Sprawa PL/2009/0903 hurtowe usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Telekomunikacji Polskiej SA na terenie Polski

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, 24/04/2009 SG-Greffe(2009)D/2381 Urząd Komunikacji Elektronicznej ul. Kasprzaka 18/ Warszawa Polska Pani Anna Streżyńska Prezes Faks: Szanowna Pani, Dotyczy: Sprawa PL/2009/0903 hurtowe usługi zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Telekomunikacji Polskiej SA na terenie Polski Uwagi zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy 2002/21/WE 1 I. PROCEDURA W dniu 27 marca 2009 r. Komisja zarejestrowała pod numerem sprawy PL/2009/0903 przekazaną przez polski krajowy organ regulacyjny Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej (Prezes UKE) notyfikację dotyczącą rynku hurtowych usług zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej operatora zasiedziałego, Telekomunikacji Polskiej SA (TP). Notyfikacja dotyczy drugiego przeglądu tego rynku hurtowego. Równolegle z konsultacjami wspólnotowymi zgodnie z art. 7 dyrektywy ramowej prowadzone są konsultacje krajowe 2, a ich zakończenie przewidziane jest na dzień 27 kwietnia 2009 r. W dniu 1 kwietnia 2009 r. wystąpiono do Prezesa UKE z wnioskiem o udzielenie informacji, na który otrzymano odpowiedź w dniu 6 kwietnia 2009 r. 1 2 Dyrektywa 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywa ramowa), Dz.U. L 108 z , s. 33. Zgodnie z art. 6 dyrektywy ramowej. Commission européenne, B-1049 Bruxelles / Europese Commissie, B-1049 Brussel - Belgia. Tel.: (32-2)

2 Zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy ramowej krajowe organy regulacyjne oraz Komisja mogą przedstawić danemu krajowemu organowi regulacyjnemu uwagi na temat notyfikowanych projektów środków. II. OPIS PROJEKTU DECYZJI II.1. Pierwsza notyfikacja W dniu 28 kwietnia 2006 r. Komisja otrzymała od Prezesa UKE notyfikację, zarejestrowaną pod numerem sprawy PL/2006/0381, dotyczącą rynku hurtowych usług zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej operatora zasiedziałego w Polsce. Sprawa została zakończona przez Komisję wycofaniem zgłaszanych przez nią poważnych wątpliwości po tym jak Prezes UKE wycofał z zakresu definicji rynku zakańczanie połączeń do numerów sieci informatycznych (NDSI), do numerów niegeograficznych i do numerów abonenckich usług specjalnych (AUS) 3. TP została wyznaczona jako operator o znaczącej pozycji rynkowej (SMP). Na tej podstawie Prezes UKE nałożył na nią zestaw obowiązków regulacyjnych, w tym kontrolę cen, w ramach której TP została zobowiązana do kalkulacji stawek za zakańczanie połączeń zgodnie z modelem długookresowych kosztów przyrostowych (LRIC), a następnie, po zatwierdzeniu kalkulacji przez niezależnego biegłego rewidenta, do ustalania opłat umożliwiających odzyskanie kosztów uzasadnionych. Dopóki biegły rewident nie stwierdził prawidłowości wyników tych kalkulacji 4, TP była zobowiązana do ustalania opłat w oparciu o koszty ponoszone. II.2. Definicja rynku Podobnie jak w pierwszym przeglądzie rynku, Prezes UKE definiuje zakańczanie połączeń jako świadczoną przez operatorów sieci stacjonarnej usługę hurtową, która zapewnia kierowanie ruchu przychodzącego z punktu połączenia z siecią innego operatora do punktu zakończenia w tej sieci stacjonarnej. Według Prezesa UKE właściwy rynek geograficzny odpowiada geograficznemu zasięgowi sieci TP. II.3. Ustalenia dotyczące znaczącej pozycji rynkowej Kryteria, którymi posłużył się Prezes UKE w analizie rynku to między innymi: (i) udział w rynku 5, (ii) trudna do powielenia infrastruktura, (iii) bariery wejścia, (iv) korzyści skali i zakresu, (v) zintegrowanie pionowe, (vi) łatwy bądź uprzywilejowany dostęp do rynków kapitałowych bądź zasobów finansowych, (vii) brak albo niewielki poziom równoważącej siły nabywczej, (viii) brak potencjalnej konkurencji, (ix) istnienie przewagi technologicznej. Na podstawie powyższych kryteriów Prezes UKE doszedł do wniosku, że TP należy wyznaczyć jako podmiot posiadający znaczącą pozycję rynkową Z wyjątkiem połączeń do numerów alarmowych (99X, 98X i 112 przydzielonych służbom oficjalnie powołanym do niesienia pomocy). LRIC nie został nigdy wdrożony przez UKE. TP ma pozycję monopolisty na rynku zakańczania połączeń w jej własnej sieci. 2

3 II.4. Obowiązki regulacyjne UKE proponuje nałożyć na TP następujące obowiązki: (i) obowiązek uwzględniania uzasadnionych wniosków o zapewnienie dostępu i o użytkowanie elementów sieci oraz udogodnień towarzyszących, (ii) niedyskryminacji, (iii) obowiązek przejrzystości, polegający na publikowaniu informacji niezbędnych do przygotowania wniosku o zapewnienie dostępu 6 przez zainteresowanego operatora, jak również przygotowywania i publikacji oferty ramowej o dostępie, (iv) obowiązek polegający na prowadzeniu rachunkowości regulacyjnej w sposób umożliwiający identyfikację przepływów transferów wewnętrznych związanych z działalnością w zakresie dostępu telekomunikacyjnego, (v) kontroli cen 7. W zakresie obowiązku kontroli cen TP będzie zobowiązana do ustalania opłat w oparciu o koszty ponoszone. W swojej odpowiedzi na wniosek o udzielenie informacji Prezes UKE wyjaśnił, że może weryfikować poziom opłat w oparciu o analizę porównawczą (ang.-benchmarking) 8 lub inne metody 9. Zdaniem UKE proponowana metodologia kontroli cen będzie mniej restrykcyjna i znacznie łatwiejsza do wdrożenia. Ponadto podejście to stworzyłoby zachęty do inwestycji i prowadziłoby do zmniejszenia asymetrii między stawkami za zakończenie połączenia operatora zasiedziałego i operatorów alternatywnych. Prezes UKE postanowił zatem znieść z wykazu uprzednio nałożonych środków naprawczych obowiązek stosowania metodologii LRIC. III. UWAGI Na podstawie przekazanej przez Prezesa UKE notyfikacji i informacji dodatkowych, Komisja przedstawia następujące uwagi: Informacje te powinny być publikowane na internetowej stronie TP tak długo jak nie ma oferty ramowej. Aktualne stawki za zakończenie połączenia w sieci stacjonarnej naliczane przez TP zostały zatwierdzone przez UKE w dniu 8 kwietnia 2008 r. i kształtują się w przedziale od 0,0137 PLN (około 0,3 eurocentów) do 0,0478 PLN (około 1,1 eurocentów). Na obecnym etapie nie zostaną one przez UKE zmienione. W swojej odpowiedzi na wniosek o udzielenie informacji UKE stwierdził, że nie jest zobowiązany do przygotowania jednej uniwersalnej metody analizy porównawczej ze względu na to, że rynki telekomunikacyjne są bardzo dynamiczne, a zatem wybór programu analitycznego powinien zależeć od danego przypadku. UKE oświadczył, że podczas poprzedniej weryfikacji stawek za zakończenie połączenia w sieci stacjonarnej, porównując opłaty na porównywalnych rynkach konkurencyjnych, brał pod uwagę strukturę rynku tj. większe zaawansowanie rynków UE 15 z co najmniej dwoma konkurentami posiadającymi własną infrastrukturę. UKE uwzględniał również następujące czynniki: gęstość zaludnienia, liczbę łączy na 100 mieszkańców, PKB na mieszkańca, liczbę aktywnych łączy w analogowych sieciach telefonicznych. W wyniku tego UKE wybrał następujące kraje: Portugalię, Hiszpanię, Grecję, Austrię, Danię, Włochy, Finlandię i Irlandię. W tym pułapy cenowe, metodę retail minus, orientacja na koszty/księgowanie kosztów oraz analiza porównawcza. 3

4 Proponowany obowiązek kontroli cen oraz księgowania kosztów, a potrzeba spójnego europejskiego podejścia do kwestii regulacji hurtowych stawek za zakończenie połączenia Komisja przypomina Prezesowi UKE, że wielokrotnie wyrażała ona pogląd, że stawki za zakończenie połączenia powinny być ustalane na poziomie kosztów jakie ponosiłby efektywny operator świadczący daną usługę 10. W celu ustalania kosztów efektywnego operatora, Komisja wezwała również organy regulacyjne do stosowania modelu zorientowanych przyszłościowo, długookresowych kosztów przyrostowych (FL-LRIC - ang. Forward Looking Long Run Incremental Cost) do określania stawek za zakończenie połączenia. Komisja podkreśla w tym kontekście, że metodologia wybrana przez Prezesa UKE, tj. ustalanie opłat w oparciu o ponoszone koszty, nie wydaje się promować efektywności i należy ją zatem uznać za środek jedynie tymczasowy. W tym kontekście, mając na względzie znaczenie skutecznego regulowania stawek za zakończenie połączenia w sieci stacjonarnej w sposób spójny w całej UE, a także w związku z prowadzeniem obecnie przez Komisję prac nad projektem zalecenia w sprawie traktowania regulacyjnego stawek za zakończenie połączenia w sieci stacjonarnej i komórkowej w UE, Komisja wzywa Prezesa UKE do zrewidowania swojej analizy gdy tylko wspomniane zalecenie wejdzie w życie. Potrzeba przejrzystości i spójności w notyfikowaniu środków naprawczych w ramach procedury konsultacji wspólnotowych Komisja przyjmuje do wiadomości przekazane w odpowiedzi na wniosek o udzielenie informacji oświadczenie Prezesa UKE, że mające obecnie zastosowanie stawki za zakończenie połączenia w sieci stacjonarnej pozostaną na razie niezmienione. Komisja przypomina jednak Prezesowi UKE o wymogu zawiadamiania Komisji Europejskiej i krajowych organów regulacyjnych innych państw członkowskich o projektach środków dotyczących obowiązku kontroli cen i samych cen. Zgodnie z ramami regulacyjnymi, a w szczególności z art. 6 dyrektywy ramowej, istotne jest, aby w sprawie proponowanych środków krajowe organy regulacyjne przeprowadzały konsultacje z wszystkimi zainteresowanymi stronami i by uwzględniały ich uwagi przed podjęciem ostatecznej decyzji. Dodatkowo, w celu dopilnowania, aby decyzje podejmowane na szczeblu krajowym nie oddziaływały negatywnie na funkcjonowanie jednolitego rynku ani na realizację celów określonych w Traktacie, krajowe organy regulacyjne powinny również powiadamiać Komisję oraz inne krajowe organy regulacyjne o treści niektórych decyzji, umożliwiając im zajęcie stanowiska w tym przedmiocie. Oceniając decyzje regulacyjne zgłoszone na mocy art. 7 dyrektywy ramowej, Komisja wyrażała wielokrotnie 11 pogląd, że zorientowane kosztowo pułapy cenowe, ścieżki dojścia stawek MTR (glide-paths) lub stawki za połączenia między sieciami ustalane w jakikolwiek inny sposób stanowią wymogi regulacyjne, o których mowa w art. 16 dyrektywy ramowej i oddziaływają na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi. Na mocy art. 7 ust. 3 w UK/2006/0498, FR/2007/0669, IT/2008/0802, PL/2008/0814, BG/2009/0865. Zob. na przykład IE/2005/0216, DE/2008/0813, UK/2008/

5 związku z motywem 15 dyrektywy ramowej istnieje zatem wymóg notyfikacji tych projektów środków. W tym względzie należy przypomnieć, że na mocy zalecenia Komisji w sprawie notyfikacji, terminów i konsultacji przewidzianych w art. 7 dyrektywy ramowej 12 poziomy cen i zmiany metodyki stosowanej przy obliczaniu kosztów lub cen uznawane są za istotne zmiany charakteru lub zakresu środków naprawczych, które mają znaczący wpływ na rynek i powinny zatem podlegać standardowej procedurze notyfikacyjnej. W związku z powyższym, Komisja podkreśla obowiązek Prezesa UKE do notyfikowania wszelkich przyszłych projektów decyzji dotyczących ustalania stawek za zakończenie połączenia w sieci stacjonarnej w sposób jasny i spójny, zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy ramowej.. Komisja informuje Prezesa UKE, że w związku z brakiem konsultacji w sprawie projektów środków na szczeblu Wspólnoty na mocy art. 7 ust 3 dyrektywy ramowej obejmujących istotne szczegóły planowanych środków naprawczych, takie jak konkretne stawki za zakończenie połączenia, Komisja rozważy skorzystanie ze swoich uprawnień zgodnie z art. 226 TWE w odniesieniu do niewłaściwego stosowania art. 7 ust. 3 dyrektywy ramowej. Zgodnie z art. 7 ust. 5 dyrektywy ramowej UKE uwzględnia przede wszystkim uwagi innych krajowych organów regulacyjnych oraz Komisji i może przyjąć proponowany odpowiedni środek, a w przypadku przyjęcia tego środka powiadamia o tym Komisję. Stanowisko Komisji w sprawie tej konkretnej notyfikacji pozostaje bez uszczerbku dla jej ewentualnego stanowiska wobec innych notyfikacji dotyczących projektów środków. Zgodnie z pkt 15 zalecenia 2008/850/WE 13 Komisja opublikuje niniejszy dokument na swojej stronie internetowej. Komisja nie uważa, że zawarte w niniejszym dokumencie informacje są poufne. UKE może poinformować Komisję 14 w ciągu trzech dni roboczych od otrzymania niniejszej decyzji, czy uważa, że zgodnie z wspólnotowymi i krajowymi przepisami dotyczącymi tajemnicy handlowej niniejszy dokument zawiera informacje poufne, które należałoby usunąć przed publikacją 15. Każda taka prośba powinna być uzasadniona. Z poważaniem W imieniu Komisji Fabio Colasanti Dyrektor generalny Zob. motyw 14 zalecenia Komisji 2008/850/WE z dnia 15 października 2008 r. w sprawie notyfikacji, terminów i konsultacji przewidzianych w art. 7 dyrektywy ramowej, Dz.U. L 301 z , s. 23. Zalecenie Komisji 2008/850/WE z dnia 15 października 2008 r. w sprawie notyfikacji, terminów i konsultacji przewidzianych w art. 7 dyrektywy 2002/21/WE, Dz.U. L 301 z , s. 23. Prośba powinna zostać wysłana pocztą elektroniczną: INFSO-COMP-ARTICLE7@ec.europa.eu lub faksem: Przed upływem tego trzydniowego okresu Komisja może podać wyniki swojej oceny do wiadomości publicznej. 5