Rola systemów wspólnot portowych w podnoszeniu konkurencyjności portów w Europie

Transkrypt

1 Rola systemów wspólnot portowych w podnoszeniu konkurencyjności portów w Europie Dr inż. Artur Pawłowski ITS POLSKA art.pawlowski@wp.pl

2 WSTĘP Morzem transportuje się 80% światowego handlu międzynarodowego. Porty, szczególnie kontenerowe stanowią bramy (gateways) dla interkontynentalnych morskich strumieni transportowych gdzie są przenoszone do rozległych sieci dróg lądowych i odwrotnie. Transport jest planowany i wykonywany jako część zintegrowanego procesu logistycznego, obejmującego wszystkie działalności, związane z łańcuchem dostaw. Porty morskie działają jako centra logistyki morskiej, które dostarczają usług logistycznych na przejściach morze/nabrzeże i nabrzeże/ląd.

3 OBSZARY DZIAŁALNOŚCI LOGISTYCZNEJ DZIAŁALNOŚCI PODSTAWOWE STANDARYZACJA WYROBÓW I USŁUG TRANSPORT ZARZĄDZANIE ZAPASAMI PROCESY ZAMÓWIEŃ DZIAŁALNOŚCI POMOCNICZE SYSTEMY INFORMACYJNE WSPÓLPRACA Z PRODUCENTAMI MAGAZYNOWANIE ZAOPATRZENIE Rys.1. Rodzaje działalności logistycznych

4 DZIAŁALNOŚĆ LOGISTYCZNA LA OGÓLNE USŁUGI LOGISTYCZNE GLS Składowanie Ładowanie i rozładowywanie Rozbieranie i wypełnianie Grupowanie Konsolidoanie Rozsyłanie LOGISTYKA WARTOŚCI DODANEJ VAL Przepakowywanie Kastomizacja Montaż Kontrola jakości Sprawdzanie Naprawy Rys. 2. Usługi logistyczne w portach morskich OGÓLNE USŁUGI WARTOŚCI DODANEJ GVAS Utrzymanie wyposażenia Wynajmowanie wyposażenia Usługi kliringowe Tankowanie Komunikacja Bezpieczeństwo Usługi ochrony Usługi biurowe

5 TRADYCYJNE CELE I SPOSOBY KONKURENCJI PORTÓW Powiększanie udziału w rynku przez zwiększanie liczby użytkowników portu Doskonalenie systemu operacyjnego portu przez rozwoju infrastruktury i wyposażenia transportu, podnoszenie fachowości i jakości usług portowych

6 PRESJA RYNKU NA ZMIANY ZASAD KONKURENCJI W TRANSPORCIE 1. Wzrost obrotów towarami w kontenerach: wzrostu aktywności gospodarczej i handlowej Chin; ponadnarodowe polityki gospodarcze: liberalizacja handlu, globalizacja i integracja gospodarcza np. EU Single Market; nacisk na sprawy bezpieczeństwa i ochrony środowiska naturalnego. 2. Postęp technologiczny w transporcie wzrost zdolności przewozowych statków i pojazdów lądowych; wzrost zdolności urządzeń przeładunkowych. 3. Rozwój technologii informatycznych i telekomunikacyjnych ICT.

7 NOWE WARUNKI KONKURENCJI PORTÓW Wzrost konkurencji między łańcuchami dostaw. Wzrost konkurencji między środkami transportu. Wzrost znaczenia wydajności łańcuchów dostaw, w których znajdują się porty. Wzrost znaczenia transportu intermodalnego i usług związanych z transportem morskim, drogowym, kolejowym i śródlądowym.

8 ZACHOWANIA KONKURENCYJNE PORTÓW 1. Podnoszenie jakości usług portowych. 2. Zmniejszanie kosztów ponoszonych przez dostawców usług portowych i użytkowników portów 3. Dążenie do pozycji krytycznego węzła w zglobalizowanych łańcuchach dostaw 4. Wywieranie nacisku na pozostałych uczestników łańcucha dostaw, aby zwiększali jakość i zmniejszali koszty dostarczanych usług

9 OGRANICZENIA osiągania celów marketingowych i inwestycyjnych portów 1. Wzrost liczby aktorów i złożoności procesów logistycznych 2. Wzrost liczby informacji niezbędnych do wykonywania operacji portowych i łączenia różnych środków transportu i usług z nimi związanych. 3. Stosowanie bilateralnych sposobów komunikacji - wysyłanie dokumentów i formularzy, dotyczących ładunków i zamówień na usługi do każdego z partnerów.

10 NOWE CELE KONKURENCJI MIĘDZY PORTAMI PODNIESIENIE POZYCJI PORTU W OSŁUDZE ŁAŃCUCHÓW DOSTAW w tym: poprawa punktualności, niezawodności i niskich kosztów operacji portowych; poprawa ruchu ładunków przez granice międzynarodowe. NOWE SPOSOBY KONKURENCJI 1. ELASTYCZNA, SZYBKA i WYDAJNA WYMIANA INFORMACJI, dotyczącej operacji portowych i deklaracji celnych w całym łańcuchu dostaw. 2. SKUTECZNE WYKORZYSTYWANIE TECHNIK ICT 3. WPROWADZANIE USŁUGI JEDNEGO OKNA, pozwalających na składanie dokumentów tylko jeden raz tylko w jednym miejscu

11 RYWALIZACJA PORTÓW W DZIEDZINIE KOMUNIKACJI 1. INTEGRACJA INTERESARIUSZY PORTÓW WE WSPÓLNOTACH PORTOWYCH (PORT COMMUNITIES) 2. WDROŻENIE SYSTEMU KOMUNIKACJI W FORMIE STANDARDOWEJ PLATFORMY ELEKTRONICZNEJ ( PORT COMMUNITY SYSTEM), umożliwiającej dostęp do informacji kontrolowany przez wspólnotę; jednokrotne archiwizowanie informacji i zmniejszanie pracy papierowej.

12 SYSTEM WSPÓLNOTY PORTOWEJ PCS (PORT COMMUNITY SYSTEM) definicja Sieć systemów i rozwiązań ITC, należących do prywatnych i publicznych organizacji, tworzących wspólnotę portową, która służy wymianie informacji w relacjach: B2B (business to business), B2G (business to government) i G2G (government to government).

13 ICT DAY TRANSPORT I LOGISTYKA, Gdańsk, września 2012r PARTNERZY SYSTEMU WSPÓLNOTY PORTOWEJ PUBLICZNI: Zarządy portów (osiowych i dowozowych), Izba Celna, posterunki celne, Punkty kontroli fitosanitarnej, Straż graniczna, straż pożarna, służby ochrony portu itd., PRYWATNI: załadowcy, brokerzy statkowi, agenci statkowi, przewoźnicy morscy dalekiego i krótkiego zasięgu, linie żeglugowe, spedytorzy frachtowi, depot pustych kontenerów, operatorzy terminali portowych, przewoźnicy drogowi i kolejowi, dostawcy usług logistycznych, operatorzy infrastruktury i trakcji kolejowej eksporterzy i importerzy

14 ICT DAY TRANSPORT I LOGISTYKA, Gdańsk, września 2012r Rys.3 Komunikacja we wspólnocie portowej przed i po wdrożeniu PCS Źródło: Suzanne Smit, A comparison of Port Community Systemes, Erasmus University Rotterdam 2004

15 ZAKRES USŁUG OFEROWANYCH PREZ PCS 1. Elektroniczne zarządzanie informacjami o obsłudze importu i eksportu towarów w kontenerach w porcie; o statusie, kontroli i ruchu ładunków w całym łańcuchu logistycznym. 2. Obsługa deklaracji celnych. 3. Obsługa towarów niebezpiecznych. 4. Prowadzenie statystyk morskich i związanych. 5. Zarządzanie zawijaniem statków do portu. 6. Zarządzanie ruchem na bramach portowych.

16 RÓŻNORODNOŚĆ PCS W EUROPIE I ŚWIECIE 1. Różne w funkcjonalności PCS Funkcje portów zależne od lokalizacji, zaplecza i pozycji portu. Inwencji i determinacji twórców PCS - dotyczącej zmian w posiadanych systemach informacyjnych i procesach biznesowych. 2. Różne procesy, technologie i standardy Charakterystyki portu - fizyczne, modalne, kompetencyjne i operacyjne. 3. Różne drogi i stany rozwoju PCS Sposób wymiany informacji między partnerami Odpowiedzialność za przechowywanie i dostarczanie informacji

17 MODELE WYMIANY INFORMACJI w PCS Modele komunikacji Bilateralny Zcentralizowany Zdecentralizowany Sposób wymiany informacji Przesyłanie wiadomości między partnerami EDI via VPN Przesyłanie wiadomości między partnerami w XML Wyciąganie informacji z bazy danych brokera EDI Wyciąganie informacji z baz danych partnerów EDI Własność informacji Partnerzy Partnerzy Broker Partnerzy Odpowiedzialność za przechowywanie i dostarczanie danych Odpowiedzialność za format i standardy wiadomości Odpowiedzialność za utrzymanie infrastruktury i funkcjonowanie systemu Odpowiedzialność za usługi wartości dodanej Partnerzy - na podstawie umów dwustronnych Partnerzy Partnerzy - na podstawie umów dwustronnych Broker - zaufana organizacja lokalna lub branżowa Broker - dostawca inf. z centralnej bazy d. - na podstawie upoważnień od partnerów Partnerzy Partnerzy - na podstawie umów z centralnym brokerem zarządzającym systemem Broker - upoważniony do łączenia informacji pochodzących od partnerów, zgodnie z potrzebami użytkowników Partnerzy Partnerzy Broker Broker - jaka dana znajduje się w systemie, - kiedy dana jest odnawiana - gdzie i w jaki sposób można uzyskać dane (nie wie kto ma te dane) Broker Broker Broker Odpowiedzialność za bezpieczeństwo informacji Partnerzy - sprawdzają swoją tożsamość - ustalają środki bezpieczeństwa (czy sprawdzać wiadomość, czy połączenie ) - podejmują dodatkowe zabezpieczenia (Internet) Broker - wymaga stosowania protokółów i poświadczeń tożsamości końcowych użytkowników usług brokera Partnerzy / Broker - ustalają zasady dostępu do usług brokera zależnie od możliwości bazy komputerowej, kontrolującej dostęp do źródeł informacji.

18 ICT DAY TRANSPORT I LOGISTYKA, Gdańsk, września 2012r KORZYŚCI DLA KLIENTÓW Wzrost produktywności, wydajności i szybkości procesów portowych; Zmniejszenie kosztów logistyki i komunikacji, Poprawa relacji z klientami i ułatwienie korzystania z portu Wzrost atrakcyjności portu dla użytkowników. KORZYŚCI DLA PARTNERÓW PCS Wzrost integracji i współpracy członków wspólnoty portowej: lepszą łączność między partnerami w porcie; łatwiejszy dostęp do właściwych danych; lepszą jakość danych dzięki wzajemnemu oddziaływaniu i kontrolowaniu unikanie równoczesnego powielania tych samych danych.

19 ICT DAY TRANSPORT I LOGISTYKA, Gdańsk, września 2012r KORZYŚCI W SKALI EUROPEJSKIEJ 1. Wzrost wydajności łańcuchów logistycznych z udziałem portów wskutek: zwiększenia znajomości procedur logistycznych identyfikowanie wspólnych problemów i najlepszych praktyk zrównoważenie całego systemu transportu towarowego w regionie. 2. Osiąganie celów polityki Unii Europejskiej w zakresie: partnerstwa publiczno prywatnego między partnerami PCS, koncepcji Jednego Okna w relacjach między przedsiębiorstwami.

20 ICT DAY TRANSPORT I LOGISTYKA, Gdańsk, września 2012r Rys. 4 Położenie geograficzne portowych i narodowych PCS Żródło: Antti Posti, Jani Häkkinen, Ulla Tapaninen,, Promoting information exchange with a port community system case Finland, 2012.

21 ICT DAY TRANSPORT I LOGISTYKA, Gdańsk, września 2012r Pozycja Port PCS / Operator PCS Kontenery Ładunki og. Udział kont mln TEU mln ton mln ton/mln ton 1 Rotterdam Portbase 111,5 429,9 0,26 2 Antwerp Seagha 84,7 178,2 0,48 3 Hamburg DAKOSY 79,0 121,2 0,65 4 Bremerhaven BHT/dbh 48,9 68,7 0,71 5 Valencia Valenciaportpcs.net 42,1 63,7 0,66 6 Felixtowe Destin8/ MCP 34,0 19,5 0,64 7 Gioia Tauro 28,5 40,5 0,70 8 Algeciras 28,1 65,5 0,43 9 Zeebrugge 23,9 49,6 0,48 10 Malta Freeport 23,7 50,5 0,47 11 Le Havre ADEMAR/SOGET 23,6 70,5 0,33 12 Barcelona PortIC/Portic 19,5 42,9 0,45 13 Petersburg 19,3 58,0 0,33 14 Genoa 17,6 50,7 0,35 15 Southampton 15,4 39,4 0,39 16 La Spezia 12,9 30,0 0,43 17 Las Palmas 12,0 17,1 0,70 18 Southampton SPIN 11,0 53,2 0,21 19 Marsille PROTIS 9,5 86,0 0,11 20 Gothenburg PLUS 8,8 44,3 0,20 Rys. 5 PCS w 20 największych portach kontenerowych Europy. - członek EPCSA

22 ICT DAY TRANSPORT I LOGISTYKA, Gdańsk, września 2012r WNIOSKI 1. Transport morski w Europe zawodzi w dziedzinie komunikacji złożoność, czasochłonność i różnorodność procedur portowych, integracja z łańcuchami logistycznymi,wykorzystując środki elektroniczne interoperacyjność systemów informacyjnych uwzględniających ekonomikę skali, strategiczne zarządzanie transportem i wydajne planowanie wdrażania strategii. 2. Celem Unii Europejskiej jest utworzenie ram współpracy, zwiększającej konkurencyjność transportu morskiego, 3. Zadaniem portów Województwa Pomorskiego jest utworzenie Systemu Wspólnoty Portowej (PCS) jako jednego okna informatycznego, wspomagającego zawieranie transakcji handlowych i administracyjnych w całych łańcuchach dostaw. 4. Cele wdrożenia PCS Systemu Wspólnoty Portowej w Województwie Pomorskim: uproszczenie i ujednolicenie procedur transakcji handlowych i administracyjnych, poprawa zarządzania i wykorzystania zasobów transportu morskiego, osiągnięcie pozycji osi logistycznych (hubu) i bramy transportowej (gateway), rozwój przemysłu dostawców technologii i usług ICT dla transportu morskiego. zwiększenie konkurencyjności logistycznej i transportowej w skali europejskiej i światowej