PROGRAM NAUCZANIA dla kwalifikacji

Transkrypt

1 Załącznik nr 3 do zarządzenia nr 56/15/16 dyrektora ZSM-E w Olsztynie z dnia r. PROGRAM NAUCZANIA dla kwalifikacji E.24 Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych przygotowany do realizacji w formie kwalifikacyjnego kursu zawodowego

2 Spis treści 1 WPROWADZENIE MINIMALNA LICZBA GODZIN KSZTAŁCENIA CELE KSZTAŁCENIA I SPOSOBY ICH OSIĄGANIA Cele kształcenia w zawodzie Forma zaliczenia PLANY NAUCZANIA PRZEDMIOTY OBEJMUJĄCE EFEKTY KSZTAŁCENIA WSPÓLNE DLA WSZYSTKICH ZAWODÓW (BHP, PDG, JOZ, KPS) BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY Cele kształcenia Treści nauczania Opis efektów kształcenia PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Cele kształcenia Treści nauczania Opis efektów kształcenia JĘZYK OBCY ZAWODOWY Cele kształcenia Treści nauczania Opis efektów kształcenia PODSTAWY KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJBłąd! Nie zdefiniowano zakładki Cele kształcenia Treści nauczania Opis efektów kształcenia ORGANIZACJA MAŁYCH ZESPOŁÓW Cele kształcenia Treści nauczania Opis efektów kształcenia PRZEDMIOTY OBEJMUJĄCE EFEKTY KSZTAŁCENIA WSPÓLNE DLA ZAWODÓW W RAMACH OBSZARU ELEKTRYCZNO-ELEKTRONICZNEGO PKZ(E.A), PKZ(E.C) TECHNOLOGIA I MATERIAŁOZNAWSTWO Cele kształcenia Treści nauczania... 17

3 6.1.3 Opis efektów kształcenia PRACOWNIA POMIARÓW ELEKTRYCZNYCH Cele kształcenia Treści nauczania Elektrotechnika Cele kształcenia Treści nauczania Opis efektów kształcenia WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE KWALIFIKACJI E PRZEDMIOTY OBEJMUJĄCE EFEKTY KSZTAŁCENIA WŁAŚCIWE DLA KWALIFIKACJI E EKSPLOATACJA MASZYN I URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH Cele kształcenia Treści nauczania Opis efektów kształcenia EKSPLOATACJA INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH Cele kształcenia Treści nauczania Opis efektów kształcenia PRAKTYKI ZAWODOWE - KWALIFIKACJA E Opis efektów kształcenia Treści kształcenia Warunki osiągania efektów kształcenia Zalecane Środki dydaktyczne Zalecane metody dydaktyczne Formy organizacyjne Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Program nauczania uwzględnia podstawę programową kształcenia w zawodach, w zakresie: 1. efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów 2. efektów kształcenia wspólnych dla zawodów w ramach obszaru elektrycznoelektronicznego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(E.a), PKZ(E.c).

4

5 1 WPROWADZENIE Kwalifikacyjny kurs zawodowy umożliwia zdobycie poszukiwanych na rynku pracy kompetencji. Jest formą kształcenia ustawicznego wychodzącą naprzeciw potrzebom osób dorosłych, dostosowaną do ich możliwości i uwarunkowań. W związku z wysoką dynamiką zmian popytu na kwalifikacje, przyczynia się do zwiększenia mobilności zawodowej i ułatwia edukację ustawiczną. Kwalifikacyjny kurs zawodowy prowadzony jest w formie zaocznej. Uczestnikiem kursu może być osoba pełnoletnia - bez względu na wykształcenie (również osoba ucząca się lub studiująca), z orzeczonym brakiem przeciwwskazań do wykonywania zawodu. Ukończenie kursu umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikację E.24 i uzyskanie świadectwa, oraz dyplomu potwierdzającego kwalifikacje w zawodach: elektromechanik, elektryk, technik elektryk. Elementy programu mogą stanowić jednocześnie dokumentację programową kursów umiejętności zawodowych w zakresie: 1. jednej z części efektów kształcenia wyodrębnionych w ramach kwalifikacji E.7., E.8. oraz E.24. lub 2. efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów oraz wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodach: monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych, monter mechatronik, monter-elektronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, elektromechanik, elektryk, technik telekomunikacji, technik teleinformatyk, technik elektronik, technik awionik, technik mechatronik, technik elektryk, technik elektroniki i informatyki medycznej, mechanik pojazdów samochodowych, technik pojazdów samochodowych, technik automatyk sterowania ruchem kolejowym, technik elektroenergetyk transportu szynowego, technik elektronik, technik elektryk, technik mechatronik, technik telekomunikacji, technik teleinformatyk lub 3. efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów w zakresie organizacji pracy małych zespołów. 2 MINIMALNA LICZBA GODZIN KSZTAŁCENIA Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru elektryczno- elektronicznego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów E.24. Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych 400 godz. 200 godz. Uwzględniając ROZPORZĄDZENIE MEN Z DNIA 16 PAŹDZIERNIKA 2012 R. ZMIENIAJĄCE rozporządzenie w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych: Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru elektryczno-elektronicznego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów E.24. Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych 228 godz. 130 godz.

6 3 CELE KSZTAŁCENIA I SPOSOBY ICH OSIĄGANIA 3.1 Cele kształcenia w zawodzie Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik elektryk powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) montowania i uruchamiania maszyn, urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji technicznej; 2) wykonywania i uruchamiania instalacji elektrycznych na podstawie dokumentacji technicznej; 3) lokalizowania i usuwania uszkodzeń maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; 4) oceniania stanu technicznego maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych po montażu i naprawie; 5) montowania i naprawiania układów sterowania, regulacji i zabezpieczeń maszyn i urządzeń elektrycznych; 6) dobierania, montowania i sprawdzania działania środków ochrony przeciwporażeniowej. Nauczyciel realizujący program nauczania powinien być przygotowany do zintegrowanego nauczania teorii i praktyki. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczospołecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 3.2 Forma zaliczenia Kwalifikacyjny kurs zawodowy kończy się zaliczeniem. Osoba, która uzyskała zaliczenie ze wszystkich przedmiotów/jednostek modułowych otrzymuje zaświadczenie

7 o ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego, co umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikację w zawodzie w zakresie tej kwalifikacji. 2. Zaliczenia poszczególnych przedmiotów/jednostek modułowych odbywają się po spełnieniu tego samego wymogu tzn. warunkiem otrzymania zaliczenia przez słuchacza jest uzyskanie obecności na zajęciach z danego przedmiotu na poziomie co najmniej 60% frekwencji. W szczególnie uzasadnionych i udokumentowanych (losowych) przypadkach słuchacz może uzyskać zaliczenie na warunkach indywidualnie ustalonych przez prowadzącego dane zajęcia. Zaliczenia praktyki zawodowej dokonuje opiekun kursu zawodowego, na podstawie przedstawionego przez słuchacza zaświadczenia o ukończeniu praktyki. 4 PLANY NAUCZANIA KWALIFIKACJA E.24. EKSPLOATACJA MASZYN, URZADZEŃ I INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH NAZWY PRZEDMIOTÓW LICZBA GODZIN W CYKLU NAUCZANIA E-LEARNING STACJONARNIE OGÓŁEM EFEKTY KSZTAŁCENIA WSPÓLNE DLA WSZYSTKICH ZAWODÓW BHP-BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENIA PRACY PDG- PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ JOZ-JĘZYK OBCY ZAWODOWY KPS-PODSTAWY KOMINUKACJI SPOŁECZNEJ OMZ-ORGANIZACJA MAŁYCH ZESPOŁÓW RAZEM 100 EFEKTY KSZTAŁCENIA WSPÓLNE DLA ZAWODÓW W RAMACH OBSZARU ELEKTRYCZNO-ELEKTRONICZNEGO TECHNOLOGIA I MATERIAŁOZNAWSTWO ELEKTROTECHNIKA PRACOWNIA POMIARÓW ELEKTRYCZNYCH (PODZIAŁ NA GRUPY ĆWICZENIOWE) RAZEM 155 EFEKTY KSZTAŁCENIA WŁAŚCIWE DLA KWALIFIKACJI EKSPLOATACJA MASZYN I URZADZEŃ ELEKTRYCZNYCH (PODZIAŁ NA GRUPY ĆWICZENIOWE)

8 NAZWY PRZEDMIOTÓW EKSPLOATACJA INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH (PODZIAŁ NA GRUPY ĆWICZENIOWE) LICZBA GODZIN W CYKLU NAUCZANIA E-LEARNING STACJONARNIE OGÓŁEM RAZEM 144 OGÓŁEM DLA KURSU 399 PRAKTYKA ZAWODOWA PRZEDMIOTY OBEJMUJĄCE EFEKTY KSZTAŁCENIA WSPÓLNE DLA WSZYSTKICH ZAWODÓW (BHP, PDG, JOZ, KPS) 5.1 BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY Cele kształcenia Słuchacz powinien być przygotowany do: 1) Rozróżniania pojęć związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią. 2) Rozróżniania zadań i uprawnień instytucji i służb w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce. 3) Określania praw i obowiązków pracownika i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. 4) Przewidywania zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związanych z wykonywaniem zadań zawodowych. 5) Określania zagrożenia związanego z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy. 6) Określania skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka. 7) Organizowania stanowiska pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska. 8) Stosowania środków ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych. 9) Przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosowania przepisów prawa dotyczących ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska. 10) Udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia Treści nauczania 1. Prawna ochrona pracy. 2. Prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy w zakresie BHP.

9 3. Higiena pracy. 4. Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. 5. Klasyfikacja czynników szkodliwych w środowisku pracy. 6. Zagrożenia życia i zdrowia pracownika. 7. Metody i środki zapobiegania czynnikom szkodliwym. 8. Środki ochrony osobistej. 9. Zagrożenia poza pracą: techniczne, organizacyjne i ludzkie. 10. Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa przeciwpożarowego w zakładach usługowych. 11. Pierwsza pomoc Opis efektów kształcenia W wyniku procesu kształcenia słuchacz powinien umieć: rozróżniać pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska, rozróżniać pojęcia związane z ergonomią, rozróżniać zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce, określać prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zastosować obowiązujące przepisy prawne dotyczące obowiązków pracownika i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, określać wymagania nadzoru państwowego nad warunkami pracy w Polsce, zastosować podstawowe zasady higieny i fizjologii pracy oraz wymagania ergonomii, przewidywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych, określać zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy, określać skutki negatywnych czynników w środowisku pracy, zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia pracowników, rozpoznać źródła i czynniki niebezpieczne w środowisku pracy, stosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych, zabezpieczyć się przed czynnikami szkodliwymi w pracy, zinterpretować przepisy, regulaminy, zasady i procedury związane z bezpieczeństwem poza pracą, rozpoznać przyczyny i okoliczności wypadków poza pracą, zareagować w przypadku zagrożenia pożarowego zgodnie z instrukcją przeciwpożarową,

10 zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy w wypadkach przy pracy i w stanach zagrożenia zdrowia i życia. 5.2 PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Cele kształcenia Słuchacz powinien być przygotowany do: 1. Posługiwania się pojęciami z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej. 2. Stosowania przepisów prawa pracy, przepisów prawa dotyczących ochrony danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego. 3. Stosowania przepisów prawa dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej. 4. Rozróżniania przedsiębiorstw i instytucji występujących w branży i powiązania między nimi. 5. Analizy działań prowadzonych przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży. 6. Inicjacji wspólnych przedsięwzięć z różnymi przedsiębiorstwami z branży. 7. Przygotowania dokumentacji niezbędnej do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej. 8. Prowadzenia korespondencji związanej z prowadzeniem działalności gospodarczej. 9. Obsługi urządzeń biurowych oraz stosowania programów komputerowych wspomagających prowadzenie działalności gospodarczej. 10. Planowania i podejmowania działań marketingowych prowadzonej działalności gospodarczej. 11. Optymalizacji kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej Treści nauczania 1. Podstawowe pojęcia i zjawiska ekonomiczne: potrzeby ludzkie i sposoby ich zaspokajania, produkcja i jej czynniki, rynek i jego elementy, gospodarka rynkowa 2. Zagadnienia wstępne z zakresu prawa pracy: pojęcie, funkcje i źródła prawa pracy. 3. Stosunek pracy: pojęcie i nawiązanie stosunku pracy, rodzaje umów o pracę 4. Podstawowe prawa i obowiązki stron stosunku pracy. 5. Czas pracy pracownika. Urlopy. 6. Rodzaje i systemy wynagradzania za pracę. 7. Pozyskiwanie kapitału. 8. Planowanie działalności gospodarczej - biznesplan. 9. Tworzenie podmiotów gospodarczych: pojęcie i klasyfikacja podmiotów gospodarczych. 10. Podstawowe formalności związane z podjęciem działalności gospodarczej. 11. Rozliczenia przedsiębiorcy z Urzędem Skarbowym: rozliczenia z tytułu podatków dochodowych, podatek od towarów i usług. 12. Formy zrzeszania się przedsiębiorstw. 13. Stanowisko pracy biurowej. Eksploatacja urządzeń biurowych.

11 14. Rodzaje dokumentów biurowych. 15. Zasady redagowania pism. 16. Zasady prowadzenia korespondencji. 17. Zastosowanie komputera w pracy biurowej. 18. Wybrane działania marketingowe przedsiębiorstwa na rynku. 19. Majątek przedsiębiorstwa i źródła jego finansowania. 20. Koszty, przychody, wynik finansowy Opis efektów kształcenia W wyniku procesu kształcenia słuchacz powinien umieć: wyjaśnić podstawowe pojęcia i zjawiska ekonomiczne, określić potencjalnych klientów przyszłej firmy, zastosować pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki i działalności gospodarczej, scharakteryzować zasady funkcjonowania gospodarki rynkowej, objaśnić podstawowe pojęcia z zakresu prawa pracy, stosować przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego, zastosować przepisy Kodeksu Pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy, określić rodzaje wynagrodzenia za pracę, zidentyfikować firmy danej branży działające na lokalnym rynku, wskazać formy pozyskiwania kapitału przez przedsiębiorstwa, stosować przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej, rozróżnić przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi, analizować mechanizmy funkcjonowania gospodarki i instytucji rynkowych oraz rolę państwa w odniesieniu do prowadzonej działalności gospodarczej, określić formę organizacyjno - prawną firmy, scharakteryzować różne rodzaje jednostek gospodarczych, identyfikować uwarunkowania prawne prowadzenia działalności gospodarczej, wskazać funkcje i znaczenie biznesplanu przy rozpoczynaniu działalności gospodarczej, oszacować koszty związane z rozpoczęciem działalności usługowej, ocenić istniejącą konkurencję, wskazywać procedurę postępowania przy uruchamianiu działalności gospodarczej przez osobę fizyczną, sporządzić wybrane dokumenty związane z uruchomieniem działalności gospodarczej, identyfikować zasady prowadzenia rozliczeń finansowych przez przedsiębiorcę - osobę fizyczną,

12 dokumentować zdarzenia gospodarcze zgodnie z przepisami prawa, inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży, scharakteryzować formy zrzeszania się przedsiębiorstw, posłużyć się urządzeniami technicznymi w pracy biurowej, prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej, wykonać czynności związane z przyjmowaniem i wysyłaniem korespondencji, zastosować zasady redagowania pism i dokumentów, zastosować zasady archiwizacji dokumentów, zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych, odebrać i przekazać informacje za pomocą poczty elektronicznej i innych nośników informacji, posłużyć się wyszukiwarką internetową oraz pozyskać informacje zawarte w portalach internetowych, planować i podejmować działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej, analizować wybrane działania marketingowe przedsiębiorstwa nakierowane na osiągnięcie sukcesu na rynku, przeprowadzić uproszczone planowanie marketingowe małego przedsiębiorstwa, optymalizować koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej, przeprowadzić uproszczone planowanie finansowe małego przedsiębiorstwa, rozróżnić składniki majątku i kapitałów przedsiębiorstwa, sporządzić bilans majątkowy podmiotu gospodarczego, obliczać wynik finansowy przedsiębiorstwa. 5.3 JĘZYK OBCY ZAWODOWY Cele kształcenia Słuchacz powinien być przygotowany do: 1. Posługiwania się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających zrozumienie wypowiedzi zadań zawodowych. 2. Interpretowania wypowiedzi dotyczących wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka. 3. Analizowania i interpretowania krótkich tekstów pisemnych dotyczących wykonywania typowych czynności w zawodzie elektryka. 4. Formułowania krótkich i zrozumiałych wypowiedzi oraz tekstów pisemnych umożliwiających komunikowanie się w środowisku pracy. 5. Korzystania z obcojęzycznych źródeł informacji.

13 6. Posługiwania się zasobem środków językowych w zrozumieniu wypowiedzi z użyciem specjalistycznego słownictwa dla elektryków. 7. Odczytywania informacji sporządzanych w języku obcym zawodowym zamieszczonych w fachowej literaturze zawodowej. 8. Rozróżniania zadań poszczególnych działów w firmie oraz interpretowania wypowiedzi dotyczących wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka. 9. Sprawnego komunikowania się werbalnego i pisemnego w obszarze terminologii instalacji elektrycznych znając rolę informacji, analizowania i interpretowania krótkich tekstów pisemnych dotyczących wykonywania typowych czynności zawodowych. 10. Wyszukiwania w różnych obcojęzycznych portalach internetowych pojęć i określeń oraz informacji dotyczących wykonywanego zawodu Treści nauczania 1. Rodzaje sytuacji życia codziennego. 2. Formy grzecznościowe. 3. Nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktu z rozmówcą w środowisku pracy. 4. Udzielanie informacji. 5. Rozmowa kurtuazyjna z klientem podczas wykonywania usług. 6. Prowadzenie rozmowy telefonicznej. 7. Prowadzenie korespondencji tradycyjnej i elektronicznej. 8. Sporządzanie dokumentacji z zakresu planowania i organizacji prac elektrycznych. 9. Wyrażanie opinii i postaw wobec rozmówcy i tematu rozmowy. 10. Stosowanie podstawowych pojęć z zakresu elektryki. 11. Stosowanie podstawowych pojęć z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; 12. Stosowanie podstawowych pojęć z zakresu montażu i konserwacji maszyn i urządzeń elektrycznych. 13. Nazewnictwo dotyczące stanowisk pracy w przedsiębiorstwie. 14. Stosowanie nazewnictwa dotyczącego sprzętu instalacyjnego 15. Polecenia o charakterze zawodowym. 16. Skargi i zażalenia klientów. 17. Procedury rozpatrywania reklamacji. 18. Internetowe zasoby zawodowe. 19. Czytanie ze zrozumieniem dokumentacji zawodowej Opis efektów kształcenia W wyniku procesu kształcenia słuchacz powinien umieć: porozumiewać się w sytuacjach życia codziennego, zastosować zwroty grzecznościowe,

14 przywitać i pożegnać klienta, przeprowadzić rozmowę kurtuazyjną z klientem, określić usługi danego przedsiębiorstwa, nazwać działy i stanowiska w danym przedsiębiorstwie, scharakteryzować rodzaje podmiotów gospodarczych, określić udogodnienia dla osób niepełnosprawnych, zaoferować usługi przedsiębiorstwa danej branży, uwzględnić życzenia klienta dotyczące określonych usług, zinterpretować teksty służbowe dotyczące usług danej branży, zinterpretować regulamin zakładu, przedstawić ofertę handlową zakładu, ustalić formę płatności za usługi w zakładzie, przeprowadzać rozmowy telefoniczne, zareagować w sytuacjach nietypowych i trudnych, zastosować słownictwo w sytuacjach nietypowych, przyjąć zamówienie składane przez klienta, ustalić z klientem szczegóły umowy, przyjąć reklamację od klienta, poprowadzić konwersację z klientem podczas wykonywania usług, wydawać instrukcje i polecenia w języku obcym, skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową, skorzystać z obcojęzycznych źródeł informacji w celu doskonalenia i aktualizowania wiedzy zawodowej. 5.4 PODSTAWY KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ Cele kształcenia Słuchacz powinien być przygotowany do: 1. Przestrzegania zasad kultury i etyki. 2. Kreatywności i konsekwencji w realizacji zadań. 3. Przewidywania skutków podejmowanych działań. 4. Zmian w środowisku zawodowym. 5. Radzenia sobie ze stresem. 6. Aktualizowania wiedzy i doskonalenia umiejętności zawodowych. 7. Przestrzegania tajemnicy zawodowej. 8. Ponoszenia odpowiedzialności za podejmowane działania.

15 9. Negocjowania warunków porozumień. 10. Współpracy w zespole Treści nauczania 1. Klasyfikacja potrzeb człowieka i ich charakterystyka. 2. Komunikacja interpersonalna. 3. Język i style komunikowania się. 4. Techniki komunikacji werbalnej i niewerbalnej. 5. Bariery komunikacji. 6. Dyskusja konstruktywna, zasady dyskusji. 7. Rodzaje argumentacji. 8. Konflikt. Rozwiązywanie konfliktów. 9. Negocjacje. Techniki negocjacji. 10. Systemy wartości etycznych. 11. Kodeks etyki zawodowej. 5.5 Opis efektów kształcenia W wyniku procesu kształcenia słuchacz powinien umieć: określić potrzeby klienta, stosować zasady kultury osobistej, przewidzieć oczekiwania klienta, konsekwentnie realizować zadania, pokonać bariery w procesie komunikowania, przestrzegać tajemnicy zawodowej, porozumieć się skutecznie z klientem, przeprowadzić konstruktywną dyskusję, przewidzieć skutki podejmowanych działań, ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania, zastosować argumentację racjonalną i emocjonalną do określonej sytuacji, rozwiązać konflikty międzyludzkie, negocjować warunki porozumień, poradzić sobie w trudnych sytuacjach zawodowych, współpracować w zespole, zastosować ogólnie przyjęte normy etyczne, zastosować zasady etyki zawodowej.

16 Przedmiot obejmujący efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów nauczanych na poziomie technika (OMZ) 5.6 ORGANIZACJA MAŁYCH ZESPOŁÓW Cele kształcenia Słuchacz powinien być przygotowany do: 1. Planowania pracy zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań. 2. Dobierania osób do wykonania przydzielonych zadań. 3. Kierowania wykonaniem przydzielonych zadań. 4. Oceniania jakości wykonania przydzielonych zadań. 5. Wprowadzania rozwiązań technicznych i organizacyjnych wpływających na poprawę warunków i jakość pracy. 6. Komunikowania się ze współpracownikami Treści nauczania 1. Istota i znaczenie pracy zespołowej. 2. Formy zespołowego działania. 3. Tworzenie i organizacja zespołu. 4. Typy zachowań w zespole. 5. Skuteczność zespołu. 6. Zespół pracowniczy jako system. 7. Rola lidera w zespole. 8. Proces kierowania zespołem i wiedza kierownicza. 9. Rekrutacja pracowników. 10. Role i fazy grupowe. 11. Zarządzanie małym i średnim przedsiębiorstwem. 12. Gospodarowanie zasobami ludzkimi Opis efektów kształcenia W wyniku procesu kształcenia słuchacz powinien umieć: objaśnić pojęcie pracy zespołowej, określić znaczenie pracy zespołowej, objaśnić grupy problemów zachodzących w zespole, wymienić i objaśnić cechy pracy zespołowej, planować pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań, scharakteryzować czynności mające na celu określenie zadań zespołu, określić zalety pracy zespołowej,

17 określić potencjalne wady pracy zespołowej, scharakteryzować formy zespołowego działania: zespoły o specjalizacji jednorodnej i zespoły o specjalizacji różnorodnej), wymienić etapy tworzenia zespołu, scharakteryzować zasady kierowania zespołem: zasadę optymalnej liczby członków zespołu, zasadę rezerwy kwalifikacyjnej, zasadę perspektywy działania, zasadę dostępnej bazy technicznej, kierować wykonaniem przydzielonych zadań, stosować zasady kierowania zespołem, scharakteryzować typy zachowań w zespole: zachowania zadaniowe, zachowania zespołowe, zachowania indywidualne, wyjaśnić pojęcie skutecznego zespołu, stosować cechy skutecznego zespołu, ocenić jakość wykonania przydzielonych zadań, wyjaśnić dlaczego zespół pracowniczy jest systemem, reprezentować zespół na zewnątrz, odpowiadać za wyniki zespołów, dobierać osoby do wykonania przydzielonych zadań, wyłonić lidera zespołu, wyróżnić rolę koordynatora w zespole, wyróżnić rolę realizatora w zespole, wyróżnić wodza w zespole, wyróżnić innowatora w zespole, wyróżnić poszukiwania źródeł w zespole, wyróżnić krytyka zespołu, wyróżnić duszę zespołu, wyróżnić skrupulatnego wykonawcę, przestrzegać etapów kierowania zespołem, zastosować wszystkie etapy rekrutacji, wykorzystać kompleksowe zarządzanie przez jakość TQM.

18 6 PRZEDMIOTY OBEJMUJĄCE EFEKTY KSZTAŁCENIA WSPÓLNE DLA ZAWODÓW W RAMACH OBSZARU ELEKTRYCZNO-ELEKTRONICZNEGO PKZ(E.A), PKZ(E.C) 6.1 TECHNOLOGIA I MATERIAŁOZNAWSTWO Cele kształcenia Słuchacz powinien być przygotowany do: sporządzania schematów ideowych i montażowych układów elektrycznych i elektronicznych, posługiwania się rysunkiem technicznym podczas prac montażowych i instalacyjnych, rozróżniania materiałów konstrukcyjnych stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych, posługiwania się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzegania norm w tym zakresie, dobierania elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych do określonych warunków eksploatacyjnych, określania wpływu parametrów poszczególnych elementów na pracę układów elektrycznych i elektronicznych Treści nauczania Materiały konstrukcyjne. Materiały stosowane w elektrotechnice. Wytwarzanie elementów elektrycznych i elektronicznych. Dokumentacja techniczna. Montaż mechaniczny. Montaż elementów elektrycznych i elektronicznych. Produkcja i kontrola jakości Opis efektów kształcenia W wyniku procesu kształcenia słuchacz powinien umieć: rozpoznawać materiały konstrukcyjne stosowane w elektrotechnice, rozpoznawać i dobierać materiały przewodzące i elektroizolacyjne stosowane w elektrotechnice, klasyfikować materiały magnetyczne, rozróżniać powłoki ochronne i wyjaśniać ich zastosowanie, scharakteryzować technologie wytwarzania elementów maszyn i urządzeń elektrycznych, scharakteryzować technologie wytwarzania płytek drukowanych i układów scalonych,

19 rozróżniać i scharakteryzować połączenia elektryczne, rozróżniać i scharakteryzować połączenia elementów konstrukcyjnych mechanicznych, wyjaśniać oznaczenia stosowane na elementach elektrycznych i elektronicznych, wyjaśniać poszczególne etapy procesu produkcyjnego, scharakteryzować normy dotyczące kontroli jakości, odczytywać proste rysunki mechaniczne i elektryczne w dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń elektrycznych. 6.2 PRACOWNIA POMIARÓW ELEKTRYCZNYCH Cele kształcenia Słuchacz powinien być przygotowany do: posługiwania się rysunkiem technicznym podczas prac montażowych i instalacyjnych, dobierania narzędzi i przyrządów pomiarowych oraz wykonywania prac z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych, wykonywania prac z zakresu obróbki ręcznej, określania funkcji elementów i układów elektrycznych i wykonywania połączeń elementów i układów elektrycznych, dobierania metody i przyrządów do pomiaru parametrów układów elektrycznych i elektronicznych, wykonywania pomiarów wielkości elektrycznych, przedstawiania wyników pomiarów i obliczeń w postaci tabel i wykresów, sporządzania dokumentacji z wykonywanych prac, analizy pracy układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie schematów ideowych oraz wyników pomiarów, stosowania programów komputerowych wspomagających wykonywanie zadań Treści nauczania Organizacja i regulamin zajęć. Przyrządy pomiarowe. Układy regulacji natężenia prądu. Układy regulacji napięcia. Badanie obwodów prądu stałego. Pomiary rezystancji: Metodą techniczną, za pomocą omomierza i mostkami RLC. Pomiary indukcyjności i pojemności. Obsługa oscyloskopu. Podstawowe pomiary oscyloskopem. Badanie szeregowego obwodu z elementami RL i RC.

20 Badanie równoległego obwodu z elementami RL i RC. Badanie szeregowego obwodu RLC. Badanie równoległego obwodu z elementami RLC. Pomiary mocy i energii prądu elektrycznego. Badanie filtrów elektrycznych. Badanie diod półprzewodnikowych. Układy prostownikowe. Elementy półprzewodnikowe (tranzystor, tyrystor). Forma realizacji zajęć ze względów BHP grupy ćwiczeniowe nie przekraczające 10 słuchaczy na jednego nauczyciela prowadzącego zajęcia. (nie dotyczy zajęć e-learningowych) 6.3 Elektrotechnika Cele kształcenia Słuchacz powinien być przygotowany do: posługiwania się pojęciami z dziedziny elektrotechniki i elektroniki, opisywania zjawisk związanych z prądem stałym i zmiennym, analizowania działania typowych układów elektronicznych, obwodów elektrycznych i obwodów magnetycznych, interpretowania wielkości fizycznych związanych z prądem zmiennym, wyznaczania wielkości charakteryzujących przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(t+), stosowania praw elektrotechniki do obliczania i szacowania wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych i układach elektronicznych, rozróżniania parametrów elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych, stosowania programów komputerowych wspomagających wykonywanie zadań, Treści nauczania Pole elektryczne. Obwody elektryczne prądu stałego Pole magnetyczne i elektromagnetyzm Obwody magnetyczne Obwody prądu przemiennego Układy trójfazowe Pomiary elektryczne Stany nieustalone Przebiegi odkształcone Czwórniki i filtry

21 Elementy elektryczne i elektroniczne Układy elektroniczne Opis efektów kształcenia W wyniku procesu kształcenia słuchacz powinien umieć: scharakteryzować podstawowe zjawiska zachodzące w polu elektrycznym, magnetycznym i elektromagnetycznym, zastosować podstawowe prawa elektrotechniki do obliczania obwodów elektrycznych prądu stałego i zmiennego, oszacować wartości wielkości elektrycznych w prostych obwodach, obliczyć obwody magnetyczne, wyjaśnić zjawiska zachodzące w obwodach elektrycznych podczas stanów nieustalonych, wyjaśnić budowę i działanie prostych mierników elektrycznych, scharakteryzować metody i błędy pomiaru podstawowych wielkości elektrycznych, wyjaśnić działanie i zastosowanie elementów elektronicznych, wyjaśnić zjawiska fizyczne zachodzące w półprzewodnikach, wyjaśnić działanie, scharakteryzować podstawowe parametry oraz wykreślić charakterystyki przyrządów półprzewodnikowych, zanalizować działanie prostowników, stabilizatorów oraz filtrów w układach prostownikowych, wyjaśnić zasadę działania i zastosowanie typowych układów elektronicznych oraz scharakteryzować ich parametry, korzystać z książek, katalogów i innych źródeł zawierających parametry, charakterystyki i zastosowania elementów i układów elektronicznych, zlokalizować proste uszkodzenia w obwodach elektrycznych. 7 WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE KWALIFIKACJI E.24 Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie technik elektryk powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne: 1) pracownię elektrotechniki i elektroniki, wyposażoną w: stanowiska pomiarowe, zawierające stoły laboratoryjne (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową oraz wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny; zasilacze stabilizowane napięcia stałego, autotransformatory, generatory funkcyjne; przyrządy pomiarowe analogowe i cyfrowe, oscyloskopy; zestawy elementów elektrycznych i elektronicznych, przewody i kable elektryczne; trenażery z układami elektrycznymi i elektronicznymi przystosowane do pomiarów; stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych i elektronicznych;

22 2) pracownię montażu i eksploatacji instalacji elektrycznych, wyposażoną w: stanowiska do obróbki ręcznej metali i tworzyw sztucznych (jedno stanowisko dla jednego ucznia), przyrządy do pomiaru wielkości geometrycznych; stanowiska wyposażone w ażurowe lub drewnopodobne ściany o wymiarach ok. 2 m x 2,5 m (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową oraz wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny, przystosowane do montażu różnego rodzaju instalacji elektrycznych; przyrządy pomiarowe analogowe i cyfrowe, mierniki rezystancji izolacji, mierniki impedancji pętli zwarcia, mierniki rezystancji uziemień, liczniki energii elektrycznej; stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację montażu i eksploatacji instalacji elektrycznych; ponadto każda pracownia powinna być wyposażona w stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką i ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym. Kształcenie praktyczne odbywa się w pracowniach szkolnych oraz podmiotach stanowiących potencjalne miejsca zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie. 8 PRZEDMIOTY OBEJMUJĄCE EFEKTY KSZTAŁCENIA WŁAŚCIWE DLA KWALIFIKACJI E.24 E.24. Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych 8.1 EKSPLOATACJA MASZYN I URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH Cele kształcenia Słuchacz powinien być przygotowany do: określania wymagań eksploatacyjnych maszyn i urządzeń, organizowania i nadzorowania prac z zakresu eksploatacji maszyn i urządzeń, dobierania mierników do przeprowadzania pomiarów parametrów maszyn i urządzeń, określania wpływu parametrów elementów i podzespołów na pracę maszyn i urządzeń, przestrzegania zasad lokalizacji uszkodzeń i sposoby wymiany uszkodzonych elementów i podzespołów maszyn i urządzeń Treści nauczania Ogólne zasady eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych Ogólne zasady eksploatacji maszyn elektrycznych Organizacja pracy przy eksploatacji maszyn i urządzeń Pomiary parametrów maszyn i urządzeń Wpływ parametrów elektrycznych na pracę maszyn i urządzeń Lokalizacja uszkodzeń i sposoby wymiany uszkodzonych elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych.

23 8.1.3 Opis efektów kształcenia W wyniku procesu kształcenia słuchacz powinien umieć: określać wymagania eksploatacyjne maszyn i urządzeń elektrycznych, organizować i nadzorować prace z zakresu eksploatacji maszyn i urządzeń elektrycznych, dobierać mierniki do przeprowadzania pomiarów parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych, określać wpływ parametrów elementów i podzespołów na pracę maszyn i urządzeń elektrycznych, przestrzegać zasad lokalizacji uszkodzeń i sposoby wymiany uszkodzonych elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych, dobierać zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych, oceniać stan techniczny maszyn i urządzeń elektrycznych, lokalizować i usuwać szkodzenia w maszynach i urządzeniach elektrycznych. Forma realizacji zajęć ze względów BHP grupy ćwiczeniowe nie przekraczające 10 słuchaczy na jednego nauczyciela prowadzącego zajęcia. (nie dotyczy zajęć e-learningowych) 8.2 EKSPLOATACJA INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH Cele kształcenia Słuchacz powinien być przygotowany do: określania wymagań eksploatacyjnych instalacji elektrycznych, organizowania i nadzorowania prac z zakresu eksploatacji instalacji elektrycznych, dobierania mierników do przeprowadzania pomiarów parametrów instalacji elektrycznych, dobierania przewodów, kabli i osprzętu instalacyjnego, dobierania zabezpieczeń instalacji, przestrzegania zasad lokalizacji uszkodzeń i sposoby wymiany uszkodzonych elementów i podzespołów maszyn i urządzeń i instalacji elektrycznych, wykonywania pomiarów odbiorczych i eksploatacyjnych instalacji elektrycznych, oceniania stanu technicznego instalacji elektrycznych na podstawie oględzin i pomiarów, lokalizowania i usuwania uszkodzeń w instalacjach elektrycznych Treści nauczania Dobór przewodów i kabli. Środki ochrony przeciwporażeniowej. Zabezpieczenia instalacji elektrycznych. Pomiary odbiorcze i eksploatacyjne. Ocena stanu technicznego instalacji.

24 Lokalizacja i usuwanie uszkodzeń instalacji elektrycznych Opis efektów kształcenia W wyniku procesu kształcenia słuchacz powinien umieć: określać wymagania eksploatacyjne instalacji elektrycznych, organizować i nadzoruje prace z zakresu eksploatacji instalacji elektrycznych, dobierać instalować i sprawdzać działanie środków ochrony przeciwporażeniowej, przestrzegać zasad lokalizacji uszkodzeń i sposoby wymiany uszkodzonych elementów instalacji elektrycznych, określać wpływ parametrów przewodów i sprzętu instalacyjnego na pracę instalacji elektrycznych, dobierać przewody i kable oraz sprzęt instalacyjny do wykonania instalacji elektrycznych, dobierać zabezpieczenia instalacji elektrycznych, dobierać mierniki oraz wykonywać pomiary odbiorcze i eksploatacyjne instalacji elektrycznych, oceniać stan techniczny instalacji elektrycznych na podstawie oględzin i pomiarów, lokalizować i usuwać uszkodzenia w instalacjach elektrycznych. Forma realizacji zajęć ze względów BHP grupy ćwiczeniowe nie przekraczające 10 słuchaczy na jednego nauczyciela prowadzącego zajęcia. (nie dotyczy zajęć e-learningowych) 9 PRAKTYKI ZAWODOWE - KWALIFIKACJA E.24 Liczba godzin kształcenia w ramach praktyki zawodowej dla kwalifikacji E.24. Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych godz. 9.1 Opis efektów kształcenia W wyniku procesu kształcenia słuchacz powinien umieć: określić i przewidywać główne zagrożenia pożarowe na stanowisku pracy i jego otoczeniu, scharakteryzować gamę stosowanych środków ochrony przeciwporażeniowej i przeciwpożarowej na stanowisku pracy i jego otoczeniu, określić i przewidywać główne zagrożenia dla zdrowia i życia na stanowiskach pracy związanych z wykonywanymi pracami, określić i przewidywać główne zagrożenia dla zdrowia i życia na stanowiskach pracy związanych z czynnikami szkodliwymi, określić skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka, dobierać i stosować indywidualne i zbiorowe środki ochrony adekwatne do wykonywanych zadań zawodowych,

25 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy adekwatnych do wykonywanych zadań zawodowych, analizować dokumentację techniczną, instrukcje obsługi i normy elektryczne dotyczące maszyn i urządzeń elektrycznych, dobrać narzędzia i przyrządy pomiarowe do wykonywania prac z zakresu montażu mechanicznego i elektrycznego maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych, zastosować przyrządy i metody pomiarowe do pomiaru wielkości elektrycznych, analizować przydatność maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych i do określonych warunków eksploatacyjnych, zastosować urządzenia oraz układy elektryczne i elektroniczne do określonych warunków eksploatacyjnych, zastosować metody i przyrządy do pomiaru parametrów maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych, analizować przebieg pracy maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych na podstawie schematów ideowych, określić poprawność pracy maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych na podstawie wyników pomiarów, zastosować zasady sporządzania dokumentacji z wykonywanych prac. 9.2 Treści kształcenia Zapoznanie z systemem ochrony przeciwpożarowej zastosowanym w wybranej firmie. Zapoznanie z zasadami ogólnymi BHP oraz zasadami bezpieczeństwa pracy na wybranych stanowiskach pracy. Zapoznanie z zagrożeniami dla zdrowia i życia na stanowiskach pracy, na których słuchacz będzie realizował swoje zadania. Zapoznanie ze strukturą poziomą i pionową wybranej firmy oraz zasadami jej funkcjonowania. Zapoznanie z otoczeniem rynkowym firmy oraz jej pozycją rynkową. Organizacja stanowiska pracy oraz czynności związanych z realizacją zadania. Planowanie i realizacja prac na podstawie dokumentacji technicznej (rysunków, schematów, instrukcji i opisów technicznych). Wykonywanie prac z zakresu montażu mechanicznego i elektrycznego maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych. Analiza przebiegu pracy układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie schematów ideowych oraz pomiarów. Wykonywanie prac z zakresu pomiarów maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych (pomiary odbiorcze, okresowe). Wykonywanie prac z zakresu eksploatacji maszyn, urządzeń instalacji elektrycznych.

26 Analiza pracy maszyn, urządzeń instalacji elektrycznych na podstawie pomiarów i dokumentacji. Sporządzanie dokumentacji z wykonywanych prac montażowych i pomiarowych. 9.3 Warunki osiągania efektów kształcenia Słuchacze powinni odbywać praktykę zawodową w zakładach stanowiących potencjalnie ich przyszłe miejsca pracy. W zależności od potrzeb lokalnego rynku pracy oraz zainteresowań słuchaczy mogą to być między innymi następujące rodzaje zakładów: zakłady produkujące urządzenia elektroenergetyczne, energoelektroniczne lub urządzenia powszechnego użytku, zakłady eksploatujące maszyny i urządzenia elektryczne i elektroenergetyczne, zakłady usługowe naprawiające elektryczny sprzęt gospodarstwa domowego, zakłady wykonujące instalacje elektryczne, zakłady eksploatujące instalacje i sieci elektryczne, zakłady wykonujące remonty i naprawy instalacji elektrycznych, zakłady wykonujące remonty i naprawy maszyn i urządzeń elektrycznych. Wskazane jest, aby słuchacze wykorzystując swoją wiedzę i umiejętności nabyte na zajęciach z podstaw przedsiębiorczości sami znaleźli zakład, w którym mogą odbyć praktykę zawodową. Powinni oni więc nawiązać kontakt z kierownictwem wybranego zakładu, zaprezentować swoje umiejętności i zainteresowania oraz ustalić szczegółowy harmonogram praktyki. Rola szkoły w tym przypadku powinna ograniczyć się do zawarcia umowy, po uprzednim uzgodnieniu programu praktyki. Program praktyki zawodowej należy traktować w sposób elastyczny. Ze względów organizacyjnych dopuszcza się pewne zmiany związane ze specyfiką zakładu, w którym słuchacz odbywa praktykę. Praktyka zawodowa powinna jednak być tak zorganizowana, aby umożliwić uczniom zastosowanie i pogłębienie zdobytej wiedzy i umiejętności zawodowych w rzeczywistych warunkach pracy. Zaleca się, aby w miarę możliwości słuchacze mogli poznać pracę różnych działów zakładu. W trakcie praktyki słuchacze powinni prowadzić dzienniczki praktyki, dokumentując w nich przebieg praktyki. 9.4 Zalecane Środki dydaktyczne Dokumentacje techniczne oraz instrukcje maszyn i urządzeń elektrycznych, schematy ideowe i montażowe, czasopisma branżowe, katalogi, Polskie Normy, zakładowe przepisy BHP. 9.5 Zalecane metody dydaktyczne Zalecanymi metodami dydaktycznymi ze względu na specyfikę praktyki zawodowej są ćwiczenia praktyczne i metoda problemowa. Przed wykonywaniem zadań zawodowych przez słuchaczy opiekun praktyki zawodowej powinien przeprowadzić instruktaż i zwrócić szczególną uwagę na bezwzględne przestrzeganie przepisów BHP i ochrony przeciwporażeniowej.

27 9.6 Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone indywidualnie (pod bezpośrednim nadzorem pracownika firmy). 9.7 Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych słuchacza na praktyce zawodowej dokonuje opiekun praktyk zawodowych na podstawie obserwacji czynności wykonywanych przez słuchacza podczas realizacji zadań oraz sposobu prowadzenia dzienniczka praktyki zawodowej. Ocena osiągnięć słuchacza powinna uwzględniać następujące kryteria: dyscyplina, samodzielność pracy, jakość wykonanej pracy, przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Na zakończenie praktyk zawodowych słuchacz zostaje poinformowany o zaliczeniu - w formie informacji wpisanej do dzienniczka praktyk zawodowych