OBRAZ POLSKIEJ SPOŁECZNOŚCI WOLNEGO I OTWARTEGO OPROGRAMOWANIA
|
|
- Maciej Piotrowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI INSTYTUT SOCJOLOGII GRZEGORZ DOBROWOLSKI OBRAZ POLSKIEJ SPOŁECZNOŚCI WOLNEGO I OTWARTEGO OPROGRAMOWANIA Praca magisterska napisana pod kierunkiem: dr hab. Bogdan Gębski prof. US Hasła identyfikujące pracę: 03 metodologia nauk społecznych i socjologicznych 31 komunikacja społeczna Szczecin 2009
2 2
3 Spis treści WSTĘP...5 METODOLOGIA...6 Socjologia...6 Metodologia badań społecznych...6 Zmienne...9 Badania na potrzeby pracy...10 Cel i problematyka badań...10 Proces doboru próby...12 Ankieta internetowa różnice pomiędzy ankietą tradycyjną...14 Pytania badawcze...15 Założenia...17 WPROWADZENIE...18 Czym jest otwartość?...18 Rys historyczny...20 Przedstawiciele...26 SPOŁECZNOŚĆ ENTUZJASTÓW...31 Świadomość społeczności...31 Organizacja w środowisku braku organizacji...34 Normy...36 Kod, publiczna domena i filozofia...40 Słowa krytyki w stronę otwartej kultury...44 My i oni...47 Odpowiedzialność grupowa...50 ZNACZENIE ZEWNĘTRZNE...53 Cenzura i wolność słowa...53 Echa otwartości w polityce...56 Na drodze do lepszego świata...59 WiOO w polskiej szkole...62 OBRAZ POLSKIEJ SPOŁECZNOŚCI WiOO...64 Pierwsze spojrzenie na społeczność...64 Hipotezy w świetle badań empirycznych...70 Pomaganie innym poprawia nastrój...70 Zrzeszanie się w grupie wolontariuszy jest łatwiejsze...74 Zamknięte oprogramowanie ogranicza wolność działań i wypowiedzi...79 Osoby używające wolnego oprogramowania uważają się za bardziej kreatywne.80 Wspólne kreowanie jest doskonałą drogą na integrację...81 Bariery językowe mają znaczenie przy współpracy...85 Treści budowane i zmieniane przez wiele osób są bardziej rzetelne niż treści tworzone przez jeden podmiot...86 Twórczość wolnego oprogramowania kwitnie w bogatszych regionach...87 Większość zwolenników WiOO to studenci...88 Niektórzy dokonują wyboru oprogramowania, sugerując się też jej licencją
4 Wśród autorów współtworzących wolne rozwiązania, odpowiedzialność jest zbiorowa...89 Zwolennicy i autorzy wolnego oprogramowania ufają wszystkim, nawet nowym, członkom projektu w tym samym stopniu...91 Zwolennicy i autorzy WiOO nie szukają winnych, gdy znajdą błąd w kodzie programu...93 Współpraca w ramach WiOO poszerza kwalifikacje i doświadczenie...93 Współautorzy WiOO rozpoczynają współprace ze względu na społeczność...99 Autorzy WiOO są zadowoleni ze współpracy z innymi osobami bardziej niż z samodzielnego wyszukiwania rozwiązania Zwolennicy WiOO nie spotykają się ze sobą osobiście Współautorzy WiOO chronią swoją prywatność Współautorzy WiOO szanują zdanie i propozycje innych współautorów Współautorzy unikają gratyfikacji finansowych za swoją pracę PODSUMOWANIE BIBLIOGRAFIA SPISY Tabele Wykresy SŁOWNICZEK ZAŁĄCZNIKI Hipotezy i pytania badawcze Treść formularza ankiety
5 WSTĘP Niniejsza praca dotyczy sieciowej zbiorowości, jaką jest społeczność Wolnego i Otwartego Oprogramowania. Jest to nietypowa społeczność oparta na altruizmie, której znaczenie w świecie biznesu, polityki i nauki znacznie urosło w ciągu kilku lat. Społeczność ta składa się użytkowników i autorów projektów posiadających wolną licencję, to znaczy, taką, która umożliwia bezpłatne użytkowanie i legalne rozpowszechnianie, jak i zmienianie, oprogramowania. W części teoretycznej, autor próbuje wyjaśnić, jaki wpływ na ówczesny świat wywiera ta szeroka zbiorowość. Jej poznanie i zrozumienie nie jest możliwe bez zapoznania się z genezą zjawiska i kilkoma kluczowymi postaciami, o czym traktuje pierwsza część tej pracy. Sama społeczność zorientowana jest na wiele zjawisk i pojęć, posiada silne odczucia wobec swoich własnych idei, filozofii i praw własności. Okazuje się być czymś dużo więcej, niż grupą ludzi, których łączy wspólny cel praca nad jednym projektem to społeczność, która przez lata istnienia wytworzyła swoje własne, charakterystyczne zasady, normy i prawa, które przeplatają się z użyciem technologii. Jej komunikacja, działania, są kreowane, zarządzane, a czasem nadzorowane, przez technologię. Na drugim biegunie, społeczność Wolnego i Otwartego Oprogramowania wydaje się zaniedbana przez nauki społeczne. Będąc zjawiskiem tak głęboko wybiegającym poza ramy informatyki, nadal pozostaje mylnie związana ze światem komputerów. Autor, w niniejszej pracy, po zapoznaniu czytelnika z podstawami świata Otwartych Źródeł, przystępuje do przedstawienia wyników z badania polskiej społeczności WiOO. Badanie przeprowadzone zostało w formie ankiety internetowej i wyniki z niego ukazują wiele cech otwartej społeczności. 5
6 METODOLOGIA Socjologia Jak pisze Barbara Szacka, socjologia, ekonomia i nauki polityczne są zgodnie uważane za rdzeń nauk społecznych 1. Nieprzypadkowo socjologia znajduje się wśród tych nauk, Zygmunt Bauman do tej listy dodaje również historię. Nauki te skupiają się na ludziach i ich działaniach, gdyby nie ludzka aktywność, te dziedziny wiedzy nie miałyby racji bytu 2. Socjologia łączy w sobie elementy wielu innych nauk, a sama nauka jest silnie zróżnicowana. Jej podstawowe zróżnicowanie wynika ze zmagania się na jej gruncie dwu koncepcji nauki o procesach i zjawiskach zachodzących w zbiorowościach ludzkich. Wedle jednej, socjologia jest taką samą nauką jak nauki zajmujące się zjawiskami i procesami zachodzącymi w przyrodzie i w toku postępowania badawczego powinna odwoływać się do ich wzorów. Wedle drugiej, która, wskazując na specyfikę świata człowieka, kwestionuje te wzory, socjologia jest bliższa naukom humanistycznym. Możemy więc mówić o socjologii scjentystycznej i socjologii humanistycznej 3. Metodologia badań społecznych Socjolog włada wachlarzem narzędzi badawczych, metod i podejść do danych, które pozwalają zebrać jak najcenniejsze dla niego informacje, z przeróżnych rodzajów badanego materiału. Najbardziej podstawowe rozróżnienie narzędzi badawczych wymienia: ankieta, wywiad, obserwacja, źródła pisane i eksperyment. Dane, jakie 1 Barbara Szacka, Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003, s Zygmunt Bauman, Socjologia, Poznań 1990, s Barbara Szacka, Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003, s
7 powstają przy użyciu wybranych przez badacza narzędzi analizować może jakościowo lub ilościowo, przy czym, nie ma jednego ustalonego porządku, te same narzędzia generować mogą dane gotowe do obróbki zarówno ilościowej, jak i jakościowej. Wszystko zależy od wymagań i przewidywań samego naukowca 4. Oppenheim zaleca następujący porządek postępowania badawczego: 1. Wybór celów badania i ewentualnie teorii, które mają być sprawdzane. ( ) 2. Przegląd fachowej literatury, dyskusje z informatorami i zainteresowanymi organizacjami. 3. Wstępna konceptualizacja badania i następujące po niej wywiady pogłębione ; ponowna konceptualizacja celów badania. 4. Wybór planu badania i ocena jego wykonywalności ze względu na ograniczenia czasowe, finansowe oraz kadrowe. [...] 5. Wybór hipotez badawczych. [...] 6. Zaprojektowanie lub zaadaptowanie odpowiednich narzędzi badawczych i metod [ ]. 7. Przeprowadzenie niezbędnych badań pilotażowych w celu wypróbowania narzędzi, udoskonalenia ich i ponownego wprowadzenia.[...] 8. Zaprojektowanie prób. [ ] 9. Dobór próby. Wybór osób, do których się zwrócimy. 10. Badania terenowe. [ ] 11. Przetwarzanie danych: kodowanie odpowiedzi [ ]. 12. Analiza statystyczna [.]. 13. Zestawienie wyników i sprawdzenie hipotez. 14. Redakcja sprawozdania z badań [ ]. 5 Powyższe punkty nie są sztywno ustalonym obowiązkiem, dozwolone są odstępstwa lub zmiana ich kolejności, ogólnie, dozwolone jest wszystko, co nie zakłóci samego procesu badawczego, a zmieni wymiar badania na tyle, jak dalece badacz uzna 4 Ibidem, s A. N. Oppenheim, Kwestionariusze, wywiady, pomiary postaw, Poznań 2004, s
8 to za konieczne. Powyższy model nie jest obowiązkiem, zależnie od sytuacji, badacz sięgnąć może nawet po teorię ugruntowaną, która zapewnia podejście z otwartym umysłem. Teoria ugruntowana proponuje dokładny i rzetelny opis danych, jakie zbiera naukowiec, socjolog może zacząć zbierać je w dowolnym dla niego punkcie. Zamiast sprawdzać teorię, buduje ją bezpośrednio z danych 6. Badania socjologiczne nie są od siebie odizolowane, każde badanie pozwala postawić nowe pytania i daje okazje do znalezienia i wyjaśnienia nowego zjawiska lub problemu. Wymiar czasowy badań badacz również ustala samodzielnie, jednak rzeczywiście, istnieją dwa modele czasowego rozłożenia procesu badawczego. Badania przekrojowe składają się z obserwacji próby czy przekroju jakiejś populacji lub zjawiska, zebranych w jednym punkcie w czasie[...]. Badania dynamiczne, są to tak zaplanowane badania, aby umożliwić obserwację tego samego zjawiska przez dłuższy czas 7. Babbie zaleca dokładne zastanowienie się nad celem badań, zanim w ogóle się je rozpocznie, łącznie z analizują literatury z badań podobnych, by w miarę możliwości, zasugerować się już istniejącymi planami lub modelami. Następnym krokiem jest konceptualizacja. Badacz musi wyjaśnić i zdefiniować pojęcia, jakimi chce operować. Jest ważne, aby on sam je rozumiał, ale zapisane, zapewniają niezmienność w trakcie trwania badania i pozwalają się łatwo poznać osobom trzecim. Następnym krokiem jest wybór metody badawczej. Metoda zależy od bardzo wielu czynników, rodzaju badanego środowiska, tematu, celu, rodzaju danych, jakie badacz chce uzyskać, zasobów finansowych lub kadrowych. Kolnym etapem jest operacjonalizacja, czyli wybór technik pomiaru. Na tym etapie, badacz dobrze wie, co chce zmierzyć, musi tylko zbudować odpowiednie narzędzia pomiaru. W wypadku, na przykład, kwestionariusza ankiety, musi ułożyć pytania. Kolejnym zadaniem przed naukowcem jest dobór próby. Ogólnie, nie jest możliwe zbadanie wszystkich członków populacji, dlatego też należy dobrać grupę, która najlepiej odzwierciedlała będzie całą populację, jaką chce zbadać. 8 6 Barney G. Glaser, Anselm L. Strauss, The discovery of grounded theory: strategies for qualitative research, Aldine Transaction 1999, s E. Babbie, Badania społeczne w praktyce, Warszawa 2004, s Ibidem, s
9 Mając już powyższe ustalenia, badacz może przystąpić do właściwych badań. W tym momencie, zbiera on dane rozsyła ankiety, wychodzi w teren, by wykonać obserwacje, wysyła ankieterów itp., po tym etapie, ma już niezakodowane i nieprzeanalizowane dane. Te informacje wymagają następnie przetworzenia, bezpośrednio po tym, analizy. 9 Zmienne Zmienna jest nośnikiem danych, jakie zbierane są z materiałów. Każda zmienna ma dwie istotne cechy: po pierwsze, składające się na nią wartości muszą być wyczerpujące. Aby zmienna mogła być w jakikolwiek sposób użyteczna w badaniu, musimy być w stanie sklasyfikować każdą obserwację w kategoriach wartości składających się na zmienną.[...] Wartości zmiennej muszą być także wzajemnie rozłączne. Każda obserwacja musi dać się zakwalifikować w kategoriach jednej i tylko jednej wartości. 10 Istnieją cztery poziomy pomiaru, w jakich możemy operować danymi w zmiennych. Poziom nominalny to wartości, które są wzajemnie rozłączne i wyczerpujące. Wartości w zmiennych nominalnych nie da się uporządkować hierarchicznie. Taki porządek można uzyskać już w zmiennych porządkowych (porządkowy poziom pomiaru). Wartości te odpowiadają względnie wyższemu lub niższemu poziomowi zmiennej. Następny poziom to pomiar interwałowy, podobnie jak porządkowym, pozwala nie tylko ustalić hierarchię wartości zmiennej, ale też przedziały pomiędzy wartościami są zawsze równe. Do tego typu zmiennych, bardzo podobny jest ostatni poziom pomiaru, ilorazowy. Wprowadza on punkt zerowy do poziomu zmiennej Ibidem, s Ibidem, s Ibidem, s
10 Badania na potrzeby pracy Na potrzeby tej pracy, przeprowadzono badanie za pomocą kwestionariusza ankiety. Sam proces powstania projektu badań podzielić można na: 1. Wybór celów badania 2. Przegląd fachowej literatury, dyskusje z informatorami i zainteresowanymi organizacjami na tym etapie autor zainteresował się podobnymi badaniami, których, szczególnie w Polsce, nie udało się znaleźć. Przeprowadził szereg krótkich wywiadów Konceptualizacja i operacjonalizacja wykorzystanie zebranej dotychczas i posiadanej wiedzy w celu zbudowania pojęć i pytań badawczych. 4. Zaprojektowanie narzędzia badawczego w tym wypadku, jest to kwestionariusz ankiety Badanie pilotażowe dało respondentom możliwość wypełnienia ankiety i umieszczenia swoich komentarzy. Wielu respondentów chętnie nawiązało dyskusję z autorem. 6. Dobór próby 7. Zbieranie danych 8. Analiza statystyczna 9. Zestawienie wyników i sprawdzenie hipotez. Cel i problematyka badań 12 Jeden wywiad przeprowadzony został z właścicielem niemieckiej firmy informatycznej działającej, między innymi, na terenie Szczecina. Trzy wywiady przeprowadzono z programistami trzech popularnych projektów Open Source, wszyscy to Polacy. Ponadto, autorowi pomogły jego własne doświadczenia w pracy na rzecz projektów Otwartego Oprogramowania. 13 Kod kwestionariusza ankiety został napisany od podstaw przez autora. Podobnie jak system kodowania i przechowywania danych, został opracowany od podstaw tylko na potrzeby badania na rzecz tej pracy magisterskiej. 10
11 Ruch wolnego oprogramowania staje się coraz lepiej znany, nie tylko w kręgach informatycznych. Jego zwolennicy i członkowie robią dużo więcej, niż zwykła praca przed komputerem, cechuje ich nietypowe podejście do pojęcia dóbr, kultury i własności. Coraz więcej osób zaraża się altruizmem na rzecz Wolnego Oprogramowania, widząc w nim szansę na lepszy świat. Zjawisko to jest zaniedbane w polskiej nauce, a posiada coraz większy wpływ na wszystkie sfery życia. Wpływa nie tylko na to, jak korzystamy z komputera, otwiera oczy politykom na otwartą i przejrzystą administrację państwową, rządom i korporacjom na problem zapisywania swoich danych w formatach będących cudzą własnością (tym samym, właściciel formatu decyduje, czy będzie można go odczytać, czy nie). Finanse stały się mniejszym problemem przy współudziale kultury, a wiele usług, nie tylko teleinformatycznych, dzięki wolnym rozwiązaniom, stało się bardziej dostępne na całym świecie. Biznes pełnymi garściami czerpie z Wolnego Oprogramowania, wiele nowoczesnych rozwiązań pojawia się praktycznie tylko dzięki Open Source. Duże korporacje odważnie i pewnie inwestują w otwartość, często zatrudniając na swój koszt programistów, którzy, efekty swojej pracy, udostępniają na wolnej licencji, w ten sposób, może korzystać z nich nawet konkurencja. Z punktu widzenia socjologii, zjawisko to jest interesujące ze względu na nietypową społeczność sieciową, jaką buduje. Odmienia bierne komunikowanie masowe i daje możliwość współtworzenia kultury każdemu, kto ma dostęp do internetu. Wiele wytworów Wolnego Oprogramowania używane jest na uniwersytetach i ośrodkach badawczych na całym świecie, dzięki cenie, dostępności i możliwości modyfikacji 14. Celem badania jest odpowiedź na pytanie, czy społeczność wolnego oprogramowania to indywidualnie działający egoiści, zainteresowani czymś zupełnie innym, niż współpraca, czy też osobnicy społeczni, którzy nie mogliby funkcjonować bez społecznej otoczki. Autor zadał sobie pytanie, czy czują satysfakcję ze swojej pracy? Czy czerpią z niej korzyści? Czy starają się wchodzić w interakcje z innymi 14 Autor pragnie zauważyć, że znakomita część niniejszej pracy powstała z użyciem wolnego oprogramowania. Jedynym programem komercyjnym wykorzystanym do analizy danych jest SPSS (SPSS Inc.). Pozostałe projekty to: Mint Linux/OpenOffice.org (Sun Microsystems), Eclipse Galileo (Eclipse Foundation), Debian Linux/Apache Web Server, R, PSPP. Samą ankietę internetową stworzono z użyciem technologii PHP4, która również dostępna jest na licencji Open Source. 11
12 uczestnikami projektów? Przede wszystkim, czy czują się członkami zbiorowości i jak traktują pojęcie odpowiedzialności? Proces doboru próby Badaną populacją są zwolennicy i członkowie ruchu wolnego oprogramowania. Jak w wypadku wielu badań, zastosowanie doboru losowego, ze spełnieniem wszystkich jego wymogów, okazało się niestety niemożliwe. W badaniach zastosowano dobór nieprobabilistyczny, oparty o dostępność informatorów. Metoda ta w sposób oczywisty nie dopuszcza żadnej kontroli nad reprezentatywnością próby. Może ona być uzasadniona tylko wtedy, gdy badacz chce zbadać cechy osób przechodzących przez dane miejsce o określonych porach lub gdy nie ma możliwości zastosowania mniej ryzykownych metod doboru próby 15. Autor dokładnie przeanalizował możliwe scenariusze wykorzystania innej techniki. Wziął pod uwagę fakt, że fora internetowe posiadają listy użytkowników, ale każde forum skupia tylko fragment społeczność. Grupy dyskusyjne nie posiadają takich list, również dostęp do nich ograniczony jest poziomem wiedzy technicznej. Innymi słowy, dobór losowy nie jest możliwy w wypadku tej społeczności. Badacz umyślnie zrezygnował również z metody kuli śnieżnej. Polega ona na odnalezieniu kilku reprezentantów badanej grupy i poproszenie o informacje, jak i gdzie odszukać pozostałe osoby 16. Wykorzystanie doboru kwotowego również nie jest możliwe, gdyż nie są znane żadne dane na temat zbiorowości, nawet tak podstawowe, jak ilość, nie mówiąc już o procentowym rozłożeniu cech populacji. W skład zwolenników Fundacji Wolnego Oprogramowania wchodzą użytkownicy i osoby, współtworzące treść projektów. Są to programiści, graficy, tłumacze, muzycy, inżynierowie oprogramowania, projektanci interfejsów graficznych i twórcy 15 E. Babbie, Badania społeczne w praktyce, Warszawa 2004, s Ibidem, s
13 dokumentacji. Autor chciałby zwrócić uwagę na obecne wykorzystanie pojęcia kontrybucji. Definicja słownikowa mówi: 1. Danina pieniężna narzucona przez państwo zwycięskie w trakcie pokojowym państwu pokonanemu; 2. danina nakładana przez władze okupacyjne na ludność kraju okupowanego w czasie wojny, mająca charakter represyjny; 3. w starożytności i średniowieczu: danina pieniężna, podatek na rzecz panującego lub państwa. 17 Obecnie, pojęcie kontrybucji używane jest w znaczeniu angielskim, to jest jako wkład (dobrowolny). W związku ze słownikową definicją tego wyrażenia, autor nie będzie stosował go do opisania współautorów wolnego oprogramowania, którzy często (błędnie) określają siebie kontrybutorami. Biorąc wszystkie te czynniki pod uwagę, autor zdecydował się wykonać ankietę internetową, umieszczając zaproszenie do jej wypełnienia, na forach i grupie dyskusyjnej. Wszystkie wybrane miejsca uczęszczane są tylko przez zwolenników i/lub użytkowników otwartego oprogramowania 18. Portale nie zostały wybrane na drodze losowej. Autor, o wypełnienie ankiety, poprosił w następujących miejscach: Fora internetowe: Polskie forum użytkowników i współautorów projektów z ramieniaf Fundacji Mozilla. Forum JakiLinux.pl Forum Linux.pl Polskie Forum OpenOffice.Org Portal internetowy newsos.pl Forum autorów PLD Linux Polskie forum użytkowników i współautorów Slackware Linux 17 Słownik wyrazów obcych PWN, Warszawa 1980, s Autor zdaje sobie sprawę, że są osoby, które mogą używać wolnego oprogramowania bez popierania idei, jakie niesie ze sobą Ruch Wolnego Oprogramowania. Badacz nie ma możliwości samodzielnej oceny respondenta pod tym względem, w związku z tym, zaproszenie zredagowane zostało w taki sposób, aby osoby, które same nie określają siebie jako zwolennicy, po prostu ją zignorowały. 13
14 Forum Wolne i Otwarte Oprogramowanie w Szkole Grupy dyskusyjne: alt.pl.openoffice pl.comp.os.linux Ankieta internetowa różnice pomiędzy ankietą tradycyjną Zaprojektowany kwestionariusz posiada 48 pytań, które dają łącznie 125 zmiennych. Przeprowadzenie ankiety przez internet zmieniło częściowo techniczną stronę przygotowania szablonu. Jeżeli chodzi o budowę kwestionariusza, badacz zwolniony został z problemów formatu papieru i sposobu zaznaczania odpowiedzi. Format pytań i układ elementów stał się ważniejszy niż w wypadku papierowego odpowiednika. Na stronie internetowej, pytania muszą być wyraźnie wyróżnione od siebie, a całość, musi zachować pełny porządek formatowania niezależnie od rodzaju komputera i oprogramowania, jakiego używa respondent. Kolejną różnicą jest proces kodowania danych. Nie wykonuje się go ręcznie. Dane są kodowane natychmiastowo po wypełnieniu ankiety i automatycznie dopisywane do zbioru wyników. Zbiór wyników posiada strukturę, która może zostać bezpośrednio odczytana w programach do analizy danych 19. Wady ankiety internetowej są podobne do problemów z ankietami pocztowymi. Po pierwsze, badacz nie widzi, kto rzeczywiście wypełnia ankietę. Po drugie, w praktyce, procent odpowiedzi w ankietach pocztowych wynosi 20% 20, ankiety internetowe są bardziej anonimowe, przez co ilość odpowiedzi jest mniejsza 21. W 19 Autor postawiony został przed decyzją wybrania metody przechowywania wyników ankiet. W praktyce, istnieją dwie możliwości. Poprzez kierowanie wyników kwestionariusza do bazy danych, a następnie połączenie programu do analizy statystycznej z tą bazą lub kierowanie wyników do jednego centralnego pliku, bez udziału bazy danych. Wybór padł na jeden centralny plik. 20 Wiliam J. Ray, Methods Toward a Science of Behaviour and Experience, Cengage Learning 2008, s Autor zauważył, że ilość odpowiedzi w ankiecie internetowej, w stosunku do ilości wejść na stronę, wynosi w przybliżeniu 7%. Należy również zwrócić uwagę, że część wejść na stronę generowana jest przez pająki i roboty internetowe. 14
15 praktyce, nie jest możliwe wykonanie imiennej ankiety internetowej, a nawet gdyby ktoś użył bazy danych adresów , zwracając się bezpośrednio do respondentów, spowodowałoby to jeszcze większe obniżenie ilości odpowiedzi, ze względu na obawy związane z prywatnością respondentów. Jeżeli chodzi o technikę wykorzystaną w niniejszej pracy magisterskiej, jej struktura wygląda następująco: 1. Respondent wypełnia kwestionariusz na stronie internetowej; 2. Każdy wybór posiada dwie unikalne liczby numer zmiennej i jej wartość. 3. W chwili, gdy ankietowany wciska przycisk wysłania kwestionariusza, wszystkie zmienne przeglądane są w całości, a wybrane dla nich wartości, agregowane w tablicy. 4. Cała zawartość tablicy jest sprawdzana, jeżeli ilość braków danych jest wyższa niż założony limit, kwestionariusz nie wysyła się, informując o tym użytkownika uprzejmym monitem. 5. Każda wartość zmiennej zapisywana jest do pliku w formacie CSV, gdzie separatorem jest przecinek. Numery zmiennych nie są zapisywane, ilość poprzedzających wpis przecinków jest informacją o numerze zmiennej. Plik nie korzysta z nagłówków. 6. CSV jest odczytywany przez wszystkie programy do analizy danych. Autor pragnie dodać, że powyżej opisane oprogramowanie do ankiet, w trakcie pisania tej pracy magisterskiej, zostało wykorzystane dwukrotnie przez osoby trzecie, dzięki temu, że autor opublikował narzędzie na GNU GPL. Pytania badawcze Badanie empiryczne przeprowadzone zostało pod kątem odnalezienia odpowiedzi na poniższe pytania: Czy pomaganie innym poprawia nastrój? 15
16 Czy zrzeszanie się w grupie wolontariuszy jest łatwiejsze? Czy zamknięte oprogramowanie ogranicza wolność działań i wypowiedzi? Czy osoby używające wolnego oprogramowania są z reguły bardziej kreatywne? Czy wspólne kreowanie zwiększa integrację? Czy bariery językowe mają znaczenie przy współpracy? Czy treści budowane i zmieniane przez wiele osób są bardziej rzetelne niż treści tworzone przez jeden podmiot? Czy twórczość wolnego oprogramowania kwitnie w regionach o wyższych dochodzie na osobę? Jak duży jest procent studentów wśród zwolenników WiOO? Jak duże znaczenie ma licencja przy wyborze oprogramowania wśród zwolenników WiOO? Czy zwolennicy WiOO widzą większy postęp technologiczny w otwartym oprogramowaniu, aniżeli w zamkniętym? Czy autorzy WiOO czują się odpowiedzialni indywidualnie, za swoje błędy? Czy zwolennicy i autorzy wolnego oprogramowania ufają wszystkim, nawet nowym, członkom projektu w tym samym stopniu.? Czy autorzy i zwolennicy WiOO podają publicznie, kto odpowiada za błędy, jakie uda im się znaleźć? Czy wspomaganie WiOO to rodzaj buntu przeciwko komercji? Czy współpraca w ramach WiOO poszerza kwalifikacje i doświadczenie? Czy wpływ społeczności ma znaczenie przy decyzji rozpoczęcia pracy dla WiOO? Czy współautorzy WiOO wolą współpracować z ludźmi bardziej niż indywidualnie korzystać z dokumentacji lub innych rozwiązań? Jak często zwolennicy WiOO spotykają się ze sobą osobiście? 16
17 Czy respondenci chronią swoją prywatność? Jak respondenci traktują porady innych współautorów? Czy współautorzy świadomie odrzucają opcje gratyfikacji finansowych? Kwestionariusz został zaprojektowany w taki sposób, aby zachować zbieżność z poszukiwanymi informacjami, ale też, by w razie potrzeby, oferował rozległą pomoc przy weryfikacji zmiennych. Założenia Wszystkie testy w niniejszej pracy wykonywane są z 95% przedziałem ufności. Próba, na potrzeby pracy, traktowana będzie jako reprezentatywna. 17
18 WPROWADZENIE Czym jest otwartość? Wolne (od wolność) oprogramowanie stało się hasłem, które z ekskluzywnych, hobbistycznych grup użytkowników komputerów, przeniknęło do codziennego życia. Otwartość już dawno opuściła świat komputerów i sięgnęła, nawet zupełnie niezwiązanych z nim, dziedzin. Stała się modelem myślenia, pojmowania i opisu świata, w którym liczy się nie tylko współpraca, chęć pomocy i dzielenia się, ale także przejrzystość, jasność i dostępność. Open Source jest nie tylko fenomenem technologicznym, jest też fenomenem kulturowym i społecznym 22. Najlepszym sposobem na wyjaśnienie, czym jest otwarte oprogramowanie, będzie analogia do popularnego napoju Coca-Coli. Prawie każdy wie, jak smakuje i wygląda Coca-Cola, jednak sposób na przyrządzenie oryginalnego napoju znany jest tylko producentowi. Dobór składników, sposób mieszania i przetworzenia, którego efektem jest ten niepowtarzalny smak, został objęty ścisłą tajemnicą. The Coca-Cola Company posiada prawa do receptury, nie dzieli się nią z nikim z czysto ekonomicznych powodów może sprzedawać swój napój tylko pod swoją marką, może dowolnie regulować cenę, nie musi się martwić, że jakakolwiek inna korporacja umieści na rynku identyczny produkt, tylko tańszy. Reasumując, posiadając recepturę, kontrolują konkurencję. Każdy może kupić Coca-Colę, ale nie każdy może ją produkować. Gdyby przepis był powszechnie znany, każda firma, mająca odpowiednie zasoby, mogłaby wprowadzać swoją własna Colę lub jej odmianę na rynek, tym, poważnie raniąc dochody Coca-Cola Corp. Nietrudno wyobrazić sobie teraz, że pisząc przepis na Coca- Colę, można mieć na myśli ogólne projekty, w świecie informatyki czy techniki. Ludzie otrzymują dostęp do efektu końcowego, ale szczegóły procesu powstawania są przed nimi ukryte, uniemożliwiając nie tylko powielanie, ale też przejrzystość i poznanie. Ruch wolnego oprogramowania propaguje podejście, dające pełny wgląd do 22 Tony Bove, Just say no to Microsoft: how to ditch Microsoft and why it's not as hard as you think, No Starch Press 2005, s
19 produktu, z jakiego się korzysta. W przypadku Coca-Coli, receptura powinna być powszechnie znana i łatwo dostępna dla każdego zainteresowanego. Nie tylko w celu powielania, ale też samej oceny i analizy. Taka otwarta i dostępna receptura na produkt podobny do Coca-Coli istnieje, nosząc nazwę OpenCola. Została opracowana na drodze eksperymentów i metody prób i błędów tak zwaną wsteczną inżynierią. Nie jest możliwe poznanie, w jakim stopniu zgodna jest z rzeczywistą recepturą, chronioną przez korporacje, ale przedstawia ona dobrą analogię sposobu myślenia o otwartości. Wolne oprogramowanie musi spełnić cztery podstawowe warunki: Prawo do używania programu w dowolnym celu; prawo do analizowania, jak program działa i zmieniania, tak by robił, to chce użytkownik; prawo do rozpowszechniania; prawo do udostępniania stworzonych poprawek i zmian, by mogła skorzystać z nich cała społeczność. 23 Konkludując, program, produkt lub obiekt, posiadający otwartą licencję, to produkt, który każdy może zmienić, zmodyfikować, produkować ale żadna wariancja oparta na nim nie może zostać ponownie zamknięta. W jakikolwiek sposób używając lub zmieniając projekt objęty wolną licencją, zainteresowany siłą rzeczy zgadza się na licencję, która zabrania prywatyzacji oprogramowania. Jest to tak zwana gwarancja copyleft licencja i prawa z nią związane są niezmywalne 24. Pojęcie wolnego oprogramowania nie jest tożsame z oprogramowaniem otwartym. O ile definicje pozostają ze sobą w zgodzie, to filozofia skrywająca się za tymi dwoma ruchami jest odmienna. Oprogramowanie zamknięte to programy, których kod źródłowy nie jest dostępny - użytkownicy nie mają możliwości wglądu w jego budowę lub wprowadzania własnych zmian. Oprogramowanie zamknięte nie musi być płatne, jak i oprogramowanie otwarte nie zawsze musi być darmowe. Oprogramowanie takie, często nazywa się oprogramowaniem własnościowym jako że jeden podmiot posiada prawa 23 The Free Software Definition z GNU OS home page; (tłumaczenie własne) 24 What is Copyleft? z GNU OS home page; 19
20 własności do jego dystrybucji. Każde oprogramowanie, by pozostać w zgodzie z obowiązującym prawem, musi posiadać licencję licencja określa nie tylko właściciela oprogramowania, ale też prawa, obowiązki i ograniczenia w stosunku do obu stron twórcy programu i użytkownika. Wolne oprogramowanie korzysta z niewielkiego zestawu licencji. Ważne jest, że licencje są stosowane szerzej, aniżeli w IT. Odmiany licencji, czyniącej obiekt nią objęty wolnym, używane są w literaturze, przemyśle rozrywkowym, mechanice i nauce. Wszystkim tym aspektom towarzyszy typ myślenia, pojmowania świata w kategoriach dóbr, którymi należy się dzielić dlatego, że powstają przy wspólnej i zbiorowej współpracy. Wolontariusze skłonni są poświęcać więcej niż osiem godzin dziennie, by wspomóc wybrany przez siebie projekt, godzin, za które pozornie nie otrzymają żadnej zapłaty. Świat programistów, z pozoru chaotyczny, posiada własne reguły, zasady, pisane lub nie które w większości przypadków pozostają ściśle przestrzegane, pomimo braku restrykcji za ich ignorowanie. Rys historyczny W kręgach akademickich, przy badaniach, projektach, rzeczą naturalną jest wspólna pomoc i pełna współpraca. Postęp naukowy bazuje na wcześniejszych osiągnięciach. Prace naukowe cytują inne prace naukowe, a ich autorzy czerpią korzyści z pracy swoich kolegów jest to rzecz naturalna i całkowicie zrozumiała. W takim właśnie, akademickim podejściu do wiedzy rozwijała się nowa dziedzina nauko informatyka. Oprogramowania komputerowe najczęściej rozumiane jest w terminach dzisiejszego świata informatyki, a dzielenie się nim komputerowego piractwa. Ten potoczny pogląd nie może być bardziej błędny, jako że początki ery komputerów opierają się właśnie na dzieleniu oprogramowaniem. Richard Stallman, swój manifest dotyczący wolnego oprogramowania otwiera słowami: 20
Proces badawczy schemat i zasady realizacji
Proces badawczy schemat i zasady realizacji Agata Górny Wydział Nauk Ekonomicznych UW Warszawa, 28 października 2014 Najważniejsze rodzaje badań Typy badań Podział wg celu badawczego Kryteria przyczynowości
Bardziej szczegółowoProces badawczy schemat i zasady realizacji
Proces badawczy schemat i zasady realizacji Agata Górny Zaoczne Studia Doktoranckie z Ekonomii Warszawa, 14 grudnia 2014 Metodologia i metoda badawcza Metodologia Zadania metodologii Metodologia nauka
Bardziej szczegółowoBadania eksploracyjne Badania opisowe Badania wyjaśniające (przyczynowe)
Proces badawczy schemat i zasady realizacji Agata Górny Demografia Wydział Nauk Ekonomicznych UW Warszawa, 4 listopada 2008 Najważniejsze rodzaje badań Typy badań Podział wg celu badawczego Badania eksploracyjne
Bardziej szczegółowoPrawa autorskie, licencje
Prawa autorskie, licencje Wyjaśnienie pojęć oraz tezy do dyskusji Michał Rad 21.10.2015 Przedstawione w dalszej części wykładu tezy są prywatnym poglądem autora i powinne być traktowane jako głos w dyskusji,
Bardziej szczegółowoProces badawczy schemat i zasady realizacji
Proces badawczy schemat i zasady realizacji Agata Górny Zaoczne Studia Doktoranckie z Ekonomii Warszawa, 23 października 2016 Metodologia i metoda naukowa 1 Metodologia Metodologia nauka o metodach nauki
Bardziej szczegółowoPrzede wszystkim autor ma oficjalne prawo do autorstwa utworu, rozpowszechniania go pod wyznaczonym pseudonimem, kontroli nad
Prawo autorskie Prawa autorskie dzielimy na osobiste i majątkowe. Pierwsze z nich polegają na powiązaniu nazwiska twórcy z jego dziełem. Nie wygasają, są niezbywalne, nieprzenoszalne i nie można się ich
Bardziej szczegółowoETAPY PROCESU BADAWCZEGO. wg Babińskiego
ETAPY PROCESU BADAWCZEGO wg Babińskiego NA ZACHĘTĘ Ludowe porzekadło mówi: CIEKAKAWOŚĆ TO PIERWSZY STOPIEŃ DO PIEKŁA. ale BEZ CIEKAWOŚCI I CHĘCI POZNANIA NIE MA Nauki Badań Rozwoju I jeszcze kilku ciekawych
Bardziej szczegółowoLicencje na oprogramowanie i zasoby internetowe
Licencje na oprogramowanie i zasoby internetowe Licencja Słownik języka polskiego PWN, Warszawa 1979 Licencja to zezwolenie na korzystanie z praw do opatentowanego wynalazku, zarejestrowanego wzoru użytkowego
Bardziej szczegółowo1) W jaki sposób rady samorządów uczniowskich szkół w mojej gminie dokumentują swoją działalność?
Braki w informowaniu przez rady samorządów uczniowskich o swoich działaniach oraz unikanie przez nie odpowiedzi na prośby o udostępnienie informacji na ich temat. AGKMPRS Spis treści 1. Wybór i opis problemu
Bardziej szczegółowoOpis zakładanych efektów kształcenia
Załącznik do uchwały nr 218 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 18 grudnia 2013 r Nazwa kierunku studiów: Psychologia Obszar kształcenia: Obszar nauk społecznych Poziom kształceni: jednolite studia
Bardziej szczegółowoFirmowe media społecznościowe dla pracowników
Firmowe media społecznościowe dla pracowników Raport z badania Maciej Dymalski, Szymon Góralski Wrocław, 2012 ul. Więzienna 21c/8, 50-118 Wrocław, tel. 71 343 70 15, fax: 71 343 70 13, e-mail: biuro@rrcc.pl,
Bardziej szczegółowoCzy, jak i właściwie dlaczego można badać opinię publiczną?
Czy, jak i właściwie dlaczego można badać opinię publiczną? Instytut Socjologii UO// Kształtowanie i badanie opinii publicznej // lato 2013/14 dr Magdalena Piejko Jak badać opinię publiczną? Co to jest
Bardziej szczegółowoZmiany w planie ISBE ESSA w Oparciu o Sugestie i Wskazówki. Zainteresowani mogą wypełnić dowolną część ankiety lub wypełnić ją całą.
Zmiany w planie ISBE ESSA w Oparciu o Sugestie i Wskazówki Zainteresowani mogą wypełnić dowolną część ankiety lub wypełnić ją całą. Plan ESSA dla stanu Illinois został zatwierdzony przez federalny Departament
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo systemów komputerowych
Bezpieczeństwo systemów komputerowych Jak pisać poprawne programy? Aleksy Schubert (Marcin Peczarski) Instytut Informatyki Uniwersytetu Warszawskiego 6 listopada 2018 Na podstawie: David A. Wheeler Secure
Bardziej szczegółowoOPROGRAMOWANIE WSPOMAGAJĄCE ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI. PLANOWANIE ZADAŃ I HARMONOGRAMÓW. WYKRESY GANTTA
OPROGRAMOWANIE WSPOMAGAJĄCE ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI. PLANOWANIE ZADAŃ I HARMONOGRAMÓW. WYKRESY GANTTA Projekt to metoda na osiągnięcie celów organizacyjnych. Jest to zbiór powiązanych ze sobą, zmierzających
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do prywatności
Wprowadzenie do prywatności m uczestników będzie odkrycie własnej definicji prywatności oraz jej wpływu na ich postępowanie. Uczestnicy zastanowią się nad tym, jakie informacje woleliby zachować dla siebie
Bardziej szczegółowoWorld Wide Web? rkijanka
World Wide Web? rkijanka World Wide Web? globalny, interaktywny, dynamiczny, wieloplatformowy, rozproszony, graficzny, hipertekstowy - system informacyjny, działający na bazie Internetu. 1.Sieć WWW jest
Bardziej szczegółowoTechnologia Informacyjna
Technologia Informacyjna Oprogramowanie i licencje dr. inż Adam Klimowicz Oprogramowanie Rodzaje oprogramowania System operacyjny Program komputerowy bądź zbiór programów, który zarządza sprzętem oraz
Bardziej szczegółowoJacek Bajorek Instytut Zarządzana Bezpieczeństwem Informacji
Jacek Bajorek Instytut Zarządzana Bezpieczeństwem Informacji Outsourcing, czyli skrót angielskich wyrazów outsideresource-ing oznacza nie mniej, nie więcej, jak wykorzystywanie zasobów z zewnątrz. Coraz
Bardziej szczegółowoGłównym celem opracowania jest próba określenia znaczenia i wpływu struktury kapitału na działalność przedsiębiorstwa.
KAPITAŁ W PRZEDSIĘBIORSTWIE I JEGO STRUKTURA Autor: Jacek Grzywacz, Wstęp W opracowaniu przedstawiono kluczowe zagadnienia dotyczące możliwości pozyskiwania przez przedsiębiorstwo kapitału oraz zasad kształtowania
Bardziej szczegółowoOpracowanie dodatkowego rodzaju pytań dla systemu Moodle
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Rafał Święch Nr albumu: 236418 Praca inżynierska na kierunku Informatyka Stosowana Opracowanie dodatkowego rodzaju
Bardziej szczegółowoOpen Acces Otwarty dostęp
Open Acces Otwarty dostęp Open Acces Otwarty dostęp do treści naukowych zakłada: swobodny dostęp w internecie, każdy użytkownik może je zapisywać na dysku komputera lub innym nośniku danych, kopiować,
Bardziej szczegółowoREGULAMIN EPANEL.PL. 1. Zasady ogólne
REGULAMIN EPANEL.PL 1. Zasady ogólne 1.1. Niniejszy regulamin (dalej Regulamin ) określa zasady działania Epanel.pl, w szczególności zasady uczestnictwa oraz prawa i obowiązki Uczestnika. Regulamin stosuje
Bardziej szczegółowoMałgorzata Zięba. 1 z :28 INFORMACJE O AUTORZE: MAŁGORZATA ZIĘBA
1 z 6 2015-01-24 20:28 Małgorzata Zięba INFORMACJE O AUTORZE: MAŁGORZATA ZIĘBA Autorka jest adiunktem w Katedrze Zarządzania Wiedzą i Informacją na Wydziale Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej.
Bardziej szczegółowoWYNIKI ANKIETY Serwis internetowy Biblioteki PWSZ w Nysie
WYNIKI ANKIETY Serwis internetowy Biblioteki PWSZ w Nysie Cel badania: uzyskanie opinii na temat nowego serwisu internetowego Biblioteki PWSZ w Nysie. Struktura badania: anonimowa ankieta Metodologia:
Bardziej szczegółowoZadania ze statystyki cz. 8 I rok socjologii. Zadanie 1.
Zadania ze statystyki cz. 8 I rok socjologii Zadanie 1. W potocznej opinii pokutuje przekonanie, że lepsi z matematyki są chłopcy niż dziewczęta. Chcąc zweryfikować tę opinię, przeprowadzono badanie w
Bardziej szczegółowoProgram Coachingu dla młodych osób
Program Coachingu dla młodych osób "Dziecku nie wlewaj wiedzy, ale zainspiruj je do działania " Przed rozpoczęciem modułu I wysyłamy do uczestników zajęć kwestionariusz 360 Moduł 1: Samoznanie jako część
Bardziej szczegółowoWykład VI. Wybrane zagadnienia licencjonowania i praw autorskich. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Podstawy Informatyki
Studia Podyplomowe INFORMATYKA Podstawy Informatyki Wykład VI Wybrane zagadnienia licencjonowania i praw autorskich 1 Licencja Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja
Bardziej szczegółowoBadania marketingowe
Badania marketingowe Przegląd popularnych technik i ich zastosowania Uniwersytet Jagielloński Wydział Komunikacji Społecznej Studia dzienne Semestr zimowy 2015/2016 Jak zdobywać informacje, będące podstawą
Bardziej szczegółowoPrzygotowanie danych
2 Przygotowanie danych 2 Przygotowanie danych Przed opracowaniem statystycznym należy uporządkować dane. Czynność ta ułatwia opracowywanie danych. Od czasu, kiedy pojawiły się komputery, procedury porządkowania
Bardziej szczegółowoPisanie tekstów naukowych. John Slavin
Pisanie tekstów naukowych John Slavin Zanim zaczniemy pisać Do kogo skierowany jest tekst? (czytelnik modelowy) Co chcę powiedzieć? (przesłanie) W jaki sposób ustrukturyzuję materiał? (spis treści) Czy
Bardziej szczegółowoKlienci (opcjonalnie)
CO TO JEST MYVIEW 360 LIDER I CZEMU SŁUŻY? To narzędzie do pozyskiwania informacji zwrotnej z wielu źródeł, zwanej oceną 360 stopni. Zostało zaprojektowane, aby wspierać rozwój menedżerów. Zawiera informacje
Bardziej szczegółowoPoradnik opracowany przez Julitę Dąbrowską.
Poradnik opracowany przez Julitę Dąbrowską. Pobrany ze strony www.kalitero.pl. Masz pytania skontaktuj się ze mną. Dokument stanowi dzieło w rozumieniu polskich i przepisów prawa. u Zastanawiasz się JAK
Bardziej szczegółowoPrawa autorskie cd. Prawa autorskie. Autorskie prawa majątkowe. Autorskie prawa osobiste
Prawa autorskie W Polsce prawo autorskie jest regulowane ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.). Prawa autorskie cd. Prawa
Bardziej szczegółowoJak zgodnie z prawem założyć radio internetowe na swojej stronie?
Ochrona Własności Intelektualnej cz. VI dr inż.tomasz Ruść Spis treści Na jakich zasadach możemy korzystać z prawa cytatu? Jak zgodnie z prawem założyć radio internetowe na swojej stronie? Czy brak informacji
Bardziej szczegółowoREGULAMIN KORZYSTANIA ZE STRONY INTERNETOWEJ
REGULAMIN KORZYSTANIA ZE STRONY INTERNETOWEJ WWW.DRCLOWN.PL Spis treści 1 Postanowienia ogólne... 3 2 Definicje... 3 3 Zasady korzystania ze Strony Fundacji... 4 4 Prawa i obowiązki użytkownika... 4 5
Bardziej szczegółowoNaśladować Rynek Użytkownik Pomysł Koncepcja Ocena. Kim są docelowi użytkownicy koncepcji?
Użytkownik Kim są docelowi użytkownicy koncepcji? Określ 3-5 różnych grup użytkowników twojej koncepcji i opisz osoby w każdej z grup. Przykład poniżej. Profile użytkowników powinny stworzyć żywy obraz
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI. TEMAT LEKCJI: Zastosowanie średnich w statystyce i matematyce. Podstawowe pojęcia statystyczne. Streszczenie.
SCENARIUSZ LEKCJI OPRACOWANY W RAMACH PROJEKTU: INFORMATYKA MÓJ SPOSÓB NA POZNANIE I OPISANIE ŚWIATA. PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI Z ELEMENTAMI PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH Autorzy scenariusza:
Bardziej szczegółowoUmowa użytkownika. 1. Uprawnienia. 2. Logowanie do platformy szkoleń elektronicznych
Umowa użytkownika Platforma szkoleń elektronicznych firmy Olympus (https://elearning.olympuseuropa.com) to internetowe środowisko, które zostało stworzone z myślą o przeszkoleniu i podniesieniu świadomości
Bardziej szczegółowoSystem Zarządzania Treścią
System Zarządzania Treścią Dawno, dawno temu, w latach 90-tych XX wieku publikowanie w Internecie nie było proste. Wymagało znajomości HTMLa do stworzenia strony, FTP do wysłania zawartości na serwer i
Bardziej szczegółowoMetodologia badań psychologicznych
Metodologia badań psychologicznych Lucyna Golińska SPOŁECZNA AKADEMIA NAUK Psychologia jako nauka empiryczna Wprowadzenie pojęć Wykład 5 Cele badań naukowych 1. Opis- (funkcja deskryptywna) procedura definiowania
Bardziej szczegółowo166 Wstęp do statystyki matematycznej
166 Wstęp do statystyki matematycznej Etap trzeci realizacji procesu analizy danych statystycznych w zasadzie powinien rozwiązać nasz zasadniczy problem związany z identyfikacją cechy populacji generalnej
Bardziej szczegółowoHot Potatoes. Zdania z lukami Przyporządkowanie. Tworzy spis wszystkich zadań. Krzyżówki
Hot Potatoes Zdania z lukami Przyporządkowanie Tworzy spis wszystkich zadań Quizy Krzyżówki Rozsypanki Pakiet Hot Potatoes jest zestawem sześciu narzędzi, kreatorów testów, stworzonym przez Zespół Badawczo-
Bardziej szczegółowoRobot udojowy i hala udojowa: zakup i koszty serwisu
.pl https://www..pl Robot udojowy i hala udojowa: zakup i koszty serwisu Autor: Mateusz Kraska Data: 1 lutego 2016 W ostatnich latach hodowcy bydła mlecznego zaczęli się zastanawiać, co jest lepszą opcją:
Bardziej szczegółowoSoftware is like sex it s better when it s free. Linus Torvalds
Software is like sex it s better when it s free Linus Torvalds Free and Open Source Software czyli o rozwoju wolnego oprogramowania Ryszard Tanaś http://zon8.physd.amu.edu.pl/~tanas 13 maja 2004 Spis treści
Bardziej szczegółowoWykład 3: Prezentacja danych statystycznych
Wykład 3: Prezentacja danych statystycznych Dobór metody prezentacji danych Dobór metody prezentacji danych zależy od: charakteru danych statystycznych (inne metody wybierzemy dla danych przekrojowych,
Bardziej szczegółowoZWIĄZEK MIĘDZY INFORMATYKĄ I TECHNOLOGIĄ INFORMACYJNĄ
ZWIĄZEK MIĘDZY INFORMATYKĄ I TECHNOLOGIĄ INFORMACYJNĄ Technologia informacyjna Grażyna Koba wyd. MiGra INFORMATYKA Koncentruje się wokół problemu informacji oraz wokół komputera, jego budowy, programowania
Bardziej szczegółowoWymagania stawiane pracom dyplomowym realizowanym na kierunku Socjologia
Wymagania stawiane pracom dyplomowym realizowanym na kierunku Socjologia Podstawowa przesłanka wskazująca na konieczność zróżnicowania obu typów prac wynika ze stawianego celu odmiennych umiejętności w
Bardziej szczegółowoOPRACOWANE PRZEZ Makerbot Education OPRACOWANE PRZEZ MakerBot Education
w OPRACOWANE PRZEZ Makerbot Education OPRACOWANE PRZEZ MakerBot Education Copyright 2015 by MakerBot www.makerbot.com Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część niniejszej publikacji nie może być powielana,
Bardziej szczegółowoBiorąc udział w projekcie, możesz wybrać jedną z 8 bezpłatnych ścieżek egzaminacyjnych:
Egzaminy na plus Stres na minus! Zdawaj bezpłatne egzaminy Microsoft, Linux, C++ z nami i zadbaj o swoją karierę. Oferujemy Ci pierwsze certyfikaty zawodowe w Twojej przyszłej karierze, które idealnie
Bardziej szczegółowoPrzebieg i organizacja kursu
Przebieg i organizacja kursu ORGANIZACJA KURSU: Kurs Wdrożenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w przedszkolach i szkołach. Rola koordynatora w projekcie prowadzony jest przez Internet. Zadania
Bardziej szczegółowoMatryca efektów kształcenia dla programu kształcenia na kierunku Socjologia Studia pierwszego stopnia
Załącznik nr 4 do Uchwały nr 1647 Senatu Uniwersytetu w Białymstoku z dnia 17 grudnia 2014 r. Matryca efektów kształcenia dla programu kształcenia na kierunku Socjologia Studia pierwszego stopnia Efekty
Bardziej szczegółowoPodstawy użytkowania systemu Linux
Podstawy użytkowania systemu Linux Pierwsze kroki Instytut Fizyki Teoretycznej UWr 2 września 2005 Plan kursu 1 Pierwsze kroki 2 3 Wyjście na świat 4 Linux w biurze 5 Grafika 6 Multimedia/Rozrywka Pierwsze
Bardziej szczegółowoOknonet Warunki użytkowania POSTANOWIENIA OGÓLNE
Oknonet Warunki użytkowania POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. Użytkownik, rejestrując się na stronie internetowej www.oknonet.pl, oświadcza, iż zapoznał się i wyraża zgodę na warunki użytkowania z serwisu, zgodnie
Bardziej szczegółowoOpis przedmiotu zamówienia
Załącznik nr 1 do SIWZ Znak sprawy : MCPS.ZP/KBCH/351-16/2019/U Opis przedmiotu zamówienia Przedmiotem zamówienia jest przygotowanie i przeprowadzenie badania społecznego dla Mazowieckiego Centrum Polityki
Bardziej szczegółowoREGULAMIN SERWISU ALEGOTOWKA.PL
REGULAMIN SERWISU ALEGOTOWKA.PL 1 Postanowienia ogólne 2. Niniejszy regulamin (dalej jako Regulamin ) wydany został przez Primus Finance Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, przy ul. Rodziny Hiszpańskich
Bardziej szczegółowoNarzędzia informatyczne. Wolne oprogramowanie
Narzędzia informatyczne. Wolne oprogramowanie Aleksander Denisiuk Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Olsztyn, ul. Słoneczna 54 denisjuk@matman.uwm.edu.pl 1 / 20 Wolne oprogramowanie Najnowsza wersja tego dokumentu
Bardziej szczegółowoX SPOTKANIE EKSPERCKIE. System ocen pracowniczych metodą 360 stopni
X SPOTKANIE EKSPERCKIE System ocen pracowniczych metodą 360 stopni Warszawa, 16.09.2011 Ocena wieloźródłowa od koncepcji do rezultatów badania dr Anna Bugalska Najlepsze praktyki Instytutu Rozwoju Biznesu
Bardziej szczegółowoEWALUACJA WEWNĘTRZNA PRZEDMIOT BADANIA PROCESY WSPOMAGANIA ROZWOJU I EDUKACJI DZIECI SĄ ZORGANIZOWANE W SPOSÓB SPRZYJAJĄCY UCZENIU SIĘ
EWALUACJA WEWNĘTRZNA PRZEDMIOT BADANIA PROCESY WSPOMAGANIA ROZWOJU I EDUKACJI DZIECI SĄ ZORGANIZOWANE W SPOSÓB SPRZYJAJĄCY UCZENIU SIĘ KD- 6/2016 dzień drugi, część 1. Łomża, 3 listopada 2016 r. Zajęcia
Bardziej szczegółowoKonwencja Berneńska. O ochronie dzieł literackich i artystycznych
Konwencja Berneńska O ochronie dzieł literackich i artystycznych Konwencja Berneńska W 1886 roku dziesięć europejskich państw podpisało Konwencję Berneńską o Ochronie Dzieł Literackich i Artystycznych
Bardziej szczegółowoZASADY PRZETWARZANIA DANYCH OSOBOWYCH PRZY KORZYSTANIU ZE STRONY INTERNETOWEJ Spis treści
ZASADY PRZETWARZANIA DANYCH OSOBOWYCH PRZY KORZYSTANIU ZE STRONY INTERNETOWEJ www.sptrzemeszno.edu.pl Drogi Użytkowniku, Poniżej przedstawiamy informacje o tym w jaki sposób, w jakich celach oraz w jakim
Bardziej szczegółowoREGULAMIN EPANEL.PL REGULAMIN EPANEL.PL
REGULAMIN EPANEL.PL 1. Zasady ogólne 1.1. Epanel.pl jest internetowym panelem umożliwiającym zarejestrowanym członkom uczestnictwo w badaniach marketingowych i sondażach opinii publicznej. 1.2. Właścicielem
Bardziej szczegółowoAKADEMIA DLA MŁODYCH PRZEWODNIK TRENERA. PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI
PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI www.akademiadlamlodych.pl PODRĘCZNIK WPROWADZENIE Akademia dla Młodych to nowa inicjatywa mająca na celu wspieranie ludzi młodych w rozwijaniu umiejętności niezbędnych w ich miejscu
Bardziej szczegółowoMetody doboru próby do badań. Dr Kalina Grzesiuk
Metody doboru próby do badań Dr Kalina Grzesiuk Proces doboru próby 1. Ustalenie populacji badanej 2. Ustalenie wykazu populacji badanej 3. Ustalenie liczebności próby 4. Wybór metody doboru próby do badań
Bardziej szczegółowoOpen AGH i inne platformy Otwartych Zasobów Akademickich. Karolina Grodecka Centrum e-learningu AGH Koalicja Otwartej Edukacji
Open AGH i inne platformy Otwartych Zasobów Akademickich Karolina Grodecka Centrum e-learningu AGH Koalicja Otwartej Edukacji materiały, które są publicznie dostępne w internecie, opublikowane wraz z prawem
Bardziej szczegółowoW jakim stopniu ta polityka dotyczy użytkowników i co określa?
Ochrona danych osobowych uczestników badań oraz polityka prywatności (21/05/2018) Kim jesteśmy? Nasza nazwa to O.R.C. International PTY Ltd. Jesteśmy spółką zarejestrowaną w Anglii z siedzibą pod adresem
Bardziej szczegółowoWolne Oprogramowanie
Technologia informacyjna Wolne Oprogramowanie Aleksander Denisiuk denisjuk@euh-e.edu.pl Elblaska Uczelnia Humanistyczno-Ekonomiczna ul. Lotnicza 2 82-300 Elblag Technologia informacyjna p. 1 Wolne Oprogramowanie
Bardziej szczegółowoBlogger opis serwisu
Blogger opis serwisu Ten projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Projekt lub publikacja odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi
Bardziej szczegółowoKompleksowe wspieranie procesów zarządzania
Kompleksowe wspieranie procesów zarządzania Raport z badania przeprowadzonego w sierpniu 2007 roku O badaniu Badanie zostało przeprowadzone w sierpniu bieżącego roku na podstawie ankiety internetowej Ankieta
Bardziej szczegółowoUchwała nr 72/2013 Senatu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu z dnia 22 maja 2013 r.
Uchwała nr 72/2013 Senatu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu z dnia 22 maja 2013 r. w sprawie: opinii o utworzeniu na Wydziale Hodowli i Biologii Zwierząt kierunku turystyka przyrodnicza na poziomie
Bardziej szczegółowoIII konferencja z cyklu "Wolne oprogramowanie w geoinformatyce" Wrocław 12-13 maja 2011 r.
1 Open source software for Public Administration 2 Wolne oprogramowanie w administracji publicznej obniża koszt informatyzacji pozwala uzyskad dużo więcej za te same pieniądze wolnośd użytkowania, rozpowszechniania,
Bardziej szczegółowoWstęp do Informatyki. Klasyfikacja oprogramowania
Wstęp do Informatyki Klasyfikacja oprogramowania Oprogramowanie komputerowe Funkcjonalność komputera jest wynikiem zarówno jego budowy, jak i zainstalowanego oprogramowania Komputer danej klasy znajduje
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z Technologii Informacyjnej
IV Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica w Sosnowcu Kryteria oceniania z Technologii Informacyjnej Kryteria na ocenę dopuszczającą 1. Uczeń potrafi wymienić niektóre z elementów budowy komputera.
Bardziej szczegółowoPolityka prywatności dla
Polityka prywatności dla http://domynawitosa.pl Aplikacja gromadzi pewne dane osobowe od swoich użytkowników. Administrator i właściciel danych NT Solutions Sp. z o.o. biuro@ntechs.pl ul Grodzka 26/26
Bardziej szczegółowo6 kroków do skutecznego planowania na postawie wskaźników KPI
6 kroków do skutecznego planowania na postawie wskaźników KPI Urzeczywistnianie celów biznesowych w praktyce Planowanie i optymalizacja łańcucha dostaw Odkryj brakujące połączenie pomiędzy celami biznesowymi
Bardziej szczegółowoO czym, dlaczego i dla kogo napisaliśmy Jak na dłoni. Genetyka Zwycięstwa
O czym, dlaczego i dla kogo napisaliśmy Jak na dłoni. Genetyka Zwycięstwa Dawno dawno temu wstępujący na tron osiemnastoletni król Jigme Singye Wnagchuck, najmłodszy monarcha świata, ogłosił: Szczęście
Bardziej szczegółowoKIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA
WYDZIAŁ INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA Kierunek studiów: INFORMATYKA Stopień studiów: STUDIA II STOPNIA Obszar Wiedzy/Kształcenia: OBSZAR NAUK TECHNICZNYCH Obszar nauki: DZIEDZINA NAUK TECHNICZNYCH Dyscyplina
Bardziej szczegółowoKIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA
KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA WYDZIAŁ INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA Kierunek studiów: INFORMATYKA Stopień studiów: STUDIA II STOPNIA Obszar Wiedzy/Kształcenia: OBSZAR NAUK TECHNICZNYCH Obszar nauki: DZIEDZINA
Bardziej szczegółowoPROGRAM MICROSOFT DEVELOPER NETWORK ACADEMIC ALLIANCE MSDN AA
PROGRAM MICROSOFT DEVELOPER NETWORK ACADEMIC ALLIANCE MSDN AA Wydział Matematyczno-Przyrodniczy Szkoła Nauk Ścisłych Koło Naukowe Informatyków FRAKTAL Opracował : Michał Wójcik, II rok MU IiE CZYM JEST
Bardziej szczegółowoPolityka prywatności serwisu zarabianieskuteczne.pl
Polityka prywatności serwisu zarabianieskuteczne.pl Korzystając w jakikolwiek sposób z serwisu znajdującego się pod adresem 'zarabianieskuteczne.pl', akceptujesz zasady zawarte w Polityce Prywatności znajdującej
Bardziej szczegółowoLiczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia
Wydział: Prawo i Administracja Nazwa kierunku kształcenia: Administracja Rodzaj przedmiotu: podstawowy Opiekun: dr Tomasz Kopczyński Poziom studiów (I lub II stopnia): I stopnia Tryb studiów: Stacjonarne
Bardziej szczegółowoKarta (sylabus) modułu/przedmiotu...pedagogika... (Nazwa kierunku studiów)
Karta (sylabus) modułu/przedmiotu...pedagogika... (Nazwa kierunku studiów) Studia pierwszego stopnia/profil ogólnoakademicki Przedmiot: Wprowadzenie do metodologii badań Kod przedmiotu: Przedmiot w języku
Bardziej szczegółowoWOLNE OPROGRAMOWANIE w administracji publicznej. Łukasz Jachowicz honey@7thguard.net
WOLNE OPROGRAMOWANIE w administracji publicznej Łukasz Jachowicz honey@7thguard.net Historia Wolnego Oprogramowania Początki rozwoju oprogramowania Laboratorium AI MIT ( 70) Powstanie projektu GNU (1983)
Bardziej szczegółowoCzy Polacy są altruistami?
KOMUNIKAT Z BADAŃ ISSN 2353-5822 Nr 3/8 Czy Polacy są altruistami? Marzec 8 Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą. Wykorzystanie fragmentów oraz danych empirycznych
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Do Czytelnika... 7
SPIS TREŚCI Do Czytelnika.................................................. 7 Rozdział I. Wprowadzenie do analizy statystycznej.............. 11 1.1. Informacje ogólne..........................................
Bardziej szczegółowoWolne oprogramowanie. - bądź legalny za darmo
Wolne oprogramowanie - bądź legalny za darmo Historia Wolnego Oprogramowania Początki rozwoju oprogramowania Laboratorium AI MIT ( 70) Powstanie projektu GNU (1983) Linux (1991-...) AI MIT GNU (1983) Linux
Bardziej szczegółowoFIZYKA II STOPNIA. TABELA ODNIESIENIA EFEKTÓW KIERUNKOWYCH DO EFEKTÓW PRK POZIOM 7 Symbol Efekty kształcenia dla kierunku studiów FIZYKA.
Załącznik nr 2 do uchwały nr 421 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 29 maja 2019 r. Opis zakładanych efektów uczenia się z przyporządkowaniem kierunku studiów do dziedzin nauki i dyscyplin naukowych
Bardziej szczegółowoPrzewodnik Szybki start
Przewodnik Szybki start Program Microsoft Access 2013 wygląda inaczej niż wcześniejsze wersje, dlatego przygotowaliśmy ten przewodnik, aby skrócić czas nauki jego obsługi. Zmienianie rozmiaru ekranu lub
Bardziej szczegółowoZadania ze statystyki cz.8. Zadanie 1.
Zadania ze statystyki cz.8. Zadanie 1. Wykonano pewien eksperyment skuteczności działania pewnej reklamy na zmianę postawy. Wylosowano 10 osobową próbę studentów, których poproszono o ocenę pewnego produktu,
Bardziej szczegółowoPROGRAM SZKOLNEGO KOŁA WOLONTARIATU DZIAŁAJĄCEGO W GIMNAZJUM NR 10 IM.TADEUSZA KOŚCIUSZKI W RZESZOWIE
PROGRAM SZKOLNEGO KOŁA WOLONTARIATU DZIAŁAJĄCEGO W GIMNAZJUM NR 10 IM.TADEUSZA KOŚCIUSZKI W RZESZOWIE Podstawa prawna Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
Bardziej szczegółowoREGULAMIN ŚWIADCZENIA USŁUG DROGĄ ELEKTRONICZNĄ PRZEZ AUTOSTOK SP. Z O.O. Z SIEDZIBĄ W WARSZAWIE. I. Postanowienia ogólne
REGULAMIN ŚWIADCZENIA USŁUG DROGĄ ELEKTRONICZNĄ PRZEZ AUTOSTOK SP. Z O.O. Z SIEDZIBĄ W WARSZAWIE I. Postanowienia ogólne 1. Niniejszy regulamin (dalej Regulamin ) określa warunki na jakich Autostok spółka
Bardziej szczegółowoPierwszy projekt. Na początku warto wspomnieć, że program WebSite X5 dostępy jest w 3 wariantach: Start, Evolution oraz Professional
Projektowanie stron może być proste? Sprawdzamy. {reklama-artykul} Tworzenie stron internetowych to w teorii zagadnienie skomplikowane, często wymagające zaawansowanej wiedzy z dziedziny programowania.
Bardziej szczegółowoCzym jest sportoryko?
Czym jest sportoryko? Jest unikalnym portalem społeczno-informacyjnym skupiającym osoby pasjonujące się podróżami, sportami ekstremalnymi jednym słowem aktywnym życiem. System rezerwacyjny Oddajemy do
Bardziej szczegółowoI. Raport wykonywalności projektu
Spis treści: " I. " Raport wykonywalności projektu..." str. 2 " II. " Glosariusz projektu... " str. 4 " III. " Diagramy relacji encja-związek..." str. 6 " IV. " Diagramy przepływu danych..." str. 7 " V.
Bardziej szczegółowoMetody Badań Methods of Research
AKADEMIA LEONA KOŹMIŃSKIEGO KOŹMIŃSKI UNIVERSITY SYLABUS PRZEDMIOTU NA ROK AKADEMICKI 2010/2011 SEMESTR letni NAZWA PRZEDMIOTU/ NAZWA PRZEDMIOTU W JEZYKU ANGIELSKIM KOD PRZEDMIOTU LICZBA PUNKTÓW ECTS Metody
Bardziej szczegółowoJak założyć konto? Co znajdziesz na FWF? Strona Narzędzia Jak dokonać płatności? Lista autorów... 12
Użytkowniku, chcesz w szybki i przystępny sposób poznać możliwości serwisu FWF? Zapoznaj się instrukcją, z której dowiesz się, jak korzystać z funkcjonalności, które przyczynią się udoskonalenia procesów
Bardziej szczegółowoUniwersytet Mikołaja Kopernika. Wydział Matematyki i Informatyki Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej
Uniwersytet Mikołaja Kopernika Wydział Matematyki i Informatyki Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Marcin HENRYKOWSKI Nr albumu: 158069 Praca magisterska na kierunku Informatyka Archiwizacja
Bardziej szczegółowoPodejście iteracyjne - jak z humanistów zrobić specjalistów od internetu. Dr Marek Robak
Podejście iteracyjne - jak z humanistów zrobić specjalistów od internetu Dr Marek Robak Realizowane projekty Szkolnictwo wyższe Adiunkt, twórca/koordynator specjalizacji internetowej Katedra Internetu
Bardziej szczegółowoMETODY I TECHNIKI BADAŃ SPOŁECZNYCH
METODY I TECHNIKI BADAŃ SPOŁECZNYCH Schemat poznania naukowego TEORIE dedukcja PRZEWIDYWANIA Świat konstrukcji teoret Świat faktów empirycznych Budowanie teorii Sprawdzanie FAKTY FAKTY ETAPY PROCESU BADAWCZEGO
Bardziej szczegółowo