzające wykonanie nakazów decyzji oraz zaleceń pokontrolnych. W ramach bieżącego nadzoru oprócz kontroli ogólnych dotyczących oceny realizacji przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne warunków środowiska pracy wykonano: 10 kontroli dotyczących nadzoru nad przestrzeganiem zakazu wytwarzania i wprowadzania do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej środków zastępczych, w tym 3 kontrole związane były z poborem prób produktów podejrzanych, iż są środkami zastępczymi (pobrano 14 próbek), 6 kontroli we współpracy z organami policji, w związku z akcją PANGEA ( OPERATION PANGEA INTERNATIONAL WEEK OF ACTION ) prowadzoną przez Interpol, skierowaną przeciwko nielegalnemu handlowi produktami leczniczymi, suplementami diety, substancjami zastępczymi i innymi tego typu produktami, 3 kontrole interwencyjne związane ze skargami pracowników na złe warunki pracy. 65

66 Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 liczba zakładów pod nadzorem liczba skontrolowanych zakładów liczba przeprowadzonych kontroli Wykres 7. Porównanie liczby zakładów, obiektów oraz wykonanych kontroli w latach Pod nadzorem Sekcji Higieny Pracy znajduje się 80 zakładów, w których występują przekroczenia normatywów higienicznych w zakresie NDS (najwyższych dopuszczalnych stężeń) i NDN (najwyższych dopuszczalnych natężeń) czynników szkodliwych, spośród nich skontrolowano 44 zakłady. Ogółem w przekroczeniach pracuje 2334 osób. 1. hałas (2246 osoby) 2. drgania mechaniczne (103 osób) 3. mikroklimat gorący (127 osób) 4. pyły (24 osoby) 5. substancje chemiczne (46 osób) Wykres 8. Osoby pracujące w przekroczeniach najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń (NDS i NDN). Przekroczenia normatywów dotyczą głównie poziomu hałasu; w narażeniu na hałas powyżej 85 dba pracuje osób. Strefy, gdzie występuje hałas są oznakowane znakami ostrzegawczymi lub/i bezpieczeństwa, pracownicy są informowani o występującym zagrożeniu. We wszystkich skontrolowanych zakładach stosowane są zabezpieczenia pracowników przed nadmiernym hałasem (indywidualne ochrony słuchu, bądź rozwiązania techniczne takie jak ekrany ochronne, ściany i kabiny dźwiękochłonne). W narażeniu na drgania mechaniczne pracują 103 osoby, głównie przy obsłudze pił, szlifierek ręcznych oraz sprzętu budowlanego. W przypadku narażenie na drgania mechaniczne o działaniu miejscowym przez ręce pracownika, pracownicy zaopatrzeni są w specjalistyczne rękawice antywibracyjne. W narażeniu na mikroklimat gorący pracuje 127 osób (w hutach szkła), gdzie zamontowane są kabiny klimatyzacyjne, w których pracownicy mogą ochronić się przed wysoką temperaturą. W narażeniu na pyły pracują 24 osoby zatrudnione głównie w zakładach przemysłu spożywczego (piekarnie). W zakładach tych stosowane są ochrony zbiorowe w postaci wentylacji ogólnych i miejscowych wyciągowych, pracownicy wyposażeni są w maski p/pyłowe. W narażeniu na czynniki chemiczne pracuje 46 osób, w tym: 32 osoby na dwutlenek siarki pochodzący z procesów produkcji sprzętu oświetleniowego, 4 osoby na benzynę do lakierów i 3 osoby na 66

67 toluen w zakładach drukarskich przy obsłudze maszyn typu offsetowego, 4 osoby na kwas azotowy w trawialni, 3 osoby na dwutlenek azotu pochodzący z procesu spawania. W 2014 roku wydano 52 decyzje administracyjne w zakresie bieżącego nadzoru sanitarnego, w tym: 33 decyzje nakazujące usunięcie nieprawidłowości, 9 decyzji umarzających postępowanie, 1 decyzję prolongującą termin wykonania decyzji pierwszej, 1 decyzję o wygaśnięciu własnej decyzji, 8 decyzji dotyczących środków zastępczych. W decyzjach ujęto 94 nakazy mające na celu usunięcie nieprawidłowości i tym samym poprawę warunków pracy, zapewnienie przestrzegania przepisów dotyczących chemikaliów oraz przestrzeganie zakazu wytwarzania i wprowadzania do obrotu środki zastępcze. Stwierdzone nieprawidłowości to: brak aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych na stanowiskach pracy (11), brak ustalenia stopnia szkodliwości dla zdrowia pracowników procesu technologicznego w zakresie czynników szkodliwych (3), brak aktualnej oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy (8), w tym brak uwzględnienia w ocenie ryzyka zawodowego narażenia na szkodliwe czynniki biologiczne (7), brak rejestrów czynników szkodliwych dla zdrowia oraz kart badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia (6), brak rejestru pracowników narażonych na szkodliwe czynniki biologiczne z grupy 3 lub 4 zagrożenia (1), brak instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy (1), brak programu działań organizacyjno technicznych zmierzających do ograniczenia narażenia na hałas (2), nieprawidłowy stan sanitarno-techniczny pomieszczeń pracy (18) oraz pomieszczeń higieniczno-sanitarnych dla pracowników (15). W czasie kontroli stwierdzono również nieprawidłowości w zakresie stosowania i wprowadzaniu do obrotu substancji chemicznych i ich mieszanin. Nieprawidłowości to: brak aktualnego spisu substancji chemicznych i ich mieszanin (3), brak kart charakterystyki (3), nieprawidłowe oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin (3), brak instrukcji na stanowisku pracy w zakresie bezpieczeństwa chemicznego dla substancji/mieszanin niebezpiecznych (1). Nakazy umieszczone w decyzjach w sprawie środków zastępczych dotyczyły: wstrzymania wprowadzania do obrotu oraz zatrzymania produktów, na czas niezbędny do przeprowadzenia oceny i badań ich bezpieczeństwa, nie dłuższy jednak niż 18 miesięcy 2, wstrzymania wprowadzania do obrotu produktów, na czas niezbędny do przeprowadzenia oceny i badań ich bezpieczeństwa, nie dłuższy jednak niż 18 miesięcy 2, zatrzymania produktów wprowadzanych do obrotu 2, 67

68 nakazania zaprzestania prowadzenia działalności w pomieszczeniach służących wprowadzaniu do obrotu ww. produktów na czas niezbędny do usunięcia zagrożenia, nie dłuższy niż 3 miesiące 2, zakazania wytwarzania produktu będącego środkiem zastępczym 1, zakazania wprowadzania do obrotu produktów będących środkami zastępczymi 1, nakazania wycofania produktów z obrotu 1, orzekania o zniszczeniu na koszt strony postępowania produktu będącego środkiem zastępczym 2. Podczas kontroli wydawano doraźne zalecenia dotyczące usunięcia uchybień z zakresu higieny pracy bądź obrotu chemikaliami. W jednym przypadku wydano upomnienie, po którym zakład pracy wywiązał się z nałożonych obowiązków. Przeprowadzono 3 kontrole interwencyjne dotyczące skarg pracowników na złe warunki pracy i nieprawidłowy stan higieniczno-sanitarny pomieszczeń zaplecza socjalno-sanitarnego dla pracowników. W wyniku podjętych działań kontrolnych stwierdzono, że złożone skargi nie potwierdziły się. VI. 2. Nadzór nad czynnikami rakotwórczymi Na koniec 2014r. w ewidencji Sekcji Higieny Pracy znajdowało się 40 zakładów, w których pracownicy są narażeni na działanie czynników rakotwórczych, w szczególności: 8 zakładów zajmujących się obróbką drewna twardego, 4 zakłady opieki zdrowotnej, 6 laboratoriów usługowo-badawczych i zakładowych, 1 galwanizernia, 1 zakład produkujący sprzęt oświetleniowy, 1 huta szkła, 2 zakłady zajmujące się utrzymaniem porządku w budynkach i zagospodarowaniem terenów zieleni, 16 stacji paliwowych, 1 apteka. Czynniki rakotwórcze w zakładach pracy to: benzen, pył drewna twardego, promieniowanie jonizujące, epichlorohydryna, tlenek chromu (VI), chromian potasu, nikiel, WWA, chloramfenikol Rok 2011 Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 liczba zakładów Wykres 9. Porównanie liczby zakładów w ewidencji PSSE w Pile, w których pracownicy pracują w kontakcie z czynnikami rakotwórczymi i mutagennymi w latach