Zalecenia w zakresie bezpieczeństwa mikrobiologicznego owoców i warzyw

Transkrypt

1 Zalecenia w zakresie bezpieczeństwa mikrobiologicznego owoców i warzyw Występowanie zatruć pokarmowych u ludzi może być związane z obecnością wirusów w żywności i wodzie. Żywność zarówno pochodzenia zwierzęcego jak i roślinnego może zostać zanieczyszczona przez kontakt z osobami chorymi, jak również przez skażoną wodę, glebę, urządzenia lub opakowania. Bardzo często do zachorowań dochodzi po spożyciu żywności takiej jak świeże owoce jagodowe (truskawki, porzeczki, maliny) i warzywa. W większości krajów Unii Europejskiej stwierdzono w ostatnich latach wzrost zachorowań wywołanych spożyciem żywności zanieczyszczonej wirusami. Do zakażenia produktów żywnościowych może dojść na każdym etapie pozyskania i przetwórstwa żywności: uprawy, zbioru, przetwarzania, dystrybucji oraz przygotowywania posiłków. Celem uniknięcia ww. zachorowań konieczne jest zachowanie podstawowych zasad higieny na etapie zbioru, skupu, przetwarzania, dystrybucji oraz przygotowywania posiłków i spożywania surowych owoców i warzyw. Podstawowe zalecenia zostały przedstawione w załączonych ulotkach. 1. Zalecenia dla plantatorów w celu ograniczenia zanieczyszczenia owoców i warzyw drobnoustrojami chorobotwórczymi na etapie zbioru. 2. Zalecenia dla prowadzących punkty skupu w zakresie bezpieczeństwa 3. Zalecenia dla przetwórców w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa 4. Zalecenia dla konsumentów w zakresie bezpieczeństwa spożycia owoców i warzyw Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Hajnówce Irena Augustyniak

2 POWIATOWA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA W HAJNÓWCE Hajnówka, ul. Piłsudskiego 10 tel , fax pssehajnowka@wsse.bialystok.pl Hajnówka dnia Wójt Gminy Czyże Pan Jerzy Wasiluk Czyże HŻ Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Hajnówce informuje, że jednym z priorytetowych obszarów z punktu widzenia zidentyfikowanych oraz przewidywanych zagrożeń w zakresie bezpieczeństwa żywności jest produkcja pierwotna owoców miękkich, kiełków przeznaczonych do spożycia oraz warzyw zielonych jedzonych na surowo, ze względu na możliwą obecność zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Do zakażenia produktów żywnościowych może dojść na każdym etapie pozyskania i przetwórstwa żywności: uprawy, zbioru, skupu, przetwarzania, dystrybucji oraz przygotowywania posiłków W ostatnim czasie odnotowano znaczny wzrost powiadomień zgłaszanych do systemu RASFF (systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach), w związku z zakażeniami owoców i warzyw patogennymi wirusami przenoszonymi przez żywność, w tym również pochodzącymi z Polski. W celu ograniczenia zanieczyszczenia owoców i warzyw drobnoustrojami chorobotwórczymi Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Białymstoku przygotowała ulotki skierowane do plantatorów, przedsiębiorców prowadzących punkty skupu owoców i warzyw, podmiotów zajmujących się przetwórstwem owoców (szczególnie miękkich) i warzyw, a także konsumentów. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Hajnówce zwraca się z prośbą o udział w akcji informacyjnej w obszarze bezpieczeństwa mikrobiologicznego owoców i warzyw m.in. poprzez rozpowszechnienie ulotek załączonych do pisma w sposób ogólnie przyjęty w gminie, w tym umieszczenie ich na stronie internetowej urzędu. Załączniki: Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Hajnówce Irena Augustyniak 1. Zalecenia dla plantatorów w celu ograniczenia zanieczyszczenia owoców i warzyw drobnoustrojami chorobotwórczymi na etapie zbioru. 2. Zalecenia dla prowadzących punkty skupu w zakresie bezpieczeństwa 3. Zalecenia dla przetwórców w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa 4. Zalecenia dla konsumentów w zakresie bezpieczeństwa spożycia owoców i warzyw

3 Zalecenia dla konsumentów w zakresie bezpiecznego spożycia owoców i warzyw Przyczyną zaburzeń żołądkowo - jelitowych lub innych chorób, np. żółtaczki pokarmowej może być spożycie świeżych lub mrożonych owoców i warzyw (spożywanych po rozmrożeniu w stanie surowym) zanieczyszczonych drobnoustrojami chorobotwórczymi. Celem uniknięcia ww. zachorowań konieczne jest zachowanie podstawowych zasad bezpiecznego spożywania surowych owoców i warzyw: JAKOŚĆ KUPOWANEJ ŻYWNOŚCI Kupuj żywność wiadomego pochodzenia. JAKOŚĆ STOSOWANEJ WODY Do przygotowywania posiłków (w tym mycia owoców, warzyw) używaj wody zdatnej do picia. Jeśli masz wątpliwości co do jej jakości - używaj wody przegotowanej. HIGIENA W CZASIE PRZYGOTOWYWANIA POSIŁKÓW Myj dokładnie pod bieżącą wodą owoce i warzywa, szczególnie jeśli będziesz je spożywać na surowo, Używaj oddzielnych noży i desek do przygotowywania surowej żywności, Oddzielaj produkty surowe od gotowych do spożycia, Dbaj o czystość naczyń i sprzętu kuchennego, Zawsze myj ręce po wyjściu z toalety oraz przed przystąpieniem do przygotowywania posiłków, Jeśli odczuwasz takie objawy jak: biegunka, wymioty, podwyższona temperatura, kaszel lub żółtaczka nie możesz przygotowywać w tym czasie posiłków! Kupuj świadomie! Myj przed jedzeniem! Często myj ręce!

4 Zalecenia dla plantatorów w celu ograniczenia zanieczyszczenia owoców i warzyw drobnoustrojami chorobotwórczymi na etapie zbioru JAKOŚĆ WODY SŁUŻĄCEJ DO PODLEWANIA UPRAW Ważne źródło pochodzenia wody oraz sposoby jej dostarczania. Woda do upraw powinna spełniać następujące kryteria mikrobiologiczne: Grupa Coli poniżej w 100 ml, Grupa Coli termotolerancyjnej poniżej w 100 ml, Paciorkowce kałowe poniżej w 100 ml, Salmonella nieobecne! nie może być zanieczyszczona fekaliami lub wymiocinami ludzkimi. NAWOŻENIE PŁODÓW ROLNYCH Nie wolno stosować odchodów ludzkich do nawożenia upraw, ponieważ mogą być zanieczyszczone chorobotwórczymi wirusami utrzymującymi się nawet przez kilka miesięcy! DOSTĘP DO TOALET Należy zapewnić wszystkim pracownikom dostęp do toalet w pobliżu plantacji oraz dostęp do czystej, bieżącej wody do mycia rąk oraz środków do higienicznego ich suszenia. Toalety stałe lub przenośne powinny być: umieszczone blisko powierzchni plantacji, w zamkniętym obszarze pola, gdzie pracuje personel, w wystarczającej ilości dla zatrudnionego personelu, tak zaprojektowane, że zapewniają higieniczne usuwanie odpadów i zanieczyszczeń, utrzymywanie w odpowiednich warunkach sanitarnych i dobrym stanie (zapewnione mydło oraz instrukcje), myte i dezynfekowane zgodnie z przyjętymi procedurami, oddzielne dla gości i personelu (o ile to możliwe). STAN SANITARNY POJEMNIKÓW ORAZ NACZYŃ DO ZBIORÓW Owoce i warzywa należy zbierać do czystych i w odpowiednim stanie technicznym naczyń i pojemników. Ponadto podczas zbioru warzyw i owoców należy konsekwentnie egzekwować: mycie rąk przed każdorazowym wejściem na plantację. Zalecane jest stosowanie rękawiczek jednorazowych, posiadanie czystej odzieży przy wykonywaniu pracy, zakaz pracy osób z objawami takimi jak: biegunka, wymioty, podwyższona temperatura, kaszel lub żółtaczka,

5 JAKOŚĆ WODY UŻYWANEJ PODCZAS PRODUKCJI Stosowana woda powinna spełniać wymagania wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. HIGIENA I STAN ZDROWIA PERSONELU Zalecenia dla przetwórców w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa mikrobiologicznego owoców i warzyw Każdy przedsiębiorca jest zobowiązany do zapewnienia identyfikowalności / śledzenia surowców (np. lista dostawców surowców, lista odbiorców produktów) - aby w każdej chwili można było ustalić od kogo zostały zakupione surowce użyte do produkcji oraz komu zostały sprzedane produkty. Zapewnienie dostępu wszystkim pracownikom do toalet i urządzeń wyposażonych w odpowiednie środki do mycia rąk pod bieżącą wodą, Egzekwowanie przestrzegania przez personel podstawowych zasad higieny, Egzekwowanie przestrzegania zakazu pracy osób z objawami takimi jak: biegunka, wymioty, wysoka temperatura lub ostra żółtaczka, Zapewnienie odbycia przez personel odpowiednich szkoleń w zakresie utrzymania właściwej higieny osobistej oraz higieny produkcji. HIGIENA PRODUKCJI Zabiegi mycia i dezynfekcji powinny odbywać się zgodnie z ustalonymi procedurami, Zapobieganie krzyżowaniu się dróg brudnych i czystych (surowiec / produkt), Utrzymywanie w czystości stosowanego sprzętu oraz stanowisk pracy, Stosowanie czystych opakowań, Stosowanie właściwych środków dezynfekcyjnych w tym o działaniu przeciwwirusowym, Egzekwowanie przestrzegania przez personel wdrożonych zasad Dobrej Praktyki Higienicznej, Produkcyjnej, Zapewnienie odpowiednich warunków higieniczno - sanitarnych oraz termicznych przechowywania produktów.

6 Zalecenia dla prowadzących punkty skupu w zakresie bezpieczeństwa mikrobiologicznego owoców i warzyw HIGIENA I STAN ZDROWIA PERSONELU Zapewniony dostęp wszystkim pracownikom do toalet (stałych lub przenośnych) i urządzeń do mycia rąk pod bieżącą wodą. Zapewniona czysta odzież przy wykonywaniu pracy. Egzekwowanie zakazu pracy dla osób z objawami takimi jak: biegunka, wymioty, wysoka temperatura, kaszel lub żółtaczka. Egzekwowanie zakazu wejścia dla osób nieupoważnionych w tym dzieci. Egzekwowanie przestrzegania przez pracowników zasad Dobrej Praktyki Higienicznej, Produkcyjnej. STAN SANITARNY STOSOWANEGO SPRZĘTU, OPAKO- WAŃ ORAZ WARUNKÓW TRANSPORTU Skupowane owoce i warzywa powinny być umieszczone w czystych i w odpowiednim stanie technicznym naczyniach i pojemnikach. Zakupione surowce (owoce, warzywa) do czasu przekazania ich do zakładu przetwórczego powinny być przechowywane w odpowiednich warunkach technicznych i higieniczno - sanitarnych. Transport owoców i warzyw do zakładu przetwórczego powinien odbywać się w czystych i utrzymanych w dobrym stanie technicznym środkach transportu. Ponadto przedsiębiorca jest zobowiązany do zapewnienia identyfikowalności / śledzenia surowców według zasady krok w tył, krok w przód (np. lista dostawców i odbiorców) - aby w każdej chwili można było ustalić od kogo zakupione zostały surowce i do kogo zostały sprzedane dalej.