LCA (life-cycle assessment) jako ekologiczne narzędzie w ulepszaniu procesów technologicznych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "LCA (life-cycle assessment) jako ekologiczne narzędzie w ulepszaniu procesów technologicznych"

Transkrypt

1 LCA (life-cycle assessment) jako ekologiczne narzędzie w ulepszaniu procesów technologicznych Toruń 2012

2 Ocena cyklu życia (Life Cycle Assessment - LCA) jest jedną z technik zarządzania środowiskowego. Jest ona rekomendowana w wielu dokumentach UE, m.in. w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów - wybór i oceny metod postępowania z odpadami (hierarchia odpadów).

3 LCA to technika mająca na celu ocenę potencjalnych zagrożeń środowiskowych. Umożliwia identyfikację, kwantyfikację i hierarchizację rozwiązań technologicznych z punktu widzenia wpływu na środowisko.

4 LCA, w dobie wzrastającego zainteresowania ekologią, jest cennym narzędziem umożliwiającym efektywną ochronę środowiska. Bazuje na analizie rzeczywistych danych wejściowych i wyjściowych. Dzięki otrzymanym wynikom możliwe jest ustalenie konkretnych zagrożeń, jakie może stwarzać dla środowiska dany proces produkcyjny, produkt czy cały system i efektywnie je niwelowanie.

5 LCA, dla poszczególnych podmiotów jest techniką wykorzystywaną nie tylko do wewnętrznej oceny procesów, ale także jako podstawą dla tworzenia deklaracji środowiskowej, ekoznakowania lub określania strategii postępowania.

6 Zadaniem analizy LCA jest badanie potencjalnego wpływu procesów produkcyjnych lub wyrobów w całym okresie ich życia, od pozyskania surowców, czyli tzw. kołyski (cradle) przez produkcję i użytkowanie - bramy (gates), aż do końcowego składowania, czyli grobu (grave).

7 Od kołyski

8 Aż po grób

9

10

11 Analiza LCA

12 Metodyka oceny procesów technologicznych

13 Analizę LCA przeprowadzić można za pomocą programów: GaBi, (niemieckiej firmy PE INTERNATIONAL); SimaPro, (holenderskiej firmy Pre Consultants).

14

15

16 LCA (life-cycle assessment) jako ekologiczne narzędzie w ulepszaniu procesów technologicznych

17

18

19 Głównymi zaletami LCA jest: elastyczność - możliwość dopasowania do analizowanego konkretnego produktu (wyrób, proces technologiczny, usługa); kompleksowość - analiza może obejmować cały cykl życia wyrobu od kołyski aż po grób, jak również tylko pojedynczy etap istnienia wyrobu np. etap końcowego zagospodarowania; interdyscyplinarność - LCA łączy wiedzę przyrodniczą z wiedzą humanistyczną;

20 Głównymi zaletami LCA jest (ciąg dalszy): szerokie spektrum zastosowań - zarówno do projektowania wyrobów czy technologii, jak i oceny, udoskonalania już istniejących oraz do wdrażania systemów zarządzania i znakowania środowiskowego; umożliwia porównywanie różnych strategii i dokonanie wyboru najkorzystniejszego wariantu, a co za tym idzie podejmowanie decyzji w zakresie polityki ekologicznej;

21 Głównymi zaletami LCA jest (ciąg dalszy): branie pod uwagę wszystkich ekosystemów i ich elementów, co pozwala w pełni ocenić wpływ na środowisko, a także ocenić zużycie zasobów środowiskowych; normalizacja zarówno danych dotyczących ilości wprowadzanych materiałów i energii, jak i powstających zanieczyszczeń i odpadów w ramach poszczególnych jednostek funkcjonalnych, w powiązaniu z określonymi elementami środowiska (woda, powietrze, gleba);

22 Głównymi zaletami LCA jest (ciąg dalszy): możliwość łączenia z innymi narzędziami (szacowanie ryzyka, MFA, SFA, LCC); wynik badania LCA - eko-wskaźnik w postaci jednej lub kilku liczb zgromadzonych w poszczególnych kategoriach wpływu (np. zmiany klimatu, promieniowanie) oraz kategorie szkody (np. zdrowie człowieka, jakość ekosystemu, zasoby naturalne).

23 Słabe strony LCA: są obarczone pewną subiektywnością; mogą być kosztowne i czasochłonne; są złożone i wymagają specjalistycznej wiedzy oraz doświadczenia; nie ujmują efektów lokalnych.

24

25

26

27 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

28 LITERATURA Kowalski Z., Czystsze technologie jako strategie ochrony środowiska naturalnego, Biuletyn Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, nr 3, Kowalski Z., Kulczycka J., Góralczyk M., Ekologiczna ocena cyklu życia procesów wytwórczych (LCA), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, Kowalski Z., Kulczycka J., Góralczyk M., Ekologiczna ocena cyklu życia LCA z wykorzystaniem ekowskaźników, Przegląd Górniczy, Kowalski Z., Kulczycka J., Góralczyk M., Korzyści z wprowadzenia ekologicznej oceny cyklu życia dla procesów wytwórczych, Kowalski Z., Kulczycka J., Nowak A.K., Metodyka doboru jednostki funkcjonalnej w ocenie cyklu życia, International Conference Recyklace Odpadů X, VŠB-TU Ostrava, p, Kowalski Z., Kulczycka J., Nowak A.K., Systemy ważenia w analizie oceny wpływu na środowisko naturalne LCA, International Conference Recyklace Odpadů X, VŠB-TU Ostrava, Kowalski Z., KulczyckaJ., Góralczyk M., Ekologiczna ocena cyklu życia procesów wytwórczych (LCA), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa PN-EN ISO 14040: Zarządzanie środowiskowe. Ocena cyklu życia. Zasady i struktura. Warszawa, PKN, wrzesień Lewandowska A., Środowiskowa ocena cyklu życia produktów na przykładzie wybranych typów pomp przemysłowych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań Kowalski Z., Piotrowska M., Metody ocen technologii Środowiskowych, Politechnika Krakowska, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków, str. 9. Reflex POLSKA sp. z o.o. strona internetowa:

Ekologiczne i techniczne aspekty produkcji zbiorników ciśnieniowych

Ekologiczne i techniczne aspekty produkcji zbiorników ciśnieniowych Ekologiczne i techniczne aspekty produkcji zbiorników ciśnieniowych inż.andrzej Wölk Praca Magisterska na kierunku: Ochrona Środowiska Opiekun pracy dyplomowej dr hab. Adam Czarnecki prof. UMK Pracownia

Bardziej szczegółowo

Ocena cyklu życia (LCA) w systemie gospodarki odpadami

Ocena cyklu życia (LCA) w systemie gospodarki odpadami Ocena cyklu życia (LCA) w systemie gospodarki odpadami Anna Henclik Joanna Kulczycka Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Kraków, 25-26 czerwiec 2009 Zarządzanie odpadami

Bardziej szczegółowo

Life Cycle Assessment (LCA) - ocena cyklu życia ŚRODOWISKOWA OCENA CYKLU ŻYCIA - ENVIRONMENTAL LIFE CYCLE ASSESSMENT (ELCA):

Life Cycle Assessment (LCA) - ocena cyklu życia ŚRODOWISKOWA OCENA CYKLU ŻYCIA - ENVIRONMENTAL LIFE CYCLE ASSESSMENT (ELCA): Life Cycle Assessment (LCA) - ocena cyklu życia ŚRODOWISKOWA OCENA CYKLU ŻYCIA - ENVIRONMENTAL LIFE CYCLE ASSESSMENT (ELCA): ocena cyklu istnienia analiza cyklu życia ekobilans LCA DEFINICJA wg. Normy

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 5 do Zarz. Nr 33/11/12

Załącznik Nr 5 do Zarz. Nr 33/11/12 Załącznik Nr 5 do Zarz. Nr 33/11/12 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU Z1-PU7 WYDANIE N1 Strona 1 z 5 1. Nazwa przedmiotu: NARZĘDZIA ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKIEM 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego:

Bardziej szczegółowo

prof. dr hab. Tadeusz Filipek, dr Monika Skowrońska Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

prof. dr hab. Tadeusz Filipek, dr Monika Skowrońska Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie prof. dr hab. Tadeusz Filipek, dr Monika Skowrońska Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie 1 Prognozowany wzrost: produkcji zbóż, światowej populacji ludności, zużycia nawozów i areałów rolniczych [adapted

Bardziej szczegółowo

ŚLAD ŚRODOWISKOWY NARZĘDZIE DO ZARZĄDZANIA W BRANŻY SPOŻYWCZEJ

ŚLAD ŚRODOWISKOWY NARZĘDZIE DO ZARZĄDZANIA W BRANŻY SPOŻYWCZEJ ŚLAD ŚRODOWISKOWY NARZĘDZIE DO ZARZĄDZANIA W BRANŻY SPOŻYWCZEJ M G R I N Ż. M A Ł G O R Z A T A W E R N I C K A, D O K T O R A N T A G H A K A D E M I A G Ó R N I C Z O - H U T N I C Z A, K R A K Ó W,

Bardziej szczegółowo

EKOLOGICZNA OCENA CYKLU ŻYCIA W SEKTORZE PALIW I ENERGII. mgr Małgorzata GÓRALCZYK

EKOLOGICZNA OCENA CYKLU ŻYCIA W SEKTORZE PALIW I ENERGII. mgr Małgorzata GÓRALCZYK EKOLOGICZNA OCENA CYKLU ŻYCIA W SEKTORZE PALIW I ENERGII mgr Małgorzata GÓRALCZYK Polska Akademia Nauk, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Pracownia Badań Strategicznych, ul. Wybickiego

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie systemów komputerowych w gospodarce zrównoważonej - opis przedmiotu

Zastosowanie systemów komputerowych w gospodarce zrównoważonej - opis przedmiotu Zastosowanie systemów komputerowych w gospodarce zrównoważonej - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Zastosowanie systemów komputerowych w gospodarce zrównoważonej Kod przedmiotu 04.9-WZ-ZarzP-ZSKGZ-S16

Bardziej szczegółowo

Środowiskowa ocena cyklu życia procesu produkcji energii elektrycznej z biogazu rolniczego na przykładzie wybranej biogazowni. Izabela Samson-Bręk

Środowiskowa ocena cyklu życia procesu produkcji energii elektrycznej z biogazu rolniczego na przykładzie wybranej biogazowni. Izabela Samson-Bręk Środowiskowa ocena cyklu życia procesu produkcji energii elektrycznej z biogazu rolniczego na przykładzie wybranej biogazowni Izabela Samson-Bręk Zakład Odnawialnych Zasobów Energii IV Bałtyckie Forum

Bardziej szczegółowo

Zintegrowana analiza cyklu życia

Zintegrowana analiza cyklu życia Zintegrowana analiza cyklu życia w mostownictwie Tomasz SIWOWSKI Zakład Dróg i Mostów Politechnika Rzeszowska Filozofia zrównoważonego rozwoju efektywność ekonomiczna - zysk dla zbiorowości, uwzględniający

Bardziej szczegółowo

GOSPODARKA O OBIEGU ZAMKNIĘTYM

GOSPODARKA O OBIEGU ZAMKNIĘTYM GOSPODARKA O OBIEGU ZAMKNIĘTYM Dobre przykłady możliwości wykorzystania surowców i produktów pochodzących ze stacji demontażu pojazdów W prezentacji wykorzystano materiały udostępnione przez: DR. INŻ.

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie środowiskiem w przezdsiębiorstwie. Tomasz Poskrobko

Zarządzanie środowiskiem w przezdsiębiorstwie. Tomasz Poskrobko Zarządzanie środowiskiem w przezdsiębiorstwie Tomasz Poskrobko Etapy rozwoju modelu ochrony środowiska w przedsiębiorstwie strategia czystszej produkcji strategia zarządzania obciążeniem strategia zarządzania

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ (2 ECTS)

ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ (2 ECTS) ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ (2 ECTS) studia dzienne, wieczorowe i zaoczne Wykłady studia dzienne i wieczorowe 30 godz., a studia zaoczne 18 godz. 1. Zarządzanie jakością podstawowe pojęcia: Jakość i jej istota;

Bardziej szczegółowo

Analiza Cyklu Życia (Life Cycle Assessment - LCA) w projekcie LCAgri

Analiza Cyklu Życia (Life Cycle Assessment - LCA) w projekcie LCAgri Analiza Cyklu Życia (Life Cycle Assessment - LCA) w projekcie LCAgri Marta Kijeńska Barbara Gworek Andrzej Barański Lidia Tokarz Zrównoważone rolnictwo przyjazne dla klimatu 2 czerwca 2016, PODR Szepietowo

Bardziej szczegółowo

Wdrażanie metod analizy środowiskowego ryzyka zdrowotnego do ustalania i przestrzegania normatywów środowiskowych

Wdrażanie metod analizy środowiskowego ryzyka zdrowotnego do ustalania i przestrzegania normatywów środowiskowych Program Wieloletni Wdrażanie metod analizy środowiskowego ryzyka zdrowotnego do ustalania i przestrzegania normatywów środowiskowych Etap II Przegląd wytycznych i zalecanych rozwiązań pod kątem wykorzystania

Bardziej szczegółowo

Wymagania dla środków zarządzania środowiskowego na przykładzie normy ISO 14001:2015. Identyfikacja aspektów środowiskowych.

Wymagania dla środków zarządzania środowiskowego na przykładzie normy ISO 14001:2015. Identyfikacja aspektów środowiskowych. Wymagania dla środków zarządzania środowiskowego na przykładzie normy ISO 14001:2015. Identyfikacja aspektów środowiskowych. Konferencja UZP Zielone zamówienia publiczne Warszawa, 6.12.2016 Andrzej Ociepa

Bardziej szczegółowo

Politechnika Śląska Wydział Organizacji i Zarządzania Instytut Inżynierii Produkcji. dr inż. Iwona ŻABIŃSKA, dr inż.

Politechnika Śląska Wydział Organizacji i Zarządzania Instytut Inżynierii Produkcji. dr inż. Iwona ŻABIŃSKA, dr inż. Politechnika Śląska Instytut Inżynierii Produkcji Autorzy: dr inż. Iwona ŻABIŃSKA, dr inż. Łukasz DZIEMBA Politechnika Śląska Instytut Inżynierii Produkcji ul. Roosevelta 26 41-800 Zabrze www.roz3.polsl.pl

Bardziej szczegółowo

OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO"

OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO dr Beata Kijak Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Wydział Chemii, Zakład Chemii Środowiska OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO" jako kurs integrujący zróżnicowane tematycznie wątki ochrony środowiska XXIV

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA ŚLĄSKA. Organizacja i Zarządzanie. Ekologia Zasobów Naturalnych i Ochrona

POLITECHNIKA ŚLĄSKA. Organizacja i Zarządzanie. Ekologia Zasobów Naturalnych i Ochrona POLITECHNIKA ŚLĄSKA Organizacja i Zarządzanie Ekologia Zasobów Naturalnych i Ochrona Środowiska REFERAT: EKOBILANS JAKO NARZĘDZIE UMOŻLIWIAJĄCE OKREŚLENIE ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA NA ŚRODOWISKO EKOBILANS

Bardziej szczegółowo

EFEKTYWNOŚĆ ŚRODOWISKOWA PRODUKTÓW, A MOŻLIWOŚCI OCENY CYKLU ŻYCIA Z UŻYCIEM INTERNETOWEGO NARZĘDZIA LCA to go

EFEKTYWNOŚĆ ŚRODOWISKOWA PRODUKTÓW, A MOŻLIWOŚCI OCENY CYKLU ŻYCIA Z UŻYCIEM INTERNETOWEGO NARZĘDZIA LCA to go EFEKTYWNOŚĆ ŚRODOWISKOWA PRODUKTÓW, A MOŻLIWOŚCI OCENY CYKLU ŻYCIA Z UŻYCIEM INTERNETOWEGO NARZĘDZIA LCA to go Dr inż. Janusz Sitek Instytut Tele- i Radiotechniczny e-mail: janusz.sitek@itr.org.pl Poznań,

Bardziej szczegółowo

SYSTEMOWE ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM

SYSTEMOWE ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM Wykład 11. SYSTEMOWE ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM 1 1. Istota i funkcje zarządzania środowiskowego: Racjonalne zagospodarowanie środowiska wymaga, aby rozwój działalności rozpatrywać w kontekście trzech sfer:

Bardziej szczegółowo

Ocena wpływu na środowisko wytwarzania energii cieplnej w wybranych elektrociepłowniach

Ocena wpływu na środowisko wytwarzania energii cieplnej w wybranych elektrociepłowniach Ocena wpływu na środowisko wytwarzania energii cieplnej w wybranych elektrociepłowniach Autorzy: Dr inż. Maciej Dzikuć - Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Ekonomii i Zarządzania, Katedra Zarządzania Bezpieczeństwem

Bardziej szczegółowo

PLAN DZIAŁANIA KT 270. ds. Zarządzania Środowiskowego

PLAN DZIAŁANIA KT 270. ds. Zarządzania Środowiskowego Strona 2 PLAN DZIAŁANIA KT 270 ds. Zarządzania Środowiskowego STRESZCZENIE Komitet Techniczny ds. Zarządzania Środowiskowego został powołany 27.02.1997 r. w ramach Polskiego Komitetu Normalizacyjnego.

Bardziej szczegółowo

Partnerstwo we wdrażaniu innowacyjnych metod zarządzania środowiskiem

Partnerstwo we wdrażaniu innowacyjnych metod zarządzania środowiskiem Panel ekspertów Partnerstwo we wdrażaniu innowacyjnych metod zarządzania środowiskiem Uniwersytet Śląski w Katowicach 16 stycznia 2013 Wprowadzenie Prof. dr hab. Paweł Migula Koordynator Projektu POIG

Bardziej szczegółowo

System Zarządzania Energią według wymagań normy ISO 50001

System Zarządzania Energią według wymagań normy ISO 50001 System Zarządzania Energią według wymagań normy ISO 50001 Informacje ogólne ISO 50001 to standard umożliwiający ustanowienie systemu i procesów niezbędnych do osiągnięcia poprawy efektywności energetycznej.

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie narzędziem śladu węglowego w przedsiębiorstwie - innowacyjność, cel i korzyści

Zarządzanie narzędziem śladu węglowego w przedsiębiorstwie - innowacyjność, cel i korzyści Zarządzanie narzędziem śladu węglowego w przedsiębiorstwie - innowacyjność, cel i korzyści Ślad węglowy podstawowe informacje Koncepcja śladu węglowego Ślad węglowy (carbon footprint) to całkowita ilość

Bardziej szczegółowo

Data wydruku: Dla rocznika: 2015/2016. Opis przedmiotu

Data wydruku: Dla rocznika: 2015/2016. Opis przedmiotu Sylabus przedmiotu: Specjalność: Technologie bezodpadowe Zarządzanie produkcją i usługami Data wydruku: 23.01.2016 Dla rocznika: 2015/2016 Kierunek: Wydział: Zarządzanie i inżynieria produkcji Inżynieryjno-Ekonomiczny

Bardziej szczegółowo

Rektora Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Koninie z dnia 9 listopada 2011 roku

Rektora Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Koninie z dnia 9 listopada 2011 roku ZARZĄDZENIE Nr 84/2011 Rektora Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Koninie z dnia 9 listopada 2011 roku zmieniające zasady organizacji studiów podyplomowych Zarządzanie jakością Na podstawie 7 Regulaminu

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie rozwojem zrównoważonym Kod przedmiotu

Zarządzanie rozwojem zrównoważonym Kod przedmiotu Zarządzanie rozwojem zrównoważonym - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Zarządzanie rozwojem zrównoważonym Kod przedmiotu 14.8-WZ-LogP-ZRZ-S16 Wydział Kierunek Wydział Ekonomii i Zarządzania

Bardziej szczegółowo

Koszty cyklu życia kryteria oceny. Zmiany w Ustawie Prawo Zamówień Publicznych

Koszty cyklu życia kryteria oceny. Zmiany w Ustawie Prawo Zamówień Publicznych Koszty cyklu życia kryteria oceny. Zmiany w Ustawie Prawo Zamówień Publicznych Radca prawny Marta Kittel Warszawa, 1 czerwca 2016 r. Agenda Definicja cyklu życia Cykl życia drogi Cykl życia betonu/cementu

Bardziej szczegółowo

ISO 14000 w przedsiębiorstwie

ISO 14000 w przedsiębiorstwie ISO 14000 w przedsiębiorstwie Rodzina norm ISO 14000 TC 207 ZARZADZANIE ŚRODOWISKOWE SC1 System zarządzania środowiskowego SC2 Audity środowiskowe SC3 Ekoetykietowanie SC4 Ocena wyników ekologicznych SC5

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr 12/2011 Rady Wydziału Społeczno-Technicznego Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Koninie z dnia 18 października 2011 r.

UCHWAŁA Nr 12/2011 Rady Wydziału Społeczno-Technicznego Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Koninie z dnia 18 października 2011 r. UCHWAŁA Nr 12/2011 Rady Wydziału Społeczno-Technicznego Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Koninie z dnia 18 października 2011 r. zmieniająca uchwałę w sprawie uchwalenia planów studiów podyplomowych

Bardziej szczegółowo

Ekoinnowacje w zarządzaniu przedsiębiorstwem

Ekoinnowacje w zarządzaniu przedsiębiorstwem Ekoinnowacje w zarządzaniu przedsiębiorstwem dr hab. inż. Alina Matuszak-Flejszman, prof. nadzw. UEP Poznań, 17 listopada 2014 r. AGENDA Innowacyjne podejście do zarządzania przedsiębiorstwem Warunki i

Bardziej szczegółowo

Przeprowadzenie ekologicznej oceny cyklu życia (LCA) toreb wielokrotnego użytku

Przeprowadzenie ekologicznej oceny cyklu życia (LCA) toreb wielokrotnego użytku CENTRALNY OŚRODEK BADAWCZO-ROZWOJOWY OPAKOWAŃ 02-942 WARSZAWA, UL. KONSTANCIŃSKA 11 Zakład Ekologii Opakowań Tel. (0-22) 842 20 11 w. 18, Fax (0-22) 842 23 03, e-mail: eko@cobro.org.pl Przeprowadzenie

Bardziej szczegółowo

OT-13 Środowisko. Główny Instytut Górnictwa. Prof. dr hab. inż. Jan Pawełek

OT-13 Środowisko. Główny Instytut Górnictwa. Prof. dr hab. inż. Jan Pawełek OT-13 Środowisko Główny Instytut Górnictwa Prof. dr hab. inż. Jan Pawełek Katowice 15 maj 2017 CK w ramach OT-13 Środowisko OT-13 Centrum Satelitarnego Monitoringu Środowiska Żywność-Region-Przyszłość

Bardziej szczegółowo

Odpowiedzialność podmiotu korzystającego ze środowiska naturalnego - ubezpieczeniowe narzędzia mitygacji ryzyk

Odpowiedzialność podmiotu korzystającego ze środowiska naturalnego - ubezpieczeniowe narzędzia mitygacji ryzyk Odpowiedzialność podmiotu korzystającego ze środowiska naturalnego - ubezpieczeniowe narzędzia mitygacji ryzyk r.pr. Beata Mrozowska-Bartkiewicz r,.pr. Renata Orzechowska Korzystanie ze środowiska naturalnego

Bardziej szczegółowo

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Nazwa modułu: Zarządzanie środowiskiem Rok akademicki: 2013/2014 Kod: DIS-2-106-IK-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Kierunek: Inżynieria Środowiska Specjalność: Inżynieria

Bardziej szczegółowo

Zasady gospodarki odpadami w Polsce

Zasady gospodarki odpadami w Polsce Zasady gospodarki odpadami w Polsce Poznań, dnia 23 września 2010 r. Beata Kłopotek Beata Kłopotek Dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami Ministerstwo Środowiska Filary gospodarki odpadami Technika,

Bardziej szczegółowo

Model referencyjny doboru narzędzi Open Source dla zarządzania wymaganiami

Model referencyjny doboru narzędzi Open Source dla zarządzania wymaganiami Politechnika Gdańska Wydział Zarządzania i Ekonomii Katedra Zastosowań Informatyki w Zarządzaniu Zakład Zarządzania Technologiami Informatycznymi Model referencyjny Open Source dla dr hab. inż. Cezary

Bardziej szczegółowo

POLSKI RUCH CZYSTSZEJ PRODUKCJI NOT

POLSKI RUCH CZYSTSZEJ PRODUKCJI NOT Seminarium Informacyjno-promocyjne projektu: Propagowanie wzorców produkcji i konsumpcji sprzyjających promocji zasad trwałego i zrównoważonego rozwoju. Zmiany wzorców produkcji i konsumpcji w świetle

Bardziej szczegółowo

EKOTECHNOLOGIE. film Ekotechnologia EKOTECHNOLOGIE ZASADY OCHRONY ŚRODOWISKA

EKOTECHNOLOGIE. film Ekotechnologia EKOTECHNOLOGIE ZASADY OCHRONY ŚRODOWISKA EKOTECHNOLOGIE 1. WPROWADZENIE film Ekotechnologia dr Aleksandra Bielicka-Giełdoń - Katedra Technologii Środowiska, Uniwersytet Gdański,Wydział Chemii, Rok akademicki 2014/2015 1 2 EKOTECHNOLOGIE OCHRONA

Bardziej szczegółowo

MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWANIA EKOLOGICZNEJ OCENY CYKLU ŻYCIA PROCESÓW WYTWÓRCZYCH W PROJEKTOWANIU SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA OCHRONĄ ŚRODOWISKA

MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWANIA EKOLOGICZNEJ OCENY CYKLU ŻYCIA PROCESÓW WYTWÓRCZYCH W PROJEKTOWANIU SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA OCHRONĄ ŚRODOWISKA MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWANIA EKOLOGICZNEJ OCENY CYKLU ŻYCIA PROCESÓW WYTWÓRCZYCH W PROJEKTOWANIU SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA OCHRONĄ ŚRODOWISKA Wioletta BAJDUR, Adam IDZIKOWSKI, Szymon SALAMON Streszczenie: Projektowanie

Bardziej szczegółowo

Upowszechnianie zasad gospodarki cyrkularnej w sektorze MŚP - wprowadzenie do projektu ERASMUS+

Upowszechnianie zasad gospodarki cyrkularnej w sektorze MŚP - wprowadzenie do projektu ERASMUS+ Upowszechnianie zasad gospodarki cyrkularnej w sektorze MŚP - wprowadzenie do projektu ERASMUS+ Ewelina Kaatz-Drzeżdżon Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku marzec 2015 Nowy

Bardziej szczegółowo

Nowa ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz sposoby optymalizacji kosztów

Nowa ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz sposoby optymalizacji kosztów Nowa ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz sposoby optymalizacji kosztów Opis Obecnie projekt ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz zmiany ustawy o obowiązkach

Bardziej szczegółowo

Analiza ryzyka nawierzchni szynowej Iwona Karasiewicz

Analiza ryzyka nawierzchni szynowej Iwona Karasiewicz Analiza ryzyka nawierzchni szynowej Iwona Karasiewicz VI Konferencja Nawierzchnie szynowe. Rynek-Inwestycje-Utrzymanie" WISŁA, 22-23 MARCA 2018 r. POZIOMY DOJRZAŁOŚCI ZARZĄDZANIA RYZYKIEM Poziom 1 naiwny

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIKI ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI (UE).../...

ZAŁĄCZNIKI ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI (UE).../... KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 4.3.2019 r. C(2019) 1616 final ANNEXES 1 to 2 ZAŁĄCZNIKI do ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI (UE).../... zmieniającego załączniki VIII i IX do dyrektywy 2012/27/UE

Bardziej szczegółowo

Seria norm ISO 14000

Seria norm ISO 14000 Stowarzyszenie Klubu Polskie Forum ISO 14000 INEM Polska, istnieje od 1996 Seria norm ISO 14000 Systemy i narzędzia wspomagające ochronę środowiska dr inż. Dorota Krupnik VII Ogólnopolska Konferencja Normalizacja

Bardziej szczegółowo

Matryca wypełnienia efektów kształcenia Bezpieczeństwo i certyfikacja żywności Tabela odniesień efektów kierunkowych do modułów kształcenia WIEDZA

Matryca wypełnienia efektów kształcenia Bezpieczeństwo i certyfikacja żywności Tabela odniesień efektów kierunkowych do modułów kształcenia WIEDZA Matryca wypełnienia efektów kształcenia nazwa kierunku studiów: Bezpieczeństwo i certyfikacja żywności poziom kształcenia: studia stacjonarne i niestacjonarne drugiego stopnia profil kształcenia: ogólnoakademicki

Bardziej szczegółowo

OFERTA. Deklaracje środowiskowe III typu STRONA GŁÓWNA WIEDZA O BUDOWNICTWIE ZRÓWNOWAŻONE BUDOWNICTWO OFERTA. Formy współpracy:

OFERTA. Deklaracje środowiskowe III typu STRONA GŁÓWNA WIEDZA O BUDOWNICTWIE ZRÓWNOWAŻONE BUDOWNICTWO OFERTA. Formy współpracy: STRONA GŁÓWNA WIEDZA O BUDOWNICTWIE ZRÓWNOWAŻONE BUDOWNICTWO OFERTA OFERTA Formy współpracy: Badania cech środowiskowych wyrobów budowlanych Deklaracje środowiskowe w tym Environmental Product Declarations

Bardziej szczegółowo

Omówienie podstawowych systemów zarządzania środowiskiem

Omówienie podstawowych systemów zarządzania środowiskiem Omówienie podstawowych systemów zarządzania środowiskiem Do najbardziej znanych systemów zarządzania środowiskiem należą: europejski EMAS światowy ISO 14000 Normy ISO serii 14000 1991 rok -Mędzynarodowa

Bardziej szczegółowo

ANALIZA CYKLU ŻYCIA (LCA) ODBIORNIKA TELEWIZYJNEGO

ANALIZA CYKLU ŻYCIA (LCA) ODBIORNIKA TELEWIZYJNEGO II Krajowa Konferencja Naukowo-Techniczna EKOLOGIA W ELEKTRONICE Przemysłowy Instytut Elektroniki Warszawa, 5-6.12.2002 ANALIZA CYKLU ŻYCIA (LCA) ODBIORNIKA TELEWIZYJNEGO Krystyna CZAPLICKA 1, Małgorzata

Bardziej szczegółowo

Strategia w gospodarce odpadami nieorganicznymi przemysłu chemicznego

Strategia w gospodarce odpadami nieorganicznymi przemysłu chemicznego Strategia w gospodarce odpadami nieorganicznymi przemysłu chemicznego Autorzy: Krzysztof Czarnomski Renata Osiecka http://foto.ojej.pl/ojej/6/0/1/0/27_chemia_nic_trudnego1.jpg Projekt współfinansowany

Bardziej szczegółowo

Kryteria wyboru projektów w ramach działania Gospodarka Odpadowa

Kryteria wyboru projektów w ramach działania Gospodarka Odpadowa Kryteria wyboru projektów w ramach działania 11.2. Gospodarka Odpadowa Gdańsk, 14 listopada 2016 r. Regionalny Program Operacyjny SYSTEM WYBORU PROJEKTÓW ZŁOŻENIE WNIOSKU O DOFINANSOWANIE WERYFIKACJA

Bardziej szczegółowo

Miejsce oceny cyklu życia w systemie zarządzania środowiskowego

Miejsce oceny cyklu życia w systemie zarządzania środowiskowego Studia Ecologiae et Bioethicae UKSW 9(2011)4 ALEKSANDRA FILIP Przemysłowy Instytut Motoryzacji IZABELA SAMSON-BRĘK Przemysłowy Instytut Motoryzacji Miejsce oceny cyklu życia w systemie zarządzania środowiskowego

Bardziej szczegółowo

PRAKTYCZNE ASPEKTY WDRAŻANIA BAT W SEKTORZE PRODUKCJI

PRAKTYCZNE ASPEKTY WDRAŻANIA BAT W SEKTORZE PRODUKCJI Seminarium Informacyjno-promocyjne projektu: Propagowanie wzorców produkcji i konsumpcji sprzyjających promocji zasad trwałego i zrównoważonego rozwoju. PRAKTYCZNE ASPEKTY WDRAŻANIA BAT W SEKTORZE PRODUKCJI

Bardziej szczegółowo

STANDARDY I SYSTEMY ZARZĄDZANIA PORTAMI LOTNICZYMI 2013

STANDARDY I SYSTEMY ZARZĄDZANIA PORTAMI LOTNICZYMI 2013 Wersja Jednostka realizująca Typ Poziom Program Profil Blok Grupa Kod Semestr nominalny Język prowadzenia zajęć Liczba punktów ECTS Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów Liczba

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska Powiatu

ROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska Powiatu Program ochrony środowiska Powiat Strzelce Opolskie Spis treści str. 1 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1: Wstęp. Informacje ogólne. 1.1. Cel opracowania programu.... 3 1.2. Metodyka opracowania... 4 1.3. Informacje

Bardziej szczegółowo

Oddziaływania na Środowisko dla Programu Budowy Dróg g Krajowych na lata

Oddziaływania na Środowisko dla Programu Budowy Dróg g Krajowych na lata Przygotowanie projektów drogowych a ochrona środowiska" Jak sprawnie przygotowywać inwestycje infrastrukturalne w świetle nowych wymogów ekologicznych? Wnioski z wyników w konsultacji społecznych Prognozy

Bardziej szczegółowo

Metadane w zakresie geoinformacji

Metadane w zakresie geoinformacji Metadane w zakresie geoinformacji Informacja o zasobie danych przestrzennych Plan prezentacji 1. Co to są metadane i o czym nas informują? 2. Rola metadanych 3. Dla jakich zbiorów tworzone są metadane?

Bardziej szczegółowo

Czy zamówienia publiczne mogą być zielone? Znaczenie kosztów cyklu życia. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk

Czy zamówienia publiczne mogą być zielone? Znaczenie kosztów cyklu życia. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Czy zamówienia publiczne mogą być zielone? Znaczenie kosztów cyklu życia dr hab. Joanna Kulczycka, prof. AGH mgr Małgorzata Wernicka

Bardziej szczegółowo

Świętokrzysko Podkarpacki Klaster Energetyczny OFERTA USŁUG

Świętokrzysko Podkarpacki Klaster Energetyczny  OFERTA USŁUG OFERTA USŁUG Prezentujemy ofertę usług skierowanych do przedsiębiorstw oraz jednostek samorządu terytorialnego. Oferta obejmuje usługi, które związane są z efektywnym wykorzystaniem energii. Oferta usług

Bardziej szczegółowo

Jędrzej Kasprzak Wielkopolski Instytut Jakości Poznań

Jędrzej Kasprzak Wielkopolski Instytut Jakości Poznań Budowa i wdrożenie proinnowacyjnych usług optymalizacji dla MŚP opartych na zintegrowanym systemie eksperckim doświadczenia z realizacji projektu Jędrzej Kasprzak Wielkopolski Instytut Jakości Poznań Ogólne

Bardziej szczegółowo

Czy przyroda w Polsce jest lepiej chroniona po 2 latach: jakość regulacji i praktyki stosowania. dr Marcin Pchałek adw.

Czy przyroda w Polsce jest lepiej chroniona po 2 latach: jakość regulacji i praktyki stosowania. dr Marcin Pchałek adw. Czy przyroda w Polsce jest lepiej chroniona po 2 latach: jakość regulacji i praktyki stosowania dr Marcin Pchałek adw. Paulina Kupczyk Kluczowe etapy oceny habitatowej: Etap pierwszy: Screening Etap drugi:

Bardziej szczegółowo

MoŜliwości redukcji emisji rtęci z energetyki

MoŜliwości redukcji emisji rtęci z energetyki Norwegian Institute for Air Research www.nilupolska.eu Anna Głodek MoŜliwości redukcji emisji rtęci z energetyki Seminar 10 years of NILU Polska Katowice, 20 October 2011 Emisja rtęci z energetyki w Polsce

Bardziej szczegółowo

Instytut Maszyn Roboczych i Pojazdów Samochodowych. Dr hab. inż. Krzysztof Bieńczak, prof. PP Dr inż. Marcin Kiciński Mgr inż.

Instytut Maszyn Roboczych i Pojazdów Samochodowych. Dr hab. inż. Krzysztof Bieńczak, prof. PP Dr inż. Marcin Kiciński Mgr inż. Instytut Maszyn Roboczych i Pojazdów Samochodowych Dr hab. inż. Krzysztof Bieńczak, prof. PP Dr inż. Marcin Kiciński Mgr inż. Maciej Bieńczak Wprowadzenie Sterylizacja/warunki brzegowe medium grzewczego

Bardziej szczegółowo

PRAKTYCZNE ASPEKTY WDRAŻANIA BAT W SEKTORZE PRODUKCJI -wstępny przegląd środowiskowy

PRAKTYCZNE ASPEKTY WDRAŻANIA BAT W SEKTORZE PRODUKCJI -wstępny przegląd środowiskowy SZKOLENIE 2 Projektu: Propagowanie wzorców produkcji i konsumpcji sprzyjających promocji zasad trwałego i zrównoważonego rozwoju. PRAKTYCZNE ASPEKTY WDRAŻANIA BAT W SEKTORZE PRODUKCJI -wstępny przegląd

Bardziej szczegółowo

Politechnika Częstochowska Wydział Zarządzania Instytut InŜynierii Produkcji

Politechnika Częstochowska Wydział Zarządzania Instytut InŜynierii Produkcji Politechnika Częstochowska Wydział Zarządzania Instytut InŜynierii Produkcji Przedmiot: Projektowanie systemów produkcyjnych Prowadzący: Prof. dr hab. inŝ. Józef Koszkul Planowane zajęcia: 1 godz. wykładów

Bardziej szczegółowo

Normy środowiskowe w zarządzaniu firmą. dr Adam Jabłoński

Normy środowiskowe w zarządzaniu firmą. dr Adam Jabłoński 2012 Normy środowiskowe w zarządzaniu firmą dr Adam Jabłoński GENEZA POWSTANIA SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO Konferencja w Rio de Janeiro 1992 r. 27 Zasad Zrównoważonego Rozwoju Karta Biznesu Zrównoważonego

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 5 do Zarz. Nr 33/11/12

Załącznik Nr 5 do Zarz. Nr 33/11/12 Załącznik Nr 5 do Zarz. Nr 33/11/12 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU Z1-PU7 WYDANIE N1 Strona 1 z 5 1. Nazwa przedmiotu: 2. Kod przedmiotu: EKOLOGIA ZASOBÓW NATURALNYCH I OCHRONA 37.ROZ.ZiIP.S.1.1213.ZSP

Bardziej szczegółowo

Perspektywy i kierunki rozwoju technologii nawierzchni drogowych w aspekcie ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju

Perspektywy i kierunki rozwoju technologii nawierzchni drogowych w aspekcie ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju Perspektywy i kierunki technologii nawierzchni drogowych w aspekcie ochrony środowiska i zrównoważonego Prof. dr hab. inż. Piotr Radziszewski ZAKŁAD TECHNOLOGII MATERIAŁÓW I NAWIERZCHNI DROGOWYCH POLITECHNIKA

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Kierunek Forma studiów Poziom kwalifikacji Rok Semestr Jednostka prowadząca Osoba sporządzająca Profil Rodzaj przedmiotu PROJEKTOWANIE SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA MAZOWIECKIEGO BANKU SPÓŁDZIELCZEGO W ŁOMIANKACH

INFORMACJA MAZOWIECKIEGO BANKU SPÓŁDZIELCZEGO W ŁOMIANKACH Załącznik do Uchwały nr 307a/37/2016 Zarządu MBS Łomianki z dnia 28.07.2016r. Załącznik do Uchwały nr 52/2016 Rady Nadzorczej z dnia 28.07.2016r. INFORMACJA MAZOWIECKIEGO BANKU SPÓŁDZIELCZEGO W ŁOMIANKACH

Bardziej szczegółowo

Analiza cyklu życia w ocenach środowiskowych. Dr inż. Anna M. Wiśniewska

Analiza cyklu życia w ocenach środowiskowych. Dr inż. Anna M. Wiśniewska Analiza cyklu życia w ocenach środowiskowych Dr inż. Anna M. Wiśniewska Wstęp Akwakultura jest obecnie najszybciej rozwijającym się sektorem produkcji zwierzęcej, a co za tym idzie jej produkty są przedmiotem

Bardziej szczegółowo

LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH PLANOWANYCH DO DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA IGOSPODARKI WODNEJ W KATOWICACH

LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH PLANOWANYCH DO DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA IGOSPODARKI WODNEJ W KATOWICACH PLANOWANYCH DO DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA IGOSPODARKI WODNEJ W KATOWICACH NA 2015 ROK I. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach,

Bardziej szczegółowo

Zestaw pytan na egzamin magisterski zatwierdzony na posiedzeniu Rady Wydziału Towaroznawstwa w dniu 15 marca 2019 r.

Zestaw pytan na egzamin magisterski zatwierdzony na posiedzeniu Rady Wydziału Towaroznawstwa w dniu 15 marca 2019 r. Zestaw pytan na egzamin magisterski zatwierdzony na posiedzeniu Rady Wydziału Towaroznawstwa w dniu 15 marca 2019 r. Kierunek: Towaroznawstwo studia 4-semestralne II stopnia stacjonarne i niestacjonarne

Bardziej szczegółowo

dr inż. Jan Bobrowicz mgr inż. Jadwiga Tworek mgr inż. Marek Kaproń Propozycje dotyczące zakresu i statusu przepisów technicznych w budownictwie

dr inż. Jan Bobrowicz mgr inż. Jadwiga Tworek mgr inż. Marek Kaproń Propozycje dotyczące zakresu i statusu przepisów technicznych w budownictwie dr inż. Jan Bobrowicz mgr inż. Jadwiga Tworek mgr inż. Marek Kaproń Propozycje dotyczące zakresu i statusu przepisów technicznych w budownictwie Posiedzenie Komisji Kodyfikacyjnej Budownictwa Warszawa,

Bardziej szczegółowo

OPIS SZKOLEŃ REALIZOWANYCH W RAMACH PROJEKTU EKOLOGIA W BIZNESIE, CZYLI PRZEDSIĘBIORSTWO PRZYSZŁOŚCI :

OPIS SZKOLEŃ REALIZOWANYCH W RAMACH PROJEKTU EKOLOGIA W BIZNESIE, CZYLI PRZEDSIĘBIORSTWO PRZYSZŁOŚCI : OPIS SZKOLEŃ REALIZOWANYCH W RAMACH PROJEKTU EKOLOGIA W BIZNESIE, CZYLI PRZEDSIĘBIORSTWO PRZYSZŁOŚCI : 1. Prawne aspekty działalności przedsiębiorstwa wynikające z przepisów dot. ochrony środowiska oraz

Bardziej szczegółowo

Rozdział 4 Planowanie rozwoju technologii - Aleksander Buczacki 4.1. Wstęp 4.2. Proces planowania rozwoju technologii

Rozdział 4 Planowanie rozwoju technologii - Aleksander Buczacki 4.1. Wstęp 4.2. Proces planowania rozwoju technologii Spis treści Wprowadzenie Rozdział 1 Pojęcie i klasyfikacja produktów oraz ich miejsce w strategii firmy - Jerzy Koszałka 1.1. Wstęp 1.2. Rynek jako miejsce oferowania i wymiany produktów 1.3. Pojęcie produktu

Bardziej szczegółowo

PLAN DZIAŁANIA KT 181 ds. Gospodarki Leśnej

PLAN DZIAŁANIA KT 181 ds. Gospodarki Leśnej Strona 1 PLAN DZIAŁANIA KT 181 ds. Gospodarki Leśnej STRESZCZENIE Komitet Techniczny 181 ds. Gospodarki Leśnej został powołany przez Prezesa Polskiego Komitetu Normalizacyjnego 28 kwietnia 1994 r. Komitet

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 17 grudnia 2010 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 17 grudnia 2010 r. Dziennik Ustaw Nr 8 534 Poz. 32 32 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 17 grudnia 2010 r. w sprawie procedur oceny zgodności wyrobów wykorzystujących energię oraz ich oznakowania 2) Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Karta (sylabus) przedmiotu

Karta (sylabus) przedmiotu WM Karta (sylabus) przedmiotu Mechanika i budowa maszyn Studia I stopnia o profilu: A P Przedmiot: Inżynieria ekologiczna Kod przedmiotu Status przedmiotu: obowiązkowy MBM S 0 4-0_0 Język wykładowy: polski

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. Polityka dotyczy następujących kwestii: Jørgen Buhl Rasmussen prezes i dyrektor generalny. 1. Systemu i dokumentacji

SPIS TREŚCI. Polityka dotyczy następujących kwestii: Jørgen Buhl Rasmussen prezes i dyrektor generalny. 1. Systemu i dokumentacji Ochrona środowiska odgrywa istotną rolę w naszej działalności. Większość surowców i składników naszych produktów pochodzi prosto z natury. Trwały sukces naszej firmy jest więc bezpośrednio związany ze

Bardziej szczegółowo

BIM idea, argumenty, zalety dla Inwestora/Zamawiającego. Dariusz Kasznia, Stowarzyszenie BIM dla Polskiego Budownictwa

BIM idea, argumenty, zalety dla Inwestora/Zamawiającego. Dariusz Kasznia, Stowarzyszenie BIM dla Polskiego Budownictwa BIM idea, argumenty, zalety dla Inwestora/Zamawiającego Dariusz Kasznia, Stowarzyszenie BIM dla Polskiego Budownictwa Dariusz Kasznia mgr inż. budownictwa specjalność Konstrukcje Budowlane i Inżynierskie,

Bardziej szczegółowo

Zakładane efekty kształcenia dla kierunku

Zakładane efekty kształcenia dla kierunku Zakładane efekty dla kierunku Jednostka prowadząca kierunek studiów Nazwa kierunku studiów Specjalności Obszar Profil Poziom Forma Tytuł zawodowy uzyskiwany przez absolwenta Dziedziny nauki i dyscypliny

Bardziej szczegółowo

Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN dr hab. Joanna Kulczycka, prof. AGH Systemy gospodarowania odpadami w wybranych krajach Unii Europejskiej stan obecny, planowane zmiany, szanse i

Bardziej szczegółowo

System informatyczny jest to wyodrębniona część systemu informacyjnego, która jest, z punktu widzenia przyjętych celów skomputeryzowana.

System informatyczny jest to wyodrębniona część systemu informacyjnego, która jest, z punktu widzenia przyjętych celów skomputeryzowana. System informatyczny jest to wyodrębniona część systemu informacyjnego, która jest, z punktu widzenia przyjętych celów skomputeryzowana. System informatyczny Na system informatyczny składa się więc: sprzęt

Bardziej szczegółowo

Audyt energetyczny jako wsparcie Systemów Zarządzania Energią (ISO 50001)

Audyt energetyczny jako wsparcie Systemów Zarządzania Energią (ISO 50001) Audyt energetyczny jako wsparcie Systemów Zarządzania Energią (ISO 50001) ROMAN KOŁODZIEJ IV Konferencja Naukowo-Techniczna,,Utrzymanie ruchu w przemyśle spożywczym Szczyrk, 26 kwietnia 2012 r. 1 PLAN

Bardziej szczegółowo

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską. Agnieszka Wilk Dolnośląska Izba Rzemieślnicza we Wrocławiu Marzec 2015.

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską. Agnieszka Wilk Dolnośląska Izba Rzemieślnicza we Wrocławiu Marzec 2015. DOSKONALENIE UMIEJĘTNOŚCI W ZIELONEJ GOSPODARCE ZA POMOCĄ ZAAWANSOWANEGO PROGRAMU SZKOLENIOWEGO CRADLE TO CRADLE - OD KOŁYSKI DO KOŁYSKI W MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTWACH Projekt jest współfinansowany

Bardziej szczegółowo

Dziedzictwo kulturowe i zasoby naturalne w programach Interreg

Dziedzictwo kulturowe i zasoby naturalne w programach Interreg Dziedzictwo kulturowe i zasoby naturalne w programach Interreg Wydział Europejskiej Współpracy Terytorialnej Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego Wspólne zasady programów Interreg dofinansowanie

Bardziej szczegółowo

INŻYNIERIA I MARKETING dlaczego są sobie potrzebne?

INŻYNIERIA I MARKETING dlaczego są sobie potrzebne? POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA I EKONOMII Międzynarodowa Konferencja Naukowo-techniczna PROGRAMY, PROJEKTY, PROCESY zarządzanie, innowacje, najlepsze praktyki INŻYNIERIA I MARKETING dlaczego

Bardziej szczegółowo

Program Pilotażowy Weryfikacji Technologii środowiskowych Unii Europejskiej (EU ETV) wsparciem dla wdrażania ekoinnowacji

Program Pilotażowy Weryfikacji Technologii środowiskowych Unii Europejskiej (EU ETV) wsparciem dla wdrażania ekoinnowacji Program Pilotażowy Weryfikacji Technologii środowiskowych Unii Europejskiej (EU ETV) wsparciem dla wdrażania ekoinnowacji Izabela Ratman-Kłosińska, ekspert zewnętrzny Ministerstwa Środowiska ds. EcoAP

Bardziej szczegółowo

PRAKTYCZNE ASPEKTY OPRACOWYWANIA RAPORTÓW POCZĄTKOWYCH

PRAKTYCZNE ASPEKTY OPRACOWYWANIA RAPORTÓW POCZĄTKOWYCH PRAKTYCZNE ASPEKTY OPRACOWYWANIA RAPORTÓW POCZĄTKOWYCH WARSZAWA, 31 MARCA 2015 1 Agenda Poszczególne etapy przygotowania raportu początkowego Analiza konieczności sporządzenia raportu początkowego Charakterystyka

Bardziej szczegółowo

KIGNET INNOWACJE - izbowy system wsparcia innowacyjności przedsiębiorstw

KIGNET INNOWACJE - izbowy system wsparcia innowacyjności przedsiębiorstw PROJEKT KIGNET INNOWACJE - izbowy system wsparcia innowacyjności przedsiębiorstw KLASTER GOSPDARKI ODPADOWEJ I RECYKLINGU Branża: gospodarowanie odpadami i branże pokrewne Warszawa, 21 czerwca 2012 r.

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wrocław 2011

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wrocław 2011 Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wrocław 2011 IDENTYFIKACJA POTENCJAŁU I ZASOBÓW DOLNEGO ŚLĄSKA W OBSZARZE NAUKA I TECHNOLOGIE NA RZECZ POPRAWY JAKOŚCI ŻYCL4 (QUALITY OF LIFE) ORAZ WYTYCZENIE PRZYSZŁYCH

Bardziej szczegółowo

PLAN DZIAŁANIA KT 204 ds. Rysunku Technicznego i Dokumentacji Technicznej

PLAN DZIAŁANIA KT 204 ds. Rysunku Technicznego i Dokumentacji Technicznej Strona 1 PLAN DZIAŁANIA KT 204 ds. Rysunku Technicznego i Dokumentacji Technicznej STRESZCZENIE Komitet Techniczny nr 204 ds. Rysunku Technicznego i Dokumentacji Technicznej, działający w ramach Polskiego

Bardziej szczegółowo

LOGISTYKA POWTÓRNEGO ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW I MOŻLIWOŚCI JEJ ZASTOSOWANIA W PRZEDSIĘBIORSTWACH HUTNICZYCH

LOGISTYKA POWTÓRNEGO ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW I MOŻLIWOŚCI JEJ ZASTOSOWANIA W PRZEDSIĘBIORSTWACH HUTNICZYCH XVIII Konferencja INNOWACJE W ZARZĄDZANIU I INŻYNIERII PRODUKCJI LOGISTYKA POWTÓRNEGO ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW I MOŻLIWOŚCI JEJ ZASTOSOWANIA W PRZEDSIĘBIORSTWACH HUTNICZYCH dr inż. Marzena Kuczyńska-Chałada

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 Efekty kształcenia dla kierunku studiów inżynieria bezpieczeństwa Studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki

Załącznik nr 1 Efekty kształcenia dla kierunku studiów inżynieria bezpieczeństwa Studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki 1 Załącznik nr 1 Efekty kształcenia dla kierunku studiów inżynieria bezpieczeństwa Studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki IB2A_W1 WIEDZA zna pojęcia i rozumie zasady matematycznego modelowania

Bardziej szczegółowo

Szacowanie ryzyka ekologicznego na terenach zdegradowanych przez składowiska odpadów

Szacowanie ryzyka ekologicznego na terenach zdegradowanych przez składowiska odpadów Dr inż. Jerzy Mikołajczak Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie im. Stanisława Staszica Szacowanie ryzyka ekologicznego na terenach zdegradowanych przez

Bardziej szczegółowo

EcoDesign Awareness Raising Campaign for Electrical & Electronics SMEs. LIFE CYCLE ASSESSMENT (LCA) jako narzędzie.

EcoDesign Awareness Raising Campaign for Electrical & Electronics SMEs. LIFE CYCLE ASSESSMENT (LCA) jako narzędzie. EcoDesign Awareness Raising Campaign for Electrical & Electronics SMEs LIFE CYCLE ASSESSMENT (LCA) jako narzędzie ekoprojektowania częśći METODYKA prof. dr hab. inż.. Zbigniew KŁOSK mgr inż.. Jędrzej J

Bardziej szczegółowo

Oznaczenie CE a certyfikacja dobrowolna konkurencja czy synergia

Oznaczenie CE a certyfikacja dobrowolna konkurencja czy synergia Oznaczenie CE a certyfikacja dobrowolna konkurencja czy synergia mgr inż. Sławomir Wilczyński Polski Komitet Normalizacyjny OBSZAR ZHARMONIZOWANY W UE OBSZAR NIE ZHARMONIZOWANY W UE Dyrektywy UE ( prawo

Bardziej szczegółowo