Energetyka wiatrowa w Polsce w 2007 r. Maciej Stryjecki Dyrektor Generalny Polskiej Izby Gospodarczej Energii Odnawialnej 1

Transkrypt

1 Energetyka wiatrowa w Polsce w 2007 r Maciej Stryjecki Dyrektor Generalny Polskiej Izby Gospodarczej Energii Odnawialnej 1

2 Szanse dla energetyki wiatrowej w Polsce Obowiązek wynikający z Dyrektywy 2001/77/WE 7,5% udział energii elektrycznej z OZE w bilansie energii Użytkowanej brutto w roku Decyzja Szczytu Unii Europejskiej z marca 2007 roku o zwiększeniu do 20% udziału energii z OZE w bilansie produkowanej energii pierwotnej. Założenia Polityki energetycznej Polski do roku MW w energetyce wiatrowej do roku 2010, 2,5% udział w produkcji energii elektrycznej. Prawny system wsparcia energetyki odnawialnej (zielone certyfikaty, obowiązek zakupu energii z OZE, odmienne bilansowanie wiatrówki, obniżenie kosztów przyłączenia OZE do systemu elektroenergetycznego. Przychylność samorządów dla energetyki wiatrowej. 2

3 Polska energetyka wiatrowa na tle innych państw moc zainstalowana w energetyce wiatrowej w roku 2006 [MW] Niemcy Hiszpania USA Indie Dania Chiny Włochy Wielka Brytania Holandia Japonia Polska 3

4 Farmy wiatrowe w Polsce Farmy wiatrowe istniejące (234,6 MW): 1. Barzowice - 6 wiatraków o łącznej mocy 5,1 MW 2. Cisowo - 9 wiatraków o łącznej mocy 18 MW 3. Zagórze - 15 wiatraków o łącznej mocy 30 MW 4. Tymień - 25 wiatraków o łącznej o mocy 50 MW 5. Puck 11 wiatraków o łącznej mocy 22 MW 6. Gniewino - 14 wiatraków o mocy 8,4 MW 7. Kisielice 27 wiatraków o łącznej mocy 40,5 MW 8. Kamieńsk 30 MW 9. Jagniątkowo - 30,6 MW Dane wg PSEW na r. Pozostałe, pojedyncze wiatraki (142 turbiny różnej mocy) o łącznej mocy 42,5 MW. Farmy wiatrowe w budowie (108 MW): 8. Zajączkowo i Widzino - 90 MW 9. Malbork -18 MW 4

5 Potencjał Wiatru Potencjał techniczny energii wiatru, PJ Grzegorz Wiśniewski - Instytutu Energii Odnawialnej w Warszawie Potencjał krajowy szacuje się na ok MW mocy zainstalowanej i ok 200 PJ/rok). Główne ograniczenia potencjału wynikają z uwarunkowań środowiskowych i możliwości przyłączenia do sieci elektroenergetycznej 5

6 Bariery w rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce Bariery systemowe Opłacalność Warunki funkcjonowania w krajowym systemie elektroenergetycznym Procedury inwestycyjne Bariery inwestycyjne Lokalizacja Finansowanie inwestycji Opinia społeczna 6

7 Koszt instalacji 1 MW nowej mocy w EW Koszt zainstalowania 1 MW Turbina wiatrowa Fundamenty Przyłączenie do KSE Instalacje elektryczne Ziemia Drogi Koszty finansowe Konsulting Euro % 1 6 % 2 9 % 1 9 % 1 3 % 1 5 % 1 5 % 1 3 % 7

8 Technologia OZE Opłacalno acalność wytwarzania energii z wiatru od roku 2007 Cena IRR =12% [PL/MW] Cena IRR =15% [PL/MW] Cena górna IRR 12% Różnica [PL/MW] IRR 15% Mała elektrownia wodna 411,63 466, ,63-125,33 Elektrownia wiatrowa 324,76 367, ,24-26,03 Duża elektrownia wodna 338,15 389, ,15-48,49 Elektrociepłownia opalana biomasą 231,87 252, ,13 88,01 Współspalanie biomasy 182,62 185, ,38 155,51 Na podstawie analizy SEO przy strukturze finansowania projektu: 35 % środki własne, 65% kredyt preferencyjny /oprocentowanie realne 1,6% 8

9 Proces inwestycyjny w energetyce wiatrowej Etap I koncepcyjny od 2 do 5 miesięcy Wyszukanie lokalizacji Analiza wietrzności Analiza ograniczeń środowiskowych Analiza uwarunkowań infrastrukturalnych Analiza uwarunkowań społecznych Etap II formalno-prawny od 2 do 4 lat Uzyskanie praw do terenu, Pomiary wiatru, wybór klasy turbin wiatrowych Uzyskanie zmiany planu zagospodarowania przestrzennego Uzyskanie warunków przyłączenia do sieci od Operatora Wykonanie raportu oddziaływania na środowisko Podpisanie umowy przyłączeniowej z Operatorem Wykonanie projektów budowlanych farmy i przyłączy Uzyskanie decyzji środowiskowych Uzyskanie pozwolenia na budowę 9

10 Proces inwestycyjny w energetyce wiatrowej Etap III - finansowy od 1 do 2 lat Przygotowanie inżynierii finansowej Umowy na sprzedaż energii i świadectw pochodzenia Uzyskanie współfinansowania (kredyt, dotacje) Etap IV realizacyjny 1 rok Wybór dostawcy turbin Wybór wykonawców robót Realizacja inwestycji 10

11 Bilansowanie energetyki wiatrowej Rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego 22. Operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego umożliwia tworzenie jednostek grafikowych dla źródeł lub grup źródeł energii elektrycznej wykorzystujących energie wiatru i prowadzi rozliczanie niezbilansowanej energii elektrycznej dostarczonej i pobranej z systemu dla wszystkich tych jednostek. Mechanizm bilansowania, w zakresie bilansowania źródeł energii elektrycznej wykorzystujących energie wiatru, uwzględnia możliwość korekty planowanej ilości energii elektrycznej dostarczonej do sieci, nie później niż na 2 godziny przed godzinnym okresem jej wytworzenia. Projekt Instrukcji zapisów Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej wg PSE Operator: możliwość korekty na 1 godz. przed godziną wytworzenia dla źródeł wiatrowych grupy grafikowe farm wiatrowych na terenie jednego operatora energia wytworzona w ilości ponad zgłoszenie sprzedawana na rynek bilansujący po 0,9 ceny rynkowej wejście w życie 1 lipca

12 Czy mamy gdzie przyłą łączać wiatraki? Uzgodnione warunki przyłączenia do sieci. Dane PSE Operator. 12

13 Czy mamy gdzie przyłą łączać wiatraki? Sieć Przesyłowa Sieć Dystrybucyjna 110 Kv Sieć Dystrybucyjna średnie napięcie SUMA Uzgodnione z OSP zakresy ekspertyz 6193 MW MW 671 MW MW Dane PSE Operator na podstawie ankiety przeprowadzonej w kwietniu br. 13

14 Czy mamy gdzie przyłą łączać wiatraki? wnioski Dotychczasowe zasady wydawania warunków przyłączenia do sieci nie sprawdzają się. Poważnym problemem jest brak możliwości weryfikacji wiarygodności wniosków zgłaszanych do uzgodnienia warunków przyłączenia. Znacząca część mocy przesyłowej jest zablokowana przez projekty, które nigdy nie zostaną zrealizowane. Konieczna jest nowelizacja rozporządzenia przyłączeniowego, wg propozycji PTPiREE i PIGEO: opłata wstępna przed złożeniem wniosku o wydanie warunków przyłączenia najpierw zmiana planu zagospodarowania przestrzennego potem warunki przyłączenia ekspertyzy przyłączeniowe wykonywane przez OSD jawność decyzji wydawanych przez OSD Bez rozbudowy sieci, zwłaszcza w linii wysokiego napięcia Poznań- Dunowo, oraz budowy nowych stacji transformatorowych, w Północnej Polsce będzie można przyłączyć nie więcej niż 800 MW nowych mocy (na ponad 1900 MW uzgodnionych warunków przyłączenia na tym terenie). 14

15 Wiatraki a Natura 2000 Mapa Wietrzności Mapa Obszarów Natura 2000 Jedną z najistotniejszych barier w rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce mogą być konflikty środowiskowe. Czynnikami determinującymi realizację inwestycji będą właściwie wykonane raporty oddziaływania na środowisko oraz właściwie przeprowadzony proces uzyskiwania decyzji środowiskowych. 15

16 NA TERENACH ISTOTNYCH PRIORYTETEM JEST OCHRONA PRZYRODY NA POZOSTAŁYCH TERENACH PRIORYTETEM JEST ZRÓWNOWA WNOWAŻONY ONY ROZWÓJ a więc c i zrównowa wnoważony ony rozwój j energetyki odnawialnej 16

17 Projekt przewodnika PIGEO Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej OCENA RYZYKA ŚRODOWISKOWEGO PRZY REALIZACJI INWESTYCJI W ENERGETYCE WIATROWEJ przewodnik dla inwestorów GŁÓWNE ZAŁOŻENIA PRZEWODNIKA Preferowanymi dla rozwoju EW sąs tereny, na których można stwierdzić brak ryzyka wystąpienia znaczącego, cego, negatywnego oddziaływania wiatraków w na środowisko. Z rozwoju EW należy y wyłą łączyć tereny objęte prawnymi formami ochrony ptaków w i ich siedlisk, nietoperzy, a także e niektóre formy ochrony krajobrazu. Na pozostałych terenach rozwój j EW powinien być kontrolowany procedurami oceny oddziaływania na środowisko, dostosowanymi do ryzyka z uwzględnieniem czynnika kumulacji. Ocena potencjalnego wpływu obiektów w EW na środowisko przyrodnicze powinna być wykonywana na jak najwcześniejszym niejszym etapie przygotowania projektu, Opisana ocena ryzyka przyrodniczego nie zastępuje postępowania powania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko w rozumieniu ustawy Prawo ochrony środowiska choć jej wyniki i ustalenia mogą być w tej procedurze wykorzystywane. 17

18 Procedura oceny ryzyka środowiskowego wg PIGEO Ocena ryzyka związanego z niewłaściwym zlokalizowaniem farmy wiatrowej powinna być podstawową i jedną z pierwszych czynności wykonywanych przez developerów przygotowujących projekt inwestycyjny w EW. Powinna się składać z 3 etapów: Etap I Przyrodnicza Analiza Przedrealizacyjna Etap II - Inwentaryzacja Przyrodniczo-Środowiskowa Etap III Uzyskanie decyzji środowiskowej 18

19 Środki wsparcia dla inwestycji wiatrowych Na zwiększenie opłacalności inwestycji wiatrowej (IRR > 15%) może wpłynąć dotacja ze środków publicznych w wysokości 20%. źródło dotacji Fundusz Spójności (9.4 PO IiŚ) Fundusze Strukturalne (RPO) NFOŚiGW (opłata zastępcza) suma przewidywane środki zł zł zł zł Warunki inwestowania w energetykę wiatrową mogą się znacząco zmienić wraz ze spodziewanym wzrostem cen energii elektrycznej, który powinien nastąpić po roku

20 Opinia społeczna a realizacja inwestycji Wiele dogodnych lokalizacji zostało zablokowanych z powodu protestów społecznych oraz niechęci władz samorządowych i urzędników dla wiatraków. Najczęściej wykorzystywane argumenty przeciw energetyce wiatrowej: wiatraki szpecą krajobraz wiatraki zabijają ptaki wiatraki odstraszają turystów wiatraki wytwarzają nadmierny hałas 20

21 Co sądzs dzą o wiatrakach mieszkańcy miejscowości ci gdzie funkcjonują farmy wiatrowe? 32% uczniów w podkreśla lało, że e wiatraki stanowią ozdobę krajobrazu. 60% uczniów w uznało, że e wiatraki stanowią atrakcję dla turystów,, którzy chętnie odwiedzają miejscowości ci w których znajdują się elektrownie wiatrowe. Brak skarg na nadmierny hałas as emitowany przez funkcjonujące ce wiatraki Wiatraki sąs najchętniej wykorzystywanym elementem do materiałów w promocyjnych w gminach gdzie funkcjonują farmy wiatrowe 21

22 Zalety energetyki wiatrowej wytwarza energię elektryczną bez emisji zanieczyszczeń, w tym gazów cieplarnianych, zwiększa bezpieczeństwo energetyczne poprzez tworzenie nowych mocy energetycznych wykorzystujących krajowe zasoby źródeł energii, Jest jedynym źródłem zielonej energii elektrycznej, które ma szansę na znaczący przyrost produkcji w najbliższych 3 latach, co ma ogromne znaczenie w kontekście realizacji zobowiązań wynikających z Dyrektywy 2001/77/WE przyczynia się do rozwoju lokalnej infrastruktury elektroenergetycznej i drogowej stanowi źródło dochodów gminnych (nawet 300 tys. zł rocznie od 1 wiatraka) stanowi źródło dochodu dla rolników dzierżawiących tereny pod wiatraki (10-15 tys zł za 30 arów pod 1 wiatrak/rok) przyczynia się do tworzenia nowych miejsc pracy (w Niemczech w roku 2006 zatrudnionych było w branży wiatrowej 70 tys osób) 22

23 Wady energetyki wiatrowej wiatr jest źródłem niestabilnym i nieprzewidywalnym nie można uzależnić systemu elektroenergetycznego od energetyki wiatrowej. Niezbędne jest zabezpieczenie mocy rezerwowej zła lokalizacja farm wiatrowych może powodować negatywne oddziaływanie na populacje ptaków chronionych, krajobraz oraz środowisko hałasowe. 23

24 Wnioski W latach , dzięki działalności m.in. PIGEO, zostało zlikwidowanych większość barier systemowych blokujących rozwój energetyki wiatrowej w Polsce. Od roku 2007 przychody wytwórców energii z wiatru z tytułu sprzedaży energii i świadectw pochodzenia powinny zapewniać opłacalność produkcji. Od 2008 roku będą dostępne znaczące środki finansowe umożliwiające wsparcie nowych projektów w wysokości co najmniej 20%. Właściwa działalność promocyjna i edukacyjna zapewnia przychylność lokalnych społeczności i władz dla nowych inwestycji wiatrowych. Niezbędna jest rzetelna edukacja społeczeństwa o zaletach i wadach energetyki wiatrowej 24