Wsparcie przedsiębiorcy instrumenty finansowe (zabezpieczenie transakcji handlu zagranicznego) Olsztyn, 12 czerwca 2015 r.

Transkrypt

1 Wsparcie przedsiębiorcy instrumenty finansowe (zabezpieczenie transakcji handlu zagranicznego) Olsztyn, 12 czerwca 2015 r.

2 Ryzyko transakcji w handlu zagranicznym EKSPORTER Kontrakt na dostawę towarów albo realizację usług IMPORTER Ryzyko, na które narażony jest eksporter: 1)kredytowe związane z osobą importera (ryzyko utraty płynności finansowej) polegające na możliwości: a) opóźnienia zapłaty przez importera - po wysyłce towaru, b) nie otrzymania zapłaty za wysłany towar, 2) związane z krajem importera, 3) kursowe 4) prawne Ryzyko, na które narażony jest importer: 1) związane z towarem, polegające na możliwości: a) otrzymania towaru w nieodpowiedniej ilości i jakości, b) otrzymania towaru w nieodpowiednim terminie, c) nie otrzymania towaru w ogóle, mogące wpłynąć na utratą płynności finansowej importera, 2) związane z krajem eksportu, 3) kursowe 4) prawne

3 Kontrakt handlowy Wybrane elementy kontraktu: Instrumenty finansowe ograniczające ryzyko transakcji w handlu zagranicznym Określenie stron kontraktu Przedmiot kontraktu Ilość towaru i jego cena jednostkowa Wartość kontraktu i baza dostawy (reguła Incoterms) Formy rozliczenia - warunki płatności Dokumenty kontraktowe (handlowe) Przykładowe dokumenty handlowe Faktura handlowa Lista pakunkowa Dokument transportowy Dokument ubezpieczeniowy Świadectwo pochodzenia Certyfikaty (np. SGS, jakości, weterynaryjne)

4 Instrumenty finansowe ograniczające ryzyko transakcji w handlu zagranicznym Instrumenty finansowe ograniczające ryzyko transakcji w handlu zagranicznym Rozliczenie transakcji : Inkaso dokumentowe Akredytywa dokumentowa Zabezpieczenie transakcji: Gwarancja bankowa, Akredytywa stand-by

5 Rozliczenia transakcji : INKASO DOKUMENTOWE Dokumenty handlowe

6 Rozliczenia transakcji: INKASO DOKUMENTOWE Ograniczenie ryzyka związanego z wydaniem dokumentów inkasowych importerowi - dokumenty będące przedmiotem inkasa zostaną wydane importerowi dopiero po spełnieniu przez niego warunków określonych przez eksportera w instrukcjach inkasowych - po dokonaniu zapłaty lub po podjęciu zobowiązania do zapłaty w terminie. Wzrost płynności finansowej - w przypadku inkasa z odroczonym terminem płatności (D/A) eksporter nie musi czekać na otrzymanie zapłaty aż do tego terminu i może zdyskontować zwrócony w ramach inkasa weksel, zaakceptowany albo wystawiony przez importera. Ograniczenie ryzyka prawnego - poddanie inkasa międzynarodowym regulacjom (URC 522) oraz fakt, że większość banków na świecie regulacje te stosuje, czyni ten instrument przewidywalnym. korzyści dla EKSPORTERA Prosta procedura - po wpływie do PKO BP SA od eksportera instrukcji i dokumentów inkasowych, PKO BP SA wysyła zlecenie i dokumenty inkasowe do wskazanego w instrukcjach banku importera. Za wydanie dokumentów importerowi i za zainkasowanie od niego należności odpowiada bank pośredniczący. Uatrakcyjnienie oferty firmy eksportera dla importera, poprzez możliwość zastosowania w inkasie odroczonego terminu płatności. Wygoda we wszystkich kwestiach spornych, dotyczących realizacji inkasa, banki pośredniczą w korespondencji pomiędzy podawcą i płatnikiem inkasa. Szybkość dzięki obsłudze inkasa przy wykorzystaniu systemu SWIFT. Niskie koszty bankowe koszt bankowej obsługi inkasa plasuje się pomiędzy niższym kosztem polecenia wypłaty a wyższym kosztem akredytywy dokumentowej.

7 Rozliczenia transakcji: AKREDYTYWA DOKUMENTOWA AKREDYTYWA DOKUMENTOWA Dokumenty handlowe

8 Rozliczenia transakcji: AKREDYTYWA DOKUMENTOWA Opis produktu Akredytywa dokumentowa jest warunkowym i nieodwołalnym zobowiązaniem banku, który ją otworzył na zlecenie i zgodnie z instrukcjami zleceniodawcy (importera), do zapłacenia lub zabezpieczenia zapłaty beneficjentowi akredytywy (eksporterowi) określonej sumy pieniężnej. Zapłata przez bank lub podjęcie zobowiązania do zapłaty w terminie odroczonym, następuje pod warunkiem udowodnienia przez beneficjenta - za pośrednictwem przedłożonych przezeń dokumentów - że zostały dopełnione wszystkie warunki, od których akredytywa uzależnia zapłatę Akredytywa, oraz pod mimo warunkiem że jest przedstawienia otwierana na podstawie tych dokumentów kontraktu w lub terminie innej umowy ważności zawartej między akredytywy. importerem a eksporterem, jest transakcją odrębną od tej umowy, gdyż zawarte w tej umowie warunki w żaden sposób nie dotyczą i nie wiążą banków. Warunki akredytywy powinny być zbieżne z warunkami kontraktu. Jeśli jednak są różne, a beneficjent akceptuje taką akredytywę, to akredytywa pełni rolę nadrzędną nad kontraktem. W akredytywie banki zajmują się wyłącznie dokumentami. Wypłata następuje za prawidłowo wystawione dokumenty, a nie za sam towar.

9 Rozliczenia transakcji: AKREDYTYWA DOKUMENTOWA Akredytywa dokumentowa własna - PKO BP SA jest bankiem otwierającym akredytywę 1. Kontrakt EKSPORTER (Beneficjent) 5. Wysłanie towarów/wykonanie usługi IMPORTER (Zleceniodawca) 6. Prezentacja dokumentów 4. Awizowanie akredytywy 9a. Przekazanie zapłaty Schemat realizacji akredytywy dokumentowej własnej płatnej za okazaniem dokumentów 2. Zlecenie otwarcia akredytywy 8. Sprawdzenie i przekazanie dokumentów 9b. Rozliczenie Płatności ze zleceniodawcą Bank pośredniczący 3. Otwarcie akredytywy 7. Przekazanie dokumentów 9. Zapłata PKO BP SA Bank otwierający akredytywę

10 Rozliczenia transakcji: AKREDYTYWA DOKUMENTOWA Ograniczenie ryzyka związanego z towarem i terminem jego dostawy - w akredytywie można określić ilość i rodzaj zakontraktowanego towaru, wskazując jego cenę jednostkową i wymagany asortyment. Spełnienie wymogu dokonania dostawy towaru określonego w akredytywie uwidocznione zostanie w dokumentach, jakie kontrahent zaprezentuje w banku w ramach realizacji akredytywy (np. certyfikat jakości, ilości, wagi, zdrowia, fitosanitarny, protokół odbioru, itp.). Spełnienie wymogu dokonania wysyłki towaru w określonym w akredytywie terminie uwidocznione zostanie w dokumencie transportowym lub ubezpieczeniowym. Ograniczenie ryzyka kursowego importer może zawrzeć z bankiem otwierającym umowę terminowego kursu wymiany walut, tj. już w dniu otwarcia akredytywy - gdy termin płatności jest z góry ustalony w akredytywie, np. dd/mm/rrrr lub po zaprezentowaniu przez kontrahenta zgodnych dokumentów w ramach realizacji akredytywy oraz ustaleniu odroczonego terminu płatności.. korzyści dla IMPORTERA Ułatwienie uzyskania finansowania banki chętniej finansują transakcje rozliczane akredytywą przez siebie otwartą; dodatkowym zabezpieczeniem kredytu, udzielonego przez bank może być określony w akredytywie wymóg prezentowania przez beneficjenta konosamentu morskiego i/ lub polisy ubezpieczeniowej, wystawionych na zlecenie banku otwierającego. Ograniczenie ryzyka prawnego - poddanie akredytywy międzynarodowym regulacjom UCP 600, oraz fakt, że większość banków na świecie regulacje te stosuje, czyni ten instrument bezpiecznym i przewidywalnym. Wygoda płatność dokonywana jest w formie bezgotówkowej, po dokładnym sprawdzeniu przez bank dokumentów, przedstawionych przez beneficjenta akredytywy. Szybkość dzięki obsłudze przy wykorzystaniu systemu SWIFT.

11 Rozliczenia transakcji: AKREDYTYWA DOKUMENTOWA Eliminacja ryzyka związanego z importerem po otwarciu akredytywy zobowiązanym do zapłaty na rzecz eksportera staje się bank otwierający i bank potwierdzający akredytywę, o ile ten bank występuje. Ograniczenie ryzyka prawnego i politycznego związanego z krajem importu w przypadku akredytywy potwierdzonej przez bank eksportera - płatność na rzecz eksportera jest zagwarantowana przez bank potwierdzający (płatność uwarunkowana prawidłową prezentacją dokumentów). Ograniczenie ryzyka kursowego - eksporter może zawrzeć ze swoim bankiem umowę terminowego kursu wymiany walut, tj. już w dniu otwarcia akredytywy - gdy termin płatności jest z góry ustalony w akredytywie, np. dd/mm/rrrr lub po zaprezentowaniu przez eksportera zgodnych dokumentów w ramach realizacji akredytywy oraz ustaleniu odroczonego terminu płatności. Możliwość osiągnięcia przychodu z tyt. realizacji akredytywy przenośnej dotyczy przypadku, w którym beneficjent akredytywy jest pośrednikiem pomiędzy eksporterem i importerem.. korzyści dla EKSPORTERA Ułatwienie uzyskania finansowania banki chętniej finansują transakcje rozliczane akredytywą, szczególnie taką, które same potwierdziły; dodatkowym zabezpieczeniem kredytu, udzielonego przez bank, może być cesja należności z akredytywy dokumentowej. Poprawa płynności finansowej w przypadku akredytywy z odroczonym terminem płatności istnieje możliwość zdyskontowania w banku należności z akredytywy. Ograniczenie ryzyka prawnego - poddanie akredytywy międzynarodowym regulacjom UCP 600, UCP 525) oraz fakt, że większość banków na świecie regulacje te stosuje, czyni ten instrument bezpiecznym i przewidywalnym. Wygoda płatność dokonywana jest w formie bezgotówkowej, po dokładnym sprawdzeniu przez bank dokumentów, przedstawionych przez beneficjenta akredytywy. Szybkość dzięki obsłudze przy wykorzystaniu systemu SWIFT.

12 Zabezpieczenia transakcji: GWARANCJA BANKOWA GWARANCJA BANKOWA W OBROCIE ZAGRANICZNYM GWARANCJA BANKOWA Żądanie wypłaty z gwarancji

13 Zabezpieczenia transakcji: GWARANCJA BANKOWA Opis produktu Gwarancja bankowa jest nieodwołalnym zobowiązaniem banku, który taką gwarancję udzielił (z reguły na zlecenie swojego klienta albo innego banku), do wypłacenia beneficjentowi gwarancji określonej sumy pieniężnej, na pisemne żądanie tego beneficjenta, złożone w banku zgodnie z warunkami gwarancji i w terminie jej ważności. Akredytywa stand-by jest traktowana jak gwarancja bankowa. Stosowana jest głównie przez banki amerykańskie i japońskie, gdzie nie funkcjonują formy gwarancji bankowych występujące w innych krajach. W przypadku tego produktu częstym warunkiem dokonania wypłaty na rzecz beneficjenta jest prezentacja oprócz żądania wypłaty kopii dokumentów handlowych reprezentujących towar. Wypłata środków na rzecz beneficjenta przez bank udzielający gwarancję następuje pod warunkiem udowodnienia przez beneficjenta - za pośrednictwem przedłożonych przezeń dokumentów - że zostały dopełnione wszystkie warunki, od których gwarancja uzależnia zapłatę oraz pod warunkiem przedstawienia tych dokumentów w terminie ważności gwarancji. Dokumentami tymi są: żądanie wypłaty z gwarancji (zawsze) oraz kopie albo oryginały innych dokumentów (opcjonalnie), np. kopia niezapłaconej faktury, kopia dokumentu transportowego. Zapłata sumy gwarancyjnej nie jest uzależniona od sprawdzenia zasadności żądania beneficjenta. O obowiązku świadczenia gwaranta decydują wyłącznie przesłanki formalne (dokumenty i termin prezentacji tych dokumentów).

14 Zabezpieczenia transakcji: GWARANCJA BANKOWA Rodzaje gwarancji Gwarancja zapłaty Gwarancja zwrotu zaliczki Gwarancja zapłaty rat leasingowych Gwarancja spłaty kredytu Gwarancja zapłaty długu celnego Gwarancja przetargowa Gwarancja dobrego wykonania umowy Regwarancja Akredytywa stand-by Gwarancja uregulowania zobowiązań z innych tytułów

15 Zabezpieczenia transakcji: GWARANCJA BANKOWA Elastyczność i różnorodność - brak obligatoryjnych przepisów dla gwarancji umożliwia dowolne kształtowanie warunków gwarancji w zależności od okoliczności towarzyszących transakcji oraz od ustaleń pomiędzy kontrahentami; istnieje wiele rodzajów gwarancji; produkt ten może być instrumentem zabezpieczającym zarówno interesy sprzedającego, jak i kupującego. Wzmocnienie wiarygodności zleceniodawcy - dobry standing finansowy PKO BP SA, jako banku gwaranta, wzmacnia wiarygodność finansową zleceniodawcy, dzięki czemu może wynegocjować niższą cenę lub lepsze warunki transakcji, np. dłuższy okres odroczenia płatności. Szybkość udzielenie i dalsza obsługa na życzenie stron kontraktu, przy wykorzystaniu systemu SWIFT. korzyści dla zleceniodawcy (importera albo eksportera) Możliwość rozliczenia transakcji w rachunku otwartym (dla importera - zleceniodawcy gwarancji zapłaty) dzięki udzieleniu przez bank na rzecz beneficjenta gwarancji zapłaty na kwotę i termin ważności pokrywającą/y kilka albo wszystkie dostawy, importer może rozliczać te dostawy w rachunku otwartym (zapłata po dostawie i niejednokrotnie po sprzedaniu towaru własnym odbiorcom). Wzrost płynności finansowej (dla podmiotu startującego w przetargu - zleceniodawcy gwarancji przetargowej) podmiot startujący w przetargu nie musi angażować własnych środków finansowych w celu wniesienia wadium.

16 Zabezpieczenia transakcji: GWARANCJA BANKOWA Zabezpieczenie ryzyka związanego z kontrahentem g w a r a n c j a j e s t zobowiązaniem banku, a nie kontrahenta. Zabezpieczenie ryzyka związanego z krajem i bankiem kontrahenta w przypadku gwarancji udzielonej przez bank beneficjenta, na podstawie regwarancji udzielonej przez bank zleceniodawcy, bank beneficjenta udzielający na jego rzecz gwarancję przejmuje na siebie ryzyko związane z krajem i bankiem regwarantem. Elastyczność i różnorodność - brak obligatoryjnych przepisów dla gwarancji umożliwia dowolne kształtowanie warunków gwarancji w zależności od okoliczności towarzyszących transakcji oraz od ustaleń pomiędzy kontrahentami; istnieje wiele rodzajów gwarancji, produkt ten może być instrumentem zabezpieczającym zarówno interesy sprzedającego, jak i kupującego. korzyści dla beneficjenta (importera albo eksportera) Prosta procedura dochodzenia roszczeń z gwarancji najczęściej na podstawie prezentacji w siedzibie banku gwaranta żądania wypłaty z gwarancji. Niski koszt obsługi bankowej - z reguły beneficjent pokrywa tylko koszty awizacji gwarancji obcej Szybkość obsługa na życzenie stron kontraktu, przy wykorzystaniu systemu SWIFT.

17 DORADCY KLIENTA KORPORACYJNEGO MARTA GROBELNA tel marta.grobelna@pkobp.pl DARIUSZ KLUCZYŃSKI tel dariusz.kluczynski@pkobp.pl PAWEŁ WYCHUDZKI tel pawel.wychodzki@pkobp.pl JOANNA ŻMUDA tel joanna.zmuda@pkobp.pl 17

18 Dziękuję za uwagę Andrzej Dwużnik Departament Produktów Transakcyjnych i Finansowania Handlu tel andrzej.dwuznik@pkobp.pl Zbigniew Bohdziewicz Dyrektor Północno-Wschodniego Regionalnego Oddziału Korporacyjnego w Olsztynie tel zbigniew.bohdziewicz@pkobp.pl