Problemy przejścia dziecka z przedszkola do szkoły

Transkrypt

1 Problemy przejścia dziecka z przedszkola do szkoły dr Barbara Murawska Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego barbara_murawska@poczta.onet.pl

2 Edukacja przedszkolna a edukacja szkolna edukacja przedszkolna i edukacja początkowa - dwie róŝne fazy edukacyjnego kontinuum o wyraźnie zaznaczonych róŝnicach w obszarze ideologii edukacyjnej, programów, metodyk nauczania, środowiska, otoczenia, roli rodziców oraz oczekiwań wobec samych dzieci (Fabian 1994, Klerfelt i Graneld 1994) udane przejście - odbywa się bez wielkich trudności (zob. np.: Alexander i Entwise 1988), zachodzi wtedy, gdy dziecko jest emocjonalnie i psychologicznie, fizycznie i intelektualnie gotowe do podjęcia trudów adaptacji do szkoły (Jackson, 1987)

3 Dziecko a szkoła Dojrzałość szkolna dziecko ma być dojrzałe do szkoły, szkoła stawia wymagania Gotowość szkolna- względność gotowości (Bruner) Diagnoza umiejętności Znaczenie swoistej odporności psychicznej (resilience - P.Fonagy, 1994)

4 Strategie przejścia z przedszkola do szkoły Badania OECD: strategia państw nordyckich długi okres edukacji przedszkolnej, program ogólnorozwojowy inne państwa np. Wielka Brytania, Francja kilkuletni okres przygotowania do szkoły, program nauki czytania, pisania i matematyki

5 Czynniki łagodnego przejścia z przedszkola do szkoły (Yeboah,2002) czynniki związane z nauczaniem w róŝnych warunkach (teorie i paradygmaty, polityka w przedszkolu, polityka w szkole, a zwłaszcza w pierwszym roku nauki, przedszkole i praktyka szkolna, rola zarządzających) czynniki związane ze szkołą (gotowość do szkoły łącznie z programem przejścia i wsparciem po przejściu, przepływ informacji między przedszkolem a nauczaniem w szkole, kontynuacja, kultura szkoły i metody nauczania, rówieśnicy)

6 Czynniki łagodnego przejścia z przedszkola do szkoły (Yeboah,2002) czynniki związane z domem (wsparcie rodziców i ich współpraca ze szkołą, status ekonomiczno-społeczny rodziny i połoŝenie rodziny) czynniki związane z pochodzeniem etnicznym, kulturą i językiem (specjalne potrzeby dzieci emigrantów) czynniki związane z osobistą charakterystyką dziecka (dzieci o specjalnych potrzebach, obraz dziecka, wiek)

7 Warunki dobrego przejścia z przedszkola do szkoły Zapewnienie kontynuacji nauczania poprzez wzajemnie uzupełniające się działania przedszkola i szkoły Stopniowe zapoznawanie dzieci z wymaganiami szkoły Program przejścia rozpoczynający się w przedszkolu z kontynuacją w szkole Przepływ informacji między przedszkolem, szkołą i rodzicami

8 Warunki dobrego przejścia c.d. Kontynuacja metod pracy zapoczątkowanych w przedszkolu Metody pracy w szkole powinny opierać się na tym, co znane dzieciom Towarzystwo przyjaciół w okresie przejścia oraz w szkole Traktowanie kaŝdego dziecka jak odrębnej istoty o indywidualnych potrzebach Uwzględnienie statusu ekonomicznospołecznego dziecka

9 Programy przejścia Program Starting School Research Project, Australia, : Dzieci jasno określone reguły postępowania, przyjaciel Rodzice bezpieczeństwo, samopoczucie dzieci Nauczyciele zachowania społeczne

10 Programy przejścia National Head Start/PublicSchool Eary Childhood Transition Demonstration Project, 2003 Programy lokalne, np. Baltimor s Five-Year Action Plan for Achieving School Readiness 13 programów

11 Sytuacja w Polsce Brak ciągłości edukacyjnej: podstawa programowa programy nauczania metody nauczania opieka nad dzieckiem infrastruktura szkolna Brak współpracy instytucjonalnej rodzice, nauczyciele

12 Dzieci zagroŝone wykluczeniem społecznym Znaczenie edukacji przedszkolnej dla dzieci o niskim statusie Dostęp do edukacji przedszkolnej Programy kompensacyjne