Budżet Powiatu swoją konstrukcją i zasadami przypomina budżet każdego gospodarstwa domowego. Dochody i przychody to wpływy do portfela

Transkrypt

1 Celem niniejszego informatora jest przybliżenie Państwu podstawowych zagadnień z zakresu budżetu oraz zasad prowadzenia gospodarki finansowej Naszego Powiatu. Budżet Powiatu swoją konstrukcją i zasadami przypomina budżet każdego gospodarstwa domowego. bankowy. Dochody i przychody to wpływy do portfela lub na rachunek Budżet gospodarstwa domowego Budżet Powiatu wynagrodzenia za pracę członków rodziny subwencja ogólna z budżetu Państwa wynagrodzenia z tyt. umowy zlecenia żony odsetki bankowe udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych dotacje celowe z budżetu Państwa stypendia odsetki bankowe renty pomoc finansowa rodziny czynsz za wynajem lokali sprzedaż majątku pomoc finansowa od jednostek samorządu terytorialnego czynsz za wynajem lokali sprzedaż majątku pozostałe kredyt lub pożyczka z banku na zakup samochodu, pralki pożyczka od rodziny lub znajomych na zakup komputera pozostałe kredyt lub pożyczka z banku na budowę dróg i chodników obligacje komunalne 1

2 Wydatki i rozchody to wypływy z portfela lub rachunku bankowego Budżet gospodarstwa domowego Budżet Powiatu wydatki bieżące ( żywność, czynsze, opłaty za energię, gaz, zakup odzieży, nauka dzieci, usługi medyczne, remonty, wyposażenie mieszkania) wydatki majątkowe (zakup mieszkania, samochodu, komputera) wydatki na obsługę długu (odsetki od zaciągniętego kredytu lub pożyczki na zakup mieszkania, samochodu) rozchody (spłata rat kapitałowych od zaciągniętego w banku kredytu lub pożyczki, spłata pożyczki zaciągniętej od rodziny lub znajomych) wydatki bieżące (wynagrodzenia, składki ZUS, podatek, czynsze, opłaty za energię, gaz, zakup odzieży, zakup żywności, stypendia dla dzieci i młodzieży, usługi medyczne, remonty, wyposażenie jednostek organizacyjnych powiatu) wydatki majątkowe ( zakup gruntów i budynków, budowa dróg i chodników, zakupy komputerów) wydatki na obsługę długu (odsetki od zaciągniętego kredytu lub pożyczki) rozchody (spłata rat kapitałowych od zaciągniętego w banku kredytu lub pożyczki, wykup obligacji komunalnych)... widzą Państwo podobieństwa i różnice? Teraz bliżej o budżecie Powiatu... Gospodarka finansowa Powiatu prowadzona jest w oparciu o budżet. Jest to plan dochodów, wydatków, a także przychodów i rozchodów uchwalany przez Radę Powiatu na każdy rok kalendarzowy. W trakcie roku w budżecie mogą być dokonywane zmiany. Jest to spowodowane różnymi czynnikami: zmianą sytuacji i potrzeb, pojawieniem się nowych priorytetowych zadań, wypracowaniem dodatkowych dochodów itp. Realizacja budżetu może być inna niż założony plan. Dochody mogą być wykonane w kwotach wyższych niż planowane, można je wówczas przeznaczyć na dodatkowe wydatki, bądź też pozostawić do wykorzystania w latach następnych. Wydatki natomiast nie mogą być wyższe od planu, gdyż mogłoby to doprowadzić do zachwiania równowagi budżetowej (nieograniczonych wydatków). 2

3 Skąd mamy pieniądze? Wcześniej wskazaliśmy podstawowe źródła dochodów powiatu. Nie wszystkie terminy mogą być jednak Państwu znane, stąd: Słowniczek Subwencja ogólna są to środki finansowe przekazywane powiatowi z budżetu państwa. Dotacje celowe są to środki finansowe przekazywane powiatowi na ściśle określony cel. Środki z Unii Europejskiej są to środki finansowe z budżetu UE, które powiat może otrzymać na realizację ściśle określonych zadań. Udziały w podatkach budżetu państwa są to środki finansowe przekazywane powiatowi z tytułu udziału powiatu we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz od osób prawnych. Dochody własne to wszystkie pozostałe środki finansowe, które wpływają do budżetu powiatu. Rada powiatu decyduje na jaki cel zostaną przeznaczone środki pochodzące z subwencji ogólnej, udziałów w podatkach budżetu państwa oraz z dochodów własnych. W przypadku dotacji celowych oraz środków pochodzących z Unii Europejskiej - należy się z nich dokładnie rozliczyć. 3

4 Teraz przedstawimy źródła dochodów wraz z planowanymi do uzyskania w 2005 roku kwotami dochodów Dochody własne opłaty komunikacyjne (za rejestrację pojazdów, wymianę prawa jazdy) opłaty pensjonariuszy za pobyt w domach pomocy społecznej opłaty za zajęcie pasa drogowego (za prowadzenie robót w pasie drogowym i umieszczenie w nim urządzeń nie związanych z funkcjonowaniem dróg) darowizny w postaci pieniężnej wpływy ze sprzedaży oraz z najmu i dzierżawy składników majątkowych (ze sprzedaży lokali mieszkalnych, za dzierżawy i czynsze z najmu lokali stanowiących majątek Powiatu ) pomoc finansowa od jednostek samorządu terytorialnego (od gmin) odsetki bankowe zł 12,09 % Subwencja ogólna oświatowa ( na utrzymanie powiatowej oświaty) równoważąca (uzupełnienie dochodów Powiatu) zł 49,91% Udziały w podatkach budżetu państwa podatek dochodowy od osób fizycznych (osób zamieszkałych na obszarze Powiatu) podatek dochodowy od osób prawnych (firm posiadających siedzibę na obszarze Powiatu) zł 21,44 % Dotacje celowe na zadania administracji rządowej (m.in. na utrzymanie Straży Pożarnej, opłacenie składek na ubezpieczenie zdrowotne bezrobotnych) na zadania własne (na utrzymanie domów pomocy społecznej) na zadania w ramach porozumień (na przeprowadzenie poboru do wojska) zł 14,49 % Środki z Unii Europejskiej zł 2,7 % OGÓŁEM DOCHODY zł Budżet Powiatu w ponad 80 % uzależniony jest od środków pochodzących z budżetu państwa (subwencja ogólna, dotacje celowe, udziały w podatkach). Powiat nie ma bezpośredniego wpływu na ich wysokość. Również dochody własne one na podstawie przepisów prawa (ustaw, rozporządzeń) określających ich poziom. 4

5 Na co wydajemy pieniądze? Wydatki budżetu to nic innego jak zabezpieczanie potrzeb lokalnej społeczności czyli wszystkich mieszkańców Naszego Powiatu. Potrzeby realizowane są w postaci zadań Powiatu, wykonywanych za pomocą powiatowych jednostek budżetowych, do których należą: - szkoły ponadgimnazjalne: 1. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1 w Bełchatowie 2. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 w Bełchatowie 3. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 3 w Bełchatowie 4. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 4 w Bełchatowie 5. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Szczercowie 6. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Zelowie 7. Centrum Kształcenia Praktycznego w Bełchatowie - placówki edukacyjno-wychowawcze: 8. Bursa Szkolna i Ośrodek Interwencyjno-Socjalizacyjny w Bełchatowie 9. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Bełchatowie 10.Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Bełchatowie 11.Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Łękawie - placówki opiekuńczo-wychowacze: 12.Dom Dziecka w Dąbrowie Rusieckiej 13.Rodzinny Dom Dziecka w Ruścu - domy pomocy społecznej: 14.Dom Pomocy Społecznej w Zabłotach 15.Dom Pomocy Społecznej w Bełchatowie - pozostałe: 16.Powiatowy Zarząd Dróg w Bełchatowie 17.Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bełchatowie 18.Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Bełchatowie 19.Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Bełchatowie 20.Powiatowy Urząd Pracy w Bełchatowie 21.Starostwo Powiatowe w Bełchatowie Jednostki te zwane budżetowymi na swoją działalność, a ściślej na wykonywanie w imieniu Powiatu jego zadań otrzymują środki z budżetu Powiatu i do budżetu odprowadzają wszystkie gromadzone dochody. Z budżetu Naszego Powiatu największą część wydatków przeznacza się na realizację następujących zadań: 5

6 Oświata, edukacja i wychowanie - na funkcjonowanie szkół ponadgimnazjalnych i placówek edukacyjno-wychowawczych przeznacza się zł (51,75 %), z tego na: wydatki bieżące jednostek zł wydatki majątkowe zł Do Naszych szkół uczęszcza uczniów. Administracja publiczna to koszty działalności Starostwa Powiatowego, Rady Powiatu i promocji Powiatu oraz przeprowadzenia poboru do wojska. Na zadania te przeznacza się zł (12,89 %), z tego na: wydatki bieżące administracji zł wydatki majątkowe zł Pomoc społeczna na funkcjonowanie placówek opiekuńczo-wychowawczych, domów pomocy społecznej, Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie oraz wypłatę świadczeń dla rodzin zastępczych przeznacza się zł (12,77 %), z tego na: wydatki bieżące jednostek zł wydatki majątkowe zł W placówkach przebywa 61 wychowanków. W domach pomocy społecznej 150 pensjonariuszy. Transport i łączność na utrzymanie oraz modernizację dróg i chodników powiatowych oraz działalność Powiatowego Zarządu Dróg przeznacza się zł (6,14 %), z tego na: wydatki bieżące jednostki zł wydatki majątkowe zł Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa na zadania związane z czuwaniem nad bezpieczeństwem i ochroną przed pożarem realizowane przez Komendę Powiatową Państwowej Straży Pożarnej przeznacza się zł (5,77 %), z tego na: wydatki bieżące jednostki zł wydatki majątkowe zł 6

7 Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej na działalność Powiatowego Urzędu Pracy, który zajmuje się przeciwdziałaniem bezrobociu oraz zadania związane z rehabilitacją osób niepełnosprawnych i orzekaniem o niepełnosprawności przeznacza się zł (3,11 %), z tego na: wydatki bieżące jednostek zł wydatki majątkowe zł W urzędzie pracy zarejestrowanych jest bezrobotnych Ochrona zdrowia na opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne za wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz bezrobotnych bez prawa do zasiłku, a także zadania związane z ratownictwem medycznym przeznacza się zł (2,82 %), z tego na: wydatki bieżące jednostek zł wydatki majątkowe zł Obsługa długu publicznego na spłatę odsetek od zaciągniętych w poprzednich latach kredytów i pożyczek czyli obsługę długu Powiatu przeznacza się zł (1,89 %). Pozostałe zadania związane m.in. z rolnictwem i łowiectwem, leśnictwem, turystyką, gospodarką mieszkaniową, nadzorem budowlanym, kulturą i ochroną dziedzictwa narodowego oraz kulturą fizyczną i sportem przeznacza się łącznie zł (2,86 %), z tego: wydatki bieżące jednostek zł wydatki majątkowe zł Zatem w 2005 roku łącznie planuje się wydać zł, a ile z tego przeznaczymy na inwestycje powiatowe? Na inwestycje czyli wydatki majątkowe z budżetu 2005 roku chcemy przeznaczyć kwotę zł, co stanowi 4 % wszystkich wydatków. I tak: na budowę oraz poprawę jakości dróg i chodników na terenie Powiatu przeznaczymy zł na budowę ekologicznej ścieżki rowerowej wzdłuż drogi powiatowej na odcinku Słok-Poręby przeznaczymy zł 7

8 na zakup samochodu na potrzeby Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego przeznaczymy zł na zakup samochodu, sprzętu komputerowego na potrzeby Starostwa Powiatowego przeznaczymy zł i oprogramowania na zakup sprzętu i uzbrojenia dla Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej oraz zakup psa policyjnego na potrzeby Komendy Powiatowej Policji przeznaczymy zł na system alarmowy oraz zakup urządzeń i wyposażenia dla jednostek oświatowych przeznaczymy zł na zakup wyposażenia na potrzeby Centrum Powiadamiania przeznaczymy zł Ratunkowego na rozbudowę Domu Pomocy Społecznej w Zabłotach oraz sygnalizację przeciw pożarową w Domu Pomocy Społecznej w Bełchatowie przeznaczymy zł na zakup sprzętu komputerowego na potrzeby Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie przeznaczymy zł na ochronę zabytków powiatowych przeznaczymy zł. Dzięki inwestycjom Powiat może lepiej realizować swoje zadania, a tym samym poprawiać poziom życia mieszkańców. A skąd weźmiemy pieniądze na ich realizację Na sfinansowanie inwestycji drogowych oraz w domach pomocy społecznej planujemy wyemitować obligacje powiatowe. Pozostałe inwestycje sfinansowane zostaną dochodami budżetu Powiatu. 8

9 Równowaga budżetowa W budżecie oprócz dochodów i wydatków występują jeszcze przychody i rozchody. Tak jak w każdym gospodarstwie domowym, również w powiecie może się zdarzyć, iż zgromadzone dochody nie wystarczą na zabezpieczenie wszystkich potrzeb czyli wydatków. Wtedy pieniądze trzeba pożyczyć, a później je oddać. Co to są przychody i rozchody? Przychody są to środki, które pożyczamy, są to kredyty, pożyczki oraz środki pochodzące z emisji obligacji powiatowych. Przychodami są także środki zaoszczędzone w latach ubiegłych. Dzięki nim można sfinansować wyższe wydatki, zrealizować duże inwestycje w krótszym okresie czasu. Rozchody są to środki, które oddajemy, czyli spłata wcześniej zaciągniętych kredytów, pożyczek oraz wykup obligacji powiatowych - spłata zadłużenia. Zawsze możemy wydać tylko tyle pieniędzy ile uda nam się zgromadzić. 9

10 W 2005 roku Powiat planuje uzyskać dochody w wysokości zł, ponadto posiada zaoszczędzone środki z lat ubiegłych w kwocie zł. Łącznie dysponujemy kwotą zł. Na wydatki planuje się przeznaczyć środki w wysokości zł, a na spłatę zadłużenia zł, co daje razem kwotę zł. Różnica w kwocie zł musi zostać pokryta przychodami, dlatego też na taką wartość zostaną wyemitowane obligacje powiatowe. Przepisy prawa wyznaczają górną granicę zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego, nie można ich zaciągać w dowolnych wysokościach. Zadłużenie nie może przekroczyć 60 % planowanych na dany rok dochodów. Powiat Bełchatowski mieści się w tej granicy, gdyż wskaźnik wynosi 23,12 %. Teraz zobaczą Państwo jak kształtuje się budżet 2005 roku w porównaniu do budżetów lat ubiegłych. Aby mogli Państwo porównać budżet powiatu do budżetu własnego gospodarstwa domowego, wartości dochodów i wydatków przedstawiliśmy w przeliczeniu na jednego mieszkańca Naszego Powiatu Dochody Wydatki Jak widać na przedstawionym wykresie wartości dochodów i wydatków z roku na rok ulegają ciągłym zmianom. Wynika to głównie ze zmiany zakresu zadań przypisanych Powiatowi do realizacji oraz zapewnienia środków finansowych koniecznych na ich realizację w postaci zwiększenia dochodów. Mamy nadzieje że w tej krótkiej formie udało nam się w sposób możliwie prosty i ciekawy przybliżyć Państwu zagadnienia związane z budżetem i gospodarką finansową Naszego Powiatu ;-) Wszystkich zainteresowanych zapraszamy na stronę gdzie dostępne są informacje o Powiecie Bełchatowskim oraz gdzie znajduje się budżet powiatu i jego zmiany. 10