3.3. POSTĘPOWANIA W SPRAWIE NADANIA STOPNIA DOKTORA

Transkrypt

1 70 Uprawnienie w tym okresie wciąż przyznaje Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów, przy czym już bez zasięgania opinii Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, jak miało to miejsce do tej pory. Podejmując decyzję w przedmiocie nadania uprawnień, Komisja bierze pod uwagę poziom działalności naukowej lub artystycznej, w tym w szczególności wyniki ostatniej kompleksowej oceny jakości działalności naukowej lub badawczo-rozwojowej, co do tej pory nie odgrywało tak istotnej roli w procesie nadawania uprawnień. Do 31 grudnia 2020 r. w dalszym ciągu odpowiednie zastosowanie mają dotychczasowe przepisy dotyczące zawieszania i cofania uprawnień w związku z utratą minimalnego poziomu zatrudnienia, które zostały uregulowane w art. 8 ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym. W sytuacji, w której stan zatrudnienia w podmiocie doktoryzującym lub habilitującym zmieni się w taki sposób, że wymogi dotyczące minimalnego stanu kadrowego dla uprawnień nie zostaną spełnione, podmiot powinien niezwłocznie poinformować o tym fakcie Centralną Komisję ds. Stopni i Tytułów. ART. 178 UPW ART. 8 USNTN Z dniem, w którym stan zatrudnienia spadnie poniżej wymaganego poziomu 12 osób, uprawnienia zostaną zawieszone z mocy prawa. W takiej sytuacji Centralna Komisja ds. Stopni i Tytułów wyznaczy termin nie dłuższy niż 2 lata na uzupełnienie stanu kadrowego, pod rygorem cofnięcia uprawnienia. Komisja określi wówczas także warunki kontynuowania toczących się przewodów doktorskich, albo wskaże inny uprawniony podmiot, który będzie kontynuował przewód. W przypadku postępowań habilitacyjnych Centralna Komisja ds. Stopni i Tytułów każdorazowo wskaże inny uprawniony podmiot, który podejmie uchwałę ws. nadania stopnia doktora habilitowanego. Jeżeli w takim postępowaniu powołano już komisję habilitacyjną, będzie ona kontynuować swoją pracę do zakończenia postępowania. Po r. Nowe zasady przyznawania uprawnień do nadawania stopnia doktora i doktora habilitowanego zaczną obowiązywać w pełni po ewaluacji jakości działalności naukowej w 2021 r POSTĘPOWANIA W SPRAWIE NADANIA STOPNIA DOKTORA Postępowania w sprawie nadania stopnia doktora w nowych przepisach uległy znacznym modyfikacjom, w ramach których pozostawiono podmiotom doktoryzującym większą swobodę w ich kształtowaniu, przy zwiększeniu nacisku na jakość przygotowywanych rozpraw doktorskich. Rozwiązano problem wieloletnich, niezakończonych przewodów doktorskich, których nie można zamknąć ani umorzyć. Duża część dotychczasowych zasad prowadzenia postępowania ws. nadania stopnia doktora będzie regulowana w przepisach wewnętrznych podmiotu doktoryzującego. W niniejszej części przez uczelnię należy także rozumieć inne podmioty doktoryzujące (instytuty PAN, instytuty badawcze, międzynarodowe instytuty badawcze). Przez rektora i senat uczelni należy także odpowiednio rozumieć dyrektora instytutu i radę naukową instytutu. Poniżej omówione zostały wyłącznie zagadnienia związane z zasadami prowadzenia postępowań ws. nadania stopnia doktora. Więcej nt. zagadnień powiązanych: Statut Organy uczelni Zakończenie procesu kształcenia doktoranta

2 71 GŁÓWNE ZMIANY: przewody doktorskie stały się postępowaniami ws. nadania stopnia doktora zniesiony został obowiązek przeprowadzania egzaminów doktorskich na rzecz weryfikacji efektów kształcenia na 8 poziomie PRK rozprawy doktorskie przed obroną będą obligatoryjnie udostępniane w BIP podmiotu doktoryzującego wszczęcie postępowania (dawne otwarcie przewodu) będzie możliwe dopiero wraz ze złożeniem rozprawy doktorskiej liczba recenzentów w postępowaniu zwiększyła się do trzech szczegółowe zasady prowadzenia postępowań w uczelni określi senat, a w instytutach rada naukowa Zagadnienia ogólne Przepisy ustawy znacznie zmieniają kształt i przebieg postępowania w sprawie nadania stopnia naukowego doktora: dotychczasową nazwę przewód doktorski zmieniono na postępowanie w sprawie nadania stopnia doktora dokonano jednoznacznego rozróżnienia dwóch trybów, w których osoba może uzyskać stopień doktora, tj. w ramach szkoły doktorskiej oraz oraz trybu eksternistycznego. ART. 197 UPSWIN Pierwszy z trybów zakłada udział kandydata do stopnia w zorganizowanej formie kształcenia doktorantów, tj. w szkole doktorskiej. Drugi z trybów eksternistyczny, przypomina dotychczasowy tryb z tzw. wolnej stopy. W przeciwieństwie do kształcenia doktorantów, w tym trybie wyłączony jest etap zorganizowanego kształcenia, a tym samym związanych z nim metod weryfikacji efektów uczenia się. Z tego powodu tryb ten musi uwzględniać dodatkowe, określone przez podmiot doktoryzujący formy weryfikacji efektów uczenia się na 8 poziomie Polskiej Ramy Kwalifikacji dla kandydatów ubiegających się o nadanie stopnia doktora. Kolejną istotną zmianą jest sam przebieg postępowania, a szczególnie moment jego wszczęcia. Zgodnie z nowymi przepisami, wszczęcie postępowania ws. nadania stopnia doktora będzie wymagało przedłożenia rozprawy doktorskiej oraz spełniania podstawowych wymogów (tytuł zawodowy, uzyskanie efektów uczenia się, minimalny dorobek, pozytywna opinia promotora lub promotorów), o których mowa w części poradnika pt. Wymogi stawiane kandydatom do stopnia doktora. Jednocześnie do wniosku o wszczęcie postępowania i rozprawy doktorskiej trzeba będzie dołączyć pozytywną opinię promotora lub promotorów. Ze względu na specyfikę eksternistycznego trybu przygotowania rozprawy doktorskiej wszczęcie postępowania ws. nadania stopnia doktora poprzedzone będzie wnioskiem kandydata o wyznaczenie promotora lub promotorów. Dzięki temu, w momencie składania wniosku o wszczęcie postępowania możliwe będzie spełnienie wymogu przedłożenia pozytywnej opinii promotora lub promotorów do rozprawy doktorskiej. ART. 189 UPSWIN ART. 217 UPSWIN Przepisy nowej ustawy nie regulują szczegółowo wszystkich zagadnień związanych z samą procedurą nadawania stopni. W związku z powyższym, podobnie jak miało to miejsce dotych-

3 72 czas, w postępowaniach w sprawie nadania stopnia doktora, w zakresie nieuregulowanym w ustawie, statucie uczelni oraz uchwale doprecyzowującej zasady prowadzenia postępowań doktorskich, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. ART. 178 UST. 3 UPSWIN Organy właściwe do prowadzenia postępowań i nadawania stopnia oraz zasady ich działania Kompetencje w zakresie nadawania stopni naukowych w uczelni od 1 października 2019 r. należą do senatu uczelni, a w instytutach do rady naukowej. Statut uczeni może jednak wskazywać inny organ, któremu powierzone zostanie podejmowanie decyzji w tym przedmiocie. W przypadku pozostałych podmiotów doktoryzujących nie ma możliwości analogicznego przeniesienia kompetencji. Dopuszczalne jest zatem powoływanie w uczelniach komisji, rad naukowych, itp. w ramach dyscyplin, w których uczelnia będzie posiadać uprawnienia do nadawania stopni. Na organy te będzie można scedować kompetencje związane z procedurami ws. nadawania stopni. Statut może przewidywać tylko jeden taki organ w zakresie danej dyscypliny. Wyjątkiem jest sytuacja, w której uczelnia posiada kategorię naukową A+, A albo B+ w ponad połowie dyscyplin zawierających się w tej dziedzinie wówczas statut może określić organ właściwy do nadawania stopni dla całej dziedziny, a nie tylko dla poszczególnych dyscyplin. Przepisy ustawy wprost nie wskazują, aby organ ten miał charakter kolegialny, jednakże ze względów merytorycznych rozwiązanie takie jest zdecydowanie wskazane. W takim przypadku też, decyzje w sprawie nadania stopnia podpisuje przewodniczący tego organu. ART. 28 UST. 1 PKT 8 ORAZ UST. 4 UPSWIN ART. 185 UST. 3 UPSWIN ART. 178 UST. 2 UPSWIN Prace organu prowadzącego postępowanie w sprawie stopnia doktora można podzielić na trzy główne części: 1) etap wszczęcia postępowania 2) etap zasadniczy postępowania 3) etap zakończenia postępowania. Wszczęcie postępowania zainicjować może wyłącznie senat lub inny organ wskazany w statucie. Mając na względzie odpowiednie stosowanie KPA, wszczęcie postępowania następuje z chwilą doręczenia podmiotowi doktoryzującemu wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie nadania stopnia doktora. W sytuacji, gdy warunki wszczęcia postępowania nie zostały spełnione (np. osoba nie spełnia wymogu posiadania właściwego tytułu zawodowego), organ powinien odmówić wszczęcia postępowania w formie postanowienia. W stosunku do tego postanowienia, stronie przysługuje prawo do złożenia do tego samego organu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. W drugim etapie obejmującym szereg czynności zmierzających do podjęcia decyzji w sprawie nadania stopnia doktora właściwy organ może działać samodzielnie lub powołać komisję do dokonywania czynności w danym postępowaniu. Należy wziąć pod uwagę fakt, że w przypadku powołania komisji, powinny być one powoływane dla każdego postępowania odrębnie nawet jeżeli ich skład nie będzie się różnił. Komisja taka może m.in. dokonywać weryfikacji spełnienia dodatkowych wymagań dopuszczenia do obrony rozprawy, przygotowywać rekomendację w przedmiocie nadania stopnia na podstawie recenzji itp. Szczegółowy zakres czynności jakie może podejmować komisja, musi określać uchwała senatu dotycząca sposobu postępowania w sprawie nadania stopnia doktora. ART. 192 UPSWIN ART. 192 UST. 2 UPSWIN Na ostatnim etapie postępowania działania podejmować może wyłącznie organ właściwy do prowadzenia postępowania senat uczelni albo inny organ wskazany w statucie uczelni dla tej dyscypliny. Po przeprowadzeniu wszystkich niezbędnych czynności w postępowaniu

4 73 organ ten wydaje decyzję administracyjną, na podstawie której nadaje stopień naukowy doktora lub stopień doktora w zakresie sztuki albo odmawia nadania tego stopnia. W przypadku, gdy organem właściwym do nadawania stopnia jest senat uczelni, w głosowaniach w sprawach związanych z nadawaniem stopni biorą udział członkowie senatu będący profesorami i profesorami uczelni. Uchwały są podejmowane w obecności co najmniej połowy statutowej liczby tych członków. ART. 178 UST. 1 UPSWIN ART. 31 UST. 4 UPSWIN W przypadku organu wskazanego w statucie, który podejmuje decyzje dotyczące nadawania stopni naukowych, reguły dotyczące osób uprawnionych do głosowania należy stosować odpowiednio. Ustawa nie wskazuje większości, jaką należy podejmować uchwały lub decyzje w sprawach nadawania stopni. Kwestia ta może zatem zostać przez uczelnię uregulowana samodzielnie w statucie lub uchwale dotyczącej prowadzenia postępowań Opieka nad przygotowaniem rozprawy doktorskiej W nowych postępowaniach ws. nadania stopnia doktora przepisy określają dwa rodzaje sprawowanej opieki nad przygotowaniem rozprawy, tj. rolę promotora oraz rolę promotora pomocniczego. Zlikwidowano wyodrębnione dotychczas funkcje drugiego promotora oraz kopromotora. Opieka nad kandydatem do stopnia może zostać zorganizowana na trzy sposoby, w ramach których opiekę sprawują: ART. 190 UST. 1 UPSWIN 1) tylko promotor 2) więcej niż jeden promotor 3) promotor oraz promotor pomocniczy. Podstawową opiekę naukową nad przygotowaniem rozprawy sprawuje promotor. Możliwe jest jednak powołanie kolejnego promotora lub promotorów, np. w przypadku, gdy tematyka rozprawy dotyczy zagadnień mieszczących się w ramach kilku dyscyplin lub we wspólnym postępowaniu prowadzonym przez kilka jednostek, szczególnie jeżeli jedną z nich jest jednostka zagraniczna. Pełnienie funkcji promotora uzależnione jest od spełnienia kilku wymogów. Przede wszystkim promotor powinien posiadać stopień doktora habilitowanego lub tytuł profesora. Wyjątek od ww. zasady stanowi sytuacja pracowników zagranicznych uczelni, którzy nie muszą spełniać wskazanego wymogu. Zanim jednak taka osoba będzie mogła podjąć się opieki naukowej nad przygotowaniem rozprawy, senat lub inny organ właściwy w uczelni do nadawania stopni będzie musiał stwierdzić, że posiada ona znaczące osiągnięcia w zakresie zagadnień naukowych, których dotyczy rozprawa doktorska. Fakt ten powinien znaleźć wyraz w stosownym dokumencie, np. uchwale organu wskazanej w statucie uczelni. Nowe przepisy określają obecnie również sytuacje, w których mimo spełniania powyższych wymogów formalnych osoba nie może pełnić funkcji promotora. Sytuacja taka może nastąpić w dwóch przypadkach, jeżeli miały one miejsce na przestrzeni 5 lat poprzedzających dzień, w którym została podjęta uchwała o wyznaczeniu promotora. Jednym z nich jest okoliczność, w której dana osoba była promotorem 4 doktorantów, którzy zostali skreśleni z listy doktorantów z powodu negatywnego wyniku oceny śródokresowej (w ramach szkoły doktorskiej). Drugim z przypadków jest sytuacja, w której osoba sprawowała opiekę nad przygotowaniem rozprawy przez co najmniej 2 osoby ubiegające się o stopień doktora, a które w nowej procedurze nie uzyskały co najmniej 2 pozytywnych recenzji z 3 możliwych do uzyskania w postępowaniu. ART. 190 UST. 4-5 UPSWIN ART. 190 UST. 6 UPSWIN

5 74 Promotorem pomocniczym, który wspiera zarówno promotora w opiece nad kandydatami do stopnia doktora, jak i samego kandydata/doktoranta we właściwym przygotowywaniu rozprawy doktorskiej, może być osoba posiadająca stopień doktora. Ze względu na zapewnienie właściwej opieki i wsparcia osobie przygotowującej rozprawę doktorską, w dalszym ciągu dopuszczalna jest funkcjonująca do tej pory praktyka, zgodnie z którą, jeżeli promotor pomocniczy uzyskał w międzyczasie stopień doktora habilitowanego, może nadal sprawować opiekę w tej roli do czasu zakończenia danego postępowania w sprawie nadania stopnia doktora. Nauczyciel akademicki oraz pracownik naukowy nie może bez uzasadnionej przyczyny odmówić pełnienia funkcji promotora, promotora pomocniczego lub recenzenta w postępowaniu w sprawie nadania stopnia doktora. Choć kwestia uznania przyczyny za uzasadnioną jest przez przepisy niedoprecyzowana, to należy przede wszystkim mieć na względzie zarówno obiektywne, jak i subiektywne przesłanki, które wskazywałyby na brak możliwości pełnienia wyżej wymienionych funkcji (np. długotrwała choroba, konflikt interesów, pokrewieństwo lub powinowactwo choćby dalekie, itp.). ART. 190 UST. 4 UPSWIN ART. 183 UPSWIN Wymogi stawiane kandydatom do stopnia doktora W ustawie enumeratywnie wskazane zostały wymogi, jakie musi spełniać osoba, aby można było nadać jej stopień doktora. 1) Podstawowym wymogiem jest posiadanie tytułu zawodowego magistra, magistra inżyniera lub tytułu równorzędnego. Od tej reguły wprowadzono dwa wyjątki, zgodnie z którymi o nadanie stopnia może ubiegać się: osoba posiadająca dyplom ukończenia studiów za granicą, który daje prawo do ubiegania się o nadanie stopnia doktora w państwie, w którego systemie szkolnictwa wyższego działa uczelnia, która go wydała, albo dyplom ukończenia studiów uzyskany za granicą został uznany za równoważny polskiemu dyplomowi i tytułowi zawodowemu, co pozwala osobie posługiwać się odpowiednim polskim tytułem zawodowym w wyjątkowych przypadkach absolwent studiów pierwszego stopnia lub osoba, która ukończyła trzeci rok jednolitych studiów magisterskich, jeżeli ich osiągnięcia naukowe cechują się najwyższą jakością. Taka osoba po uzyskaniu stopnia doktora uzyskuje jednocześnie wykształcenie wyższe na poziomie drugiego stopnia. 2) Kolejny wymóg stanowi uzyskanie przez kandydata efektów uczenia się na poziomie 8 Polskiej Ramy Kwalifikacji. Nie ma obowiązku wprowadzania dodatkowych form weryfikacji spełnienia tego wymogu w stosunku do osób, które ukończyły szkołę doktorską. Trzeba jednak pamiętać, że uzyskanie stopnia doktora możliwe jest także w tzw. trybie eksternistycznym, czyli bez udziału w szkole doktorskiej. Dla takich przypadków uczelnia musi określić szczegółowe zasady weryfikacji efektów uczenia się dla kwalifikacji na poziomie 8 PRK. Dodatkowo należy również wskazać, że efekty uczenia się w zakresie znajomości nowożytnego języka obcego mogą być potwierdzone certyfikatem lub dyplomem ukończenia studiów, które poświadczają znajomość tego języka na poziomie biegłości językowej co najmniej B2. Oznacza to, że w nowej procedurze nadawania stopnia doktora nie ma obowiązku przeprowadzania tzw. egzaminów doktorskich (szczególnie językowych), jak miało to miejsce do tej pory. Trzeba jednak pamiętać, że doktoranci zrekrutowani na studia doktoranckie przed rokiem akademickim 2019/2020 mogą ubiegać się o nadanie stopnia doktora już według nowej procedury, wszczynając postępowanie po 1 października 2019 r., będąc jednocześnie dopiero w trakcie swoich studiów doktoranckich (np. po 4 semestrze). W takiej sytuacji powinna zostać przeprowadzona weryfikacja, czy osiągnęli oni wszystkie efekty przewidziane dla 8 poziomu PRK. Weryfikację znajomości języka obcego dla takich doktorantów należy zawsze przeprowadzać na dotychczasowych zasadach. 3) Kolejnym wymogiem, który również do tej pory stanowił warunek wszczęcia przewodu doktorskiego, jest posiadanie przez kandydata do stopnia minimalnego dorobku naukowego lub artystycznego, który może przyjąć formę: ART. 186 UST. 1 PKT 1 UPSWIN ART. 326 UST. 2 UPSWIN ART. 327 UST. 2 UPSWIN ART. 186 UST. 2-3 UPSWIN W ZW. Z ART. 77 UST. 1 PKT 2 UPSWIN ART. 186 UST. 1 PKT 2 UPSWIN ART. 179 UST. 8 UPW ART. 186 UST. 1 PKT 3 UPSWIN

6 75 jednego artykułu naukowego opublikowanego w czasopiśmie naukowym lub w recenzowanych materiałach z konferencji międzynarodowej, które w roku opublikowania artykułu w ostatecznej formie były ujęte w ministerialnym wykazie czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji naukowych, lub jednej monografii naukowej wydanej przez wydawnictwo, które w roku opublikowania monografii w ostatecznej formie było ujęte w ministerialnym wykazie wydawnictw, albo jednego rozdziału w monografii, o której mowa wyżej, lub jednego dzieła artystycznego o istotnym znaczeniu. 4) Kolejnym z wymogów jest przedstawienie i obrona rozprawy doktorskiej przez kandydata do stopnia. Szczegółowe wymogi, które musi spełniać rozprawa doktorska, zostały przedstawione w części Wymogi stawiane rozprawom doktorskim. ART. 267 UST. 2 PKT 2 LIT. B UPSWIN ART. 267 UST. 2 PKT 2 LIT. A UPSWIN ART. 186 UST. 1 PKT 4 UPSWIN 5) Zgodnie z nowymi przepisami uczelnia może też określić inne wymagania niezbędne do uzyskania stopnia doktora, np. dodatkowy egzamin. Określenie dodatkowych wymagań nie jest dla uczelni obowiązkowe, przy czym jeżeli uczelnia określi takie wymagania, są one wiążące dla wszystkich kandydatów do stopnia doktora ubiegających się o jego nadanie w nowej procedurze. Wprowadzony został wymóg uzyskania co najmniej 2 pozytywnych recenzji spośród 3 sporządzanych w nowej procedurze. Dodatkowo, aby zostać dopuszczonym do obrony, należy również spełnić wszystkie ewentualne wymogi określone przez uczelnię, o których mowa powyżej. O dopuszczeniu do obrony decyduje właściwy organ, który przyznaje stopień doktora w danej dyscyplinie (senat albo inny wskazany w statucie organ). Dopuszczenie do obrony powinno mieć formę prawną postanowienia wydanego zgodnie z nową ustawą oraz Kodeksem postępowania administracyjnego. W przypadku wydania postanowienia o odmowie dopuszczenia do obrony, kandydatowi do stopnia przysługuje zażalenie do Rady Doskonałości Naukowej, które należy złożyć za pośrednictwem organu, który je wydał. ART. 191 UST. 1 UPSWIN ART. 124 KPA ART. 191 UST. 2 UPSWIN ART. 144 KPA W ZWIĄZKU Z ART KPA Wymogi stawiane rozprawom doktorskim Nowe przepisy nie zmieniły znacząco wymogów formalnych i merytorycznych, jakie były do tej pory stawiane rozprawom doktorskim. W aspekcie merytorycznym, tak jak dotychczas, rozprawa powinna prezentować ogólną wiedzę teoretyczną kandydata w dyscyplinie albo dyscyplinach oraz umiejętność samodzielnego prowadzenia pracy naukowej lub artystycznej. Przedmiotem rozprawy doktorskiej musi być natomiast: ART. 187 UST. 1-2 UPSWIN oryginalne rozwiązanie problemu naukowego albo oryginalne rozwiązanie w zakresie zastosowania wyników własnych badań naukowych w sferze gospodarczej lub społecznej, albo oryginalne dokonanie artystyczne. Rozprawa doktorska może mieć formę: ART. 187 UST. 3 UPSWIN pracy pisemnej, w tym monografii naukowej, zbioru opublikowanych i powiązanych tematycznie artykułów naukowych pracy projektowej, konstrukcyjnej, technologicznej, wdrożeniowej lub artystycznej samodzielnej i wyodrębnionej części pracy zbiorowej. Przedkładając rozprawę doktorską, kandydat jest zobowiązany dołączyć do niej streszczenie w języku angielskim, a w przypadku przygotowania rozprawy w języku obcym, również streszczenie w języku polskim. Analogicznie jak dotychczas, w przypadku, gdy rozprawa doktorska nie jest pracą pisemną (np. instalacja artystyczna), należy również dołączyć opis w językach polskim i angielskim. ART. 187 UST. 4 UPSWIN W przypadku niedopuszczenia do obrony rozprawy doktorskiej albo wydania decyzji o odmowie nadania stopnia doktora, ta sama rozprawa nie może być podstawą do ponownego ubie-

7 76 gania się o nadanie stopnia doktora, przy czym należy przez to rozumieć sytuację, w której postanowienie o niedopuszczeniu do obrony albo decyzja o odmowie nadania stopnia stały się ostateczne (np. bezskutecznie upłynął termin na wniesienie odpowiednio zażalenia albo odwołania lub Rada Doskonałości Naukowej utrzymała w mocy odpowiednio zaskarżone postanowienie albo decyzję) Proces recenzowania rozpraw doktorskich Na gruncie nowych przepisów precyzyjnie określono liczbę recenzentów w postępowaniu w sprawie nadania stopnia doktora. O ile do tej pory należało ich powołać co najmniej 2, tak według nowej procedury zawsze będzie powoływanych 3 recenzentów. Każdy recenzent musi spełniać analogiczne wymogi jak promotor, tj. posiadać stopień doktora habilitowanego lub tytuł profesora, chyba że jest pracownikiem zagranicznej uczelni lub instytucji naukowej, a organ uczelni właściwy do nadania stopnia uzna, że osoba ta posiada znaczące osiągnięcia w zakresie zagadnień naukowych, których dotyczy rozprawa doktorska. Przepisy wskazują także dodatkowe wymogi formalne stawiane recenzentom: nie mogą oni być zatrudnieni w uczelni prowadzącej dane postępowanie o nadanie stopnia doktora, jak również nie mogą być pracownikami uczelni, instytutu PAN, instytutu badawczego albo instytutu międzynarodowego, których pracownikiem jest osoba ubiegająca się o stopień doktora. Warto również dodać, że choć przepisy nie stanowią o tym obecnie wprost, recenzentem w dalszym ciągu nie powinna być osoba, w stosunku do której zachodzą uzasadnione wątpliwości co do jej bezstronności. Analogicznie jak do tej pory, recenzenci mają 2 miesiące na sporządzenie recenzji, w której powinni dokonać precyzyjnego określenia, czy rozprawa doktorska spełnia wszystkie wymogi ustawowe. W przypadku, gdy rozprawę stanowi wyodrębniona część pracy zbiorowej, recenzenci powinni poddać ocenie wyłącznie indywidualny wkład kandydata do stopnia w powstanie danej pracy zbiorowej. Z recenzentami zawiera się umowę o sporządzenie recenzji, przyjmującą najczęściej formę umowy o dzieło. W umowie warto zawrzeć m.in. precyzyjne określenie przedmiotu umowy (sporządzenie recenzji spełniającej wymogi ustawowe), termin na sporządzenie recenzji oraz ewentualne kary umowne (np. potrącane z przysługującego wynagrodzenia za każdy dzień zwłoki po ustalonym terminie). ART. 190 UST. 2 UPSWIN ART. 190 UST. 4-5 UPSWIN ART. 190 UST. 2 UPSWIN ART. 190 UST. 3 UPSWIN ART. 187 UPSWIN Wspólne postępowania w sprawie nadania stopnia doktora Podobnie jak dotychczas, stopień doktora może być nadawany w dyscyplinie wspólnie przez uczelnie, instytuty PAN, instytuty badawcze lub instytuty międzynarodowe. W takim przypadku każda ze współuczestniczących jednostek musi posiadać kategorię naukową A+, A albo B+ w danej dyscyplinie. Możliwe jest także nadanie stopnia doktora wspólnie z podmiotem zagranicznym (np. zagraniczną uczelnią), przy czym podmiot ten musi posiadać uprawnienie do nadawania stopnia doktora w zakresie danej dyscypliny. ART. 185 UST. 2 UPSWIN Aby móc przeprowadzić wspólnie postępowanie awansowe i nadać stopień doktora, niezbędne będzie zawarcie stosownego porozumienia pomiędzy jednostkami współuczestniczącymi w danym postępowaniu. Porozumienie to musi mieć formę pisemnej umowy, która w szczególności wskazuje podmiot odpowiedzialny za wprowadzanie danych do Zintegrowanego Systemu Informacji o Nauce i Szkolnictwie Wyższym POL-on. Porozumienie powinno także uwzględniać szczegółowo zasady prowadzenia postępowania, analogiczne do zasad określonych w uchwale senatu, o której mowa w części poradnika Uchwała senatu dotycząca zasad prowadzenia postępowań ws. nadania stopnia doktora.

8 77 W przypadku nadania stopnia doktora w omówionym wspólnym postępowaniu, osoba otrzymuje: ART. 179 UST. 2 UPSWIN wspólny dyplom doktorski wydany przez podmioty, które nadały stopień doktora, albo dyplom doktorski wydany przez jeden z podmiotów, wskazany w umowie Uchwała dotycząca zasad prowadzenia postępowań Senat uczelni jest obowiązany przyjąć uchwałę, w której określi sposób postępowania w sprawie nadania stopnia doktora. Uchwała taka powinna wejść w życie najpóźniej 1 października 2019 r. Uchwała ta musi określać m.in.: ART. 192 UST. 2 UPSWIN sposób wyznaczania i zmiany promotora, promotorów lub promotora pomocniczego zasady ustalania wysokości opłaty za postępowanie w sprawie nadania stopnia doktora w trybie eksternistycznym oraz zwalniania z tej opłaty tryb złożenia rozprawy doktorskiej tryb powoływania oraz zakres czynności komisji, o której mowa w części Organy właściwe do prowadzenia postępowań i nadawania stopni oraz zasady ich działania sposób wyznaczania recenzentów sposób weryfikacji efektów uczenia się dla kwalifikacji na poziomie 8 PRK w przypadku osób ubiegających się o nadanie stopnia doktora w trybie eksternistycznym sposób weryfikacji spełnienia wymagania dotyczącego minimalnego dorobku w przypadku publikacji wieloautorskich inne wymagania stawiane kandydatom do nadania stopnia doktora lub dodatkowe warunki dopuszczenia do obrony. Nad prawidłowością uchwał senatu w zakresie ich zgodności z prawem czuwa Rada Doskonałości Naukowej. W ramach swoich kompetencji nadzorczych Rada, w przypadku stwierdzenia, że uchwała nie jest zgodna z przepisami prawa, może stwierdzić jej nieważność. ART. 238 UST. 1 PKT 6 LIT. A UPSWIN ART. 239 UST. 2 UPSWIN Okres przejściowy Termin Przed r. Regulacje przejściowe Postępowania o nadanie stopnia doktora wszczęte i niezakończone przed 1 października 2018 r. są przeprowadzane na zasadach dotychczasowych, przy czym jeżeli nadanie stopnia nastąpi po 30 kwietnia 2019 r., to stopień należy nadać w dziedzinach i dyscyplinach określonych w nowej klasyfikacji dziedzin i dyscyplin. W przypadku osób, które rozpoczęły studia doktoranckie przed rokiem akademickim 2019/2020 i ubiegają się o nadanie stopnia doktora na nowych zasadach, efekty uczenia się w zakresie znajomości nowożytnego języka obcego są potwierdzane na zasadach dotychczasowych. W przypadku osób, które rozpoczęły studia doktoranckie przed rokiem akademickim 2019/2020 i ubiegają się o nadanie stopnia doktora na nowych zasadach, postępowanie w sprawie nadania stopnia doktora wszczyna złożenie wniosku o wyznaczenie promotora lub promotorów. Postępowania o nadanie stopnia doktora, wszczęte między 1 października 2018 r. a 30 kwietnia 2019 r., prowadzi się na podstawie dotychczasowych przepisów, z tym że do 30 września 2019 r. w uczelni stopień nadaje rada jednostki organizacyjnej, a od 1 października 2019 r. senat uczelni lub inny organ wskazany w statucie jako właściwy do nadawania stopnia w danej dyscyplinie. ART. 179 UST. 1 UPW ART. 179 UST. 8 UPW ART. 179 UST. 7 UPW ART. 179 UST. 3 UPW

9 78 W okresie od 1 maja 2019 r. do 30 września 2019 r. nie można będzie wszczynać postępowań w sprawie nadania stopnia doktora. Wszystkie wnioski złożone w tym czasie wywołają skutek wszczynający postępowanie dopiero 1 października 2019 r. Od tego dnia wszystkie postępowania wszczynane i prowadzone będą na zasadach określonych w przepisach nowej ustawy. W postępowaniach wszczętych do 31 grudnia 2020 r. do minimalnego dorobku zalicza się także artykuły naukowe opublikowane w czasopismach naukowych lub recenzowanych materiałach z konferencji międzynarodowych ujętych w ministerialnym wykazie czasopism naukowych, nawet jeżeli opublikowanie artykułu nastąpiło przed dniem ogłoszenia tego wykazu. Zaliczane będą także artykuły opublikowane przed 1 stycznia 2019 r. w czasopismach naukowych, które były ujęte na liście A albo C dotychczasowego ministerialnego wykazu czasopism naukowych, albo były ujęte w części B tego wykazu, przy czym w przypadku listy B zaliczane będą wyłącznie artykuły naukowe, którym za opublikowanie przyznawanych było co najmniej 10 punktów. Do minimalnego dorobku analogicznie zaliczane także będą monografie naukowe wydane przez wydawnictwo ujęte w ministerialnym wykazie wydawnictw, nawet jeżeli opublikowanie monografii nastąpiło przed dniem ogłoszenia tego wykazu. Zaliczone zostaną również monografie wydane przez jednostkę organizacyjną podmiotu, którego wydawnictwo jest ujęte we wspomnianym wykazie wydawnictw. ART. 179 UST. 5 UPW ART. 179 UST. 6 PKT 1 UPW ART. 267 UST. 2 PKT 2 LIT. B UPSWIN ART. 179 UST. 6 PKT 2 UPW ART. 267 UST. 2 PKT 2 LIT. A UPSWIN Po r. Wszystkie przewody doktorskie, które zostały wszczęte na podstawie dotychczasowych przepisów, a które nie zostały zakończone do 31 grudnia 2021 r., zostaną obligatoryjnie zamknięte po tym terminie, co wymaga wydania właściwych decyzji administracyjnych w tej sprawie POSTĘPOWANIA W SPRAWIE NADANIA STOPNIA DOKTORA HABILITOWANEGO ORAZ UPRAWNIEŃ RÓWNOWAŻNYCH W zakresie postępowań w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego konstrukcja procedury nie uległa bardzo dużym zmianom, choć z perspektywy habilitantów z pewnością zaostrzono merytoryczną weryfikację dorobku. Nastąpiło to m.in. poprzez zwiększenie liczby recenzentów w postępowaniu oraz przywrócenie możliwości przeprowadzenia kolokwium habilitacyjnego. Dodatkowo wprowadzono regulacje ograniczające zjawisko umyślnego umarzania postępowań w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego, które coraz częściej zdarzały się na zaawansowanym etapie postępowania, po uzyskaniu negatywnych recenzji. W niniejszej części przez uczelnię należy także rozumieć inne podmioty habilitujące (instytuty PAN, instytuty badawcze, międzynarodowe instytuty badawcze). Przez rektora i senat uczelni należy także odpowiednio rozumieć dyrektora instytutu i radę naukową instytutu. Poniżej omówione zostały wyłącznie zagadnienia związane z postępowaniami w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego oraz uprawnień równoważnych. Więcej nt. zagadnień powiązanych: Statut Organy uczelni