WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE. Analiza rynku pracy województwa zachodniopomorskiego w 2011 roku

Transkrypt

1 WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Analiza rynku pracy województwa zachodniopomorskiego w 2011 roku 1

2 WSTĘP SYTUACJA NA RYNKU PRACY W 2011 ROKU BEZROBOCIE W POLSCE WEDŁUG EUROSTAT BEZROBOCIE REJESTROWANE W POLSCE BEZROBOCIE REJESTROWANE W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM I W POWIATACH OSOBY W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY BILANS BEZROBOCIA W WOJEWÓDZTWIE STRUKTURA ZAREJESTROWANYCH BEZROBOTNYCH WEDŁUG WIEKU, WYKSZTAŁCENIA, STAŻU PRACY I CZASU POZOSTAWANIA BEZ PRACY BEZROBOTNI WEDŁUG RODZAJU DZIAŁALNOŚCI, OSTATNIEGO MIEJSCA PRACY (KLASYFIKACJA PKD) ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW STRUKTURA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW NAPŁYW DO BEZROBOCIA BEZROBOTNI WEDŁUG RODZAJU DZIAŁALNOŚCI, OSTATNIEGO MIEJSCA PRACY ANALIZA WOLNYCH MIEJSC PRACY I MIEJSC AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ NAPŁYW WOLNYCH MIEJSC PRACY I MIEJSC AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ WEDŁUG ZAWODÓW PODSUMOWANIE

3 Wstęp Po sukcesywnym kilkuletnim spadku bezrobocia notowanym w latach , w chwili obecnej obserwuje się pogorszenie sytuacji na krajowym i regionalnych rynkach pracy. Bezrobocie rejestrowane w województwie zachodniopomorskim począwszy od końca 2008 roku charakteryzuje się stałą tendencją wzrostu. W listopadzie 2009 roku liczba osób bezrobotnych ponownie przekroczyła 100 tys., powracając do stanu z początku 2008 roku. Na koniec 2011 roku w rejestrach urzędów pracy na obszarze województwa zachodniopomorskiego pozostawały osoby poza zatrudnieniem, co w stosunku do analogicznego okresu 2010 roku oznacza spadek bezrobocia o 1% (3,8% w 2010 w porównaniu do 2009 roku). W skali roku poprawę na zachodniopomorskim rynku pracy obserwowano jedynie w okresie marzec sierpień 2011, gdzie w stosunku do pozostałych miesięcy notowano niewielkie spadki w liczbie bezrobotnych oraz mniejszą liczbę rejestracji osób bezrobotnych (prace sezonowe). Zauważalny spadek odnotowano w liczbie wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej, którymi dysponowały urzędy pracy. W 2010 roku zarejestrowano ofert zatrudnienia tj. niemal 17 tys. mniej niż w 2011 roku. Ponadto większa niż przed rokiem liczba zakładów pracy zdecydowała się na redukcję etatów. W 2010 zwolnień grupowych dokonano w 92 z nich (1 003 osoby) wobec 106 zakładów (1 099 osób) w analizowanym roku. Według danych GUS w 2011 roku przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w województwie zachodniopomorskim wyniosło 163,6 tys. osób wobec 159,7 tys. osób w 2010 roku, a przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw 3 525,71 zł wobec 3 374,21 zł, w roku poprzednim. Według stanu na koniec grudnia 2011 roku w rejestrze REGON znajdowało się 214,6 tys. podmiotów gospodarki narodowej z województwa zachodniopomorskiego wobec 220,4 tys. w analogicznym okresie roku poprzedniego. 3

4 1. Sytuacja na rynku pracy w 2011 roku 1.1. Bezrobocie w Polsce według Eurostat Według danych Eurostatu zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski w grudniu 2011 roku wynosiła 9,9% tj. o 0,3% więcej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. W grupie wybranych krajów największym bezrobociem na koniec roku charakteryzowała się Hiszpania 22,9%. Wykres 1. Zharmonizowana stopa bezrobocia w wybranych krajach w grudniu 2010 i 2011 roku (dane na dzień roku) Hiszpania Grecja** Litwa* Łotwa* Irlandia Portugalia Słowacja Estonia* Bułgaria Węgry EA17 Polska Francja EU27 Cypr Włochy Wielka Brytania** Słowenia Dania Finlandia Szwecja Belgia Rumunia* Czechy Malta Niemcy Luksemburg Holandia Austria Norwegia** *III kwartał r. **październik r. 20,4 14,4 17,4 17,0 14,5 12,4 13,8 14,5 11,4 11,0 10,0 9,6 9,7 9,5 6,1 8,1 7,8 8,0 7,6 8,1 7,8 7,6 7,3 7,2 6,6 6,6 4,8 4,3 4,2 3,4 22,9 19,2 15,3 14,8 14,5 13,6 13,4 11,3 11,2 10,9 10,4 9,9 9,9 9,9 9,3 8,9 8,4 8,2 7,8 7,6 7,5 7,2 7,0 6,8 6,5 5,5 5,2 4,9 4,1 3, Źródło: opracowanie własne WUP na podstawie danych EUROSTAT 1 Wg metodologii Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia jest wynikiem przyjętej przez EUROSTAT ujednoliconej metody wyznaczania tego wskaźnika dla każdego z krajów członkowskich. Dane obliczane są przez EUROSTAT w oparciu o kwartalne wyniki badania siły roboczej(badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności BAEL/ Labour Force Survey LFS) oraz miesięczne dane z bezrobocia rejestrowanego. Zharmonizowana stopa bezrobocia obliczana jest, jako procentowy udział bezrobotnych w liczbie ludności aktywnej zawodowo (tj. sumy pracujących i bezrobotnych). Dane te są wyrównywane sezonowo. (Źródło: Zasady metodyczne statystyki rynku pracy i wynagrodzeń.) 4

5 1.2. Bezrobocie rejestrowane w Polsce W 2011 roku w porównaniu z ubiegłym, notowano wzrost bezrobocia rejestrowanego w Polsce, jak i w większości województw, poza pięcioma, wśród których znalazło się województwo zachodniopomorskie. Największy spadek dotyczył województwa dolnośląskiego o osób, w analizowanym województwie liczba bezrobotnych zmalała o W województwie mazowieckim liczba bezrobotnych w badanym okresie wykazywała się najwyższą tendencją wzrostową o osób. Na koniec grudnia 2011 roku w rejestrach powiatowych urzędów pracy na obszarze kraju znajdowało się łącznie 1 982,6 tys. osób bezrobotnych wobec 1 954,7 tys. w analogicznym okresie roku ubiegłego, co oznacza wzrost o 1,4%. Zarejestrowani stanowili 12,5% ludności aktywnej zawodowo 2, czyli o 0,2 pkt proc. więcej niż na koniec 2010 roku. W zbiorowości bezrobotnych większość stanowiły kobiety tj. 53,5% (51,9% w roku ubiegłym). Prawo do zasiłku posiadało 16,5% zarejestrowanych wobec 16,7% na koniec 2010 roku. Ze zbioru województw największym odsetkiem osób bezrobotnych w ogólnej liczbie aktywnych zawodowo charakteryzowało się niezmiennie warmińsko-mazurskie 20,1%, a na kolejnym miejscu uplasowało się zachodniopomorskie 17,5%. Najmniejsze bezrobocie notowano w Wielkopolsce 9,2%. Zachodniopomorskie 17,8% Lubuskie 15,5% POLSKA ( 12,4% ) Wykres 2. Stopa bezrobocia w województwach w grudniu 2010 i 2011 roku Pomorskie 12,3% Wielkopolskie 9,2% Kujawsko-pomorskie 17,0% Warmińsko-mazurskie 20,0% Mazowieckie 9,7% Podlaskie 13,8% Stopa bezrobocia w województwach stan na koniec grudnia 2010 roku Zachodniopomorskie 17,5% Lubuskie 15,4% POLSKA ( 12,5% ) Pomorskie 12,4% Wielkopolskie 9,2% Kujawsko-pomorskie 16,9% Warmińsko-mazurskie 20,1% Mazowieckie 9,9% Podlaskie 14,1% Stopa bezrobocia w województwach stan na koniec grudnia 2011 roku Dolnośląskie 13,1% Łódzkie 12,2% Świętokrzyskie Opolskie Śląskie 15,2% 13,6% 10,0% Lubelskie 13,1% Stopa bezrobocia (%) Od 18,0 do 20,0 ( 1 ) Od 15,8 do 18,0 ( 2 ) Dolnośląskie 12,5% Łódzkie 12,7% Świętokrzyskie Opolskie Śląskie 15,3% 13,3% 10,1% Lubelskie 13,3% Stopa bezrobocia (%) Od 18,0 do 20,1 ( 1 ) Od 15,8 do 18,0 ( 2 ) Małopolskie 10,4% Podkarpackie 15,4% Od 13,6 do 15,8 ( 5 ) Od 11,4 do 13,6 ( 4 ) Małopolskie 10,5% Podkarpackie 15,7% Od 13,6 do 15,8 ( 4 ) Od 11,4 do 13,6 ( 5 ) Od 9,2 do 11,4 ( 4 ) Od 9,2 do 11,4 ( 4 ) *Stopa bezrobocia jest to odsetek osób bezrobotnych w liczbie cywilnej ludności aktywnej zawodowo. Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie, Wydział Badań i Analiz *Stopa bezrobocia jest to odsetek osób bezrobotnych w liczbie cywilnej ludności aktywnej zawodowo. Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie, Wydział Badań i Analiz Z danych zawartych w tabeli 1 wynika, że mniej bezrobotnych niż przed rokiem pozostawało w ewidencji urzędów pracy na obszarze 5 województw, a największy spadek notowano w dolnośląskim o 4,5%. W grupie województw charakteryzujących się wzrostem bezrobocia, największe o ponad 5% zaobserwowano w łódzkim. 2 Wg metodologii GUS stopa bezrobocia jest to procentowy udział bezrobotnych (ogółem lub danej grupy) w liczbie ludności aktywnej zawodowo (ogółem lub danej grupy). (Źródło: Zasady metodyczne statystyki rynku pracy i wynagrodzeń.) 5

6 Tabela 1. Wzrost/spadek liczby bezrobotnych w województwach porównanie 2010 i 2011 roku Liczba bezrobotnych Dynamika Stopa bezrobocia Województwo 2010 rok 2011 rok 2010 rok = 100 ogółem kobiety ogółem kobiety ogółem kobiety XII.2010 rok XII.2011 rok Dolnośląskie ,5 98,3 13,0 12,5 Kujawsko-pomorskie ,2 103,4 16,6 16,9 Lubelskie ,3 104,7 13,0 13,3 Lubuskie ,8 103,5 15,6 15,4 Łódzkie ,3 107,3 12,1 12,7 Małopolskie ,0 104,4 10,4 10,5 Mazowieckie ,5 106,2 9,4 9,9 Opolskie ,5 101,4 13,1 13,3 Podkarpackie ,8 105,5 15,8 15,7 Podlaskie ,4 105,1 13,2 14,1 Pomorskie ,9 108,6 12,2 12,4 Śląskie ,8 106,3 9,9 10,1 Świętokrzyskie ,3 104,1 14,7 15,3 Warmińsko-mazurskie ,3 104,1 20,0 20,1 Wielkopolskie ,8 103,5 9,2 9,2 Zachodniopomorskie ,0 102,4 17,4 17,5 POLSKA ,4 104,5 12,3 12,5 Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS 01. Z porównania stopy bezrobocia z końca grudnia 2010 i 2011 roku wynika, że w 3 województwach wskaźnik ten był niższy. Odsetek bezrobotnych w zbiorowości osób aktywnych zawodowo w największym stopniu zmniejszył się w województwie dolnośląskim, o 0,5 pkt proc. Do pozostałych województw, w których również zaobserwowano spadek wartości analizowanego miernika, należały: lubuskie oraz podkarpackie. Regionami, w których stopa bezrobocia wzrosła najbardziej były województwa podlaskie o 0,9 pkt proc. oraz zachodniopomorskie i łódzkie, po 0,6 pkt proc. Bezrobocie na poziomie powiatowym na koniec grudnia 2011 roku wynosiło od 3,7% w Poznaniu do 37,2% w powiecie szydłowieckim (woj. mazowieckie). W grupie 30 powiatów charakteryzujących się największym bezrobociem rejestrowanym znalazło się dziewięć z województwa zachodniopomorskiego. Na najwyższej pozycji szóstej - uplasował się powiat łobeski ze stopą 29,0%. W analizowanej grupie znalazły się ponadto powiaty: białogardzki, pyrzycki, świdwiński, szczecinecki, koszaliński, choszczeński, drawski, kamieński Bezrobocie rejestrowane w województwie zachodniopomorskim i w powiatach Na koniec 2011 roku w ewidencji urzędów pracy na obszarze województwa zachodniopomorskiego pozostawały osoby bezrobotne wobec osób w analogicznym okresie roku ubiegłego, co oznacza spadek o 1%. Najniższa liczba bezrobotnych w analizowanym roku wypada w miesiącu sierpniu, czyli od początku 6

7 analizowanego roku liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 9%, co jest stałą tendencją obserwowaną na rynku pracy. Spadek bezrobocia w pierwszej połowie roku wynika z większej podaży ofert pracy m.in. w budownictwie, rolnictwie, turystyce. Wykres 3. Liczba bezrobotnych z podziałem na płeć w województwie zachodniopomorskim w latach XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII kobiety mężczyźni razem Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS 01. Na koniec badanego okresu w strukturze zarejestrowanych według płci większość stanowiły kobiety 53,8%. Dla porównania na koniec 2010 roku udział kobiet kształtował się na poziomie 52,0%, wykazuje więc tendencję wzrostową. W końcu 2011 roku prawo do zasiłku posiadało osób, ponad połowę stanowiły kobiety (10 742). Osoby pobierające zasiłek stanowiły 18,4% bezrobotnych wobec 18,9% w analogicznym okresie poprzedniego roku. Zdecydowana większość zarejestrowanych na koniec badanego okresu to osoby już posiadające doświadczenie zawodowe tj. 81,6% ( osób). W grupie tej znajdowały się m.in. osoby zwolnione z przyczyn dotyczących zakładu pracy, które stanowiły 2,4% tj. o 0,2 pkt proc. więcej niż przed rokiem. Pozostała blisko 21 tys. grupa osób bezrobotnych dotychczas nie pracowała. Z analizy danych dotyczących miejsca zamieszkania osób bezrobotnych wynika, że na koniec badanego okresu znaczną część stanowiły osoby zamieszkujące miasta 58,7%. Udział zarejestrowanych z terenów wiejskich kształtował się na poziomie 41,3% wobec 41,4% w roku ubiegłym. Grupa bezrobotnych, którzy zostali zarejestrowani w okresie 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki składała się z osób, stanowiących 4,3% zarejestrowanych. 7

8 Białogardzki Choszczeński Drawski Goleniowski Gryficki Gryfiński Kamieński Kołobrzeski Miasto Koszalin Koszaliński Łobeski Myśliborski Policki Pyrzycki Sławieński Stargardzki Szczecinecki Świdwiński Miasto Świnoujście Wałecki Miasto Szczecin 9,7 9,9 11,0 11,2 12,5 11,9 11,9 10,9 18,4 16,8 16,9 16,5 16,1 15,6 20,2 20,0 19,8 19,7 24,0 24,0 23,4 21,9 22,6 23,9 26,1 26,5 25,9 26,1 27,0 25,4 26,7 26,5 26,4 26,6 28,1 27,6 29,0 28,3 27,7 27,5 26,9 30,8 W porównaniu z rokiem poprzednim osób bezrobotnych, które niedawno zakończyły edukację było o 374 mniej, notowano także spadek udziału badanej grupy wśród wszystkich bezrobotnych o 0,3 pkt proc. Wykres 4. Stopa bezrobocia w powiatach województwa zachodniopomorskiego w grudniu 2010 i 2011 roku WOJEWÓDZTWO ZACHODNIOPOMORSKIE Kamieński Miasto Świnoujście 27,0% 11,9% Policki 16,1% Miasto Szczecin 9,7% Gryfiński 23,4% ( 17,8% ) 22,6% Stopa bezrobocia w powiatach stan na koniec grudnia 2010 roku Goleniowski 18,4% Pyrzycki 28,3% Myśliborski 16,9% Gryficki 24,0% Stargardzki 20,2% Miasto Koszalin Kołobrzeski 11,0% Koszaliński 12,5% 26,7% Białogardzki 30,8% Łobeski 27,6% Choszczeński 26,1% Świdwiński 27,5% Drawski 25,9% Wałecki 19,8% Sławieński Szczecinecki 26,4% *Stopa bezrobocia jest to odsetek osób bezrobotnych w liczbie cywilnej ludności aktywnej zawodowo. Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie, Wydział Badań i Analiz Stopa bezrobocia (%) Od 26,6 do 31,0 ( 6 ) Od 22,2 do 26,6 ( 6 ) Od 17,8 do 22,2 ( 3 ) Od 13,4 do 17,8 ( 2 ) Od 9,0 do 13,4 ( 4 ) WOJEWÓDZTWO ZACHODNIOPOMORSKIE Kamieński Miasto Świnoujście 25,4% 10,9% Policki 15,6% Miasto Szczecin 9,9% Gryfiński 21,9% ( 17,5% ) 23,9% Stopa bezrobocia w powiatach stan na koniec grudnia 2011 roku Goleniowski 16,8% Pyrzycki 27,7% Myśliborski 16,5% Gryficki 24,0% Stargardzki 20,0% Miasto Koszalin Kołobrzeski 11,2% Koszaliński 11,9% 26,5% Białogardzki 28,1% Łobeski 29,0% Choszczeński 26,5% Świdwiński 26,9% Drawski 26,1% Wałecki 19,7% Sławieński Szczecinecki 26,6% *Stopa bezrobocia jest to odsetek osób bezrobotnych w liczbie cywilnej ludności aktywnej zawodowo. Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie, Wydział Badań i Analiz Stopa bezrobocia (%) Od 26,6 do 31,0 ( 5 ) Od 22,2 do 26,6 ( 6 ) Od 17,8 do 22,2 ( 3 ) Od 13,4 do 17,8 ( 3 ) Od 9,0 do 13,4 ( 4 ) W 2011 roku spadek stopy bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w porównaniu z grudniem 2010 wynosił 0,3%. Największy zaobserwowano w powiatach: białogardzkim (o 2,7%), goleniowskim (o 1,6%), kamieńskim (o 1,6%), gryfińskim (o 1,5%). Natomiast największy przyrost stopy bezrobocia notowano w powiatach: łobeskim (o 1,4%) i sławieńskim (o 1,3%). Największą wartością bezrobocia na koniec 2011 roku charakteryzowały się powiaty: łobeski (29,0%), białogardzki (28,1%), pyrzycki (27,7%), świdwiński(26,9%). 35,0 Wykres 5. Zmiany wartości stopy bezrobocia w powiatach województwa zachodniopomorskiego w grudniu 2010 i 2011 roku 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0-5,0-2,7 0,4 0,2-1,6 0,0-1,5-1,6-0,6 0,2-0,2 1,4-0,4-0,5-0,6 1,3-0,2 0,2-0,6-1,0-0,1 0,2 XII.2010 XII.2011 Różnica Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS 01. 8

9 Białogardzki Choszczeński Drawski Goleniowski Gryficki Gryfiński Kamieński Kołobrzeski Miasto Koszalin Koszaliński Łobeski Myśliborski Policki Pyrzycki Sławieński Stargardzki Szczecinecki Świdwiński Miasto Świnoujście Wałecki Miasto Szczecin Białogardzki Choszczeński Drawski Goleniowski Gryficki Gryfiński Kamieński Kołobrzeski Miasto Koszalin Koszaliński Łobeski Myśliborski Policki Pyrzycki Sławieński Stargardzki Szczecinecki Świdwiński Miasto Świnoujście Wałecki Miasto Szczecin O 1% zmniejszyła się liczba bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim w końcu roku 2011 w porównaniu z początkiem roku. W analizowanym województwie największy ubytek liczby bezrobotnych notowano w powiatach białogardzkim (o 11,4%), goleniowskim (o 10,0%). Natomiast wzrost w liczbie bezrobotnych w badanym okresie można zauważyć w 9 z nich, w tym największy dla powiatu łobeskiego (8,3%) oraz sławieńskiego (o 8,1%). Wykres 6. Liczba bezrobotnych w powiatach województwa zachodniopomorskiego stan na koniec grudnia 2010 i 2011 roku XII.2010 XII.2011 Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS 01. Wykres 7. Wzrost/spadek liczby osób bezrobotnych w powiatach województwa zachodniopomorskiego porównanie grudnia 2011 i 2012 roku Różnica Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS 01. 9

10 W zbiorze gmin najwyższą wartość wskaźnika bezrobocia (liczba zarejestrowanych bezrobotnych do liczby osób w wieku produkcyjnym) odnotowano w gminach: Barwice (p. szczecinecki) 21,3%, Grzmiąca (p. szczecinecki) 20,8%, Biały Bór (p. szczecinecki) - 19,0%. Najniższymi wskaźnikami bezrobocia na koniec 2011 roku charakteryzowały się gminy: Świnoujście 5,5%, Siemyśl (p. kołobrzeski) 5,8%, Dobra Szczecińska (p. policki) 6,0%, Kołobrzeg (miasto) 6,1% Osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy Z uwagi na trudności w znalezieniu odpowiedniego zatrudnienia przez osoby bezrobotne w Ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 roku wyróżnia się osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy 3. Na koniec 2011 roku do powyższej grupy zakwalifikowano 92,7% osób znajdujących się w rejestrach urzędów pracy w zachodniopomorskim. W tabeli numer 2 umieszczono dane dotyczące poszczególnych kategorii osób bez pracy. Wynika z nich, że na koniec ubiegłego roku największą grupę zarejestrowanych tworzyły osoby nieposiadające średniego wykształcenia tj. ponad 67 tys., stanowiące ponad ⅔ wszystkich zarejestrowanych. Więcej niż połowę bezrobotnych stanowiły ponadto osoby długotrwale pozostające bez pracy. W porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego zaobserwowano przyrost w liczbie bezrobotnych w większości kategorii osób znajdujących się w trudnej sytuacji na rynku pracy, od 4,0% w grupie osób samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia do 57,1% w grupie bezrobotnych, którzy zakończyli realizację kontraktu socjalnego. W przypadku kategorii, w której odsetek zarejestrowanych był znaczny, tj. długotrwale bezrobotni odnotowano wzrost o 10,9%. Z analizy danych dotyczących kobiet będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy wynika, że zdecydowanie dominowały one w kategorii osób samotnie wychowujących, co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia tj. udział na poziomie 86%, a także w grupie osób po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego 81,8%. Przewagę liczebną Pań zaobserwowano również wśród bezrobotnych bez doświadczenia zawodowego, bez kwalifikacji zawodowych, do 25 roku życia i długotrwale bezrobotnych. W porównaniu ze stanem w podobnym okresie roku ubiegłego 3 W ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wyróżniono kategorie osób,w stosunku do których mogą być dodatkowo stosowane takie działania, jak m.in.: przedstawienie propozycji zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, stażu, odbycia przygotowania zawodowego w miejscu pracy lub w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych. Są to następujące grupy bezrobotnych zarejestrowanych: bezrobotni długotrwale, bezrobotni do 25 roku życia, kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka, bezrobotni powyżej 50 roku życia, bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych, bez doświadczenia zawodowego lub bez wykształcenia średniego, bezrobotni samotnie wychowujący, co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia, bezrobotni, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia oraz bezrobotni niepełnosprawni. 10

11 z wiersza 1 z tego z tego największy przyrost liczbowy bezrobotnych kobiet notowano w grupie, która zakończyła realizację kontraktu socjalnego, o 36,4%. W pozostałych kategoriach osób bezrobotnych przyrost kobiet wyniósł od 0,02% w grupie bez wykształcenia średniego do 12% wśród osób długotrwale bezrobotnych. Liczba kobiet w badanym okresie zmniejszyła się w dwóch kategoriach, bez doświadczenia zawodowego o 0,9% oraz do 25 roku życia o 3,4%. Tabela 2. Wybrane kategorie osób bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim na koniec 2010 i 2011 r. Ogółem Wyszczególnienie Z prawem do zasiłku Zamieszkali na wsi Osoby w okresie do 12 miesięcy od dnia Cudzoziemcy Osoby będące w szczególnej sytuacji ogółem 2010 rok udział w ogółem (%) kobiety udział kobiet w danej kategorii (%) ogółem udział w ogółem (%) kobiety udział kobiet w danej kategorii (%) Różnica ogółem kobiety , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , na rynku pracy Do 25 roku życia , , , , Długotrwale bezrobotne , , , , Kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka x x x x x x x 961 Powyżej 50 roku życia , , , , Bez kwalifikacji zawodowych , , , , Bez doświadczenia zawodowego , , , , Bez wykształcenia średniego , , , , Samotnie wychowujące co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia , , , , Które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia , , , , Niepełnosprawni , , , , po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego 35 0, ,3 55 0, , Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS Bilans bezrobocia w województwie 2011 rok Z analizy danych zawartych w tabelach 3 i 4, dotyczących bilansu osób bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim wynika, że w ciągu 2011 roku w urzędach pracy zarejestrowano prawie 149 tys. osób poszukujących zatrudnienia, z kolei wyłączono z ewidencji w tym czasie blisko 150 tys. osób. W grupie zarejestrowanych 83% stanowiły osoby powracające do rejestracji po raz kolejny. W pozostałej grupie znajdowały się osoby rejestrujące się po raz pierwszy. Wśród osób, które już wcześniej korzystały z usług urzędów pracy występowały osoby po zakończonym programie stażu (9,1 tys. osób), pracach społecznie użytecznych (4,3 tys.), robotach publicznych (2,4 tys.), po szkoleniu (2,5 tys.). Tabela 3. Rejestracje osób bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim w 2010 i 2011 r. Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w roku po raz pierwszy po raz kolejny po pracach interwencyjnych po robotach publicznych po stażu po odbyciu przygotowania zawodowego dorosłych po szkoleniu po pracach społecznie użytecznych po zakończeniu indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub kontraktu socjalnego 2010 rok 2011 rok ogółem kobiety ogółem kobiety Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS

12 z tego z przyczyn z tego z tego Tabela 4. Wyłączenia z osób bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim w 2010 i 2011 r rok 2011 rok Wyszczególnienie ogółem kobiety ogółem kobiety Osoby wyłączone z ewidencji bezrobotnych w roku podjęcia pracy niesubsydiowanej w tym pracy sezonowej subsydiowanej (w. 6-10) prac interwencyjnych robót publicznych podjęcia działalności gospodarczej podjęcia pracy w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego rozpoczęcia pracy społecznie użytecznej rozpoczęcia realizacji indywidualnego programu zatrudnienia odmowy bez uzasadnionej przyczyny przyjecia propozycji niepotwierdzenia gotowości do pracy dobrowolnej rezygnacji ze statusu bezrobotnego podjęcia nauki ukończenia 60/65 lat nabycia praw emerytalnych lub rentowych nabycia praw do świadczenia przedemerytalnego innych inne rozpoczęcia szkolenia rozpoczęcia stażu rozpoczęcia przygotowania zawodowego dorosłych Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS 01. W strukturze osób wyłączonych z ewidencji według powodu wyrejestrowania największą grupę stanowiły osoby, które podjęły zatrudnienie tj. 67,7 tys. osób wobec 71,5 tys. w analogicznym okresie roku ubiegłego. W dalszej kolejności wyłączenia wynikały z niepotwierdzenia przez osobę bezrobotną gotowości do podjęcia pracy 4 49,6 tys. osób wobec 55,2 tys. w zeszłym roku. W przypadku wyłączeń z powodu podjęcia pracy dominujący udział miało zatrudnienie niesubsydiowane, które otrzymało w analizowanym półroczu 60,4 tys. osób bezrobotnych, w tym pracę sezonową podjęło ponad 8 tys. osób. Pracę subsydiowaną przy wykorzystaniu m. in. środków Funduszu Pracy, EFS, PFRON rozpoczęło ponad 7,3 tys. osób. Najwięcej bezrobotnych otrzymało pracę w ramach robót publicznych tj. 2,3 tys. osób. W ramach aktywizacji zawodowej w ubiegłym roku, program stażu i prace społecznie użyteczne rozpoczęło odpowiednio 5,2 i 4,2 tys. osób, na szkolenia skierowano 2,5 tys. osób bezrobotnych. W porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego zaobserwowano znacznie mniejszą liczbę osób skierowanych do prac subsydiowanych, o 9,8 tys., jak również mniej osób skorzystało z pozostałych form aktywizacji zawodowej. Program stażu będący najpopularniejszą formą aktywizacji 4 Zgodnie z objaśnieniami do formularza MPiPS-01 są to osoby, które zostały pozbawione statusu bezrobotnego z powodu: braku gotowości do podjęcia pracy zgodnie z art. 33 ust. 4 pkt 4 i pkt 4a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy; osoby, które wyjechały za granicę na okres co najmniej 10 dni; osoby, które przez okres co najmniej 10 dni pozostają w sytuacji powodującej brak gotowości do podjęcia zatrudnienia; nadterminowej, zasadniczej służby wojskowej, służby wojskowej pełnionej w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego, ćwiczeń wojskowych oraz okresowej służby wojskowej (zawodowej). 12

13 Białogardzki Choszczeński Drawski Goleniowski Gryficki Gryfiński Kamieński Kołobrzeski Miasto Koszalin Koszaliński Łobeski Myśliborski Policki Pyrzycki Sławieński Stargardzki Szczecinecki Świdwiński Miasto Świnoujście Wałecki Miasto Szczecin rozpoczęło o ponad 10 tys. osób mniej niż miało to miejsce przed rokiem. Wyraźna tendencja spadkowa w liczbie osób korzystających z powyższych usług spowodowana jest zaangażowaniem mniejszych niż rok wcześniej środków finansowych przeznaczonych na walkę z bezrobociem, którymi dysponują urzędy pracy. W 2011 roku w województwie zachodniopomorskim różnica pomiędzy wyrejestrowaniami a rejestracjami wyniosła osób bezrobotnych. W badanym okresie dla 12 powiatów różnica ta była dodatnia, zdecydowanie największa dla powiatu białogardzkiego 616 osób oraz goleniowskiego 543 osoby. Natomiast w Mieście Szczecin wyraźnie większa liczba bezrobotnych zarejestrowała się niż wyrejestrowała z urzędu pracy (442 osoby). W trzech powiatach gryfickim (54,3%), sławieńskim (54,3%) oraz w koszalińskim (50,5%) ponad połowa wyrejestrowań dotyczyła podjęć pracy. Średnio dla województwa współczynnik ten wynosi 45,2%. Najmniejszy procent wyrejestrowań z powodu podjęcia pracy odnotowano w Mieście Świnoujściu zaledwie 38,4%, powiecie kołobrzeskim 39,1% oraz w Mieście Szczecin 40,3%. Wykres 8. Bilans bezrobotnych w podziale na powiaty w 2011 roku rejestracje wyrejestrowania w tym podjęcia pracy Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS 01. W 2011 roku liczba liczba rejestracji osób bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim spadła o ponad 31 tys. osób w porównaniu do roku ubiegłego. Największy spadek odnotowano w Mieście Szczecin o osób, najmniejszy w powiecie kołobrzeskim o 404 osoby. 13

14 Białogardzki Choszczeński Drawski Goleniowski Gryficki Gryfiński Kamieński Kołobrzeski Miasto Koszalin Koszaliński Łobeski Myśliborski Policki Pyrzycki Sławieński Stargardzki Szczecinecki Świdwiński Miasto Świnoujście Wałecki Miasto Szczecin Białogardzki Choszczeński Drawski Goleniowski Gryficki Gryfiński Kamieński Kołobrzeski Miasto Koszalin Koszaliński Łobeski Myśliborski Policki Pyrzycki Sławieński Stargardzki Szczecinecki Świdwiński Miasto Świnoujście Wałecki Miasto Szczecin Wykres 9. Rejestracje bezrobotnych w powiatach w 2010 i 2011 roku Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS 01. W 2011 roku zauważyć można wyraźny spadek liczby wyrejestrowań z urzędów pracy w porównaniu do roku ubiegłego. Ogółem w województwie spadek ten wyniósł niemal 26 tys. osób. Najwyższy, ponad dwutysięczny, zaobserwowano w powiecie: myśliborskim, stargardzkim, szczecineckim oraz w Mieście Szczecin. Najniższy widoczny jest w powiecie kołobrzeskim i koszalińskim mniej niż 200 osób. Wykres 10. Wyrejestrowania bezrobotnych w powiatach w 2010 i 2011 roku Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS

15 1.6. Struktura zarejestrowanych bezrobotnych według wieku, wykształcenia, stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy Z analizy struktury osób bezrobotnych z województwa zachodniopomorskiego według wieku na koniec 2011 roku wynika, że najliczniejszą grupę stanowiły osoby od 25 do 34 roku życia 27,9%, a następnie od 45 do 54 roku życia 21,1%. Niemal, co drugi bezrobotny to osoba do 25 roku życia oraz w wieku lata. W stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego w trzech grupach wiekowych zaobserwowano spadek liczby bezrobotnych, od 6,5% w grupie lata do 1,7% w grupie lata. Największy spadek udziału procentowego w ogólnej liczbie bezrobotnych odnotowano dla grupy lata, o 1,1 pkt proc., z kolei przyrost w grupie lat, o 1,1 pkt proc. W przypadku zbiorowości kobiet na koniec badanego okresu co trzecia zarejestrowana mieściła się w przedziale wiekowym lata. W badanej grupie w porównaniu z rokiem ubiegłym w dwóch kategoriach zaobserwowano spadek udziału bezrobotnych kobiet od 3,4% w grupie lata do 3,5% w grupie lata. Natomiast najwyższy przyrost w grupie lat o 21,7%. Analiza danych dotyczących wykształcenia bezrobotnych na koniec pierwszego półrocza br. wskazuje, że w dalszym ciągu w większości zakończyli oni naukę na najniższych poziomach edukacji. Co trzeci bezrobotny posiadał wykształcenie gimnazjalne bądź niższe, a blisko co czwarty dokumentował zasadnicze zawodowe. Łącznie bezrobotni z dwu wspomnianych grup stanowili ponad 60% oczekujących na zatrudnienie. Dyplom uczelni wyższej przedstawiło w urzędzie pracy 8,1% bezrobotnych. W porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku dynamikę wzrostu liczby bezrobotnych zaobserwowano w grupie z wykształceniem wyższym o 9,7% oraz policealnym i średnim zawodowym 2,0%. Maksymalny wzrost udziału procentowego w ogólnej liczbie bezrobotnych zaobserwowano dla grupy z wykształceniem wyższym, o 0,9 pkt proc., z drugiej strony największy spadek notowano w udziale grupy z zakończoną edukacją na poziomie zasadniczym zawodowym, o 0,7 pkt proc. 15

16 Staż pracy ogółem Wykształcenie Wiek Czas pozostawania bez pracy w miesiącach Tabela 5. Bezrobotni według wieku, wykształcenia, stażu pracy, czasu pozostawania bez pracy w województwie zachodniopomorskim na koniec 2010 i 2011 roku Bezrobotni ogółem % udział Wyszczególnienie 2010 rok 2011 rok 2010 rok 2011 rok (4-3) do ,5 9,7-1, ,3 20,5-4, ,2 17,4-0, ,7 19,3 0, ,4 20,1 2,7 pow ,0 13,1 4, ,8 17,7-1, ,1 27,9-0, ,6 19,2 0, ,2 21,1-1, ,0 11,2 1, lata ,3 2,9 0,6 wyższe ,1 9,0 0,9 policealne i średnie ,9 18,5 0,5 zawodowe średnie ogólnokształcące ,6 10,6-0,1 zasadnicze zawodowe ,2 27,4-0,7 gimnazjalne i poniżej ,2 34,6-0,6 do 1 roku ,9 17,2 0, ,1 22,3 0, ,1 13,2 0, ,4 14,4 0, ,3 11,2 0,0 30 lat i więcej ,0 3,2 0,2 bez stażu ,2 18,4-0,8 Razem ,0 100,0 0,0 Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie Załącznika 1 do sprawozdania MPiPS 01 Z analizy stażu pracy bezrobotnych na koniec badanego roku wynika, że co piąty z nich dokumentował doświadczenie zawodowe od 1 roku do 5 lat. Kolejną liczną grupę bezrobotnych stanowiły osoby bez stażu pracy, którego nie posiadało 18,4% zarejestrowanych. W porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego notowano przyrost w liczbie bezrobotnych w dwóch przedziałach, w grupie osób posiadających staż do 1 roku o 0,9% oraz w grupie z ponad 30-letnim stażem o 5,9%. W stosunku do roku ubiegłego największy wzrost udziału wśród bezrobotnych odnotowano w grupie z najkrótszym stażem pracy o 0,3 pkt proc., z kolei największy spadek w grupie bez stażu, o 0,8 pkt proc.. 16

17 Staż pracy ogółem Wykształcenie Wiek Czas pozostawania bez pracy w miesiącach Tabela 6. Bezrobotne kobiety według wieku, wykształcenia, stażu pracy, czasu pozostawania bez pracy w województwie zachodniopomorskim na koniec 2010 i 2011 roku Bezrobotne kobiety % udział Wyszczególnienie 2010 rok 2011 rok 2010 rok 2011 rok (4-3) do ,63 8,08-1, ,59 19,21-5, ,15 17,49-1, ,13 19,40 1, ,77 21,33 3,56 pow ,73 14,49 3, ,96 18,82-1, ,35 31,68 0, ,87 20,53 0, ,46 20,23-1, ,36 8,74 1, lata 0 0 0,00 0,00 0,00 wyższe ,35 11,28 0,93 policealne i średnie ,24 21,73 0,49 zawodowe średnie ogólnokształcące ,86 13,72-0,13 zasadnicze zawodowe ,53 22,13-0,40 gimnazjalne i poniżej ,02 31,14-0,88 do 1 roku ,39 18,60 0, ,77 23,22 0, ,48 13,71 0, ,84 13,84 0, ,18 8,21 0,03 30 lat i więcej ,63 1,75 0,12 bez stażu ,71 20,67-1,04 Razem ,00 100,00 0,00 Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie Załącznika 1 do sprawozdania MPiPS 01 Najwięcej osób zarejestrowanych w urzędach pracy na koniec 2011 roku pozostawało poza zatrudnieniem od 1 do 3 miesięcy 20,5%, a następnie od 12 do 24 miesięcy 20,1%. W stosunku do roku ubiegłego zaobserwowano spadek w liczbie bezrobotnych charakteryzujących się krótkookresowym bezrobociem. Liczba zarejestrowanych do 1 miesiąca była niższa o 16,4%, a od 1 do 3 miesięcy o 19,8%. Tendencję wzrostu odnotowano natomiast w przypadku liczby bezrobotnych długookresowo. O 14,4% zwiększyła się grupa zarejestrowanych będących poza rynkiem pracy od 12 do 24 miesięcy, a 44,5% wzrostu notowano wśród bezrobotnych od ponad 24 miesięcy. Wyraźne zmiany w liczbie bezrobotnych wpłynęły na wielkość udziału poszczególnych grup według czasu pozostawania bez pracy. Największa dynamika spadku udziału widoczna była w grupie osób poza zatrudnieniem od 1 do 3 miesięcy, o 4,8 pkt proc., z kolei największy 17

18 Czas pozostawania bez pracy w wzrost notowano w grupie znajdujących się w ewidencji PUP od 12 do 24 miesięcy i powyżej 24 miesięcy, o odpowiednio 2,7 i 4,1 pkt proc. Wykres 11. Struktura bezrobotnych według wieku, wykształcenia, stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy z uwzględnieniem płci w województwie zachodniopomorskim na koniec 2011 r. miesiącach Wiek Wykształcenie Staż pracy ogółem bez stażu 30 lat i więcej do 1 roku gimnazjalne i poniżej zasadnicze zawodowe średnie ogólnokształcące policealne i średnie zawodowe wyższe lata pow do 1 0,0 1,7 3,2 2,9 8,2 9,0 8,7 8,1 9,7 11,2 10,6 11,3 11,2 13,8 14,4 13,7 13,2 13,7 14,5 13,1 20,7 18,4 18,6 17,2 18,5 18,8 17,7 17,5 17,4 20,2 21,1 20,5 19,2 21,3 20,1 19,4 19,3 19,2 20,5 23,2 22,3 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 40,0 22,1 21,7 27,4 27,9 31,1 31,7 34,6 kobiety ogółem Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie Załącznika 1 do sprawozdania MPiPS Bezrobotni według rodzaju działalności, ostatniego miejsca pracy (klasyfikacja PKD) W ciągu 2011 roku w urzędach pracy w zachodniopomorskim zarejestrowało się ponad 117 tys. bezrobotnych, wśród których 78,7% stanowiły osoby poprzednio pracujące, a pozostałe 21,3% nie posiadało doświadczenia zawodowego. Z analizy danych dotyczących ostatniego miejsca pracy osób zarejestrowanych w PUP wynika, że najwięcej z nich zatrudnionych było w sekcji przetwórstwo przemysłowe 21,2 tys. osób tj.18,2%. Kolejną znaczną grupę stanowiły osoby pracujące w sekcji handel 19,5 tys. włączonych do ewidencji osób (16,7%). Ponad 10 tys. osób zarejestrowano w analizowanym roku po 18

19 zwolnieniu z zakładów w sekcji budownictwo, z podmiotów o nieokreślonym profilu działalności 5 powyżej 11 tys. Na koniec 2011 roku w rejestrach urzędów pracy pozostawało niemal 109 tys. osób bezrobotnych, w tym 81,6% posiadało doświadczenie na rynku pracy. Co piąty bezrobotny pracował przed zarejestrowaniem w sekcji przetwórstwo przemysłowe. Na drugim miejscu pod względem liczby bezrobotnych uplasowała się grupa osób pracujących w handlu 17,3%. W przypadku, co dziesiątego bezrobotnego nie określono sekcji, w której wykonywał on pracę. Powyżej 5% udziału wśród bezrobotnych na koniec pierwszego półrocza stanowili pracownicy sekcji: budownictwo, pozostała działalność usługowa, administracja publiczna i obrona narodowa, działalność związana z zakwaterowaniem, rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Zdecydowana większość bezrobotnych tj. ¾ pracowało przed zarejestrowaniem w zakładach z sektora prywatnego. Wśród osób znajdujących się w ewidencji urzędów pracy na koniec analizowanego okresu znajdowało się 2,2 tys. osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy, a co czwarta osoba z tej grupy zatrudniona była w sekcji przetwórstwo przemysłowe. W przypadku długości czasu pozostawania bez pracy (według Załącznika 2 do sprawozdania MPiPS-01) najwięcej bezrobotnych nie pracowało od roku tj. 57,1%. Krótkookresowe bezrobocie, do 1 miesiąca, dotyczyło 9,9% zarejestrowanych, a 33,0% oczekiwało na zatrudnienie ponad rok. Z analizy danych dotyczących wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej zgłoszonych w 2011 roku według sekcji PKD wynika, że co piąta oferta zatrudnienia dotyczyła pracy w zakładach z sekcji administracja publiczna i obrona narodowa (6 926 wakatów). Kolejne sekcje w których zgłoszono wyraźną liczbę etatów to przetwórstwo przemysłowe oraz handel hurtowy i detaliczny, stanowiące odpowiednio 15,2% i 11,7% wszystkich ofert zarejestrowanych w badanym roku. W porównaniu z ubiegłym rokiem odnotowano spadek w podaży ofert pracy zgłoszonych w urzędach pracy w regionie o ponad ⅓ (zgodnie z Załącznikiem 2 do sprawozdania MPiPS-01). Do sekcji, w których liczba wakatów w badanym okresie była zdecydowanie niższa zaliczyć należy kolejno: gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; organizacje i zespoły eksterytorialne; działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją; administracja publiczna; oraz działalność profesjonalna, naukowa i techniczna; edukacja. W przypadku dwóch sekcji odnotowano przyrost w liczbie ofert zatrudnienia, o 5,5% w sekcji transport i gospodarka magazynowa oraz o 29,6% w sekcji wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną. 5 Działalność niezidentyfikowana. Zgodnie z objaśnieniami do Załącznika 2 formularza MPiPS-01 należy tutaj wykazać bezrobotnych, których nie można zakwalifikować do odpowiedniej sekcji PKD z powodu braku wystarczającej informacji o działalności gospodarczej ostatniego pracodawcy. 19

20 Wykres 12. Bezrobotni według sekcji PKD zarejestrowani w ciągu i na koniec 2011 r. oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej w województwie zachodniopomorskim Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Górnictwo i wydobywanie Przetwótstwo przemysłowe Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją Budownictwo Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Transport i gospodarka magazynowa Informacja i komunikacja Działalność finansowa i ubezpieczeniowa Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Edukacja Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją Pozostała działalność usługowa Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na Organizacje i zespoły eksterytorialne Działalność niezydentyfikowana bezrobotni zarejestrowani w 2011 roku bezrobotni na koniec 2011 roku wolne miejsca pracy i aktywizacji zawodowej zgłoszone w 2011 roku Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie Załącznika 2 do sprawozdania MPiPS 01. Tabela 7. Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz wolne miejsca pracy w województwie zachodniopomorskim w 2011 r. Wyszczególnienie Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Górnictwo i wydobywanie Przetwótstwo przemysłowe Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją Budownictwo Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle ogółem w 2011 roku pracujący ze zwolnień poprzednio dotyczących w sektorze zakładu publicznym pracy ogółem Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Transport i gospodarka magazynowa Informacja i komunikacja Działalność finansowa i ubezpieczeniowa Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Edukacja Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją Pozostała działalność usługowa Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby Organizacje i zespoły eksterytorialne Działalność niezydentyfikowana X X X Razem Dotychczas niepracujący X X X X X Ogółem Zarejestrowani bezrobotni Liczba w końcu 2011 roku wolnych miejsc pracy pracujący poprzednio ze zwolnień według czasu pozostawania bez pracy i miejsc w sektorze dotyczących w miesiącach aktywizacji publicznym prywatnym zakładu zawodowej w pracy do pow roku Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie Załącznika 2 do sprawozdania MPiPS

21 2. Analiza bezrobocia według zawodów 2.1. Struktura bezrobocia według zawodów Na koniec 2011 roku liczba bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy wyniosła osoby, w porównaniu z analogicznym okresem roku 2010 roku zaobserwowano spadek liczby bezrobotnych o ponad tysiąc osób. Uogólniając strukturę bezrobocia w województwie na poziomie grup wielkich, należy podkreślić szczególnie, duży udział 7 grupy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy oraz znikomy udział grupy pierwszej Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy. Marginalny charakter ma również wielkość bezrobocia w grupie 0 Siły zbrojne. Poniżej zaprezentowano ranking malejący grup wielkich na podstawie wielkości odsetka zarejestrowanych bezrobotnych: Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 21,2% zarejestrowanych; Bez zawodu 21,1% zarejestrowanych; Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 17,7%; Technicy i inny średni personel 11,9% zarejestrowanych; Pracownicy przy pracach prostych 9,3% zarejestrowanych; Specjaliści 7,4% zarejestrowanych; Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 4,4% zarejestrowanych; Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 3,2% zarejestrowanych; Pracownicy biurowi 3,1%; Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 0,3% zarejestrowanych; Siły zbrojne 0,2% zarejestrowanych. Porównując rok 2010 i 2011 największy spadek liczby bezrobotnych odnotowano w grupie Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (o osób), w grupie Pracownicy przy pracach prostych (o 693 osoby), Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (403 osoby). Natomiast wśród bezrobotnych nieposiadających zawodu zaobserwować można wzrost o osoby. Tabela 8 zawiera ranking 30 zawodów, w których na koniec 2011 roku zarejestrowanych było najwięcej bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim. Bezrobotni w tych zawodach stanowili ponad 60% z ogólnej liczby bezrobotnych na koniec badanego okresu. 21

22 Wykres 13. Bezrobotni według zawodów w 2011 roku w województwie zachodniopomorskim PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ r. 2011r. ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY PRACOWNICY BIUROWI TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL SPECJALIŚCI PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY SIŁY ZBROJNE Bez zawodu Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS 01, Załącznik 3. Najwięcej bezrobotnych zarejestrowanych na koniec 2011 roku, posiadało zawód mieszczący się w grupie wielkiej Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy osób, jednocześnie dla tej grupy osób w porównaniu z analogicznym okresem 2010 roku odnotowano znaczny spadek o osób. Tabela zawodów, w których na koniec 2011 roku zarejestrowanych było najwięcej osób bezrobotnych, zmiana w stosunku do 2010 roku Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu 2010r. 2011r. wzrost/spadek Bez zawodu Sprzedawca S Robotnik gospodarczy Technik ekonomista S Ślusarz S Kucharz S Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Murarz S Robotnik budowlany Krawiec S Ekonomista Sprzątaczka biurowa Szwaczka Mechanik samochodów osobowych Kucharz małej gastronomii S Technik żywienia i gospodarstwa domowego S Technik mechanik S Technik rolnik S

23 Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu 2010r. 2011r. wzrost/spadek Fryzjer S Kelner S Technik prac biurowych S Stolarz S Piekarz S Cukiernik S Mechanik pojazdów samochodowych S Pomoc kuchenna Robotnik leśny Malarz budowlany Mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych S Technik budownictwa S Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS 01, Załącznik 3. Większość zawodów z prezentowanej listy mieści się w trzech wielkich grupach zawodów: (7) Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (10 zawodów), (5) Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy (6 zawodów), (3) Technicy i inny średni personel (5 zawodów). W zestawieniu tym, nie wystąpiły zawody z grup: (0) Siły zbrojne, (1) Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy. Na koniec 2011 roku w województwie zachodniopomorskim w rejestrach urzędów pracy pozostawały kobiety (2010 rok kobiet). W badanym okresie kobiety stanowiły 53,8% z ogólnej liczby bezrobotnych, podczas gdy w 2010 roku 52,0%. W 2011 roku kobiet nie posiadało zawodu, a ich liczba w porównaniu z 2010 roku wzrosła niemal o tysiąc osób. Z analizy danych dotyczących bezrobotnych kobiet, według wielkich grup zawodów w 2011 roku wynika, iż zdecydowanie najliczniej reprezentowane były kobiety posiadające zawód z grupy (5) Pracownicy usług i sprzedawcy osoby (¼ z ogólnej liczby bezrobotnych kobiet). Poniżej zaprezentowano ranking malejący grup wielkich na podstawie wielkości odsetka zarejestrowanych bezrobotnych kobiet: Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 26,1% zarejestrowanych kobiet; Technicy i inny średni personel 13,6%; Pracownicy przy pracach prostych 9,4%; Specjaliści 9,4%; Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 9,2%; Pracownicy biurowi 4,5%; Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 3,4%; 23

24 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 1,9%; Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 0,3%; Siły zbrojne 0,0%. Wykres 14. Bezrobotne kobiety według zawodów w 2010 i 2011 roku w województwie zachodniopomorskim PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ r. 2011r. ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY PRACOWNICY BIUROWI TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL SPECJALIŚCI PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY SIŁY ZBROJNE Bez zawodu Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS 01, Załącznik 3. Porównując rok 2010 i 2011, spadek liczby bezrobotnych kobiet odnotowano w grupie: (9) Pracownicy przy pracach prostych (o 219 osób), (7) Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (o 183 osoby), (6) Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy (o 86 osób), najniższy w grupie (8) Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (o 39 osób). W pozostałych grupach zaobserwowano przyrosty, największy w grupie bezrobotnych bez zawodu (o 907 osób). Tabela 9 prezentuje 30 zawodów, w których w 2011 roku zarejestrowanych było najwięcej bezrobotnych kobiet i to one, dominują wśród ogółu rejestrujących się bezrobotnych w tych zawodach, z wyjątkiem robotnika gospodarczego (udział kobiet 43,4%). Najwięcej zarejestrowanych kobiet odnotowano w zawodach: sprzedawca ( kobiet), technik ekonomista (8 070 kobiet), kucharz (1 549 kobiet), krawiec (1 467 kobiet), robotnik gospodarczy (1 308 kobiet), robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym (1 216 kobiet). Bardzo wysoki udział (ponad 95%) kobiet wśród bezrobotnych ogółem notowano w 6 zawodach: pokojowa (100,0%), szwaczka (99,4%), salowa (98,5%), sprzątaczka biurowa (98,3%), krawiec (97,9%), księgowy (96,8%). 24

25 Tabela zawodów, w których na koniec 2011 roku zarejestrowanych było najwięcej bezrobotnych kobiet, zmiana w stosunku do 2010 roku 2010r. 2011r. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu udział udział ogółem kobiety % ogółem kobiety % wzrost/spadek kobiet kobiet (8-5) Bez zawodu , , Sprzedawca S , , Technik ekonomista S , , Kucharz S , , Krawiec S , , Robotnik gospodarczy , , Robotnik pomocniczy w przemyśle , ,9-81 przetwórczym Sprzątaczka biurowa , , Szwaczka , , Ekonomista , , Fryzjer S , , Kelner S , , Technik prac biurowych S , , Technik żywienia i gospodarstwa , ,1 56 domowego S Technik rolnik S , , Kucharz małej gastronomii S , , Pomoc kuchenna , , Cukiernik S , , Pedagog , , Technik handlowiec S , , Technik administracji S , , Pakowacz , , Rolnik S , , Przetwórca ryb , , Pokojowa , , Księgowy , , Technik hotelarstwa S , , Pozostali rolnicy upraw polowych , , Pozostali pracownicy obsługi biura gdzie indziej , ,5-20 niesklasyfikowani Salowa , ,5-5 Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS 01, Załącznik Napływ do bezrobocia Wśród osób bezrobotnych, które w 2011 roku zarejestrowały się w urzędach pracy województwa zachodniopomorskiego, (23,3%) nie posiadało żadnego zawodu. W stosunku do 2010 roku liczba rejestracji osób bez zawodu była niższa o osób. 25

26 W 2011 roku najwięcej nowo zarejestrowanych bezrobotnych odnotowano w grupach zawodów: (7) Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy osoby i (5) Pracownicy usług i sprzedawcy osób. Porównując dane z 2010 roku liczba rejestrujących się bezrobotnych w największym stopniu zmniejszyła się w grupie (7) Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy o osoby. Wykres 15. Napływ bezrobotnych według wielkich grup zawodów w 2010 i 2011 roku w województwie zachodniopomorskim PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH r. 2011r. OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY PRACOWNICY BIUROWI TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL SPECJALIŚCI PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY SIŁY ZBROJNE Bez zawodu Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS 01, Załącznik 3. W tabeli 10 zestawiono zawody charakteryzujące się najwyższym napływem do bezrobocia, które w większości pokrywają się z zawodami o najwyższej liczbie bezrobotnych. Świadczy to o tym, że trudna sytuacja osób w tych zawodach ma charakter trwały, notując obok dużego poziomu bezrobocia również stały, wysoki napływ. W 2011 roku najwięcej bezrobotnych zarejestrowało się w zawodzie: sprzedawca osób, robotnik gospodarczy osób, ślusarz osób. Lp. Tabela zawodów, w których w 2011 roku rejestrowało się najwięcej bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim Kod zawodu Nazwa zawodu Rejestracje w 2011r. Zarejestrowani na koniec 2011r Bez zawodu Sprzedawca S Robotnik gospodarczy Ślusarz S Technik ekonomista S

27 Kucharz S Murarz S Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Ekonomista Robotnik budowlany Krawiec S Mechanik samochodów osobowych Technik żywienia i gospodarstwa domowego S Technik mechanik S Kucharz małej gastronomii S Kelner S Stolarz S Fryzjer S Mechanik pojazdów samochodowych S Piekarz S Szwaczka Sprzątaczka biurowa Technik rolnik S Technik prac biurowych S Cukiernik S Pomoc kuchenna Pedagog Technik budownictwa S Mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych S Magazynier Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS 01, Załącznik 3. Wśród niemal 73 tys. bezrobotnych kobiet, które w 2011 roku zarejestrowały się w urzędach pracy województwa zachodniopomorskiego, (22,9%) nie posiadały żadnego zawodu. W stosunku do 2010 roku liczba zarejestrowanych kobiet bez zawodu wzrosła o osób. Wykres 16. Napływ bezrobotnych kobiet według wielkich grup zawodów w 2010 i 2011 roku w województwie zachodniopomorskim PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH r. 2010r. OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY PRACOWNICY BIUROWI TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL SPECJALIŚCI PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY SIŁY ZBROJNE Bez zawodu Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS 01, Załącznik 3. 27

28 Biorąc pod uwagę bezrobotne kobiety według wielkich grup zawodów, najwięcej w 2011 roku zarejestrowano do grupy: (5) Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy osoby, (3) Technicy i inny średni personel osób oraz (2) Specjaliści osób. W tabeli 11 zestawiono 30 zawodów, w których w 2011 roku zarejestrowało się najwięcej bezrobotnych kobiet. Kobiety w tych zawodach stanowiły ⅔ ogółu rejestrujących się bezrobotnych kobiet. Najwięcej rejestracji kobiet odnotowano w zawodzie: sprzedawca osób, technik ekonomista osoby. Tabela zawodów, w których w 2011 roku rejestrowało się najwięcej bezrobotnych kobiet w województwie zachodniopomorskim Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Rejestracje w 2011r. Rejestracje kobiet 2011r. Zarejestrowane kobiety na koniec 2011r Bez zawodu Sprzedawca S Technik ekonomista S Kucharz S Krawiec S Ekonomista Robotnik gospodarczy Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Szwaczka Fryzjer S Kelner S Sprzątaczka biurowa Technik żywienia i gospodarstwa domowego S Technik prac biurowych S Technik rolnik S Kucharz małej gastronomii S Pedagog Pomoc kuchenna Technik handlowiec S Technik administracji S Cukiernik S Pakowacz Przetwórca ryb Pozostali pracownicy obsługi biura gdzie indziej niesklasyfikowani Socjolog Technik hotelarstwa S Pielęgniarka Księgowy Specjalista administracji publicznej Rolnik S Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS 01, Załącznik 3. 28

29 2.4. Bezrobotni według rodzaju działalności, ostatniego miejsca pracy Na koniec 2011 roku najliczniejszą grupę bezrobotnych stanowiły osoby niegdyś zatrudnione w sekcji przetwórstwo przemysłowe ( osoby), w dalszej kolejności zaś w sekcji handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle ( osób). Sekcje PKD generujące najwięcej miejsc pracy to administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne (6 926 ofert), przetwórstwo przemysłowe (5 434 oferty), handel hurtowy i detaliczny (4 153 oferty). Tabela 12. Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku Wolne miejsca pracy Bezrobotni i miejsca aktywizacji zawodowej Sekcja PKD stan w stan w rejestrujący zgłoszone w końcu końcu się w 2011r. 2011r. Lp. 2011r. 2011r. 1 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Górnictwo i wydobywanie Przetwórstwo przemysłowe Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych 5 Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 6 Budownictwo Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Transport i gospodarka magazynowa Informacja i komunikacja Działalność finansowa i ubezpieczeniowa Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Edukacja Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją Pozostała działalność usługowa Gospodarstwa domowe zatrudniające 20 pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby Organizacje i zespoły eksterytorialne Działalność nie zidentyfikowana Ogółem Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS 01, Załącznik 2. 29

30 z ogółem w tym Analiza wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej Według informacji ze sporządzanych co miesiąc sprawozdań MPiPS-01 wynika, że od stycznia do grudnia 2011 roku w urzędach pracy na obszarze województwa zachodniopomorskiego zarejestrowano w sumie blisko 36,4 tys. wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. Wykres 17. Liczba ofert zatrudnienia w województwie zachodniopomorskim w latach I półrocze II półrocze Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS 01. Tabela 13. Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zarejestrowane w urzędach pracy w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej w 2011 roku Wyszczególnienie Ogółem wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem subsydiowanej z ogółem oferty pracy z sektora publicznego sezonowej zatrudnienienie lub inna praca zarobkowa miejsce aktywizacji zawodowej staże przygotowanie zawodowe dorosłych prace społecznie użyteczne dla niepełnosprawnych dla osób w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS