Ogólne zasady powstawania obowiązku podatkowego w VAT obowiązujące od 1 stycznia 2014 r. na przykładach

Transkrypt

1 Z dniem 1 stycznia 2014 r. wchodzi w życie drugi etap rewolucyjnych zmian w zakresie podatku od towarów i usług, które będą miały bardzo duży wpływ na funkcjonowanie wszystkich podatników. Biuro poczyniło wszelkie kroki niezbędne do rzetelnego przygotowania się do nowej sytuacji prawnej. Jednak w związku z faktem, iż zmiany dotkną sfery codziennego funkcjonowania Państwa firmy, prosimy o zapoznanie się z całym niniejszym dokumentem, ze szczególnym uwzględnieniem swojej branży. Liczymy się z faktem, iż będzie to wymagało do Państwa sporo czasu i wysiłku, ale z pewnością przełoży się na bardziej ekonomiczne rozwiązania w firmie oraz sprawniejszą współpracę z Biurem. Państwa opiekunowie księgowi są gotowi do udzielenia dodatkowych informacji oraz rozwiania wątpliwości. Poniżej przedstawiamy kolory, którymi zaznaczone są fragmenty dotyczące branż objętych największymi zmianami. Transport Usługi budowlane Usługi zwolnione z VAT Najem i dzierżawa Usługi ubezpieczeniowe 1. Nowa definicja momentu powstania obowiązku podatkowego Zmianami o największym znaczeniu praktycznym są zmiany w przepisach dotyczących obowiązku podatkowego. Ustawa wprowadza zupełnie nową definicję obowiązku podatkowego, zgodnie z którą ma on powstawać z upływem miesiąca, w który dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, w tym usługę częściową. Ogólne zasady powstawania obowiązku podatkowego w VAT obowiązujące od 1 stycznia 2014 r. na przykładach 1. Dokonanie dostawy towarów lub wykonanie usługi jako zasada powstawania obowiązku podatkowego O ile obecnie obowiązek podatkowy w VAT powstaje co do zasady z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, o tyle od 1 stycznia 2014 r. obowiązek ten będzie powstawał co do zasady z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi (określenie z chwilą wydania towaru" zastąpi określenie z chwilą dokonania dostawy towarów"). Dostawa towaru Do dokonania dostawy towarów dochodzi najczęściej na skutek fizycznego wydania tych towarów podatnikowi lub osobie uprawnionej do odebrania towaru w imieniu podatnika. - dostawa towaru W dniu 29 marca 2014 r. podatnik otrzyma zamówienie na towar. W tym samym dniu wystawi fakturę dokumentującą dostawę tego towaru (od 1 stycznia 2014 r. możliwe będzie wystawianie faktur przed dokonaniem dostawy towarów). W dniu 1 kwietnia 2014 r. towar zostanie odebrany przez pracownika klienta. Obowiązek podatkowy powstanie w takiej sytuacji w dniu 1 kwietnia 2014 r., tj. w dniu wydania towaru osobie uprawnionej do odebrania towaru w imieniu podatnika.

2 - wydanie środków umożliwiających rozporządzanie rzeczą Spółka zamierza sprzedać w 2014 r. swój firmowy" samochód. Umowa sprzedaży samochodu zostanie zawarta 27 lutego 2014 r., a po jej podpisaniu nabywcy zostaną wręczone kluczyki i dokumenty do samochodu. Ze względu na pilny wyjazd nabywca samochód odbierze dopiero kilka dni później, tj. 3 marca 2014 r. Mimo to obowiązek podatkowy z tytułu dostawy samochodu powstanie w takiej sytuacji w dniu 27 lutego 2014 r., tj. w dniu wydania nabywcy dokumentów i kluczyków umożliwiających rozporządzanie samochodem. Wykonanie usługi W przypadku świadczenia usług obowiązek podatkowy od 1 stycznia 2014 r. powstawać będzie identycznie jak obecnie z chwilą wykonania usługi. Uznaje się najczęściej, że usługa jest wykonana, gdy usługodawca zrealizował wszystkie czynności składające się na określony rodzaj usługi. - wykonanie usługi Firma transportowa otrzyma zlecenie dostarczenia towaru z miejsca X do miejsca Y. Firma wyładowała towar w miejscu Y w dniu 31 stycznia 2014 r. W tym też dniu dojdzie do wykonania usługi transportowej (i powstania obowiązku podatkowego w VAT), gdyż z chwilą wyładowania towaru firma transportowa dokonała ostatniej czynności składającej się na usługę transportową. - konieczność zaakceptowania wykonania usługi przez usługobiorcę Podatnik prowadzi działalność gospodarczą w zakresie naprawy telefonów komórkowych. W dniu 25 stycznia 2014 r. od dwóch klientów otrzyma zlecenie naprawy dwóch telefonów. Oba telefony podatnik naprawi w dniu 28 stycznia 2014 r. i telefonicznie poinformuje klientów o możliwości odebrania naprawionych telefonów. Pierwszy z klientów zostanie odebrany w dniu 1 lutego 2014 r., zaś drugi nie zostanie odebrany nigdy. W takiej sytuacji: 1) obowiązek podatkowy z tytułu naprawy pierwszego z telefonów powstanie w dniu 1 lutego 2014 r. (odbierając telefon klient zaakceptuje wykonanie usługi, co spowoduje uznanie usługi za wykonaną w tym właśnie dniu), 2) obowiązek podatkowy z tytułu naprawy drugiego z telefonów nie powstanie (klient nie odbierze bowiem telefonu, a więc nie zaakceptuje jej wykonania). - ustalenie terminu wykonania usługi Wydawnictwo zleca autorom opracowywanie artykułów do publikowanych czasopism. Momentem wykonania usług opracowywania takich artykułów jest, co do zasady, moment przesłania przez autora gotowego artykułu. Nie ma jednak przeszkód, aby strony ustaliły, że usługę uznaje się za wykonaną w dniu akceptacji przesłanego tekstu przez wydawnictwo, autoryzacji tekstu przez autora, a nawet opublikowania tekstu w czasopiśmie. Nie jest natomiast dopuszczalne ustalenie przez strony, przykładowo, że za moment wykonania usługi uznaje się 30. dzień, licząc od dnia opublikowania tekstu w czasopiśmie (takie określenie momentu wykonania usługi miałoby charakter sztuczny).

3 2. Usługi przyjmowane częściowo Od 1 stycznia 2014 r. obowiązywać będzie przepis stanowiący, że w odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę. Obecnie podobnego przepisu nie ma. Wskazany przepis będzie miał zastosowanie, jeżeli strony: 1) ustalą, że świadczona usługa jest przyjmowana częściowo, oraz 2) określą dla przyjmowanych części usługi zapłatę. Jeżeli warunki te są spełnione, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania części usługi, przy czym uznać należy, że: 1) dniem wykonania usługi w części jest dzień jej przyjęcia przez nabywcę usługi (chyba że strony ustalą inaczej), 2) obowiązek podatkowy powstaje w części odpowiadającej części wykonania usługi. Klient zlecił adwokatowi pozwanie kontrahenta o zapłatę. Strony uzgodniły kwotę wynagrodzenia z tytułu wykonania usługi prawniczej w wysokości 2500 zł netto zł VAT, w tym za napisanie pozwu wynagrodzenie w kwocie 800 zł netto zł VAT. Strony uzgodniły, że warunkiem skierowania przez adwokata pozwu do sądu będzie zaakceptowanie przez klienta jego treści (co należy uznać za przyjęcie części zleconej usługi prawniczej w części odpowiadającej napisaniu pozwu). Akceptacja taka nastąpi w dniu 20 lutego 2014 r. Oznaczać to będzie, że obowiązek podatkowy z tytułu wykonania usługi prawniczej w części odpowiadającej opracowaniu pozwu powstanie w tym właśnie dniu. 3. Czynności rozliczane w okresach rozliczeniowych Od 1 stycznia 2014 r. obowiązywać będzie przepis stanowiący, że usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Podatnik świadczy usługi transportowe, dla których to usług obowiązek podatkowy od 1 stycznia 2014 r. powstawać będzie na zasadach ogólnych. Podatnik ten z kontrahentem X ma zawartą umowę przewidującą, że świadczone usługi są rozliczane w kwartalnych, kalendarzowych okresach rozliczeniowych (z terminem płatności upływającym 10 dnia miesiąca następującego po rozliczanym kwartale). W takim przypadku przykładowo obowiązek podatkowy z tytułu wszystkich usług wykonanych dla tego kontrahenta w I kwartale 2014 r. powstanie w dniu 31 marca 2014 r. Usługa świadczona w sposób ciągły na przełomie roku Od 1 stycznia 2014 r. obowiązywać będzie również przepis stanowiący, że usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.

4 W dniu 1 lutego 2014 r. podatnik sprzeda licencję na korzystanie z programu komputerowego rozliczaną w rocznych okresach rozliczeniowych, przy czym płatność za te roczne okresy rozliczeniowe dokonywana będzie z dołu (termin płatności za pierwszy rok korzystania z programu komputerowego upłynie w ostatnim dniu rocznego okresu korzystania z tego programu, tj. w dniu 31 stycznia 2015 r.). W takim przypadku obowiązek podatkowy z tytułu części usługi licencji (tj. części odpowiadającej okresowi korzystania z programu komputerowego w 2014 r.) powstanie w dniu 31 grudnia 2014 r. Wskazane przepisy będą miały zastosowanie do większości dostaw towarów (mało znaczący wyjątek dotyczyć będzie dostaw towarów, do których dochodzi na skutek wydania towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności). W szczególności odpowiednie zastosowanie będzie miał pierwszy ze wskazanych powyżej przepisów. A zatem od 1 stycznia 2014 r. dostawy towarów, dla których w związku z ich dokonywaniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznawać się będzie za wykonane z upływem okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia dokonywania tych dostaw. Podatnik prowadzący stację paliw umożliwia klientom podpisanie umowy, na podstawie której wszystkie zakupy paliw w danym miesiącu, rozliczane będą łącznie po zakończeniu danego miesiąca. Obecnie zawarcie takiej umowy nie wpływa na sposób powstawania obowiązku podatkowego z tytułu dostaw paliwa (obowiązek ten najpóźniej powstaje 7 dnia, licząc od dnia zatankowania paliwa). Z dniem 1 stycznia 2014 r. się to zmieni. Od tego dnia obowiązek podatkowy z tytułu dostaw paliwa dokonywanych na podstawie takich umów powstawać będzie ostatniego dnia danego miesiąca (np. w przypadku paliwa zatankowanego w styczniu 2014 r. w dniu 31 stycznia 2014 r.). 4. Otrzymanie części lub całości zapłaty przez dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi Podobnie jak ma się rzecz obecnie, również od 1 stycznia 2014 r. otrzymanie części lub całości zapłaty przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi skutkować będzie powstaniem obowiązku podatkowego. Obowiązek ten powstawać będzie w odniesieniu do otrzymanej kwoty, a więc w części odpowiadającej tej kwocie (niezależnie od tego czy wystawiona została faktura zaliczkowa). W dniu 15 lutego 2014 r. podatnik otrzyma od kontrahenta zamówienie na poczet dostawy towaru za kwotę 5166 zł brutto (4200 zł netto zł VAT), a dwa dni później otrzyma zaliczkę 30%, tj. kwotę 1549,80 zł na poczet tego zamówienia. Spowoduje to powstanie obowiązku podatkowego z tytułu dostawy zamówionego towaru w dniu 17 lutego 2014 r. (niezależnie od tego czy podatnik dopełni obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej). Warto jednak zaznaczyć, iż otrzymywanie kwot na poczet przyszłych, nieskonkretyzowanych świadczeń nie będzie powodować powstawania obowiązku podatkowego. Otrzymanie takich kwot będzie

5 skutkować powstaniem obowiązku podatkowego dopiero z chwilą skonkretyzowania świadczeń, których dotyczą. W dniu 13 marca 2014 r. kontrahent podatnika dokona wpłaty 5000 zł, z której to kwoty finansowane mają być przyszłe zamówienia kontrahenta. Otrzymanie tej kwoty nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w VAT. Załóżmy następnie, że w dniu 2 kwietnia 2014 r. kontrahent złoży zamówienie trzech towarów na kwotę 1700 zł netto + VAT, które to zamówienie będzie miało zostać sfinansowane z części wpłaconej w dniu 13 marca 2014 r. kwoty. W tej sytuacji złożenie zamówienia spowoduje powstanie obowiązku podatkowego z tytułu otrzymania całości zapłaty przed dokonaniem dostawy towarów (mimo, że pieniądze zostały przez kontrahenta faktycznie wpłacone ponad dwa tygodnie wcześniej), a więc obowiązek ten powstanie w dniu 2 kwietnia 2014 r. Podatnik X prowadzący hurtownię materiałów budowlanych jest dłużnikiem kontrahenta Y. W dniu 30 stycznia 2014 r. kontrahent Y zamówi u podatnika X towary za kwotę przekraczającą wartość długu, przy czym strony uzgodnią, że na poczet zapłaty części ceny za te towary zaliczona zostaje wierzytelność przysługująca kontrahentowi Y wobec podatnika X. Towary zostaną wydane kontrahentowi Y w dniu 2 lutego 2014 r. W tej sytuacji obowiązek podatkowy powstanie częściowo: 1. w dniu 30 stycznia 2014 r. - w części odpowiadającej wartości wierzytelności zaliczonej na poczet zapłaty ceny za zamówione materiały budowlane, 2. w dniu 2 lutego 2014 r. w pozostałej części. Podatnik prowadzi sklep ze sprzętem elektronicznym. Na początku stycznia 2014 r. klient zamówi u niego kino domowe, którego zakup będzie chciał sfinansować pożyczką. Należność za kino domowe zostanie przekazana podatnikowi przez bank w dniu 31 stycznia 2014 r., zaś kino domowe zostanie odebrane przez klienta w dniu 1 lutego 2014 r. Obowiązek podatkowy z tytułu dokonania dostawy kina domowego powstanie w tej sytuacji w dniu 31 stycznia 2014 r. 5. Powstawanie obowiązku podatkowego a wystawianie faktur Do końca 2013 r. obowiązuje przepis stanowiący, że jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Od 1 stycznia 2014 r. podobnego przepisu nie będzie. Spowoduje to, że od nowego roku wystawianie faktur, co do zasady, nie będzie wpływać na moment powstania obowiązku podatkowego (wyjątek dotyczyć będzie niektórych szczególnych przypadków powstawania obowiązku podatkowego). W dniu 27 lutego 2013 r. podatnik sprzedał i wydał towar firmie ABC. W tej sytuacji podatnik mógł rozpoznać obowiązek podatkowy z tytułu dostawy towaru w lutym 2013 r. (wystawiając fakturę w dniu 27 lub 28

6 lutego 2013 r.), jak również w marcu 2013 r. (wystawiając fakturę później). W analogicznej sytuacji mającej miejsce w 2014 r. wyboru takiego podatnik mieć nie będzie. Nawet wystawiając fakturę w dniu 15 marca 2014 r. (od 1 stycznia 2014 r. podatnicy będą mogli wystawiać faktury, co do zasady, nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę) podatnik nie przesunie momentu powstania obowiązku podatkowego na marzec 2014 r. Obowiązek podatkowy z tytułu dostawy towaru powstałby w takiej sytuacji bezwzględnie w lutym 2014 r. 6. Przepisy przejściowe Obowiązek podatkowy na nowych zasadach będzie powstawał w stosunku do czynności wykonanych od dnia 1 stycznia 2014 r. W przypadku czynności wykonanych przed tym dniem obowiązek podatkowy powstawać będzie na obecnie obowiązujących zasadach. Podatnik sprzeda i wyda towar nabywcy będącemu przedsiębiorcą w dniu 29 grudnia 2013 r., lecz fakturę dokumentującą tę dostawę wystawi dopiero 3 stycznia 2014 r. Obowiązek podatkowy z tytułu takiej dostawy powstanie na obecnie obowiązujących zasadach, czyli w dniu 3 stycznia 2014 r. (w dniu wystawienia faktury). Na potrzeby wskazanego przepisu: 1. czynność, dla której w związku z jej wykonywaniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznawać się będzie za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia wykonywania tej czynności, 2. czynność wykonywaną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej wykonywaniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznawać się będzie za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia wykonywania tej czynności. Podatnik dokonuje dostaw gazu LPG. Z kontrahentem X podatnik ten ma zawartą umowę przewidującego, że dostawy gazu LPG rozliczane są w miesięcznych okresach rozliczeniowych trwających od 10 dnia danego miesiąca do 9 dnia miesiąca kolejnego. Z przepisów przejściowych wynika, że dostawy gazu LPG dokonane w okresie rozliczeniowym trwającym od 10 grudnia 2013 r. do 9 stycznia 2014 r. uznaje się za wykonane z dniem 9 stycznia 2014 r. (z upływem okresu rozliczeniowego). Do dostaw tych (w tym do dostaw dokonanych między 10 a 31 grudnia 2013 r.) nie będą miały zatem zastosowania obecne przepisy, lecz przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2014 r. Obowiązek podatkowy z tytułu dostaw gazu LPG dokonanych w okresie od 10 grudnia 2013 r. do 9 stycznia 2014 r. powstanie zatem w dniu 9 stycznia 2014 r. Szczególne zasady powstawania obowiązku podatkowego w VAT obowiązujące od 1 stycznia 2014 r. na przykładach Od 1 stycznia 2014 r. czynności, dla których obowiązek podatkowy

7 powstaje w sposób szczególny, podzielić będzie można na trzy grupy. Będą to: 1) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, 2) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania części lub całości zapłaty albo wystawienia faktury, nie później jednak niż z chwilą upływu terminu wystawienia faktury, 3) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu płatności. Zauważyć przy tym warto, że czynności, dla których od 1 stycznia 2014 r. obowiązek podatkowy powstawać będzie w sposób szczególny będzie znacznie mniej niż obecnie. Od 1 stycznia 2014 r. obowiązek podatkowy nie będzie powstawać w sposób szczególny, między innymi, przy dostawach lokali i budynków, świadczeniu usług transportowych i spedycyjnych, dostawach wysyłkowych dokonywanych za zaliczeniem pocztowym oraz sprzedaży praw lub udzielania licencji i sublicencji, przeniesienia lub cesji praw autorskich, patentów, praw do znaków fabrycznych, handlowych, oddania do używania wspólnego znaku towarowego albo wspólnego znaku towarowego gwarancyjnego, albo innych pokrewnych praw. 2. Czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty Od 1 stycznia 2014 r. obowiązek podatkowy z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty powstawać będzie dla pięciu rodzajów czynności. Będą to: 1) dostawy towarów z tytułu wydania przez komitenta komisantowi na podstawie umowy komisu(obecnie obowiązek podatkowy z tytułu takich dostaw powstaje z chwilą otrzymania przez komitenta zapłaty za wydany towar, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od dostawy towarów dokonanej przez komisanta), 2) dostawy towarów z tytułu przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie (w taki sam sposób obowiązek podatkowy powstaje obecnie), 3) dostawy towarów dokonywane w ramach egzekucji przez administracyjne organy egzekucyjne oraz komorników sądowych (obecnie nie ma przepisu przewidującego szczególny sposób powstawania obowiązku podatkowego z tytułu takich dostaw), 4) świadczenia na zlecenie sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury usług związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym (w taki sam sposób obowiązek podatkowy powstaje obecnie), z wyłączeniem świadczenia usług, których nabycie stanowi import usług (obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia takich usług powstawać będzie na zasadach ogólnych), 5) świadczenia usług zwolnionych od podatku Usługi zwolnione z VAT, dla których od 1 stycznia 2014 r. obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty 1) usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów

8 ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji; 2) usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę; 3) usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę; 4) usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług; 5) usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w: a) spółkach, b) innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną - z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi; 6) usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi Podatnik prowadzący działalność w zakresie udzielania pożyczek udzieli w dniu 5 lutego stycznia 2014 r. miesięcznej pożyczki, tj. pożyczki z terminem płatności pożyczonej kwoty oraz odsetek upływającym 31 marca 2014 r. Załóżmy następnie, że pożyczka wraz z odsetkami nie zostanie spłacona w dniu 3 maja 2014 r. Dopiero wówczas powstanie obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usługi udzielenia pożyczki (gdyby zastosowanie miały obecnie obowiązujące przepisy, obowiązek ten powstałby już w marcu 2014 r.). We wskazanych przypadkach obowiązek podatkowy powstawał będzie w odniesieniu do otrzymanej kwoty. Oznacza to, że w przypadku otrzymywania części zapłaty obowiązek podatkowy powstawać będzie w odpowiedniej części, Podatnik w dniu 28 marca 2014 r. odda samochód do komisu, a komisant sprzeda ten samochód dwa tygodnie później. Kwotę z tytułu sprzedaży samochodu komisant przekaże podatnikowi w połowie w dniu 20 kwietnia 2014 r., a w drugiej połowie w dniu 3 maja 2014 r. W tej sytuacji obowiązek podatkowy z tytułu dostawy samochodu dokonywanej przez podatnika na rzecz komisanta powstanie w połowie w dniu 20 kwietnia 2014 r., a w drugiej połowie w dniu 3 maja 2014 r. 3. Czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania części lub całości zapłaty albo wystawienia faktury, nie później jednak niż z chwilą upływu terminu wystawienia faktury: 1) świadczenie usług budowlanych lub budowlano-montażowych,

9 2) dostawy drukowanych książek oraz gazet, czasopism i magazynów (z wyłączeniem map i ulotek), 3) czynności polegające na drukowaniu książek (z wyłączeniem map i ulotek) oraz gazet, czasopism i magazynów (z wyłączeniem świadczenia usług, których nabycie stanowi import usług). Obowiązek podatkowy z tytułu wymienionych czynności powstawać będzie z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty tylko w zakresie, w jakim zapłata ta zostanie otrzymana przed wykonaniem usługi lub dokonaniem dostawy towaru. W pozostałym zakresie obowiązek podatkowy z tytułu wymienionych czynności powstawać będzie: 1) z chwilą wystawienia faktury jeżeli zostanie ona wystawiona przed upływem terminu do jej wystawienia, 2) z chwilą upływu terminu do wystawienia faktury jeżeli faktura nie zostanie wystawiona przed upływem tego terminu. Dla wymienionych czynności obowiązywać będą przy tym różne terminy wystawiania faktur. Terminy te będą wynosić: 1) 30 dni od dnia wykonania usług w przypadku świadczenia usług budowlanych oraz budowlano-montażowych, 2) 60 dni od dnia wydania towarów dla dostaw drukowanych książek, gazet, czasopism i magazynów, jeżeli umowa nie przewiduje rozliczenia zwrotów wydawnictw, 3) 120 dni od pierwszego dnia wydania towarów - dla dostaw drukowanych książek, gazet, czasopism i magazynów, jeżeli umowa przewiduje rozliczenie zwrotów wydawnictw, 4) 90 dni od dnia wykonania czynności dla czynności polegających na drukowaniu książek, gazet, czasopism i magazynów. Istnieje podobieństwo powyższych terminów między obecnymi zasadami powstawania obowiązku podatkowego dla tych czynności, a zasadami, które obowiązywać będą od 1 stycznia 2014 r. Istnieć jednak będą również fundamentalne różnice, które przedstawia poniższa tabela. Rodzaj czynności świadczenie usług budowlanych oraz budowlanomontażowych dostawy drukowanych książek, gazet, czasopism i Sposób powstawania obowiązku podatkowego do końca 2013 r. z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia, licząc od dnia wykonania usług z chwilą wystawienia faktury lub otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu Sposób powstawania obowiązku podatkowego od 1 stycznia 2014 r. z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty - w zakresie, w jakim zapłata ta zostanie otrzymana przed wykonaniem usługi z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż 30 dnia, licząc od dnia wykonania usługi w pozostałym zakresie z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty - w zakresie, w jakim zapłata ta

10 magazynów, dla których umowa nie przewiduje rozliczenia zwrotów wydawnictw dostawy drukowanych książek, gazet, czasopism i magazynów, dla których umowa nie przewiduje rozliczenia zwrotów wydawnictw czynności polegające na drukowaniu książek, gazet, czasopism i magazynów dostawy, nie później jednak niż 60 dnia, licząc od dnia wydania tych towarów z chwilą wystawienia faktury lub otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu dostawy, nie później jednak niż 120 dnia, licząc od pierwszego dnia wydania tych wydawnictw z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 90 dnia, licząc od dnia wykonania czynności zostanie otrzymana przed dokonaniem dostawy (wydaniem towarów) z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż 60 dnia, licząc od dnia dokonania dostawy w pozostałym zakresie z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty - w zakresie, w jakim zapłata ta zostanie otrzymana przed dokonaniem dostawy (wydaniem towarów) z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż 120 dnia, licząc od pierwszego dnia wydania towarów w pozostałym zakresie z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty - w zakresie, w jakim zapłata ta zostanie otrzymana przed wykonaniem tych czynności, z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż 90 dnia, licząc od dnia wykonania tych czynności w pozostałym zakresie W dniu 28 lutego 2014 r. podatnik wykona usługę budowlaną. W tym samym dniu podatnik wystawił fakturę dokumentującą tę usługę z terminem płatności 15 marca 2014 r. Nabywca usługi opłaci ją częściowo (w 60%) w dniu 13 marca 2014 r., w pozostałej zaś części w dniu 5 kwietnia 2014 r. Mimo to obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usługi budowlanej powstanie już w dniu 28 lutego 2014 r., tj. w dniu wystawienia faktury (inaczej rzecz by się miała w analogicznej sytuacji mającej miejsce w 2013 r.; obowiązek podatkowy powstałby wówczas w 60% w dniu 13 marca 2013 r., zaś w pozostałych 40% w dniu 30 marca 2013 r.).

11 4. Czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu płatności: 1) dostawy energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego, 2) świadczenie usług (z wyłączeniem świadczenia usług, których nabycie stanowi import usług): telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych, usługi związane z uzdatnianiem i dostarczaniem wody, usługi związane z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków, usługi związane z odpadami, usługi zamiatania śmieci i usuwania śniegu oraz pozostałe usługi sanitarne (poz , 174 i 175 załącznika nr 3 do u.p.t.u.) najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, stałej obsługi prawnej i biurowej, dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego. Szczególny sposób powstawania obowiązku podatkowego obowiązujący dla tych czynności różnić się będzie od obecnie obowiązującego. Różnice w tym zakresie przedstawia poniższa tabela. Rodzaj czynności dostawy energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego świadczenie usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnyc h, świadczenie usług wymienionych w poz , 174 i 175 załącznika nr 3 do u.p.t.u. świadczenie usług najmu, dzierżawy, leasingu oraz usług o podobnym charakterze, świadczenie usług ochrony osób oraz usług ochrony, Sposób powstawania obowiązku podatkowego do końca 2013 r. z chwilą upływu terminu płatności, jeżeli został on określony w umowie właściwej dla rozliczeń z tytułu tych czynności, z chwilą sprzedaży żetonów, kart telefonicznych lub innych jednostek uprawniających do korzystania z usług telekomunikacyjnych w systemie przedpłaconym w przypadku sprzedaży usług telekomunikacyjnych realizowanych przy użyciu odpowiednio żetonów, kart lub innych jednostek na zasadach ogólnych w pozostałym zakresie z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze Sposób powstawania obowiązku podatkowego od 1 stycznia 2014 r. z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu płatności z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu płatności

12 dozoru i przechowywania mienia, świadczenie usług stałej obsługi prawnej i biurowej świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego na zasadach ogólnych z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu płatności Podatnik świadczy usługi najmu. Faktury za najem podatnik wystawia pod koniec miesiąca poprzedzającego dany miesiąc z terminem płatności upływającym 15 dnia rozliczanego miesiąca. Fakturę za luty 2014 r. podatnik wystawi w dniu 30 stycznia 2014 r. Obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usługi najmu w lutym powstanie w takiej sytuacji u podatnika już w dniu 30 stycznia 2014 r. (niezależnie od tego kiedy najemca zapłaci czynsz za luty, w szczególności od tego czy uczyni to w terminie płatności). Podkreślić należy, że w odróżnieniu od stanu obecnie obowiązującego od 1 stycznia 2014 r. na powstawanie obowiązku podatkowego z tytułu świadczenia usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, usług ochrony osób, usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia oraz usług stałej obsługi prawnej i biurowej nie będzie miał znaczenia moment otrzymania części lub całości zapłaty. Wróćmy do poprzedniego przykładu i załóżmy, że podatnik czynsz za luty 2014 r. otrzyma już w dniu 15 stycznia 2014 r. (w związku z wyjazdem najemcy). Inaczej niż obecnie, nie przyspieszy to powstania obowiązku podatkowego. Obowiązek ten powstanie w dacie wystawienia faktury, tj. w dniu 30 stycznia 2014 r. Ewentualne wystawienie tej faktury w lutym spowodowałoby, że obowiązek podatkowy powstałby również w lutym 2014 r. (mimo otrzymania czynszu najmu za luty w styczniu 2014 r.). 5. Przepisy przejściowe Obowiązek podatkowy na nowych zasadach powstawał będzie w stosunku do czynności wykonanych od dnia 1 stycznia 2014 r. W przypadku czynności wykonanych przed tym dniem obowiązek podatkowy powstawać ma na obecnych zasadach. W dniu 31 grudnia 2013 r. podatnik wykona usługę budowlaną. Usługę tę podatnik udokumentuje fakturą wystawioną w dniu 2 stycznia

13 2014 r. Zapłatę za wykonanie tej usługi podatnik otrzymani 20 stycznia 2014 r. Obowiązek podatkowy powstanie w tej sytuacji zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami w dniu 20 stycznia 2014 r. (w dniu otrzymania zapłaty przed upływem 30. dnia, licząc od dnia wykonania usługi), a nie w dniu 2 stycznia 2014 r. (w dniu wystawienia faktury). Na potrzeby powyższego przepisu: 1) czynność, dla której w związku z jej wykonywaniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznawać się będzie za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia wykonywania tej czynności, 2) czynność wykonywaną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej wykonywaniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznawać się będzie za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia wykonywania tej czynności. Podatnik świadczy usługi najmu w miesięcznych, kalendarzowych okresach rozliczeniowych. Czynsz za najem płatny jest z dołu", tj. do 10 dnia miesiąca następującemu po zakończeniu miesiąca, za który płacony jest czynsz. Czynsz za grudzień 2013 r. podatnik otrzyma w dniu 5 stycznia 2014 r. Spowoduje to powstanie obowiązku podatkowego w tym właśnie dniu (niezależnie od tego kiedy podatnik wystawi fakturę), a więc zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami. Szczególny przepis przejściowy dotyczył będzie czynności świadczonych na podstawie umowy określającej terminy płatności dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego, świadczenia usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych oraz świadczenia usług wymienionych w poz , 174 i 175 załącznika nr 3 do u.p.t.u. (usługi związane z uzdatnianiem i dostarczaniem wody, usługi związane z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków, usługi związane z odpadami, usługi zamiatania śmieci i usuwania śniegu oraz pozostałe usługi sanitarne). W przypadku takich czynności, dla których do 31 grudnia 2013 r. wystawiona zostanie faktura, obowiązek podatkowy powstawać będzie z chwilą upływu terminu płatności, jeżeli został on określony w umowie właściwej dla rozliczeń z tytułu wykonywania tych czynności. Spółka świadcząca usługi dostępu do internetu wystawia faktury za kwartały z góry. Faktury za pierwszy kwartał 2014 r. spółka wystawi pod koniec grudnia 2014 r. (zgodnie z umową, termin płatności tych faktur to 5 dzień danego miesiąca). Obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług dostępu do internetu w zakresie udokumentowanym powyższymi fakturami powstawać będzie na obecnie obowiązujących zasadach, czyli z chwilą upływu terminu płatności (mimo, że od Nowego Roku obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług dostępu do internetu powstawać będzie z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu płatności). 2. Zmiany w zakresie podstawy opodatkowania Poniżej przedstawiamy nowe przepisy zarówno te zmienione, jak i te, które zmianie nie ulegną.

14 1. Likwidacja pojęcia obrotu Obecnie podstawę opodatkowania stanowi najczęściej obrót definiowany jako kwota należna z tytułu sprzedaży (obejmująca całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej), pomniejszona o kwotę należnego podatku. Taki sposób definiowania podstawy opodatkowania (tj. definiowane podstawy opodatkowania jako obrotu, które to pojęcie również wymaga definiowania) stanowi niepotrzebną komplikację. Dlatego też z dniem 1 stycznia 2014 r. ustawodawca zrezygnuje z definiowania podstawy opodatkowania podatkiem jako obrotu. Podstawą opodatkowania od nowego roku będzie po prostu wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej (włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika). 2. Podstawa opodatkowania a zaliczki, zadatki, przedpłaty oraz raty Od 1 stycznia 2014 r. nie będzie obowiązywał przepis wprost uznający za element podstawy opodatkowania kwot pobranych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat. Nie będzie to przeoczenie, gdyż od Nowego Roku przepis taki byłby zbędny. Skoro bowiem od 1 stycznia 2014 r. podstawę opodatkowania stanowić będą, między innymi, kwoty jakie dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał, w skład tej podstawy wchodzić będą również zaliczki, zadatki, przedpłaty oraz raty (i wszystkie inne należności otrzymane przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi). 3. Podstawa opodatkowania z tytułu wykonywania czynności nieodpłatnych Podobnie jak obecnie, również od 1 stycznia 2014 r. istnieć będą przepisy określające szczególne zasady ustalania podstawy opodatkowania czynności nieodpłatnych (tj. podlegających opodatkowaniu nieodpłatnych dostaw towarów oraz nieodpłatnie świadczonych usług). Przepisy te będą niemal takie same jak obecnie obowiązujące. Jedyną różnicą będzie umożliwienie ustalania podstawy opodatkowania podlegających opodatkowaniu nieodpłatnych dostaw towarów w oparciu o cenę towarów podobnych (a nie tylko w oparciu o cenę nabytych towarów). A zatem od 1 stycznia 2014 r. podstawą opodatkowania: 1) podlegających opodatkowaniu nieodpłatnych dostaw towarów będzie cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów, 2) podlegających opodatkowaniu nieodpłatnie świadczonych usług będzie koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika. W dniu 10 stycznia 2014 r. podatnik nabędzie towar za 250 zł netto. Towar ten w dniu 20 stycznia 2014 r. nieodpłatnie przekaże kontrahentowi, co stanowić będzie podlegającą opodatkowaniu nieodpłatną dostawę towarów. W międzyczasie (w dniu 14 stycznia 2014 r.) sprzedawca, od którego podatnik kupił przekazany towar, obniży cenę sprzedaży tego towaru z 250 zł do 200 zł netto. W tej sytuacji podatnik

15 będzie mógł jako podstawę opodatkowania nieodpłatnego przekazania towarów przyjąć nie kwotę 250 zł (określoną w momencie dostawy cenę nabycia przekazywanego towaru), lecz kwotę 200 zł (określoną w momencie dostawy cenę nabycia towaru podobnego). 4. Elementy wchodzące w skład podstawy opodatkowania Nowością 2014 r. będzie klarowny katalog elementów wchodzących w skład podstawy opodatkowania VAT. Na katalog ten składać się będą: 1) podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku; 2) koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy. Podatnik prowadzi księgarnię internetową. Klientów obciąża kosztami wysyłki książek. Obecnie przyjmuje się, że koszty te nie są odrębnie opodatkowane (np. stawką 23% jako odsprzedaż usług kurierskich), lecz stanowią element podstawy opodatkowania opodatkowanych stawką 5% dostaw książek. Od 1 stycznia 2014 r. będzie to wynikać wprost z przepisów. 5. Elementy wyłączone z podstawy opodatkowania Kolejną nowością 2014 r. będzie katalog kwot, których podstawa opodatkowania nie obejmuje. Na katalog ten składać się będą kwoty: 1) stanowiące obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, 2) udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży, 3) otrzymane od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku. Podatnik prowadzący sklep internetowy sprzeda w marcu 2014 r. telefon za 2699 zł brutto (2194,31 zł netto + 504,69 zł VAT). Regulamin sklepu prowadzonego przez podatnika (musi go zaakceptować każdy kupujący w tym sklepie) przewiduje, że nabywca udziela sprzedawcy pełnomocnictwa do wysyłki na rzecz i w imieniu nabywcy towaru pocztą lub firmą kurierską. Z tytułu dostawy, o której mowa, koszt wysyłki firmą kurierską wyniesie 18 zł brutto. Mimo to podstawa opodatkowania dostawy telefonu nie zmieni się (pozostanie nią kwota 2194,31 zł), gdyż w związku z obciążeniem klienta tą kwotą nie zwiększy się podstawa opodatkowania tej dostawy. Zwrócić należy uwagę, że wskazany przepis będzie miał zastosowanie do kwot ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku. Powoduje to, że podatnicy zamierzający korzystać z tego przepisu będą musieli w prowadzonej dla celów ewidencji VAT wyodrębnić miejsce, w którym przejściowo księgują kwoty wyłączone z podstawy opodatkowania VAT. 6. Kwoty obniżające podstawę opodatkowania Podobnie jak obecnie, również przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2014 r. będą zawierać katalog elementów obniżających podstawę

16 opodatkowania. Będą to: 1) kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen; 2) wartość zwróconych towarów i opakowań (z zastrzeżeniem przepisów wskazanych w dalszej części poradnika), 3) zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło; 4) wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, które powiększyły podstawę opodatkowania. Najważniejszą w porównaniu do obecnych przepisów zmianą jest uregulowanie wprost, że zwrot nabywcy całości lub części zapłaty otrzymanej przed dokonaniem sprzedaży (np. zwrot zaliczki czy przedpłaty), jeżeli do niej nie doszło, jest podstawą do zmniejszenia podstawy opodatkowania. Obecnie nie wynika to z przepisów wprost (chociaż oczywiście przyjmuje się, że kwoty zwróconych zaliczek, przedpłat, zadatków czy rat zmniejszają obrót, o ile wcześniej obrót ten powiększyły). 7. Podstawa opodatkowania a opakowania zwrotne Od 1 stycznia 2014 r. ustawowo określone zostaną zasady na jakich włączana jest do podstawy opodatkowania wartość opakowań zwrotnych, jeżeli ich wydaniu towarzyszy pobranie lub określenie w umowie kaucji. Wartości takich opakowań, co do zasady, nie będzie wliczana do podstawy opodatkowania. W przypadku jednak niezwrócenia przez nabywcę opakowania, podstawę opodatkowania trzeba będzie podwyższać o wartość wydanych opakowań: 1) w dniu następującym po dniu, w którym umowa przewidywała zwrot opakowania - jeżeli tego opakowania nie zwrócono w terminie określonym w umowie; 2) 60 dnia od dnia wydania opakowania - jeżeli w umowie nie określono terminu zwrotu tego opakowania. 8. Stosowanie wymogu posiadania potwierdzeń otrzymania faktury korygującej W 2014 r. nadal będą istnieć przepisy określające przypadki, gdy obniżenie podstawy opodatkowania wymaga posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej oraz zasady obniżania podstawy opodatkowania w takich przypadkach. W porównaniu do obecnie obowiązujących przepisów nastąpią dwie istotne zmiany. Po pierwsze, przepisy te nie będą miały zastosowania do faktur korygujących wystawianych w związku z udzieleniem skonta. Kwoty stanowiące obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty (czyli skonta) od tego nie będą bowiem obniżały podstawy opodatkowania (a tylko w przypadku faktur korygujących wystawianych w związku z obniżeniem podstawy opodatkowania obowiązywać będzie wymóg posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej), lecz będą stanowiły kwoty wyłączone z podstawy opodatkowania. W dniu 20 stycznia 2014 r. spółka dokona dostawy towarów na podstawie umowy przewidującej prawo do skonta w razie dokonania przez nabywcę zapłaty w terminie 25 stycznia 2014 r. Nabywca dokona zapłaty w tym terminie, a w konsekwencji uzyska prawo do skonta. W związku z tym, że skonto nie zostanie uwzględnione w fakturze dokumentującej dostawę towarów spółka wystawi fakturę korygującą

17 dokumentującą skonto. Fakturę tę spółka będzie mogła uwzględnić bez już w deklaracji VAT-7 za styczeń 2014 r. bez konieczności otrzymania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez kontrahenta. Po drugie, określone zostanie wprost, że wymogu potwierdzenia odbioru faktury korygującej nie stosuje się, gdy podatnik nie uzyskał potwierdzenia mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej (w przypadkach takich podstawę opodatkowania obniżać będzie nie wcześniej niż w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym zostały łącznie spełnione wskazane przesłanki). Od 1 stycznia 2014 r. nie będzie przy tym przepisu wprost wyłączającego obowiązek posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej w przypadkach, gdy w wystawionej fakturze, do której odnosi się korekta, nie wykazano kwoty podatku. Nie oznacza to jednak, że w przypadkach takich konieczne będzie posiadanie potwierdzeń odbioru faktur korygujących, gdyż przepis określający ten obowiązek dotyczyć będzie wyłącznie faktur z wykazanym podatkiem. W kwietniu 2014 r. podatnik prowadzący firmę szkoleniową wykona zwolnioną od podatku usługę szkoleniową, którą udokumentuje fakturą ze zwolnieniem od podatku. Miesiąc później podatnik ten przyzna nabywcy usługi rabat przeprowadzonego szkolenia, co udokumentuje fakturą korygującą. Rozliczenie faktury korygującej przez podatnika nie będzie wymagało uzyskania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej (podobnie jak ma się rzecz obecnie), a więc fakturę tę podatnik będzie mógł uwzględnić w deklaracji VAT-7 za maj 2014 r. (albo jeżeli składa deklaracje kwartalne w deklaracji VAT-7K/VAT-7D za II kwartał 2014 r.). 9. Podstawa opodatkowania a wartość rynkowa Nowe przepisy nie będą zawierać przepisów odwołujących się do ustalania podstawy opodatkowania na podstawie wartości rynkowej. Teoretycznie oznacza to, że od 1 stycznia 2014 r. w przypadkach takich zastosowanie będzie znajdować zasada ogólna, tj. podstawa opodatkowania określona będzie w oparciu o wszystko, co stanowi zapłatę. W praktyce mimo braku wskazanych przepisów w przypadku zapłaty niepieniężnej konieczne będzie ustalanie przez podatników wartości otrzymywanych świadczeń w oparciu o ich wartość rynkową (np. w przypadku transakcji barterowych). 10. Podstawa opodatkowania przy czynnościach, dla których podatnikiem jest nabywca Podstawę opodatkowania w takich przypadkach będzie się ustalać na zasadach ogólnych (z zastrzeżeniem przepisów wyłączających niektóre kwoty z podstawy opodatkowania) 11. Podstawa opodatkowania wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów Obowiązywać będzie znacznie mniej niż obecnie przepisów określających zasady ustalania podstawy opodatkowania wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów (przepisy takie zawierać będą przepisy art. 29a i 30a u.p.t.u.)

18 12. Podstawa opodatkowania przy imporcie towarów Zasady ustalania podstawy opodatkowania przy imporcie towarów określać będą przepisy art. 30b u.p.t.u. Przepisy te będą w zasadzie takie same jak przepisy obecnie obowiązujące. Jedyną merytoryczną różnicą będzie doprecyzowanie pojęcia pierwszego miejsca przeznaczenia, gdyż od 1 stycznia 2014 r. obowiązywać będzie przepis stanowiący, że za pierwsze miejsce przeznaczenia uważa się miejsce pierwszego przeładunku na terytorium kraju. 3. Nowe zasady fakturowania operacji gospodarczych Rada Unii Europejskiej motywuje kraje członkowskie do ujednolicenia zasad wystawiania faktur. Od 1 stycznia 2014 r. prawie wszystkie regulacje dotyczące faktur będą znajdowały się w samej treści u.p.t.u. Regulacje te będą odpowiadały wszystkim wymogom Rady Unii Europejskiej. 1. Podmiot wystawiający fakturę Od 1 stycznia 2014 r. w analizowanej materii będą obowiązywały przepisy w zbliżonym brzmieniu jak w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2013 r. (całkowicie inaczej będą brzmiały, jednakże ich wydźwięk merytoryczny będzie identyczny). Fakturę VAT obowiązany jest wystawić z zasady każdy podatnik (a nie tylko podmiot zarejestrowany jako podatnik VAT czynny). Jednocześnie zostanie wskazane, że nie ma obowiązku wystawiania faktur w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku. Podmiot zobowiązany i uprawniony do wystawienia faktury Stan do końca 2012 r. 1. podatnik VAT czynny musi wystawić fakturę 2. podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT zwolniony sprzedaż dokumentuje rachunkami 3. podatnik nie zarejestrowany w ogóle sprzedaż dokumentuje rachunkami 2013 r. Stan od 1 stycznia 2014 r. 1. podatnik VAT czynny musi wystawić fakturę 2. podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT zwolniony sprzedaż dokumentuje bądź rachunkami bądź fakturami (ma wybór) 3. podatnik nie zarejestrowany w ogóle sprzedaż dokumentuje rachunkami 1. fakturę obowiązany jest wystawić z zasady każdy podatnik (a nie tylko podmiot zarejestrowany jako podatnik VAT czynny) 2. nie ma obowiązkuwystawiania faktur w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku m.in. na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 u.p.t.u. (czyli sprzedaży, która nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty zł). 2. Kiedy nie ma obowiązku wystawienia faktury Od 1 stycznia 2014 r. faktury nie trzeba będzie wystawić gdy:

19 nabywcą towaru/usługi będzie osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej (podobnie jak we wcześniejszych regulacjach). Jednocześnie ww. obowiązku nie będzie również przy sprzedaży zwolnionej od podatku (zw) i to zarówno, gdy nabywcą: będzie osoba fizyczna jak i jakikolwiek inny podmiot (przedsiębiorca, stowarzyszenie, uczelnia, szkoła itp. itd.). Fakturę taką należało będzie wystawić jedynie na żądanie nabywcy. Dodatkowo, podany zostanie termin, po upływie którego przedmiotowej faktury (dokumentującej sprzedaż na rzecz osoby fizycznej oraz dokumentującej sprzedaż zwolnioną od podatku niezależnie kto jest odbiorcą świadczenia) w ogóle już wystawiać nie trzeba. Jeżeli żądanie zostanie zgłoszone do 3 miesięcy podatnik fakturę będzie musiał wystawić. Po tym terminie natomiast będzie mógł ją wystawić (ale będzie uprawniony do odmowy). Spółka prowadzi usługi szkoleniowe, które korzystają ze zwolnienia od podatku (na mocy art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. a u.p.t.u.). Nabywcami usług świadczonych przez Spółkę są zarówno osoby fizyczne, jak i pracodawcy. W 2012 r. oraz 2013 r., w przypadku gdy nabywcą usługi jest pracodawca (np. osoba prawna, osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą) Spółka ma obowiązek każdorazowo wystawić fakturę na jej udokumentowanie. Od stycznia 2014 r. obowiązek ten będzie istniał jedynie na żądanie pracodawcy (i to zgłoszone w terminie 3 miesięcy licząc od końca miesiąca, w którym wykonano usługę szkolenia bądź otrzymano zaliczkę na jego poczet) r. Stan od 1 stycznia 2014 r. 1. sprzedaż na rzecz osób 1. sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej działalności gospodarczej 2. sprzedaż zwolniona od podatku (zw) niezależnie od tego kto jest nabywcą świadczenia 3. Wygląd faktury (elementy podstawowe) 3.1. Faktura VAT Najważniejszą zmianą jaką należy zanotować to fakt, iż obowiązkowym elementem faktury od 1 stycznia 2013 r. (i dalej) nie będzie już słówko FAKTURA VAT" Faktura to po prostu dokument zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie. Oznaczenie FAKTURA VAT" stanie się elementem dodatkowym (a nie jak obecnie obligatoryjnym) analizowanego dokumentu Numer kolejny Zostało jednoznacznie wskazane, że faktura powinna zawierać kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę. Przy czym, co do zasady, nie jest wskazane łączenie ze sobą elementów, które wzajemnie się wykluczają. Ważne jest, aby z zastosowanej metody wynikała chronologia, logiczna

20 sekwencja i porządek prowadzonej dokumentacji. W przypadku gdy podatnik posiada wiele filii powinien numerację łamać" przez określony skrót charakterystyczny dla oddziału, który wystawia fakturę VAT, np. 789/12/2012 numer dla centrali; 789/12/2012/Gd numer dla filii w Gdańsku Data sprzedaży Po 1 stycznia 2013 r. faktura powinna zawierać datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury; w przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży, pod warunkiem podania daty wystawienia faktury. Zmiana ta jest wynikiem wprowadzenia możliwości udokumentowania jedną fakturą VAT kilku dostaw/usług wykonanych w jednym miesiącu, które razem nie składają się na pojęcie sprzedaży ciągłej (w uproszczeniu sprzedaży wykonywanej non stop, gdzie znany jest tylko jej początek a nie można wyodrębnić poszczególnych czynności w toku jej wykonywania, np. najem, leasing, dostawa mediów). W sytuacji, gdy sprzedawca dokona kilku/kilkunastu sprzedaży w miesiącu, które będzie chciał udokumentować jedną fakturą, wówczas w polu data sprzedaży" winien wpisać datę ostatniej transakcji. Po zmianach, od 1 stycznia 2014 to właśnie te daty- czyli "data dokonania dostawy towarów/data zakończenia dostawy towarów" lub "data wykonania usługi") w większości przypadków będą wyznaczały datę powstania obowiązku podatkowego. Prosimy Państwa o upewnienie się, czy w państwa formularzu faktur widnieją w/w pozycje (data dokonania dostawy i data wykonania usługi). Będą to informacje konieczne do określenia momentu powstania obowiązku podatkowego. Klienci, którzy korzystają z aktualnej wersji oprogramowania Insert mają dostęp do właściwej wersji faktury. Pozostałych Klientów prosimy o sprawdzenie i ewentualnie poprawienie formularza faktury we własnym zakresie lub kontakt z Biurem w celu zaprezentowania przez naszego pracownika zalet programu Insert, z którego korzysta Biuro Kwoty rabatów Kolejną zmianą (obowiązującą zarówno od 1 stycznia 2013 r. jak i 1 stycznia 2014 r.) jest wprowadzenie dodatkowego elementu faktury, podatnik - ma obowiązek umieszczać na fakturze kwoty wszelkich rabatów, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto. Na fakturze nie trzeba umieszczać jedynie informacji o rabatach transakcyjnych, czyli udzielonych w momencie sprzedaży (to są rabaty uwzględnione od razu w cenie jednostkowej netto). Natomiast informacją obowiązkową są np. dane o skontach, planowanych rabatach potransakcyjnych itp. 4. Adnotacje na fakturze oraz brak obowiązku umieszczania nr rejestracyjnego Mali podatnicy rozliczający się metodą kasową (ci, którzy wystawiają faktury VAT-MP) są obowiązani do umieszczania w treści wystawianych przez nich faktur oznaczenia metoda kasowa" (w miejsce oznaczenia faktura VAT-MP; oczywiście oba te oznaczenia -mogą występować jednocześnie; przy czym obowiązkowym jest jedynie metoda kasowa".