Matematyczna optymalizacja procesu epoksydacji alkoholu allilowego w metanolu na katalizatorze Ti-SBA-15
|
|
- Mikołaj Gajda
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 nauka Matematyczna optymalizacja procesu epoksydacji alkoholu allilowego w metanolu na katalizatorze Ti-SBA-15 Agnieszka WRÓBLEWSKA*, Edyta MAKUCH - Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Szczecin Prosimy cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 7, Wstęp Badania nad procesem epoksydacji alkoholu allilowego (AA) na katalizatorach tytanowo-silikalitowych są prowadzone już od kilkunastu lat [1 8]. Głównym problemem w tym procesie jest dobór takiego katalizatora, który pozwalałby na osiągnięcie jak najwyższej selektywności przemiany do glicydolu i jednocześnie byłby trwały w środowisku reakcji, tzn. wymywanie tytanu ze struktury katalizatora zachodziłoby w niewielkim stopniu i struktura tego katalizatora byłaby trwała w środowisku reakcji. Z naszych badań wynika, że takim katalizatorem tytanowo-silikalitowym może być jeden z najnowszych katalizatorów z tej grupy katalizator Ti-SBA-15. Jest to katalizator stosunkowo trwały [9, 10], a jego struktura cylindryczne pory połączone ze sobą za pomocą dodatkowych, drobnych porów, stwarzają możliwość uzyskiwania glicydolu z wysoką selektywnością [11 20]. W związku z tym, że glicydol ma bardzo liczne zastosowania praktyczne, uzyskiwanie tego związku z jak najwyższą selektywnością jest istotnym zagadnieniem [21]. Celem badań było wykonanie matematycznej optymalizacji procesu epoksydacji AA nadtlenkiem wodoru na katalizatorze Ti-SBA-15 i wyznaczenie optymalnych parametrów tego procesu, przy których uzyskuje się maksymalne wartości głównych funkcji opisujących proces: konwersji AA, selektywności przemiany do glicydolu w odniesieniu do przereagowanego AA oraz selektywności przemiany do związków organicznych w odniesieniu do przereagowanego H 2. Ponadto celem pracy było przygotowanie rysunków warstwicowych dla badanych funkcji, ich dokładna analiza oraz porównanie uzyskanych w ten sposób wyników z wynikami wcześniej przeprowadzonych badań tego procesu metodą jednej zmiennej [22]. Synteza katalizatora Ti-SBA-15 i sposób prowadzenia procesu epoksydacji alkoholu allilowego Katalizator Ti-SBA-15 otrzymano metodą opisaną przez Berube i współpracowników [19]. Szczegółową charakterystykę otrzymanego katalizatora przedstawiono w naszej wcześniejszej pracy [22]. Ponadto w procesie epoksydacji zastosowano następujące surowce: AA (98%, Fluka), nadtlenek wodoru (30% roztwór wodny, POCH Gliwice) i metanol (cz.d.a., POCH Gliwice). Proces epoksydacji prowadzono w szklanych fiolkach o pojemności 12 cm 3, wyposażonych w gumową septę i igłę pełniącą rolę odpowietrznika. Fiolki umieszczano w ramieniu wytrząsarki, zanurzano w łaźni wodnej i poddawano wytrząsaniu. W celu obliczenia bilansu masowego każdej z syntez w mieszaninach poreakcyjnych oznaczano: metodą jodometryczną nieprzereagowany nadtlenek wodoru [23] i glicerynę metodą potencjometryczną [24]. Pozostałe produkty i nieprzereagowany AA były analizowane metodą GC aparatem FOCUS firmy Thermo wyposażonym w detektor płomieniowo-jonizacyjny i kolumnę kapilarną Quadrex. Wyniki badań i ich omówienie Proces epoksydacji AA optymalizowano matematyczną metodą planowania doświadczeń przy użyciu planu rotalno-uniformalnego. Autor do korespondencji: Dr hab. inż. Agnieszka WRÓBLEWSKA, Agnieszka.Wroblewska@zut.edu.pl Plan doświadczeń zrealizowano posługując się programem komputerowym Cadex:Esdet 2.2., funkcjami opisującymi proces były: z 1 : konwersja AA (K AA ), z 2 : selektywność przemiany do glicydolu w odniesieniu do przereagowanego AA (S GLY/AA ) oraz z 3 : selektywność przemiany do związków organicznych w odniesieniu do przereagowanego H 2 (S zw.org./h2 ). W celu uzyskania możliwie adekwatnego matematycznego opisu przebiegu procesu uwzględniono pięć parametrów. Zakresy zmian tych parametrów, ustalone na podstawie wyników uzyskanych wcześniej podczas badań metodą jednej zmiennej [22], były następujące: temperatura (30 50 C), x 2 stosunek (1,0 3,0), x 3 stężenie metanolu (70 90 %wag.), x 4 ilość katalizatora Ti-SBA-15 (0,5 2,0 %wag.) oraz x 5 czas prowadzenia reakcji ( min.). Całkowita liczba doświadczeń według zastosowanego planu wynosiła 32, w tym w jądrze planu 16, w punktach gwiezdnych 10, w centrum planu 6. W Tablicy 1 przedstawiono macierz planowania w postaci normowanej i doświadczalne wartości funkcji odpowiedzi (z 1 z 3 ). Tablica 1 Macierz planowania doświadczeń oraz wartości funkcji odpowiedzi z 1 z 3 Numer układu planu X 1 X 2 X 3 X 4 X 5 z 1 z 2 z 3 K AA S GLY/AA S zw. org./h2o nr 7/2014 tom 68
2 Dla uproszczenia obliczeń wartości rzeczywiste wielkości wejściowych x 5 (Tab. 2) przeliczono na wartości normowane (bezwymiarowe), uzyskując uniwersalny plan doświadczeń w bezwymiarowym przedziale [-2 2]. Tablica 3 Współczynniki równań regresji w postaci normowanej oraz parametry statystyczne równań Z 1 -Z 3 Z 1 Z 2 Z 3 nauka Poziom Wartości normowane i rzeczywiste planu doświadczeń Normowane wartości Tablica 2 PARAMETRY WEJŚCIOWE RZECZYWISTE Temperatura C Stosunek molowy AA/H 2 Stężenie metanolu %wag. Ilość Ti-SBA-15 %wag. Czas reakcji min. b 00 41,070* 51,000* 95,180* b 01-0,500-0,830-0,170 b 02-9,580* 1,920 4,250* b 03 1,750* 8,000* 3,170* b 04-0,670 0,670-0,830 b 05-0,25 1,420-1,170 b 11-0,690 2,500-3,180* Gwiazdowy niższy X i x 2 x 3 x 4 x ,0 70 0, Niższy ,5 75 0, Podstawowy ,0 80 1, Wyższy ,5 85 1, Gwiazdowy wyższy ,0 90 2, , x 2, x 3, x 4, x 5 czynniki niezależne (parametry procesu) Wpływ normowanych czynników niezależnych (X 1 X 5 ) procesu epoksydacji AA na wartości funkcji odpowiedzi przedstawiono za pomocą wielomianu algebraicznego drugiego stopnia (równanie regresji): Z = Z (X k ) = b 0 +b 1 *X b i *X i +b 11 *X b ii *X i- 2 +b 12 *X 1 X b i-1, i *X i-1 *X i (1) gdzie: b i normowane współczynniki funkcji aproksymującej, N b liczba współczynników wielomianu, N b = 0,5 * (i + 1) * (i + 2), i liczba wielkości wejściowych X k, k = 1, 2,..., i. Aby otrzymać funkcje odpowiedzi zawierające rzeczywiste współczynniki funkcji aproksymującej i rzeczywiste wielkości wejściowe x k, normowane wartości wielkości wejściowych X k przeliczono na rzeczywiste stosując następujące wzory: X 1 =0,2 * ( 30) 2 (2), X 2 = 2 * (x 2 1) 2 (3), X 3 = 0,2 * (x 3 70) 2 (4), X 4 = 2,67 * (x 4 0,5) 2, X 5 = 0,03 * (x 5 60) 2 (6). Metodą najmniejszych kwadratów dla normowanych wielkości wejściowych obliczono współczynniki równań regresji. Po wyznaczeniu funkcji aproksymującej sprawdzano adekwatność otrzymanej funkcji na podstawie testu Fishera-Snedecora, przez porównanie z krytyczną wartością F(0,05) odczytaną z tablic [25]. Obliczano również błędy względne aproksymacji oraz współczynniki korelacji wielowymiarowej R dla każdej z funkcji [26, 27]. W Tablicy 3 przedstawiono współczynniki równań regresji w postaci normowanej oraz parametry statystyczne równań Z 1 -Z 3. Maksima otrzymanych równań regresji wyznaczono matematycznie przy użyciu programu komputerowego Cadex. W Tablicy 4 przedstawiono maksymalne wartości funkcji odpowiedzi z 1 -z 3 oraz odpowiadające im rzeczywiste wartości zmiennych niezależnych. b 12-0,380-0,130-2,500 b 13-0,500-1,250-1,380 b 14 1,500* -2,750 2,500 b 15 0,130 2,000-1,130 b 22 3,180* -0,630-1,930 b 23-0,250-2,000 3,250* b 24-1,250* -0,250-3,380* b 25 1,375* -0,250 3,500* b 33-2,190* 3,380* -6,680* b 34 0,130-2,380 0,500 b 35 2,000* -0,630 3,630* b 44-0,820 3,130-2,060 b 45 0,250 1,630 0,250 b 55-1,070* -3,000-2,680* S 2 powt. 3,470 45,470 23,370 f powt S 2 adek. 58,820 42, ,700 f adek R 0,91 0,91 0,86 Δz max 11,04 12,00 17,88 * współczynniki istotne, S 2 wariancja powtarzalności doświadczeń, powt. f powt. współczynnik powtarzalności doświadczeń, S 2 wariancja adekwatności adek. doświadczeń, f adek. współczynnik adekwatności doświadczeń, R -współczynnik korelacji wielowymiarowej, Δz max maksymalny błąd względny. Tablica 4 Parametry określające maksymalne wartości funkcji odpowiedzi Funkcje Jednostki z 1 z 2 z 3 K AA S GLY/AA S zw. org./ Maksymalna wartość funkcji %mol Temperatura C Stosunek - 1:1 1,7:1 2,9:1 Stężenie metanolu %wag Ilość katalizatora Ti-SBA-15 %wag. 1,927 0,788 0,721 Czas reakcji min H2O2 nr 7/2014 tom
3 nauka Rys. 1. Zmiany konwersji AA, zależności: temperatura-stosunek, temperatura-stężenia metanolu, temperatura-ilość katalizatora Ti-SBA-15 i temperatura-czasu reakcji Rys. 2. Zmiany selektywności przemiany do glicydolu, zależności: temperatura-stosunek, temperatura-stężenia metanolu, temperatura-ilość katalizatora Ti-SBA-15 i temperatura-czas reakcji 602 nr 7/2014 tom 68
4 Z zestawienia wynika, że każda z funkcji opisujących proces epoksydacji AA może uzyskać maksymalną wartość dla innego, różniącego się między sobą zbioru parametrów technologicznych. Wspólne zbiory parametrów pozwalających uzyskać wysokie wartości wszystkich funkcji ustalono graficznie po wyznaczeniu przebiegów badanych funkcji na rysunkach warstwicowych. Do przygotowania rysunków warstwicowych zastosowano program komputerowy Surfer 7.0. Przebiegi każdej z funkcji wykreślono przy jednoczesnych zmianach dwóch parametrów procesu, natomiast pozostałe parametry były stałe i przyjmowały wartości zgodne z tymi, które wyznaczono dla maksimum każdej z funkcji. Na Rysunku 1. przedstawiono zmiany konwersji AA podczas współdziałania badanych parametrów procesu. Z Rysunku 1 przedstawiającego zależność zmian konwersji AA od temperatury oraz stosunku molowego AA/H 2 wynika, że najwyższe wartości konwersji AA (77 %mol) można osiągnąć prowadząc proces epoksydacji w temp. od 39 C do 50 C i w zakresie stosunków molowych AA/H 2 równych 1:1 1,6:1. W miarę obniżania temperatury przy stosunku molowym reagentów równym 1, następuje obniżenie konwersji AA od 77 %mol do 68 %mol. Podobne zmiany są obserwowane dla wyższych stosunków molowych reagentów. Zjawisko to jest związane z obniżeniem szybkości zachodzenia procesu epoksydacji AA w niższych temperaturach. Podobnie, wzrost stosunku molowego reagentów w temp. 49 C (a także w pozostałych temperaturach), powoduje obniżenie konwersji AA. Z Rysunku 1, przedstawiającego zależność zmian konwersji AA od temperatury i stężenia metanolu wynika, że najwyższe wartości konwersji AA można osiągnąć prowadząc proces epoksydacji w temperaturach od C i przy stężeniach metanolu od 70 do 81 %wag. Jednocześnie można zauważyć, że w temperaturze 49 C wraz ze wzrostem stężenia metanolu od 81 do 90 %wag. następuje obniżenie konwersji AA do wartości 58 %mol. Z Rysunku 1, przedstawiającego zależność zmian konwersji alkoholu allilowego od temperatury i ilości użytego katalizatora wynika, że najwyższe wartości konwersji AA można osiągnąć prowadząc proces epoksydacji w temp. od 34 do 50 C i przy ilości katalizatora 1,5 2,0 %wag. Obniżenie ilości katalizatora od 1,5 do 0,5 %wag. w niższych temperaturach (od 30 C do 35 C) powoduje tylko nieznaczne obniżenie konwersji AA (do 75 %mol). W wyższych temperaturach (45 C do 50 C) podwyższenie ilości katalizatora od 1,5 do 2,0 %wag. powoduje znacznie większe obniżenie konwersji AA, od 74 %mol do ok. 64 %mol. Przy niższych zawartościach katalizatora (od 0,5 do 1,0 %wag.) podwyższenie temperatury powoduje zmniejszenie konwersji AA od 75% mol do 64% mol. Przy wyższych zawartościach katalizatora podwyższenie temperatury powoduje znacznie mniejsze zmiany w wartościach tej funkcji procesu. Z Rysunku 1 przedstawiającego zależność zmian konwersji AA od temperatury i czasu reakcji wynika, że najkorzystniej jest prowadzić proces epoksydacji w temperaturach od 40 do 50 C i w całym zakresie badanych czasów reakcji, tzn. od 1 do 3h. Jednocześnie z rysunku tego wynika, że w badanych warunkach, niezależnie od zastosowanego czasu reakcji, podwyższanie temperatury powoduje niezbyt duży wzrost konwersji AA, od ok. 68 %mol do 77 %mol. Na Rysunku 2. przedstawiono zmiany selektywności przemiany do glicydolu podczas współdziałania badanych parametrów procesu. Z Rysunku 2, przedstawiającego zależność temperatury i stosunku molowego AA/H 2 wynika, że najwyższe wartości selektywności glicydolu uzyskuje się w temp. od 30 C do ok. 33 C i w całym zakresie badanych stosunków molowych reagentów, czyli od 1:1 do 3:1. Podwyższenie temperatury prowadzenia epoksydacji AA, niezależnie od stosunku molowego reagentów, powoduje obniżenie wartości tej funkcji od ok. 100% mol do ok. 60% mol. Z Rysunku 2, przedstawiającego zależność temperatury i stężenia metanolu wynika, że dla temp. w zakresie od 30 C do ok. 34 C i stężeń metanolu od ok %wag. możliwe jest osiągnięcie najwyższej wartości selektywności glicydolu. Podwyższanie temperatury reakcji dla najniższego stężenia metanolu (70 %wag.) powoduje obniżenie selektywności glicydolu od 42 %mol do poniżej 20 %mol. Natomiast dla stężeń metanolu %wag. wartość tej funkcji procesu obniża się od 100 %mol do ok. 60 %mol. Rysunek ten pokazuje również, że zwiększenie stężenia metanolu w wybranej temperaturze powoduje znaczący wzrost selektywności glicydolu od np. 40 %mol do 100 %mol (temp. 32 C). Z Rysunku 2, przedstawiającego zależność temperatura-ilość katalizatora wynika, że w zakresie temp. od 30 C do 33 C niezależnie od ilość użytego katalizatora możliwe jest osiągnięcie selektywności glicydolu równiej 100 %mol. Ponadto w wyższych temperaturach, również możliwe jest osiągniecie tak wysokiej wartości tej funkcji, np. w temp. 40 C dla ilości katalizatora 1,6 2,0 %wag., a w temp. 50 C dla 1,8 2,0 %wag. Podwyższanie temperatury przy stałej zawartości katalizatora, np. 0,8 %wag. powoduje obniżenie selektywności glicydolu od 100 %mol do ok. 65 %mol. Dla wyższych zawartości katalizatora, np. 1,4 2,0 %wag. nie obserwuje się już tak znaczącego obniżenia wartości tej funkcji. Z Rysunku 2, przedstawiającego zależność temperatura-czas reakcji wynika, że w zakresie temp C i w całym zakresie badanych czasów reakcji możliwe jest otrzymanie najwyższych wartości selektywności glicydolu. Podwyższenie temperatury reakcji, niezależnie od badanego czasu reakcji, powoduje znaczący spadek wartości tej funkcji od 100 %mol do ok %mol. Na Rysunku 3 przedstawiono zmiany selektywności przemiany do związków organicznych w odniesieniu do przereagowanego nadtlenku wodoru podczas współdziałania badanych parametrów procesu. Z Rysunku 3, przedstawiającego zależność temperatura-stosunek wynika, że nie tylko w temp. 33 C i przy stosunku molowym AA/H 2 równym 2,9 możliwe jest osiągnięcie selektywności przemiany do związków organicznych w odniesieniu do przereagowanego nadtlenku wodoru równej 100% mol. W temp C, praktycznie w całym zakresie badanych stosunków molowych, uzyskuje się najwyższe wartości tej funkcji. Ponadto najwyższe wartości tej funkcji uzyskuje się również w temp. 32 C dla stosunku molowego AA/H 2 =1,8 3, w temp. 34 C dla stosunku molowego 1,5 3, w temp. 42 C przy stosunku molowym 1 2,8, w temp. 44 C przy stosunku molowym 1 2,6, w temp. 46 C przy stosunku molowym 1 2,2 i w temp. 48 C przy stosunku molowym 1 1,8. Z Rysunku 3, przedstawiającego zależność temperatury i stężenia metanolu wynika, że w zakresie temp. od 30 C do 48 C i stężeń metanolu od 84 do 90 %wag. możliwe jest uzyskanie najwyższych wartości selektywności przemiany do związków organicznych w odniesieniu do przereagowanego nadtlenku wodoru (100 %mol). W temp. 33 C obniżenie stężenia metanolu od 84 %wag. do 70 %wag. powoduje bardzo znaczące obniżenie wartości badanej funkcji (od 100 %mol do 0 %mol). Natomiast przy stężeniu metanolu 84 %wag. zarówno obniżenie temperatury do 30 C jak i jej podwyższenie do 50 C powoduje obniżenie wartości tej funkcji o ok %mol. Z zależności temperatura-ilość katalizatora wynika, że w zakresie temperatur od C, niezależnie od ilości użytego katalizatora, możliwe jest uzyskanie najwyższej wartości selektywności przemiany do związków organicznych w odniesieniu do przereagowanego nadtlenku wodoru. W niższych temperaturach, np. w temp. 30 C zakres ilości katalizatora 0,5 0,6 %wag. jest najkorzystniejszy, w temp. 32 C wynosi on 0,5 0,8 %wag., w temp. 34 C 0,5 1,0 %wag. a w temp. 36 C 0,5 1,4 %wag. nauka nr 7/2014 tom
5 nauka Z Rysunku 3, przedstawiającego zależność temperatura-czas reakcji wynika, że w temperaturach od C, praktycznie w całym zakresie badanych czasów reakcji, możliwe jest osiągnięcie najwyższej wartości selektywności przemiany do związków organicznych w odniesieniu do przereagowanego nadtlenku wodoru. Jednocześnie, podwyższenie temperatury prowadzenia procesu dla czasu reakcji 3h powoduje obniżenie wartości badanej funkcji od 100 %mol do 70 %mol. Podsumowanie i wnioski Porównanie wyników uzyskanych po interpretacji rysunków warstwicowych otrzymanych dla następujących funkcji opisujących proces: konwersja AA, selektywność przemiany do glicydolu i selektywność przemiany do związków organicznych w odniesieniu do przereagowanego nadtlenku wodoru pokazuje, że dla dwóch ostatnich funkcji wyznaczone parametry najkorzystniejsze są bardzo zbliżone. Różnią się one jedynie najkorzystniejszymi temperaturami: dla selektywności glicydolu są to temperatury w zakresie C, a dla selektywności przemiany nadtlenku wodoru do związków organicznych C. Porównanie najkorzystniejszych warunków ustalonych wcześniej dla procesu epoksydacji AA do glicydolu na katalizatorze Ti-SBA-15 w metanolu (temp. 40 C, stosunek molowy AA/H 2 =2, stężenie metanolu 80 %wag., ilość katalizatora 15 %wag. i czas 120 minut) [22], ale uzyskanych metodą jednej zmiennej z wynikami przedstawionymi w tym artykule pozwala na wyciagnięcie wniosku, że matematyczna metoda planowania doświadczeń i analiza rysunków warstwicowych pozwala na dokładniejsze ustalenie najkorzystniejszych warunków prowadzenia badanego procesu. Rys. 3. Zmiany selektywności przemiany do związków organicznych w odniesieniu do przereagowanego nadtlenku wodoru, zależności: temperatura-stosunek, temperatura-stężenie metanolu, temperatura-ilość katalizatora Ti-SBA-15 i temperatura-czas reakcji Literatura 1. Wróblewska A., Milchert E.: Synthesis of the glycidol over aluminosilicate Ti- Beta catalyst. Polish Journal of Chemical Technology 2001, 3, 3, Wróblewska A. Milchert E.: Optimization of the reaction parameters of epoxidation of allyl alcohol with hydrogen peroxide on TS-1 catalyst. Chemical Papers 2004, 58, 4, Wróblewska A., Rzepkowska M., Milchert E.: Optimization of the technological parameters of epoxidation of allyl alcohol by hydrogen peroxide over Ti-Beta catalyst. Journal of Chemical Technology and Biotechnology 2004, 79, Wróblewska A., Milchert E.: Epoxidation of allyl alcohol with hydrogen peroxide over titanium silicalite TS-2 catalyst. Journal of Chemical Technology and Biotechnology 2007, 82, Wróblewska A., Fajdek A., Wajzberg J., Milchert E.: Epoxidation of allyl alcohol to glycidol over titanium-silicalite Ti-Beta and Ti-MCM-41 catalysts. Journal of Advanced Oxidation Technologies 2008, 11, 3, Wróblewska A., Fajdek A., Wajzberg J., Milchert E.: Epoxidation of allyl alcohol over mesoporous Ti-MCM-41 catalyst. Journal of Hazardous Materials 2008, 170, Wróblewska A., Milchert E.: Liquid phase epoxidation of allylic compounds with hydrogen peroxide at autogenic and atmospheric pressure over mesoporous Ti-MCM-48 catalyst. Journal of Advanced Oxidation Technologies 2009, 12, 2, Wróblewska A., Fajdek A.: Catalytic epoxidation of allyl alcohol with hydrogen peroxide under autogenic pressure over Ti-MWW catalyst. Journal of Advanced Oxidation Technologies 2011, 14, 1, Wróblewska A., Makuch E.: Regeneration of the Ti-SBA-15 catalyst used in the process of allyl alcohol epoxidation with hydrogen peroxide. Journal of Advanced Oxidation Technologies 2014, 17, 1, Wróblewska A., Makuch E.: Studies on the deactivation of Ti-MCM-41 catalyst in the process of allyl alcohol epoxidation. Polish Journal of Chemical Technology 2013, 4, 15, Srivastava R., Srinivas D., Ratnasamy P.: C activation and synthesis of cyclic carbonates and alkyl/aryl carbamates over adenine-modified Ti-SBA-15 solid catalysts. Journal of Catalysis 2005, 233, Mandache I., Parvulescu V.I., Popescu A., Parvulescu L., Banciu M.D., Amoros P., Beltran D., Trong On D., Kaliaguine S.: Epoxidation of dibenzocycloalkenes on Ti-Ge-MCM-41 and Ti-SBA-15 catalysts. Microporous and Mesoporous Materials 2005, 81, nr 7/2014 tom 68
6 13. Morey M.S., O Brien S., Schwarz S., Stucky G.D.: Hydrothermal and post synthesis surface modification of cubic, MCM-48, and ultralarge pore SBA-15 mesoporous silica with titanium. Chemistry of Materials 2000, 12, Wittmann G., Demeestere K., Dombi A., Dewulf J., Van Langenhove H.: Preparation, structural characterization and photocatalytic activity of mesoporous Ti-silicates. Applied Catalysis B: Environmental 2005, 61, Berube F., Nohair B., Kleotz F., Kaliaguine S.: Controlled postgrafting of titanium chelates for improved synthesis of Ti-SBA-15 epoxidation catalyst. Chemistry of Materials 2010, 22, Wu P., Tatsumi T., Komatsu T., Yashima T.: Postsynthesis, characterization, and catalytic properties in alkene epoxidation of hydrothermally stable mesoporous Ti-SBA-15. Chemistry of Materials 2002, 14, Berube F., Klietz F., Kaliaguine S.: Surface properties and epoxidation catalytic activity of Ti-SBA-15 prepared by direct synthesis. Journal of Materials Science 2009, 44, Wu S., Han Y., Zou Y.C., Song J.W., Zhao L., Di Y., Liu S.Z., Xiao F.S.: Synthesis of heteroatom substituted SBA-15 by the ph-adjusting method. Chemistry of Materials 2004, 16, Berube F., Kleitz F., Kaliaguine S.: A comprehensive study of titanium-substituted SBA-15 mesoporous materials prepared by direct synthesis. Journal of Physical Chemistry C 2008, 112, Kruk M., Jaroniec M., Hyun Ch., Ryoo R.: Characterization of the porous structure of SBA-15. Chemstry of Materials 2000, 12, Fajdek A., Wróblewska A., Milchert E.: Znaczenie i zastosowania glicydolu. Chemik 2010, 5, 64, Wróblewska A., Makuch E.: The utilization of Ti-SBA-15 catalyst in the epoxidation of allylic alcohols. Reaction Kinetics, Mechanisms and Catalysis 2012, 105, Brill W.F.: The origin of epoxides in the liquid phase oxidation of olefins with molecular oxygen. Journal of American Chemical Society 1963, 85, Golova B.M., L.W. Motowiljak, S.F. Politanskij, M.W., Stjepanow M.W., Czeljadin W.T.: Opredelenie osnownych komponentow processa poluczenija gliceryna putem godroksilirowanija allilowogo spirta. Zavodskaja Laboratorija 1974, 40, Zieliński W.: Tablice statystyczne. Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1990, Polański Z.: Planowanie doświadczeń w technice. Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1984, Polański Z.: Współczesne metody badań doświadczalnych. Wiedza Powszechna 1978, *Dr hab. inż. Agnieszka WRÓBLEWSKA jest absolwentką Wydziału Technologii i Inżynierii Chemicznej Politechniki Szczecińskiej (1994), na którym uzyskała stopień naukowy doktora (1998). Habilitacja na Wydziale Technologii i Inżynierii Chemicznej Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie dawna Politechnika Szczecińska (2009). Obecnie pracuje na stanowisku profesora nadzwyczajnego w Instytucie Technologii Chemicznej Organicznej Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Zainteresowania naukowe: procesy utleniania z wykorzystaniem katalizatorów tytanowo-silikalitowych, w tym procesy epoksydacji związków allilowych i hydroksylacji związków aromatycznych z udziałem nadtlenku wodoru jako utleniacza, syntezy nowych katalizatorów tytanowo-silikalitowych, technologie niskoodpadowe, nanotechnologie, związki biologicznie czynne pochodzenia naturalnego. Autor lub współautor 6 monografii, 64 artykułów o charakterze naukowo-technicznym, 22 patentów krajowych i 3 zgłoszeń patentowych, ok. 100 referatów i posterów prezentowanych na konferencjach krajowych i zagranicznych. Agnieszka.Wroblewska@zut.edu.pl Mgr inż. Edyta MAKUCH jest absolwentką Wydziału Technologii i Inżynierii Chemicznej Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie (dawna Politechnika Szczecińska) (2010). W tym samym roku rozpoczęła studia III stopnia (doktoranckie) w Instytucie Technologii Chemicznej Organicznej Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, pod kierunkiem Pani dr hab. inż. Agnieszki Wróblewskiej Prof. ZUT. Badania realizowane podczas doktoratu finansowane są przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach projektu badawczego własnego oraz przez Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie (stypendium dla doktorantów Inwestycja w wiedzę motorem rozwoju innowacyjności w regionie II edycja ). Zainteresowania naukowe: bezpieczne i bezodpadowe technologie otrzymywania związków epoksydowych na katalizatorach tytanowo-silikalitowych i za pomocą nadtlenku wodoru jako utleniacza. Współautorka 1. patentu krajowego i 7. zgłoszeń patentowych, 4. rozdziałów w monografiach, 7. artykułów w prasie naukowo technicznej wyróżniającej się wskaźnikiem IF, 14. materiałów wielostonicowych, 25. referatów i posterów prezentowanych na konferencjach krajowych i zagranicznych. emakuch@zut.edu.pl nauka Aktualności z firm News from the Companies Dokończenie ze strony 599 RYNEK TAURON zaktualizował strategię korporacyjną TAURON Polska Energia przyjął 2 czerwca Strategię Korporacyjną Grupy TAURON na lata z perspektywą do roku Dokument ten jest aktualizacją dotychczasowej strategii biznesowej Grupy. W nowym dokumencie TAURON uwzględnił zmieniające się realia regulacyjne, rynkowe i trendy w energetyce. (kk) ( ) TAURON Wytwarzanie podpisał umowę na inżyniera kontraktu dla bloku 910 MW w Jaworznie TAURON Wytwarzanie zawarł z Zakładami Pomiarowo Badawczymi Energetyki Energopomiar umowę na pełnienie funkcji inżyniera kontraktu w procesie realizacji inwestycji budowy bloku energetycznego o mocy 910 MW w Elektrowni Jaworzno III. Inżynier kontraktu dla największej inwestycji Grupy TAURON wyłoniony został w drodze postępowania przetargowego, prowadzonego w trybie negocjacji z ogłoszeniem. Umowa została podpisana 30 maja br. Wartość brutto wybranej oferty wynosi 36,1 mln PLN. (kk) ( ) PGE ustanowiła program emisji euroobligacji średnioterminowych PGE Polska Grupa Energetyczna wraz z PGE Sweden AB, spółką w 100% zależną od PGE, podpisały dokumentację ustanawiającą program emisji euroobligacji średnioterminowych do kwoty 2 mld EUR o minimalnym terminie zapadalności jednego roku. Partnerem Spółki w procesie emisji euroobligacji jest konsorcjum banków: BNP Paribas, Citigroup, ING, Société Générale Corporate&Investment Banking, PKO Bank Polski SA, Nordea. PGE Polska Grupa Energetyczna posiada także możliwość emisji obligacji w ramach programu skierowanego do inwestorów na polskim rynku kapitałowym na kwotę 5 mld PLN (z czego obligacje o nominale 1 mld PLN zostały wyemitowane w 2013 r.). (kk) ( ) Dokończenie na stronie 611 nr 7/2014 tom
Prof. dr hab. inż. Zygmunt Kowalski Kraków profesor zwyczajny Politechniki Krakowskiej Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej
1 Prof. dr hab. inż. Zygmunt Kowalski Kraków 2013-07-24 profesor zwyczajny Politechniki Krakowskiej Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej Recenzja całokształtu dorobku naukowego, dydaktycznego i
Bardziej szczegółowoPL B1. Sposób epoksydacji (1Z,5E,9E)-1,5,9-cyklododekatrienu do 1,2-epoksy-(5Z,9E)-5,9-cyklododekadienu
PL 212327 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 212327 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 383638 (22) Data zgłoszenia: 29.10.2007 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoWPŁYW SPOSOBU PREPARATYKI NA AKTYWNOŚĆ UKŁADÓW La Mg O. THE EFFECT OF PREPARATION OF La Mg O CATALYSTS ON THEIR ACTIVITY
OTMAR VOGT *, JAN OGONOWSKI *, BARBARA LITAWA WPŁYW SPOSOBU PREPARATYKI NA AKTYWNOŚĆ UKŁADÓW La Mg O THE EFFECT OF PREPARATION OF La Mg O CATALYSTS ON THEIR ACTIVITY Streszczenie Abstract Badano wpływ
Bardziej szczegółowoAPARATURA BADAWCZA I DYDAKTYCZNA
APARATURA BADAWCZA I DYDAKTYCZNA Wpływ parametrów technologicznych na proces epoksydacji eteru allilowo-glicydolowego wodoronadtlenkiem t-butylu na katalizatorze Ti-MWW AGNIESZKA WRÓBLEWSKA, MARIKA WALASEK
Bardziej szczegółowoRzeszów, 27 listopada, 2012 r.
Rzeszów, 27 listopada, 2012 r. OPINIA o całokształcie dorobku naukowego dr inż. Marii MADEJ- LACHOWSKIEJ ze szczególnym uwzględnieniem rozprawy habilitacyjnej pt. Reforming metanolu parą wodną termodynamika,
Bardziej szczegółowoModuły kształcenia. Efekty kształcenia dla programu kształcenia (kierunku) MK_06 Krystalochemia. MK_01 Chemia fizyczna i jądrowa
Matryca efektów kształcenia określa relacje między efektami kształcenia zdefiniowanymi dla programu kształcenia (efektami kierunkowymi) i efektami kształcenia zdefiniowanymi dla poszczególnych modułów
Bardziej szczegółowoWPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM
2/1 Archives of Foundry, Year 200, Volume, 1 Archiwum Odlewnictwa, Rok 200, Rocznik, Nr 1 PAN Katowice PL ISSN 1642-308 WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM D.
Bardziej szczegółowoPodstawowe prawa opisujące właściwości gazów zostały wyprowadzone dla gazu modelowego, nazywanego gazem doskonałym (idealnym).
Spis treści 1 Stan gazowy 2 Gaz doskonały 21 Definicja mikroskopowa 22 Definicja makroskopowa (termodynamiczna) 3 Prawa gazowe 31 Prawo Boyle a-mariotte a 32 Prawo Gay-Lussaca 33 Prawo Charlesa 34 Prawo
Bardziej szczegółowoOTMAR VOGT, JAN OGONOWSKI *, BARBARA LITAWA. Streszczenie
OTMAR VOGT, JAN OGONOWSKI *, BARBARA LITAWA WPŁYW WŁAŚCIWOŚCI KWASOWO-ZASADOWYCH I REDUKOWALNOŚCI KATALIZATORÓW Bi Si O MODYFIKOWANYCH WYBRANYMI JONAMI METALI NA ICH AKTYWNOŚĆ W PROCESIE OCM CO 2 THE INFLUENCE
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 26 KATALITYCZNE ODWODNIENIE HEPTANOLU
Ćwiczenie 26 KATALITYCZNE ODWODNIENIE HEPTANOLU Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie z procesem heterogenicznej katalizy oraz z metodami określania parametrów kinetycznych procesu takich jak:
Bardziej szczegółowoODPORNOŚĆ STALIWA NA ZUŻYCIE EROZYJNE CZĘŚĆ II. ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ
Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe (15) nr 1, 2002 Stanisław JURA Roman BOGUCKI ODPORNOŚĆ STALIWA NA ZUŻYCIE EROZYJNE CZĘŚĆ II. ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ Streszczenie: W części I w oparciu o teorię Bittera określono
Bardziej szczegółowoTeoria błędów. Wszystkie wartości wielkości fizycznych obarczone są pewnym błędem.
Teoria błędów Wskutek niedoskonałości przyrządów, jak również niedoskonałości organów zmysłów wszystkie pomiary są dokonywane z określonym stopniem dokładności. Nie otrzymujemy prawidłowych wartości mierzonej
Bardziej szczegółowoTEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II
TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II Czas trwania testu 120 minut Informacje 1. Proszę sprawdzić czy arkusz zawiera 10 stron. Ewentualny brak należy zgłosić nauczycielowi. 2. Proszę rozwiązać
Bardziej szczegółowoWPŁYW ODKSZTAŁCENIA WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI I STOPIEŃ UMOCNIENIA WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ PO OBRÓBCE NAGNIATANEM
Tomasz Dyl Akademia Morska w Gdyni WPŁYW ODKSZTAŁCENIA WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI I STOPIEŃ UMOCNIENIA WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ PO OBRÓBCE NAGNIATANEM W artykule określono wpływ odkształcenia
Bardziej szczegółowoMETODY CHEMOMETRYCZNE W IDENTYFIKACJI ŹRÓDEŁ POCHODZENIA
METODY CHEMOMETRYCZNE W IDENTYFIKACJI ŹRÓDEŁ POCHODZENIA AMFETAMINY Waldemar S. Krawczyk Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Komendy Głównej Policji, Warszawa (praca obroniona na Wydziale Chemii Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoOdwracalność przemiany chemicznej
Odwracalność przemiany chemicznej Na ogół wszystkie reakcje chemiczne są odwracalne, tzn. z danych substratów tworzą się produkty, a jednocześnie produkty reakcji ulegają rozkładowi na substraty. Fakt
Bardziej szczegółowoOFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ
OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ Badania kinetyki utleniania wybranych grup związków organicznych podczas procesów oczyszczania
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE REAKCJI FENTONA DO ROZKŁADU UTLENIAJĄCEGO ETERU ETYLOWO-T-BUTYLOWEGO (ETBE) W WODNYCH EKSTRAKTACH BENZYN
3-26 PROBLEMY EKSPLOATACJI 223 Ewa KĘDZIERSKA, Maria KONOPKA, Krystyna KARDASZ, Karina PIOTROWSKA Politechnika Warszawska, Płock ZASTOSOWANIE REAKCJI FENTONA DO ROZKŁADU UTLENIAJĄCEGO ETERU ETYLOWO-T-BUTYLOWEGO
Bardziej szczegółowoMATEMATYCZNY MODEL PĘTLI HISTEREZY MAGNETYCZNEJ
ELEKTRYKA 014 Zeszyt 1 (9) Rok LX Krzysztof SZTYMELSKI, Marian PASKO Politechnika Śląska w Gliwicach MATEMATYCZNY MODEL PĘTLI ISTEREZY MAGNETYCZNEJ Streszczenie. W artykule został zaprezentowany matematyczny
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIA CHEMICZNA JAKO NAUKA STOSOWANA GENEZA NOWEGO PROCESU TECHNOLOGICZNEGO CHEMICZNA KONCEPCJA PROCESU
PODSTAWY TECHNOLOGII OGÓŁNEJ wykład 1 TECHNOLOGIA CHEMICZNA JAKO NAUKA STOSOWANA GENEZA NOWEGO PROCESU TECHNOLOGICZNEGO CHEMICZNA KONCEPCJA PROCESU Technologia chemiczna - definicja Technologia chemiczna
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowe Projekty Doktoranckie
at the - new materials modern technologies sustainable concepts - Jacek Młynarski Międzynarodowe Projekty Doktoranckie Wydział Chemii Uniwersytet Jagielloński budŝet całkowity budŝet dla 20 projektów ok.
Bardziej szczegółowo- dr, Maria Leżańska, Wydział Chemii Gagarina 7, p.221, 0566114752, miriam@chem.uni.torun.pl -
- dr, Maria Leżańska, Wydział Chemii Gagarina 7, p.221, 0566114752, miriam@chem.uni.torun.pl - - ur. 24. 10. 1971 w Toruniu, - edu i dośw. zawodowe Wykształcenie 1986-1990 IV Liceum Ogólnokształcące w
Bardziej szczegółowoOcena osiągnięcia naukowego w postaci cyklu publikacji pt. Badania modyfikowanego TiO 2 do fotokatalitycznego oczyszczania wody
dr hab. inż. Adriana Zaleska, prof. nadzw. PG Gdańsk, 2013-05-31 Katedra Technologii Chemicznej Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska ul. Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk e-mail: adriana.zaleska@pg.gda.pl
Bardziej szczegółowoMetan z procesów Power to Gas - ekologiczne paliwo do zasilania silników spalinowych.
XXXII Konferencja - Zagadnienia surowców energetycznych i energii w energetyce krajowej Sektor paliw i energii wobec nowych wyzwań Metan z procesów Power to Gas - ekologiczne paliwo do zasilania silników
Bardziej szczegółowoI.1.1. Technik analityk 311[02]
I.1.1. Technik analityk 311[02] Do egzaminu zostało zgłoszonych:378 Przystąpiło łącznie: 363 przystąpiło: 360 ETAP PISEMNY zdało: 315 (87,5%) DYPLOM POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE ZAWODOWE ETAP PRAKTYCZNY
Bardziej szczegółowoZagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych
Zagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych 1. Równanie kinetyczne, szybkość reakcji, rząd i cząsteczkowość reakcji. Zmiana szybkości reakcji na skutek zmiany
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ. Laboratorium LABORATORIUM Z TECHNOLOGII CHEMICZNEJ
WYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ Laboratorium LABORATORIUM Z TECHNOLOGII CHEMICZNEJ Instrukcja do ćwiczenia pt. PROCES WYTWARZANIA WODORU Prowadzący: dr inż. Bogdan
Bardziej szczegółowoProjekt CHIP Chemia i Praca Zwiększenie kompetencji w ramach studiów I i II stopnia na kierunku Chemia i Technologia Chemiczna
WSTĘPNA PROPOZYCJA SZKOLEN /WARSZTATO W oferowanych w ramach Projektu CHIP Chemia i Praca Zwiększenie kompetencji w ramach studio w I i II stopnia na kierunku Chemia i Technologia Chemiczna w roku akademickim
Bardziej szczegółowoProf. zw. dr hab. inż. Jacek Rynkowski Łódź, Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Politechniki Łódzkiej.
Prof. zw. dr hab. inż. Jacek Rynkowski Łódź, 2016.11.14 Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Politechniki Łódzkiej R e c e n z j a całokształtu dorobku dr hab. inż. Beaty Michalkiewicz, profesora Zachodniopomorskiego
Bardziej szczegółowoInżynieria procesów przetwórstwa węgla, zima 15/16
Inżynieria procesów przetwórstwa węgla, zima 15/16 Ćwiczenia 1 7.10.2015 1. Załóżmy, że balon ma kształt sfery o promieniu 3m. a. Jaka ilość wodoru potrzebna jest do jego wypełnienia, aby na poziomie morza
Bardziej szczegółowoPodstawowe pojęcia i prawa chemiczne, Obliczenia na podstawie wzorów chemicznych
Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne, Obliczenia na podstawie wzorów chemicznych 1. Wielkości i jednostki stosowane do wyrażania ilości materii 1.1 Masa atomowa, cząsteczkowa, mol Masa atomowa Atomy mają
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do analizy korelacji i regresji
Statystyka dla jakości produktów i usług Six sigma i inne strategie Wprowadzenie do analizy korelacji i regresji StatSoft Polska Wybrane zagadnienia analizy korelacji Przy analizie zjawisk i procesów stanowiących
Bardziej szczegółowoPL 198188 B1. Instytut Chemii Przemysłowej im.prof.ignacego Mościckiego,Warszawa,PL 03.04.2006 BUP 07/06
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 198188 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 370289 (51) Int.Cl. C01B 33/00 (2006.01) C01B 33/18 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. inż. Jacek Rynkowski Łódź, 2014.07.30 Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Politechniki Łódzkiej OCENA
Prof. dr hab. inż. Jacek Rynkowski Łódź, 2014.07.30 Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Politechniki Łódzkiej OCENA dorobku naukowego dr inż. Dariusza Moszyńskiego oraz Jego rozprawy habilitacyjnej
Bardziej szczegółowoEkonometryczna analiza popytu na wodę
Jacek Batóg Uniwersytet Szczeciński Ekonometryczna analiza popytu na wodę Jednym z czynników niezbędnych dla funkcjonowania gospodarstw domowych oraz realizacji wielu procesów technologicznych jest woda.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 12 KATALITYCZNE ODWODORNIENIE HEPTANU
Ćwiczenie 12 KATALITYCZNE ODWODORNIENIE HEPTANU Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie z procesem heterogenicznej katalizy oraz z metodami określania parametrów procesu takich jak: stopień przemiany,
Bardziej szczegółowoO, NiCl 2 6H 2. O, CoCl 2 6H 2. O, oraz jod. Z przebadanych katalizatorów najlepszą aktywność katalityczną wykazywały FeCl 3 6H 2. O oraz CrCl 3 6H 2
sylwia dworakowska, urszula PISAREK, SZCZEPAN BEDNARZ, DARIUSZ BOGDAŁ * ZASTOSOWANIE PROMIENIOWANIA MIKROFALOWEGO W REAKCJACH UTLENIANIA DIFENYLOMETANU W UKŁADACH WODORONADTLENEK tert-butylu CHLORKI METALI
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
Bardziej szczegółowoInnowacje dla wytwarzania energii
Innowacje dla wytwarzania energii 2010-2015 realizacja strategicznego programu badań naukowych i prac rozwojowych Zaawansowane technologie pozyskiwania energii udzielone dofinansowanie blisko 300 mln.
Bardziej szczegółowoPolitechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu Wydział Inżynierii Środowiska obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska
Bardziej szczegółowoODWODORNIENIE IZOBUTANU DO IZOBUTENU W OBECNOŚCI DITLENKU WĘGLA NA KATALIZATORZE WANADOWYM NANIESIONYM NA WĘGIEL AKTYWNY
JAN OGONOWSKI, ELŻBIETA SKRZYŃSKA ODWODORNIENIE IZOBUTANU DO IZOBUTENU W OBECNOŚCI DITLENKU WĘGLA NA KATALIZATORZE WANADOWYM NANIESIONYM NA WĘGIEL AKTYWNY DEHYDROGENATION OF ISOBUTANE TO ISOBUTENE IN THE
Bardziej szczegółowoGrupa Sygnity omówienie wyników finansowych pierwszego półrocza w roku kalendarzowym Warszawa, 1 września 2011 roku
Grupa Sygnity omówienie wyników finansowych pierwszego półrocza w roku kalendarzowym 2011 Warszawa, 1 września 2011 roku Zastrzeżenie Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celach informacyjnych.
Bardziej szczegółowoREJESTRACJA WARTOŚCI CHWILOWYCH NAPIĘĆ I PRĄDÓW W UKŁADACH ZASILANIA WYBRANYCH MIESZAREK ODLEWNICZYCH
WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH ODDZIAŁ KRAKOWSKI STOP XXXIII KONFERENCJA NAUKOWA z okazji Ogólnopolskiego Dnia Odlewnika 2009 Kraków, 11 grudnia 2009 r. Eugeniusz ZIÓŁKOWSKI, Roman WRONA, Krzysztof SMYKSY, Marcin
Bardziej szczegółowo1 Kinetyka reakcji chemicznych
Podstawy obliczeń chemicznych 1 1 Kinetyka reakcji chemicznych Szybkość reakcji chemicznej definiuje się jako ubytek stężenia substratu lub wzrost stężenia produktu w jednostce czasu. ν = c [ ] 2 c 1 mol
Bardziej szczegółowoWspółczesne wymagania dotyczące jakości wody dodatkowej w aspekcie jakości wody zasilającej kotły parowe na najwyższe parametry Antoni Litwinowicz
1 Współczesne wymagania dotyczące jakości wody dodatkowej w aspekcie jakości wody zasilającej kotły parowe na najwyższe parametry Antoni Litwinowicz ENERGOPOMIAR Sp. z o.o., Zakład Chemii i Diagnostyki
Bardziej szczegółowoZadanie 2. (1 pkt) Uzupełnij tabelę, wpisując wzory sumaryczne tlenków w odpowiednie kolumny. CrO CO 2 Fe 2 O 3 BaO SO 3 NO Cu 2 O
Test maturalny Chemia ogólna i nieorganiczna Zadanie 1. (1 pkt) Uzupełnij zdania. Pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 16 znajduje się w.... grupie i. okresie układu okresowego pierwiastków chemicznych,
Bardziej szczegółowoPlan i kartoteka testu sprawdzającego wiadomości i umiejętności uczniów
Plan i kartoteka testu sprawdzającego wiadomości i umiejętności uczniów Dział: Reakcje chemiczne. Podstawy obliczeń chemicznych. Kl. I LO Nr programu DKOS-4015-33-02 Nr zad. Sprawdzane wiadomości iumiejętności
Bardziej szczegółoworodzajach chromatografii cieczowej w związku ze wszczętym na
Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, ul. G. Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk tel. 058 347 10 10 Kierownik Katedry 058 347 19 10 Sekretariat 058 347 21 10 Laboratorium fax.
Bardziej szczegółowoBezemisyjna energetyka węglowa
Bezemisyjna energetyka węglowa Szansa dla Polski? Jan A. Kozubowski Wydział Inżynierii Materiałowej PW Człowiek i energia Jak ludzie zużywali energię w ciągu minionych 150 lat? Energetyczne surowce kopalne:
Bardziej szczegółowo1. Analiza wskaźnikowa... 3 1.1. Wskaźniki szczegółowe... 3 1.2. Wskaźniki syntetyczne... 53 1.2.1.
Spis treści 1. Analiza wskaźnikowa... 3 1.1. Wskaźniki szczegółowe... 3 1.2. Wskaźniki syntetyczne... 53 1.2.1. Zastosowana metodologia rangowania obiektów wielocechowych... 53 1.2.2. Potencjał innowacyjny
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU. Punktacja ECTS* Prof. dr hab. inż. Jerzy Jura
KARTA KURSU Nazwa Inżynieria Procesowa 1 Nazwa w j. ang. Process Engineering 1. Kod Punktacja ECTS* Koordynator Prof. dr hab. inż. Jerzy Jura Zespół dydaktyczny Prof. dr hab. inż. Jerzy Jura Opis kursu
Bardziej szczegółowoKierunek Inżynieria Chemiczna i Procesowa
Politechnika Krakowska Katedra Inżynierii Chemicznej i Procesowej Kierunek Inżynieria Chemiczna i Procesowa Inżynieria chemiczna i procesowa jest dyscypliną naukową, należąca do dziedziny nauk technicznych,
Bardziej szczegółowoChemia. Chemistry. Energetyka I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. Kod modułu Nazwa modułu Chemia Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013
Bardziej szczegółowokierunek: BIOTECHNOLOGIA specjalność: Bioinformatics RW , Obowiązuje od 2013/2014
Studia II stopnia, magisterskie (4 semestralne, dla kandydatów bez tytułu zawodowego inżyniera) (4 semesters is for non-engineers candidates) kierunek: BIOTECHNOLOGIA specjalność: Bioinformatics RW 23.10.2013,
Bardziej szczegółowoAnaliza porównawcza sposobu pomiaru jakości spalania gazu w palnikach odkrytych
NAFTA-GAZ kwiecień 2011 ROK LXVII Mateusz Rataj Instytut Nafty i Gazu, Kraków Analiza porównawcza sposobu pomiaru jakości spalania gazu w ch odkrytych Wstęp W związku z prowadzonymi badaniami różnego typu
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku studiów CHEMIA studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki
Załącznik nr 1 Efekty kształcenia dla kierunku studiów CHEMIA studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia Kierunek studiów chemia należy do obszaru
Bardziej szczegółowoTechnologia organiczna
WYDZIAŁ TECHNOLOGII CHEMICZNEJ Dziekanat ul. Berdychowo 4, 60-965 Poznań, tel. +48 61 665 2351, fax +48 61 665 2852 e-mail: office_dctf@put.poznan.pl, www.put.poznan.pl Plan studiów i punkty dla kierunku
Bardziej szczegółoworaport kwartalny III kwartał 2015
raport kwartalny III kwartał 2015 #1 na świecie pod względem ilości zrealizowanych projektów typu Wirtualny Doradca* Raport został przygotowany przez Emitenta zgodnie z wymaganiami określonymi 5 ust. 4.1.
Bardziej szczegółowoModelowanie bilansu energetycznego pomieszczeń (1)
Wydział Inżynierii Środowiska Politechnika Wrocławska Modelowanie bilansu energetycznego pomieszczeń (1) 2 / 7 Na czym polega ćwiczenie? Ćwiczenie polega na badaniu modelu nagrzewnicy wodnej i chłodnicy
Bardziej szczegółowowłaściwościami wybranych fotokatalizatorów w reakcjach otrzymywania wodoru. Tematyka badań jest aktualna, nowoczesna, a przede wszystkim ma istotne
Wydział Chemii Prof. dr hab. Bronisław Marciniak Zakład Fizyki Chemicznej ul. Umultowska 89b 60-780 Poznań marcinia@amu.edu.pl Poznań, dnia 20 czerwca 2016 r. Recenzja osiągnięcia naukowego oraz aktywności
Bardziej szczegółowoCHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Bardziej szczegółowoAnaliza porównawcza koniunktury gospodarczej w województwie zachodniopomorskim i w Polsce w ujęciu sektorowym
Jacek Batóg Uniwersytet Szczeciński Analiza porównawcza koniunktury gospodarczej w województwie zachodniopomorskim i w Polsce w ujęciu sektorowym Warunki działania przedsiębiorstw oraz uzyskiwane przez
Bardziej szczegółowoWPŁYW WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU NA WYTRZYMAŁOŚĆ ŻELIWA SFEROIDALNEGO NA ROZCIĄGANIE
15/12 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2004, Rocznik 4, Nr 12 Archives of Foundry Year 2004, Volume 4, Book 12 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU NA WYTRZYMAŁOŚĆ ŻELIWA SFEROIDALNEGO
Bardziej szczegółowoKONKURS MAESTRO 3 STATYSTYKI
KONKURS MAESTRO 3 STATYSTYKI Rozstrzygnięcie: styczeń 2013 r. 15 czerwca 2012 roku Narodowe Centrum Nauki po raz trzeci ogłosiło konkurs MAESTRO przeznaczony dla doświadczonych naukowców na projekty badawcze
Bardziej szczegółowoProgram wycena masowa -OPARTA O METODĘ NAJWIĘKSZEJ ZALEŻNOŚCI PROF. Z. ADAMCZEWSKIEGO-
Program wycena masowa -OPARTA O METODĘ NAJWIĘKSZEJ ZALEŻNOŚCI PROF. Z. ADAMCZEWSKIEGO- Programem tym możemy wycenić 200 nieruchomości naraz stosując jednolitość i obiektywność porówań. Tworzymy bazę nieruchomości
Bardziej szczegółowoSTRATEGICZNY PROGRAM BADAŃ NAUKOWYCH I PRAC ROZWOJOWYCH. Zaawansowane technologie pozyskiwania energii. Warszawa, 1 grudnia 2011 r.
STRATEGICZNY PROGRAM BADAŃ NAUKOWYCH I PRAC ROZWOJOWYCH Zaawansowane technologie pozyskiwania energii Warszawa, 1 grudnia 2011 r. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 8 października 2004 r. o zasadach finansowania
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ. Laboratorium PODSTAWY TECHNOLOGII CHEMICZNEJ
WYDZIAŁ CHMICZNY POLITCHNIKI WARSZAWSKIJ KATDRA TCHNOLOGII CHMICZNJ Laboratorium PODSTAWY TCHNOLOGII CHMICZNJ Instrukcja do ćwiczenia pt. OCZYSZCZANI POWITRZA Z LOTNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH Prowadzący:
Bardziej szczegółowoKORELACJE I REGRESJA LINIOWA
KORELACJE I REGRESJA LINIOWA Korelacje i regresja liniowa Analiza korelacji: Badanie, czy pomiędzy dwoma zmiennymi istnieje zależność Obie analizy się wzajemnie przeplatają Analiza regresji: Opisanie modelem
Bardziej szczegółowoAdres do korespondencji: Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN, Kraków, ul. Reymonta 25
Adres do korespondencji: Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN, 30059 Kraków, ul. Reymonta 25 Tel.: (012) 295 28 12, p. 212; (012) 295 28 22, p. 203 (lab.), fax: (012) 295 28 04 email: h.kazimierczak@imim.pl
Bardziej szczegółowoPocztą elektroniczną na adres mailowy (Oferta w wersji papierowej będzie stanowiła załącznik do umowy z wykonawcą)
Termin składania ofert do dnia 24 04-2017 Nazwa zamawiającego KEMIPOL SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Miejsce i sposób składania ofert Pocztą elektroniczną na adres mailowy djasina@kemipol.com.pl
Bardziej szczegółowoW NACZYNIU WIRUJĄCYM WOKÓŁ OSI PIONOWEJ
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Temat ćwiczenia: POWIERZCHNIA SWOBODNA CIECZY W NACZYNIU WIRUJĄCYM WOKÓŁ OSI PIONOWEJ Ćwiczenie
Bardziej szczegółowoKierunki na stacjonarnych i niestacjonarnych studiach I i II stopnia stanowiące ofertę edukacyjną w roku akademickim 2019/20. studia stacjonarne
Kierunki na stacjonarnych i niestacjonarnych studiach I i II stopnia stanowiące ofertę edukacyjną w roku akademickim 2019/20 Załącznik nr 2 do uchwały nr 65/d/12/2018 Wydział Architektury Dyscypliny naukowe
Bardziej szczegółowoPolskie czasopisma leśne stan obecny i strategia rozwoju na przykładzie czasopism wydawanych przez Instytut Badawczy Leśnictwa
Polskie czasopisma leśne stan obecny i strategia rozwoju na przykładzie czasopism wydawanych przez Instytut Badawczy Leśnictwa dr inż. Joanna Szewczykiewicz Polskie czasopisma leśne stan obecny i strategia
Bardziej szczegółowo(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 190161 (21) Numer zgłoszenia: 329994 (22) Data zgłoszenia: 30.11.1998 (13) B1 (51 ) IntCl7 C01B 15/023 (54)
Bardziej szczegółowoKierunki studiów - uczelnie - studia Kierunki zamawiane w roku akademickim 2009/2010
22 czerwca Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego uzyskało zgodę na zwiększenie puli środków przeznaczonych na program "kierunki zamawiane". Celem programu jest wykształcenie dodatkowo kilkudziesięciu
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW ENERGETYKA
Załącznik do uchwały Nr 000-8/4/2012 Senatu PRad. z dnia 28.06.2012r. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW ENERGETYKA Nazwa wydziału: Mechaniczny Obszar kształcenia w zakresie: Nauk technicznych Dziedzina
Bardziej szczegółowoKierunki i specjalności na stacjonarnych i niestacjonarnych studiach I i II stopnia stanowiące ofertę edukacyjną w roku akademickim 2019/20
Załącznik nr 2 do uchwały nr 28/d/05/2018 z dnia 23 maja 2018 r. Kierunki i specjalności na stacjonarnych i niestacjonarnych studiach I i II stopnia stanowiące ofertę edukacyjną w roku akademickim 2019/20
Bardziej szczegółowoBADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO
oczyszczanie, ścieki przemysłowe, przemysł cukierniczy Katarzyna RUCKA, Piotr BALBIERZ, Michał MAŃCZAK** BADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO Przedstawiono
Bardziej szczegółowoSTABILIZATORY NAPIĘCIA STAŁEGO. 1. Wiadomości wstępne
STABILIZATORY NAPIĘCIA STAŁEGO 1. Wiadomości wstępne Stabilizatory napięcia stałego są to układy elektryczne dostarczające do odbiornika napięcie o stałej wartości niezależnie od zmian w określonych granicach:
Bardziej szczegółowoPL B1. ZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNY W SZCZECINIE, Szczecin, PL BUP 06/14
PL 222179 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 222179 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 400696 (22) Data zgłoszenia: 10.09.2012 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoElektroenergetyka na GPW (wyniki 2014 roku)
Elektroenergetyka na GPW (wyniki 2014 roku) Autor: Dorota Zaborska - Główny Specjalista ds. Ekonomicznych ARE S.A. 21 marca 2015 EC Będzin SA jako ostatnia ze spółek energetycznych notowanych na GPW opublikowała
Bardziej szczegółowoDziałalność badawcza i rozwojowa w Polsce w 2012 r.
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Szczecinie Warszawa, październik 2013 r. Informacja sygnalna WYNIKI BADAŃ GUS Działalność badawcza i rozwojowa w Polsce w 2012 r. Wprowadzenie Niniejsza informacja
Bardziej szczegółowoMatematyka - Statystyka matematyczna Mathematical statistics 2, 2, 0, 0, 0
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Matematyka - Statystyka matematyczna Mathematical statistics Inżynieria materiałowa Materials Engineering Rodzaj przedmiotu: Poziom studiów: forma studiów: obowiązkowy studia
Bardziej szczegółowoAnna Podolak. 08/1999 obecnie Grupa Azoty Zakłady Chemiczne POLICE S.A. Ul. Kuźnicka 1 72-009 Police
E UROPEAN CURRICULUM VITAE FORMAT DANE PERSONALNE Imię i Nazwisko: Anna Podolak Okres (od do): Nazwa i adres pracodawcy: Zajmowane stanowisko: Opis wykonywanych zadań i czynności: 08/1999 obecnie Grupa
Bardziej szczegółowoZastosowanie rachunku wyrównawczego do uwiarygodnienia wyników pomiarów w układzie cieplnym bloku energetycznego siłowni parowej
Marcin Szega Zastosowanie rachunku wyrównawczego do uwiarygodnienia wyników pomiarów w układzie cieplnym bloku energetycznego siłowni parowej (Monografia habilitacyjna nr 193. Wydawnictwo Politechniki
Bardziej szczegółowo1) na Wydziale Humanistycznym studia doktoranckie w dyscyplinie: a) historia
Załącznik nr. Liczba punktów przyznawanych za poszczególne elementy postępowania rekrutacyjnego: 1) na Wydziale Humanistycznym studia doktoranckie w dyscyplinie: a) historia Tematem pierwszej części rozmowy
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. Andrzej Kotarba Zespół Chemii Powierzchni i Materiałów tel Kraków
Prof. dr hab. Andrzej Kotarba Zespół Chemii Powierzchni i Materiałów kotarba@chemia.uj.edu.pl tel. 12 686 25 09 Kraków 7.11.2017 Ocena dorobku naukowego do wniosku dr inż. Rafała Pełki o stopień doktora
Bardziej szczegółowosksr System kontroli strat rozruchowych
System kontroli strat rozruchowych Wyznaczanie strat energii i kosztów rozruchowych bloków energetycznych System SKSR jest narzędziem przeznaczonym do bieżącego określania wielkości strat energii i kosztów
Bardziej szczegółowoWPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 35 Zeszyt 3 2011 Andrzej Patrycy* WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH 1. Węgiel
Bardziej szczegółowoE-E-P-1006-s7. Elektrotechnika I stopień (I stopień / II stopień) Ogólno akademicki (ogólno akademicki / praktyczny)
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu E-E-P-1006-s7 Nazwa modułu Ekologiczne aspekty w energetyce Nazwa modułu w języku angielskim
Bardziej szczegółowo3p - za poprawne obliczenie stężenia procentowego i molowego; 2p - za poprawne obliczenie jednej wymaganej wartości;
Zadanie Kryteria oceniania i model odpowiedzi Punktacja 1. 2. 3. 4. 2p - za poprawne 5 połączeń w pary zdań z kolumny I i II 1p - za poprawne 4 lub 3 połączenia w pary zdań z kolumny I i II 0p - za 2 lub
Bardziej szczegółowoProjekty realizowane w ramach Programu Operacyjnego Rozwój j Polski Wschodniej
Projekty realizowane w ramach Programu Operacyjnego Rozwój j Polski Wschodniej dr inż. Cezary Możeński prof. nadzw. Projekty PO RPW Wyposażenie Laboratorium Wysokich Ciśnień w nowoczesną infrastrukturę
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie
Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 12 zadań. 2. Przed
Bardziej szczegółowo1) na Wydziale Humanistycznym studia doktoranckie na kierunkach: a) historia
Załącznik nr. Liczba punktów przyznawanych za poszczególne elementy postępowania rekrutacyjnego: ) na Wydziale Humanistycznym studia doktoranckie na kierunkach: a) historia Rozmowa rekrutacyjna Rozmowa
Bardziej szczegółowoData wydruku: Dla rocznika: 2015/2016. Opis przedmiotu
Sylabus przedmiotu: Specjalność: Podstawy technologii chemicznej Inżynieria produktów chemicznych Data wydruku: 23.01.2016 Dla rocznika: 2015/2016 Kierunek: Wydział: Zarządzanie i inżynieria produkcji
Bardziej szczegółowoDziałalność badawcza i rozwojowa w Polsce w 2013 r. Główne wnioski
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Szczecinie Warszawa, listopad 2014 r. Informacja sygnalna WYNIKI BADAŃ GUS Główne wnioski Wartość nakładów wewnętrznych 1 ogółem na działalność badawczo-rozwojową
Bardziej szczegółowoStudia drugiego stopnia
Ramowe plany nauczania dla studentów wszystkich specjalności rozpoczynających studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w roku akademickim 2015/16 zawierają spis przedmiotów
Bardziej szczegółowoZawartość. Zawartość
Opr. dr inż. Grzegorz Biesok. Wer. 2.05 2011 Zawartość Zawartość 1. Rozkład normalny... 3 2. Rozkład normalny standardowy... 5 3. Obliczanie prawdopodobieństw dla zmiennych o rozkładzie norm. z parametrami
Bardziej szczegółowoRegresja i Korelacja
Regresja i Korelacja Regresja i Korelacja W przyrodzie często obserwujemy związek między kilkoma cechami, np.: drzewa grubsze są z reguły wyższe, drewno iglaste o węższych słojach ma większą gęstość, impregnowane
Bardziej szczegółowo