OPIS PRZEDMIOTU PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA WE WŁOCŁAWKU. Wszystkie specjalności. Instytut Humanistyczny/ Zakład Pedagogiki praktyczny

Transkrypt

1 OPIS PRZEDMIOTU PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA WE WŁOCŁAWKU Nazwa przedmiotu: Moduł kształcenia V- Teoretyczne podstawy wychowania i kształcenia - Teoretyczne podstawy wychowania Nazwa kierunku studiów: Pedagogika Kod przedmiotu Nazwa specjalności studiów/specjalizacji studiów: Wszystkie specjalności 05.7 TPW 441 Jednostka prowadząca dany kierunek studiów/przedmiot Profil/profile kształcenia Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: Instytut Humanistyczny/ Zakład Pedagogiki praktyczny polski Kierunkowy/podstawowy obligatoryjny Poziom studiów: pierwszego stopnia Rok: II Semestr: IV Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych: RAZEM Wykład ćwiczenia laboratoria projekty Seminarium Praktyka zawodowa Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych: RAZEM Wykład ćwiczenia laboratoria projekty Seminarium Praktyka zawodowa Sposób realizacji zajęć: Zajęcia realizowane są: zajęcia w sali dydaktycznej Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymaganiami wstępnymi: Wprowadzenie do pedagogiki

2 Cel kształcenia: Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi koncepcjami wychowania, stylami wychowawczymi, metodami wychowania, techniki oddziaływań wychowawczych Efekty kształcenia: Pełny opis przedmiotu/treści programowe Metody prowadzenia zajęć: Wiedza: - zna podstawową terminologię używana w teorii wychowania i dyscyplinach pokrewnych K_W01 -ma podstawową wiedzę na temat metod wychowania i technik oddziaływań wychowawczych K_W15 Umiejętności: - ma rozwinięte umiejętności w zakresie projektowania działań wychowawczych przy zastosowaniu odpowiednich metod i technik oddziaływań wychowawczych K_U09 - potrafi zaprojektować zajęcia świadomie wykorzystując elementy wiedzy zdobytej na zajęciach - potrafi w sposób spójny i precyzyjny wypowiadać się na piśmie w zakresie tematyki poruszanej na zajęciach K_U06 - potrafi dyskutować i argumentować swoje stanowisku w oparciu o zdobytą wiedzę K_U08 Kompetencje społeczne: - odnosi zdobytą wiedzę do projektowania działań praktycznych - ma świadomość poziomu swojej wiedzy K_K01 - dostrzega problemy moralne i etyki zawodowej K_K04 - projektuje i odpowiedzialnie wykonuje swoją pracę K_K02 - psychologiczne i pedagogiczne koncepcje wychowania, - wartości w wychowaniu (wolność, odpowiedzialność, tolerancja, sprawiedliwość); - podmiotowość w wychowaniu; - style wychowawcze; - dziedziny wychowania (zwłaszcza: wychowanie moralne, społeczne, seksualne, zdrowotne); - metody wychowania; - techniki oddziaływań wychowawczych; - błąd w wychowaniu - wychowanie we współczesnym świecie ćwiczenia audytoryjne: analiza tekstów z dyskusją / metoda projektów (praktyczny) / praca w grupach / dyskusja / rozwiązywanie zadań Obciążenie pracą studenta/ punkty ECTS I. Studia stacjonarne- godziny realizowane ze studentem nie wliczane do pensum: 1) konsultacje/konsultacje owe- 6 2) egzaminy/egzaminy poprawkowe- 6 Formy aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Stacjonarne W AF/.... Niestacjonarne W AF/ , , ,5 37,5

3 3) zaliczenia przedmiotów w dodatkowych terminach- 6 4)inne formy zaliczeń (określone i podane do wiadomości studentów jako forma weryfikacji wiedzy z danego przedmiotu), np. cząstkowe sprawdziany weryfikujące przygotowanie do zajęć, omawianie wyników tych sprawdzianów i związane z tym ewentualne dodatkowe konsultacje- 6,5 5)praktyki- 0 6)egzamin dyplomowy- 0 7)praca dyplomowa - w wymiarze do 30% liczby punktów ECTS określonej w ww. Uchwale Senatu dla danego rodzaju pracy dyplomowej (licencjackiej, inżynierskiej)- 0 8)inne związane z kierunkiem studiów- 0 II Studia niestacjonarne- godziny realizowane ze studentem nie wliczane do pensum: 1)konsultacje/konsultacje owe- 15 2)egzaminy/egzaminy poprawkowe- 15 3)zaliczenia przedmiotów w dodatkowych terminach- 10 4)inne formy zaliczeń (określone i podane do wiadomości studentów jako forma weryfikacji wiedzy z danego przedmiotu), np. cząstkowe sprawdziany weryfikujące przygotowanie do zajęć, omawianie wyników tych sprawdzianów i związane z tym ewentualne dodatkowe konsultacje- 10 5)praktyki- 0 6)egzamin dyplomowy- 0 7)praca dyplomowa - w wymiarze do 30% liczby punktów ECTS określonej w ww. Uchwale Senatu dla danego rodzaju pracy dyplomowej (licencjackiej, inżynierskiej)- 0 8)inne związane z kierunkiem studiów- 0 1.Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej literatury 2.Opracowanie wyników/przygotowanie do egzaminu, zaliczenia, kolokwium 3.Przygotowanie raportu, prezentacji, dyskusji ,5 18,5 22, Suma 77,5 72,5 72,5 77,5 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla danej formy zajęć Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 3,1 2,9 2,9 3,1 6 6 Forma i sposób zaliczenia oraz kryteria oceny lub wymagania Sposób zaliczenia: zaliczenie z oceną egzamin Formy zaliczenia: egzamin pisemny wykonanie pracy zaliczeniowej: przygotowanie projektu / wykonanie określonej pracy praktycznej /ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych otrzymywanych w trakcie trwania semestru Podstawowe kryteria: uzyskanie 60% ogólnej liczby punktów, aktywność na zajęciach, oceny cząstkowe z wykonywanych zadań, przygotowanie i wykonanie projektu praktycznego.

4 Wykaz literatury : Literatura podstawowa: Gurycka A, Błąd w wychowaniu, Warszawa 1990 Łobocki M., Teoria wychowania w zarysie, Kraków 2009 Petrykowski P., Teoretyczne podstawy wychowania, Łódź 2008 Studia z teorii wychowania, nr 1/2010, red. B. Śliwerski, M. Kowalski, Sopot 2009; Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 1993; Wokół podstawowych zagadnień teorii wychowania, red. E. Kubiak- Szymborska, D. Zając, Bydgoszcz 2002 Współczesne konteksty wychowania. W kręgu pytań i dyskusji, red. A.M. de Tchorzewski, Bydgoszcz 2002 Literatura uzupełniająca: Benner D., Edukacja jako kształcenie i kształtowanie : moralność, kultura, demokracja, religia wybór i przekł. Dariusz Stępkowski, Warszawa 2008 Łobocki M. Altruizm a wychowanie, Lublin 2004 Błajet P., Ciało w kulturze współczesnej. Wątki socjopedagogiczne, Olsztyn 2005 Demokratyczne ścieżki edukacji, red. Kamińska-Juckiewicz M., Tomaszewska L., Płock 2010 Górniewicz J. (red.), Dylematy współczesnej edukacji, Toruń 2007, Górniewicz J. (red.), Stare i nowe dylematy teorii wychowania, Toruń 1993, Jasionek S., Wychowanie moralne, Kraków 2004 Kopińska V., Współczesna młodzież wobec problemu wolności. Studium socjologiczno-pedagogiczne, Toruń 2008 Łobocki M., ABC wychowania dla nauczycieli i wychowawców, Warszawa 1992, Łobocki M., Wychowanie moralne w zarysie, Kraków 2007 Łopatkowa M.,Pedagogika serca w dobie globalizacji, Warszawa 2006 Simm M., Węgrzyn-Jonek E., Budowanie programu wychowawczego szkoły, Kraków 2000 Marek Z., Podstawy wychowania moralnego, Kraków 2005 Melosik Z., Szkudlarek T., Kultura, tożsamość i edukacja : migotanie znaczeń, Kraków 2010, Melosik Z., Tożsamość, ciało i władza w kulturze instant, Kraków 2010 Odpowiedzialność jako wartość i problem edukacyjny, red. Andrzej M. de Tchorzewski, Bydgoszcz Krauz Mozer B., Borowiec P., Samotność idei? Społeczeństwo obywatelskie we współczesnym świecie, Kraków 2007 Opieka i wychowanie tradycja i problemy współczesne, red. D. Apanel, Kraków 2009 Tolerancja a edukacja, red. M. Patalon, Gdańsk Tolerancja jako wartość i problem edukacyjny, red. Andrzej M. de Tchorzewski i Wiesławy M. Wołoszyn-Spirka, Bydgoszcz Wiśniewska-Roszkowska K., Wychowanie seksualne, Wrocław 1998 Błajet P., Ciało jako kategoria pedagogiczna. W poszukiwaniu integralnego modelu edukacji, Toruń 2006, Nazwiska i imiona osób prowadzących/osoby prowadzącej: prof. dr hab. B.Siemieniecki/ mgr A. Padrak Koordynator: dr Violetta Kopińska

5 OPIS PRZEDMIOTU PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA WE WŁOCŁAWKU Nazwa przedmiotu: Moduł kształcenia V- Teoretyczne podstawy wychowania i kształcenia - Dydaktyka ogólna Nazwa kierunku studiów: Pedagogika Kod przedmiotu Nazwa specjalności studiów/specjalizacji studiów: Jednostka prowadząca dany kierunek studiów/przedmiot Profil/profile kształcenia Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Wszystkie specjalności Wydział Humanistyczny Zakład Pedagogiki Praktyczny polski podstawowy/ kierunkowy 05.7 DOG 221 Status przedmiotu: obligatoryjny Poziom studiów: pierwszego stopnia Rok: I Semestr: II Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych: RAZEM Wykład ćwiczenia laboratoria projekty Seminarium Praktyka zawodowa Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych: RAZEM Wykład ćwiczenia laboratoria projekty Seminarium Praktyka zawodowa Sposób realizacji zajęć: Zajęcia realizowane są w sali dydaktycznej Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymaganiami wstępnymi: Posługiwanie się terminologią i podstawową wiedzą z zakresu podstawowych zagadnień i pojęć z pedagogiki ogólnej, psychologii rozwoju człowieka i osobowości. Cel kształcenia: postrzeganie przez studentów dydaktyki jako nauki, będącej przedmiotem badań związanych bezpośrednio i pośrednio z nauczaniem i uczeniem się, poznanie metod i zasad nauczania, rozpoznawanie problemów związanych z motywowaniem uczniów z ryzyka np. dysleksji, dysgrafii do nauki, rozwiązywanie problemów i dylematów dydaktycznych poprzez uświadomienie studentom, że tylko dobre poznanie uczniów, przemyślane kierowanie klasą, zaplanowanie pracy dydaktycznej i współpraca z np. pedagogiem,

6 rodzicami, przyniesie oczekiwane pozytywne rozwiązania. Efekty kształcenia: Pełny opis przedmiotu/treści programowe Wiedza: - student zna podstawową terminologię związaną z dydaktyką. (K_W01), - odnosi elementarną wiedzę o miejscu dydaktyki w systemie nauk K_W02 - ma uporządkowaną wiedzę na temat opieki wychowania i kształcenia K_W09 - zna najważniejsze tradycje, współczesne nurty i systemy dydaktyczne K_W11 - ma elementarną wiedzę o metodyce wykonywania typowych zadań, normach i procedurach stosowanych w różnych obszarach działalności dydaktycznych K_W15 Umiejętności: - student potrafi zastosować posiadaną wiedzę w praktyce dopasowuje metody nauczania do potrzeb.(k_u02). - potrafi właściwie analizować motywy i wzory ludzkich zachowań K_U03 - potrafi w sposób precyzyjny i spójny wypowiedzieć się w mowie i na piśmie na tematy dotyczące wybranych zagadnień dydaktycznych K_U06, - potrafi ocenić przydatność typowych metod, procedur i dobrych praktyk do realizacji zadań dydaktycznych K_U09 Kompetencje społeczne: student rozumie potrzebę ciągłego uzupełniania wiedzy oraz wyznacza kierunki własnego rozwoju.(k_k01), - odnosi zdobytą wiedzę do projektowania zadań zawodowych K_K02 - dostrzega problemy i dylematy etyczne związane z własną i cudzą pracą K_K05 Wykłady: 1. Dydaktyka ogólna jako subdyscyplina pedagogiczna. 2. Zarys historii rozwoju dydaktyki ogólnej. 3. Główne nurty myślenia o szkolnej edukacji i szkole. 4. Rozwiązania dydaktyczne: cele, treści i wyniki kształcenia ich pomiar oraz ocena, metody dydaktyczne, proces nauczania i uczenia się w szkole, formy organizacji uczenia się, środki dydaktyczne. 5. Zasady dydaktyczne. 6. Poznawanie uczniów i motywowanie ich do nauki. 7. Przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym. 8. Klasa szkolna i kierowanie nią. 9. Szkoła i jej program. 10. System szkolny. Ćwiczenia: 1. Metody nauczania wg Czesława Kupisiewicza. 2. Metody nauczania wg Wincentego Okonia. 3. Podobieństwa i różnice w/w metod nauczania dyskusja.

7 4. Zasady i reguły nauczania (pojęcie, geneza, rodzaje). 5. Formy organizacyjne nauczania: - definicja i kryteria podziału, - nauczanie jednostkowe, - nauczanie zbiorowe. 6. Typy lekcji i jej budowa (podające, problemowe, operacyjne, ekspozycyjne), 7. Środki dydaktyczne (typologia i charakterystyka środków), 8. Treści i funkcje podręczników szkolnych (prezentacja i analiza). 9. Znaczenie i rola wyboru dobrego podręcznika dyskusja. 10. Nauczanie programowane nowe tendencje. 11. Nauczanie programowane a indywidualne potrzeby i możliwości uczniów dyskusja. 12. Powodzenia i niepowodzenia szkolne: - warunki powodzenia szkolnego, - rodzaje niepowodzeń szkolnych, - przyczyny niepowodzeń szkolnych, - fazy niepowodzeń szkolnych i zapobieganie im, 13. Uczeń z dysfunkcjami w szkole: - nadpobudliwość psychoruchowa, ADHD, - dysleksja (typu wzrokowego, słuchowego i integracyjna), - dysgrafia, - dyskalkulia, - wady postawy. 14. Cele i zadania: - zespołów wyrównawczych, - zespołów korekcyjno kompensacyjnych, - zespołów rewalidacyjnych w szkołach. 15. Rola pedagoga szkolnego, psychologa i Poradni Psychologiczno

8 Pedagogicznej w rozwiązywaniu problemów dzieci w nauce ( analiza druków skierowań, ankiet, wywiadów, wyników badań i opinii poradni). 16. Pomiar dydaktyczny (cele, rodzaje i specyfika), pokaz i analiza dokumentów. 17. Planowanie pracy nauczyciela: - roczny plan pracy nauczyciela, - okresowy plan pracy nauczyciela, - codzienny plan pracy nauczyciela. 18. Planowanie dnia z podziałem na jednostki lekcyjne próba napisania konspektu (scenariusza zajęć) w grupach. 19. Próba przeprowadzenia zajęć wg opracowanego przez studentów konspektu ćwiczenia praktyczne w grupie studentów. 20. Ocena i analiza przeprowadzonych zajęć na podstawie opracowanego wcześniej konspektu. 21. Tematy interesujące studentów dyskusja. Metody prowadzenia zajęć: 1. Ćwiczenia audytoryjne: - analiza tekstów, różnych dokumentów (druki skierowań do poradni, ankiety, wyniki badań itp.) połączona z dyskusją, - praca w grupach, Obciążenie pracą studenta/ punkty ECTS I. Studia stacjonarne- godziny realizowane ze studentem nie wliczane do pensum: 1) konsultacje/konsultacje owe- 9,5 2) egzaminy/egzaminy poprawkowe- 7 3) zaliczenia przedmiotów w dodatkowych terminach- 6 4)inne formy zaliczeń (określone i podane do wiadomości studentów jako forma weryfikacji wiedzy z danego przedmiotu), np. cząstkowe sprawdziany weryfikujące przygotowanie do zajęć, omawianie wyników tych sprawdzianów i związane z tym ewentualne dodatkowe konsultacje- 7 5)praktyki- 0 6)egzamin dyplomowy- 0 7)praca dyplomowa - w wymiarze do 30% liczby punktów ECTS określonej w ww. Uchwale Senatu dla danego rodzaju pracy dyplomowej (licencjackiej, inżynierskiej)- 0 8)inne związane z kierunkiem studiów- 0 II Studia niestacjonarne- godziny realizowane ze studentem nie wliczane do pensum: 1)konsultacje/konsultacje owe- 9,5 2)egzaminy/egzaminy poprawkowe- 7 3)zaliczenia przedmiotów w dodatkowych - metody praktyczne pokaz, symulacja. Formy aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego 1. Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej literatury 2. Opracowanie wyników/przygotowanie do egzaminu, zaliczenia, kolokwium 3. Przygotowanie raportu, prezentacji, dyskusji Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Stacjonarne W AF.. Niestacjonarne W AF , 45 44,5 5 47, , , , Suma 92,5 82,5 82,5 92,5 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla danej formy zajęć 3,7 3,3 3,3 3,7

9 terminach- 6 4)inne formy zaliczeń (określone i podane do wiadomości studentów jako forma weryfikacji wiedzy z danego przedmiotu), np. cząstkowe sprawdziany weryfikujące przygotowanie do zajęć, omawianie wyników tych sprawdzianów i związane z tym ewentualne dodatkowe konsultacje- 7 5)praktyki- 0 6)egzamin dyplomowy- 0 7)praca dyplomowa - w wymiarze do 30% liczby punktów ECTS określonej w ww. Uchwale Senatu dla danego rodzaju pracy dyplomowej (licencjackiej, inżynierskiej)- 0 8)inne związane z kierunkiem studiów- 0 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 7 7 Forma i sposób zaliczenia oraz kryteria oceny lub wymagania Sposób zaliczenia: Wykład: egzamin, Ćwiczenia: zaliczenie na ocenę. Formy zaliczenia: Wykłady: Ćwiczenia: zadania praktyczne - próba opracowania w grupie konspektu (scenariusza zajęć), prezentacja. Podstawowe kryteria: 1. Wykłady: egzamin pisemny 2. Ćwiczenia: Wykaz literatury: - aktywny udział studentów podczas zajęć oraz próba napisania w grupach scenariusza zajęć. Literatura podstawowa: 1. Kupisiewicz Cz. Podstawy dydaktyki, Warszawa 2005, Nazwiska i imiona osób prowadzących/osoby prowadzącej: prof. zw. dr hab. Bronisław Siemieniecki dr Lucyna Matuszak koordynator: dr V.Kopińska 2. Kupisiewicz Cz. Dydaktyka ogólna, Warszawa 2000, 3. Okoń W. Wprowadzenie do dydaktyki, Warszawa 2003, Wyd. Akad. Żak, Literatura uzupełniająca: 1. Bogdanowicz M., Adryjanek A. Uczeń z dysleksją w szkole, Gdańsk 2005, 2. Denek K. Wartości i cele w edukacji szkolnej, Poznań Toruń 1994, Treści programowe: 1. Przedmiot i zadania dydaktyki

10 - określenie dydaktyki - przedmiot i zadania dydaktyki - dydaktyka ogólna, a dydaktyka szczegółowa - wybrane historyczne i współczesne teorie i koncepcje kształcenia - podstawowe pojęcia w dydaktyce (uczenie się, nauczanie, kształcenie, samokształcenie, wychowanie) - dydaktyka jako dyscyplina teoretyczna, empiryczna i hermeneutyczna - nowożytne systemy kształcenia ( czynniki determinujące proces kształcenia, Herbartowski system kształcenia, Deweyowski system kształcenia, współczesny system kształcenia) 2. Metody nauczania - pojęcie, geneza, metody nauczania - strategie uczenia i nauczania (asocjacyjna, operacyjna, problemowa i emocjonalna) - tradycyjne i współczesne metody dydaktyczne, znaczenie metod podających, poszukujących i praktycznych, metoda projektów - metody nauczania- uczenia się wg W. Okonia - metody kształcenia wg Cz. Kupisiewicza - różnice i podobieństwa metod nauczania wg Okonia i Kupisiewicza 3. Zasady i reguły nauczania - pojecie zasad nauczania - geneza zasad nauczania - rodzaje zasad nauczania 4. Program dydaktyczny, co powinien zawierać dobry program dydaktyczny Programy nauczania, programy autorskie - liniowy - rozgałęziony -mieszany -blokowy 5. Nauczyciel. Nauczyciel we współczesnej szkole. Kompetencje, a kwalifikacje nauczyciela. Kompetencje nauczyciela w unii europejskiej, Awans zawodowy nauczyciela; Uczeń; Szkoła. Działalność innowacyjna i twórcza nauczyciela (nauczyciel w roli badacza innowatora; praca z uczniami) 6. Cele i treści kształcenia - wartość, cele kształcenia

11 - konkretyzacja celów kształcenia (taksonomizacja i operacjonalizacja celów) - treści kształcenia, współczesne reformy programów nauczania -merytoryczne znaczenie wykształcenia; teorie doboru i układu treści kształcenia; rodzaje i zasady budowy programów kształcenia - proces kształcenia ( filozoficzne, psychologiczne i socjologiczne aspekty; organizacja procesu kształcenia; podmiotowość i partnerstwo uczestników procesu kształcenia) 7. Przegląd współczesnych koncepcji kształcenia - nauczanie problemowe - nauczanie zespołowe - nauczanie wielostronne - nauczanie programowe 8. Formy organizacyjne nauczania -z punktu widzenia miejsca i czasu pracy dzieci i młodzieży - z punktu widzenia liczby dzieci i młodzieży biorących udział w procesie kształcenia 9. Środki dydaktyczne -pojęcie środków kształcenia - podział środków dydaktycznych -warunki organizacyjno-metodyczne, stosowanie środków dydaktycznych - wspomagająca funkcja środków dydaktycznych w procesie myślenia 10. Wewnątrzszkolny System Oceniania 11. Niepowodzenia dydaktyczne - procesy powstawania niepowodzeń - procesy niepowodzeń szkolnych - profilaktyka, diagnoza, terapia 12. Wykład konsultacyjny, stanowi on uzupełnienie prowadzonych wykładów; problemy ustalają Studenci Cz. Kupisiewicz. Podstawy dydaktyki, Warszawa 2005, Cz. Kupisiewicz. Dydaktyka ogólna, Warszawa 2000, W. Okoń. Wprowadzenie do dydaktyki, Warszawa 2003, Wyd. Akad. Żak, Uzupełniająca Bereziński F., Dydaktyka kształcenia ogólnego, Kraków 2001 Kruszewski K., Sztuka nauczania, czynności nauczyciela, Warszawa 2005.

12