Babicki podbi³ Wybrze e Penderecki jako zwieñczenie Arcybiskup G³odŸ kardyna³em. Nr 23/ XI 2008 ISSN

Transkrypt

1 Nr 23/ XI 2008 ISSN Fot. Andrzej Wrzesiñski Babicki podbi³ Wybrze e Penderecki jako zwieñczenie Arcybiskup G³odŸ kardyna³em

2 Rektor Uniwersytetu Gdañskiego prof. Bernard Lammek Parada niepodleg³oœci, ulicami Gdañska. Na jej czele metropolita gdañski abp S³awoj Leszek G³ódŸ, marsza³ek województwa Jan Koz³owski, wojewoda pomorski Roman Zaborowski, przewodnicz¹cy Rady Miasta Gdañska Bogdan Oleszek i pose³ PO - Arkadiusz Rybicki i radna Gdañska Irena Dymarska Zdjêcia: Karolina Borgosz Dyrektor spó³ki Sita, b. wojewoda pomorski - Piotr Karczewski Prezes Pomorskiego Stowarzyszenia Gmin Wiejskich, wójt gminy Tr¹bki Wielkie B³a ej Konkol Delegacja pomorskiego Prawa i Sprawiedliwoœci: (od lewej) Jacek Teodorczyk, Andrzej Marcelin Liss, Kazimierz Koralewski, Anna Kurska, Wies³aw Kamiñski i Piotr Zwara W t³umie uczestników parady dostrzegliœmy: mistrza olimpijskiego, gdañskiego wioœlarza Adama Korola z synem, wicewojewodê pomorskiego - Micha³a Owczarczaka, szefa gabinetu politycznego premiera - S³awomira Nowaka i radnego Gdañska Tomasza S³odkowskiego Kwiaty pod pomnikiem Józefa Pi³sudskiego we Wrzeszczu sk³ada Partia Demokratyczna na Pomorzu z jej przewodnicz¹cym Krzysztofem Puszem i pos³em Bogdanem Lisem

3 W Numerze Rekordowa parada wolności Wojewódzkie obchody Œwiêta Niepodleg³oœci rozpoczê³y siê rano pod pomnikiem marsza³ka Józefa Pi³sudskiego w Gdañsku Wrzeszczu. Kwiaty z³oþyli wojewoda pomorski Roman Zaborowski, marsza³ek Jan Koz³owski, prezydent Gdañska Pawe³ Adamowicz, delegacje pomorskich struktur niemal wszystkich partii, radni miejscy, dyplomaci, kombatanci i dowódcy jednostek wojskowych. Nie zabrak³o metropolity gdañskiego abpa S³awoja Leszka G³ódzia, który trzy godziny później w Bazylice Mariackiej odprawi³ mszê œwiêt¹ w intencji ojczyzny. 90. rocznicê odzyskania wolnoœci uczczono apelem pamiêci, salw¹ honorow¹ Þo³nierzy Marynarki Wojennej, koncertem pieœni patriotycznych w wykonaniu Chóru Akademii Medycznej, pokazem go³êbi i defilad¹ wojskow¹, która przemaszerowa³a alej¹ Grunwaldzk¹ do ul. Szymanowskiego. Ca³¹ uroczystoœć pod wrzeszczañskim pomnikiem prowadzi³ aktor Teatru WybrzeÞe Jerzy Kiszkis. Najbardziej emocjonuj¹ca by³a jednak parada niepodleg³oœci, która przesz³a ulicami g³ównego Gdañska, od Targu Rybnego na Targ Drzewny. W s¹siedniej Gdyni teþ przemaszerowano w niepodleg³oœciowym szyku ulic¹ 10 Lutego na Skwer Koœciuszki. Ale tylko w gdañskiej defiladzie uczestniczy³o kilkadziesi¹t tysiêcy osób z pomorskimi vipami na czele. Parada organizowana jest od szeœciu lat i w tym roku zosta³ pobity rekord liczby jej uczestników. Niektóre źród³a podaj¹, Þe pojawi³o siê 30 tysiêcy osób (a w pierwszej edycji by³o ich zaledwie 6 tysiêcy). Zdaje siê, Þe pod wzglêdem barwnoœci teþ by³a rekordowa; ulice mieni³y siê na bia³o-czerwono, gra³a Orkiestra StraÞy Granicznej, na czele jecha³y quady, gokarty, motocykle, skutery i zabytkowe samochody. Grupy rekonstrukcji historycznych prezentowa³y mundury wojskowe z róþnych epok, byli rycerze z Gniewu i Sztumu, na koniach jechali król Jan III Sobieski z królow¹ Marysieñk¹ i rozs³awiona w ca³ej Europie kawaleria husarska. Nie zabrak³o oczywiœcie marsza³ka Pi³sudskiego, który przemówi³ do zgromadzonych z okna jednej z kamienic przy Podwalu Przedmiejskim. To by³o pierwsze miejsce zatrzymania parady. Po raz drugi stanê³a ona przy szkole muzycznej na ul. Gnilnej - tutaj odby³o siê spotkanie z Ignacym Paderewskim i koncert fortepianowy. A przed Ratuszem Staromiejskim przy ul. Korzennej na maszeruj¹cych czeka³ juþ Antoni Abraham. Szyk defilady zatrzymywany by³ trzykrotnie po to, by odegrać sceny zwi¹zane z walk¹ o niepodleg³oœć Polski. Ostatni przystanek pod pomnikiem króla Sobieskiego by³ okazj¹ do wspólnego odœpiewania Marszu Pierwszej Brygady, pieœni I Brygady Legionów Polskich dowodzonych przez Józefa Pi³sudskiego. Po po³udniu w Sali Wielkiej Wety Ratusza G³ównomiejskiego wojewoda pomorski wrêczy³ akty mianowania na wyþsze stopnie oficerskie rodzinom osób pomordowanych przez NKWD. Wœród potomków ofiar zbrodni sowieckich by³a znana wybrzeþowa aktorka, Krystyna ubieñska. Okazuje siê, Þe jej ojciec zosta³ zamordowany w Katyniu. zom Myśl pożyczona Hojarska ostrzega...4 elazna Dama...5 Dar od Totalizatora...6 Nagroda Ostrowskiego...7 Serce Kaszub...8 Stolica pianistyki...9 Przodkowski Orlik Z³ote K³osy Monika gryzie! W³os biskupa Pracownicy integruj¹ siê Arcybiskup kardyna³em Dla kobiety innowacyjnej Babicki podbi³ Wybrze e Budownictwo Rozmowa Psycholog radzi Spotkanie tygodnia Kochane zdrowie Turystyka w prawie i Seks sekrety Sezam ró noœci Edukacja Redaguje zespół: Na ok³adce: Dwutygodnik Pomorski od 1990 roku Sabrina Houssami miss Australii II wicemiss œwiata 2006 Fot. Andrzej Wrzesiñski dr MICHAŁ ANTONISZYN - redaktor naczelny HANNA MALISZEWSKA - redaktor prowadzący BARTOSZ BARTOSZEWSKI - grafik/operator DTP EWA GRABOWSKA - fotoreporter MICHAŁ WODZIŃSKI - korekta REDAKCJA: tel/fax: tel kom redakcja@twojwieczor.pl ADRES KORESPONDENCYJNY: ul. Długi Targ 39/40, Gdańsk skrytka pocztowa 601 WYDAWCA: Gdańskie Wydawnictwo Prasowe Sp. z o.o. Druk: Drukarnia WL - Gdańsk Uczyń sam siebie szczęśliwym. Seneka Za treść reklam i ogłoszeń redakcja nie odpowiada. Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów tekstów i adiustacji. Tekstów nie zamówionych redakcja nie zwraca.

4 aktualnoœci 5 listopada na gdañskiej Oruni otwarto kamienne lapidarium. Pomys³odawc¹ i autorem przedsiêwziêcia jest mieszkaniec dzielnicy, historyk, radny Gdañska w pierwszej kadencji, Krzysztof Kosik. Wraz z Þon¹ na skrawku zieleni przy ul. Goœcinnej zgromadzili niezwyk³e kamienne eksponaty. Najstarszy z nich - kamieñ graniczny - pochodzi ze œredniowiecza. Podziwiać teþ moþna kamieñ przedproþowy z 1701 roku, kamieñ m³yñski z XVIII wieku, p³ytê chodnikow¹ z najstarszego oruñskiego cmentarza i barokowy maszkaron. Na uroczystoœć przyby³ prezydent Pawe³ Adamowicz, który ods³oni³ pami¹tkow¹ tablicê i podziêkowa³ twórcom lapidarium za aktywn¹ postawê spo³eczn¹ i wk³ad w rozwój miasta. Historiê pochodzenia kamieni i powstania Oruni przybliþy³ zgromadzonym prof. Andrzej Januszajtis. ep Kamienie opowiadające historię Prof. Andrzej Januszajtis od zawsze uczestniczy w ratowaniu gdañskich zabytków Zdjêcia: Ewa Per³owska Tablicê ods³aniaj¹ prezydent Pawe³ Adamowicz i Krzysztof Kosik Kamieñ graniczny z okresu œredniowiecza, jeden z niewielu zachowanych na terenie Gdañska, posiadaj¹cy gmerk - znak w³aœciciela w kszta³cie krzy a katedralnego. Widniej¹ca z boku liczba 33 prawdopodobnie zwi¹zana jest z póÿniejsz¹ rol¹ s³upa milowego Hojarska ostrzega... Partia Regionów zosta³a zarejestrowana w lutym tego roku, a miesi¹c temu powsta³ Zwi¹zek Zawodowy Rolnictwa Regiony. By³a pos³anka Samoobrony, Danuta Hojarska z Nowego Dworu Gdañskiego zosta³a jego przewodnicz¹c¹. Zwi¹zek powsta³ na proœbê rozczarowanych rolników, domagaj¹cych siê wsparcia w wypracowaniu minimalnych cen zbytu na produkty rolne, tak by produkcja pozosta³a op³acalna. Hojarska wyliczaj¹c problemy wsi wskazuje na k³opoty na rynku zbóþ, mleka, owoców i buraków cukrowych. Zapowiada organizacjê protestów, twierdz¹c Þe s¹ nieuniknione: - W ubieg³ym roku tona pszenicy kosztowa³a 900 z³, w tym roku rolnik otrzymuje zaledwie 300 z³. A przecie m¹ka w sklepie nie potania³a o 2/3. To prosty przyk³ad, który obrazuje coraz trudniejsz¹ sytuacjê rolników i uœwiadamia nam, e prêdzej czy później wyjd¹ oni na ulice. DATA Wejherowskie Centrum Kultury zaprasza w listopadzie r. godz WYDARZENIE WernisaÞ wystawy filatelistycznej Kosmos organizowanej z okazji 30. rocznicy lotu pierwszego Polaka w kosmos r. Konkurs na pasek komiksowy dla gimnazjalistów r. godz r. godz r. godz Koncert jazzowy - Dominik Bukowski Quartet feat Piotr Wojtasik. Bilety - 15 z³ Kino Studyjne, film owcy smoków, gatunek: animacja, produkcja: Francja, Luksemburg, Niemcy, reþyseria Guillaume Ivernel, Arthur Qwak, scenariusz Frédéric Lenoir, Arthur Qwak Biesiada Literacka goœć spotkania: felietonistka i dziennikarka Agnieszka Passent r. Konkurs na film wykonany telefonem komórkowym dla gimnazjalistów i szkó³ ponadgimnazjalnych prezentacja krótkich etiud filmowych r. Konkurs fotografii komórkowej - Uchwycić chwilê dla gimnazjalistów i szkó³ ponadgimnazjalnych wystawa prac r. M³odzieÞowy Konkurs Poezji Œpiewanej Struna Œwiat³a w ramach projektu Ogród sztuk z Herbertem w tle, warsztaty wokalne r. Przegl¹d Ma³ych Form Scenicznych dla klas IV-VI godz r. godz r. godz Spektakl muzyczny Kocham wiêc jestem w wykonaniu aktorów teatru Montownia z Warszawy Ewy Szaw³owskiej i Leszka Zdunia Bilety - 15 z³ Kino Studyjne, film Niebo nad ParyÞem, produkcja: Francja, gatunek: komediodramat, reþyseria i scenariusz Cédric Klapisch WCK, ul. Sobieskiego 255, Wejherowo tel. (058) lub , fax: wck@oknet.com.pl 4

5 Pomorze docenione Na Zamku Królewskim w Warszawie podsumowano efekty dzia³añ w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. W województwie pomorskim zawarto umowy z beneficjentami o wartoœci ponad 106 proc. pierwotnej alokacji. To drugi wynik w Polsce. Dziêki œrodkom pochodz¹cym ze ZPORR, uda³o siê na Pomorzu przeszkolić ponad 12 tysiêcy osób, wybudować i wyremontować 155 km dróg, a takþe udzielić wsparcia 158 przedsiêbiorstwom. Podczas spotkania premier Donald Tusk i minister ElÞbieta Bieñkowska uhonorowali samorz¹dowców i wojewodów za pracê przy wdraþaniu programu. W imieniu wojewody pomorskiego gratulacje oraz statuetkê symbolizuj¹c¹ ZPORR odebra³ Marek Goliñski, dyrektor Wydzia³u Zarz¹dzania Funduszami Europejskimi. To w³aœnie na tym wydziale spoczywa odpowiedzialnoœć za kompleksowe rozliczenie unijnych funduszy. aktualnoœci Dyrektor Marek Goliñski z nagrod¹ od premiera Donalda Tuska i minister rozwoju regionalnego El biety Bieñkowskiej Żelazna Dama w Gdańsku 20 lat temu W 20. rocznicê wizyty Margaret Thatcher w Polsce, media przypomnia³y o jej ówczesnym spotkaniu z Lechem Wa³ês¹. My natomiast chcemy przybliþyć rolê ks. Henryka Jankowskiego, który podj¹³ premier Wielkiej Brytanii na plebani œw. Brygidy. W koœciele czeka³o na ni¹ ok. 500 dzia³aczy Solidarnoœci, wœród nich Wa³êsa, ale to pra³at Jankowski i zaprzyjaźniony z nim Alojzy Szablewski przywitali wyj¹tkowego goœcia i przewodzili ca³emu spotkaniu. Doœć ch³odno pani premier traktowa³a biskupa Tadeusza Goc³owskiego - zdaje siê, Þe jako protestantka nie chcia³a zaznajomić siê z wysokim hierarch¹ koœcio³a katolickiego. Potem w mniejszym gronie odby³ siê obiad, którego g³ównym daniem by³y s³ynne baþanty. Ich smakowitoœć Margaret Thatcher podkreœla do dzisiaj, np. dwa lata temu, kiedy zosta³a zaproszona na 70. urodziny pra³ata, ale nie mog³a przyjechać z powodu choroby. Oczywiœcie, poza baþantami, w jej pamiêć zapad³y i inne wydarzenia, o których napisa³a w autobiografii Lata na Downing Street, w rozdziale Wizyta w Polsce w listopadzie 1988 roku. Oto fragment: W czwartek po po³udniu po raz pierwszy naprawdê poczu³am Polskê. Tê Polskê, któr¹ komuniœci na pró no próbowali zd³awiæ. W jednej z pó³nocnych dzielnic Warszawy odwiedzi³am koœció³ œw. Stanis³awa Kostki, gdzie ks. Popie³uszko g³osi³ swoje antykomunistyczne kazania a do 1984 roku, kiedy to zosta³ uprowadzony przez si³y bezpieczeñstwa (...). Wyje d a³am z Warszawy z pewnymi w¹tpliwoœciami czy w Polsce zwyciê aj¹ pogl¹dy ksiêdza, czy jego morderców. (...) Nastêpny dzieñ na zawsze pozostanie w mojej pamiêci. (...) Olbrzymie rzesze stoczniowców pozdrawia³y mnie i macha³y na powitanie. Po spacerze na Starym Mieœcie Gdañska zawieziono mnie do hotelu, gdzie odwiedzi³ mnie Lech Wa³êsa z kolegami (...). W prezencie ofiarowa³am mu wêdkê (...). Nastêpnie pojechaliœmy do stoczni, gdzie znów czeka³y na mnie tysi¹ce robotników pozdrawiaj¹cych i machaj¹cych flagami. Z³o y³am kwiaty i uda³am siê do domu ks. Jankowskiego, kapelana ruchu Solidarnoœæ, spowiednika Wa³êsy, na maj¹cy siê odbyæ tam lunch. Do niedawna funkcjonuj¹cy Instytut ks. Henryka Jankowskiego nawi¹za³ kontakt z twórc¹ pierwszego pomnika Margaret Thatcher, który stoi w Izbie Gmin w Londynie. Brytyjczyk mia³ podobny zaprojektować dla koœcio³a œw. Brygidy. Gdañski pomnik elaznej Damy mia³ stan¹ć obok pomnika Jana Paw³a II, a po drugiej stronie mia³ teþ siê znaleźć pomnik Ronalda Reagana. ozz 5

6 aktualnoœci Dar od Totalizatora Przed niedzieln¹ msz¹ œwiêt¹ Diecezjalny Dom Samotnej Matki im. Jana Paw³a II przy ul. Matemblewskiej w Gdañsku otrzyma³ czek na kwotê ponad 41 tysiêcy z³otych. To dar od gdañskiego oddzia³u Totalizatora Sportowego. Na zdjêciu: dyrektor domu ks. proboszcz Wies³aw Wiœniewski, dyrektor Totalizatora Zbigniew Czepu³kowski, siostra Samuela, siostra Leonarda i podopieczni placówki. Najlepszy w Polsce Przed Bartoszem drugi etap olimpiady. Trzymamy kciuki, by znów okaza³ siê najlepszy w Polsce Bartosz Moszczyñski z Gdyni zaj¹³ pierwsze miejsce w pierwszym etapie Ogólnopolskiej Olimpiady Wiedzy o Finansach Banki w akcji, uzyskuj¹c 29 na 30 moþliwych punktów. Bartosz jest uczniem III Liceum Ogólnokszta³c¹cego w Gdyni, a jego opiekunem jest mgr Waldemar Kotowski. Przedmiotem olimpiady s¹ szeroko rozumiane finanse, tzn. instytucje rynku finansowego, sposoby ich funkcjonowania, instrumenty finansowe oraz zasady racjonalnego z nich korzystania. Olimpiada to nie tylko testy i pytania, to takþe internetowa gra symulacyjna, w której uczestnik zarz¹dza finansami swojego wirtualnego banku. W ramach drugiego etapu Bartosza i innych uczestników czeka gra symulacyjna Banks in Action. To doskona³e narzêdzie, z którego bêd¹ mogli teþ korzystać inni uczniowie. Olimpiada organizowana jest przez grupê WyÞszych Szkó³ Bankowych w Poznaniu, Chorzowie, Szczecinie, Gdañsku, Toruniu, Bydgoszczy, Wroc³awiu i Opolu oraz Fundacjê Kronenberga przy Citi Handlowy i Fundacjê M³odzieÞowej Przedsiêbiorczoœci. 6

7 Obraz przyjedzie, mecenas tajemniczy Gdañsk obieg³a wieœć o odnalezieniu XVII-wiecznego obrazu nieznanego autora, przedstawiaj¹cego wnêtrze Bazyliki Mariackiej i S¹d Ostateczny tecznie zainteresowa³ tematem proboszcza bazyliki ks. infu³ata Stanis³awa Bogdanowicza i jej konserwatora Tomasza Korzeniowskiego. Oczywiste jest, Þe dzie³o powinno znaleźć siê w Gdañsku. To najstarszy znany obraz pokazuj¹cy wnêtrze koœcio³a Mariackiego i wybitna praca szko³y flamandzkiej. Na szczêœcie, po wytêþonych poszukiwaniach, sponsor siê znalaz³ i dzie³o juþ wkrótce przyjedzie do nas. Jego pierwsza publiczna prezentacja odbêdzie siê prawdopodobnie 24 listopada. Na razie hojny mecenas pragnie pozostać anonimowy, ale liczymy na to, Þe ujawni siê wraz z inauguracj¹ obrazu. zom kultura Konserwator Bazyliki Mariackiej - Tomasz Korzeniowski od razu zainteresował się odnalezionym obrazem. - Nas nie było stać na taki wydatek - mówi - ale udało się znaleźć sponsora, podpisaliśmy wstępną deklarację zakupu, wycofaliśmy obraz z aukcji i wystawiliśmy go do sprzedaży bezpośredniej, trwają jeszcze negocjacje dotyczące ceny. Obraz pojawił się na rynku aukcyjnym kilka miesięcy temu. Najpierw został sprzedany za 3 tys. euro w Wiedniu, ale potem jego cena wzrosła pięciokrotnie. Nagroda Ostrowskiego dla Janiny Kraupe Nagroda im. Kazimierza Ostrowskiego (gdyñskiego malarza i pedagoga) za rok 2007 trafi³a do r¹k Janiny Kraupe uprawiaj¹cej malarstwo, grafikê i rysunek. Uroczystoœć w Pa³acu Opatów w Gdañsku Oliwie Hansa Memlinga. Niezwyk³¹ pracê odnalaz³ na europejskim rynku antykwarycznym wybrzeþowy znawca dzie³ sztuki Miros³aw Zeidler, a potem skuzosta³a po³¹czona z wernisaþem prac malarskich artystki. Janina Kraupe studiowa³a na Akademii Sztuk Piêknych w Krakowie. Uczestniczy³a w pracach konspiracyjnego teatru Tadeusza Kantora. Od roku 1958 jest cz³onkiem zrzeszenia artystycznego Grupa Krakowska II, od 1951 naleþy do Zwi¹zku Polskich Artystów Plastyków. Swoje dzie³a prezentowa³a na ponad 40 wystawach indywidualnych i na oko³o 200 wystawach zbiorowych. Jej obrazy i grafiki znajduj¹ siê w wielu muzeach i kolekcjach prywatnych, m.in. w muzeach narodowych w Krakowie, Warszawie, Poznaniu, Wroc³awiu, Szczecinie, w Muzeum Sztuki w odzi, a takþe w Kilonii, Bochum i Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku. Inicjatorem i organizatorem ogólnopolskiego projektu przyznawania nagrody Ostrowskiego jest Zwi¹zek Polskich Artystów Plastyków Okrêg Gdañski. Uroczystoœć odby³a siê juþ po raz siódmy, a jej celem jest zawsze nagradzanie najcenniejszych wartoœci malarskich i osobowoœci artystycznych. Nad tegoroczn¹ edycj¹ honorowy patronat obj¹³ minister kultury i dziedzictwa narodowego Bogdan Zdrojewski. Nagroda to nie tylko piêkna statuetka projektu rzeźbiarki Ewy Topolan. Ma teþ wymiar finansowy, dziêki ministerstwu i samorz¹dowi województwa pomorskiego. Zdjêcia: Ewa Per³owska Nagrodê Janinie Kraupe wrêczy³ prezydent Gdañska Pawe³ Adamowicz Cz³onek honorowy Kapitu³y Nagrody im. Kazimierza Ostrowskiego, marsza³ek województwa Jan Koz³owski i dyrektor departamentu kultury w urzêdzie marsza³kowskim W³adys³aw Zawistowski Wœród goœci wernisa u by³ W³odzimierz ajming, z urodzenia tczewianin, malarz, rysownik i profesor nadzwyczajny Akademii Sztuk Piêknych w Gdañsku 7

8 wieœci z terenu Dzień jak co dzień ale raz na 10 lat TuÞ po Wszystkich Œwiêtych wypad³ jubileusz 10-lecia pe³nienia funkcji prezydenta miasta Wejherowa przez Krzysztofa Hildebrandta. Sam jubilat prawie tego nie zauwaþy³, ale przypomnieli mu obywatele grodu, którzy s¹ zdania, Þe dobrze miastem zarz¹dza. Najwiêkszy prezent sta³ przed historycznym budynkiem ratusza to ekologiczny autobus marki Solaris. Ten zakup MZK nie tylko ucieszy³ prezydenckie oczy, ale bêdzie s³uþy³ mieszkañcom. Potem prezydent Hildebrandt zosta³ zaproszony na odbywaj¹c¹ siê w³aœnie sesjê Rady Miasta. Jako pierwsi Þyczenia z³oþyli mu przewodnicz¹cy rady Piotr Bochiñski i wiceprzewodnicz¹cy Leszek Glaza. Dopiero po dziesiêciu latach prezydent doczeka³ siê uroczystego ³añcucha symbolu w³adzy. Jest to prezent od Wejherowskiego Cechu Rzemieœlniczego. yczenia z³oþy³y jubilatowi wszelkie formacje mundurowe, nawet Bractwo Kurkowe, oraz mieszkañcy, zw³aszcza p³ci piêknej. Prezydent Wejherowa Krzysztof Hildebrandt otrzyma³ symbol w³adzy od Wejherowskiego Cechu Rzemieœlniczego Fot. Anna K³os 1998 rok wprowadzi³ w nasze Þycie ustawê o samorz¹dzie powiatowym i ustawê o wprowadzeniu trójstopniowego podzia³u terytorialnego pañstwa. Powiat koœcierski zainaugurowa³ w³aœnie obchody 10-lecia swego samorz¹du. Z tej okazji zaprojektowano specjalne jubileuszowe logo i odby³a siê uroczysta sesja rady z udzia³em znakomitych goœci; radnych trzech kadencji, parlamentarzystów, duchowieñstwa i innych, którzy przez 10 lat mieli wp³yw na kszta³t i wizerunek Serca Kaszub. Tak nazywany jest powiat koœcierski w ca³ej Polsce, m.in. dlatego Þe jest po³oþony na Pojezierzu Kaszubskim, a w miejscowoœci K³obuczyno znajduje siê œrodek województwa pomorskiego. Powiat koœcierski to Szwajcaria Kaszubska, jeden z najbardziej uroczych zak¹tków kraju. Jubileusz Serca Kaszub Sesja by³a okazj¹ do wrêczenia upominków cz³onkom zarz¹dów oraz prezydium rad powiatu koœcierskiego trzech kadencji. Od lewej: cz³onkowie zarz¹du powiatu oraz prezydium rady I kadencji - Wies³aw Bary³a (obecny starosta koœcierski, w I kadencji wicestarosta), Leszek Pob³ocki (obecnie wójt gminy Dziemiany, w I kadencji cz³onek zarz¹du powiatu), Zbigniew Stencel (obecnie radny powiatowy, w I kadencji starosta koœcierski), Janusz Koseda (w I kadencji cz³onek zarz¹du), Henryk Rajski (w I kadencji cz³onek zarz¹du), W³odzimierz Graff (obecnie wicewójt gminy Koœcierzyna, w I kadencji przewodnicz¹cy rady powiatu) oraz Henryk Ossowski (w I kadencji wiceprzewodnicz¹cy rady) Zdjêcia: Tomasz Szala Uroczysty obiad. Toast z okazji 10-lecia samorz¹du wznosz¹ przewodnicz¹cy Rady Powiatu Koœcierskiego - Zbigniew Kucki i starosta Wies³aw Bary³a. Obok wiceprzewodnicz¹ca rady - Katarzyna Karczewska i prezes Przedsiêbiorstwa Us³ug Drogowo-Mostowych w Koœcierzynie dr Stanis³aw Kamiñski Ka dy z uczestników uroczystoœci otrzyma³ pami¹tkowe gad ety z logiem 10-lecia Samorz¹du Powiatu Koœcierskiego. Na zdjêciu starosta Bary³a wrêcza upominki Marcinowi Modrzejewskiemu - burmistrzowi Koœcierzyny oraz Andrzejowi Gierszewskiemu - przewodnicz¹cemu Rady Miasta Koœcierzyna. Z lewej Alicja Kirstein, cz³onek zarz¹du powiatu, w tle ks. Ryszard Bazylak - proboszcz parafii pw. Zmartwychwstania Pañskiego w Koœcierzynie 8

9 Gmina Kolbudy - stolicą pianistyki? Od pocz¹tku listopada gmina Kolbudy (powiat gdañski) ma moþe nie najwiêksz¹, ale najlepiej wyposaþon¹ i udźwiêkowion¹ salê koncertow¹ w województwie. Wszystko jest nowe, a takiego sprzêtu nie maj¹ nawet w stolicy. Potwierdzi³a to podczas inauguracyjnej imprezy charyzmatyczna wokalistka i kompozytorka, Gra- Þyna obaszewska. Pojawi³a siê na scenie jako gwiazda tego wieczoru, zaœpiewa³a najwiêksze przeboje ( Czas nas uczy pogody, Ludzie z dusz¹, Brzydcy ) i na zakoñczenie doda³a: - My artyœci, nie zawsze mamy mo liwoœæ i okazjê wystêpowaæ w takich okolicznoœciach, przy tak dobrej technice, z tak doskona³ym sprzêtem, to dla nas ogromna przyjemnoœæ. obaszewska jest obdarzona niezwyk³¹ wraþliwoœci¹ muzyczn¹, przez wielu krytyków uwaþana jest za najwiêkszy talent wokalny w powojennej Polsce, nazywaj¹ j¹ polsk¹ Areth¹ Franklin. Co jak co, ale jej koncert i opinia by³y najlepszym testem dla nowej sali, zdanym na szóstkê. Przypomnijmy teþ, Þe obaszewska urodzi³a siê w Gdañsku i tutaj ukoñczy³a szko³ê muzyczn¹ w klasie fortepianu. MoÞe dlatego przed ni¹ wyst¹pi³y z klasycznym repertuarem m³ode pianistki, a wójt gminy dr Leszek Grombala zakomunikowa³, Þe na kolbudzkiej scenie bêdzie organizować ogólnopolskie festiwale fortepianowe dla szkó³ podstawowych i gimnazjalnych. I wcale siê nie zdziwimy, jeœli Kolbudy stan¹ siê dzieciêc¹ stolic¹ pianistyki, tak jak Duszniki Zdrój z Festiwalem Chopinowskim. omz Boisko w Kartuzach wieœci z terenu Wychowawczyni i jej zdolne uczennice z klasy fortepianu w szkole muzycznej przy ul. Gnilnej w Gdañsku Zdjêcia: Hania Maliszewska Tancerze z Gdyni - Marta i Piotr Gwiazda wieczoru Gra yna obaszewska i kierownik oœrodka kultury Jaros³aw Szmyt Burmistrz Kartuz - Miros³awa Lehman podpisuje pierwsz¹ orlikowsk¹ pi³kê. W tle marsza³ek województwa - Jan Koz³owski Kolejny pomorski orlik wyl¹dowa³ w Kartuzach. Nowoczesny wielofunkcyjny kompleks sportowy - w ramach rz¹dowego programu Moje Boisko Orlik zosta³ otwarty pod koniec października przy Gimnazjum nr 1 przy ul. Pi³sudskiego. Kontrakt dla województwa pomorskiego na lata , wprowadzaj¹cy wspó³finansowanie programu orlika przez rz¹d, opiewa ³¹cznie na z³. Do udzia³u w programie zg³osi³o siê 71 beneficjentów, zatem kaþdemu przypad³a kwota z³. W sumie na Pomorzu oddano juþ do uþytku czternaœcie orlików. W pierwszym rzêdzie: wójt gminy Kolbudy dr Leszek Grombala z on¹ i przewodnicz¹cy Rady Gminy Stanis³aw Grochocki 9

10 wieœci z terenu Przodkowski Orlik oblężony Na otwarciu Orlika w Przodkowie by³ premier Donald Tusk, zagra³ z proboszczem przodkowskiej parafii, zagorza³ym pi³karzem - ks. Wac³awem Mielewczykiem. W tle m³odzi pi³karze ze Szko³y Podstawowej w Przodkowie Kompleks boisk Orlik w Przodkowie, oddany do uþytku 1 wrzeœnia w obecnoœci premiera Donalda Tuska, cieszy siê ogromnym zainteresowaniem. W godzinach porannych korzystaj¹ z niego dzieci i m³odzieþ szkolna. W godzinach popo³udniowych i wieczornych, oczywiœcie nieodp³atnie, uþytkuj¹ go mieszkañcy gminy. DuÞym zainteresowaniem ciesz¹ siê teþ organizowane przez wójta gminy za- wody. Tylko w przedostatnim tygodniu października na Orliku rozegrano trzy turnieje. Pierwsze dwa to pi³ka noþna szkó³ podstawowych i gimnazjów. Trzeci turniej to rozgrywki so³eckie. Z piêtnastu przodkowskich so³ectw swoje ekipy wystawi³o 11. W dziesiêciominutowych spotkaniach pad³o duþo bramek i zauwaþyć moþna by³o duþo dobrych pi³karskich akcji. Ostatecznie pierwsze miejsce zajê³a druþyna so³ectwa Hopy, drugie - Czeczewo, trzecie - Przodkowo, czwarte - K³osowo. DruÞyny otrzyma³y pami¹tkowe dyplomy i puchary. Zdoby³y teþ punkty, które doliczone zostan¹ do drugiej edycji konkursu na Najbardziej usportowione So³ectwo 2008, którego fina³ odbêdzie siê w lutym przysz³ego roku. Wierni kibice podczas rozgrywek z pewnoœci¹ zauwaþyli, iþ z turnieju na turniej, nie tylko w rozgrywkach pi³karskich, znacznie podnosi siê poziom gry zawodników. DruÞyny, które nie tak dawno zajmowa³y ostatnie miejsca, teraz znajduj¹ siê w œcis³ej czo³ówce. Wp³yw na to zapewne ma program realizowany przez wójta i radê gminy, którzy d¹þ¹ do tego, aby w kaþdej miejscowoœci so³eckiej, w której gmina posiada w³asne grunty, znajdowa³ siê kompleks boisk z placem zabaw. Dotychczas powsta³o trzynaœcie takich kompleksów sportowych. Do dyspozycji mieszkañców jest równieþ pe³nowymiarowa hala sportowo-widowiskowa w Przodkowie oraz dwie sale gimnastyczne przy zespo³ach szkó³ w Czeczewie i Pomieczynie. W gminie Lahntal Dla niepełnosprawnych Delegacja gminy Stara Kiszewa w Lahntal: wójt Marian Pick, Gabriela Ciecholewska, radni Anna Wielgosz, Jacek Pffeifer, Jan Zela i Barbara angowska W październiku w³adze gminy Stara Kiszewa goœci³y w partnerskiej gminie niemieckiej Lahntal, na zaproszenie burmistrza Manfreda Apell. W tym samym czasie w Marburgu odbywa³ siê Jarmark œw. ElÞbiety, a w Cölbe (mieœcie partnerskim Koœcierzyny) - rotweinlauf. Jest to wielka impreza sportowa gromadz¹ca mi³oœników biegu i rowerów. W rywalizacji uczestniczy³o prawie 500 ochotników (na trasie 31 kilometrów), a wœród nich przedstawiciele Starej Kiszewy i Koœcierzyny. WaÞnym punktem pobytu by³o zorganizowanie wystawy prac (obrazów, portretów, szkiców) artysty ze Starej Kiszewy, Krzysztofa Szczepanka. To delegacja gminy Lahntal podczas swej lipcowej wizyty w Polsce wysz³a z propozycj¹, by u nich zaprezentować artystyczne osi¹gniêcia m³odego twórcy. Niestety on sam nie przyjecha³ do Lahntal, bo zatrzyma³y go uczniowskie obowi¹zki. Wstêgê przecina ks. Janusz Rekowski W gminie Przywidz (powiat gdañski) oddano do uþytku nowy samochód przeznaczony do przewozu osób niepe³nosprawnych, m.in. do Œrodowiskowego Domu Samopomocy w Marszewskiej Górze. W³aœnie na placu tego oœrodka odby³o siê uroczyste przekazanie i poœwiêcenie pojazdu. Dodatkowym prezentem by³ wózek inwalidzki dla jednego z mieszkañców gminy. Œrodki finansowe zosta³y przydzielone z Pañstwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepe³nosprawnych, w ramach programu Uczeñ na Wsi. Na uroczystoœci byli wójt gminy Przywidz BoÞena Mielewczyk-Zawada, przewodnicz¹ca rady Krystyna Podgórska, prezes Fundacji Pomorskiej Maciej Kazienko, kierownik GOPS Teresa Baski oraz radni, so³tysi i mieszkañcy. 10

11 Z igły widły burza w szklance wody, szukanie dziury w ca³ym, a moþe zemsta zazdrosnej konkurencji politycznej. Tak moþna okreœlić wydarzenia, którymi Þyje od dwóch tygodni miasto Koœcierzyna. Sprawa dotyczy burmistrza Marcina Modrzejewskiego, który w 2005 roku sprzeda³ dzia³ki w cenie 27 z³ za metr kw., a dzisiaj podejrzany jest o dzia³ania na szkodê interesu publicznego. Najpierw sprawa trafi³a do prokuratury w Tczewie, ale ta uzna³a, Þe w czynie nie by³o znamion przestêpstwa i wyda³a postanowienie o umorzeniu. Teraz pracuje nad ni¹ prokuratura w Gdañsku, a powiadomi³ j¹ radny miasta Piotr S³omiñski. Dlaczego dopiero teraz? Dlaczego przez trzy lata nikt nie dopatrzy³ siê rzekomego przekroczenia uprawnieñ? Zdaje siê, Þe odpowiedzi¹ bêdzie podkreœlenie jednego faktu otóþ, radny S³omiñski od lat ma apetyt na w³adzê. Z drugiej strony - aþ ciœnie siê na usta historia w gminie Pruszcz Gdañski, gdzie pani wójt sprzeda³a wietnamskiemu biznesmenowi ziemiê po 12 z³ za metr kw. i nikt nie robi³ z tego afery. A chyba nie trzeba przekonywać, jak wielka jest róþnica w wartoœci ziemi pod Gdañskiem a w odleg³ej o 60 km Koœcierzynie. zo wieœci z terenu Burmistrz Modrzejewski z premierem Donaldem Tuskiem podczas jego niedawnej wizyty w Koœcierzynie Patriotyczne Złote Kłosy Wójt Jerzy W³udzik nagrodzi³ te dzielnych stra aków Ochotniczej Stra y Po arnej w Kosakowie. Z prawej: asystent wójta - Ewelina Paszke i dyrektor GOKiS Ewa Kowalewska W przeddzieñ Œwiêta Niepodleg³oœci gmina Kosakowo (powiat pucki) zorganizowa³a wieczorn¹ uroczystoœć patriotyczn¹ w nowo zbudowanej sali koncertowej w Pierwoszynie. Recytacja wierszy, historyczne refleksje, wystêp chóru Morzanie pod dyrekcj¹ Przemys³awa Stanis³awskiego oraz miejscowej grupy teatralnej pod kierunkiem literaturoznawcy i teatrologa Karola Dettlaffa to wszystko zosta³o po³¹czone z wrêczeniem statuetek Z³otego K³osa. Nagroda przyznawana jest od piêciu lat przez wójta Jerzego W³udzika osobom, które s³awi¹ i promuj¹ gminê. Dlaczego k³os? - bo jest w herbie gminy. Tegorocznymi laureatami zostali: Pawe³ Narloch, Teresa Œliwiñska, Irena Rzepa, Józef Klein, Andrzej Czapp, Mieczys³aw Karsznia, kontradm. Waldemar G³uszko oraz Krystyna i Jerzy Piechowscy. ozo Zdjêcia: Hania Maliszewska Od lewej: burmistrz erkowa Janusz Jajczyk z on¹, przewodnicz¹cy Rady Gminy Kosakowo Adam Miklaszewicz z Agnieszk¹ Sworowsk¹ (Biuro Obs³ugi Rady Gminy) i skarbnik gminy Barbara Stanis³awska, ona dyrygenta chóru Morzanie, Przemys³awa Stanis³awskiego. Gmina erków po³o ona jest w województwie wielkopolskim, w powiecie jarociñskim, od kilku lat jest gmin¹ partnersk¹ Kosakowa Krystyna i Jerzy Piechowscy, w³aœciciele pensjonatu Krystyna w Rewie, wyró nieni statuetk¹ Z³otego K³osa za rozwój przedsiêbiorczoœci i turystyki 11

12 œmietanka towarzyska Uwaga! Monika gryzie! Wszyscy znamy Monikê Dymeck¹ i jej targi medycyny naturalnej Od wahade³ka do gwiazd. Impreza odbywa siê cyklicznie od wielu lat w gdañskiej Hali Olivia, ale dopiero od niedawna ma zacietrzewion¹ grupê przeciwników, którzy uwaþaj¹, Þe niekonwencjonalne metody leczenia (np. zio³olecznictwo lub akupunktura) to gus³a, zabobony i dzia³alnoœć przeciwludzka. Dywersja owej grupy polega m.in. na niszczeniu plakatów zapowiadaj¹cych kolejne targi, a rozwieszanych g³ównie na przystankach komunikacji miejskiej. Ale za plakaty i miejsca ich eksponowania Dymecka p³aci s³one pieni¹dze, wiêc jakby nie by³o - ich zrywanie jest przestêpstwem, naruszaniem cudzej w³asnoœci. Aby dowiedzieć siê, kto za tym stoi, Dymecka musia³a w krótkim czasie przeobrazić siê w Sherlocka Holmesa. Œledzi³a, tropi³a, kombinowa³a, dedukowa³a, aþ w koñcu przy³apa³a in flagranti b³êkitnookiego m³odzieñca. Ten próbowa³ bezskutecznie uciekać, a potem z dum¹ prezentowa³ œlady zêbów na swej d³oni. Twierdzi, Þe ugryz³a go Monika Dymecka. Jeœli to prawda - popieramy, trzeba by³o jeszcze przerzucić ch³opaka przez kolano i wymierzyć mu parê siarczystych klapsów. ozz Przy³apany na gor¹cym uczynku. Zrywa³ i dar³ plakaty. Ugryziony przez Monikê, b³êkitnooki m³odzieniec. Któ by pomyœla³, e ta niewinna ch³opiêca twarz zdolna jest do pope³nienia przestêpstwa Kolejny plakat zerwany Czy Monika Dymecka jest groÿna i gryz¹ca? Znamy j¹ z innej strony pomaga wielu ludziom, zw³aszcza chorym Fryderyki pani profesor W marcu poznamy laureatów Nagrody Muzycznej Fryderyk za rok WyróÞnienia te przyznaje od 1999 roku powo³ana przez Zwi¹zek Producentów Audio-Video Akademia Fonograficzna. W jej sk³ad wchodz¹ wybitni artyœci, dziennikarze muzyczni i profesjonaliœci z branþy fonograficznej. W tym roku do owego grona do³¹czy³a prof. Alina Kowalska-Piñczak, pierwsza batuta WybrzeÞa, za³oþycielka i dyrektor artystyczny gdañskiej Cappelli Gedanensis, pedagog wokalista Akademii Muzycznej w Gdañsku. Pani profesor bêdzie w jury sekcji muzyki powaþnej, a wiêc bêdzie wspó³decydować o wyborze albumu roku muzyki m.in. dawnej, kameralnej, orkiestrowej, solowej, wokalnej, chóralnej i oratoryjnej. Bêdzie teþ wybierać kompozytora roku i fonograficzny debiut roku. oo 12

13 WybrzeÞowy malarz, Miet Olszewski przy kaþdej dobrej okazji powtarza, Þe pochodzi z tych samych terenów, co arcybiskup Tadeusz Goc³owski, a potem pó³gêbkiem dodaje, Þe jest z nim spokrewniony. No i mamy w tym trochê prawdy, bo Miet urodzi³ siê w Ostro³êce, a biskup - w Piskach w powiecie ostro³êckim. Co do drugiego zagadnienia, trzeba by jednak zdobyć w³os biskupi i przekazać do badañ DNA. Nawet jeœli wynik by³by pozytywny, metropolita senior nie ma siê czego wstydzić, bo Miet to wybor- œmietanka towarzyska Włos biskupa i kobiety Mieta Olszewskiego ny artysta. Do jakoœci jego obrazów nie moþna mieć zastrzeþeñ, jedynie do tematyki, bo z luboœci¹ tworzy kobiece akty. A moþe by tak biskup wygoni³ z artysty tego diab³a, co mu kaþe malować biusty, poœladki i s¹þniste waginy. zoo Fot. Jacek Dybel Zdjêcia: archiwum Jeden z obrazów Mieta Olszewskiego - Sen o potêdze, 1973, olej na p³ótnie, dyptyk, 130 x 89 x 89 cm, cena 4000 euro (12000 pln) Dr Hanna Tosiñska-Okrój bywa na salonach, m.in. na przyjêciach Lecha Wa³êsy Kto był pierwszy? W naszym regionie nie ma specjalistycznej placówki zajmuj¹cej siê leczeniem poparzeñ. Chorych przewozi siê kilkaset kilometrów do Gryfic lub Siemianowic Œl¹skich. A potrzeba jest pal¹ca, zw³aszcza w kontekœcie Euro 2012, i o jej zaspokojenie zacz¹³ walczyć pose³ PO, Aram Rybicki. Jednym z jego posuniêć jest apel do minister zdrowia. Podpisali siê pod nim prezydenci Trójmiasta i marsza³ek województwa. W³aœciwie dzisiaj wszyscy s¹ za, ale nie zapominajmy, kto pierwszy nag³aœnia³ tê sprawê. To dr Hanna Tosiñska-Okrój, chirurg plastyczny, prywatnie mi- ³oœniczka kotów. O koniecznoœci stworzenia na Pomorzu oœrodka leczenia oparzeñ mówi³a juþ wiele lat temu. Nareszcie znalaz³a wsparcie w Aramie i w koñcu ruszyliœmy z kopyta. zom Prof. Miet Olszewski, mi³oœnik kobiet i ich rozmaitych wagin Któ nie chcia³by byæ spokrewniony z biskupem? Tutaj podczas otwarcia gdañskiego œwiêta chleba Gdańsk to nie tropik Nasz potentat hotelowy, Jan Wójcikiewicz ma k³opoty z budow¹ Hotelu Hilton nad gdañsk¹ Mot³aw¹. Oczywiœcie, obiekt powstaje, praca wre, ale w miêdzyczasie rodz¹ siê zagadnienia zupe³nie zbêdne, trudne do rozwik³ania. OtóÞ, z mark¹ Hilton wi¹þ¹ siê okreœlone warunki. Trzeba je spe³nić, bo inaczej dawca marki moþe siê wycofać. Wójcikiewicz potrafi sprostać wszystkim wymaganiom, ale czasami chce siê wo³ać o rozum do nieba. Na przyk³ad - ludzie Hiltona nie mog¹ poj¹ć, Þe latem w Polsce œrednia roczna temperatura nie przekracza 20 stopni i upieraj¹ siê przy zainstalowaniu klimatyzacji odpowiedniej dla krajów egzotycznych. I jak tu wyt³umaczyć amerykañskim przyjacio³om, Þe u nas nie tropik oo W³aœciciel kilku hoteli, m.in. gdañskiej Hanzy - Jan Wójcikiewicz na budowie Hiltona 13

14 œmietanka towarzyska W³aœciciel Port Service Sp. z o.o. - Karl-Heinz Blum Prezes Zarz¹du Port Service Krzysztof Pusz (w œrodku) z dyrektorem Eko-Top Rzeszów - Januszem Kurnikiem (z prawej) i prezesem CTL Transport Janem Szurkiem Kapitan Statku Port Service Runek - Eugeniusz Michalik i Jacek Kalista Pracownicy integrują się W zajeździe Pan Tadeusz w Chwaszczynie, jak co roku w listopadzie, integrowali siê poprzez zabawê pracownicy, kontrahenci i dostawcy spó³ki Port-Service w Gdañsku. Praca w tym przedsiêbiorstwie jest ciêþka i niebezpieczna. Dla niewtajemniczonych - firma zajmuje siê m.in. unieszkodliwianiem odpadów, zanieczyszczeñ ropopochodnych i likwidacj¹ rozlewów na portowych akwenach. Obs³uguje przemys³ rafineryjny, armatorów, stocznie oraz zak³ady eksploatuj¹ce sieci wodoci¹gowe i kanalizacyjne. Istnieje od 1957 roku, ale dopiero od 1996, gdy w spó³kê zainwestowali Niemcy, jest firm¹ nowoczesn¹, dysponuj¹c¹ unikalnym sprzêtem i na bieþ¹co wdraþaj¹c¹ nowe technologie. Pracownicy marketingu: Alicja Nadarzyñska i Alicja Tukalska 14

15 Arcybiskup Głódź kardynałem? Arcybiskup G³ódŸ studiowa³ w Rzymie, co nie jest bez znaczenia. Papie wybiera kardyna³a sam, wed³ug w³asnego uznania, ale najpierw zasiêga opinii cz³onków tzw. kolegium kardynalskiego Józef Glemp jest kardyna³em prezbiterem, arcybiskupem seniorem warszawskim. Dodajmy ciekawostkê - w m³odoœci kardyna³ Glemp uprawia³ rzut m³otem i oszczepem œmietanka towarzyska W Polsce tylko cztery archidiecezje maj¹ kardyna³a: gnieźnieñska, krakowska, wroc³awska i warszawska. Widać wyraźnie, Þe brakuje purpurata w czêœci pó³nocnej, a œciœlej w archidiecezji gdañskiej, która swym zasiêgiem obejmuje takþe diecezjê toruñsk¹. Tak, tak, proszê Pañstwa, Radio Maryja w jakiœ sposób podlega naszemu metropolicie. Dobrze zaznajomieni z prawid³owoœciami i procedurami Koœcio³a twierdz¹, Þe w³aœnie w naszym okrêgu papieþ wybierze nowego kardyna³a. Dlaczego dopiero teraz? Kandydat na kardyna³a musi być cz³owiekiem nieskazitelnym, dobrym gospodarzem diecezji, a jeszcze do niedawna takiego u nas nie by³o. Abp Tadeusz Goc³owski by³ raczej duchownym politykiem. Dopiero gdy nasta³ S³awoj Leszek G³ódź, stolica apostolska poczê³a widzieć w naszym regionie kardynalsk¹ godnoœć. Mówi¹, Þe arcybiskup otrzyma j¹ za dwa lub trzy lata. Zatem z niecierpliwoœci¹ czekamy na decyzjê i konsystorz papieþa. J. Kostro Dzieci Cappelli Gedanensis Sylwia Falecka podczas wystêpu na uroczystoœci op³atkowej Stowarzyszenia Absolwentów Uniwersytetu Gdañskiego Pierwsza skrzypaczka Cappelli Gedanensis, koncertmistrzyni Katarzyna Kowacz z niezwykle uzdolnion¹ córk¹ Klaudi¹ Sylwia Falecka z synem Igorem. O ma³ym perkusiœcie film nakrêci³a m.in. telewizja japoñska i norweska, a CNN poda³a, e jest on jedn¹ z trzech najbardziej znanych twarzy Polski, obok Lecha Wa- ³êsy i Agnieszki Radwañskiej. Igor wzi¹³ te udzia³ w nagraniu teledysku na targi Expo w Hiszpanii, teledysk krêcili realizatorzy filmu Harry Potter Gdañski zespó³ muzyki dawnej Cappella Gedanensis ma juþ 27 lat, wychowa³ kilka muzycznych pokoleñ i jest źród³em wielu talentów. W Þyciu artystycznym zespo³u pojawiaj¹ siê uzdolnione dzieci. Czêsto mówi siê o nich, Þe s¹ muzycznymi potomkami Cappelli, a tak naprawdê s¹ pociechami wokalistów i instrumentalistów, spadkobiercami albo kontynuatorami ich maestrii. Koncertmistrzyni Katarzyna Kowacz ma córeczkê Klaudiê, która wygrywa na skrzypcach pierwsze miejsce we wszystkich konkursach. Zaœ œpiewaj¹ca mezzosopranem Sylwia Falecka jest mam¹ znanego w ca³ej Polsce Igora, piêcioletniego brzd¹ca zakochanego w perkusji, tak jakby urodzi³ siê z pa³eczkami. Cappella Gedanensis zg³osi³a dzieci do Nagrody Prezydenta Miasta Gdañska. Chyba nie ma siê nad czym zastanawiać - to jeszcze ma³e, ale prawdziwe pere³ki wybrzeþowej kultury. 15

16 œmietanka towarzyska Dla kobiety innowacyjnej i przedsiębiorczej Jedna z laureatek konkursu oraz Albert Darboven (z lewej) i jurorzy konkursu senator Olga Krzy anowska i mediolañski adwokat, wieloletni przewodnicz¹cy niemieckich edycji konkursu, prof. Volker Schaub Zostanie w Gdańsku W pierwszym rzêdzie siedzia³y honorowe patronki konkursu: prezydentowa Danuta Wa³êsa, której towarzyszy³a przyjació³ka Anna Ziemiañska i dr Magdalena Adamowicz, która przysz³a z mê em Paw³em, prezydentem Gdañska. Marsza³ka Jana Koz³owskiego reprezentowa³a Krystyna Pajura, cz³onek zarz¹du województwa. Obok niej dyrektor Nadba³tyckiego Centrum Kultury Larry Ok Ugwu W pierwszy czwartek listopada rozstrzygniêto w gdañskim Dworze Artusa konkurs Darboven Idee Grant 2008 na najbardziej innowacyjny, kobiecy pomys³ na biznes. Prezes niemieckiej kawowej firmy J.J. Darboven, Albert Darboven ufundowa³ nagrodê w wysokoœci 100 tys. z³. Jury po d³ugich obradach postanowi³o przyznać dwie nagrody ex aequo w wysokoœci 50 tys. z³ kaþda. ZwyciêÞczyniami zosta³y Katarzyna Przyby³-Tamowicz z Gdañska i Magdalena Pyszczek z Krakowa. Gdañszczanka opracowa- ³a projekt serwisu www, w którym moþna porównywać kierunki studiów oraz wysy³ać drog¹ mailow¹ aplikacje na wybrany kierunek. Serwis ruszy oficjalnie na pocz¹tku 2009 roku. Laureatka z Krakowa jest autork¹ pomys³u na oœrodek szkoleniowy i badawczo-rozwojowy w branþy opakowañ (od projektu po badanie reakcji rynku). Jej firma - agencja reklamowa - juþ istnieje, ale wed³ug planu bêdzie przekszta³cona w oœrodek. Honorowymi patronkami nagrody s¹ prezydentowa Danuta Wa³êsa, pose³ Iwona Guzowska i dr Magdalena Adamowicz, która podkreœli³a, mimo wszystko, Þe najtrudniejszym zadaniem kobiety jest prowadzenie takiego przedsiêbiorstwa, jak dom i rodzina. zz Tadeusz Pagiñski to twórca gdañskiej szko³y floretu, a Grucha³a to jego najlepsza i naj³adniejsza podopieczna. Fechmistrz z dum¹ mówi³ o urodzie i talencie Sylwii W koñcu siê pok³ócili Cieszymy siê, Þe najlepsza polska florecistka, Sylwia Grucha³a nie opuœci Gdañska. JuÞ nas straszono, Þe mia³a wyjechać do s³onecznej Italii, gdzie mieszka jej ukochany szablista Luigi Tarantino. Potem tabloidy donios³y, Þe rozsta³a siê z w³oskim narzeczonym i spotyka siê z tancerzem Rafa³em Maserakiem. A tak naprawdê nie chodzi³o o sprawy sercowe, ale o konflikt Grucha³y z fechmistrzem Tadeuszem Pagiñskim. W³adze klubu musia³y go rozwi¹zać i postanowi³y, Þe od nowego sezonu nasz¹ mistrzyniê bêdzie trenować Adam Kaszubowski, a za szkolenia, finanse i sprawozdania klubu bêdzie odpowiadać fechmistrz Longin Szmit. Pagiñski pozostanie trenerem polskiej reprezentacji i nadal bêdzie prowadzić zajêcia z Ma³gorzat¹ Wojtkowiak i Magdalen¹ Mroczkiewicz. 16 Wœród goœci by³a mistrzyni œwiata fitness, projektantka mody, wiza ystka, aktorka i modelka - Aleksandra Kobielak Po czêœci oficjalnej wyst¹pi³a nasza doskona³a mezzosopranistka - Ma³gorzata Walewska

17 Mistrz Krzysztof Penderecki otrzyma³ tytu³ doktora honoris causa Akademii Muzycznej im. Stanis³awa Moniuszki w Gdañsku. Uhonorowanie tak wielkiego artysty w 75-lecie jego urodzin zamknê³o tegoroczne obchody 60-lecia uczelni. Po uroczystoœci kompozytor stan¹³ na podium dyrygenckim i pod jego batut¹ orkiestra symfoniczna akademii wykona³a m.in. Concerto Grosso z partiami solowymi artystów w³oskich, Enrica Bronzi i Stefana Cerrato oraz m³odego absolwenta uczelni Wiktora Jasmana. oz Penderecki jako zwieńczenie Jeden z najwybitniejszych kompozytorów polskich - mistrz Penderecki i rektor Akademii Muzycznej w Gdañsku - prof. Bogdan Ku³akowski. Trzy lata temu mistrz zosta³ odznaczony Orderem Or³a Bia³ego, najstarszym i najwy - szym odznaczeniem pañstwowym RP œmietanka towarzyska Fot. Materia³y Akademii Muzycznej w Gdañsku Premier Donald Tusk i jego ona Ma³gorzata z bohaterami spektaklu aktorami Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie Rodzina re ysera: jego rodzice, siostrzeñcy i szwagier, którego znamy - to Wojciech Bonis³awski, dyrektor Muzeum Narodowego w Gdañsku Widowni k³aniaj¹ siê aktorzy oraz re yser spektaklu - Krzysztof Babicki i autor sztuki Pawe³ Huelle Babicki podbił Wybrzeże Drugi weekend listopada otworzy³ w Teatrze WybrzeÞe goœcinny spektakl Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie - Sarmacja w re- Þyserii Krzysztofa Babickiego. To sztuka autorstwa Paw³a Huelle opowiadaj¹ca o egoistycznych i skorumpowanych w³adzach, rozpasaniu finansowym i etycznym, o krytycznej sytuacji, w której kraj tonie, a jego przywódcy trac¹ rozum. S³owem, dzie³o i jego reþyserska aranþacja, w tym obsada aktorska, warte œwieczki, co doceni³a publicznoœć nadkompletow¹ obecnoœci¹ i d³ugimi owacjami. Wœród tej publicznoœci by³ Donald Tusk z Þon¹ Ma³gorzat¹. Tak, tak, nasz zapracowany premier, który nie móg³ odmówić sobie przyjemnoœci poczucia Sarmacji. Teatr z Lublina goœci na WybrzeÞu dziêki wsparciu finansowemu pomorskiego urzêdu marsza³kowskiego. Tak jak prezydent Gdyni musia³ œci¹gn¹ć z Warszawy Jerzego Gruzê, by rozruszać Teatr Muzyczny Macieja Korwina, tak marsza³ek Jan Koz³owski musia³ sprowadzić Krzysztofa Babickiego. I mia³ racjê, to by³ strza³ w dziesi¹tkê. Teatr WybrzeÞe od lat nie odnotowa³ tak duþego sukcesu, tym bardziej Þe Sarmacji nie obs³ugiwa³a mocna reklama. Nie musia³a, widzowie bez afiszów wiedz¹, co jest dobre i co obejrzeć trzeba. Zdjêcia: Ewa Per³owska 17

18 budownictwo Własne mieszkanie i oszczędności Na rynku nieruchomoœci niþ. Potencjalni klienci wycofuj¹ siê z zamiaru zakupu w³asnego mieszkania, bo niektórym deweloperom ciêþko pogodzić siê z koniecznoœci¹ zastosowania obniþek. Rozs¹dniejsi inwestorzy zeszli z cen, bo czuj¹ realia rynku, inni natomiast w dalszym ci¹gu krzycz¹: za metr 7 tysiêcy! Takiej sytuacji nie ma w Straszynie na Osiedlu Modre, gdzie inwestor obniþy³ ceny do 4 tys. za metr. To œwietna okazja, by nabyć mieszkanie i sporo zaoszczêdzić, przecieþ ten zastój nie bêdzie trwać wiecznie. Fachowcy oceniaj¹, Þe w po³owie przysz³ego roku znowu bêdzie droþej. Jeœli wiêc chcesz mieć swój prywatny kawa³ek nie- ba, udaj siê na Osiedle Modre to 3 km od obwodnicy Trójmiasta. Tutaj, prócz komfortowych warunków mieszkalnych, s¹ doskona³e moþliwoœci wypoczynku i uprawiania sportów. Jest centrum rekreacji, klub jeździecki, a dla maluchów przedszkole. Biuro sprzedaþy zaprasza: Osiedle Modre, Straszyn, ul. Saturna 2, (058) , , Miejsce 2 - Forest Spiral, Niemcy Najdziwniejsze budynki świata Krzywy Domek w Sopocie zaj¹³ pierwsze miejsce w rankingu najdziwniejszych budowli œwiata, zamieszczonym na stronie Village of joy. Pokona³ 49 innych dziwnych domów, m.in. dom leœny i krêty w Niemczech, wieþê z Galate¹ w Hiszpanii, idealny pa³ac we Francji, budowlê kosz w Ohio w Stanach Zjednoczonych i bibliotekê publiczn¹ Kansas City w Missouri. Miejsce 1 - The Crooked House, czyli Krzywy Domek w Sopocie Miejsce 3 - The Torre Galatea Figueres, Hiszpania Miejsce 4 - Ideal Palace, Francja Miejsce 21 - The Ufo House, Taiwan Miejsce 10 - Crazy House, Wietnam Miejsce 5 - The Basket Building, Stany Zjednoczone Zdjêcia: village of joy Miejsce 18 - Stone House, Portugalia Miejsce 30 - House Attack, Austria Miejsce 6 - Kansas City Public Library, Stany Zjednoczone 18

19 Nowoczesność i bezpieczeństwo Rozmowa z dyrektorem Przedsiêbiorstwa Agus w Gdañsku S³awomirem Niecko (znanym sk¹din¹d z pracy w administracji samorz¹dowej i rz¹dowej, cz³onkiem rad nadzorczych w spó³kach skarbu pañstwa) Agus zajmuje siê rozbiórkami, wyburzeniami i z³omowaniem obiektów. To chyba niezbyt czêsta i niezbyt popularna dzia³alnoœæ. Jesteœmy na pocz¹tku XXI wieku. Wiêkszoœć dotychczasowych obiektów (budynków i budowli) zaczyna nie spe³niać wymogów w zakresie bezpieczeñstwa, jak i teþ nie nad¹þa za szybkimi zmianami. Obecnie budowane obiekty posiadaj¹ lekk¹ konstrukcjê. Dlatego celowa wydaje siê rozbiórka starych nie nad¹þaj¹cych za zmianami obiektów i na ich miejscu stawianie nowoczesnych i bardziej funkcjonalnych. Firma Agus istnieje doœć d³ugo, ale rozbiórkami i wyburzeniami zajmuje siê od 2002 roku. Na trójmiejskim rynku s¹ firmy o d³uþszej historii, ale my zaczynamy im dorównywać i przyjmować coraz bardziej skomplikowane prace. Czy do prowadzenia takiej dzia³alnoœci niezbêdne s¹ okreœlone pozwolenia? Prace rozbiórkowe i wyburzeniowe s¹ pracami doœć skomplikowanymi i wymagaj¹ posiadania odpowiednich zezwoleñ. Jednym z nich jest zezwolenie na prowadzenie dzia³alnoœci w zakresie zbierania i transportu odpadów. Ponadto zatrudniamy pracowników do pe³nienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (tzw. uprawnienia budowlane). Nasi pracownicy z kadry kierowniczej s¹ cz³onkami Pomorskiej Okrêgowej Izby InÞynierów Budownictwa. Ponadto w³aœciciel firmy ma przygotowanie do wytwarzania i obrotu materia³ami wybuchowymi, broni¹, amunicj¹ i technologiami o przeznaczeniu wojskowym i policyjnym. Firma zgodnie z wymogami wynikaj¹cymi z przepisów Ochrony Œrodowiska i Prawa Budowlanego zatrudnia wykwalifikowanych pracowników zarówno w nadzorze, jak i przy bezpoœrednim wykonywaniu prac. Rozbiórka i wyburzenie to chyba nie to samo... Rozbiórka jest pojêciem doœć szerokim zwi¹zanym z prawem budowlanym. W ustawie regulowane s¹ zasady oraz warunki i tryb postêpowania dotycz¹cy tego typu prac. Wyburzenie (inaczej demolka) jest tylko czêœci¹ prac rozbiórkowych. Rozbiórki i wyburzenia prowadzi siê najczêœciej metodami mechanicznymi przy uþyciu ciêþkiego sprzêtu. Mniejsze elementy moþna wyburzać pneumatycznie. Oczywiœcie przy skomplikowanych obiektach (np. kominach) najlepsz¹ metod¹ jest metoda z uþyciem materia³ów wybuchowych. A z³omowanie? Z³omowanie to uznawanie za nie nadaj¹ce siê do dalszego uþytkowania œrodków technicznych zuþytych lub uszkodzonych, sklasyfikowanych jako nie nadaj¹ce siê do naprawy lub remontu, ale takþe przestarza³ych technicznie lub zbêdnych. Z³omowanie polega na: wycofaniu z uþytkowania, zdemontowaniu, rozebraniu na czêœci, wykorzystaniu elementów nadaj¹cych siê do dalszego uþytkowania, zutylizowaniu pozosta³ych elementów. Bodaj najwa niejszym warunkiem jest zachowanie bezpieczeñstwa. W jaki sposób zabezpieczacie teren, na którym ma byæ zburzony jakiœ obiekt? Zabezpieczenie terenu prac rozbiórkowych regulowane jest przepisami wynikaj¹cymi z rozporz¹dzeñ Ministra Infrastruktury. Na przyk³ad rozporz¹dzenie z 30 sierpnia 2004 r. mówi w jaki sposób naleþy postêpować podczas rozbiórek nieuþytkowanych obiektów, a rozporz¹dzenie z 3 lipca 2003 r. - jak postêpować podczas rozbiórek metod¹ wybuchow¹. Jak wygl¹da proces wyburzenia? Prowadzenie prac rozbiórkowych naleþy prowadzić wed³ug projektu rozbiórki sporz¹dzonego w odwrotnej kolejnoœci montaþu. Sposoby bezpiecznego wykonywania robót rozbiórkowych (wyburzeniowych) reguluje Rozporz¹dzenie Ministra Infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeñstwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych. To jest rozdzia³ 18, a rozdzia³ 19 jest poœwiêcony m.in. rozmowa robotom rozbiórkowym z wykorzystaniem materia³ów wybuchowych, wykonywanym przez wyspecjalizowane firmy. Przed rozpoczêciem robót naleþy od³¹czyć od rozbieranego obiektu sieć wodoci¹gow¹, gazow¹, ciepln¹, elektryczn¹, kanalizacyjn¹ i inn¹. Pracownicy powinni być zapoznani z programem rozbiórki i poinstruowani o bezpiecznym sposobie jej wykonywania. Prace te powinny być prowadzone w taki sposób, aby usuwanie jednego elementu nie wywo³ywa³o nieprzewidzianego spadania lub zawalenia siê innego. W czasie rozbiórki zabronione jest przebywanie ludzi na niþej po³oþonych kondygnacjach. Przy usuwaniu gruzu z rozbieranego obiektu naleþy stosować zsuwnice pochy³e lub rynny zsypowe, które powinny mieć zabezpieczenie przed spadaniem lub wypadaniem gruzu. Nie wolno gromadzić gruzu na stropach, balkonach, klatkach schodowych i innych konstrukcyjnych czêœciach obiektu, a takþe obalać œcian lub innych czêœci obiektu przez podkopywanie i podcinanie. Firma Agus realizuje zadania kompleksowo Tak, us³ugi nasze obejmuj¹ prace przygotowawcze zwi¹zane z uzyskaniem pozwolenia na rozbiórkê, wyburzenia i rozbiórki obiektów budowlanych, demontaþ konstrukcji stalowych, demontaþ i utylizacjê materia³ów zawieraj¹cych materia³y niebezpieczne (podwykonawcy), z³omowanie konstrukcji stalowych oraz przerób gruzu. Stosujemy przy tym róþnorodne, nowoczesne i sprawdzone na rynku atestowane materia³y i technologie budowlane. Co dzieje siê z odpadami po wyburzeniu, czy s¹ one przetwarzane na kruszywo do ponownego zagospodarowania? Aktualne usprzêtowienie pozwala nam w pe³ni zamkn¹ć ci¹g technologiczny od wyburzenia do recyklingu gruzu, który jest oczywiœcie wykorzystywany w szczególnoœci przy budowie dróg. Wszelkie prace wykonywane s¹ w zgodzie z Ustaw¹ o ochronie œrodowiska. Proszê wymieniæ kilka du ych rozebranych przez Wasz¹ firmê obiektów. Nasze dotychczasowe osi¹gniêcia w rozbiórkach duþych obiektów to w szczególnoœci: likwidacja jednostek p³ywaj¹cych i innych obiektów w Bazie Lodo³amaczy w Gdañsku Przegalinie, likwidacja centrali nasiennych w Wa³czu, Miastku i Szczecinku, z³omowanie magazynów zboþowych w Rutwicy, z³omowanie maszyn i urz¹dzeñ w Zak³adach Pollena w K¹tach i Gdañsku, likwidacja i z³omowanie olejarni w Szestnie k/mr¹gowa, tartaku w Trzebiczu k/drezdenka, z³omowanie kutrów rybackich na potrzeby ARiMR w Gdyni, rozbiórka i wyburzenie by³ej piekarni przemys³owej w Gdañsku Pieckach, z³omowanie urz¹dzeñ do produkcji paliw na lotnisku w Debrznie (pierwsza wersja instalacji tarczy antyrakietowej). Czy usuwacie jakieœ szkodliwe produkty, np. azbest? Wykonujecie ka de zlecenie, czy wprowadziliœcie jakieœ ograniczenia? Praktycznie wykonujemy wszystkie prace zwi¹zane z rozbiórkami, wyburzeniami i z³omowaniem obiektów, ale azbest jest bardzo groźny dla otoczenia w momencie jego usuwania, bo dziêki bodźcom zewnêtrznym py³ azbestowy dostaje siê do dróg oddechowych. Dlatego wszelkie prace zwi¹zane z usuwaniem tego produktu powinny wykonywać firmy specjalistyczne. Zgodnie z rozporz¹dzeniem z 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego uþytkowania i usuwania wyrobów zawieraj¹cych azbest, kaþda firma, która zajmuje siê tak¹ dzia³alnoœci¹, jest zobowi¹zana do izolowania od otoczenia obszaru prac, przez stosowanie os³on zabezpieczaj¹cych przenikanie azbestu do œrodowiska. Musi teþ ogrodzić teren prac z zachowaniem bezpiecznej odleg³oœci od traktów komunikacyjnych dla osób pieszych (nie mniejszej niþ 1 m) oraz umieœcić w strefie prac w widocznym miejscu tablice informacyjne o zagroþeniu azbestem. Zatem to tego rodzaju prac wynajmujemy firmy specjalistyczne. Poza tym wieloletnie doœwiadczenie, którym dysponujemy, pozwala nam realizować nawet najbardziej ambitne plany kaþdego inwestora. Nie ma tematu na tyle trudnego, Þebyœmy nie zdo- ³ali go wykonać na czas. To samo doœwiadczenie zosta³o wielokrotnie wykorzystane i docenione przez inwestorów, a najwyþszym wyróþnieniem jest dla nas fakt, iþ wiele nowych zleceñ pozyskujemy z polecenia poprzednich klientów. Serdecznie zapraszamy - nasi pracownicy s¹ zawsze gotowi do udzielenia wyczerpuj¹cych informacji. j. kostro PPHU AGUS, Gdańsk, ul. Siennicka 30/40, tel. (058) lub tel./fax: (058) , agus.gda@wp.pl 19

20 psycholog radzi Gdy żona nudzi męża Nigdy nie myœla³am, e bêdê musia³a korzystaæ z us³ug psychologa. Dotychczas tak siê sk³ada³o, e to ja by³am psychologiem dla swoich najbli szych. Radzi³am, pomaga³am, wspiera³am. Ale obecnie mam problem, który dotyczy mnie osobiœcie i z którym jednak nie mogê sobie poradziæ. Wprawdzie wertuj¹c tygodniki, na ³amach których psychologowie udzielaj¹ porad, natrafi³am na podobny problem, jednak odpowiedź absolutnie mnie nie satysfakcjonowa³a. Dlatego zwracam siê z tym do Pana. Mój problem istnieje od dwóch lat. Pocz¹tkowo mo e by³am rozdra niona, ale s¹dzi³am, e to minie, e to chwilowe, teraz jednak widzê, e ta nieprzyjemna dla mnie sytuacja powtarza siê i nie mam adnych szans na jej wyeliminowanie. Ale zanim o tym napiszê, przedstawiê siê. Mam 42 lata, jestem ³adn¹, zgrabn¹ kobiet¹. Od razu zacznê, e to nie jest moja opinia, ale opinia otoczenia wyra ana zgodnym chórem. Zawsze mia³am powodzenie, otacza³ mnie wianuszek mê czyzn. Kiedy pozna³am swojego mê a, a by³o to 18 lat temu, to on zabiega³ raczej o moje wzglêdy, a nie ja o niego. A teraz do rzeczy. Wszystko zaczê³o siê dwa lata temu na balu sylwestrowym, na którym by³am z mê em i gronem dobrych znajomych. M¹ tu przed pó³noc¹ ca³kiem nieoczekiwanie znikn¹³ jak kamfora. Pojawi³ siê po dwóch godzinach i nadal bawi³ siê, jak gdyby nigdy nic. Z tym, e bawi³ siê z wszystkimi paniami, tylko nie ze mn¹. Mnie ani razu nie poprosi³ do tañca. Kiedy dyskretnie mówi³am, e móg³by chocia raz ze mn¹ zatañczyæ, klepa³ mnie pob³a liwie po rêku i odpowiada³, e mnie ma na co dzieñ Za rok na balu sylwestrowym znowu bawi³ siê do bia³ego rana, a mnie omija³, jakbym by³a zad umiona. Tañczyli ze mn¹ wszyscy, trzeźwi, pijani, kulturalni i chamscy biznesmeni, tylko nie mój m¹. By³am wœciek³a, chocia stara³am siê tego na zewn¹trz nie okazywaæ. Bardzo rzadko chodzimy na bale, dwa czy trzy razy do roku, wiêc tego typu incydenty spotykaj¹ mnie stosunkowo rzadko. Ale od kilku miesiêcy, od kiedy m¹ zmieni³ pracê, czêœciej bywamy na ró nych przyjêciach, na których s¹ okazje do potañczenia. Scenariusz powtarza siê za ka dym razem, m¹ bawi siê w najlepsze ze wszystkimi paniami, jest niezwykle czaruj¹cy, usta ma pe³ne komplementów. Przyznam siê szczerze, e po ostatniej tego typu imprezie mia³am wszystkiego serdecznie doœæ. Po prostu czuje siê bardzo g³upio, gdy m¹ ignoruje mnie w wyraźny sposób. Nie wiem, jak powinnam siê zachowaæ. Na ostatnim przyjêciu by³am tak bardzo wœciek³a, e mia³am ochotê zrobiæ mê owi scenê przy wszystkich. Z wielkim trudem pohamowa³am siê i nie wykona³am adnego ruchu. W jednym z poradników wyczyta³am, i w takiej sytuacji nale y opuœciæ przyjêcie i czekaæ na marnotrawnego ma³- onka w domu. Muszê przyznaæ, i ta rada nie za bardzo przypad³a mi do gustu. Dlatego zwracam siê do Pana z pytaniem, co zrobiæ, jak siê zachowaæ? Proszê mi odpowiedzieæ. Zapewniam Pana, i mój problem nie jest jednostkowy, od kole anek wiem, i one te czêsto czuj¹ siê na przyjêciach i balach zaniedbywane przez swoich mê ów, czuj¹ siê wtedy g³upio wobec innych. Justyna razem nie w g³owie ca³owanie w³asnej Þony. Jak¹œ ma³olatê to bym chêtnie ca³owa³. Co mam zrobić, by nabrać chêci do ca³owania w³asnej Þony, bo ona mi Þyć nie daje? Brzmi to wprawdzie jak anegdota, ale jest to fakt. Chcê Pani pokazać odczucia mêþczyzn, ich znudzenie w³asnymi Þonami. Ale nasuwa siê pytanie, kto ponosi odpowiedzialnoœć za taki stan rzeczy? Czy instytucja ma³þeñstwa? Czy ma³þonkowie, którzy s¹ w danym zwi¹zku? Wydaje siê, Þe mimo Pani atrakcyjnoœci, z pewnoœci¹ teþ przyblak³ej, m¹þ gor¹czkowo szuka wraþeñ. Dla niego przesta³a być Pani atrakcyjna, juþ nie rozbudza Pani jego wyobraźni i nie jest obiektem jego poþ¹dania i uwielbienia. On szuka potwierdzenia swojej mêskoœci u innych kobiet. Nie da siê ukryć, Þe m¹þ - zabrzmi to nieprzyjemnie - jest Pani¹ znudzony. Dlatego szuka nowoœci. Na pocieszenie mogê tylko dodać, Þe ten problem dotyczy wiêkszoœci ma³þonków. Ma Pani racjê, nie chc¹c zostawiać mêþa samego na przyjêciach. Musi Pani nie tylko zostać, ale teþ œwietnie siê bawić. Jest Pani kobiet¹ atrakcyjn¹, wiêc przyjdzie to Pani z ³atwoœci¹. Musi teþ Pani w³oþyć wiêcej wysi³ku w to, aby ponownie zainteresować mêþa swoj¹ osob¹. A ten wysi³ek powinien być widoczny zarówno wtedy, gdy jesteœcie w towarzystwie, jak i wtedy, gdy jesteœcie w domu, tylko we dwoje. dr Michał Antoniszyn Drodzy Czytelnicy, piszcie na adres: Redakcja Twój Wieczór ul. D³ugi Targ 39/40, Gdañsk skrytka pocztowa 601 Czytaj¹c Pani list, od razu przypomnia³ mi siê pacjent, który Þali³ siê na Þonê w nastêpuj¹cy sposób: Moja Þona po 20 latach ma³þeñstwa chce, Þebym j¹ ca³owa³. A mnie po tylu latach bycia 20

21 spotkanie tygodnia Niepodległość po kaszubsku W Kaplicy Jednoœci Narodowej: profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego - Tadeusz Adamek, za³o yciel CEiPR Daniel Czapiewski i jego bratowa - Anna Czapiewska ozz Radny powiatu kartuskiego, w³aœciciel firmy Radbur w Somoninie Maciej Czapiewski Od prawej: dyrektor Ba³tyckiego Instytutu Psychologii Stanis³aw Jaks, ks. pra³at Henryk Jankowski i Andrzej hrabia Ch¹dzyñski herbu Cio³ek Zdjêcia: Karolina Borgosz Romuald Koperski jest muzykiem. Przy pianinie czuje siê równie dobrze jak w podró y na Syberiê Kaszubi obchodzili Œwiêto Niepodleg³oœci w Centrum Edukacji i Promocji Regionu w Szymbarku (powiat kartuski). Mszê œwiêt¹ w miejscowej Kaplicy Jednoœci Narodowej odprawi³ ks. pra³at Henryk Jankowski. W s¹siedniej restauracji zorganizowano biesiadê patriotyczn¹, której goœciem specjalnym by³ Romuald Koperski sopocianin z urodzenia, gdañszczanin z wychowania, a z wyboru obywatel œwiata; podróþnik, pilot, pisarz i dziennikarz. Szczególnie upodoba³ sobie Syberiê. Po raz pierwszy zobaczy³ j¹ w 1994 roku pokonuj¹c trasê Zurych - Nowy Jork. Od tamtej pory nieustannie powraca na ziemiê syberyjsk¹, m.in. jako organizator rajdów Transsyberia i jako uczestnik sp³ywów pontonowych po najd³uþszej wschodniosyberyjskiej rzece Lenie. Jest autorem kilku ksi¹þek, a kilka lat temu otrzyma³ tytu³ PodróÞnika Roku. Do tego wszystkiego trzeba dodać, Þe jest muzykiem, œwietnie gra na fortepianie. Podczas Œwiêta Niepodleg³oœci w Szymbarku to on zadba³ o podk³ad muzyczny do pieœni patriotycznych. Podkreœlmy, Þe w 2004 roku Koperski wykona³ najd³uþszy koncert fortepianowy na œwiecie - trwa³ on 54 godziny i 1 minutê. Wspólnie œpiewano pieœni patriotyczne, a przygrywa³ Koperski 21

22 kochane zdrowie Zacznijmy od komórki mówi dr Janusz Andruszkiewicz, dyrektor Bałtyckiego Centrum Promocji Zdrowia Nowoœci¹ wspó³czesnej medycyny amerykañskiej i zachodnioeuropejskiej jest medycyna komórkowa. Jej podstaw¹ jest teza, Þe wszelkie 64 choroby cywilizacyjne maj¹ swe korzenie w nieprawid³owym funkcjonowaniu komórki, podstawowej cz¹stki kaþdego organizmu. Aby uzdrowić cz³owieka, naleþy przywrócić prawid³owe jej funkcjonowanie. Tak w³aœnie leczy pacjentów lek. med. Janusz Andruszkiewicz, prezes Ba³tyckiej Rady Promocji Zdrowia w Gdañsku Wrzeszczu (ul. Matejki 22/2, tel. (058) lub ). Sw¹ koncepcjê leczenia tworzy³ od 16 lat. Jest ona czêœciowo zbieþna z pogl¹dami amerykañskich naukowców, ale bardziej holistyczna - poszerza ich teorie o obserwacje kilkunastoletniej praktyki lekarskiej. Jak doszed³ Pan do swej autorskiej metody kompleksowego leczenia chorób? W praktyce lekarskiej zaobserwowa³em, Þe farmakologiczne leczenie chorób nie daje spodziewanych rezultatów, wiêc muszê szukać teþ innych sposobów. Moj¹ metodê, któr¹ tworzy³em od 1992 roku, opar³em na trzech filarach. Pierwszy to medycyna tybetañska. Uczy³em siê jej zasad od lekarzy mongolskich i mnichów tybetañskich, których pozna³em dziêki Instytutowi Medycyny Naturalnej dzia³aj¹cemu w Warszawie. Instytut prowadzi³ 50 oœrodków w ca³ej Polsce, w tym w Gdyni. Byli wœród nich profesorowie medycyny, którzy kiedyœ szkolili nieþyj¹cego juþ prof. Garnuszewskiego, organizatora pierwszego w Warszawie i Polsce centrum akupunktury. Dziêki nim pozna³em teþ filozofiê medycyny Dalekiego Wschodu, która jest zupe³nie inna niþ nasza europejska. Co znaczy inna? Lekarz zatrudniony w Kantonie mia³ pod opiek¹ ok. 3 tysiêcy osób. Za opiekê nad kaþd¹ otrzymywa³ okreœlon¹ kwotê pieniêdzy, ale gdy ktoœ zachorowa³, przestawano za niego p³acić i trwa³o to tak d³ugo, aþ wyzdrowia³. Lekarzowi p³acono za zdrowie spo- ³eczeñstwa, u nas p³aci siê za chorobê: za porady, recepty, zabiegi, operacje. Wszystko to na róþne sposoby wycenia Narodowy Fundusz Zdrowia lub medycy prowadz¹cy prywatn¹ praktykê. Ze zdrowego cz³owieka medycyna nie ma Þadnych profitów, tyle Þe pod przymusem œci¹ga siê od niego sk³adkê zdrowotn¹, która idzie na leczenie innych. Od lekarzy mongolskich nauczy³em siê takþe pokory wobec problemów innych ludzi. Nauczy³em siê s³uchać, co mówi¹ o swych schorzeniach, przecieþ je znaj¹ lepiej niþ ja. Zrozumia³em, Þe zdrowie to nie tylko brak chorób, to dobrostan fizyczny, psychiczny i spo³eczny, to mózg, dusza i cia³o, wiêc muszê to uwzglêdnić w leczeniu. Wspó³czesna medycyna nie ma czasu na s³uchanie cz³owieka, bo trzeba siê spieszyć. Pójœcie w specjalizacje spowodowa³o, Þe jest lekarz od kaþdego organu oddzielnie. A gdzie jest ten od leczenia cz³owieka? A drugi filar Pana metody Wiedza wyniesiona z ustaleñ Œwiatowej Organizacji Zdrowia. JuÞ 22 Wszystkich zainteresowanych zrozumieniem, jak powstają choroby i jak możemy nie chorować, dr Andruszkiewicz zaprasza w sobotę 15 listopada, w godzinach od 10 do 15, do sali wykładowej Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Oliwie przy ul. Kazimierza Górskiego 1, na XI Sympozjum Naukowo-Szkoleniowe, którego tematem jest: Kompleksowe przyczynowe leczenie chorób cywilizacyjnych. Prócz wysłuchania wykładów, będzie można zapoznać się z ofertą producentów i dystrybutorów zdrowej żywności, najnowszych i najskuteczniejszych naturalnych suplementów witaminowych oraz aparatury medycznej i rehabilitacyjnej. Wstęp wolny. w 1993 roku mówi³y one jak niewielki wp³yw na zdrowie spo³eczeñstwa ma s³uþba zdrowia, mianowicie do 10 proc., w Polsce 4-5 proc. O stanie zdrowia spo³eczeñstwa decyduj¹ nastêpuj¹ce czynniki: zniszczone œrodowisko naturalne wraz z chorobami genetycznymi (w 30 proc.), nieprawid³owy styl Þycia (w 60 proc.). Wœród tych nieprawid³owoœci s¹: niew³aœciwe odþywianie, nadmiar stresu i nieumiejêtnoœć radzenia sobie z nim, zbyt ma³a iloœć ruchu, uþywki (papierosy, alkohol, narkotyki). Ostatnio doszed³ do tego smog elektromagnetyczny, czyli promieniowanie elektromagnetyczne od urz¹dzeñ na pr¹d elektryczny: telefonów komórkowych, komputerów, telewizorów, kuchenek mikrofalowych itd. Doda³bym jeszcze niedobór œwiat³a s³onecznego na skutek uporczywego przebywania w pomieszczeniach zamkniêtych. Z czego wynikn¹³ trzeci filar? Ze œwiadomoœci, Þe nawet jeœli pacjent zastosuje siê do mych wskazówek odnoœnie zmiany trybu Þycia, z jedn¹ z przyczyn sam sobie nie poradzi. Chodzi mi o wysoko przetworzon¹, chemizowan¹ Þywnoœć. Jeœli pewnych potrzebnych mu sk³adników w niej nie ma, trzeba je sk¹dœ dodać. Zacz¹³em interesować siê suplementami diety, to one mog¹ uzupe³nić niedobór witamin, mikro- i makroelementów, przeciwutleniaczy i substancji podnosz¹cych odpornoœć. NaleÞy jednak wybierać suplementy ze sk³adników naturalnych a nie tworzone chemicznie. Informacje s¹ na opakowaniach. Nawet tak masowo sprzedawana w aptekach witamina C, tworzona chemicznie, przynosi wiêcej szkody niþ poþytku. Jej wykorzystanie przez organizm nie przekracza 30 proc. Reszta to sk³adniki chemiczne, które dostawszy siê do komórki, musz¹ zostać z niej usuniête jako toksyny. To odtrucie kosztuje potêþn¹ iloœć energii wytwarzan¹ w mitochondriach (centrach energetycznych komórek). Os³abia siê potencja³ energetyczny komórki. A energia jest potrzebna do prawid³owego funkcjonowania komórki, do obrony przed róþnego typu zagroþeniami, do odbudowy potencja³u b³onowego Zeta, do budowy nowych, zdrowych komórek. Moja metoda przyczynowego kompleksowego leczenia chorób cywilizacyjnych opiera siê na jednoczesnym zastosowaniu dietoterapii z suplementacj¹ naturalnymi witaminami, autopsychoterapii, ruchu dla zdrowia (wystarczy szybkie chodzenie, codziennie 30 minut), bezwzglêdnym odrzuceniu uþywek (dym papierosowy jest przyczyn¹ powstania miaþdþycy têtnic) oraz na codziennych zabiegach magnetostymulacji i œwiat³oterapii systemem medycznym UNITTRON, który daje w efekcie dotlenienie, doþywienie, odtrucie i doenergetyzowanie kaþdej komórki naszego cia³a. Samo dotlenienie zwiêksza siê o proc., a wyþej wymienione efekty utrzymuj¹ siê do 12 godzin po kaþdym zabiegu. Przy systematycznym kompleksowym leczeniu po kilku miesi¹cach cofaj¹ siê zmiany chorób cywilizacyjnych, a w wielu przypadkach dochodzi do ca³kowitego wyleczenia. Rozmawiała Anna Kłos

23 kochane zdrowie Gruszka uspokaja i wzmacnia Od gruszek wcale nie boli brzuszek, s¹ to bowiem owoce lekkostrawne. Zwiêkszaj¹ perystaltykê jelit. Bardzo dojrza³e owoce przeciwdzia³aj¹ zaparciom. ŒwieÞe gruszki obfituj¹ w wêglowodany, pektyny i sole mineralne, które wraz z witaminami dzia³aj¹ uspokajaj¹co na system nerwowy, normalizuj¹c ciœnienie têtnicze, wzmacniaj¹c organizm. Gruszka naleþy do niewielu owoców zawieraj¹cych jod, co pozytywnie wp³ywa na czynnoœć tarczycy i zapobiega chorobie Basedowa. Winogrona na wątrobę i żołądek Dziêki, duþej zawartoœci glukozy, pomagaj¹ w chorobach w¹troby. Korzystn¹ rolê odgrywaj¹ ich w³aœciwoœci moczopêdne. Jako owoce lekkostrawne (choć kaloryczne) mog¹ być podstaw¹ diety w schorzeniach Þo³¹dka i jelit. Kuracje winogronowe trwaj¹ zazwyczaj 3-4 tygodnie. Winogrona pobudzaj¹ organizm do szybszego wydalania produktów przemiany materii, co pomaga w podagrze. S¹ lekiem przeciwko os³abieniu, zaleca siê je w anemii. Banan - odżywia i rozwesela JuÞ Aleksander Macedoñski podziwia³ plantacje bananów w Indiach. Jogowie hinduscy zaœ od zawsze g³osili, Þe owoce te wp³ywaj¹ na spokój wewnêtrzny i m¹droœć. S¹ kaloryczne 100 gramów ma 100 kcal, nie powinny ich jeœć osoby oty³e oraz z cukrzyc¹. Zawieraj¹ ca³y komplet sk³adników od- Þywczych: wszystkie witaminy, w tym sporo C oraz B6 i bardzo duþo Þelaza. Odkryto teþ w nich zwi¹zki podobne do hormonów, dzia³aj¹ce rozweselaj¹co. Banany polecane s¹ w kolkach jelitowych oraz schorzeniach w¹troby i nerek. Szczególne wskazanie w zaburzeniach Þo³¹dkowo-jelitowych u dzieci. Kiwi - wzmacnia odporność Owoce kiwi chroni¹ przed infekcjami, wzmacniaj¹ odpornoœć, lecz¹ choroby dzi¹se³, zapobiegaj¹ anemii i obniþaj¹ poziom cholesterolu we krwi. Polecane s¹ w awitaminozach, chronicznych zaparciach, stanach ogólnego os³abienia fizycznego i psychicznego, po wyniszczaj¹cych chorobach. S¹ niskokaloryczne (jeden owoc zawiera 29 kcal). Maj¹ bardzo duþo witaminy C, wapnia, fosforu, Þelaza, potasu oraz b³onnika pokarmowego. Ze wzglêdu na zawartoœć przeciwutleniaczy s¹ źród³em surowców dla przemys³u kosmetycznego. Morela chroni serce Morele zawieraj¹ najwiêcej witaminy A spoœród wszystkich owoców, a takþe sporo potasu, przez co reguluj¹ gospodarkê p³ynami w organizmie i wzmacniaj¹ serce. Maj¹ teþ duþo fosforu, bia³ka i b³onnika. Suszone owoce maj¹ niezwyk³e dzia³anie zasadotwórcze, lecz¹ wiêc nadkwasotê. Niektórzy uwaþaj¹, Þe ludy Kaukazu sw¹ d³ugowiecznoœć zawdziêczaj¹ w³aœnie suszonym morelom. Jadalne pestki tych owoców przypominaj¹ migda³y. Ich olejek w œwiecie arabskim uþywany by³ jako lekarstwo na schorzenia nosa. Chiñscy lekarze zalecali emulsjê z pestek moreli jako œrodek pomagaj¹cy w kaszlu i czkawce. Operacje przywracają słuch Do niedawna ca³kowita g³uchota zarówno wrodzona, jak i nabyta, by³a nieuleczalna. Dziœ wcale nie musi tak być. Zniszczone komórki s³uchu w uchu wewnêtrznym moþna bowiem zast¹pić implantem. Ten sposób przywracania s³uchu jest jednym z najwiêkszych osi¹gniêć medycyny, moþliwym dziêki jej mariaþowi z nowoczesn¹ technik¹ i technologi¹. Implant z powodzeniem, bezpiecznie i na sta³e, potrafi zast¹pić zniszczone nerwy s³uchowe, przejmuj¹c ich rolê w po³¹czeniu z pniem mózgu. Niezwyk³e postêpy w przywracaniu lub znacz¹cej poprawie s³uchu najbardziej widoczne s¹ w bogatych krajach Europy, w USA i Kanadzie. Ale to nie znaczy, Þe trzeba szukać pomocy aþ tak daleko. Miêdzynarodowe autorytety zgodnie twierdz¹, Þe nasza polska medycyna moþe równieþ wykazać siê wieloma osi¹gniêciami na œwiatow¹ miarê. Nie trzeba szukać daleko: w warszawskim Instytucie Fizjologii i Patologii S³uchu wykonuje siê miesiêcznie ponad 30 operacji rekonstrukcyjnych, pozwalaj¹cych poprawić lub przywrócić s³uch, dwa razy wiêcej niþ w rekomendowanych amerykañskich klinikach w Los Angeles. Takich operacji dokonuje siê równieþ w klinikach otolaryngologii w Poznaniu i Warszawie. Nie naleþy lekcewaþyć postêpuj¹cego niedos³yszenia. Bywa, Þe pacjent i jego otoczenie przyzwyczajaj¹ siê do tej niedogodnoœci, co opóźnia rozpoznanie i utrudnia terapiê. Do lekarza, najlepiej audiologa, naleþy zg³osić siê juþ wtedy, gdy upoœledzenie s³uchu jest niewielkie, np. niemowlak nie reaguje na dźwiêk wydawany przez zabawkê, dziecko kilka razy prosi o powtórzenie tego, co zosta³o powiedziane, g³oœniej nastawia telewizor lub skarþy siê, Þe w szkole nauczyciele mówi¹ za cicho. 23

24 turystyka w prawie i obyczajach Czy jesteśmy otwarci na świat? Dziwny jest ten œwiat œpiewa³ Niemen, dziêki któremu mia³em wstêp do starego Non Stopu w Sopocie. JuÞ Go nie ma, a œwiat jest prawdziwie dziwny. Później papieþ Polak, zmieniaj¹cy œwiat i to nie tylko chrzeœcijañski, ale przepe³niaj¹cy nasze serca mi³oœci¹ do bliźniego, tolerancj¹ i pojednaniem; Lech Wa³êsa symbol i cz³owiek walki, który da³ pocz¹tek przemianom Europy... Dziœ nas nie dziwi szynka w sklepie i Marlboro w kiosku, a nie w Pewexie, szybko przyjêliœmy dobro zapominamy o smutku i szaroœci dawnego systemu. Dziœ Ameryka, a konkretnie Stany Zjednoczone Ameryki (Pó³nocnej) i jej nowy prezydent Barack Obama, Afroamerykanin otwarty na odmienne wartoœci pozostawia star¹ Uniê Europejsk¹ samotn¹ z jej kultur¹ i zamkniêt¹ na przemiany nowoczesnoœć, wielokulturowoœć i szacunek do odmiennoœci kulturowej, obyczajowej i religijnej. Jeden z czynników naszej nietolerancji to niechêć do poznawania innych kultur, w tym odmiennoœci kulinarnych róþnych regionów œwiata. Jak to wygl¹da w Polsce? Oferujemy bigos muzu³manom... Dla nich jest to bluźnierstwo, bo œwinia jest nieczysta, kiszona kapusta po prostu œmierdz¹ca i zepsuta. Hinduizm, za zgroz¹ patrzy na nasze zrazy wo³owe ze œwiêtej krowy, buty z cielêcej skóry itd. Taki jest œwiat... Cz³owiek jest wszystkoþerny, ale odmienne warunki klimatyczne i geograficzne wykszta³ci³y róþne mechanizmy dotycz¹ce sposobu zdobywania i przysposabiania œrodków spoþywczych. To co cz³owiek spoþywa, jest uwarunkowane przede wszystkim dostêpnoœci¹ produktów i tradycjami regionalnymi. Jest uzaleþnione równieþ od innych czynników, które dosz³y z biegiem lat, jak: wyznanie, regulacje prawne, prestiþ i moda, presja reklamy, postêp technologii Þywnoœci oraz fizjologia i wiedza. Klimat decyduje, czy na danym obszarze spotyka siê daktyle czy œliwki, wielb³¹dy czy renifery, sieje siê pszenicê, ryþ czy Þyto, czy w ogóle nic. Ludzie Þyj¹cy nad brzegiem rzek, jezior, oceanów maj¹ wiêcej okazji do spoþywania ryb. G³ówne poþywienie Beduina to przaœne placki i roztopione mas³o owcze, czasem równieþ daktyle. Dieta Eskimosa sk³ada siê miêsa t³ustych ssaków morskich i reniferów karibu. Oprócz tego nie uþywa soli, nie jada warzyw ani owoców (niezbêdnych iloœci witaminy C dostarcza g³ównie mózg zwierz¹t). Miêso reniferów jest zasadniczym pokarmem takþe Lapoñczyków. Krew tych zwierz¹t dodaj¹ czasami nawet do chleba. W Sri Lance ryþ gotuje siê w mleku i jada z rybami, co wzbogaca dietê w t³uszcze, bia³ka i niektóre witaminy. W Norwegii króluje konina i sfermentowane ryby. W Afryce zachodniej podstawowe potrawy z ³uskanego ryþu uzupe³nia siê sosami z mas³a orzechowego lub z zielonych liœci i czêsto przyprawia siê proszkiem wysuszonej na powietrzu ryby. Niektóre plemiona tubylcze Filipin jedz¹ szarañczê po ugotowaniu, wysuszeniu i starciu na proszek. Ze smakiem zjadaj¹ równieþ motyle, wodne owady, Þuki tak jak w Tajlandii. Tam, gdzie przykazania religii nie dopuszczaj¹ jedzenia wieprzowiny, jej miejsce zajmuje baranina. Islam zaadaptowa³ wiele tradycji judeochrzeœcijañskich. Od Þydów muzu³manie przejêli zakaz spoþywania wieprzowiny i produktów zawieraj¹cych krew, od chrzeœcijan post: jedyny w roku, w miesi¹cu ramadan. Religijne i kulturowe powody stosowania postów moþna okreœlić jako pewnego rodzaju koniecznoœć ekonomiczn¹. Analizuj¹c czynniki wp³ywaj¹ce na sposób odþywiania siê cz³owieka w perspektywie jego historii, moþna wyróþnić dwie zasadnicze fazy. Pierwsz¹, trwaj¹c¹ bardzo d³ugo, okreœla dominacja czynników ekologicznych, na których tle tworzy³y siê wierzenia i zwyczaje Þywieniowe. Fazê drug¹, obejmuj¹c¹ okres od pocz¹tków XIX wieku do czasów wspó³czesnych, determinuj¹ coraz silniej czynniki technologiczne i ekonomiczne. Przetwórstwo i Þywienie zbiorowe jest zarazem nauk¹ i sztuk¹. Prace naukowców amerykañskich zajmuj¹cych siê turystyk¹ i orientalistyk¹ przekona³y, ze tradycje Þywieniowe poszczególnych regionów œwiata podobnie jak inne dziedziny Þycia zas³uguj¹ na traktowanie jako dziedzictwo kulturowe. Historii poþywienia i tradycjom kulinarnym poœwiêca siê wiele konferencji miêdzynarodowych dla dobrego przygotowania kadry zajmuj¹cej siê turystyk¹. Œwiat jest ciekawy, odmienny i otwarty, ale dla tych którzy go rozumiej¹ i akceptuj¹. Tak wiêc czy na pewno jesteœmy otwarci na œwiat? dr Henryk J. Lewandowski 24

25 Miłość z kaprysu i dla pieniędzy Ninon de Lenclos, s³ynna paryska kurtyzana W po³owie XVII wieku styl Þycia arystokratek nie odbiega³ niczym od stylu Þycia ówczesnych kurtyzan. W tym czasie nast¹pi³ awans finansistów i urzêdników, którzy coraz szybciej poczêli pi¹ć siê ku nobilitacji. Szlachectwo zapewnia³a zaœ przede wszystkim si³a pieni¹dza. To w³aœnie pieni¹dz doprowadzi³ do spo³ecznej degrengolady i upadku obyczajów moralnych. Zatar³y siê zupe³nie granice pomiêdzy damami wywodz¹cymi siê z arystokracji a kurtyzanami, które piê³y siê ku tej arystokracji, wychodz¹c z do³ów spo- ³ecznych. Te drugie nie nosi³y juþ Þó³tych welonów, które jeszcze w renesansie by³y wyznacznikiem ich zawodu, te pierwsze zaœ kaza³y kochankom p³acić za w³asne wdziêki. Wystarczy tu przypomnieć, Þe nawet król Henryk IV musia³ swojej kochance markizie d Entragues zap³acić 10 tys. franków. Rozwi¹z³e Þycie prowadzi³a w tym czasie jedna z najœwietniejszych dam francuskich, ksiêþna Conti, Þona Franciszka de Burbon. Do jej oficjalnych kochanków naleþeli m.in. galant paryski Giry i dawny faworyt Henryka III Walezjusza - diuk Bellegarede. Jak relacjonowa³ kronikarz obyczajów tego okresu Tallemant, ksiêþna, pragn¹c powstrzymać swego brata przed hazardem prosi³a go, aby przesta³ grać w karty. Ten odrzek³, iþ zrobi to wtedy, kiedy ona zaniecha swych mi³ostek. - Ach, co za nieuþyty cz³owiek - odpar³a wówczas ksiêþna - nie zdo³am go chyba nigdy przekonać. Tak jak arystokratki czêsto oddawa³y siê dla kaprysu, tak ówczesne s³ynne kurtyzany - tylko dla pieniêdzy. Na przyk³ad Anna Ninon de Lenclos, któr¹ uwaþano za najwiêksz¹ kurtyzanê XVII wieku, a jej d³ugie Þycie towarzyszy³o nieomal ca³emu stuleciu. Urodzi³a siê w 1615 roku, zmar³a zaœ w By³a córk¹ dworzanina i lutnisty hrabiego d Elbuef, który zamieszany w awanturê zabi³ cz³owieka i w obawie przed s¹dem musia³ uciekać z Francji. Wychowywa³a siê zatem bez ojca, jedynie pod opiek¹ matki. Nie mia³a olœniewaj¹cej urody, ale by³a dziewczyna bystr¹, Þyw¹, utalentowan¹ muzycznie, piêknie œpiewa- ³a, gra³a i tañczy³a. Kiedy ukoñczy³a 12 lat, o jej wzglêdy pocz¹³ starać siê kawaler Saint Etienne. Matka, która s¹dzi³a, iþ pragnie siê z ni¹ oþenić, nie stawia³a w tym zakresie Þadnych przeszkód. Z ma³- Þeñstwa nic nie wysz³o, ale Anna straci³a cnotê. Później nieznani bliþej Charlleval, d Elbene i Miossenes nauczyli j¹ libertyñskiej swobody obyczajów. Przez jakiœ czas Þy³a z kawalerem da Barai, aþ sta³a siê utrzymank¹ radcy parlamentu Coulona. Wyp³aca³ on jej piêćset franków miesiêcznie, co uzna³ widocznie za kwotê zbyt wygórowan¹, gdyþ przyj¹³ wspólnika Aubijouxa, z którym dzieli³ siê wdziêkami Anny, ale za to tamten ponosi³ po³owê kosztów. Nieudana mi³oœć do arystokraty de Chatillona spowodowa³a w niej pewien prze- ³om. Postanowi³a zerwać ze swoimi protektorami i wyszukiwać sobie kochanków wy³¹cznie w sferach arystokratycznych. Na jakiœ czas zwi¹za³a siê z markizem de Sevigne, a jednoczeœnie z jego synem Karolem. Wspó³Þycie z ojcem i synem uwaþa- ³a za œwietne urozmaicenie. Potem goœci³ u niej stale markiz de Rambouillet, którego Þona prowadzi³a znany salon literacki. Być moþe to pod jego wp³ywem Anna po kilku latach sta³a siê takþe w³aœcicielk¹ salonu. Z kaþdym ze swoich kochanków Þy³a tylko przez trzy miesi¹ce, kwartalne wspó³þycie z jednym mêþczyzn¹ sta³o siê u niej Þelazn¹ regu³¹. Pisarzowi de Mere i marsza³kowi g Albret zd¹þy³a urodzić synów. Jej kochankiem by³ takþe marsza³ek Grammont i marsza³ek Montault Benac. Zalecali siê do niej równieþ Jean de Rix oraz markiz Brancas, ale z niewiadomych przyczyn nie dopuœci³a ich do swego ³oÞa, mówi¹c aby cierpliwie czekali na jej kaprys. Swoich kochanków Lenclos dzieli³a na trzy grupy. Pierwsz¹ stanowili p³atnicy, o których dba³a o tyle, aby zapewnić sobie Þyciow¹ egzystencjê. Do grupy drugiej zalicza³a mêczenników, takich na przyk³ad, Ksiê na Conti, czyli Maria Anna Burbon seks sekrety jak markiz Brancas, którzy cierpliwie musieli czekać w kolejce. Trzeci¹ grupê stanowili faworyci, z którymi zwi¹zywa³a siê na trzy miesi¹ce, w mi³oœci preferowa³a raczej brunetów, uwaþaj¹c iþ s¹ bardziej namiêtni i wiêcej kobiecie przynosz¹ rozkoszy. Nie wiadomo kiedy i od kogo zarazi³a siê chorob¹ weneryczn¹ i wyjecha³a z ParyÞa do Londynu, gdzie w wielkiej tajemnicy j¹ leczono. Kuracja okaza³a siê widać skuteczna, poniewaþ powróci³a do swojej profesji, postanawiaj¹c wszakþe, iþ teraz sama bêdzie wybierać kochanków. Takim sposobem uwiod³a niejakiego Vasse, który ze wzglêdu na swoj¹ olbrzymi¹ fortunê zosta³ zaliczony go kategorii p³atników. Ninon by³a kobiet¹ bezpruderyjn¹, o libertyñskich nieco zasadach. UwaÞa- ³a, Þe wiara jest p³odem imaginacji, lêku i niewiedzy. W swoim Þyciu nie widzia³a nic zdroþnego, poniewaþ nie uznawa³a pojêcia grzechu. Opowiada³a kiedyœ, iþ podczas ciêþkiej choroby, gdy by³a konaj¹ca, nie odczuwa³a strachu przed œmierci¹, a sakramenty przyjê³a jedynie dla przyzwoitoœci. Jej ostatnim kochankiem by³ niejaki Villarceaux, dla którego opuœci³a ParyÞ i zamieszka³a na wsi. By³a w nim chyba mocno zakochana, poniewaþ obieca³a mu, Þe juþ nigdy nie bêdzie mia³a innych kochanków. Podobno kochali siê ze sob¹ osiem dni bez Þadnej przerwy. Urodzi³a mu potem dwoje dzieci. Z³oœliwcy skomentowali ten fakt s³owami Ninon starzeje siê, poniewaþ coraz rzadziej zmienia kochanków. Nie wiemy, czy dochowa- ³a wiernoœci Villareaux, wiemy natomiast, Þe w okresie regencji spotka³y j¹ przeœladowania za strony bigotek, które mia³y jej za z³e dawn¹, burzliw¹ przesz³oœć. 25

26 sezam ró noœci A to znacie? Córka wraca wieczorem do domu. Ojciec informuje j¹: - By³ ten twój wielbiciel i chcia³ prosić ciê o rêkê. - To bardzo mi³e z jego strony, tylko jak ja mogê opuœcić mamusiê? - MoÞesz j¹ sobie zabrać. Lucyfer dzwoni do œwiêtego Piotra. Proponuje rozegranie meczu pi³karskiego pomiêdzy reprezentacj¹ piek³a i nieba. - Nie macie Þadnych szans - odpowiada œw. Piotr. - PrzecieÞ wszyscy najlepsi pi³karze s¹ u nas. - I co z tego? - uœmiecha siê Lucyfer. - U nas s¹ wszyscy sêdziowie! Czy wiesz, że... Najbardziej suchym regionem ziemi jest pó³nocne Chile. W niektórych miejscach nie notowano opadów deszczu od oko³o 400 lat. Wenus z Bereket Ram na wzgórzach Golan (Izrael) jest uznawana za najstarsz¹ kobiec¹ figurkê. Król Otton III mia³ 11 lat, gdy prowadzi³ sw¹ armiê przeciwko Sasom (991 rok), a Henryk IV mia³ 13 lat podczas wojny z Wêgrami (1063 rok). DÞinsy zosta³y wymyœlone 155 lat temu przez Leviego Straussa i sta³y siê symbolem amerykañskiej popkultury. W 1890 roku powsta³a firma Levi Strauss&Company z siedzib¹ w San Francisco, a pierwsze dþinsy Waist Overalls otrzyma³y produkcyjny numer 501. Po zakoñczeniu rozmowy facet bierze komórkê i wchodzi do pomieszczenia ³aźni. JuÞ od drzwi wo³a: - Ch³opaki, czyj to telefon? - Nie pamiêtam - To co ty w³aœciwie wiesz? Jak chcesz zdać maturê? - Ale ja tu tylko kaloryfer naprawiam. Budowlaniec mówi do kumpla: - Chcia³bym mieszkać i pracować na Biegunie Pó³nocnym. - Dlaczego? - Bo tam noc trwa przez pó³ roku, wiêc nic bym nie robi³, tylko wylegiwa³bym siê w ³óÞku. - Ale przecieþ po takiej nocy musia³byœ potem przez pó³ roku pracować bez przerwy! - Coœ Ty! Tam teþ obowi¹zuje oœmiogodzinny dzieñ pracy! Rozmawiaj¹ dwie s¹siadki: - Gutek kupi³ samochód. - Nie, to nie jego. - Sk¹d wiesz? - Bo z nim gada³am. Mówi³, Þe to Toyota Karola. Blondynka kupi³a sobie nowy samochód. Wsiada i mówi: - Chyba s¹ źle ustawione lusterka, bo nie widzê siebie, tylko jakieœ samochody. Co robi Japoñczyk, gdy chce otrzymać podwyþkê? Pracuje jeszcze lepiej niþ dotychczas. A co robi Polak, gdy chce dostać podwyþkê? Strajkuje. Szatnia w ³aźni. Na wieszakach wisz¹ ubrania. W pewnym momencie w jednym z nich dzwoni telefon komórkowy. Rozbieraj¹cy siê obok mêþczyzna wyci¹ga komórkê: - Czeœć kochanie, o co chodzi? - (...) - A ile to futro kosztuje? 5000? Trochê drogo, ale dobrze, kup sobie. 26 Przed wizytacj¹ w szkole nauczyciel ustala: - Jak o coœ zapytam, niech zg³aszaj¹ siê wszyscy. Ci, co wiedz¹ praw¹ rêk¹, ci co nie wiedz¹ lew¹... Sêdzia do oskarþonego: - Czy przyznaje siê pan do winy? - Nie, wysoki s¹dzie. Mowa mego obroñcy i zeznania œwiadków przekona³y mnie, Þe jestem niewinny! Biznesmen mówi koledze, Þe jego firma szuka nowego ksiêgowego. - A nie zatrudniliœcie nowego kilka tygodni temu? - pyta kumpel. Biznesmen na to: - Jego teþ szukamy. Kowalski idzie do prze³oþonego. - Szefie, mamy jutro generalne porz¹dki w domu i moja Þona potrzebuje pomocy przy przesuwaniu i przenoszeniu róþnych przedmiotów na strychu i w garaþu. - Nie mamy r¹k do pracy - mówi szef - nie mogê dać ci wolnego. - Dziêki, szefie - odpowiada Kowalski - wiedzia³em, Þe mogê na pana liczyć! - No i jaki jest ten twój nowy dyrektor? Da siê z nim pracować? - Wiêcej! Da siê z nim nie pracować! W szkole: - Hej, ty tam, pod oknem, kiedy by³ pierwszy rozbiór polski? Pyta nauczyciel. - Nie wiem. - A w którym roku by³a bitwa pod Grunwaldem? Wizyta w zoo: - Tato, dlaczego ta gorylica tak krzywo na nas patrzy? - Uspokój siê synku, to dopiero kasa List z wakacji: Jest piêknie. Œwietnie wypoczywam. B¹dźcie spokojni i nie martwcie siê o mnie. P.S. Co to jest epidemia? Dorastaj¹ca córka pyta matkê: - Mamusiu, co siê dzieje z miodem z miodowego miesi¹ca? - Wsi¹ka w mêþa i tak powstaje stary piernik. Ch³opak mówi do dziewczyny: - Ale bêdziemy mieli super sobotni wieczór. Mam trzy bilety do kina. - Po co nam trzy bilety? - No, dla twojego taty, mamy i m³odszej siostry! Nie to, Þebym mia³ coœ przeciwko œpiewaniu wieczorem w ³óÞku, ale naprawdê wkurza mnie jak Þona nuci... pokonaj dziœ siebie, pokonaj siebie, udowodnij Þe moþna lepiej... ona do mêþa: - Pisz¹, Þe woda podroþa³a... - O, wreszcie i abstynentom siê do ty³ka dobrali! Kara œmierci zosta³a zamieniona na doþywotni kredyt hipoteczny na 25%. By dogonić konkurencyjne stacje, Telewizja Trwam zapowiada nowy program rozrywkowy: Gwiazdy chodz¹ po wodzie.