Szanowna Pani Marszałek. Przekazuję przyjęty przez Radę Ministrów dokument:

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Szanowna Pani Marszałek. Przekazuję przyjęty przez Radę Ministrów dokument:"

Transkrypt

1 SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII kadencja Prezes Rady Ministrów DKRM (2)/14 Druk nr 2301 Warszawa, 31 marca 2014 r. Pani Ewa Kopacz Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowna Pani Marszałek. Przekazuję przyjęty przez Radę Ministrów dokument: - Sprawozdanie z wykonania ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w okresie od dnia 1 stycznia 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r. Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra Zdrowia do reprezentowania stanowiska Rządu w tej sprawie w toku prac parlamentarnych. Z poważaniem (-) Donald Tusk

2 RADA MINISTRÓW Sprawozdanie z wykonania ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w okresie od dnia 1 stycznia 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r. Warszawa 2014 r. Zgodnie z art. 20 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2012 r. poz. 1356), sprawozdanie jest corocznie składane przez Radę Ministrów Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej.

3 Spis treści Wstęp... 5 CEL STRATEGICZNY Ograniczenie szkód zdrowotnych, wynikających ze spożywania alkoholu Cel cząstkowy Poszerzenie wiedzy naukowej na temat zaburzeń wynikających z używania alkoholu Cel cząstkowy Ograniczenie szkód zdrowotnych wynikających z picia szkodliwego i uzależnienia od alkoholu, w tym zmniejszenie odsetka konsumentów spożywających alkohol ryzykownie i szkodliwie Cel cząstkowy Poprawa stanu psychofizycznego i funkcjonowania społecznego osób uzależnionych od alkoholu CEL STRATEGICZNY Zmniejszenie dostępności i zmiana struktury spożywanego alkoholu Cel cząstkowy Zmniejszenie spożycia napojów alkoholowych i zmiana struktury spożycia CEL STRATEGICZNY Ograniczenie zaburzeń życia rodzinnego, w tym szkód zdrowotnych i rozwojowych dzieci z rodzin z problemem alkoholowym Cel cząstkowy Zwiększenie dostępności i poprawa jakości pomocy dzieciom z rodzin z problemem alkoholowym Cel cząstkowy Zwiększenie kompetencji osób zajmujących się pomaganiem dzieciom z rodzin z problemem alkoholowym Cel cząstkowy Poprawa funkcjonowania rodziny dotkniętej problemami picia szkodliwego i uzależnienia od alkoholu Cel cząstkowy Poprawa funkcjonowania dorosłych członków rodzin osób pijących alkohol ryzykownie i szkodliwie CEL STRATEGICZNY Ograniczenie zjawiska picia alkoholu przez dzieci i młodzież Cel cząstkowy Zwiększenie jakości i dostępności programów profilaktycznych Cel cząstkowy Utrwalenie postaw abstynenckich w środowisku dzieci i młodzieży oraz zwiększenie świadomości młodzieży w zakresie szkód wynikających z picia alkoholu Cel cząstkowy Zmniejszenie liczby młodzieży często pijącej alkohol i upijającej się Cel cząstkowy Zmiana postaw dorosłych wobec picia alkoholu przez dzieci i młodzież oraz zwiększenie kompetencji wychowawczych rodziców

4 CEL STRATEGICZNY Ograniczenie skali zjawiska przemocy w rodzinie oraz zwiększenie skuteczności pomocy rodzinom Cel cząstkowy Zwiększenie dostępności i podniesienie jakości pomocy dla ofiar przemocy w rodzinie z problemem alkoholowym - dorosłych i dzieci Cel cząstkowy Zwiększenie kompetencji służb działających w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinach z problemem alkoholowym Cel cząstkowy Zwiększenie dostępności i podniesienie jakości oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych Cel cząstkowy Zwiększenie wiedzy społeczeństwa na temat przemocy w rodzinie, możliwości przeciwdziałania zjawisku oraz sposobów reagowania i uzyskania pomocy CEL STRATEGICZNY Poprawa jakości działań podejmowanych przez gminy w ramach gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz ograniczenie wydatkowania środków finansowych na zadania niezwiązane z profilaktyką i rozwiązywanie problemów alkoholowych Cel cząstkowy Podniesienie kompetencji członków Gminnych Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz pełnomocników/koordynatorów gminnych programów w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych w społecznościach lokalnych Cel cząstkowy Zwiększenie wiedzy wójtów/burmistrzów/prezydentów miast oraz radnych w zakresie polityki lokalnej wobec alkoholu jako zadania własnego gminy Cel cząstkowy Zwiększenie liczby gminnych programów uwzględniających diagnozę lokalnych problemów, zasobów i potrzeb w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych Cel cząstkowy Poprawa jakości nadzoru nad realizacją gminnych programów wykonywanego przez Regionalne Izby Obrachunkowe, Najwyższą Izbę Kontroli oraz Wojewodów CEL STRATEGICZNY Ograniczenie przypadków naruszeń prawa w związku z alkoholem Cel cząstkowy Ograniczanie przypadków nielegalnej produkcji lub wprowadzania do obrotu alkoholu (w tym przemytu i wykorzystywania niezgodnie z przeznaczeniem alkoholu etylowego skażonego) Cel cząstkowy Zmniejszenie skali naruszeń prawa w zakresie sprzedaży alkoholu bez wymaganego zezwolenia oraz wbrew jego warunkom i zasadom Cel cząstkowy Ograniczanie zjawiska prowadzenia pojazdów pod wpływem alkoholu

5 Cel cząstkowy Zmniejszenie liczby przestępstw oraz innych przypadków naruszeń prawa popełnianych przez osoby będące pod wpływem alkoholu (w tym ograniczenie zjawiska picia alkoholu w miejscach publicznych wskazanych w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi) Cel cząstkowy Ograniczenie przypadków nielegalnej reklamy i promocji napojów alkoholowych CEL STRATEGICZNY Oszacowanie strat ekonomicznych związanych z alkoholem Finansowanie realizacji zadań wynikających z ustawy o wychowaniu w trzeźwości 79 4

6 Wstęp Zgodnie z art. 20 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2012 r. poz. 1356), zwanej dalej ustawą o wychowaniu w trzeźwości, sprawozdanie z wykonania ustawy jest corocznie składane przez Radę Ministrów Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości określa zadania organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego zobowiązanych do podejmowania działań zmierzających do ograniczania spożycia napojów alkoholowych oraz zmiany struktury ich spożywania, inicjowania i wspierania przedsięwzięć mających na celu zmianę obyczajów w zakresie sposobu spożywania tych napojów, działania na rzecz trzeźwości w miejscu pracy, przeciwdziałania powstawaniu i usuwania następstw nadużywania alkoholu, a także wspierania działalności w tym zakresie organizacji społecznych i zakładów pracy. Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o wychowaniu w trzeźwości, zadania w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi, są uwzględniane w założeniach polityki społeczno-gospodarczej w postaci Narodowego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Uwzględniając powyższe przepisy, sprawozdanie z wykonania ustawy o wychowaniu w trzeźwości w okresie od dnia 1 stycznia 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r. zostało przygotowane zgodnie ze strukturą Narodowego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata (przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 22 marca 2011 r.). Celem prowadzonej polityki państwa wobec alkoholu jest przede wszystkim przeciwdziałanie oraz ograniczanie szkód powodowanych przez konsumpcję alkoholu. Wszelkie działania w tym zakresie są podejmowane w ramach systemu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych opartego na trzech, wzajemnie komplementarnych programach, realizowanych na poszczególnych poziomach administracji samorządowej oraz Narodowego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Ważnymi partnerami w realizacji zadań wynikających z ustawy o wychowaniu w trzeźwości są organizacje społeczne. Prowadzą one m.in. pracę socjoterapeutyczną z dziećmi z rodzin z problemem alkoholowym, opracowują i prowadzą programy profilaktyczne oraz szkolenia z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Wielkość spożycia oraz dostępność napojów alkoholowych Rycina 1. Wielkość spożycia alkoholu w latach

7 Wskaźnikiem pokazującym zmiany w spożywaniu alkoholu na przestrzeni lat jest wielkość spożycia 100% alkoholu w przeliczeniu na jednego mieszkańca. W 2012 r. spożycie 100% alkoholu w przeliczeniu na jednego mieszkańca Rzeczypospolitej Polskiej wyniosło 9,16 l i było o 0,09 l niższe niż w 2011 r. W stosunku do 2011 r. istotnie zmieniła się struktura spożywanych napojów alkoholowych: o 3,5% wzrósł udział piwa, udział wyrobów spirytusowych spadł o 3%, natomiast udział wyrobów winiarskich spadł o 0,6%. Więcej informacji na temat wielkości spożycia oraz dostępności napojów alkoholowych znajduje się w rozdziale - CEL STRATEGICZNY Zmniejszenie dostępności i zmiana struktury spożywanego alkoholu. Szkody zdrowotne związane z piciem alkoholu, w tym z uzależnieniem Według Światowej Organizacji Zdrowia alkohol znajduje się na trzecim, a w Europie na drugim 1 miejscu wśród czynników ryzyka dla zdrowia populacji, a ponad 60 rodzajów chorób i urazów wiąże się z jego spożywaniem. Uzależnienie jest zaburzeniem bio-psychospołecznym, choroby występujące na tle używania alkoholu to przede wszystkim: urazy, zaburzenia umysłowe i psychiczne, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, nowotwory, choroby układu sercowo-naczyniowego, zaburzenia immunologiczne, choroby układu kostnoszkieletowego, dysfunkcje układu rozrodczego i szkody prenatalne. Badania epidemiologiczne zrealizowane w Rzeczypospolitej Polskiej na przełomie 2010 i 2011 r. wskazują na to, że 2,4% dorosłych mieszkańców naszego kraju (ponad osób) spełnia kryteria uzależnienia od alkoholu 2. W Rzeczypospolitej Polskiej leczenie uzależnienia jest dobrowolne, za wyjątkiem sytuacji sądowego zobowiązania do leczenia. Leczenie zaburzeń wynikających z używania alkoholu oraz zaburzeń wynikających z nadużywania alkoholu przez osoby bliskie jest bezpłatne, również dla osób nieubezpieczonych. Placówkami leczenia uzależnienia od alkoholu są: poradnie terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia, poradnie leczenia uzależnień, całodobowe oddziały terapii uzależnienia od alkoholu, całodobowe oddziały leczenia uzależnień, dzienne oddziały terapii uzależnienia od alkoholu, dzienne oddziały leczenia uzależnień, oddziały leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych oraz hostele dla osób uzależnionych od alkoholu. Osoby mające sądowe zobowiązanie do podjęcia leczenia odwykowego mogą realizować je we wszystkich placówkach leczenia uzależnienia od alkoholu finansowanych ze środków NFZ. Lista adresowa placówek znajduje się na stronie Z danych Instytutu Psychiatrii i Neurologii, zwanego dalej IPiN, wynika, że w systemie opieki psychiatrycznej (w tym w placówkach leczenia uzależnienia od alkoholu) leczono w 2011 r osób (w 2010 r , w 2009 r ) z rozpoznaniem zaburzeń spowodowanych używaniem alkoholu. Zestawienie danych Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, zwanej dalej PARPA, oraz danych uzyskanych z Narodowego Funduszu Zdrowia, zwanego dalej NFZ, pokazuje znaczący wzrost liczby poradni i dziennych oddziałów terapii uzależnienia od alkoholu. 1 Źródło: Światowa Organizacja Zdrowia, 2 Wyniki badania EZOP, Moskalewicz J., Kiejna A., Wojtyniak B. (red.), Kondycja psychiczna mieszkańców Polski, Instytut Psychiatrii i Neurologii,

8 Analiza wsparcia w 2012 r. placówek leczenia uzależnienia od alkoholu ze strony samorządów gmin pokazuje, że łączna wysokość środków przeznaczonych na dofinansowanie lecznictwa odwykowego w ramach gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych wynosiła zł i była niższa w porównaniu z 2011 r. o zł. Wydatki te stanowiły 6% wszystkich środków przeznaczonych przez gminy na realizację zadań gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych (w 2011 r. 7%). 57% gmin nie przekazało w 2012 r. na ten cel żadnych środków. Więcej informacji na temat szkód zdrowotnych związanych z piciem alkoholu, w tym z uzależnieniem, znajduje się w rozdziale - CEL STRATEGICZNY Ograniczenie szkód zdrowotnych, wynikających ze spożywania alkoholu. Spożywanie alkoholu przez osoby niepełnoletnie Istotnym problemem zdrowia publicznego jest spożywanie alkoholu przez młodzież. Wg badań prowadzonych w 2011 r. w Rzeczypospolitej Polskiej w ramach międzynarodowego projektu ESPAD 3 napoje alkoholowe są najbardziej rozpowszechnioną substancją psychoaktywną wśród młodzieży. Z badań tych wynika, że chociaż raz w ciągu całego swojego życia piło alkohol 87,3% uczniów klas trzecich szkół gimnazjalnych (wiek: lat) i 95,2% uczniów z klas drugich szkół ponadgimnazjalnych (wiek: lat). Działania profilaktyczne wśród dzieci i młodzieży są podejmowane przez niemal wszystkie jednostki samorządu terytorialnego w Rzeczypospolitej Polskiej. W ramach działalności informacyjnej i edukacyjnej ukierunkowanej na tę grupę samorządy gminne realizowały programy profilaktyczne na terenie szkół oraz w środowisku lokalnym. W programach tych uczestniczyła niemal połowa polskich uczniów ( w szkolnych programach profilaktycznych, a w środowiskowych programach profilaktycznych). Więcej informacji na temat spożywania alkoholu przez osoby niepełnoletnie znajduje się w rozdziale - CEL STRATEGICZNY Ograniczenie zjawiska picia alkoholu przez dzieci i młodzież. Zaburzenia życia rodzinnego związane z alkoholem, w tym zjawisko przemocy w rodzinie Dzieci wychowujące się w rodzinach dotkniętych problemem alkoholowym (uzależnienie lub nadużywanie alkoholu przed jednego lub oboje rodziców) żyją w stanie chronicznego napięcia i stresu. Jest to związane z niezaspokajaniem przez rodziców ich podstawowych potrzeb. Dzieci doświadczają wielu traumatycznych sytuacji związanych z konfliktami w domu, a także niewypełnianiem ról rodzicielskich przez uzależnionych bądź współuzależnionych rodziców. Wiele rodzin z problemem alkoholowym jest dotkniętych przemocą domową. Z danych policyjnych dotyczących interwencji domowych wynika, że w 2012 r. blisko 61% sprawców przemocy w rodzinie w chwili interwencji policji było pod wpływem alkoholu. Niemal 1/5 z nich została przewieziona do izb wytrzeźwień. Wynikające ze znowelizowanej w 2010 r. ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493, z późn. zm.) regulacje prawne w istotny sposób wpłynęły na realizację zadań służących ochronie rodzin przed 3 Badanie European School Survey Project on Alcohol and Drugs (ESPAD) realizowane w 2011 r. przez IPiN. 7

9 przemocą i uzupełniły ofertę dla członków tych rodzin tworzoną w oparciu o przepisy ustawy o wychowaniu w trzeźwości. Szczególnie widoczne jest to, kiedy weźmiemy pod uwagę rosnącą liczbę działających zespołów interdyscyplinarnych czy liczbę szkoleń służących podnoszeniu kompetencji służb w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie i pomocy członkom rodzin z problemem przemocy. Ważnym wskaźnikiem działań podejmowanych wobec zjawiska przemocy w rodzinie w Rzeczypospolitej Polskiej jest liczba interwencji policji w sytuacji przemocy w rodzinie. Zwraca uwagę malejąca liczba interwencji policji z wykorzystaniem procedury Niebieskiej Karty (z interwencji w 2010 r. do w 2012 r.). Wydaje się, iż faktu takiego nie należy interpretować jako konsekwencji zmniejszenia rozmiarów zjawiska przemocy w rodzinie, tym bardziej, że wskaźniki aktywności innych służb (pomoc społeczna, gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych) w tym zakresie były w 2012 r. istotnie wyższe w porównaniu do lat poprzednich. Należy podkreślić, że członkowie gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych uruchomili procedurę Niebieskiej Karty w blisko przypadków, jednak taka praktyka ma miejsce zaledwie w nieco ponad 1/5 gmin. Więcej informacji na temat zaburzenia życia rodzinnego związanego z alkoholem, w tym zjawiska przemocy w rodzinie znajduje się w rozdziale CEL STRATEGICZNY Ograniczenie skali zjawiska przemocy w rodzinie oraz zwiększenie skuteczności pomocy rodzinom. Nietrzeźwość w miejscach publicznych Statystyki policyjne pokazują związek alkoholu z przestępczością. W 2012 r. w sposób istotny zanotowano zmiany udziału osób nietrzeźwych wśród osób popełniających przestępstwa w przypadku zgwałceń spadek z 71,4% w 2011 r. do 64,3% w 2012 r. W przypadku pozostałych kategorii odsetek osób nietrzeźwych pozostał na poziomie porównywalnym z 2011 r. Alkohol jest jednym z problemów bezpieczeństwa ruchu drogowego. W porównaniu do 2011 r. w 2012 r. nastąpił spadek liczby wypadków spowodowanych przez nietrzeźwych kierujących o 381 (-14%), natomiast wzrosła liczba osób zabitych o 6 osób (+2%). W 2012 r. policjanci ruchu drogowego poddali badaniom na zawartość alkoholu uczestników ruchu, w wyniku czego ujawniono przypadków kierujących pod wpływem alkoholu (jest to o 7,2% mniej niż w 2011 r.). W związku z podjętymi działaniami zatrzymano praw jazdy i jest to o 1,4% więcej niż w 2011 r. (80% ogółu zatrzymanych praw jazdy). W porównaniu do 2011 r. nastąpił wzrost o 3% w stosunku do ogółu zatrzymanych praw jazdy. Więcej informacji na temat nietrzeźwości w miejscach publicznych znajduje się w rozdziale CEL STRATEGICZNY Ograniczenie przypadków naruszeń prawa w związku z alkoholem. Działania podejmowane przez gminy Zgodnie z polskim modelem rozwiązywania problemów alkoholowych większość uprawnień oraz środków finansowych znajduje się na poziomie samorządów gmin. To samorządy gmin decydują o lokalnej polityce wobec alkoholu, realizowanej w formie gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Dlatego ważne jest, by programy były tworzone w oparciu o najnowszą wiedzę naukową dotyczącą skutecznych form pomocy oraz diagnozę problemów alkoholowych występujących w gminie. 8

10 Kluczową rolę w rozwiązywaniu problemów alkoholowych na szczeblu gminy odgrywają gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych. Są one powoływane w każdej gminie i zgodnie z intencją ustawodawcy stanowią interdyscyplinarny zespół ekspertów w sprawach związanych z alkoholem. Dlatego tak ważnym zadaniem jest podnoszenie i doskonalenie kompetencji członków gminnych komisji. Opracowanie skutecznych gminnych programów wymaga odpowiednich kompetencji, umiejętności i najnowszej wiedzy w tej dziedzinie. W tym kontekście za ważne należy uznać, że w 2012 r. w około połowie gmin zorganizowano szkolenia dla członków gminnych komisji profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Wzrosła również aktywność członków komisji w kwestii przeciwdziałania przemocy w rodzinie kontaktowali się z większą liczbą ofiar przemocy, podjęli też więcej działań wobec członków rodzin, w których dochodzi do przemocy. Wnioski i rekomendacje Wykonanie zadań sformułowanych w Narodowym Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych możliwe jest wyłącznie przy współpracy realizatorów wymienionych w Programie w działaniach edukacyjnych, profilaktycznych, administracyjnych i leczniczych prowadzonych przez administrację centralną i jednostki samorządu terytorialnego. Na szczególne podkreślenie zasługuje konieczność diagnozowania problemów i wykorzystywania wiedzy naukowej do prowadzenia tych działań w sposób skuteczny. Lepsza jakość prowadzonych prac połączona z łatwym dostępem do wiedzy i bezwzględnym przestrzeganiem obowiązującego prawa pozwoli na ograniczenie szkód powodowanych przez legalną substancję psychoaktywną jaką jest alkohol. Biorąc pod uwagę przytoczone powyżej informacje konieczne jest: 1) zmniejszanie dostępności fizycznej i ekonomicznej alkoholu; 2) rozpowszechnianie i rozwijanie programów profilaktycznych o naukowo sprawdzonej skuteczności; 3) wypracowanie standardów jakości pomocy udzielanej dzieciom z rodzin z problemem alkoholowym oraz zapewnienie stabilnej sytuacji finansowej specjalistycznym placówkom pomagającym dzieciom z rodzin z problemem alkoholowym; 4) wzmocnienie działań oraz aktywizacja służb mających na celu przeciwdziałanie przemocy w rodzinie; 5) wzmocnienie działań mających na celu zmniejszenie problemu nietrzeźwości na drogach, 6) podnoszenie jakości gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania programów alkoholowych oraz pełnego wydatkowaniu środków w tym zakresie w celu zwiększenia efektywności tych programów; 7) zwiększenie skuteczności działań podejmowanych przez członków gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. 9

11 CEL STRATEGICZNY Ograniczenie szkód zdrowotnych, wynikających ze spożywania alkoholu Ponad 80% dorosłych mieszkańców Rzeczypospolitej Polskiej spożywa alkohol. Postawy abstynenckie są częstsze wśród kobiet (25,5%), niż wśród mężczyzn (10,9%). Większość konsumentów alkoholu spożywa go na poziomie niskiego ryzyka szkód, jednak blisko 12% dorosłych Polaków nadużywa alkoholu, tzn. pije go w sposób powodujący szkody zdrowotne i społeczne. Do grupy tej zalicza się osoby nieuzależnione (określane jako pijące szkodliwie) i uzależnione od alkoholu. Próba ekstrapolacji wyników badań epidemiologicznych na populację ludności Rzeczypospolitej Polskiej w wieku lata daje liczbę ponad 3 mln osób, u których można rozpoznać zaburzenia psychiczne lub zaburzenia zachowania wynikające ze spożywania alkoholu, wśród nich jest ponad 0,6 mln osób uzależnionych od alkoholu. Problemy alkoholowe dotykają zdecydowanie częściej mężczyzn (20,4%) niż kobiet (3,5%) 4. Kobiety pijące alkohol szkodliwie są najczęściej: młode, niezamężne (panny, kobiety rozwiedzione lub pozostające w separacji) i wykształcone (wykształcenie wyższe). Mężczyźni spożywający alkohol szkodliwie są stosunkowo częściej: starsi niż pijące szkodliwie kobiety, samotni (rozwodnicy, wdowcy), gorzej wykształceni (wykształcenie zawodowe lub niższe) 5. Poziom rozpowszechnienia społecznych i zdrowotnych problemów związanych z używaniem alkoholu jest tym większy, im powszechniej spożywany jest alkohol. Grupa osób najwięcej pijących (powyżej 12 l 100% alkoholu rocznie), stanowiąca 7,3% konsumentów napojów alkoholowych, spożywa aż 46,1% całego wypijanego alkoholu. Grupa osób mało pijących (do 1,2 l 100% alkoholu rocznie), stanowiąca 46,9% konsumentów alkoholu, wypija tylko 4,9% całości spożywanego alkoholu 6. Tak duża koncentracja wynikająca z nadużywania alkoholu rodzi poważne zagrożenia zdrowotne, problemy społeczne oraz związane z nimi koszty (m.in. koszty leczenia, pracy wymiaru sprawiedliwości, wypadków, przedwczesnej umieralności, nieobecności w pracy) 7. 4 Wyniki badania EZOP. 5 Badanie wzorów konsumpcji alkoholu w Polsce zrealizowane przez Centrum Badania Opinii Społecznej na zlecenie PARPA w 2008 r. 6 Badanie wzorów konsumpcji alkoholu w Polsce..., op. cit. 7 Alkohol w Europie, Wydawnictwo Edukacyjne PARPAMEDIA, Warszawa

12 Źródło: Badanie wzorów konsumpcji alkoholu w Rzeczypospolitej Polskiej zrealizowane przez Centrum Badania Opinii Społecznej na zlecenie PARPA w 2008 r. Rycina 2. Odsetek osób pijących napoje alkoholowe oraz odsetek konsumowanego alkoholu w ciągu roku. Cel cząstkowy Poszerzenie wiedzy naukowej na temat zaburzeń wynikających z używania alkoholu Działania podejmowane przez jednostki samorządu terytorialnego W 2012 r. w 160 jednostkach samorządu terytorialnego (6,5% jednostek, które przysłały ankietę) były prowadzone badania z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, np. w 39 gminach zrealizowano badania dotyczące rozmiarów i wzorów konsumpcji alkoholu, natomiast w 85 gminach badania dotyczące problemów alkoholowych. Badania realizujące cel cząstkowy prowadzone były w czterech samorządach wojewódzkich. W województwie opolskim opracowano kolejną część raportu z badań stanu zdrowia fizycznego, psychicznego i psychospołecznego młodzieży województwa opolskiego, przeprowadzonych przez Instytut Matki i Dziecka w Warszawie. W województwie śląskim opracowano raport pn. Profilaktyka i rozwiązywanie problemów alkoholowych w gminach województwa śląskiego w 2011 r. W województwie świętokrzyskim przeprowadzona została diagnoza zjawiska agresji w szkołach gimnazjalnych, a także w środowisku rodzinnym z punktu widzenia dzieci, pedagogów, psychologów i wychowawców szkolnych oraz z perspektywy instytucji zajmujących się tematyką agresji pn. Zjawisko agresji w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych oraz w środowisku rodzinnym województwa świętokrzyskiego. W województwie wielkopolskim zostały przeprowadzone badania dotyczące używania alkoholu i innych substancji psychoaktywnych przez dorosłych oraz badanie ESPAD dotyczące spożywania substancji psychoaktywnych wśród 15 i 17- letnich uczniów. Działania podejmowane przez urzędy centralne Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ze środków budżetu na naukę dofinansowało przeprowadzenie badań dotyczących problemów alkoholowych: 3 projektów realizowanych we współpracy z zagranicą, 7 projektów badawczych realizowanych w Narodowym Centrum Nauki oraz jednego projektu realizowanego w ramach programu pn. Iuventus Plus. 11

13 Na realizację projektów dotyczących problemów alkoholowych wydatkowano w 2012 r. kwotę zł. Od lipca 2012 r. Główny Inspektorat Sanitarny, zwany dalej GIS, we współpracy z partnerami: Instytutem Medycyny Wsi im. Witolda Chodźki w Lublinie, Instytutem Medycyny Pracy im. Prof. J. Nofera w Łodzi, PARPA oraz Krajowym Biurem do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, zwanym dalej KBPN, realizuje projekt Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych, współfinansowany w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy z nowymi państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Celem Programu jest zwiększenie świadomości negatywnych konsekwencji spożywania substancji psychoaktywnych, w tym alkoholu, zwłaszcza w grupie kobiet w wieku prokreacyjnym. Cel cząstkowy Ograniczenie szkód zdrowotnych wynikających z picia szkodliwego i uzależnienia od alkoholu, w tym zmniejszenie odsetka konsumentów spożywających alkohol ryzykownie i szkodliwie Szkody zdrowotne spowodowane piciem alkoholu Według Światowej Organizacji Zdrowia alkohol znajduje się na trzecim, a w Europie na drugim 8 miejscu wśród czynników ryzyka dla zdrowia populacji, a ponad 60 rodzajów chorób i urazów wiąże się z jego spożywaniem. Choroby występujące na tle używania alkoholu to przede wszystkim: urazy, zaburzenia umysłowe i psychiczne, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, nowotwory, choroby układu sercowo-naczyniowego, zaburzenia immunologiczne, choroby układu kostno-szkieletowego, dysfunkcje układu rozrodczego i szkody prenatalne. Corocznie z przyczyn bezpośrednio i pośrednio związanych z używaniem alkoholu umiera w Rzeczypospolitej Polskiej kilkanaście tysięcy osób. Rycina 3. Liczba zgonów związanych z alkoholem w latach Źródło: Światowa Organizacja Zdrowia, 12

14 Według danych przekazanych przez IPiN 9 w 2011 r. w porównaniu z 2010 r.: 1) zwiększyła się o 5,5% liczba zgonów z powodu zaburzeń psychicznych związanych z używaniem alkoholu (1.750 zgonów w 2011 r. wobec w 2010 r.), wzrost ten dotyczy w nieco większym stopniu mężczyzn (5,6%), niż kobiet (4,4%); 2) nieznacznie (o 0,9%) zwiększyła się liczba zgonów z powodu chorób wątroby (z w 2010 r. do w 2011 r.), wzrost ten dotyczy w większym stopniu kobiet (wzrost o 2,7% względem 2010 r.), niż mężczyzn (wzrost o 0,1% względem 2010 r.); 3) nastąpił nieznaczny wzrost (o 0,2%) liczby zgonów z powodu zatrucia alkoholem (z w 2010 r. do w 2011 r.), przy czym wzrost ten dotyczy wyłącznie zgonów mężczyzn (o 1,7% względem 2010 r.). Liczba zgonów kobiet zmalała o 10%. Powyższe wskaźniki zgonów są związane z wielkością spożycia alkoholu. W latach nastąpił wzrost spożycia o 0,23 l 100% alkoholu na dorosłego mieszkańca Rzeczypospolitej Polskiej, co prawdopodobnie miało wpływ na wzrost liczby zgonów z powodu zaburzeń psychicznych związanych z używaniem alkoholu, zgonów z powodu chorób wątroby oraz zgonów z powodu zatrucia alkoholem. Profilaktyka problemów alkoholowych dorosłych Rozpoznawanie osób pijących alkohol w sposób ryzykowny i szkodliwy jest ważnym zadaniem stojącym przed personelem medycznym podstawowej opieki zdrowotnej. Prowadzenie wśród pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej badań przesiewowych i udzielanie porad osobom z grupy podwyższonego ryzyka, mających na celu skłonienie ich do ograniczenia picia alkoholu do poziomu uważanego za bardziej bezpieczny dla zdrowia, jest bardzo efektywnym sposobem ograniczania szkód zdrowotnych, spowodowanych spożywaniem alkoholu. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opracowała proste w użyciu narzędzie przesiewowe dla personelu podstawowej opieki zdrowotnej, tj. test AUDIT (Test Rozpoznawania Zaburzeń Związanych z Piciem Alkoholu, ang. Alcohol Use Disorders Identification Test) oraz zalecenia do przeprowadzania interwencji wobec pacjentów pijących alkohol ryzykownie i szkodliwie. Procedura wczesnego rozpoznawania i krótkiej interwencji w podstawowej opiece zdrowotnej przynosi efekt w stosunku do jednego na ośmiu pacjentów, wobec których ją zastosowano. Jest to jedna z najtańszych interwencji medycznych, prowadzących do skutecznej zmiany zachowań i poprawy stanu zdrowia. Mimo jej wysokiej efektywności, rzadko jest włączana do rutynowego postępowania klinicznego przez personel podstawowej opieki zdrowotnej 10. Profilaktyka problemów alkoholowych wśród dorosłych w działaniach samorządów gminnych W ramach działań profilaktycznych z zakresu wczesnego rozpoznawania i krótkiej interwencji samorządy gminne finansują szkolenia lekarzy i pielęgniarek oraz innych pracowników opieki zdrowotnej. Od 2002 r. do 2008 r. liczba gmin realizujących takie szkolenia systematycznie malała. Zmniejszała się także liczba lekarzy i pielęgniarek, którzy uczestniczyli w tego typu szkoleniach. W 2009 r. nastąpił wzrost liczby gmin, które podejmowały taką działalność. Przeszkolono wówczas o 66% więcej osób niż w 2008 r., w tym aż o 120% więcej lekarzy. Zwiększona aktywność samorządów gminnych była 9 Najnowsze dostępne dane IPiN dotyczą 2011 r. Dane za 2012 r. będą dostępne w 2014 r. 10 P. Anderson, A. Gual, J. Colom, Alkohol i podstawowa opieka zdrowotna. Kliniczne wytyczne rozpoznawania i krótkiej interwencji, Wydawnictwo Edukacyjne PARPAMEDIA, Warszawa

15 związana z uczestnictwem w ogólnopolskiej kampanii Sprawdź, czy Twoje picie jest bezpieczne, w trakcie której zachęcano samorządy do organizowania szkoleń dla personelu medycznego w zakresie rozpoznawania problemów alkoholowych pacjentów i podejmowania interwencji wobec osób pijących alkohol ryzykownie lub szkodliwie. Od 2010 r. ponownie zmniejszyła się liczba gmin, które zrealizowały tego typu szkolenia oraz spadła liczba przeszkolonego personelu medycznego. W 2012 r. przeszkolono 18 lekarzy i 184 pielęgniarki. W 2011 r. przeszkolono 13 lekarzy i 206 pielęgniarek. Gminy podejmowały również działania obejmujące profilaktyczne programy pracownicze. Zrealizowano je w 10 województwach, w 22 gminach, co oznacza spadek liczby gmin, które prowadziły działania w tym obszarze w porównaniu z 2011 r. Liczba gmin realizująca programy profilaktyczne w ostatnich latach ulegała wahaniom. Udział gmin realizujących programy pracownicze wynosił poniżej 1% ogółu gmin w Rzeczypospolitej Polskiej. W 2012 r gmin (ok. 65%) prowadziło działania z zakresu edukacji publicznej. Edukacja prowadzona była przede wszystkim poprzez dystrybucję plakatów oraz ulotek (1.255 gmin) oraz organizowanie festynów lub imprez profilaktycznych (1.158 gmin). W ogólnopolskich kampaniach społecznych brało udział 635 gmin. Na działania edukacyjne samorządy gminne wydały kwotę zł. Profilaktyka problemów alkoholowych wśród dorosłych w działaniach samorządów wojewódzkich Ze sprawozdań nadesłanych przez urzędy marszałkowskie wynika, że w 2012 r. jedynie województwo łódzkie podjęło działania w obszarze wczesnego rozpoznawania problemów alkoholowych i krótkiej interwencji wobec pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej, organizując 2 szkolenia dla ok. 200 pracowników opieki zdrowotnej. W ramach wojewódzkich programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych samorządy dziewięciu województw zaangażowane były w działania mające na celu zmniejszenie negatywnych konsekwencji wynikających ze spożywania alkoholu przez osoby dorosłe. W województwach dolnośląskim, lubelskim, lubuskim, łódzkim, mazowieckim, opolskim, podkarpackim, śląskim, zachodniopomorskim organizowano kampanie informacyjne, programy edukacyjne, konsultacje i szkolenia. Ich celem była profilaktyka problemów wynikających z nadużywania alkoholu przez osoby dorosłe, w tym zagrożone wykluczeniem społecznym. Profilaktyka problemów alkoholowych wśród dorosłych w działaniach urzędów wojewódzkich, ministerstw i instytucji centralnych Urzędy wojewódzkie Ze sprawozdań urzędów wojewódzkich wynika, że większość z nich nie podejmowała działań w powyższym zakresie. Zgodnie z ustawą z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz. U. Nr 106, poz. 668, z późn. zm.), zadania z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych zostały przekazane do samorządów województw. Aktywność w obszarze profilaktyki problemów alkoholowych wśród osób dorosłych wykazały jedynie cztery urzędy wojewódzkie: lubuski, małopolski, podlaski i świętokrzyski. 14

16 Ministerstwo Zdrowia W programie specjalizacji z medycyny rodzinnej, we wszystkich ośrodkach szkolenia lekarzy rodzinnych, odbywały się zajęcia seminaryjne uczące interwencji w przypadku pacjentów pijących alkohol ryzykownie i szkodliwie. Tematyka dotycząca profilaktyki problemów alkoholowych wśród dorosłych, jak również dzieci i młodzieży, jest przedmiotem kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych. W 2012 r. były prowadzone szkolenia specjalizacyjne oraz kursy kwalifikacyjne zawierające treści związane z profilaktyką problemów alkoholowych wśród dorosłych. Szkolenia specjalizacyjne były prowadzone w dziedzinach kształcenia takich jak: pielęgniarstwo rodzinne dla pielęgniarek, pielęgniarstwo zachowawcze, pielęgniarstwo rodzinne dla położnych, pielęgniarstwo kardiologiczne, pielęgniarstwo neurologiczne, pielęgniarstwo opieki długoterminowej, pielęgniarstwo psychiatryczne. Łącznie tytuł specjalisty w powyższych dziedzinach w 2012 r. uzyskało 741 osób. Kursy kwalifikacyjne były prowadzone w dziedzinach takich jak: pielęgniarstwo rodzinne dla pielęgniarek, pielęgniarstwo chirurgiczne, pielęgniarstwo kardiologiczne, pielęgniarstwo rodzinne dla położnych, pielęgniarstwo ratunkowe, pielęgniarstwo opieki długoterminowej, pielęgniarstwo psychiatryczne. Łącznie w 2012 r. powyższe kursy ukończyło osób. Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej W wyniku zmian w przepisach programy szkolenia dla kandydatów na kierowców wszystkich kategorii prawa jazdy uwzględniają temat wpływu alkoholu na obniżenie sprawności kierowcy. Obowiązkowe zajęcia w powyższym zakresie są uwzględniane także w trakcie kursów na instruktorów, wykładowców oraz egzaminatorów. Ponadto pracownicy służby medycyny pracy PKP S.A. Oddział Kolejowa Medycyna Pracy sprawowali profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, w ramach której prowadzona była edukacja prozdrowotna, w szczególny sposób uwzględniająca problematykę alkoholową. Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska wskazało, że regulaminy, cykliczne szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz popularyzowanie wśród pracowników przestrzegania abstynencji przyczyniały się do eliminacji problemów alkoholowych w miejscu pracy. Ministerstwo Obrony Narodowej kontynuowało wdrożoną w 2010 r. Strategię umacniania dyscypliny, przeciwdziałania uzależnieniom oraz zapobiegania patologiom społecznym w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach , stanowiącą zintegrowany system przeciwdziałania i ograniczania zachowań niekorzystnych dla funkcjonowania wojska, w tym ograniczania nadużywania alkoholu. W ramach realizacji Programu umacniania dyscypliny ( ) w latach , Programu profilaktycznego Żandarmerii Wojskowej z zakresu przeciwdziałania problemom alkoholowym w Siłach Zbrojnych RP na lata oraz Programu profilaktycznego z zakresu bezpieczeństwa w ruchu drogowym na lata resort zrealizował przedsięwzięcia obejmujące: kursy szkoleniowe, zajęcia warsztatowe, szkolenia, wykłady, spotkania, spektakle teatralne i koncerty słownomuzyczne propagujące treści profilaktyczne, instruktaże, pokazy, wystawy oraz konsultacje indywidualne. Wzięło w nich udział około uczestników (część brała udział w kilku formach szkoleniowych). Działania w jednostkach wojskowych były realizowane głównie w ramach działalności służbowej przez psychologów wojskowych, oficerów wychowawczych, oddziały terenowe Żandarmerii Wojskowej, Wojskowe Prokuratury Garnizonowe oraz lekarzy i kapelanów wojskowych. Przekazano do jednostek wojskowych egz. materiałów profilaktycznych dotyczących patologii i uzależnień, przeznaczonych dla żołnierzy i pracowników wojska, np. Vademecum postępowania wobec osób 15

17 naruszających prawo na tle alkoholu, narkotyków lub podobnie działających środków, Alkohol legalnym narkotykiem. Prawda o alkoholu oraz podręczniki wraz z filmami edukacyjnymi pt. Alkohol. Realizowano także szkolenia dla żołnierzy biorących udział w misjach wojskowych poza granicami państwa Alkohol - świadome ryzyko podczas trwania misji, Alkohol - spożywanie alkoholu na terenie jednostek wojskowych. Jak powiedzieć NIE, Problematyka uzależnień na terenie baz. Przedstawiciele Ministerstwa Obrony Narodowej oraz Wojskowego Biura Badań Społecznych uczestniczyli w pracach grupy roboczej pilotażowego projektu Program profilaktyki problemów alkoholowych w środowisku służb mundurowych, która działa pod auspicjami PARPA. Celem Programu jest wdrożenie modelowych rozwiązań obejmujących obszary przeciwdziałania i interwencji w zakresie zagrożeń problemami alkoholowymi. Ministerstwo Sprawiedliwości Działania profilaktyczno-edukacyjne skierowane do osadzonych lub pracowników Centralnego Zarządu Służby Więziennej, realizowane były przez podstawowe jednostki służby medycyny pracy Służby Więziennej usytuowane przy Okręgowych Inspektoratach Służby Więziennej i Centralnym Ośrodku Szkolenia Służby Więziennej. Zapobieganie problemom wynikającym z używania alkoholu było elementem szeroko rozumianej profilaktyki. Zwiększyła się liczba oddziałów terapeutycznych dla skazanych uzależnionych od alkoholu. Liczba miejsc dla osadzonych uzależnionych od alkoholu w stosunku do 2011 r. wzrosła o 84. Aktualnie funkcjonuje takich miejsc. Służba więzienna współpracuje z PARPA przy realizacji pilotażowego projektu Program profilaktyki problemów alkoholowych w środowisku służb mundurowych. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Straż Graniczna udzielała porad pracownikom z problemem alkoholowym oraz objęto te osoby opieką psychologiczną. Umieszczono w wewnętrznej sieci INTRANET prezentację pn. Jak rozpoznać uzależnienie od alkoholu. Psychologowie Komendy Głównej Straży Granicznej brali udział w opracowaniu projektu Program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w środowisku służb mundurowych realizowanego w ramach współpracy z PARPA. Ministerstwo Finansów Służba Celna w II połowie 2012 r. opracowała program szkolenia Problemy etyczne w Służbie Celnej związane z nadużywaniem środków psychoaktywnych oraz patologicznym hazardem. Do prowadzenia tych szkoleń przygotowani zostali trenerzy, którzy prowadzą szkolenia z zakresu etyki zawodowej. Izby Celne otrzymały polecenie przeszkolenia całej kadry kierowniczej na szkoleniach regionalnych. Przedstawiciele Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej kontynuowali prace w Zespole ds. pilotażowego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w służbach mundurowych. W lipcu 2012 r. Państwowa Straż Pożarna przyjęła zaproszenie do udziału w europejskim projekcie badawczym European Workplace and Alcohol (EWA), który nadzorowała PARPA. Podjęta w projekcie współpraca z PARPA miała na celu przygotowanie i wdrożenie założeń do programu profilaktycznego oraz wypracowanie narzędzi i procedur postępowania w sytuacji wystąpienia problemów powodowanych przez alkohol, a mających wpływ na wykonywane obowiązki, w maksymalnym stopniu odpowiadającego na potrzeby i wymogi stawiane strażakom 16

18 i pracownikom cywilnym Państwowej Straży Pożarnej, zwanej dalej PSP. W projekt zaangażowanych zostało sześciu psychologów i dwóch lekarzy PSP. Przeprowadzono szkolenia przygotowujące do realizacji zaplanowanych działań szkoleniowych i interwencyjnych. Dodatkowo opracowane zostały jednolite materiały szkoleniowe i informacyjne, tj.: prezentacja i broszury Środowisko pracy a alkohol oraz Licznik trzeźwości. Docelowo programem profilaktycznym EWA objętych miało być 750 strażaków i pracowników pięciu jednostek organizacyjnych PSP. W 2012 r. w szkoleniach uczestniczyło 375 osób. W ramach działalności profilaktycznej, realizowanej zgodnie z założeniami Systemu Pomocy Psychologicznej PSP, w 2012 r. w szkoleniach dotyczących profilaktyki uzależnień uczestniczyło 476 funkcjonariuszy pożarnictwa, kadetów i podchorążych. Podmioty lecznicze, dla których organem założycielskim jest minister właściwy do spraw wewnętrznych, podejmowały szereg działań profilaktycznych i edukacyjnych, mających na celu zmianę postaw wobec alkoholu oraz ograniczenie szkód zdrowotnych spowodowanych nadmiernym piciem i nadużywaniem alkoholu, w szczególności adresowane do funkcjonariuszy. W ramach tego obszaru zorganizowano: 1) 6 konferencji szkoleniowych, w których uczestniczyli funkcjonariusze resortu spraw wewnętrznych (w znacznej mierze kadra kierownicza), dotyczące redukcji szkód spowodowanych szkodliwym piciem. Konferencje zorganizowały: SP ZOZ MSW w Poznaniu pn. Społeczne i zdrowotne zagrożenia związane z konsumpcją alkoholu, w terminach 16.04, oraz r.; SP ZOZ MSW w Olsztynie pn. Kreowanie zdrowego środowiska pracy a profilaktyka uzależnień w dniach r. oraz SP ZOZ MSW w Krakowie pn. Klinika neurobiologia praktyka w dniu r. We wszystkich konferencjach uczestniczyło 141 funkcjonariuszy oraz 21 pracowników zoz; 2) 61 wykładów i prelekcji prowadzonych na terenie SP ZOZ MSW oraz komisariatów i placówek oświatowych, dotyczących szkód zdrowotnych spowodowanych nadmiernym piciem i nadużywaniem alkoholu. Poruszane zagadnienia, w ramach realizowanych form, obejmowały m.in.: wpływ alkoholu na funkcjonowanie rodziny; wpływ picia alkoholu przez rodziców na rozwój ich potomstwa FAS; Dzieci Dorosłych Alkoholików (DDA); objawy choroby alkoholowej oraz najczęstsze motywy sięgania po alkohol; alkoholizm a pijaństwo postępowanie diagnostyczno terapeutyczne w chorobie alkoholowej; co każdy powinien wiedzieć o chorobie alkoholowej; sygnały ostrzegawcze picia ryzykownego; stres, depresja a alkohol; alkohol w Kodeksie pracy; skutki prawne prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu; kształtowanie postaw abstynenckich. We wszystkich spotkaniach uczestniczyło osób, w tym 944 funkcjonariuszy; 3) 35 godzin warsztatów psychologicznych, których celem był rozwój umiejętności radzenia sobie z różnymi problemami związanymi z piciem alkoholu, w tym niekorzystnych sposobów rozładowania napięcia emocjonalnego; alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu jako konstruktywnej metody profilaktyki nadużywania alkoholu; jak ograniczyć picie alkoholu, asertywność skuteczne odmawianie. W warsztatach uczestniczyło 597 osób, w tym 239 funkcjonariuszy. Łącznie wszystkim działaniami objętych zostało osób (w tym funkcjonariuszy), wysokość środków na realizację tych działań wyniosła ,54 zł. Główny Inspektorat Sanitarny Jednostki Państwowej Inspekcji Sanitarnej, w tym GIS, prowadziły działania informacyjnoedukacyjne, których głównym celem była edukacja w zakresie skutków zdrowotnych używania alkoholu. W ramach działań związanych z profilaktyką używania alkoholu, jednostki Państwowej Inspekcji Sanitarnej na szczeblu regionalnym i lokalnym 17

19 zorganizowały szkolenia, wykłady, prelekcje i pogadanki, imprezy prozdrowotne, konkursy i wystawy edukacyjne. Grupą docelową prowadzonych działań byli: uczniowie gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania, nauczyciele, rodzice i opiekunowie dzieci, kierownicy i uczestnicy wypoczynku letniego i zimowego, pracownicy pomocy społecznej, kuratorzy sądowi, przedstawiciele Policji i Straży Miejskiej, przedstawiciele podmiotów leczniczych, władz lokalnych oraz społeczność lokalna. Łącznie w latach liczba odbiorców działań edukacyjno-informacyjnych prowadzonych przez Państwową Inspekcję Sanitarną w zakresie profilaktyki używania alkoholu wyniosła osób, natomiast liczba podmiotów uczestniczących w realizacji działań edukacyjnych wynosiła Państwowa Inspekcja Pracy w ramach realizowanej w 2012 r. kampanii Szanuj życie! Profesjonaliści pracują bezpiecznie poruszała tematykę dotyczącą zagrożeń związanych ze spożywaniem alkoholu w miejscu pracy i jego wpływu na możliwość zaistnienia wypadków przy pracy. Państwowa Inspekcja Pracy podejmowała działania polegające na zapobieganiu i ograniczaniu zagrożeń zawodowych w środowisku pracy, w szczególności poprzez badanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz kontrole środków zapobiegających tym wypadkom. W 2012 r. inspektorzy zbadali ogółem 107 wypadków przy pracy, w których poszkodowanych zostało 111 osób, a jedną z ustalonych przyczyn było spożycie alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych psychoaktywnych przez osoby poszkodowane. Powyższe przyczyny stanowiły 1,4% wszystkich ustalonych przyczyn wypadków zbadanych przez inspektorów pracy w 2012 r. Profilaktyka problemów alkoholowych wśród dorosłych w działaniach PARPA PARPA, jako partner GIS, uczestniczyła w kontynuacji projektu Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych. PARPA kontynuowała prace nad opracowaniem programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w środowisku pracy. Powyższe działania realizowane były wspólnie z przedstawicielami służb mundurowych. Projekt Pilotażowy program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w środowisku służb mundurowych realizowany był we współpracy z Ministerstwem Obrony Narodowej, Komendą Główną Żandarmerii Wojskowej, Komendą Główną Państwowej Straży Pożarnej, Komendą Główną Straży Granicznej, Komendą Główną Policji oraz Centralnym Zarządem Służby Więziennej. Celem projektu było stworzenie wspólnego programu profilaktycznego, uwzględniającego specyfikę pracy i służby w formacjach mundurowych. Miał on również uwzględniać ewentualne różnice w pojawianiu się czynników sprzyjających występowaniu sytuacji, które są przyczyną występowania problemów alkoholowych w poszczególnych służbach. W oparciu o wyniki zrealizowanych badań rozpoczęto prace nad stworzeniem wspólnego zbioru danych oraz ich analizą. Zainicjowano prace przygotowawcze związane z przygotowaniem konspektu programu profilaktycznego uwzględniającego plan działań, w tym tematy, zakresy i sposoby wdrożenia programu, a także działania związane z przygotowaniem i organizacją konferencji podsumowującej dotychczasowe prace w ramach projektu. Ponadto PARPA prowadziła edukacyjno-informacyjne strony internetowe: i in. PARPA dofinansowała wydawanie czterech czasopism poświęconych profilaktyce 18

20 i rozwiązywaniu problemów alkoholowych oraz zakup i dystrybucję pisma prezentującego wyniki badań w zakresie spożywania alkoholu jego wpływu na organizm, zależności między dostępnością alkoholu a szkodami zdrowotnymi i społecznymi itp. Istotnym, rokrocznie prowadzonym działaniem edukacyjnym jest dystrybucja materiałów informacyjnych, np. do przychodni podstawowej opieki zdrowotnej. Profilaktyka problemów alkoholowych wśród dorosłych w działaniach organizacji pozarządowych Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce W 2012 r. Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce, zwane dalej KLRwP, kontynuowało kursy personelu podstawowej opieki zdrowotnej w zakresie postępowania z pacjentami pijącymi alkohol ryzykownie i szkodliwie, koordynowane przez KLRwP we współpracy z Uniwersytetem Medycznym w Łodzi. Szkolenia odbywały się w ramach specjalizacji w Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego w Warszawie. KLRwP zorganizowało z udziałem PARPA, konferencję pn. Wdrażanie antyalkoholowych interwencji profilaktycznych w praktyce lekarza rodzinnego. Profilaktyka problemów alkoholowych wśród dorosłych w działaniach innych podmiotów Telewizja Polska S.A. TP S.A. wyemitowała, zarówno na antenach ogólnokrajowych (ok. 20 godz.), jak i regionalnych (ok. 60 godz.), programy podejmujące problematykę negatywnych skutków nadużywania alkoholu. Bezpłatnie udostępniono czas na kampanię społeczną mającą na celu przeciwdziałanie nadmiernemu spożywaniu alkoholu oraz unaocznianie skutków nadużywania alkoholu i promowanie życia w trzeźwości. Polskie Radio S.A. Tematyce wychowania w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi (w tym m.in. skutkom nadużywania alkoholu), w czterech ogólnopolskich programach, poświęcono 43 godziny. Cel cząstkowy Poprawa stanu psychofizycznego i funkcjonowania społecznego osób uzależnionych od alkoholu Szkody zdrowotne związane z uzależnieniem od alkoholu Według danych uzyskanych podczas badań epidemiologicznych przeprowadzonych w Rzeczypospolitej Polskiej na przełomie 2010 i 2011 r. 2,4% dorosłych mieszkańców naszego kraju (ponad osób) spełnia kryteria uzależnienia od alkoholu 11. Uzależnienie jest zaburzeniem bio-psycho-społecznym. Przyczynia się do rozwoju wielu poważnych chorób (są to m.in. stłuszczenie, zapalenie lub marskość wątroby, alkoholowe zespoły psychoorganiczne, zapalenie trzustki, przewlekłe psychozy alkoholowe, zespół Wernickego-Korsakowa, napady drgawkowe abstynencyjne czy polineuropatia obwodowa) oraz powoduje dezorganizację życia społecznego osób uzależnionych i ich rodzin. Istnieje wysoka zależność między uzależnieniem od alkoholu a bezrobociem, niższym statusem socjoekonomicznym, wypadkami i przemocą. 11 Wyniki badania EZOP.., op.cit. 19

Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 roku prawo zamówień publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2010r., Nr 113 poz.759 z późn. zm.);

Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 roku prawo zamówień publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2010r., Nr 113 poz.759 z późn. zm.); Załącznik do uchwały Nr XII/56/2011 Rady Gminy Bojszowy z dnia 28.11.2011r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA 2012 ROK Podstawę prawną opracowania programu stanowi:

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH na 2017 rok

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH na 2017 rok Projekt GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH na 2017 rok 1. Postanowienia ogólne ROZDZIAŁ I Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych

Bardziej szczegółowo

Projekt zmian Wojewódzkiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata

Projekt zmian Wojewódzkiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 262 / 5237 / 17 Zarządu Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie z dnia 17 stycznia 2017 r. Projekt zmian Wojewódzkiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

Bardziej szczegółowo

Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2014

Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2014 Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2014 Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych zakłada realizację przedsięwzięć z zakresu profilaktyki

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1. Postanowienia ogólne

Rozdział 1. Postanowienia ogólne ZAŁĄCZNIK do Uchwały Nr VII/43/2015 Rady Miejskiej w Łochowie z dnia 25.03.2015 w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i RozwiązywaniaProblemów Alkoholowych na rok 2015." Gminny Program Profilaktyki

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr IV/12/15 Rady Miejskiej Gminy Gryfów Śląski z dnia 27 lutego 2015 roku

UCHWAŁA Nr IV/12/15 Rady Miejskiej Gminy Gryfów Śląski z dnia 27 lutego 2015 roku UCHWAŁA Nr IV/12/15 Rady Miejskiej Gminy Gryfów Śląski z dnia 27 lutego 2015 roku w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2015. Na podstawie: art.

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XI/277/2015 RADY MIASTA GLIWICE. z dnia 19 listopada 2015 r.

UCHWAŁA NR XI/277/2015 RADY MIASTA GLIWICE. z dnia 19 listopada 2015 r. UCHWAŁA NR XI/277/2015 RADY MIASTA GLIWICE z dnia 19 listopada 2015 r. w sprawie uchwalenia Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla miasta Gliwice na rok 2016 Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii dla Gminy Wisznice na 2014 rok.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii dla Gminy Wisznice na 2014 rok. Załącznik do Uchwały Nr XXXI/210/2013 Rady Gminy Wisznice z dnia 27 grudnia 2013r. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii dla Gminy Wisznice na

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2016 ROK

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2016 ROK Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 0007.100.2016 Rady Gminy Przykona z dnia 12 lutego 2016r GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2016 ROK Podstawą

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr III/18/2018 RADY GMINY LELIS z dnia 28 grudnia 2018 r.

UCHWAŁA Nr III/18/2018 RADY GMINY LELIS z dnia 28 grudnia 2018 r. UCHWAŁA Nr III/18/2018 RADY GMINY LELIS z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2018

w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2018 UCHWAŁA NR XLIV/345/2018 RADY GMINY GNIEWINO z dnia 23 stycznia 2018r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2018

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XI/95/2011 RADY MIEJSKIEJ W CZCHOWIE. z dnia 7 grudnia 2011 r.

UCHWAŁA NR XI/95/2011 RADY MIEJSKIEJ W CZCHOWIE. z dnia 7 grudnia 2011 r. UCHWAŁA NR XI/95/2011 RADY MIEJSKIEJ W CZCHOWIE z dnia 7 grudnia 2011 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na 2012

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2006 ROK

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2006 ROK Załącznik do uchwały Nr XL/401/06 Rady Miejskiej Wodzisławia Śl. z dnia 27 stycznia 2006 r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2006 ROK

Bardziej szczegółowo

1/ PROFILAKTYKA I ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH

1/ PROFILAKTYKA I ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH Zał. Nr.1 do Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na 2015 r. HARMONOGRAM REALIZACJI ZADAŃ GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW

Bardziej szczegółowo

MIEJSKI PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH DLA MIASTA PABIANICE NA 2007 ROK

MIEJSKI PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH DLA MIASTA PABIANICE NA 2007 ROK Załącznik Nr 1 do Uchwały Rady Miejskiej w Pabianicach Nr VI/ 50 /07 z dnia 28 lutego 2007 r. MIEJSKI PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH DLA MIASTA PABIANICE NA 2007 ROK CELE MIEJSKIEGO

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH W GMINIE RADGOSZCZ NA ROK 2013

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH W GMINIE RADGOSZCZ NA ROK 2013 Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXIV/146/12 Rady Gminy Radgoszcz z dnia 30 listopada 2012 r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH W GMINIE RADGOSZCZ NA ROK 2013 WSTĘP Kluczową

Bardziej szczegółowo

MIEJSKI PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH W PABIANICACH. 2006 roku

MIEJSKI PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH W PABIANICACH. 2006 roku MIEJSKI PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH W PABIANICACH Załącznik Nr 1 do Uchwały Rady Miejskiej w Pabianicach Nr LX/533/06 z dnia 22 lutego 2006 r. MIEJSKI PROGRAM PROFILAKTYKI

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2017r. Rozdział I.

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2017r. Rozdział I. Załącznik do Uchwały Nr XIX/82/2016 Rady Gminy w Sobieniach-Jeziorach z dnia 30 grudnia 2016 r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2017r.

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2009

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2009 Załącznik do Uchwały Nr 172 Rady Miejskiej w Tuszynie z dnia 17 marca 2009r. I. Wstęp. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2009 Gminny program profilaktyki i rozwiązywania

Bardziej szczegółowo

Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na terenie Gminy Prószków na lata

Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na terenie Gminy Prószków na lata Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na terenie Gminy Prószków na lata 2018-2022 Wprowadzenie Spośród problemów społecznych te związane z alkoholizmem, narkomanią, środkami psychoaktywnymi i przemocą

Bardziej szczegółowo

Preliminarz wydatków i harmonogram działań z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w ramach zadań własnych na 2012 rok

Preliminarz wydatków i harmonogram działań z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w ramach zadań własnych na 2012 rok Preliminarz wydatków i harmonogram działań z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w ramach zadań własnych na 2012 rok Rodzaj zadania 1. Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXX.287.2013 RADY MIASTA EŁKU. z dnia 26 marca 2013 r.

UCHWAŁA NR XXX.287.2013 RADY MIASTA EŁKU. z dnia 26 marca 2013 r. UCHWAŁA NR XXX.287.2013 RADY MIASTA EŁKU z dnia 26 marca 2013 r. zmieniająca uchwałę w sprawie przyjęcia Miejskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Gminy Miasta Ełk na lata 2010-2015. Na

Bardziej szczegółowo

załącznik do uchwały Nr XXIII/160/2012 Rady Gminy Wisznice z dnia 28 grudnia 2012r.

załącznik do uchwały Nr XXIII/160/2012 Rady Gminy Wisznice z dnia 28 grudnia 2012r. załącznik do uchwały Nr XXIII/160/2012 Rady Gminy Wisznice z dnia 28 grudnia 2012r. Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Przeciwdziałania Narkomanii

Bardziej szczegółowo

Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Otmuchowa. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Otmuchowa. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Uchwała Nr XXXIII/253/2013 Rady Miejskiej w Otmuchowie z dnia 28 października 2013 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Gminy Otmuchów na rok

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr V/31/11 Rady Gminy Krupski Młyn z dnia 22 lutego 2011 roku

Uchwała Nr V/31/11 Rady Gminy Krupski Młyn z dnia 22 lutego 2011 roku Rada Gminy w Krupskim Młynie Uchwała Nr V/31/11 Rady Gminy Krupski Młyn z dnia 22 lutego 2011 roku w sprawie: uchwalenia gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA GMINY GÓZD NA 2015r.

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA GMINY GÓZD NA 2015r. Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr IV/16/2014 Rady Gminy Gózd z dnia 29.12.2014r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA GMINY GÓZD NA 2015r.

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXXI/709/2017 RADY MIEJSKIEJ W GLIWICACH. z dnia 19 października 2017 r.

UCHWAŁA NR XXXI/709/2017 RADY MIEJSKIEJ W GLIWICACH. z dnia 19 października 2017 r. UCHWAŁA NR XXXI/709/2017 RADY MIEJSKIEJ W GLIWICACH z dnia 19 października 2017 r. w sprawie uchwalenia Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla miasta Gliwice na rok

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr XXXI/261/10 Rady Gminy Bobrowice. z dnia 8 listopada 2010r.

UCHWAŁA Nr XXXI/261/10 Rady Gminy Bobrowice. z dnia 8 listopada 2010r. UCHWAŁA Nr XXXI/261/10 Rady Gminy Bobrowice z dnia 8 listopada 2010r. w sprawie zatwierdzenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Gminy Bobrowice na rok 2011 Na podstawie

Bardziej szczegółowo

I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2012 ROK

I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2012 ROK Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 0007.101.2011 Rady Gminy Przykona z dnia 22 grudnia 2011roku GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2012 ROK Niniejszy

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr II/13/14 Rady Gminy w Gnojniku z dnia 30 grudnia 2014 r.

Uchwała Nr II/13/14 Rady Gminy w Gnojniku z dnia 30 grudnia 2014 r. Uchwała Nr II/13/14 Rady Gminy w Gnojniku z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie: Gminnego Programu Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2015. Na podstawie art. 18 ust.

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XV/90/2015 Rady Gminy Lipusz z dn. 28 grudnia 2015 r. Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2016

Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XV/90/2015 Rady Gminy Lipusz z dn. 28 grudnia 2015 r. Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2016 Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XV/90/2015 Rady Gminy Lipusz z dn. 28 grudnia 2015 r. Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2016 Wstęp I. Podstawy prawne II. Diagnoza problemu III. Cel i zadania

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR VI/39/15 RADY GMINY BIAŁOWIEŻA. z dnia 30 marca 2015 r.

UCHWAŁA NR VI/39/15 RADY GMINY BIAŁOWIEŻA. z dnia 30 marca 2015 r. UCHWAŁA NR VI/39/15 RADY GMINY BIAŁOWIEŻA z dnia 30 marca 2015 r. w sprawie przyjęcia "Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na 2015 r." Na

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2013

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2013 Załącznik do Uchwały Nr XXXII/218/2013 Rady Gminy Lipno z dnia 18 lutego 2013 r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2013 Styczeń 2013 r. I. WSTĘP. Rada Gminy Lipno

Bardziej szczegółowo

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Gminy Bestwina na 2009r.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Gminy Bestwina na 2009r. Załącznik Nr 1 do Uchwały Rady Gminy nr XXIII/199/ 2008 z dnia 11 grudnia 2008r Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Gminy Bestwina na 2009r. ROZDZIAŁ I Postanowienia

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR IV/20/2015 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE. z dnia 23 stycznia 2015 r.

UCHWAŁA NR IV/20/2015 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE. z dnia 23 stycznia 2015 r. UCHWAŁA NR IV/20/2015 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE z dnia 23 stycznia 2015 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Żarów na 2015 rok Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15

Bardziej szczegółowo

w sprawie Programu Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy i Miasta Żuromin na 2015 rok.

w sprawie Programu Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy i Miasta Żuromin na 2015 rok. UCHWAŁA NR 19/V/15 RADY MIEJSKIEJ W ŻUROMINIE z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie Programu Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy i Miasta Żuromin na 2015 rok. Na podstawie art. 10 ust. 1, 2 i 3 ustawy

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2017

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2017 Załącznik do Uchwały Nr. Rady Gminy Zabrodzie z dnia..2016 r. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2017 I. WSTĘP Narkomania jest jednym z najpoważniejszych problemów społecznych ostatnich

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR... RADY GMINY PIĄTNICA. z dnia r.

UCHWAŁA NR... RADY GMINY PIĄTNICA. z dnia r. Projekt z dnia 8 grudnia 2016 r. Zatwierdzony przez... UCHWAŁA NR... RADY GMINY PIĄTNICA z dnia... 2016 r. w sprawie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXXV/267/2009 RADY GMINY BESTWINA z dnia 30 grudnia 2009 r.

UCHWAŁA NR XXXV/267/2009 RADY GMINY BESTWINA z dnia 30 grudnia 2009 r. UCHWAŁA NR XXXV/267/2009 RADY GMINY BESTWINA z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie: zatwierdzenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Bestwina na 2010 rok Na podstawie

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR V/24/15 RADY GMINY RZECZENICA z dnia 29 stycznia 2015 roku

UCHWAŁA NR V/24/15 RADY GMINY RZECZENICA z dnia 29 stycznia 2015 roku UCHWAŁA NR V/24/15 RADY GMINY RZECZENICA z dnia 29 stycznia 2015 roku w sprawie uchwalenia Gminnego Programu ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2015" Na podstawie art. 4 1 ust.

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXXVIII/215/17 RADY GMINY GŁOWNO. z dnia 21 grudnia 2017 r.

UCHWAŁA NR XXXVIII/215/17 RADY GMINY GŁOWNO. z dnia 21 grudnia 2017 r. UCHWAŁA NR XXXVIII/215/17 RADY GMINY GŁOWNO z dnia 21 grudnia 2017 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XLI/911/2018 RADY MIASTA GLIWICE. z dnia 8 listopada 2018 r.

UCHWAŁA NR XLI/911/2018 RADY MIASTA GLIWICE. z dnia 8 listopada 2018 r. UCHWAŁA NR XLI/911/2018 RADY MIASTA GLIWICE z dnia 8 listopada 2018 r. w sprawie przyjęcia Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Miasta Gliwice na rok 2019 Na podstawie

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR III/17/18 RADY GMINY POŚWIĘTNE. z dnia 20 grudnia 2018 r.

UCHWAŁA NR III/17/18 RADY GMINY POŚWIĘTNE. z dnia 20 grudnia 2018 r. UCHWAŁA NR III/17/18 RADY GMINY POŚWIĘTNE z dnia 20 grudnia 2018 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilkatyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR III/14/2018 RADY MIEJSKIEJ W PLESZEWIE. z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2019 rok.

UCHWAŁA NR III/14/2018 RADY MIEJSKIEJ W PLESZEWIE. z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2019 rok. UCHWAŁA NR III/14/2018 RADY MIEJSKIEJ W PLESZEWIE z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2019 rok. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca

Bardziej szczegółowo

Załącznik do uchwały Nr VI/41/07 Rady Miejskiej w Krośniewicach z dnia 27 marca 2007 r.

Załącznik do uchwały Nr VI/41/07 Rady Miejskiej w Krośniewicach z dnia 27 marca 2007 r. Załącznik do uchwały Nr VI/41/07 Rady Miejskiej w Krośniewicach z dnia 27 marca 2007 r. G M I N N Y P R O G R A M P R O F I L A K T Y K I I R O Z W I Ą Z Y W A N I A P R O B L E M Ó W A L K O H O L O W

Bardziej szczegółowo

Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Karczew

Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Karczew ZAŁĄCZNIK DO UCHWAŁY NR.. RADY MIEJSKIEJ W KARCZEWIE z dnia Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Karczew Program określa kierunki prowadzenia

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXXII/287/2017 RADY MIEJSKIEJ W PRÓSZKOWIE. z dnia 14 listopada 2017 r.

UCHWAŁA NR XXXII/287/2017 RADY MIEJSKIEJ W PRÓSZKOWIE. z dnia 14 listopada 2017 r. UCHWAŁA NR XXXII/287/2017 RADY MIEJSKIEJ W PRÓSZKOWIE z dnia 14 listopada 2017 r. w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2018-2022 Na podstawie art. 18 ust 2 pkt 15 ustawy o pracownikach

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XIV/68/15 RADY GMINY GŁOWNO. z dnia 23 grudnia 2015 r.

UCHWAŁA NR XIV/68/15 RADY GMINY GŁOWNO. z dnia 23 grudnia 2015 r. UCHWAŁA NR XIV/68/15 RADY GMINY GŁOWNO z dnia 23 grudnia 2015 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii

Bardziej szczegółowo

MIEJSKI PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII. na 2014 rok

MIEJSKI PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII. na 2014 rok Załącznik do Zarządzenia Nr 56/ON/2013 Burmistrza Miasta Rejowiec Fabryczny z dnia 5 listopada 2013 r. Projekt MIEJSKI PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH i MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA

Bardziej szczegółowo

Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy. Uchwała nr... Rady Gminy w Nowym Duninowie z dnia... Załącznik nr 1 do uchwały

Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy. Uchwała nr... Rady Gminy w Nowym Duninowie z dnia... Załącznik nr 1 do uchwały Projekt z dn.1 grudnia 2014 r. Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 83/2014 Wójta Gminy Nowy Duninów z dnia 01 grudnia 2014 r. Uchwała nr... Rady Gminy w Nowym Duninowie z dnia... w sprawie: przyjęcia Programu

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR X/55/15 RADY GMINY POŚWIĘTNE

UCHWAŁA NR X/55/15 RADY GMINY POŚWIĘTNE UCHWAŁA NR X/55/15 RADY GMINY POŚWIĘTNE z dnia 18 grudnia 2015r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Poświętne

Bardziej szczegółowo

Dz. U. nr 3/2000 Poz 44

Dz. U. nr 3/2000 Poz 44 Dz. U. nr 3/2000 Poz 44 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 grudnia 1999 r. w sprawie organizacji, kwalifikacji personelu, zasad funkcjonowania i rodzajów zakładów lecznictwa odwykowego oraz udziału

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr XXVIII/121/2017 Rady Gminy w Sobieniach-Jeziorach z dnia 28 grudnia 2017r.

Uchwała Nr XXVIII/121/2017 Rady Gminy w Sobieniach-Jeziorach z dnia 28 grudnia 2017r. Uchwała Nr XXVIII/121/2017 Rady Gminy w Sobieniach-Jeziorach z dnia 28 grudnia 2017r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XII/78/2008. RADY GMINY CZERNIKOWO z dnia 03 marca 2008 roku

UCHWAŁA NR XII/78/2008. RADY GMINY CZERNIKOWO z dnia 03 marca 2008 roku UCHWAŁA NR XII/78/2008 RADY GMINY CZERNIKOWO z dnia 03 marca 2008 roku w sprawie gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w gminie Czernikowo Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt

Bardziej szczegółowo

w województwie MAZOWIECKIM Liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych w gminach (stan na 31.12.2004 r.) (ogółem) 19101

w województwie MAZOWIECKIM Liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych w gminach (stan na 31.12.2004 r.) (ogółem) 19101 Wstępne podsumowanie ankiety PARPA G-1 dotyczącej sprawozdania z działalności samorządów gminnych w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w 2004 roku I. Rynek napojów alkoholowych.

Bardziej szczegółowo

HARMONOGRAM REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2012

HARMONOGRAM REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2012 Załącznik Nr 1 do Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2012 HARMONOGRAM REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2012

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr XXVIII-48./2009 Rady Miejskiej w Wołominie z dnia 16 kwietnia 2009 roku

Uchwała Nr XXVIII-48./2009 Rady Miejskiej w Wołominie z dnia 16 kwietnia 2009 roku Uchwała Nr XXVIII-48./2009 Rady Miejskiej w Wołominie z dnia 16 kwietnia 2009 roku w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XI.63.2015 RADY GMINY KOMPRACHCICE

UCHWAŁA NR XI.63.2015 RADY GMINY KOMPRACHCICE UCHWAŁA NR XI.63.2015 RADY GMINY KOMPRACHCICE z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2016 Na podstawie

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXX/275/13 RADY MIEJSKIEJ W BIERUTOWIE. z dnia 24 stycznia 2013 r.

UCHWAŁA NR XXX/275/13 RADY MIEJSKIEJ W BIERUTOWIE. z dnia 24 stycznia 2013 r. UCHWAŁA NR XXX/275/13 RADY MIEJSKIEJ W BIERUTOWIE w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla Miasta i Gminy Bierutów

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR 69/XII/2015 RADY GMINY PIĄTNICA. z dnia 29 grudnia 2015 r.

UCHWAŁA NR 69/XII/2015 RADY GMINY PIĄTNICA. z dnia 29 grudnia 2015 r. UCHWAŁA NR 69/XII/2015 RADY GMINY PIĄTNICA z dnia 29 grudnia 2015 r. w sprawie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2016 Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii dla Miasta Tomaszów Lubelski na 2015 rok

Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii dla Miasta Tomaszów Lubelski na 2015 rok Załącznik do uchwały Nr II/8/2014 Rady Miasta Tomaszów Lubelski z dnia 19 grudnia 2014 roku Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii dla Miasta Tomaszów Lubelski

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE DALESZYCE NA LATA 2014 2017

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE DALESZYCE NA LATA 2014 2017 PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE DALESZYCE NA LATA 2014 2017 I. WSTĘP Rodzina jest najważniejszym środowiskiem w życiu człowieka kształtującym

Bardziej szczegółowo

U C H W A Ł A nr XLI/239/14 RADY MIEJSKIEJ GMINY LUBOMIERZ z dnia 26 lutego 2014 roku

U C H W A Ł A nr XLI/239/14 RADY MIEJSKIEJ GMINY LUBOMIERZ z dnia 26 lutego 2014 roku U C H W A Ł A nr XLI/239/14 RADY MIEJSKIEJ GMINY LUBOMIERZ z dnia 26 lutego 2014 roku w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii na rok 2014

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ ZAPOBIEGANIA NARKOMANII NA ROK 2015

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ ZAPOBIEGANIA NARKOMANII NA ROK 2015 Załącznik nr 1 Do Uchwały NR III/15/2014 Rady Gminy Wydminy z dnia 30 grudnia 2014 roku GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ ZAPOBIEGANIA NARKOMANII NA ROK 2015 Polski

Bardziej szczegółowo

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2016 P R O J E K T

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2016 P R O J E K T P R O J E K T Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 1 S t r o n a WSTĘP W 1996 roku, ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, wprowadzono obowiązek

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXVI/134/16 RADY GMINY GŁOWNO. z dnia 15 grudnia 2016 r.

UCHWAŁA NR XXVI/134/16 RADY GMINY GŁOWNO. z dnia 15 grudnia 2016 r. UCHWAŁA NR XXVI/134/16 RADY GMINY GŁOWNO z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii

Bardziej szczegółowo

266 milionów dorosłych Europejczyków pije średnio dziennie alkohol w ilości nieprzekraczającej 20g (kobiety) lub 40g (mężczyźni), Ponad 58 milionów

266 milionów dorosłych Europejczyków pije średnio dziennie alkohol w ilości nieprzekraczającej 20g (kobiety) lub 40g (mężczyźni), Ponad 58 milionów 266 milionów dorosłych Europejczyków pije średnio dziennie alkohol w ilości nieprzekraczającej 20g (kobiety) lub 40g (mężczyźni), Ponad 58 milionów dorosłych (15 %) przekracza ten poziom; 20 milionów (6

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR IV/29/19 RADY GMINY STARY LUBOTYŃ. z dnia 28 lutego 2019 r.

UCHWAŁA NR IV/29/19 RADY GMINY STARY LUBOTYŃ. z dnia 28 lutego 2019 r. UCHWAŁA NR IV/29/19 RADY GMINY STARY LUBOTYŃ z dnia 28 lutego 2019 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXXVIII/347/18 RADY MIEJSKIEJ W BIERUTOWIE. z dnia 25 stycznia 2018 r.

UCHWAŁA NR XXXVIII/347/18 RADY MIEJSKIEJ W BIERUTOWIE. z dnia 25 stycznia 2018 r. UCHWAŁA NR XXXVIII/347/18 RADY MIEJSKIEJ W BIERUTOWIE z dnia 25 stycznia 2018 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII ZAŁĄCZNIK NR 2 DO UCHWAŁY NR III/13/14 RADY MIEJSKIEJ W LEŚNICY z dnia 30 grudnia 2014 roku Urząd Miejski w Leśnicy GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII 2015 rok SPIS TREŚCI: STRONA I. WPROWADZENIE

Bardziej szczegółowo

Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii. cele Programu oraz sposoby ich realizacji

Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii. cele Programu oraz sposoby ich realizacji Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii cele Programu oraz sposoby ich realizacji Art. 4 1 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XI/276/2015 RADY MIASTA GLIWICE. z dnia 19 listopada 2015 r.

UCHWAŁA NR XI/276/2015 RADY MIASTA GLIWICE. z dnia 19 listopada 2015 r. UCHWAŁA NR XI/276/2015 RADY MIASTA GLIWICE z dnia 19 listopada 2015 r. w sprawie uchwalenia Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii dla miasta Gliwice na lata 2016-2020 Na podstawie art. 18 ust

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXVIII/254/2017 RADY GMINY WALCE. z dnia 20 grudnia 2017 r.

UCHWAŁA NR XXVIII/254/2017 RADY GMINY WALCE. z dnia 20 grudnia 2017 r. UCHWAŁA NR XXVIII/254/2017 RADY GMINY WALCE z dnia 20 grudnia 2017 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2018 dla Gminy Walce Działając na podstawie art. 10 ust. 3

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XIX/180/2016 RADY GMINY KROKOWA. z dnia 28 stycznia 2016 r. w sprawie przyjęcia Gminnego programu przeciwdziałania narkomanii na rok 2016

UCHWAŁA NR XIX/180/2016 RADY GMINY KROKOWA. z dnia 28 stycznia 2016 r. w sprawie przyjęcia Gminnego programu przeciwdziałania narkomanii na rok 2016 UCHWAŁA NR XIX/180/2016 RADY GMINY KROKOWA z dnia 28 stycznia 2016 r. w sprawie przyjęcia Gminnego programu przeciwdziałania narkomanii na rok 2016 Na podstawie art. 2 ust. 1 i 2 oraz art.10 Ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

I. Problemy alkoholowe występujące na terenie gminy: GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2011

I. Problemy alkoholowe występujące na terenie gminy: GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2011 Załącznik nr 1 do Uchwały Nr IV/12/2011 Rady Gminy Przywidz Z dnia 19 stycznia 2011r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2011 Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania

Bardziej szczegółowo

Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2014 rok

Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2014 rok Załącznik do uchwały RG Nr.. dnia Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2014 rok WSTĘP Narkomania jest zjawiskiem ogólnoświatowym. Powstaje na podłożu przeobrażeń zachodzących we współczesnym cywilizowanym

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr XXII/199/16 Rady Gminy w Gnojniku z dnia 28 grudnia 2016 r.

Uchwała Nr XXII/199/16 Rady Gminy w Gnojniku z dnia 28 grudnia 2016 r. Uchwała Nr XXII/199/16 Rady Gminy w Gnojniku z dnia 28 grudnia 2016 r. w sprawie: Gminnego Programu Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2017. Na podstawie art. 18

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR IV/28/2014 RADY GMINY MIELEC z dnia 30 grudnia 2014 r.

UCHWAŁA NR IV/28/2014 RADY GMINY MIELEC z dnia 30 grudnia 2014 r. UCHWAŁA NR IV/28/2014 RADY GMINY MIELEC z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Mielec na 2015 rok. Na podstawie art.

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW UZALEŻNIEŃ OD ALKOHOLU I NARKOTYKÓW W GMINIE FIRLEJ NA ROK 2014

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW UZALEŻNIEŃ OD ALKOHOLU I NARKOTYKÓW W GMINIE FIRLEJ NA ROK 2014 1 Załącznik do Uchwały Nr XXX/147 /13 Rady Gminy Firlej z dnia 10 grudnia 2013r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW UZALEŻNIEŃ OD ALKOHOLU I NARKOTYKÓW W GMINIE FIRLEJ NA ROK 2014 Firlej

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR IV/18/15 RADY GMINY GŁOWNO. z dnia 4 lutego 2015 r.

UCHWAŁA NR IV/18/15 RADY GMINY GŁOWNO. z dnia 4 lutego 2015 r. UCHWAŁA NR IV/18/15 RADY GMINY GŁOWNO z dnia 4 lutego 2015 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA 2010 ROK

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA 2010 ROK Załącznik do uchwały nr LI/335/10 Rady Miejskiej w Krośniewicach z dnia 19 marca 2010 r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA 2010 ROK Podobnie jak w latach ubiegłych głównym

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr XI/87/2015 RADY GMINY SOCHOCIN

UCHWAŁA Nr XI/87/2015 RADY GMINY SOCHOCIN UCHWAŁA Nr XI/87/2015 RADY GMINY SOCHOCIN z dnia 18 grudnia 2015 r. w sprawie uchwalenia Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Gminy Sochocin na 2016 rok Na podstawie art. 18

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA GMINY KOŚCIERZYNA NA ROK 2017

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA GMINY KOŚCIERZYNA NA ROK 2017 GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA GMINY KOŚCIERZYNA NA ROK 2017 Kościerzyna 2016 GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2017 I. PODSTAWA PRAWNA 1. Ustawa z dnia 29 lipca 2005r.

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR IV/21/15 RADY MIEJSKIEJ W SULĘCINIE. z dnia 29 stycznia 2015 r.

UCHWAŁA NR IV/21/15 RADY MIEJSKIEJ W SULĘCINIE. z dnia 29 stycznia 2015 r. UCHWAŁA NR IV/21/15 RADY MIEJSKIEJ W SULĘCINIE z dnia 29 stycznia 2015 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2015 rok Na podstawie art. 4 1 ust.

Bardziej szczegółowo

HARMONOGRAM REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2009

HARMONOGRAM REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2009 HARMONOGRAM REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2009 Załącznik Nr 1 do Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2009

Bardziej szczegółowo

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Grabica na 2015 r.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Grabica na 2015 r. Załącznik do Uchwały Nr III/17/2014 Rady Gminy Grabica z dnia 30 grudnia 2014 r. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Grabica na 2015 r. I. Wprowadzenie Podstawą

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 52/12 Burmistrza Czechowic-Dziedzic. z dnia 10 kwietnia 2012 r.

Zarządzenie Nr 52/12 Burmistrza Czechowic-Dziedzic. z dnia 10 kwietnia 2012 r. Zarządzenie Nr 52/12 Burmistrza Czechowic-Dziedzic z dnia 10 kwietnia 2012 r. w sprawie przeprowadzenia konsultacji z organizacjami pozarządowymi i podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

HARMONOGRAM REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2007

HARMONOGRAM REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2007 Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr V/21/2007 Rady Miejskiej w Swarzędzu z dnia 14 lutego 2007 w sprawie: przyjęcia do Gminnego Programu Profilaktyki i Alkoholowych HARMONOGRAM REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI

Bardziej szczegółowo

Projekt. Rada Miasta Rybnika

Projekt. Rada Miasta Rybnika Projekt z dnia 30 listopada 2015 r. Zatwierdzony przez... 2015-110863 Uchwała Nr... Rady Miasta Rybnika z dnia... 2015 r. w sprawie przyjęcia Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów

Bardziej szczegółowo

w sprawie: przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w gminie Cedynia na rok 2010

w sprawie: przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w gminie Cedynia na rok 2010 UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W CEDYNI z dnia w sprawie: przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w gminie Cedynia na rok 2010 Na podstawie art.4 1 ust.2 ustawy z

Bardziej szczegółowo

Uchwała nr III/13/2014 Rady Gminy Stawiguda z dnia 22 grudnia 2014 r.

Uchwała nr III/13/2014 Rady Gminy Stawiguda z dnia 22 grudnia 2014 r. Uchwała nr III/13/2014 Rady Gminy Stawiguda z dnia 22 grudnia 2014 r. w sprawie: przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH DLA GMINY KOŚCIERZYNA NA ROK 2014

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH DLA GMINY KOŚCIERZYNA NA ROK 2014 GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH DLA GMINY KOŚCIERZYNA NA ROK 2014 Kościerzyna 2013 GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH Na rok 2014 I. PODSTAWA

Bardziej szczegółowo

z dnia 6 lutego 2014 r.

z dnia 6 lutego 2014 r. UCHWAŁA NR 300/XXX/VI/2014 RADY GMINY LINIA z dnia 6 lutego 2014 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2014 Na podstawie art.18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca

Bardziej szczegółowo

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2014 rok

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2014 rok Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XLIII / 317 / 13 Rady Miasta Lędziny z dnia 19 grudnia 2013 r. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2014 rok DZIAŁ I. Postanowienia ogólne

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XLI/952/13 RADY MIASTA KATOWICE. z dnia 30 października 2013 r.

UCHWAŁA NR XLI/952/13 RADY MIASTA KATOWICE. z dnia 30 października 2013 r. UCHWAŁA NR XLI/952/13 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 30 października 2013 r. w sprawie przyjęcia Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2014r. Na podstawie art. 18 ust.

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW UZALEŻNIEŃ OD ALKOHOLU I NARKOTYKÓW W GMINIE FIRLEJ NA ROK 2017

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW UZALEŻNIEŃ OD ALKOHOLU I NARKOTYKÓW W GMINIE FIRLEJ NA ROK 2017 1 Załącznik do Uchwały Nr XXVI/140/16 Rady Gminy Firlej z dnia 29.12.2016 r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW UZALEŻNIEŃ OD ALKOHOLU I NARKOTYKÓW W GMINIE FIRLEJ NA ROK 2017 Firlej

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII na rok 2016

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII na rok 2016 Załącznik do Uchwały Nr XI/113/2015 Rady Gminy Długosiodło z dnia 18 grudnia 2015 roku GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII na rok 2016 WPROWADZENIE

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XLV/437/14 RADY MIASTA MIŃSK MAZOWIECKI. z dnia 27 października 2014 r.

UCHWAŁA NR XLV/437/14 RADY MIASTA MIŃSK MAZOWIECKI. z dnia 27 października 2014 r. UCHWAŁA NR XLV/437/14 RADY MIASTA MIŃSK MAZOWIECKI z dnia 27 października 2014 r. w sprawie uchwalenia Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii

Bardziej szczegółowo

P R O G R A M P R O F I L A K T Y K I I R O Z W IĄZYWA N I A P R O B L E M Ó W A L K O H O L O W Y C H O R A Z

P R O G R A M P R O F I L A K T Y K I I R O Z W IĄZYWA N I A P R O B L E M Ó W A L K O H O L O W Y C H O R A Z Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XI/115/2011 Rady Miejskiej w Tłuszczu z dnia 28 grudnia 2011 r. P R O G R A M P R O F I L A K T Y K I I R O Z W IĄZYWA N I A P R O B L E M Ó W A L K O H O L O W Y C H O R A

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XLII/463/2014 RADY GMINY KROKOWA. z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie przyjęcia Gminnego programu przeciwdziałania narkomanii na rok 2014

UCHWAŁA NR XLII/463/2014 RADY GMINY KROKOWA. z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie przyjęcia Gminnego programu przeciwdziałania narkomanii na rok 2014 UCHWAŁA NR XLII/463/2014 RADY GMINY KROKOWA z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie przyjęcia Gminnego programu przeciwdziałania narkomanii na rok 2014 Na podstawie art.10 ust.3 Ustawy z dnia 29 lipca 2005r

Bardziej szczegółowo