dr Adam Hamerla Główny Instytut Górnictwa tel.:

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "dr Adam Hamerla Główny Instytut Górnictwa tel.:"

Transkrypt

1 Wpływ zmian klimatycznych na programowanie i prowadzenie gospodarki wodno-ściekowej w miastach. Analiza i przeciwdziałanie zjawiskom suszy i powodzi. Omówienie roli Informatycznego Systemu Osłony Kraju dr Adam Hamerla Główny Instytut Górnictwa tel.: ahamerla@gig.eu Patronat honorowy: Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

2 Wpływ zmienności klimatycznej na gospodarkę wodno-ściekową w miastach objawia się przede wszystkim podczas wystąpienia zjawisk ekstremalnych. Źródło: nypost.com Źródło: insurancejournal.com Ekstremalne zjawisko pogodowe siła wyższa lub zdarzenie o charakterze naturalnym lub przypadkowym, nie do uniknięcia, nad którym człowiek nie panuje. W naszej strefie klimatycznej to w szczególności powódź oraz susza.

3 Powódź przejściowe zjawisko hydrologiczne polegające na wezbraniu wód rzecznych lub morskich, powodujące po przekroczeniu przez wodę stanu brzegowego zatopienie znacznych obszarów lądu. Źródło: srh.noaa.gov Źródło: rodneydekker.com Susza długotrwały okres bez opadów atmosferycznych lub z niewielkimi opadami prowadzący do znacznego wyczerpania zasobów wodnych w zlewni.

4 W warunkach polskich należy szczególnie dbać o zasoby wodne, w skali Europy nasz kraj charakteryzuje bardzo niską dostępność do zasobów wodnych na jednego mieszkańca (zaledwie ok. 36% średniej europejskiej). Zgodnie z danymi opublikowanymi przez UE cały obszar Polski znajduje się w strefie wysokiego deficytu opadów atmosferycznych jako wskaźnika suszy. Wyższy stopień ryzyka przyjmuje się jedynie dla Portugalii i częściowo Hiszpanii. źródło: poznajpolske.onet.pl źródło: latimes.com

5 Jednocześnie obserwuje się wzrost częstotliwości występowania powodzi. Od początku XIX wieku w dorzeczu Odry powodzie wystąpiły w następujących latach: 1813, 1854, 1902, 1903, 1958, 1977, 1981, 1985, 1994, 1995, 1997, 2009, 2010, 2012 Źródło: wroclaw.gazeta.pl Źródło: insilesia.pl Fot. A.Hamerla

6 Na terenach zurbanizowanych skutki naturalnych zjawisk hydrometeorologicznych potęgowane są przez czynniki powodujące zmiany stosunków wodnych: zabudowa hydrotechniczna koryt cieków, zasadnicze zmiany użytkowania gruntów (zmiany uszczelnienia zlewni), budowa systemów kanalizacyjnych, prace melioracyjne, pobory i zrzuty wody, budowa zbiorników retencyjnych, przerzuty wody między dorzeczami, odwadnianie i intensywna, długotrwała eksploatacja wód podziemnych. Działalność gospodarcza nie powoduje występowania ekstremalnych zjawisk hydrometeorologicznych natomiast może zwiększać ich skutki.

7 Kumulacja zagrożeń i negatywnych skutków najczęściej przejawia się w rejonie dolin rzecznych. Zła sytuacja pogłębiana jest przez nieodpowiednie zarzadzanie dolinami, a zwłaszcza: brak podejścia interdyscyplinarnego do zarzadzania rzeką i jej zlewnią, brak współpracy na wszystkich szczeblach, brak zintegrowanego systemu wymiany informacji o zlewnii, nadmierna presja na gospodarcze wykorzystanie doliny, traktowanie dolin rzecznych jako obszarów problemowych. Fot. A.Hamerla

8 Zagrożenie powodziowe wynika nie tylko bezpośrednio ze strony dużych rzek, ale także jej dopływów, które w wyniku intensywnej działalności gospodarczej i urbanizacji zmieniają w sposób ciągły swój charakter stwarzając zagrożenie również na obszarach nie położonych w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki. Fot. A.Hamerla Fot. A.Hamerla

9 Podstawową zasadą w tradycyjnych metodach odprowadzania spływów opadowych z miasta jest jak najszybsze odprowadzenie ich do kanału i równie szybki zrzut kanałami do cieku zwiększając stopień zagrożenia powodziowego. Źródło: trojmiasto.tv Fot. A.Hamerla

10 Spośród działań inwestycyjnych wpływających na zmniejszenie ryzyka powodziowego najczęściej wymienia się: budowę zbiorników retencyjnych, suchych zbiorników oraz polderów, pogłębianie i regulację koryt rzek, budowę / przebudowę wałów przeciwpowodziowych, retencję kanałową na kanalizacji deszczowej i ciekach. Należy pamiętać że zrównoważone zagospodarowanie terenów miejskich opartych na niebiesko-zielonej sieci może w sposób znaczący ograniczać ryzyko podtopień.

11 Główną determinantą zmian w obrębie obszarów zurbanizowanych jest wzrost stopnia uszczelnienia zlewni. Źródło: przemiana.katowice.eu Źródło: nap.edu Fot. A.Hamerla

12 Pogłębianie i regulacja koryt rzecznych nie zawsze (wręcz rzadko) stanowi właściwy środek ochrony przeciwpowodziowej, gdyż powoduje każdorazowo przyspieszenie odpływu wód i zmniejszenie czasu retencji w zlewni, przyczyniając się tym samym do wzrostu zagrożenia w części zlewni położonej niżej. Opracowanie własne Fot. A.Hamerla

13 Retencja kanałowa na sieci deszczowej szczególnie w dużych miastach ogranicza podtopienia i spowalnia odpływ wód do cieków. Wykorzystanie naturalnej retencji na małych, lokalnych ciekach i rowach, szczególnie tych posiadających wyraźnie zarysowaną dolinę. Budowa małych zastawek na rowach z regulowanym upustem szczególnie w wyższych częściach zlewni może skutecznie ograniczyć negatywne zjawiska podczas deszczy nawalnych. Źródło: start.lasy.gov.pl

14 Współpraca organizacyjna i inwestycyjna zarówno w budowie systemu ochrony przeciwpowodziowej jak i sposobie gospodarowania przestrzenią w zlewniach może zwielokrotnić efekt uzyskany dzięki działaniom inwestycyjnym w obrębie miasta czy gminy. Rzeki i ich zlewnie podobnie jak i zdarzenia ekstremalne nie znają granic administracyjnych.

15 Programowanie i prowadzenie gospodarki wodno-ściekowej w miastach, w tym i przeciwdziałanie zjawiskom suszy i powodzi powinno opierać się na rzetelnych, aktualnych danych oraz nowoczesnych metodach modelowania zjawisk ekstremalnych. Źródło: mapy.isok.gov.pl Opracowanie własne Opracowanie własne

16 Szerszy dostęp do danych hydrometeorologicznych i kartograficznych oraz nowoczesne narzędzia analityczne zwiększają możliwości ochrony przed skutkami zjawisk ekstremalnych. Źródło: orsip.pl/web/opitpp Źródło: geoportal.wroclaw.pl

17 Wykorzystanie danych z lotniczego skaningu laserowego zalety i możliwości przenikanie wiązki lasera przez pokrywę roślinną, dzięki czemu systemy mogą rejestrować więcej niż jedno echo pojedynczej wiązki laserowej, możliwość pozyskania dodatkowych danych intensywność odbicia, atrybutu RGB ważnych przy automatycznej klasyfikacji punktów, Źródło: hidup.science Nieosiągalna dotychczas jakość danych w porównaniu z kosztami i czasem ich pozyskania, Bardzo duża niezależność pozyskiwania danych od czynników zewnętrznych.

18 lepsze rozpoznanie zagrożenia powodziowego, detekcja zmian ukształtowania terenu, automatyczna klasyfikacja pokrycia terenu, lepsza analiza komponentów środowiska przyrodniczego, nowoczesne narzędzie do planowania przestrzeni miejskiej. Opracowanie własne

19 Radarowe dane meteorologiczne: baza danych i moduł zarządzania danymi, moduł zbiorczej mapy radarowej, moduł łączenia danych radarowych z danymi satelitarnymi, moduł meteorologicznej prognozy ultrakrótkoterminowej, moduł danych hydrologicznych, moduły wykrywania groźnych zjawisk i ostrzeżeń, moduły przekrojów pionowych atmosfery do wysokości kilkunastu kilometrów, modły śledzenia obiektów, na przykład stref burz i opadów. Źródło: nto.pl Źródło: pogodynka.pl

20 Modele hydrauliczne sieci rzecznej schematyzacja sieci hydrograficznej, obiekty hydrotechniczne na sieci, przekroje korytowe i dolinowe, analiza zlewni, Model transformacji opadu w odpływ Opracowanie własne Opracowanie własne Opracowanie własne

21 Zarządzanie zlewnią miejską na podstawie danych rzeczywistych System kontroli w czasie rzeczywistym RTC model zarządzania miejskim systemem kanalizacyjnym oparty na kontroli w czasie rzeczywistym zmiennych procesowych i (prawie) w tym samym czasie, wykorzystanie przesłanych danych do sterowania urządzeniami zainstalowanymi na sieci kanalizacyjnej, w celu optymalnego wykorzystania instalacji odprowadzania i oczyszczania ścieków. Opracowanie własne

22 Kontrola w czasie rzeczywistym (RTC) jest jedną z opcji poprawy zarządzania sieciami wodno-kanalizacyjnymi. Budowa systemu RTC może ale nie musi obejmować przebudowy infrastruktury kanalizacyjnej. Zastosowanie metody w większości przypadków pozwala na: Optymalizację działania systemu odbioru i oczyszczania ścieków, Redukcję zanieczyszczeń odprowadzanych do środowiska, Zapewnienie skutecznej ochrony przed podtopieniami w zlewni, Minimalizację nakładów inwestycyjnych, Minimalizację wydatków na eksploatację systemu. Według danych literaturowych wdrożenie systemu RTC w przeważającej ilości przypadków powinno spowodować osiągnięcie znaczących zysków / oszczędności zarówno ekonomicznych jak i środowiskowych.

23 Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami (ISOK) Wstępna ocena ryzyka powodziowego dla Polski, Mapy zagrożeń: - Mapy zagrożenia powodziowego, - Mapy ryzyka powodziowego, - Mapy zagrożeń meteorologicznych, - Mapy innych zagrożeń, Baza Danych Obiektów Topograficznych, Numeryczny model rzeźby i pokrycia terenu, System zarządzania NMT, Ortofotomapa cyfrowa. Opracowanie własne

24 Dynamika zmian w zlewniach, szczególnie na obszarach zurbanizowanych, wymaga stałego monitoringu i modelowania przebiegu zjawisk ekstremalnych, Zwiększony dostęp do danych umożliwia coraz lepsze zabezpieczenie przed skutkami tych zjawisk, Modelowanie zjawisk powinno stanowić podstawę do działań prowadzonych w zlewniach, Koszty związane ze skutkami zjawisk ekstremalnych są niewspółmierne z kosztami modelowania zjawisk i beneficjami z niego wynikającymi.

25 Planowanie działań przeciwpowodziowych w zlewni zurbanizowanej, Analiza zmian zagospodarowania i stopnia uszczelnienia zlewni wraz z oceną jej skutków, Optymalizacja gospodarki ściekowej, w tym zarządzanie wodami deszczowymi, Określenie potencjału zlewni w zakresie zwiększenia jej retencji, Projektowanie działań hydrotechnicznych w dolinach rzecznych, Racjonalizacja kosztów prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej.

26 Dziękuję za uwagę Zapraszamy na stronę projektu Patronat honorowy: Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Główny Instytut Górnictwa

dr Adam Hamerla Główny Instytut Górnictwa tel.:

dr Adam Hamerla Główny Instytut Górnictwa tel.: Wpływ zmian klimatycznych na programowanie i prowadzenie gospodarki wodno-ściekowej w miastach. Analiza i przeciwdziałanie zjawiskom suszy i powodzi. Omówienie roli Informatycznego Systemu Osłony Kraju

Bardziej szczegółowo

Zrównoważone gospodarowanie wodami opadowymi z zastosowaniem innowacyjnych rozwiązań technicznych i organizacyjnych

Zrównoważone gospodarowanie wodami opadowymi z zastosowaniem innowacyjnych rozwiązań technicznych i organizacyjnych Zrównoważone gospodarowanie wodami opadowymi z zastosowaniem innowacyjnych rozwiązań technicznych i organizacyjnych Paweł Zawartka Jan Bondaruk Adam Hamerla www.gig.eu 1 Dotychczasowe podejście - skutki

Bardziej szczegółowo

Potencjał wykorzystania wód opadowych w rewitalizacji terenów przekształconych

Potencjał wykorzystania wód opadowych w rewitalizacji terenów przekształconych Potencjał wykorzystania wód opadowych w rewitalizacji terenów przekształconych Dr Adam Hamerla STORMWATER POLAND 2018 www.gig.eu 1 Tereny poprzemysłowe Potencjalnie tereny które powinny ponownie pełnić

Bardziej szczegółowo

Projekt Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław Etap I Miasto Elbląg

Projekt Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław Etap I Miasto Elbląg Projekt Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław Etap I Miasto Elbląg współfinansowany ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Beneficjent: Gmina

Bardziej szczegółowo

Nowe podejście do gospodarowania wodami opadowymi. Perspektywy i wyzwania gospodarki wodnej w świetle nowego prawa wodnego

Nowe podejście do gospodarowania wodami opadowymi. Perspektywy i wyzwania gospodarki wodnej w świetle nowego prawa wodnego Nowe podejście do gospodarowania wodami opadowymi Perspektywy i wyzwania gospodarki wodnej w świetle nowego prawa wodnego Katowice, 28.11.2017 Paweł Łabaj Odprowadzanie wód opadowych jest nieodłącznym

Bardziej szczegółowo

OCHRONA PRZED POWODZIĄ. - kilka uwag. Waldemar Mioduszewski Instytut Technologiczno- Przyrodniczy Zakład Zasobów Wodnych

OCHRONA PRZED POWODZIĄ. - kilka uwag. Waldemar Mioduszewski Instytut Technologiczno- Przyrodniczy Zakład Zasobów Wodnych OCHRONA PRZED POWODZIĄ - kilka uwag Waldemar Mioduszewski Instytut Technologiczno- Przyrodniczy Zakład Zasobów Wodnych KATAKLIZMY ZWIĄZANE Z WODĄ Powodzie Fale sztormowe Cyklony Osuwiska, lawiny błotne

Bardziej szczegółowo

CELE I ELEMENTY PLANU GOSPODAROWANIA WODĄ W LASACH. Edward Pierzgalski Zakład Ekologii Lasu

CELE I ELEMENTY PLANU GOSPODAROWANIA WODĄ W LASACH. Edward Pierzgalski Zakład Ekologii Lasu CELE I ELEMENTY PLANU GOSPODAROWANIA WODĄ W LASACH Edward Pierzgalski Zakład Ekologii Lasu ZAKRES PREZENTACJI 1.Wprowadzenie 2.Informacja o projekcie : Metodyczne podstawy opracowywania i wdrażania planu

Bardziej szczegółowo

Identyfikacja zagrożeń powodziowych w obszarze pilotowym projektu MOMENT, zgodnie w wymogami Dyrektywy Powodziowej

Identyfikacja zagrożeń powodziowych w obszarze pilotowym projektu MOMENT, zgodnie w wymogami Dyrektywy Powodziowej Halina Burakowska Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej-Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Morski w Gdyni Identyfikacja zagrożeń powodziowych w obszarze pilotowym projektu MOMENT, zgodnie w wymogami

Bardziej szczegółowo

System monitoringu ryzyka powodziowego jako element nowoczesnego zarządzania ryzykiem powodziowym

System monitoringu ryzyka powodziowego jako element nowoczesnego zarządzania ryzykiem powodziowym System monitoringu ryzyka powodziowego jako element nowoczesnego zarządzania ryzykiem powodziowym Andrzej Ryński RZGW w Gdańsku 29 maja 2012 r. Zarządzanie ochroną przeciwpowodziową w Polsce Strzałki ciągłe

Bardziej szczegółowo

Monika Ciak-Ozimek. Mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego stan obecny i wdrażanie

Monika Ciak-Ozimek. Mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego stan obecny i wdrażanie Monika Ciak-Ozimek Mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego stan obecny i wdrażanie Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami Projekt ISOK jest realizowany w ramach

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie obszarów zagrożonych powodzią - realizacja założeń Dyrektywy Powodziowej w ramach projektu ISOK. Monika Mykita

Wyznaczanie obszarów zagrożonych powodzią - realizacja założeń Dyrektywy Powodziowej w ramach projektu ISOK. Monika Mykita Wyznaczanie obszarów zagrożonych powodzią - realizacja założeń Dyrektywy Powodziowej w ramach projektu ISOK. Monika Mykita 13.04.2012 Główne zadania Centrum Modelowania Powodziowego w ramach projektu ISOK

Bardziej szczegółowo

DAŃSKI E. sp. z o.o. MELI ORACJE

DAŃSKI E. sp. z o.o. MELI ORACJE DAŃSKI E sp. z o.o. MELI ORACJE OCHRONA PRZECIWPOWODZIOWA MIASTA GDAŃSKA Andrzej Chudziak Obszar Żuław Gdańskich z lewej koniec XIII w; z prawej stan obecny Powodzie o katastrofalnych skutkach dla Gdańska

Bardziej szczegółowo

Strategia adaptacji do zmian klimatu miasta Bełchatowa

Strategia adaptacji do zmian klimatu miasta Bełchatowa Strategia adaptacji do zmian klimatu miasta Bełchatowa Agnieszka Kuśmierz, IOŚ-PIB Ireneusz Owczarek, Miasto Bełchatów CLIMate change adaptation In small and medium size CITIES Bełchatów Miasto położone

Bardziej szczegółowo

Nowe prawo wodne oraz jego wpływ na gospodarkę wodami opadowymi i roztopowymi Mariusz Gajda Podsekretarz Stanu Ministerstwo Środowiska

Nowe prawo wodne oraz jego wpływ na gospodarkę wodami opadowymi i roztopowymi Mariusz Gajda Podsekretarz Stanu Ministerstwo Środowiska Nowe prawo wodne oraz jego wpływ na gospodarkę wodami opadowymi i roztopowymi Mariusz Gajda Podsekretarz Stanu Ministerstwo Środowiska Gdańsk, 27 marca 2017 r. Wody opadowe charakterystyka problemu Ustalenie

Bardziej szczegółowo

INTELIGENTNE ŁAGODZENIE KLIMATU W SKALI DUŻEGO MIASTA

INTELIGENTNE ŁAGODZENIE KLIMATU W SKALI DUŻEGO MIASTA INTELIGENTNE ŁAGODZENIE KLIMATU W SKALI DUŻEGO MIASTA Stanisław Drzewiecki Prezes Zarządu Dyrektor Naczelny Miejskich Wodociągów i Kanalizacji w Bydgoszczy Sp. z o.o. AKTUALNE UWARUNKOWANIA I SKUTKI ZMIAN

Bardziej szczegółowo

Ocena hydromorfologiczna cieków w praktyce

Ocena hydromorfologiczna cieków w praktyce Ocena hydromorfologiczna cieków w praktyce dr Adam Hamerla Główny Instytut Górnictwa tel.: 32 259 22 92 email: ahamerla@gig.eu Patronat honorowy: Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska

Bardziej szczegółowo

Przyroda łagodzi zmiany klimatu cykl szkoleniowy

Przyroda łagodzi zmiany klimatu cykl szkoleniowy Przyroda łagodzi zmiany klimatu cykl szkoleniowy Retencja, sposób na susze i powodzie w warunkach zmieniającego się klimatu Andrzej Ruszlewicz Retencja, sposób na susze i powodzie w warunkach zmieniającego

Bardziej szczegółowo

Prewencja powodziowa w ramach planów w zagospodarowania przestrzennego z punktu widzenia Województwa Lubuskiego. Poczdam, dnia r.

Prewencja powodziowa w ramach planów w zagospodarowania przestrzennego z punktu widzenia Województwa Lubuskiego. Poczdam, dnia r. Prewencja powodziowa w ramach planów w zagospodarowania przestrzennego z punktu widzenia Województwa Lubuskiego Poczdam, dnia 08.06.2011 r. Główne akty prawne DYREKTYWA POWODZIOWA DYREKTYWA 2007/60/WE

Bardziej szczegółowo

Zintegrowana strategia zrównoważonego zarządzania wodami w zlewni

Zintegrowana strategia zrównoważonego zarządzania wodami w zlewni Zintegrowana strategia zrównoważonego zarządzania wodami w zlewni Projekt Zintegrowana Strategia zrównoważonego zarządzania wodami w zlewni finansowany ze środków funduszy norweskich, w ramach programu

Bardziej szczegółowo

WODY OPADOWE JAKO NATURALNY ZASÓB WODNY. Dr hab. inż. Jadwiga Królikowska, prof. PK

WODY OPADOWE JAKO NATURALNY ZASÓB WODNY. Dr hab. inż. Jadwiga Królikowska, prof. PK WODY OPADOWE JAKO NATURALNY ZASÓB WODNY Dr hab. inż. Jadwiga Królikowska, prof. PK Wody opadowe są z ekonomicznego i przyrodniczego punktu widzenia zasobem naturalnym, tj. zasobem zaliczanym do bogactw

Bardziej szczegółowo

Aspekty prawne i techniczne w gospodarce wodami opadowymi. Andrzej Osiński

Aspekty prawne i techniczne w gospodarce wodami opadowymi. Andrzej Osiński Aspekty prawne i techniczne w gospodarce wodami opadowymi Andrzej Osiński Najważniejsze zasady Efektywna gospodarka wodna powinna gwarantować: wyeliminowanie zagrożeń związanych z deficytem i nadmiarem

Bardziej szczegółowo

Ocena hydromorfologiczna cieków w praktyce

Ocena hydromorfologiczna cieków w praktyce Ocena hydromorfologiczna cieków w praktyce dr Adam Hamerla Główny Instytut Górnictwa tel.: 32 259 22 92 email: ahamerla@gig.eu Patronat honorowy: Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska

Bardziej szczegółowo

Obliczenia hydrauliczne, modelowanie zlewni. Opracowanie, wdrożenie i utrzymanie modeli hydrodynamicznych

Obliczenia hydrauliczne, modelowanie zlewni. Opracowanie, wdrożenie i utrzymanie modeli hydrodynamicznych Obliczenia hydrauliczne, modelowanie zlewni. Opracowanie, wdrożenie i utrzymanie modeli hydrodynamicznych Tomasz Glixelli, Paweł Kwiecień, Jacek Zalewski Bydgoszcz, 22 czerwca 2017 2 Przygotowanie danych

Bardziej szczegółowo

Planowanie strategiczne w gospodarce wodnej Prof. dr hab. inż. Jerzy Zwoździak

Planowanie strategiczne w gospodarce wodnej Prof. dr hab. inż. Jerzy Zwoździak Planowanie strategiczne w gospodarce wodnej Prof. dr hab. inż. Jerzy Zwoździak Kto wierzy, że powinniśmy.. Zanieczyszczać bardziej niż musimy Wykorzystywać więcej energii niż potrzebujemy Dewastować środowisko

Bardziej szczegółowo

Najlepsze polskie projekty Adaptacja do zmian klimatu RadomKlima, Miasto Radom

Najlepsze polskie projekty Adaptacja do zmian klimatu RadomKlima, Miasto Radom Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o Najlepsze polskie projekty Adaptacja do zmian klimatu RadomKlima, Miasto Radom Witold Retke Wydział ds. Programu LIFE Logika tworzenia projektu LIFE

Bardziej szczegółowo

Zintegrowana strategia zrównoważonego zarządzania wodami w zlewni

Zintegrowana strategia zrównoważonego zarządzania wodami w zlewni Zintegrowana strategia zrównoważonego zarządzania wodami w zlewni Projekt finansowany ze środków funduszy norweskich, w ramach programu Polsko-Norweska Współpraca Badawcza realizowanego przez Narodowe

Bardziej szczegółowo

DEMONSTRACJA NOWYCH TECHNOLOGII

DEMONSTRACJA NOWYCH TECHNOLOGII DEMONSTRACJA NOWYCH TECHNOLOGII Przedstawienie problemów miast uczestniczących w projekcie PREPARED oraz rozwiązań, które będą demonstrowane w miastach. AARHUS (Dania); BARCELONA (Hiszpania); Berlin (Niemcy);

Bardziej szczegółowo

Program Ochrony Środowiska Miasta Kielce Plan Wodny

Program Ochrony Środowiska Miasta Kielce Plan Wodny Program Ochrony Środowiska Miasta Kielce Ilona Ambor-Głowala Koordynator DOKUMENTY WYŻSZEGO RZĘDU ZWIĄZANE Z GOSPODAROWANIEM ZASOBAMI WÓD POWIERZCHNIOWYCH I PODZIEMNYCH Polityka Ekologiczna Paostwa Ramowa

Bardziej szczegółowo

Systemy informacji przestrzennej jako niezbędne narzędzie do prowadzenia zrównoważonej polityki przestrzennej

Systemy informacji przestrzennej jako niezbędne narzędzie do prowadzenia zrównoważonej polityki przestrzennej Systemy informacji przestrzennej jako niezbędne narzędzie do prowadzenia zrównoważonej polityki przestrzennej Patronat honorowy: mgr inż. Paweł Zawartka mgr Adam Hamerla Główny Instytut Górnictwa tel.:

Bardziej szczegółowo

Planowanie strategiczne w gospodarce wodnej

Planowanie strategiczne w gospodarce wodnej Plany Zarządzania Ryzykiem Powodziowym dla obszarów dorzeczy i regionów wodnych Planowanie strategiczne w gospodarce wodnej Witold Sumisławski Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej Warszawa, 13 stycznia

Bardziej szczegółowo

Mariusz CZOP. Katedra Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej AGH

Mariusz CZOP. Katedra Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej AGH Nowoczesne rozwiązania dla potrzeb zrównoważonej gospodarki wodnej i ochrony zasobów wód na obszarach o silnej antropopresji, ze szczególny uwzględnieniem terenów prowadzonej i planowanej działalności

Bardziej szczegółowo

Główne założenia metodyk dotyczących opracowania map zagrożenia powodziowego

Główne założenia metodyk dotyczących opracowania map zagrożenia powodziowego Główne założenia metodyk dotyczących opracowania map zagrożenia powodziowego Robert Kęsy, Agata Włodarczyk Dyrektywa 2007/60/WE z dnia 23 października 2007 r. ws. oceny ryzyka powodziowego i zarządzania

Bardziej szczegółowo

ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z WODĄ NA OBSZARACH WIEJSKICH

ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z WODĄ NA OBSZARACH WIEJSKICH Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Konferencja naukowo-techniczna p.n.: Uwarunkowania przebiegu zjawisk hydrologiczno-meteorologicznych na obszarach wiejskich Falenty, 1-2.12.2010 r. ZAGROŻENIA ZWIĄZANE

Bardziej szczegółowo

Systemowe podejście do gospodarki wodami opadowymi na terenach zurbanizowanych

Systemowe podejście do gospodarki wodami opadowymi na terenach zurbanizowanych Systemowe podejście do gospodarki wodami opadowymi na terenach zurbanizowanych Patronat honorowy: dr Adam Hamerla dr Łukasz Pierzchała dr Leszek Trząski Główny Instytut Górnictwa tel.: 32 259 22 92 email:

Bardziej szczegółowo

Propozycja działań naprawczych zwiększających potencjał ekologiczny Zbiornika Sulejowskiego

Propozycja działań naprawczych zwiększających potencjał ekologiczny Zbiornika Sulejowskiego Propozycja działań naprawczych zwiększających potencjał ekologiczny Zbiornika Sulejowskiego Dr Aleksandra Ziemińska-Stolarska Politechnika Łódzka Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Smardzewice,

Bardziej szczegółowo

Lokalne instrumenty. w gospodarce nadrzecznej

Lokalne instrumenty. w gospodarce nadrzecznej Lokalne instrumenty planowania przestrzennego w gospodarce nadrzecznej KONFERENCJA Katowice 13-14 czerwca 2018. Politechnika Śląska Wydział Architektury Katedra Urbanistyki i Planowania Przestrzennego

Bardziej szczegółowo

Adaptacja do zmian klimatu w Regionalnych Programach Operacyjnych

Adaptacja do zmian klimatu w Regionalnych Programach Operacyjnych Adaptacja do zmian klimatu w Regionalnych Programach Operacyjnych 2014-2020 Marta Majka Wiśniewska Projekt współfinansowany przez Szwajcarię w ramach SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI

Bardziej szczegółowo

Szkolenie w komponencie GOSPODARKA WODNA. WFOŚiGW w Zielonej Górze październik, 2015 r.

Szkolenie w komponencie GOSPODARKA WODNA. WFOŚiGW w Zielonej Górze październik, 2015 r. Szkolenie w komponencie GOSPODARKA WODNA październik, 2015 r. ZAKRES SZKOLENIA 1. Działalność Funduszu 2. Kryteria wyboru przedsięwzięć 3. Procedura ubiegania się o dofinansowanie 4. Formularz wniosku

Bardziej szczegółowo

LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W RZESZOWIE NA 2019 ROK

LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W RZESZOWIE NA 2019 ROK LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W RZESZOWIE NA 2019 ROK Rzeszów, czerwiec 2018 r. Lista przedsięwzięć priorytetowych Wojewódzkiego Funduszu

Bardziej szczegółowo

2. Wykonanie zarządzenia powierza się Sekretarzowi Miasta. 3. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.

2. Wykonanie zarządzenia powierza się Sekretarzowi Miasta. 3. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania. ZARZĄDZENIE Nr 2888/2018 PREZYDENTA MIASTA KRAKOWA z dnia 25.10.2018 r. w sprawie przyjęcia i przekazania pod obrady Rady Miasta Krakowa projektu uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie realizacji Planu

Bardziej szczegółowo

BYDGOSKI PROJEKT MODERNIZACJI SYSTEMU ODWODNIENIA I DOSTOSOWANIA GO DO RETENCJI I ZAGOSPODAROWANIA WÓD OPADOWYCH

BYDGOSKI PROJEKT MODERNIZACJI SYSTEMU ODWODNIENIA I DOSTOSOWANIA GO DO RETENCJI I ZAGOSPODAROWANIA WÓD OPADOWYCH BYDGOSKI PROJEKT MODERNIZACJI SYSTEMU ODWODNIENIA I DOSTOSOWANIA GO DO RETENCJI I ZAGOSPODAROWANIA WÓD OPADOWYCH INTELIGENTNE ŁAGODZENIE KLIMATU W SKALI DUŻEGO MIASTA Stanisław Drzewiecki Prezes Zarządu

Bardziej szczegółowo

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Ochrona wód i gospodarka wodna

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Ochrona wód i gospodarka wodna Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Ochrona wód i gospodarka wodna Warszawa 2013 Skutecznie i efektywnie wspieramy działania na rzecz środowiska. NFOŚiGW lider systemu finansowania

Bardziej szczegółowo

Możliwość retencji deszczy nawalnych w zlewni rzeki miejskiej na przykładzie Potoku Oliwskiego w Gdańsku

Możliwość retencji deszczy nawalnych w zlewni rzeki miejskiej na przykładzie Potoku Oliwskiego w Gdańsku Możliwość retencji deszczy nawalnych w zlewni rzeki miejskiej na przykładzie Potoku Oliwskiego w Gdańsku Roman Cieśliński Uniwersytet Gdański 1 Katedra Hydrologii Powódź w Gdańsku istniała, istnieje i

Bardziej szczegółowo

OŚ PRIORYTETOWA IV RPO WO ZAPOBIEGANIE ZAGROŻENIOM KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE

OŚ PRIORYTETOWA IV RPO WO ZAPOBIEGANIE ZAGROŻENIOM KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE OŚ PRIORYTETOWA IV RPO WO 2014-2020 ZAPOBIEGANIE ZAGROŻENIOM KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE Oś priorytetowa Działanie IV Zapobieganie zagrożeniom 4.1 Mała retencja 1. LP Nazwa kryterium Źródło informacji

Bardziej szczegółowo

Kryterium Obecny zapis Propozycja zmian Uzasadnienie. Kryteria merytoryczne I stopnia. Kryteria merytoryczne I stopnia Kryterium nr 1

Kryterium Obecny zapis Propozycja zmian Uzasadnienie. Kryteria merytoryczne I stopnia. Kryteria merytoryczne I stopnia Kryterium nr 1 Nr Nr działania/ typ/podtyp projektu Kryterium Obecny zapis Propozycja zmian Uzasadnienie Kryterium nr 1 Kryterium nr 1 1. str. 39 Posiadanie danych geoprzestrzennych, w tym dotyczących powierzchni przepuszczalnych

Bardziej szczegółowo

Retencja wodna i jej znaczenie. cz. II

Retencja wodna i jej znaczenie. cz. II Retencja wodna i jej znaczenie cz. II Spis treści: 1. Cele lekcji 2. Podstawowe formy retencji 3. Pozytywne skutki retencjonowania wody 4. Ćwiczenia do materiału 5. Informacje zwrotne do ćwiczeń 7. Podsumowanie

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Załącznik nr 2 do Ogłoszenia OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Organizator: Akcelerator Technologii Informatycznych Pionier Sp. z o.o. ul. Ligocka 103 40 568 Katowice Opis Przedmiotu Zamówienia dla ogłoszenia

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie wodami opadowymi w Gdańsku w kontekście zmian klimatycznych. Ryszard Gajewski Gdańskie Wody Sp. z o.o

Zarządzanie wodami opadowymi w Gdańsku w kontekście zmian klimatycznych. Ryszard Gajewski Gdańskie Wody Sp. z o.o Zarządzanie wodami opadowymi w Gdańsku w kontekście zmian klimatycznych Ryszard Gajewski Gdańskie Wody Sp. z o.o Lipiec 2001r. Objętość zbiorników retencyjnych w Gdańsku [m³] 678826 450374 121712 136944

Bardziej szczegółowo

Klęski żywiołowe i katastrofy związane z wodą

Klęski żywiołowe i katastrofy związane z wodą Prof. dr hab. Jan Żelazo Klęski żywiołowe i katastrofy związane z wodą Krajowe Konsultacje Wodne Warszawa, 11 kwietnia, 2014r Klęski żywiołowe i katastrofy związane z wodą Zagrożenia związane z klęskami

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE Zarządzanie ryzykiem powodziowym

WPROWADZENIE Zarządzanie ryzykiem powodziowym WPROWADZENIE Zarządzanie ryzykiem powodziowym Witold Jaworski Centrum Modelowania Powodzi i Suszy w Krakowie Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy Radziejowice, 02.12.2014

Bardziej szczegółowo

Program Mikroretencji

Program Mikroretencji Program Mikroretencji 1 Klimatyczny Bilans Wodny - 2015; okres 1.VI-31.VIII. 2 Dawne mapy pokazują nam dobitnie jak wiele obiektów mikroretencji utraciliśmy na przestrzeni ostatnich lat. Na zdjęciu mapa

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do opracowania map zagrożenia i ryzyka powodziowego

Wprowadzenie do opracowania map zagrożenia i ryzyka powodziowego Wprowadzenie do opracowania map zagrożenia i ryzyka powodziowego ALBERT MALINGER INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PIB Centrum Modelowania Powodzi i Suszy w Poznaniu Warszawa 28.11.2012 ETAPY realizacji:

Bardziej szczegółowo

Hydrologia Tom II - A. Byczkowski

Hydrologia Tom II - A. Byczkowski Spis treści Hydrologia Tom II - A. Byczkowski 4. Hydronomia - metody analizy 4.1. Bilans wodny 4.1.1. Zasoby wodne hydrosfery 4.1.2. Pojęcie bilansu wodnego 4.1.3. Bilans wodny Ziemi, Europy i Polski 4.1.3.1.

Bardziej szczegółowo

Studia stacjonarne II stopnia (2-letnie magisterskie) Specjalność Hydrologia, meteorologia i klimatologia (HMK)

Studia stacjonarne II stopnia (2-letnie magisterskie) Specjalność Hydrologia, meteorologia i klimatologia (HMK) Studia stacjonarne II stopnia (2-letnie magisterskie) Specjalność Hydrologia, meteorologia i klimatologia (HMK) www.klimat.geo.uj.edu.pl www.hydro.geo.uj.edu.pl Fot. Z. Ustrnul Fot. J. Pociask-Karteczka

Bardziej szczegółowo

Adaptacja małych i średnich miast do zmian klimatu

Adaptacja małych i średnich miast do zmian klimatu Adaptacja małych i średnich miast do zmian klimatu dr inż. Krystian Szczepański Konin, 22 marca 2018 r. Adaptacja Adaptacja jest dostosowaniem się człowieka i przyrody do obserwowanych i prognozowanych

Bardziej szczegółowo

Odtworzenie infrastruktury przeciwpowodziowej i działania monitorujące

Odtworzenie infrastruktury przeciwpowodziowej i działania monitorujące Konferencja Prasowa 16.04.2013 r. Odtworzenie infrastruktury przeciwpowodziowej i działania monitorujące Witold Sumisławski Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej Usuwanie skutków powodzi Szkody powodziowe

Bardziej szczegółowo

ROLA WODY W ZRÓWNOWAŻONYM ZAGOSPODAROWANIU MIASTA KRAKOWA - PROPOZYCJE KOMPLEKSOWYCH ROZWIĄZAŃ

ROLA WODY W ZRÓWNOWAŻONYM ZAGOSPODAROWANIU MIASTA KRAKOWA - PROPOZYCJE KOMPLEKSOWYCH ROZWIĄZAŃ ROLA WODY W ZRÓWNOWAŻONYM ZAGOSPODAROWANIU MIASTA KRAKOWA - PROPOZYCJE KOMPLEKSOWYCH ROZWIĄZAŃ Mariusz CZOP Katedra Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej WODA W MIASTACH WODY PODZIEMNE występują poniżej

Bardziej szczegółowo

Geneza Programu. Region Wodny. Stan prac nad Programem Bezpieczeństwa Powodziowego w Regionie Wodnym Środkowej Wisły. Warszawa, r.

Geneza Programu. Region Wodny. Stan prac nad Programem Bezpieczeństwa Powodziowego w Regionie Wodnym Środkowej Wisły. Warszawa, r. Stan prac nad em Bezpieczeństwa Powodziowego w Regionie Wodnym Środkowej Wisły Warszawa, 27.03.2013 r. Powódź 2010 Geneza u Straty: ponad 12,8 mld zł 1% PKB Rozproszenie kompetencji, brak spójnego systemu

Bardziej szczegółowo

Zbiornik Goczałkowicki doświadczenia w zarządzaniu

Zbiornik Goczałkowicki doświadczenia w zarządzaniu Zbiornik Goczałkowicki doświadczenia w zarządzaniu Andrzej Siudy, Kierownik Zbiornika Zaporowego w Goczałkowicach Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów SA w Katowicach Projekt współfinansowany ze środków

Bardziej szczegółowo

Kierunkowe efekty kształcenia wraz z odniesieniem do efektów obszarowych. Ochrona środowiska studia I stopnia

Kierunkowe efekty kształcenia wraz z odniesieniem do efektów obszarowych. Ochrona środowiska studia I stopnia Załącznik 5 do uchwały nr 34/d/05/2012 Wydział Inżynierii Środowiska PK Kierunkowe efekty kształcenia wraz z odniesieniem do efektów Kierunek: Ochrona środowiska studia I stopnia Lista efektów z odniesieniem

Bardziej szczegółowo

Komitet Sterujący Programu Bezpieczeństwa Powodziowego w Dorzeczu Wisły Środkowej

Komitet Sterujący Programu Bezpieczeństwa Powodziowego w Dorzeczu Wisły Środkowej Komitet Sterujący Programu Bezpieczeństwa Powodziowego w Dorzeczu Wisły Środkowej Stan prac nad strategicznym dokumentem programowym Włocławek,16.05.2012 r. Opracowanie Planowanie oparte na produktach

Bardziej szczegółowo

INSTYSTU INŻYNIERII I GOSPODARKI WODNEJ Proponowane tematy prac dyplomowych

INSTYSTU INŻYNIERII I GOSPODARKI WODNEJ Proponowane tematy prac dyplomowych INSTYSTU INŻYNIERII I GOSPODARKI WODNEJ Proponowane tematy prac dyplomowych dr inż. Andrzej POTOCKI 1. Opracowanie algorytmu i wykonanie bilansu wodnego wybranego zbiornika retencyjnego. 2. Rola energetyki

Bardziej szczegółowo

Możliwości finansowania zadań inwestycyjnych z zakresu gospodarowania wodami opadowymi i roztopowymi

Możliwości finansowania zadań inwestycyjnych z zakresu gospodarowania wodami opadowymi i roztopowymi Możliwości finansowania zadań inwestycyjnych z zakresu gospodarowania wodami opadowymi i roztopowymi System finansowania ochrony środowiska w Polsce 50% 20% 40% 70% 10% 10% Nadwyżka 35% 100% 65% 2 Działalność

Bardziej szczegółowo

Gdański system monitoringu hydrologicznego

Gdański system monitoringu hydrologicznego Gdański system monitoringu hydrologicznego Stormwater Poland - Gdańsk 16 marca 2018 Gdańskie Wody Sp. z o.o W ciągu ostatnich osiemnastu lat w Gdańsku, aż czterokrotnie wystąpił opad ponad 100 letni powyżej

Bardziej szczegółowo

Sanitacja jako istotny problem gospodarki wodnej w dorzeczu Górnej G

Sanitacja jako istotny problem gospodarki wodnej w dorzeczu Górnej G Sanitacja jako istotny problem gospodarki wodnej w dorzeczu Górnej G Wisły Małgorzata Owsiany Katarzyna Król Seminarium nt. Eko- sanitacji & Zrównoważonego Zarządzania Gospodarką Ściekową Kraków 18 grudnia

Bardziej szczegółowo

BYDGOSKA RETENCJA Piotr Czarnocki Departament Zrównoważonego Rozwoju i Współpracy Międzynarodowej

BYDGOSKA RETENCJA Piotr Czarnocki Departament Zrównoważonego Rozwoju i Współpracy Międzynarodowej BYDGOSKA RETENCJA +2050 Piotr Czarnocki Departament Zrównoważonego Rozwoju i Współpracy Międzynarodowej POIŚ 2014-2020 Działanie 2.1 Adaptacja do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności

Bardziej szczegółowo

Gospodarka wodami opadowymi i roztopowymi budowa i przebudowa systemu odbioru, odprowadzania i oczyszczania wód opadowych i roztopowych w Lęborku

Gospodarka wodami opadowymi i roztopowymi budowa i przebudowa systemu odbioru, odprowadzania i oczyszczania wód opadowych i roztopowych w Lęborku Gospodarka wodami opadowymi i roztopowymi budowa i przebudowa systemu odbioru, odprowadzania i oczyszczania wód opadowych i roztopowych w Lęborku Projekt otrzymał dofinansowanie w ramach: Regionalnego

Bardziej szczegółowo

V. Odwodnienia komunikacyjne/retencja i melioracje miejskie Kanalizacja deszczowa, a odbiorniki wód opadowych

V. Odwodnienia komunikacyjne/retencja i melioracje miejskie Kanalizacja deszczowa, a odbiorniki wód opadowych V. Odwodnienia komunikacyjne/retencja i melioracje miejskie Kanalizacja deszczowa, a odbiorniki wód opadowych inż. Jarosław Rosa MSO Miejski System Odwodnienia System, którego nie można ograniczać do samej

Bardziej szczegółowo

ZLEWNIE RZEK BUGU I NARWI

ZLEWNIE RZEK BUGU I NARWI ZLEWNIE RZEK BUGU I NARWI ZASOBY WODNE I PRZYRODNICZE MONOGRAFIA pod redakcją Jana Dojlido i Bohdana Wieprzkowicza WARSZAWA 2007 SPIS TREŚCI WSTĘP 7 1. ZASOBY WODNE 9 1.1. EWOLUCJA POGLĄDÓW NA GOSPODARKĘ

Bardziej szczegółowo

Systemowe podejście do gospodarki wodami opadowymi na terenach zurbanizowanych

Systemowe podejście do gospodarki wodami opadowymi na terenach zurbanizowanych Systemowe podejście do gospodarki wodami opadowymi na terenach zurbanizowanych Patronat honorowy: dr Adam Hamerla dr Łukasz Pierzchała dr Leszek Trząski Główny Instytut Górnictwa tel.: 32 259 22 92 email:

Bardziej szczegółowo

Dynamika Zlewni (Rzecznej)

Dynamika Zlewni (Rzecznej) Dynamika Zlewni (Rzecznej) Skąd pochodzi woda, której używasz? Czy tam gdzie mieszkasz jest wystarczająca ilość wody czy też jej dostawy są ograniczone? Jakie czynniki mają wpływ na ilość i jakość wody

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie modeli symulacyjnych do planowania modernizacji kanalizacji deszczowej w Bydgoszczy. Marcin Skotnicki Paweł Kwiecień

Wykorzystanie modeli symulacyjnych do planowania modernizacji kanalizacji deszczowej w Bydgoszczy. Marcin Skotnicki Paweł Kwiecień Wykorzystanie modeli symulacyjnych do planowania modernizacji kanalizacji deszczowej w Bydgoszczy Marcin Skotnicki Paweł Kwiecień Cel: Cel i zakres referatu Przedstawienie możliwości wykorzystania modeli

Bardziej szczegółowo

Gdzie i jak zwiększać zasoby dyspozycyjne wód powierzchniowych?

Gdzie i jak zwiększać zasoby dyspozycyjne wód powierzchniowych? Gdzie i jak zwiększać zasoby dyspozycyjne wód powierzchniowych? dr hab. Magdalena Matysik dr hab. Damian Absalon Projekt: Opracowanie planu przeciwdziałania skutkom suszy na obszarach dorzeczy Nr Projektu:

Bardziej szczegółowo

System gospodarowania wodami opadowymi

System gospodarowania wodami opadowymi zagrożenia klimatyczne objęte działaniem System gospodarowania wodami opadowymi Działanie ukierunkowane jest na opracowanie systemu zrównoważonego gospodarowania wodami opadowymi spełniającego następujące

Bardziej szczegółowo

Suche zbiorniki przeciwpowodziowe. Michał Szydłowski, prof.pg Kierownik Katedry Hydrotechniki Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska PG

Suche zbiorniki przeciwpowodziowe. Michał Szydłowski, prof.pg Kierownik Katedry Hydrotechniki Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska PG Michał Szydłowski, prof.pg Kierownik Katedry Hydrotechniki Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska PG Trzy integralne strategie ograniczania skutków powodzi Trzymać wodę z daleka od ludzi Trzymać ludzi

Bardziej szczegółowo

Zintegrowane zarządzanie zasobami wodnymi w Metropolii Poznań

Zintegrowane zarządzanie zasobami wodnymi w Metropolii Poznań Zintegrowane zarządzanie zasobami wodnymi w Metropolii Poznań Prof. UAM dr hab. Renata Graf Zakład Hydrologii I Gospodarki Wodnej, Instytut Geografii Fizycznej I Kształtowania Środowiska Przyrodniczego,

Bardziej szczegółowo

Nowe Prawo wodne. r.pr. Hubert Schwarz.

Nowe Prawo wodne. r.pr. Hubert Schwarz. Nowe Prawo wodne r.pr. Hubert Schwarz 1 Rodzaje wód: - podziemne (wody znajdujące się pod powierzchnią ziemi w strefie nasycenia, w tym gruntowe w bezpośredniej styczności z gruntem lub podglebiem) i powierzchniowe;

Bardziej szczegółowo

ZMIANY KLIMATU A OPRACOWANIA PLANISTYCZNE

ZMIANY KLIMATU A OPRACOWANIA PLANISTYCZNE KLIMATYCZNE FORUM METROPOLITALNE GDAŃSK 27-28.02.2017 R. ZMIANY KLIMATU A OPRACOWANIA PLANISTYCZNE EDYTA DAMSZEL TUREK : DYREKTOR BIURA ROZWOJU GDAŃSKA Plan wystąpienia 1. Podstawowe kierunki działań wobec

Bardziej szczegółowo

Suma godz. Liczba godzin Ćwiczenia aud. wyk. proj. lab. P/O

Suma godz. Liczba godzin Ćwiczenia aud. wyk. proj. lab. P/O PLAN STUDIÓW Obowiązuje od roku ak. 20/208 Kierunek: Inżynieria Środowiska Studia: stacjonarne II stopnia Data utworzenia: 20-2-20 Liczba godzin Ćwiczenia ć ć Rok II ć Język obcy lub elektyw w języku angielskim

Bardziej szczegółowo

Lista pytań ogólnych na egzamin inżynierski

Lista pytań ogólnych na egzamin inżynierski Lista pytań ogólnych na egzamin inżynierski numer Pytanie 1 Trzy podstawowe rodzaje przestrzeni, podstawowe cechy przestrzeni 2 Funkcje zagospodarowania przestrzeni i zależność między nimi 3 Przestrzenne

Bardziej szczegółowo

Ocena aktualnej i prognozowanej sytuacji meteorologicznej i hydrologicznej na okres 24.07-28.07.2015r.

Ocena aktualnej i prognozowanej sytuacji meteorologicznej i hydrologicznej na okres 24.07-28.07.2015r. Warszawa, dn.24.07.2015 Ocena aktualnej i prognozowanej sytuacji meteorologicznej i hydrologicznej na okres 24.07-28.07.2015r. wg stanu na godz. 14:00 dnia 24.07.2015 r. 1. Prognoza pogody dla Polski na

Bardziej szczegółowo

Inżynieria Środowiska egzamin magisterski

Inżynieria Środowiska egzamin magisterski Inżynieria Środowiska egzamin magisterski Pytania specjalizacyjne: Studia stacjonarne Specjalizacja: Inżynieria wodna 1. Podstawowe metody uwzględniania procesów źródłowych w przenoszeniu masy. 2. Podstawowe

Bardziej szczegółowo

Kluczowe problemy gospodarki wodnej w Polsce

Kluczowe problemy gospodarki wodnej w Polsce Grzegorz WIELGOSIŃSKI Politechnika Łódzka Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Kluczowe problemy gospodarki wodnej w Polsce ŁÓDZKIE - SMART REGION with SMART CITIES WATER CHALLENGES Łódź,

Bardziej szczegółowo

charakterystyka uzyskiwanych kosztów i korzyści przyrodniczych i/lub społeczno-gospodarczych

charakterystyka uzyskiwanych kosztów i korzyści przyrodniczych i/lub społeczno-gospodarczych Tab. 3. Katalog alernatyw funkcjonalnych Zał. nr 3 identyfikacja sposobów użytkowania wód identyfikacja alternatyw funkcjonalnych przyczyny niemożliwości osiągnięcia DSE w zakresie hydromorfologii (istniejące

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK 7. PROJEKT OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ ODRA-WISŁA Lista zadań inwestycyjnych (stan na styczeń 2015)

ZAŁĄCZNIK 7. PROJEKT OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ ODRA-WISŁA Lista zadań inwestycyjnych (stan na styczeń 2015) ZAŁĄCZNIK 7. PROJEKT OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ ODRA-WISŁA Lista zadań inwestycyjnych (stan na styczeń 2015) Symbol 1A.1 Chlewice-Porzecze. Wał cofkowy rzeki Odry przy rzece Myśli. 1A.2 Zabezpieczenie

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE POTENCJAŁU WODY W PLANOWANIU PRZESTRZENNYM

WYKORZYSTANIE POTENCJAŁU WODY W PLANOWANIU PRZESTRZENNYM WYKORZYSTANIE POTENCJAŁU WODY W PLANOWANIU PRZESTRZENNYM Szczelne nawierzchnie Utwardzone place Betonowe nabrzeża Brak powierzchni biologicznie czynnej Bydgoszcz miasto nad dwiema rzekami

Bardziej szczegółowo

Dobre dane referencyjne oraz ich praktyczne wykorzystanie podstawą planowania i realizacji zadań

Dobre dane referencyjne oraz ich praktyczne wykorzystanie podstawą planowania i realizacji zadań Dobre dane referencyjne oraz ich praktyczne wykorzystanie podstawą planowania i realizacji zadań Agnieszka Partyka Kierownik Referatu Geodezji i Kartografii - Wojewódzkiego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej

Bardziej szczegółowo

Rola i znaczenie małej retencji dla jakości życia i środowiska na obszarach wiejskich, przeciwdziałanie zmianom klimatu.

Rola i znaczenie małej retencji dla jakości życia i środowiska na obszarach wiejskich, przeciwdziałanie zmianom klimatu. Mała Retencja - Duża Sprawa kampania na rzecz poprawy małej retencji na obszarach wiejskich Rola i znaczenie małej retencji dla jakości życia i środowiska na obszarach wiejskich, przeciwdziałanie zmianom

Bardziej szczegółowo

Bazy danych a planowanie strategiczne w gospodarce wodnej. Witold Sumisławski Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej

Bazy danych a planowanie strategiczne w gospodarce wodnej. Witold Sumisławski Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej Bazy danych a planowanie strategiczne w gospodarce wodnej Witold Sumisławski Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej Cechy gospodarki wodnej: Dotyka całego obszaru kraju Dotyka wszystkich sektorów gospodarki

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do tematyki zrównoważonego gospodarowania wodą na terenach zurbanizowanych

Wprowadzenie do tematyki zrównoważonego gospodarowania wodą na terenach zurbanizowanych Wprowadzenie do tematyki zrównoważonego gospodarowania wodą na terenach zurbanizowanych Agnieszka Kapusta Kierownik projektów Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie Cites Idea zrównoważonego rozwoju Zrównoważony

Bardziej szczegółowo

Odpowiedzi na wezwanie RDOŚ z dnia 29.04.2015r. (pismo znak: WOOŚ- II.4210.54.2014.MW).

Odpowiedzi na wezwanie RDOŚ z dnia 29.04.2015r. (pismo znak: WOOŚ- II.4210.54.2014.MW). Odpowiedzi na wezwanie RDOŚ z dnia 29.04.2015r. (pismo znak: WOOŚ- II.4210.54.2014.MW). ochrona przed hałasem: 1) Wykaz na stronie 56 Aneksu nr 1 z marca 2015 został ujednolicony w zakresie zastosowanych

Bardziej szczegółowo

Aspekty prawne i techniczne gospodarki wodami deszczowymi

Aspekty prawne i techniczne gospodarki wodami deszczowymi Aspekty prawne i techniczne gospodarki wodami deszczowymi Patronat honorowy: mgr inż. Paweł Łabaj Główny Instytut Górnictwa tel.: 32 259 24 61 email: plabaj@gig.eu Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu

Bardziej szczegółowo

Adaptacja do zmian klimatu w m.st. Warszawie

Adaptacja do zmian klimatu w m.st. Warszawie Adaptacja do zmian klimatu w m.st. Warszawie Izabela Jakubczak Biuro Infrastruktury Urzędu m.st. Warszawy 12 kwietnia 2018 r. Warszawa Zrównoważony rozwój Warszawy Luty 2009 Wrzesień 2011 Przystąpienie

Bardziej szczegółowo

BYDGOSKI PROJEKT MODERNIZACJI SYSTEMU ODWADNIANIA I DOSTOSOWANIA GO DO RETENCJI I ZAGOSPODAROWANIA WÓD OPADOWYCH

BYDGOSKI PROJEKT MODERNIZACJI SYSTEMU ODWADNIANIA I DOSTOSOWANIA GO DO RETENCJI I ZAGOSPODAROWANIA WÓD OPADOWYCH BYDGOSKI PROJEKT MODERNIZACJI SYSTEMU ODWADNIANIA I DOSTOSOWANIA GO DO RETENCJI I ZAGOSPODAROWANIA WÓD OPADOWYCH CO MAMY? STAN ISTNIEJĄCY KANALIZACJI DESZCZOWEJ W MIEŚCIE Długość kanalizacji deszczowej

Bardziej szczegółowo

Do czego potrzebne jest planowanie przestrzenne w adaptacji do zmian klimatu? Kto decyduje o tym co się planuje?

Do czego potrzebne jest planowanie przestrzenne w adaptacji do zmian klimatu? Kto decyduje o tym co się planuje? 2013-09-29 1 Do czego potrzebne jest planowanie przestrzenne w adaptacji do zmian klimatu? Kto decyduje o tym co się planuje? 2013-09-29 2 Stan Prawny studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego

Bardziej szczegółowo

DD GROUP innovative productsd

DD GROUP innovative productsd 41 42 Zagospodarowanie wody deszczowej 43 Zrozumienie istoty problemu wody deszczowej SCHEMAT ZIAŁANIA Zagospodarowanie wody deszczowej to wyzwanie XXI wieku System rozsączania i retencji wody deszczowej

Bardziej szczegółowo

Projekt aktualizacji Programu wodnośrodowiskowego. - programy działań dotyczące Regionu Wodnego Środkowej Odry. 11 czerwca 2015 r.

Projekt aktualizacji Programu wodnośrodowiskowego. - programy działań dotyczące Regionu Wodnego Środkowej Odry. 11 czerwca 2015 r. Projekt aktualizacji Programu wodnośrodowiskowego kraju - - programy działań dotyczące Regionu Wodnego Środkowej Odry 11 czerwca 2015 r. Wałbrzych PLAN PREZENTACJI 1. Aktualizacja Programu Wodno-środowiskowego

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie systemu wymiany informacji PLUSK jako narzędzia bilansowania zasobów wodnych

Wykorzystanie systemu wymiany informacji PLUSK jako narzędzia bilansowania zasobów wodnych Wykorzystanie systemu wymiany informacji PLUSK jako narzędzia bilansowania zasobów wodnych dr inż. Rafał Kokoszka Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie PLAN PREZENTACJI 1. Informacje o Projekcie

Bardziej szczegółowo

Budowa stabilnego modelu gospodarki wodnej w Polsce. Witold Sumisławski Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej

Budowa stabilnego modelu gospodarki wodnej w Polsce. Witold Sumisławski Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej Budowa stabilnego modelu gospodarki wodnej w Polsce Witold Sumisławski Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej Kluczowe problemy gospodarki wodnej w Polsce: Wieloletnia niska ranga gospodarki wodnej

Bardziej szczegółowo

Cele środowiskowe dla wód -doświadczenia RDOŚ w Krakowie. Radosław Koryga Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie

Cele środowiskowe dla wód -doświadczenia RDOŚ w Krakowie. Radosław Koryga Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie Cele środowiskowe dla wód -doświadczenia RDOŚ w Krakowie Radosław Koryga Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie źródło: www.kp.org.pl źródło: www.kp.org.pl, P. Pawlaczyk Warunki referencyjne

Bardziej szczegółowo