ZMIANY KLIMATU PRAWDY I MITY

Transkrypt

1 ZMIANY KLIMATU PRAWDY I MITY Jacek Leśny Katedra Meteorologii Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Projekt realizowany przy wsparciu finansowym instrumentu finansowego LIFE+ Komisji Europejskiej oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

2 Efekt cieplarniany (szklarniowy)

3 Ciepła powierzchnia szkła wypromieniowuje energię Światło przenika przez szkło i ogrzewa powierzchnię w szklarni Podczerwień nie przenika przez szkło i ciepło jest w pułapce Ogrzana powierzchnia promieniuje podczerwienią

4 Energia wyemitowana przez układ Ziemia - atmosfera Energia słoneczna odbita od powierzchni Ziemi = + + Energia docierająca ze słońca Energia słoneczna pochłonięta przez powierzchnię Ziemi ogrzewa ją. Promieniowanie cieplne Ziemi

5 Udział w efekcie cieplarnianym gazów szklarniowych Gaz szklarniowy Obecna temperatura na Ziemi Wielkość efektu w C Para wodna (z chmurami) 20,6 Dwutlenek węgla (CO 2 ) 7,2 Ozon (O 3 ) 2,4 Podtlenek azotu (N 2 O) 1,4 Metan (CH 4 ) 0,8 Freony (CFC S ) <0,8 Razem <33,2 Temperatura na Ziemi 15-5,6-12,8-15,2-16,6-17,4-18,2

6

7 Dwutlenek węgla 29% Tlenki azotu 15% Metan 133% Zmiany Aerozole siarki w lodzie na Grenlandii stężeń gazów szklarniowych

8 IPCC (2001) Kasprowy Wierch AGH Kraków

9 600 [ppm] TEMPO WZROSTU CO %

10 Strumień CO 2 oddychanie roślin Strumień CO 2 pochłaniany przez rośliny Strumień CO 2 z gleby

11 28 lipca 2000 w okolicach Rio Branco, Brazylia. Powierzchnia na zdjęciu 336x333 km. Źródło NASA

12 Temperatura globalna

13 Temperatura globalna

14 Dane ze stacji De Bild, Holandia

15 Źródło: Anisimov and Lavrov, 2004 Miasto Dotknięte budynki Dikson 35% Dudinka 55% Pevek, Amderma 50% Chita 60% Vorkuta 80% Photo by V.Romanovsky

16 Huragan Katrina sierpień 2005

17 Przed i po huraganie, zdjęcie z Biloxi, MS.

18

19

20

21 Życie z powodziami (Tonle Sap Lake, Cambodia)

22 Data Pierwsze liście kasztanowca, Genewa, lata Lata MeteoSweiz 2008

23 Liczba przypadków zachorowań na gorączkę Denga (raport Światowej Organizacji Zdrowia)

24 Fala upałów, lato 2003, Europa Temperatury zaobserwowane w Szwajcarii biły wszelkie rekordy Schär et al, Nature 2004

25 Liczba zgonów Źródło: Helen Johnson, Lois Cook, Cleone Rooney Mortality during the heat wave of August 2003 in England andwales and the use of rapid weekly estimates C Temperatura Kolejne dni sierpnia 0

26 Cztery rodziny scenariuszy Special Report on Emision Scenarios A1 szybki globalny wzrost ekonomiczny, populacja osiąga maksimum w 2050, potem maleje, szybkie wprowadzanie nowych technologii, zanikają różnice regionalne, A2 silne zróżnicowanie regionalne, samowystarczalność i zachowanie tożsamości lokalnej, populacja wolno rośnie cały czas, wzrost ekonomiczny regionalny i wolniejszy niż w A1 B1 świat dąży do unifikacji, populacja jak w A1, szybkie zmiany w strukturze ekonomicznej, nastawione na ochronę środowiska (nowe, efektywniejsze technologie) B2 regionalne rozwiązywanie problemów ekonomicznych, socjalnych i środowiskowych. Populacja rośnie jeszcze wolniej niż w A2. Nastawienie na ochronę środowiska

27 Source: IPCC AR4 WG1 SPM (2007)

28 Rozkład temperatury i częstości występowanie temperatur ekstremalnych Globalne ocieplenie Obecny klimat Przewidywany klimat Mrozy Średnie temperatury Fale upałów Na podstawie bazy danych IPCC, 2003

29 Zdjęcia satelitarne lodowej pokrywy w Arktyce Wrzesień 1979 Wrzesień 2005 Wrzesień 2025 Źródło: NASA, 2005

30 KM/ ºC PRZESUWA SIĘ NA PÓŁNOC STREFA OBSZARÓW UPRAWY ZBÓŻ JARYCH W FINLANDII 30-50% WZROST OBSZARÓW UPRAWY KUKURYDZY W EUROPIE DO 2100 R. ZMIANA GRANICY ZASIĘGU ROŚLIN IPCC 2001, 2007 EEA 2005 Olsen and Bindi 2004

31 10-30% WZROST PLONOWANIA NA PÓŁNOCY DO 2100 R % SPADEK PLONOWANIA UPRAW W POŁUDNIOWYCH REJONACH EUROPY DO 2100 R. WZROST ZAPOTRZEBOWANIA NA WODĘ, W % DLA KUKURYDZY 6 10% DLA ZIEMNIAKÓW IPCC 2001, 2007 EEA 2005 Olsen and Bindi 2004

32 EFEKTY NAWOŻENIA CO2? WPŁYW NA ROLNICTWO/PLONOWANIA EKSTREMALNYCH ZJAWISK POGODOWYCH ROZWÓJ PATOGENÓW (OWADY, GRZYBY, BAKTERIi) IPCC 2001, 2007 EEA 2005 Olsen and Bindi 2004

33 TEMPERATURA POWIETRZA ŚREDNIA ROCZNA mgr Przemysław Mager mgr Tomasz Kasprowicz dr Ryszard Farat

34 25 20 ºC Wydłużenie okresu wegetacyjnego Przyszłość C 0-5 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII około 210 dni około 240 dni Miesiące

35 Wpływ zmian temperatury na sukces uprawy kukurydzy w Polsce Prawdopodobieństwo (w %) dojrzenia kukurydzy w okresie Prawdopodobieństwo (w %) dojrzenia kukurydzy w okresie

36 Wzrost usłonecznienia i temperatury może spowodować, polepszenie warunków uprawy wielu roślin ciepłolubnych

37 Mszyca czeremchowo zbożowa, Rhopalosiphum padi Zima Jesień Wiosna Lato Jesienne wschody zbóż Jeśli 3 dni ze średnią temp. dobową 25 ºC Ruszkowska M. 2006: Uwarunkowania klimatyczne w rozprzestrzenianiu najważniejszych wektorów chorób wirusowych na zbożach w badanych regionach Polski. Progress in plant protection vol.46 no.1

38 ZJAWISKA EKSTREMALNE

39 Nie odziedziczyliśmy Ziemi po rodzicach, pożyczyliśmy ją od naszych dzieci

40 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Jacek Leśny Katedra Meteorologii Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Projekt realizowany przy wsparciu finansowym instrumentu finansowego LIFE+ Komisji Europejskiej oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej