Ubiór Kostium Maska w interpretacjach etnologów

Transkrypt

1 Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego Muzeum Miasta Łodzi Oddział Kultur i Tradycji Wyznaniowych zapraszają na wydarzenie: Ubiór Kostium Maska w interpretacjach etnologów 22 kwietnia 2015 r., godz :30 Sala Lustrzana, Muzeum Miasta Łodzi, ul. Ogrodowa 15 10:00-10:10 Otwarcie wydarzenia mgr Małgorzata Laurentowicz-Granas, dyrektor Muzeum Miasta Łodzi dr hab. Ewa Nowina-Sroczyńska prof. UŁ, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UŁ 10:10-10:40 Ubiór strój kostium. Podstawowe pojęcia kostiumologii Ubiór, strój i kostium to już nie tylko podstawowe kategorie badawcze, ale także składniki otaczającej nas ikonosfery. W ujęciu historycznym i współczesnym ubranie jest wizualnym komunikatem identyfikującym nas według przyjętych powszechnie reguł społecznego kodu, dając tym samym możliwość zaprezentowania się zgodnie z ogólnymi zasadami, a zarazem w zindywidualizowanej formie za pomocą medium stroju. Wystąpienie przybliży złożone zjawiska społeczne oraz psychologiczne związane z okrywaniem ciała i modyfikacją jego wyglądu. dr Łukasz Grzejszczak, Muzeum Miasta Łodzi 1

2 10:40-11:20 Łódzkie mody. Moda i akcesoria stroju XIX/XX w. oprowadzanie kuratorskie po wystawie, Galeria Wystaw Czasowych MMŁ dr Łukasz Grzejszczak, Muzeum Miasta Łodzi 11:20-11:30 przerwa 11:30-12:00 Strój jako przejaw chasydzkiego obyczaju i stylu życia Do dziś tylko Żydzi ortodoksyjni, głównie chasydzi, pozostali wierni zwyczajowi noszenia na co dzień charakterystycznego stroju żydowskiego. Jest on zewnętrznym wyrazem ich pobożności oraz przywiązania do tradycji. Podczas wykładu dowiemy się, jak nakazy religijne określały i nadal określają elementy męskiej i damskiej garderoby, co zakładają chłopcy, a co dorośli mężczyźni, jakie ograniczenia dotyczą kobiet. Wykład ilustrowany prezentacją slajdów przybliży charakterystyczne dla judaizmu i środowisk chasydzkich stroje noszone na co dzień, do modlitwy i na święta, odwoła się także do stylu życia chasydów. mgr Anna Walaszczyk, Muzeum Miasta Łodzi 12:00-12:30 Po mundurze poznasz człowieka, czyli ukryte sensy harcerskich oznaczeń Zgodnie z ideą założyciela ruchu skautowego, mundur miał za zadanie z jednej strony budować wspólnotę jednolicie ubranych skautów, a z drugiej niwelować różnice w statusie społecznym i materialnym. Na przestrzeni ponad stu lat mundur i poszczególne jego elementy ulegały przeobrażeniom, a swe piętno odciskały na nich zarówno ustrój polityczny, jak i przemiany społeczne. Każdy element umundurowania ma swe ukryte jednak zrozumiałe dla każdego harcerza znaczenie. Nic więc dziwnego, że znając symbolikę harcerskich oznaczeń, można po samym tylko mundurze, szybko ocenić wiek, doświadczenie, zainteresowania, czy umiejętności jego właściciela. mgr Katarzyna Kurowska, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UŁ 12:30-14:00 Pokazy mody widziane oczami etnologa Moda jest jednym z podstawowych wyznaczników współczesnej kultury, z jednej strony odbija tendencje współczesności, reagując na zmiany i lęki społeczne, a z drugiej sama wytwarza obraz kulturowej rzeczywistości. Charakterystyczne postulaty, jakie przyświecają modzie najwyraźniej realizują się w sezonowej prezentacji kolekcji projektanta lub marki w pokazie mody. To wydarzenie, które skupia najbardziej wpływowe osoby z branży, m.in. przedstawicieli mediów, kupców, blogerów oraz krytyków mody. Jakie znaczenia niosą ze 2

3 sobą pokazy mody? Jakie wspólnoty powstają wokół nich? Jak przebiega podział pomiędzy tym, co artystyczne, a tym, co biznesowe? A przede wszystkim, jak przebiegają i co znaczą tego typu widowiska kulturowe? Próbie odpowiedzi na powyższe pytania będzie towarzyszyła prezentacja najbardziej spektakularnych, współczesnych pokazów największych domów mody na świecie obfitujących w monumentalną scenografię i bogactwo środków teatralnych. projekcja filmów, mgr Maria Ostrowska, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UŁ 14:00-14:30 Ubiór, maska, kostium znaki, symbole, kulturowe sensy rekapitulacja i zamknięcie wydarzenia, Sala Lustrzana MMŁ dr hab. Ewa Nowina-Sroczyńska, prof. UŁ, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UŁ kontakt: Marcin Kępiński marcin.kepinski@uni.lodz.pl Sebastian Latocha sebastian.p.latocha@gmail.com, PIKNIK W MANUFAKTURZE r., godz Organizator: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UŁ Miejsce: Rynek Manufaktury, Łódź, ul. Karskiego 5 Studenci Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UŁ zaprezentują modę i ubiory różnorodnych środowisk, w których noszenie określonych strojów stanowi sposób na wyrażanie poczucia grupowej tożsamości. Szczególnym zainteresowaniem młodych etnologów objęte będą współczesne kultury alternatywne i subkultury młodzieżowe, takie jak goci, skate, hipsterzy, depesze i in. Obecni będą także miłośnicy strojów ludowych i stylu ulicy oraz członkowie grup rekonstrukcji historycznych. Celem spotkania będzie z jednej strony zwrócenie uwagi na różnorodność współczesnych kultur młodych, wyrażaną poprzez stroje a stanowiącą wartość ogólnospołeczną. Z drugiej zaś, postaramy się ukazać że komunikowanie poprzez strój jest praktyką bardzo głęboko zakorzenioną kulturowo. Ubrania są bowiem przedmiotami, które uczestniczą nie tylko w systemie mody, ale także stają się częścią przekazu w ramach zjawiska komunikacji społecznej, a jako stroje oddalone od makrospołecznych przemian nowoczesności i towarowego konsumpcjonizmu, są silnie powiązane z jednostkową lub grupową tożsamością. Chcemy podkreślić, że w perspektywie etnologicznej ubrania są przedmiotami materialnymi chyba najsilniej zespolonymi z naszym życiem osobistym i społecznym. Ubrania są czymś, czego używamy nie tylko dla zabezpieczenia czy wygody, ale także dla łatwiejszego wejścia w obszar kontaktów międzyludzkich, dla zamanifestowania czegoś. Strój może być także maską, rodzajem kamuflażu i sposobem na odnalezienie się w szczególnych sytuacjach kulturowych. Jednym słowem ubiór staje się ekstensją jednostki 3

4 przedłużeniem naszych emocji, postaw, przekonań, nastroju, pragnień. Będziemy się też starali zwrócić uwagę na to, że z antropologicznego punktu widzenia strój (w jego znakowej/symbolicznej roli) to także rozmaitego rodzaju ozdoby, dodatki jak również wszelkie sposoby zdobienia ciała z tatuażem i piercingiem na czele. Te elementy podobnie jak strój nosimy, zakładamy, czasem także zmieniamy. Służą też tym samym celom symboliczno-komunikacyjnym. Aktywność w ramach imprezy wykażą studenci i doktoranci etnologii UŁ. Ich udział w imprezie będzie miał charakter partycypacyjny, tzn., że oni sami wpiszą się we wspólny projekt, opowiadając, w różny sposób, o stroju, modzie, kostiumie. Uczynią to jako zadeklarowani członkowie subkultur, grup rekonstrukcyjnych, kolekcjonerzy elementów garderoby, masek, mundurów itp. Opowiedzą o swoich pasjach, zaprezentują elementy własnych kolekcji: masek, guzików, biżuterii, mundurów itp., wystąpią w roli ekspertów opowiadających o symbolach zaklętych w stroju, kostiumie, masce... Program spotkania: Sobota ( ): 10:00-14:00 Mundur i jego symbolika w komentarzu członków grup rekonstrukcyjnych mgr Szymon Swoboda, mgr Andrzej Daszyński Powrót do natury. Ubiór a światopogląd Mirosława Przybylska 14:00-16:00 Guzik do kolekcji opowieści o ludziach i ich guzikach mgr Karolina Wanda Rutkowska Tatuaże henną propozycja dla młodszych i nieco starszych mgr Agnieszka Milczarek 16:00-18:00 Kobiece piękno na pocztówce pin-up i strój ludowy Katarzyna Słaby 4

5 Niedziela ( ): 10:00-12:00 Guzik do kolekcji opowieści o ludziach i ich guzikach mgr Karolina Wanda Rutkowska Tatuaże henną propozycja dla młodszych i nieco starszych mgr Agnieszka Milczarek 12:00-14:00 Subkultura i strój poszukiwanie własnej tożsamości Antropolog w stroju i w terenie opowieści o spotkaniu dwóch światów Michał Żerkowski 14:00-16:00 Subkultura i strój poszukiwanie własnej tożsamości Antropolog w stroju i w terenie opowieści o spotkaniu dwóch światów Michał Żerkowski, Anna Obórka 16:00-18:00 Subkultura i strój poszukiwanie własnej tożsamości Koordynatorzy: dr Damian Kasprzyk, dr Katarzyna Orszulak-Dudkowska, mgr Anna Deredas 5